[CONSULTATIENOTA INRICHTINGS- EN BEHEERPLAN]

Transcriptie

1 [CONSULTATIENOTA INRICHTINGS- EN BEHEERPLAN]

2 Inhoud Inleiding... 2 Leeswijzer 2 1. Proces Algemeen Recreatie... 9 a. algemeen... 9 b. Recreatie mountainbikers c. Recreatie ruiters d. Recreatie en grazers Slabroek a. algemeen b. Slabroekse hei/honden Natuur Bosontwikkeling Begrazing Dood doet leven Jacht Water Landbouw Archeologie Overige thema s Financiën Bijlage

3 Inleiding Voor u ligt de consultatienota over het Inrichtings- en Beheerplan de Maashorst. Van 1 tot en met 29 mei heeft de Stuurgroep een uitgebreide consultatie gehouden met inwoners en partijen uit het gebied van de Maashorst. Hiervoor zijn 3 inloopavonden gehouden, waar bezoekers vragen konden stellen, die we direct beantwoordden. Ook zijn er voor de raadsleden van de 4 gemeenten twee informatieavonden georganiseerd. Iedereen die wilde reageren op het Inrichtings- en beheerplan kon een mail met zijn of haar reactie sturen. We hebben 36 reacties ontvangen. In deze nota gaan we in op de reacties en de antwoorden daarop en of dit leidt tot een wijziging in het plan. We leggen de consultatienota samen met het Inrichtings- en beheerplan voor aan de besturen van de gemeenten, Staatbosbeheer en Waterschap Aa en Maas met het verzoek het plan vast te stellen. Leeswijzer Alle indieners van een reactie hebben een nummer gekregen, waarmee alle vragen en opmerkingen uit de brief terug te vinden zijn in de tabellen. De organisaties die reageerden, staan opgenomen in bijlage 1. De tabellen zijn thematisch opgezet. De tabellen beginnen met de nummers van de briefschrijvers. Vervolgens een samenvatting van de reactie. De derde kolom is het antwoord vanuit de Stuurgroep op deze reactie. Als dit leidt tot een wijziging in het plan staat dat in de laatste kolom. De indieners van reacties die over de persoonlijke situatie gaan, zijn niet opgenomen in de tabellen. Deze indieners worden opgebeld en krijgen een persoonlijk antwoord. 2

4 1. Proces Brief Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan nummer 5 Het plan staat haaks op wat de verschillende gebruikersgroepen hebben afgesproken met de gemeenten en wat is meegegeven aan de stuurgroep. Voor zover wij weten zijn er alleen afspraken gemaakt met de MVTO. Het plan is niet tegenstrijdig met deze afspraken. Het klopt dat de gebruikersgroepen wensen ingebracht hebben. Deze wensen zijn soms tegenstrijdig en hieruit hebben we geprobeerd zo goed mogelijke oplossingen te bedenken. 10/31 Maashorstmanifest is op geen enkele manier in samenwerking met bewoners tot stand gekomen. Dit is een juiste constatering. Daarom hebben we met het ibep een open proces gevoerd. 10/31 Wij willen vertegenwoordiging van de bewoners zonder commerciële belangen in de monitoringsgroep. Monitoring is het (laten) verzamelen van gegevens over soorten om daarna deze gegevens te analyseren en te interpreteren en advies uit te We voegen bij hoofdstuk 6 toe: Monitoringsgegevens delen we met het publiek. brengen. Dat vraagt om speciale kennis. De monitoringsgroep bestaat uit mensen die deze kennis hebben. Als de gemeenten, Staatbosbeheer en ARK op basis van dit advies een besluit willen nemen waar bewonersbelangen bij betrokken zijn, dan zullen zij zorgen voor informatie en overleg. Los hiervan zullen we monitoringsgegevens regelmatig bekend maken. 15 Bij het natuurplan Maashorst is niemand betrokken daarom zou het onderliggende kader moeten worden aangepast. De enorme omvang EHS gaat te ver. Minder ambities is meer kans van slagen De provincie heeft de Ecologische Hoofdstructuur vastgesteld. De gemeenten vertaalden dit door in het natuurplan. Bij dit plan was er geen traject voor burgerparticipatie. De gemeenteraden hebben het plan in 2010 vastgesteld. De ambities lijken haalbaar. 17 Worden er naast de De website vervult een We voegen toe bij 3

5 Inloopavonden gedurende de jaren van uitvoering van het Plan ook nog contactmomenten georganiseerd? of gaat het vooral via de website? En komt op de website dan een duidelijke stand van zaken te staan over het vervolg/ verloop e.d.? En kan/ mag men dan ook nog reageren als de uitvoering toch anders uitvalt dan vooraf aan de hand van het Plan gedacht? belangrijke rol bij het geven van informatie over de uitvoering van het plan. We krijgen een nieuwe website aan het einde van het jaar, waarop ook de mogelijkheid is om te reageren op tal van onderwerpen. Ook richten we een M100 op, die bestaat uit mensen en organisaties die mee willen denken over de Maashorst en de wellicht zelf ook initiatieven willen uitvoeren. Iedereen kan mee doen met de M100.Bij belangrijke stappen informeren we diverse belanghebbenden via de pers, onze eigen communicatiemiddelen en de communicatiemiddelen van onze partners. Mocht de uitvoering van het plan op onderdelen anders verlopen, overleggen we dit met de belanghebbenden. Er is contact met direct betrokkenen als we de maatregelen uitvoeren. Afhankelijk van de situatie wordt gekozen voor bijvoorbeeld een informatieavond, overleg of een informatiebrief. Er komt een vast gebruikersoverleg met de verschillende gebruikersgroepen zoals de ruiters, mountainbikers, etc.. Daarnaast kunt u altijd vragen stellen of een reactie geven aan het programmabureau de Maashorst. hoofdstuk 8: Ook richten we een M100 op, die bestaat uit mensen en organisaties die mee willen denken over de Maashorst en de wellicht zelf ook initiatieven willen uitvoeren. Iedereen kan mee doen met de M Maashorstboeren willen meedenken over de invulling van het natuurplan. Ondernemende EHS zou goed passen in de Maashorst en het draagt bij aan de De gemeenten, Staatsbosbeheer, ARK en waterschap Aa en Maas maken graag gebruik van dit aanbod. Het is mogelijk om 54 ha Ondernemende EHS te 4

