Dementiezorg in praktijk deel II 10 x Thuiszorg

Transcriptie

1 Ronald Geelen Marieke Lips ACHTERDOCHT workshop THEBE Breda DE ZORGBOOG Deurne 1 Dementiezorg in praktijk deel I 1 Achterdochtig gedrag 2 Agressief gedrag 3 Angstig gedrag 4 Apathie 5 Claimend gedrag 6 Delirant gedrag 7 Depressief gedrag 8 Eenzaamheid 9 Ongewenst intiem gedrag 10 Ontremd gedrag 11 Psychotische verschijnselen 12 Roepen 13 Rouw en verlies 14 Slaapproblemen 15 Slecht horen 16 Vertraging 17 Verzet bij wassen en kleden 18 Zwerfgedrag 2 Dementiezorg in praktijk deel II 10 x Thuiszorg 1-Aanpassingsproblemen 2-Contact- en communicatiestoornissen 3-Eten en Drinken 4-Familie begeleiden 5-Minderwaardigheidsgevoelens & zelfoverschatting 6-Pijn 7 Wilsbekwaamheid 8-Zin geven & betekenis verlenen ISBN: I -Agressie & ontregeld gedrag: het Crisis Ontwikkelings Model (COM) -II- Interactieproblemen door persoonlijkheid -III- Veiligheid 3 4 ACHTERDOCHTIG.. Wie? 1 Het afgelopen jaar had ik soms het gevoel dat mensen tegen me waren 2 Het afgelopen jaar had ik periodes waarin mensen mij bewust wilden benadelen 5 3 Het afgelopen jaar ervaarde ik dat mensen met elkaar samenspanden om me ernstig letsel of schade toe te brengen 6 1

2 PROBLEEMOPLOSSEN-STAP VOOR STAP Stap 1.Werkroutines & opvattingen Stap 2.Lichamelijk functioneren Stap 3.Omgeving normaal Stap 4.Wisselwerkingen. Stap 5.Algemene adviezen over dit probleem Stap 6.Behandelmogelijkheden ongewoon WAT VOORKÓMEN? 7 8 Verwarring en onduidelijk beleid Cliënt onterecht willen aanpassen Preventie laten liggen Probleem ongewild versterken Problematiseren Dát doet de deur dicht WERKROUTINES & OPVATTINGEN Werkroutines Bijvoorbeeld: Wisselingen: Ik vind dit het gemakkelijkst Direct communiceren Kanaliseren communicatie Goed rapporteren Veranderingen in werkroutines. Bijv in medicijnen, invalkracht Regelmaat Faseer interventies Intro nieuw teamlid - doseren. Pas op bij giften

3 OPVATTINGEN Niet het onmogelijke verlangen Nu voorbeelden van niet helpende gedachten tav achterdocht? Ik vind dit het makkelijkst Leugentjes om bestwil Zeg het hem maar niet, dan heeft ie er geen last van Ruim zijn kamer maar op als ie naar de kapper is Wie goed doet, goed ontmoet Ofwel: Stank voor Opvattingen de mens lijdt het meest. stress-oren - Hij doet het expres Als ik haar niet kan geruststellen, heb ik gefaald - Er zal wel niks aan de hand zijn, ze zit hier niet voor de zweetvoeten! - Ze zullen me slecht beoordelen als het me niet lukt om deze beschuldiging van tafel te krijgen. Dan ben ik helemaal mislukt. + Ook al blijft hij wantrouwend, ik heb mijn best gedaan en daarover mag ik tevreden zijn Geelen, R. (2003). RET het teamlid! (2003). Denkbeeld, Tijdschrift voor Psychogeriatrie, 15 (4), TIJD werkt in je voordeel LICHAMELIJK FUNCTIONEREN Voorspeller levensverwachting Normale oudere: Subj. oordeel > dan fysieke screening Dementie: Subj. oordeel < screening LICHAMELIJKE CHECK UP: -Zintuigen (gehoor!) -Hersenproblemen -Verminderde conditie, vermoeidheid -Ziektes; -Pijn, jeuk -Slaap-waak patroon -Maag-darm problemen -Ademhaling -Bloedsomloop -Hormonale problemen - Vocht- en voedingsbalans, of urineweg problemen 17 -Gevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen 18 3

