SMO abonnement: 40,00 per kalenderjaar, omvat 6 smo-publicaties.

Transcriptie

1

2 1

3 Eindredactie: Tatiana van Lier en Ria Logtenberg Vormgeving: Max Beinema grafische vormgeving Druk: Hooiberg, Epe ISBN-10: ISBN-13: Bestelnummer: 0335 SMO Den Haag, februari 2006 Omslagfoto: Henny Wiggers Stichting Maatschappij en Onderneming Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de directeur van de Stichting Maatschappij en Onderneming. SMO abonnement: 40,00 per kalenderjaar, omvat 6 smo-publicaties. SMO hanteert voor studenten een aangepast tarief. Neem daarover contact op met het secretariaat: info@smo.nl of telefoon Aanmelding bij voorkeur door storting op postrekening ten name van smo, Den Haag. Stichting Maatschappij en Onderneming Badhuisweg 91, Postbus 87859, 2508 DG Den Haag Telefoon: Fax: info@smo.nl Internet: 2

4 3

5 4

6 Dit boek heeft een groot aantal pagina s. Een dergelijke omvang is voor smo ongebruikelijk, maar het onderwerp verdient deze aandacht. De vergrijzing is immers onder ons en de gevolgen ervan zijn op veel gebieden reeds duidelijk merkbaar. In dit boek komen veel deskundigen aan het woord. Zij geven een goed beeld van wat er in theorie en praktijk aan kennis beschikbaar is. Door het vele werk dat de samenstellers en de redacteuren hebben verricht zijn de teksten - waar mogelijk - op elkaar afgestemd. Hierdoor kon een succesvolle poging worden gedaan om een goed beeld van de gevolgen van de vergrijzing voor de samenleving te geven. Maar er is meer: steeds dringt door de teksten de roep om commerciële slagkracht en politiek leiderschap door. Het boek is daarmee een oproep aan private en publieke krachten om de kansen te benutten die de opkomst van een vitale seniorengeneratie met zich brengen. Deze smo-uitgave is tegelijk een experiment. Het boek is in een andere opmaak met dezelfde inhoud ook bij uitgeverij Bert Bakker verschenen. Hierdoor ontstaat inzicht in de werking van de verschillende afzetmarkten die uitgeverij Bert Bakker en smo bedienen. Dit experiment dient een gemeenschappelijk doel: de discussie voeden over de samenleving die haar bakens moet verzetten om van vergrijzing minder een probleem en meer een kansrijke uitdaging te maken. Wij wensen u een gelukkige oude dag! W.J. de Ridder Februari

7 Het idee om een bundel uit te geven over de vergrijzing ontstond toen wij beiden nog fulltime bij abn amro werkten. Wij hadden de indruk dat veel over de vergrijzing geschreven en geroepen werd, maar dat economische en culturele aspecten nog in te weinig samenhang bestudeerd werden. Een toch vrij plotselinge uitverkiezing tot Tweede-Kamerlid en het schrijven van een oratie bij de aanstelling tot hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam zorgden voor enige vertraging in ons gezamenlijke project. Anno 2006 staat de vergrijzing als maatschappelijk fenomeen echter nog steeds volop in de aandacht en ze roept vele vragen op. Met deze bundel willen wij beleidsmakers en beslissers binnen de overheid en het bedrijfsleven een breed overzicht geven van kansen en keuzen rondom de vergrijzing. Wij willen vooral alle auteurs danken die allemaal vrijwel direct en spontaan hun geheel vrijwillige medewerking hebben toegezegd voor het schrijven van een bijdrage. Velen hebben elkaars werk ook weer gelezen en becommentarieerd. Dit droeg bij tot zowel meer samenhang en betere afbakening als ook scherpere bijdragen. Dit alles maakte het een groot plezier om deze bundel te mogen samenstellen. Wij zijn het bestuur van het Jan Brouwerfonds zeer dankbaar dat het een projectsubsidie ter beschikking heeft gesteld om twee secretarissen aan te kunnen trekken om deze bundel verder vorm te geven. Tatiana van Lier en Ria Logtenberg hebben vele organisatorische aspecten voor hun rekening genomen, auteurs vriendelijk doch beslist aan hun deadlines herinnerd en ook veel redactiewerk van de hoofdstukken voor hun rekening genomen. Zonder Tatiana en Ria was deze bundel niet tot stand gekomen, waarvoor veel dank. Ook abn amro zijn wij dank verschuldigd. Niet alleen omdat wij daar reeds met veel plezier hebben mogen samenwerken, maar ook omdat de bank vooraf zo veel vertrouwen had in deze bundel dat hij een aantal exemplaren heeft afgenomen om aan haar klanten en relaties ter beschikking te stellen. Tevens dank aan Uitgeverij Bert Bakker, en Mai Spijkers in het bijzonder voor het meedenken over een pakkende titel en dito omslag. In ons slotwoord vatten wij de diverse bijdragen nog eens samen. Tevens concluderen wij welke maatschappelijke gevolgen van de vergrijzing naar ons beider persoonlijke mening het waarschijnlijkst zijn. 7

8 We geven aan welke soms ook pijnlijke keuzen nodig zijn en welke kansen de vergrijzing biedt. De vergrijzing hoeft namelijk zeker niet alleen iets zorgelijks te zijn. Wij zijn er namelijk van overtuigd dat als overheden, ondernemingen en burgers gezamenlijk op de vergrijzing anticiperen, wij van jong tot oud de vergrijzing vooral tegemoet kunnen zien als een verrijking van onze samenleving. Dolf van den Brink en Frank Heemskerk 8