6 lokale economie. 20 Wij adviseren u overleg te gaan met gehandicaptenbelangenorganisaties. 27 Wandelaars met hond zijn niet meegenomen in de inventarisatie. Informeer deze groep ook. realiseren in de Maashorst. ARK werkt hiervoor samen met de Maashorstboeren en de ZLTO-afdelingen. Zie ook paragraaf 4.3. Naar aanleiding van de reacties stellen we een gebruikersoverleg in voor diverse gebruikersgroepen over bijvoorbeeld de recreatieroutes. Het aspect recreatie voor gehandicapten nemen we hierin mee. We maken gebruik van de expertise gehandicaptenbelangenorga nisaties. Via interviews met de dorpsraden kwamen we in contact met hondenbezitters. Zij hebben namens de groep gesproken. We hebben hun mening genoteerd. Bij het inrichten van de hondenloslaatgebieden vragen we vooraf naar de wensen van een aantal wandelaars met honden. Verder informeren we wandelaars met honden bij de recreatieve entrees en via borden. Een vertegenwoordiging van de wandelaars neemt deel aan het gebruikersoverleg, dat we instellen. In Hoofdstuk 3 opnemen dat we een gebruikersoverleg instellen. In Hoofdstuk 3 opnemen dat we een gebruikersoverleg instellen. 28 Wij willen graag gesprekspartner zijn bij de toekomstige ontwikkelingen. Naar aanleiding van de reacties stellen we een gebruikersoverleg in voor diverse gebruikersgroepen. Denk hierbij aan de ruiters, wandelaars, mountainbikers. Dit gebruikersoverleg sluit de wensen die haalbaar en betaalbaar zijn kort met de gemeenten, Staatsbosbeheer en ARK. In Hoofdstuk 3 opnemen dat we een gebruikersoverleg instellen. 33 Met onze eerdere Het maatschappelijke debat 5

7 opmerkingen is niets gebeurd. Dit komt het draagvlak niet ten goede. 33 ZLTO zal niet meewerken aan plannen als nationaal park of een inrichtingsplan zolang de betreffende gronden nog niet verworven zijn. 34 De positie van grondeigenaren wordt onderbelicht in het plan. over de keuzes en dilemma s is volop gevoerd. Op basis hiervan hebben we alle maatschappelijke (veelal tegengestelde) belangen zo goed mogelijk afgewogen. Dit in de wetenschap dat algehele maatschappelijke consensus niet bereikt kan worden. We hopen dat we de keuzes goed uitleggen, waardoor hier begrip voor is. Het verkrijgen van de status van nationaal park is geen doel van het IBeP. Het is niet zeker of in 2018 alle landbouwgronden in de Maashorst door ARK zijn verworven. Daarom gaan we niet wachten tot 2019, maar gaan we het IBeP uitvoeren, waar dit mogelijk is. De exploitatie van de niet verworven landbouwgronden door agrariërs in de Maashorst kan ondertussen doorgaan. De particuliere grondeigenaren in de Maashorst nemen een speciale positie in. Agrariërs moeten de landbouwgronden op normale wijze kunnen blijven bewerken. Als het aan de orde is bij de uitvoering van het IBeP dan vragen we particuliere boseigenaren om medewerking. Bewoners in en om de Maashorst moeten prettig kunnen blijven wonen. Als er onverwachte knelpunten opkomen, dan zoeken we samen met de bewoners naar een oplossing Hiermee is aangegeven dat aan de grondeigenaren wordt gedacht. Zie paragraaf 4.3, In paragraaf 4.4 en 4,5 verduidelijken we dat het om maatwerk gaat. 6

8 en 3.4 moeten verder uitgewerkt worden waarbij aan wordt gegeven wat de gevolgen zijn voor bewoners waarop dit plan direct en indirect gevolgen heeft. 22 Worden met de vrijwilligers in 4.6 ook de jagers bedoeld? Zij zijn diegene die ook verstand hebben van de natuur en bekend zijn met het gebied Maashorst 22 De WBE s willen betrokken worden bij de monitoring van het plan 30 WBE s zijn niet betrokken bij het proces 4.4 en 4.5 waarin we aangeven hoe we grondeigenaren bij het plan willen betrekken. Een aantal recreatieve entrees is nog in ontwikkeling en een aantal routes moeten we nog verder uitwerken Als de routes gevolgen hebben voor de belanghebbenden, dan betrekken we hen daarbij. Ja, leden van wildbeheereenheden werken regelmatig op vrijwillige basis in het landschapsbeheer. De expertise van deskundigen leden van wildbeheereenheden gebruiken we bij het opstellen van monitoringsplannen. We spraken meerdere keren met de wildbeheereenheden. Op basis van deze gesprekken en de inbreng van andere belangengroepen is het hoofdstuk over faunabeheer tot stand gekomen. We verduidelijken dit bij paragraaf 4.7. We verduidelijken dit in hoofdstuk 6. 7

9 2. Algemeen Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brief 22 De Maashorst groot en groots: wat is groot? De Maashorst omvat nu 3500 hectaren. Daarmee is de Maashorst een van de grootste natuurgebieden van Brabant. 22 Het lijkt meer op het opleggen van een mening/standpunt van een aantal personen die iets voor hebben en dit koste wat kost gerealiseerd willen hebben, zonder open te staan voor andere deelnemers van het zelfde gebied! Vaak ook nog met een zelfde visie, een mooi stukje natuur, in je eigen omgeving! Het IBeP is tot stand gekomen na een uitgebreid proces met Staatsbosbeheer, gemeenten Oss, Uden, Landerd, Bernheze, ARK, waterschap Aa en Maas, natuurdeskundigen, Bosgroep Zuid_Nederland en Stuurgroep de Maashorst. We hielden 19 interviews met gebruikersgroepen. Met alle belangen hebben we rekening gehouden. Maar dit zijn ook vaak tegengestelde belangen, waarbij we een juiste modus moesten vinden. Ook inwoners, recreanten en ondernemers nemen we mee in het proces, juist door de consultatiebijeenkomsten voor het IBEP. 30 Men praat over kern en twee schillen Fout! Er is een kern, een schil en een (agrarische) omgeving.. Dat klopt en in het plan staat dat ook zo geschreven: een natuurkern, natuurschil en agrarisch gebied. 30 Duidelijk kaartmateriaal leveren wat de grens is van de 1 e schil. De grens tussen natuurkern en natuurschil is indicatief op de kaart. We verduidelijken dit bij de figuur in paragraaf 2.3. Het klopt dat het kaartmateriaal op een gewoon computerscherm of A4 print minder duidelijk is. Dit is moeilijk op te lossen. U kunt de grote, papieren kaarten inzien bij de gemeenten Oss, Landerd, Bernheze of Uden. U kunt vragen naar de ambtenaar die betrokken is bij het Inrichting- en beheerplan Maashorst 30 Een aantal hoofstukken uit de bijlagen zijn niet relevant en dienen dan ook geen onderdeel te vormen van het beheerplan. Op die Het is niet duidelijk welke hoofdstukken u bedoelt. We hebben in het IBeP alle onderwerpen die te maken hebben met recreatie en natuur en het verdere proces zo volledig 8