4 PIJN 3. OMGEVING 80+; dement en in verpleeghuis: =>70% pijn => Daarvan wordt ruim 2/3 niet behandeld Chronische pijn => Bij ZvA acuut ervaren, persoonsgericht THUIS Zorginstelling: isolatie of crowding? Wat doen? Blokkade zicht (plant, gordijn) W ie bij wie? Verschuiven personen Rust/privacy Licht WISSELWERKINGEN WISSELWERKINGEN 0-(ON)REGELMAAT 1-EIGENE OUDERE 2-BUREN, FAMILIE, BEWONERS 3-PERSONEEL => BEWONER ZOMAAR POSITIEVE AANDACHT ONAFHANKELIJK GEDRAG AFHANKELIJK GEDRAG STOREND GEDRAG

5 STOREND GEDRAG ALS EENARMIGE BANDIET... ONTERECHT(?) VERWIJT COLLEGA Spanning (+/-) Gedrag (?lastig-normaal-aangepast? ) Wisselende reacties ALGEMENE ADVIEZEN beter goed gejat dan slecht bedacht UW ALGEMEEN ADVIES BIJ.? Doseer persoonlijk appel Niet Ja maar, eventueel wel met Ja (samenvatting), én Dit is voor iedereen lastig, Dit heeft niemand verdiend Hopelijk voelt u zich later wat beter Bij verwijten en onjuiste opmerkingen kalm en ietwat nonchalant blijven, of als neutrale reporter reageren Dat is uw mening, zo kun je er ook naar kijken Och ja, u heeft vast uw eigen redenen om dit zo te zeggen U zegt het Hmmmm Tja ja, dat is me wat he, verder weet ik er niks over te zeggen.. Ik zal hier over nadenken. 30 5

6 ACHTERDOCHT: ALGEMENE ADVIEZEN 1 Kern van waarheid? (opvattingen & werkritmes) 1 Risico op ruzie, ridiculiseren, wisselende regels 1 Voorgeschiedenis van wantrouwen? Beleid vooraf maken, doseer 2 Zintuiglijk en fysiek functioneren optimaliseren 3 Omgeving: licht, veiligheid, kenmerken zitplaatsen, overzichtelijkheid, ruimte, etc. 4 duozorg \ getuige familie eisen 4 Kalm blijven: niet heftig tegenspreken, verwijten absorberen (wisselwerkingen) 4 Niet al te geïnteresseerd, wat achteroverleunen Praten over Pillen 4-5 Contact over gezonde versterken, ook zomaar aandacht, beloftes nakomen 5 Geen Derrick maar Columbo 5 Hoe omgaan met verwijten naar collega 6 Medicatie (verandering communiceren), Gedragstherapie, Cognitieve Therapie. Gedragsexperiment Algemeen advies bij: ONTERECHTE VERWIJTEN ONDERZOEKER SOUSA: WE LEREN: 10% Van wat we lezen 20% van wat we horen 30% van wat we zien 50% van wat we zien en horen 70% van waarover we zelf discussieren 80% van wat we persoonlijk ervaren 90% van wat we uitleggen aan anderen 35 Check: is er iets / iets anders/loos? Keuze: alleen / met getuige / met Contactpersoon Niet emotioneel / heftig reageren Bedenk: tijd werkt in voordeel Informeer (contactpersoon familie/ collega Rapporteer Doseer / faseer 36 6

7 ONTERECHTE VERWIJTEN b Advocaat vd duivel (socratisch bevragen) Teamoverleg Autoriteit - vertrouwenspersoon HULPBRONNEN Collega's en leidinggevenden: om van je af te praten, afspraken te maken over de aanpak en om advies bij in te winnen. Bekenden van de cliënt die jou kunnen helpen om zijn vertrouwen te winnen. Gespecialiseerde teams in de regio met veel ervaring op dit vlak. GGz: voor onderzoek, behandeling of advies. Huisarts: deze is verantwoordelijk voor de thuiswonende cliënt. CCE : bij meningsverschillen betrokkenen, diagnostiek, handelingsverlegenheid En al doe je het perfect