10 manier kunnen er in de toekomst ook geen verwachtingen aan worden ontleend en zal eventuele toepassing hernieuwd onderzoek vragen. 30 Het nieuwe natuurplan gaat uit van een hoog recreatiegehalte, gevoed door de introductie van diverse gebiedsvreemde grote grazers om op die manier het wildernisbeeld te creëren. Aangevuld door de introductie van nieuwe soorten en een continue proces van beheermaatregen om uiteindelijk in 2050 te komen tot een mogelijk eindbeeld. Een eindbeeld dat deels leunt op aannames zonder dat alternatieve scenario s worden geboden mogelijk beschreven. Bij de uitvoering kan het nodig zijn om inrichtings- en beheermaatregelen bij te stellen op basis van reacties in uit de omgeving. Flexibiliteit is dus mogelijk indien nodig. Zie par Oorspronkelijk leefden er wilde kuddes oerrunderen, wilde paarden en wisenten, naast elanden en edelherten in Nederland. Het oerrund is uitgestorven, maar zijn genen leven voort in de vele runderrassen op de wereld. De introductie van wisent (Europese bizon), tauros (wild rund) en Exmoor pony (wild paard) is in dit opzicht niet gebiedsvreemd te noemen. Het plan gaat inderdaad voor een deel uit van aannames. Daarom is het proces van plan-do-check-act van belang (zie par. 1.3). Hierdoor is het een flexibel proces dat zorgt voor bijstelling indien nodig. 3. Recreatie a. algemeen Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brief 1 34 Wees de regelmatige bezoeker ter wille door bestaande fietspaden door de Maashorst (dreven) in stand te houden, te bewegwijzeren en te onderhouden. Graag zien wij in het IBeP benoemd dat er aandacht blijft voor het onderhoud en bijhouden van de fietsroutes, wandelpaden en cultuurhistorische Naar aanleiding het Natuurplan (stilte en rust in de kern, recreatie in de schil) hebben we een paar jaar geleden de recreatieve routes van deze dreven afgehaald. Hierbij verdween het knooppunt 45. We maakten het fietsrondje Maashorst aan de oostzijde van de Maashorst door een nieuw fietspad aan te leggen. Hierdoor kan de recreatieve 9

11 verbindingswegen in het begrazingsgebied en dat gemeenten hierop zullen blijven toezien 34 Zorg voor een betere promotie van routes in de kern van de Maashorst en niet alleen die er omheen en breng knooppunt 45 terug. 34 Zorg voor een betere promotie van routes in de Maashorst fietser nu een volledige fietstocht door (de schil van) de Maashorst maken zonder dat hij dwars door de kern komt. Er is vrij intensief gebruik van utilitair fietsverkeer (woon-werk) over de betreffende dreven dwars door de Maashorst. Bij de vaststelling van het Maashorst Manifest gaven de diverse partijen en raden nadrukkelijk aan dat deze doorgaande fietsroutes open moeten blijven voor utilitair fietsverkeer. De dreven blijven daarom als fietsverbinding bestaan en deze onderhouden we ook. Maar omdat we de recreatieve knooppunt routes hier vanaf haalden, komt het gros van de fietsers (de recreanten) hier niet meer overheen. We gaan met de VVV aan de slag voor een goede promotie van de routes in de Maashorst. 5 De balans slaat teveel door naar natuur en er is te weinig oog voor huidige gebruikers en recreatiemogelijkheden. 9 Er wordt niet omschreven hoe de routes aantrekkelijker worden gemaakt en gehouden. Gebruik community voor ideeën. We betreuren het dat deze indruk is gewekt. De natuur levert namelijk niet zoveel belemmeringen op voor de recreatie. We willen het gebied juist voor de huidige en nieuwe recreant nog aantrekkelijker maken. Het is een goed idee om de community hier voor te gebruiken. Daar willen we zeker gebruik van maken. We richten een gebruikersoverleg op om over de routes te praten, waardoor we deze kunnen verbeteren. Ook willen we graag de gebruikers betrekken bij het onderhoud In hoofdstuk 3: allerlei aanpassingen om aan te geven dat de recreant welkom is in de Maashorst. In hoofdstuk 3 Recreatie is de volgende tekst opgenomen: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook 10

12 16 Als de fietspaden de Maashorst niet meer doorkruisen is de Maashorst ook niet meer toegankelijk voor minder validen (elektrische voertuigen komen tot 25 km). Of komen er oplaadpalen? van de routes. Naar aanleiding het Natuurplan (stilte en rust in de kern, recreatie in de schil) hebben we een paar jaar geleden de recreatieve routes van deze dreven afgehaald. We maakten het fietsrondje Maashorst aan de oostzijde van de Maashorst door een nieuw fietspad aan te leggen. Hierdoor kan de recreatieve fietser nu een volledige fietstocht door (de schil van) de Maashorst maken zonder dat hij dwars door de kern komt. Er is vrij intensief gebruik van utilitair fietsverkeer (woon-werk) over de betreffende dreven dwars door de Maashorst. Bij de vaststelling van het Maashorst Manifest gaven de diverse partijen en raden nadrukkelijk aan dat deze doorgaande fietsroutes open moeten blijven voor utilitair fietsverkeer. De dreven blijven daarom als fietsverbinding bestaan en deze onderhouden we ook. Deze zijn dan ook te gebruiken voor minder validen in elektrische voortuigen. Routes en faciliteiten is een onderwerp voor het gebruikersoverleg, dat we instellen. Hiervoor willen we afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In het overleg kan aan de orde komen hoe een toegangssysteem voor specifieke gebruikersgroepen eruit zou kunnen zien. Ook komt aan de orde komen hoe we paden kunnen ontsluiten voor gehandicapten. In hoofdstuk 3 Recreatie is de volgende tekst opgenomen: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In het overleg kan aan de orde komen hoe een toegangssysteem voor specifieke gebruikersgroepen eruit zou kunnen zien. Ook komt aan de orde komen hoe we paden kunnen ontsluiten voor gehandicapten. 11

13 17 Activiteiten die kunnen worden uitgevoerd door andere groeperingen zoals agrariërs en recreatieondernemers, kunnen aan hen worden uitbesteed. geldt dit ook voor vrijwillige groepen? Of moet men zich organiseren in een vereniging of stichting om gevraagd/ gehoord te worden? 17 Zonering: Wordt het dan niet 1 grote wirwar aan paden en borden?! Of een grote beperking voor bepaalde groepen? Eerder de Maashorst is van ons allemaal uitdragen en zorgen voor respect voor elkaar. 20 Er is geen aandacht in het plan voor toegankelijkheid van gehandicapten in de Maashorst. 20 Onduidelijk is in hoeverre bij de ontsluiting van netwerken voor fiets en voetgangers rekening wordt gehouden met de verschillende gehandicapte doelgroepen. 20 Belangrijk is dat bij het promoten van de natuur bv. de Maashorstfair rekening wordt gehouden met de toegankelijkheid voor gehandicapten en ouderen. De vergunningverlenende gemeente dient toegankelijkheid als uitgangspunt te hanteren. het gehandicaptenplatform uitnodigen, zodat zij mee kan denken. Iedereen die iets wil doen voor de Maashorst is welkom. De Maashorst is van ons allemaal! We richten hiervoor een groep op met de werknaam M100. Iedereen kan meedoen met de M100, ideeën aandragen en zelf initiatieven uitvoeren. Om te voorkomen dat de recreatiegroepen last van elkaar hebben zijn er aparte routes. Het gebied is groot, waardoor er geen wirwar van paden en borden ontstaat. Dit is inderdaad niet specifiek in het plan opgenomen. Dit passen we aan. We richten een gebruikersoverleg op, waar we het gehandicaptenplatform voor uitnodigen, zodat zij mee kan nadenken over de toegankelijkheid voor gehandicapten en over het ontsluiten van netwerken voor fietsers en voetgangers in relatie tot gehandicapten. Bij de vergunningverlening is dit geen onderwerp waar gemeenten op toetsen. Het is wel een punt van aandacht, waar we vergunningverleners en organisatoren op kunnen wijzen. Dit kunnen we bespreken in het gebruikersoverleg. Het gehandicaptenplatform kan zelf de organisatoren hier In hoofdstuk 3 Recreatie is de volgende tekst opgenomen: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In het overleg kan aan de orde komen hoe een toegangssysteem voor specifieke gebruikersgroepen eruit zou kunnen zien. Ook komt aan de orde komen hoe we paden kunnen ontsluiten voor gehandicapten. 12

14 20 Wordt overwogen om de toegankelijkheid van onverharde paden te verbeteren door het toepassen van stabiele halfverharders zoals bv in de Veluwe? 20 In de kaartbijlagen troffen we geen kaart aan met de wandelroutes en een mogelijke classificatie qua toegankelijkheid. 20 de komende jaren zal gehandicapte jeugd zo veel als mogelijk deelnemen aan het reguliere basisonderwijs. Dit stelt eisen aan de toegankelijkheid van de excursie. 20 Bij fietsroutes moet rekening worden gehouden met het toenemend gebruik van driewielers door gehandicapten. Formuleer een praktisch eisenpakket voor de aanleg van wandelen fietspaden. scherp op houden. Bij Slabroek is een pad voor gehandicapten. Ook in Schaijk aan de Udensedreef is een wandelpad wat voor mindervaliden geschikt is. In het gebruikersoverleg is dit onderwerp van gesprek. Er is een kaart in de bijlage met de routes. Hierin zijn niet de classificaties opgenomen, omdat we deze informatie niet hebben. Dit is onderwerp van gesprek in het gebruikersoverleg. Dit is de verantwoordelijkheid van de school, die dit aan moet kaarten bij de organisatie die de excursie verzorgt. Bedankt voor de tip. Dit nemen we mee in het gebruikersoverleg. Eén en ander is wel afhankelijk van de beschikbaarheid van voldoende middelen. In hoofdstuk 3 Recreatie is de volgende tekst opgenomen: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In het overleg kan aan de orde komen hoe een toegangssysteem voor specifieke gebruikersgroepen eruit zou kunnen zien. Ook komt aan de orde komen hoe we paden kunnen ontsluiten voor gehandicapten. 35 Wij adviseren u zo helder mogelijk routes en hondenuitlaatsplaatsen aan te wijzen. Wij pleiten voor Er zijn of komen voor iedere doelgroep routes in de natuurschil. Er komen hondenloslaatgebieden, In hoofdstuk 3 Recreatie is de volgende tekst opgenomen: Met vertegenwoordigers van 13

15 het goed vastleggen van een algehele hondenaanlijn verplichting voor de gehele natuurkern 35 De wandel-, mountainbikeen menroutes moeten helder zijn en gewezen moet worden op aanwezigheid van wilde dieren en het voorkomen van bijzondere en zeldzame soorten. 30 Er mag van alles worden georganiseerd zonder dat het woord rust of verontrusting ter sprake komt. ( bv nachtelijke activiteiten), waarbij we de begrenzing samen met de gebruikers bespreken. Hiervoor stellen we een gebruikersoverleg in, waarvoor we een vertegenwoordiging van de hondenbezitters uitnodigen. In het hele gebied buiten de hondenloslaatgebieden is een aanlijnplicht. Er zijn of komen voor iedere doelgroep routes in het gebied. We streven er naar om alle gebruikers te voorzien van goede informatie over flora en fauna. Bij de entrees van het begrazingsgebied staan bovendien duidelijke borden met informatie over de grazers en hoe er mee om te gaan. In paragraaf 4.7 staat dat de gemeenten toetsen of een evenement problemen oplevert. Hierbij wordt ook gekeken of er sprake is van teveel verontrusting. Gelukkig is de Maashorst zo groot dat ook bij evenementen er voldoende gedeelten zijn waar het rustig is. gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In het overleg kan aan de orde komen hoe een toegangssysteem voor specifieke gebruikersgroepen eruit zou kunnen zien. 30 Er wordt gesproken over sturing van recreatie maar geen enkel woord over sturing of handhaving. Gaat men er vanuit dat bebording alleen voldoende is? Het regulier beheer van de Maashorst omvat nu ook al handhaving. In paragraaf 1.3 staat dat aanpassing van het regulier beheer bij de uitvoering van het IBeP nodig kan zijn. Nieuwe ontwikkelingen integreren we dus in het dagelijks beheer. We voegen toe aan paragraaf 4.2 : Door samenwerking en bundeling van krachten zorgen we voor het gewenste niveau van handhaving. 14

16 b. Recreatie mountainbikers Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brief 5 Men mag in het gebied alleen op de paden blijven. Dit is de doodsteek voor de vereniging veldtochten die hun 10 tochten per jaar dan alleen over hetzelfde pad kunnen houden. Ruiters en menners mogen ook alleen op de routes blijven Het woord routes moet vervangen worden door paden. Zodat alle paden (binnen en buiten begrazing) voor iedereen toegankelijk zijn. Met de MVTO is afgesproken dat voor maximaal 12 toertochten de mountainbikers in overleg van de route in de schil mag afwijken. Deze afspraak blijft staan. De mountainbikers en ruiters/menners blijven op de routes omdat de diverse gebruikersgroepen last van elkaar kunnen hebben. Ook willen we ongelukken en aansprakelijkheidsstellingen voorkomen. Zo vinden wandelaars het niet prettig als ze opzij moeten springen voor een mountainbiker. 5 Onderhoud van mtb routes zorgt ervoor dat mensen op de routes blijven. Dat klopt. De routes moeten we goed onderhouden en aantrekkelijk houden. We stellen een gebruikersoverleg in om dit in de gaten te houden en ons hiermee te helpen. Ook vinden wij het prettig als gebruikersgroepen helpen bij het onderhouden van de routes. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. 9 In het plan staat dat mountainbikers in de natuurkern alleen op mtbroutes zijn toegestaan. Hoe verhoudt zich dit met uitlatingen vanuit diverse gemeenten en de Maashorst in de media (waaronder Brabants Dagblad en de Facebook pagina van de Maashorst) dat ook in de toekomst het toegestaan Helaas hebben wij ook gezien dat er niet altijd eenduidige berichten naar buiten zijn gekomen. Voor ons een punt van aandacht om hier duidelijk over te communiceren. 15

17 blijft om te mountainbiken buiten de routes? 9 De aantrekkelijke natuurkern moet open blijven voor mountainbikers 25 De mountainbikeroutes zijn op delen niet aantrekkelijk of te drassig. Als deze knelpunten worden opgelost zullen mountainbikers beter op de routes blijven. 25 MVTO wil meewerken aan het beheer van mountainbikepaden. 25 Wij willen 12 tochten per jaar blijven organiseren in de Maashorst. 27 Mountainbikers passen niet bij rust en natuur. Frequente grote evenementen zijn verstorend en ongewenst. De natuurkern blijft via een mountainbikeroute beperkt open. Deze punten nemen we mee in het gesprek met de MTVO om te kijken hoe we dit kunnen verbeteren. Bedankt voor het aanbod. Fijn, dat de MVTO hieraan wil meewerken. We gaan in overleg met de MVTO om dit verder vorm te geven. Dit is mogelijk en bespreken we in overleg met MVTO Als de mountainbikers op hun eigen routen blijven, dan hebben andere bezoekers die van de rust en natuur genieten er geen last van. De mountainbiketochten zijn in de wintermaanden. Dan heeft de natuur er minder last van. Door goed aan te geven dat er een tocht is en waar deze tocht is, kunnen andere gebruikers deze omgeving mijden. c. Recreatie ruiters Nummer Reacties Antwoorden op reactie Aanpassing plan brief 7 14/16 Er staan geen ruiterpaden in het plan. Volgens het plan mogen ruiters straks de Maashorst niet meer in. Ik zie geen ruiterroutes terug op de kaarten. Waar gaan deze lopen? Het klopt dat er geen ruiterroutes op de kaart staan, omdat die er nog niet zijn. We willen samen met de ruiters en menners komen tot nieuwe ruiter- en menroutes. Dit staat ook zo opgenomen in het plan (hoofdstuk 3). Dit bespreken we ook in het gebruikersoverleg, dat we instellen. Het is absoluut niet de bedoeling dat ruiters en menners straks niet meer de In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de 16

18 7 Vraag advies aan ruiters over toegankelijkheid. Zoals toegang via roosters en klaphekjes. 10/31 Houdt Karlingerweg en Slabroekse heide open en toegankelijk voor ruiters vanuit Slabroek. 12 Waarom mag je met je paard wel door de poortjes op het begrazingsgebied in Herperduin en op de Heesche heide en niet op de begrazing van Schaijk naar Uden? Op alle begrazing staan dezelfde dieren? Afsluiten voor menners en ruiters is not done. Maashorst in mogen. Dit gaan we ook zeker doen, want de meeste kennis zit bij de ruiters en menners. We stellen een gebruikersoverleg in, waarvoor we de ruiters en menners ook uitnodigen. In het verleden hebben we al toegezegd dat de Karlingerweg toegankelijk blijft voor ruiters en menners In het overleg met de ruiters en menners maken we samen de nieuwe ruiter- en menroutes. Dit bespreken we ook in het gebruikersoverleg, dat we instellen. Herperduin is een bestaande situatie. In het gebied van Schaijk naar Uden zijn nog geen routes.we hebben gekozen voor een uniforme routestructuur en handelswijze. Dit betekent dat deze situatie mogelijkerwijs ook leidt tot aanpassingen op Herperduin. Dit moeten we bekijken. paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. 12 De poortjes waar je als menner doorheen kunt zijn gevaarlijk. 15 Het begrazingsgebied moet toegankelijk worden voor ruiters. 16 Opheffen niet gebruikte zandpaden: wanneer wordt een zandpad niet gebruikt? Juist ruiters gebruiken deze In overleg met de ruiters en menners gaan we knelpunten en gevaarlijke situatie bekijken en oplossen. Dit is een onderwerp voor het gebruikersoverleg, dat we instellen. Voor ruiters en menners is het begrazingsgebied straks toegankelijk op routes. Dit betreffen bosbouw- en landbouwontsluitingswegen, die hun specifieke functie verliezen. Het opheffen betreft In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. 17

19 paden Deze paden mogen niet worden opgeheven of voorzien van veeroosters (levensgevaarlijk). 16 Het sleutelsysteem voor menners in Herperduin (Oss)werkt erg goed. Men is hierover erg tevreden. Dit zorgt ook voor regelmatige controle van de poorten. 17 Wie werkt er aan de genoemde ruiter- en menroutes? En kan ik daarmee in contact komen? Knooppunten heeft de voorkeur boven routes. 17 In het verleden zijn amper routes aangelegd en dit is vooral een pad van gebied naar gebied. Paardrijden was gewoon toegestaan op de meeste paden zonder dat dit ruiterpaden waren. hun toegankelijkheid voor gemotoriseerd verkeer. Ze kunnen een functie blijven houden als beheersweg, calamiteitenroute of recreatieve route. Goed om te horen, dat dit goed werkt. In het gebruikersoverleg moeten we kijken of deze methodiek ook elders toepasbaar is op de manier waarop we de toegankelijkheid regelen. Maashorst Open, die de ruiters en menners vertegenwoordigt heeft een voorstel neergelegd voor ruiter- en menroutes. Verschillende werkgroepen, waarin ruiters en menner deelnamen, hebben deze voorstellen gemaakt. Deze voorstellen moeten we nog met elkaar bespreken. Dit bespreken we ook in het gebruikersoverleg. In het verleden werd hier verschillend (per eigenaar) mee omgegaan. Nu is gekozen voor een uniforme handelswijze, dat ruiters en menners op de routes rijden. We gaan de routes samen met de ruiters en menners maken en bespreken in het in te stellen gebruikersoverleg. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: We stellen een gebruikersoverleg in. Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: We stellen een gebruikersoverleg in. Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk 18

20 17 Worden ruiterpaden ook toegankelijk voor menners? 17 Worden er doorsteken gerealiseerd van de ene kant naar de andere zoals ook voor fietsers? 28 In natuurkern Maashorst toegang d.m.v. aan te leggen routes t.b.v. noordzuid en oost-west verbindingen. 17 Paardenrecreatie zou een mooie aanvulling zijn 24 Er moet voldoende parkeerplaats komen voor auto s met trailer of kleine vrachtwagens 27 De belangen van de ruiters wordt miskent. 28 Maashorst blijft open, ook tijdens de inrichtingsfase In het overleg met de ruiters en menners bekijken we of en waar dit mogelijk is. Dit is ook onderwerp voor het gebruikersoverleg, dat we instellen. Helemaal mee eens. In het overleg met de ruiters en menners moeten we bekijken of en waar dit mogelijk is. Dit is ook een onderwerp voor het gebruikersoverleg. Alle vormen van recreatie hebben onze aandacht. We vragen een vertegenwoordiging van de ruiters en menners om deel te nemen aan het gebruikersoverleg, waar we spreken over knelpunten en verbeteren van routes. Het klopt dat de Maashorst open blijft. Het kan wel zo zijn, dat sommige delen tijdelijk niet toegankelijk zijn, onderhouden van de paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. 19

21 28 In natuurschil Maashorst hebben menners en Ruiters onbeperkt toegang, maar ook routes creëren voor mensen van buiten. 28 De gebieden Maashorst en Herperduin met elkaar verbinden d.m.v. een men- /ruiterroute over natuur bruggen. 28 Herperduin routes handhaven en uitbreiden o.a. bij natuur brug 28 Externe routes (bijv.; Keent /Oss/Bernheze) verbinden met de Maashorst. 28 Op een groot aantal plaatsen start / op stap locaties creëren voor ruiters 28 Voldoende en veilige toegangen tot zowel de natuurschil als de natuurkern voor menners en ruiters omdat dit het wengebied is voor de wisent. Dit gebied is het eerste jaar alleen in excursieverband toegankelijk, zodat publiek en wisenten aan elkaar kunnen wennen. Er komen diverse routes voor diverse gebruikers. Zo komen er routes voor wandelaars, fietser en ruiters zodat ze zo min mogelijk last hebben van elkaar. De ruiters en menners dienen op de routes te blijven. Er zijn openbare weggedeeltes langs de natuurbruggen. Ruiters en menners kunnen in overleg hier gebruik van maken. De natuurbruggen zelf zijn niet toegankelijk. Dit is ook onderwerp voor het gebruikersoverleg. In het overleg met de ruiters en menners bekijken we of dit mogelijk is. In het overleg met de ruiters en menners bekijken we of en waar dit mogelijk is. In het overleg met de ruiters en menners bekijken we waar dit mogelijk is. In hoofdstuk 3 Recreatie staat de volgende tekst: Met vertegenwoordigers van gebruikersgroepen maken we afspraken om knelpunten te bespreken en om in samenspraak tot oplossingen te komen. In dit gebruikersoverleg kunnen we met gebruikers ook afspraken maken over het gezamenlijk onderhouden van de paden. d. Recreatie en grazers Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brief 4 4 Kampeerders zijn niet veilig als wisenten uitbreken. Veel mensen durven niet bij de grazers te wandelen. De wisent is een betrekkelijk nieuwe grazer in Nederland en nog maar weinig Nederlanders hebben praktijkervaring met deze diersoort. Daarom is het begrijpelijk dat een deel van de In hoofdstuk 4 voegen we een paragraaf toe over de veiligheid. Dit is paragraaf Het merendeel van de recreanten vindt wisenten eng. bevolking angstig is en/of allerlei risico s ziet. Gelukkig heeft slechts een kleine minderheid angst voor 10/31 Bezwaar tegen komst van de wisent omdat de meeste mensen het grote grazers. Meer mensen worden er juist door aangetrokken. Ervaring met wisenten is al volop 20

22 gebied niet meer in durven en er dus meer mensen in Slabroek komen/blijven. Wacht tot er elders (Veluwe) een paar jaar praktijkervaring is opgedaan. Keuze voor de wisent is gemaakt o.b.v. eenzijdige benadering opgedaan in het Kraansvlak en in het buitenland. Daar voegt een paar jaar Veluwe weinig aan toe. Te meer daar op de Veluwe in eerste instantie alleen excursies gegeven worden. In het Kraansvlak en in het buitenland kunnen bezoekers daarentegen zelfstandig het leefgebied van de wisenten in. Het aantal bezoekers dat doelbewust het wisentpad in het Kraansvlak neemt, is de laatste jaren steeds toegenomen. Ook in het buitenland blijkt dat mensen juist speciaal voor de wisenten naar een gebied komen. Voor recreanten die het niet aandurven zijn er excursies en is er een ruime natuurschil van 2000ha waar volop van genoten kan worden. Net als andere grote grazers zijn wisenten prima binnen rasters te houden en net als bij andere grote grazers levert een zeldzame ontsnapping zelden grote problemen op. Kampeerders lopen weinig risico: wisenten moeten daarvoor precies uitbreken ter hoogte van een kampeerterrein vol mensen. Dat is wel erg spannend voor een wild dier, zoals een wisent. Wel zal overal nog in detail gekeken moeten worden hoe de rasters precies lopen en dat ter hoogte van de camping specifiek maatwerk nodig is. Om mens en dier te laten wennen aan deze nieuwe grote grazer is een zorgvuldig proces in het IBeP opgenomen. De wisenten sluiten we tijdelijk op in een klein deel van het begrazingsgebied. In dit wengebied houden we excursies voor diverse doelgroepen. Zo kunnen dier en recreant aan elkaar wennen. We doen er alles aan om het zo veilig mogelijk te laten zijn. Ook het gedrag van de recreant is hier op van toepassing. Met borden informeren we iedereen over wat 21

23 5 Het 'loslaten' van Wisent en Taurossen mag geen veiligheidsissues opleveren voor de recreanten. Zorg voor een exit strategie als dit toch gebeurd. 5 Mogelijk afgesloten gebied (25-50 ha) houden voor hoogdragende dieren of met kalfjes. 17 Wildlevende hengsten zijn een risico voor ruiters: Hoe groot is de groep die dit wel denkt?! En is het dan niet misschien onbekend maakt onbemind? Mijn ervaring is anders. 17 Herperduin is al een goed voorbeeld dat dit goed gaat. Mocht het nodig en wenselijk zijn dan wil ik me wel aanbieden als begeleider. Om een groepje ruiters ervaringen op te laten doen en dan natuurlijk ook tips & trucs te geven om de kudde te respecteren en het betekent om in het begrazingsgebied te lopen. Als mensen zien dat alles goed gaat, stellen we de gebieden open voor publiek. Het IBeP gaat uitgebreid in op het voorkomen van risico s en hoe te handelen als er onverhoopt problemen optreden. Denk hierbij aan goede voorlichting, excursies, het verleggen van een pad, aangepaste toegangsregels of het verwijderen van een individuele problematische grazer. In het uiterste geval kan dit het verwijderen van een hele groep grazers betekenen. Lees meer hierover in hoofdstuk/paragraaf 4.2 en Voorlopig is het niet nodig om een gebied af te sluiten voor hoogdragende dieren of met kalfjes. Mocht het wel nodig zijn dan kunnen we alsnog een klein rustgebied instellen. Het IBeP houdt hier al rekening mee. Zie ook paragraaf Fijn dat u er positieve ervaringen mee heeft. Er gaan tal van verhalen rond, maar er is erg weinig ervaring. Die ervaring gaan we beheerst opdoen in de Maashorst. Daarbij selecteren we op rustige hengsten die geen interactie met rijpaarden of menpaarden aangaan. Graag praten we nog een keer met u over uw ervaringen. Van dit aanbod maken we graag gebruik. Zeker als we in 2016 in het startgebied ruiterexcursies geven is dit aanbod welkom. Maar ook na die tijd zijn ruiterexcursies een welkome aanvulling op het excursieprogramma. In hoofdstuk 4 voegen we een paragraaf toe over de veiligheid. Dit is paragraaf

24 dergelijk. 17 Mijn vraag/ zorg gaat dan over de toegankelijkheid in de periode tot 2016 Betekent de verbinding van die 2 gebieden in 2015 ook meteen een wijziging in toegankelijkheid? en moeten we vervolgens dus wachten tot in 2016 na de excursies of we er dan weer in mogen? of zal tussen nog niks veranderen in de toegankelijkheid van gebieden die nu voor paarden toegankelijk zijn. 24 De keuze voor het type grazer, wisenten, levert al direct een beperking op omdat er geen ervaring is met de combinatie paarden en wisenten. Ook hengsten in een paardengroep kunnen een gevaar vormen voor passerende ruiters en menners. 29 Door begrazingsgebied te vergroten neemt de druk op de schil toe. Het plan is niet duidelijk in hoe dit concreet kan worden beïnvloed In de herfst/winter van 2015/16 maken we het startgebied klaar voor begrazing door wisenten en Exmoor pony s. Daarvoor hoeft maar 1 stukje fietspad omgeleid te worden over een korte afstand. Buiten het startgebied moeten we de rasters aanpassen aan de nieuwe situatie, maar verandert de toegankelijkheid niet. In het startgebied komen zo spoedig mogelijk wisenten en Exmoor pony s te lopen. Een á twee maanden daarna, in het vroege voorjaar van 2016, beginnen we met de excursies. Ervaringen in het Kraansvlak en het buitenland wijzen niet op risico s tussen rij- of menpaarden en wisenten. Over de risico s tussen hengsten en rijpaarden zijn de meningen verdeeld. In het startgebied gaan we ervaring opdoen, zodat we plannen indien nodig kunnen bijstellen. Het begrazingsgebied is gewoon toegankelijk voor recreanten. Daarnaast is het zo dat in de kern nu nog landbouw plaats vindt, waardoor daar nu geen recreatie plaatsvindt. Naar ons idee komt er dus meer ruimte voor recreatie. Mocht de recreatiedruk als geheel toenemen en voor problemen zorgen, dan is dit een nieuwe situatie die we dan oplossen. 23

25 4. Slabroek a. algemeen Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brief 10/31 15 Op pag 25 lezen we dat Slabroek haar bijzondere positie behoudt en daarin wordt versterkt. We herkennen dat verder niet in het IBEP, sterker nog we worden nog meer overspoeld door recreanten, daar waar heel duidelijk is dat de grens allang bereikt is. Slabroek is stiltegebied. Bij hoofdstuk recreatie moet aanvulling dat er in Slabroek alleen aan wandel en fietsrecreatie wordt gedacht en dat er geen aanzuigende werking vanuit kan gaan. We erkennen de bijzondere positie van Slabroek en spraken daarover met de bewoners. Door de verdere ontwikkeling van de totale Maashorst neemt recreatie toe. Dat heeft ook zijn effect op Slabroek. Door goede recreatieve paden en recreatieve poorten aan de buitenzijde wordt Slabroek voor zover mogelijk ontzien. 10/31 Terugdringen van recreanten in de kern zorgt voor meer recreanten in Slabroek. Wij maken bezwaar tegen grote natuurkern in woonomgeving. In de kern vindt nu ook al niet veel recreatie plaats, omdat het nog landbouwgebied is. In en rond Slabroek vinden aanpassingen plaats om te zorgen dat recreanten zo min mogelijk naar de woonkern van Slabroek komen. Als alle recreatieve entrees straks klaar zijn en goed functioneren, gaan recreanten zich meer verspreiden. 10/31 Op de kansenkaart wordt een nieuwe grote wandelroute gepresenteerd die afbuigt bij het natuurcentum naar het noorden en terugkomt over de Karlingerweg. We hadden deze wandelroute voorgesteld startend vanuit een nieuw aan te leggen parkeerplaats ter hoogte van het Beekdal. De route in het IBeP zorgt voor overlast van Deze route bespreken we nog met de bewoners van Slabroek. 24

26 recreanten. 10/31 Nieuw parkeerterrein thv doelenweg, bij hondenlosloopplaats. 10/31 Wij maken bezwaar tegen aanwijzing van natuurcentrum als recreatieve poort. De aantrekkingskracht van het natuurcentrum zorgt voor parkeeroverlast in Slabroek. Oplossing is verplaatsen. Er is nu toch zoveel geld voor de maashorst beschikbaar. Wellicht naar poort bij Toon vd Berg. 15 Natuurcentrum en Slabroek ligt in de kern van de Maashorst. Hier hoort geen entree. Verplaatsen natuurcentrum hoort in het IBeP thuis 32 Slabroekseweg, Karlingerweg en Udensedreef opnemen in de schil. 32 Om veiligheidsredenen (bosbrand) moet de Karlingerweg open blijven. In het Udense deelproject van Meer Maashorst komt een parkeerplaats nog dichter bij Uden dan de huidige parkeerplaats bij het oude OKB-veldje. Deze zal ontlastend werken voor Slabroek. Het Natuurcentrum is geen recreatieve poort maar een recreatief centrum. In het IBeP staat dit fout vermeld. De bestaande parkeerplaats ter hoogte van de Maashorstweg voor het bezoek aan onder andere het natuurcentrum breiden we uit. Daarnaast leggen we nog een alternatieve parkeerplaats aan zoals in vorige reactie omschreven. Het Natuurcentrum is geen recreatieve poort maar een recreatief centrum. In het IBeP staat dit fout vermeld. Verplaatsen van natuurcentrum ligt buiten de invloedssfeer van het IBeP. Omdat het IBeP in eerste aanleg een uitwerking is van het natuurplan, waarbij alleen het recreatief gebruik van het gebied meegenomen is Zoals in IBeP aangeduid spreken we van 1. een kern, het begrazingsgebied en 2. een schil daaromheen liggende EHS /natuurbosgebieden. De Slabroekse weg, Karlinerweg en Udensedreef liggen geheel of grotendeels in de schil. Karlingerweg blijft altijd deel uit maken van de calamiteitenroutestructuur Hoofdstuk 3.3. Weghalen recreatieve poort bij Natuurcentrum. Hoofdstuk 3.3. Weghalen recreatieve poort bij Natuurcentrum. 25

27 31 Het voorstel tot meer recreatief ondernemerschap in de schil. Daar zit een groot aantal bewoners van Slabroek niet op te wachten. Ook dit zal alleen maar leiden tot meer recreanten met dito overlast. 31 Een brink in Slabroek is niet acceptabel zolang het natuurcentrum daar ligt. Als het natuurcentrum wordt verplaatst juichen wij een brink toe, zonder kikkers. voor de hulpdiensten, zoals deze nu al aangeduid zijn en voorzien van een herkenbare poortconstructie met groen/rode slagbomen. Het is aan de bewoners van Slabroek zelf om daar wel of geen invulling aan te geven. Als de bewoner wil ondernemen dan gelden daarvoor de normale vergunningprocedures en kunnen andere bewoners daar op reageren. De aanleg van een brink en de wijze waarop bespreken we nog met de bewoners van Slabroek. b. Slabroekse hei/honden Nummer Reactie Antwoord op reactie Aanpassing plan brieven 4 6/23 Geen hekken om de heide,dit is aantasting van de natuur en geen gezicht. Wij willen geen hekken rondom de Slabroekse Heide en vanaf het stuifduin bij Benny Timmers. De Slabroekse heide gaat onderdeel uitmaken van het totale begrazingsgebied en komt daarmee in het zelfde raster wat nodig is voor dit begrazingsgebied. Het blijft uiteraard wel toegankelijk voor wandelaar evt. met aangelijnde hond, 4 Begrazing op de heide is niet logisch, want er groeit geen gras, heide wordt vertrapt door de koeien. De heide is enkele jaren geleden afgeplagd en nu komt er weer koeienpoep op. De draad is tot over de heuvel rug getrokken en dat betekent dat de koeien de hele heuvel vertrappen. Het is nu al te gek dat de mountainbikers alles kapot rijden Heide floreert juist als gevolg van begrazing en is ook ooit zo ontstaan. Begrazing van de heide en het omliggende bos heeft een positief effect op de biodiversiteit. Schade aan de stuifduin willen we voorkomen door middel van bijvoorbeeld boomstammen om de toegangen te blokkeren. 26

28 En dat zullen die koeien ook doen. Ter hoogte van de voormalige blokhut kun je zien dat de heuvel hierdoor al 2 meter lager is. 4 Recreanten blijven weg, omdat het niet meer zo leuk wandelen is met de hond. Hierdoor zal de omzet dalen. 15 Slabroekse hei moet toegankelijk blijven voor honden. Geen hondenbezitter heeft ooit zijn hond gewassen in het vennetje daar. Dat is veel te smerig en alleen in de winter staat daar voldoende water in en dan is het te koud dus dat argument is apekool. Net buiten de Slabroekse heide komt een groot hondenlosloopgebied inclusief een waterplas. Hierover hebben we gesproken met de initiatiefnemers van de petitie Slabroek. He honden zijn daarnaast ook nog steeds welkom op de Slabroekse heide. Ze moeten dan wel worden aangelijnd. De Slabroekse heide wordt begrazingsgebied en dit gaat niet samen met een hondenlosloopgebied. 6 Waarom mogen honden niet loslopen daar ivm zeldzame pad? en wisenten wel. 9 Waarom hondenlosloopgebieden in gebieden met intensieve recreatie. Loslopende honden zijn belangrijkste bron van hinder. 22 Hoe wordt de hondenaanlijnplicht gehandhaafd en gecontroleerd? 27 Hondenlosloop voorzieningen staan niet op kaart Honden moet u in het begrazingsgebied aanlijnen om er voor te zorgen dat zij niet achter de wisenten, taurossen, pony s en ander aanwezig wild aan lopen. Het is dus voor de veiligheid van de hond, het wild en de begrazers. Het uitgangspunt is dat de diverse gebruikers geen last van elkaar hebben. De grenzen van de hondenlosloopgebieden moeten we nog bepalen met de hondenbezitters. Daarbij kijken we ook naar de routes van andere gebruikers. We moeten het onderdeel handhaving nog verder uitwerken. Handhaving is met name noodzakelijk om er voor te zorgen dat de verschillende recreatieve gebruikers op een juiste manier naast elkaar gebruik kunnen maken van het gebied en om schade aan natuur te voorkomen. Er is een kaart (bijlage 0), waar de bestaande routes/ uitloopgebieden op staan. Daar We voegen toe aan paragraaf 4.2 : Door samenwerking en bundeling van krachten zorgen we voor het gewenste niveau van handhaving. 27