Assistent en maatschappij

Transcriptie

1 Assistent en maatschappij

2 Assistent en maatschappij Burgerschap voor AG B. van Abshoven W. van Grootheest T. Verhoeven Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008

3 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. ISBN NUR 891 Ontwerp omslag: Mariël Lam, Empel Ontwerp binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Automatische opmaak: Alfabase, Alphen aan den Rijn Cartoons: Tom Rijpert, Neturnia, Utrecht Foto s zijn gemaakt door: Tom Rijpert, Wouter de Fockert, Arie van Walbeek, Wieger Rozema en Barbara van Abshoven Dit boek kwam eerder uit onder de titel Voetstappen in de samenleving in de reeks Kompas voor AG. Deze nieuwe druk is geheel herzien. Basiswerk voor AG staat onder redactie van: H. Elling (AA) J. van Amerongen (DA) A. Reiffers (DA) Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

4 Inhoud 9 Voorwoord 9 1 Leren leren De kennissamenleving Hoe leren wij? Leerstijl en leerstrategie Over leren Competenties Plannen, sturen en reflecteren Het portfolio Samenvatting 33 2 Samenleven Jij en wij; over individuen en groepen Cultuur Vooroordelen en discriminatie Samenvatting 47 3 Maatschappelijke veranderingen in Nederland De multiculturele samenleving Migratiemotieven Culturele integratie Ontzuiling en emancipatie Individualisering en secularisatie Samenvatting 66 4 Democratie, politieke besluitvorming en partijen Staat, rechtsstaat en democratie Politieke besluitvorming Politieke stromingen Samenvatting 87

5 6 assistent en maatschappij 5 Mens en werk Arbeid Werk zoeken Het arbeidscontract tussen werkgever en werknemer Medezeggenschapsraad en ondernemingsraad Werkloosheid Vrijwilligerswerk, vrije tijd en privé-leven Samenvatting Verzorgingsstaat en sociale zekerheid De verzorgingsstaat Sociale zekerheid De sociale wetten Het loonstrookje Arbo Betaalbaarheid De grijze samenleving Samenvatting Identiteit en globalisering Globalisering Internationale organisaties Identiteit Wij-zijdenken Identificatie met Nederland Samenvatting Techniek, media en consumentisme Technologie en techniek Informatietechnologie en de media De technologische en elektronische revolutie Consument Consumentisme Consument, educatie en gezondheidszorg Samenvatting Ethiek Wat is moraal? Wat is ethiek? Ethiek in de gezondheidszorg Ethische dilemma s in de gezondheidszorg 177

6 inhoud Ethische reflectie Samenvatting Levensbeschouwing en zingeving Zingevingsvragen Levensbeschouwing De grote godsdiensten Andere levensbeschouwingen De waarheidsvraag Samenvatting Register 199

7 Voorwoord Voor jullie ligt een nieuw basisboek geschreven vanuit de actuele leren-, loopbaan- en burgerschapscompetenties. De aangeboden onderwerpen, met gerichte praktijkvoorbeelden kunnen gebruikt worden als basis voor opdrachten die zelfstandig uitgevoerd moeten kunnen worden. Er is bewust gekozen voor het presenteren van inhoud en kennis in een logische volgorde. In de huidige overdaad aan informatie via internet en televisie vinden wij het belangrijk om een overzichtelijk basiswerk voor de AG te presenteren. In het hoofdstuk Leren leren zie je dat het belangrijk is om informatie op waarde te leren schatten. Met dit boek als uitgangspunt kan verder gezocht worden naar allerlei interessante onderwerpen om zo de eigen kennis te vergroten. Wij hopen dat veel studenten gebruik zullen maken van dit systematische boek. Zeker de nieuwe onderwerpen Leren, Consumentisme, Identiteit en Ethiek zijn de moeite waard om kennis van te nemen. B. van Abshoven W. van Grootheest T. Verhoeven Voorjaar 2008 Bij dit boek zijn ter ondersteuning van het individuele leerproces diagnostische vragen en bijbehorende antwoorden ontwikkeld. Tevens is een docentenhandleiding beschikbaar waarin uitleg wordt gegeven bij de kerntaken en competenties die in dit boek centraal staan. U kunt deze en nog veel meer aanvullende informatie vinden op AG context, het digitale leerplatform voor het onderwijs dat deze serie ondersteunt. Op kunt u zien waaruit deze databank bestaat en hoe u een abonnement kunt afsluiten.

8 10 assistent en maatschappij Matrix met kerntaken Hoofdstukken Kerntaken Hoofdstuk 1: Leren leren Kerntaak 1 en 2 Hoofdstuk 2: Samenleven Kerntaak 6 Hoofdstuk 3: Maatschappelijke Veranderingen in Nederland Kerntaak 6 Hoofdstuk 4: Democratie, Politieke Besluitvorming en Partijen Kerntaak 3 Hoofdstuk 5: Mens en Werk Kerntaak 2 en 4 Hoofdstuk 6: Verzorgingsstaat en Sociale Zekerheid Kerntaak 3 Hoofdstuk 7: Identiteit en Globalisering Kerntaak 6 Hoofdstuk 8: Techniek, Media en Consumentisme Kerntaak 5 en 7 Hoofdstuk 9: Ethiek Kerntaak 4 en 7 Hoofdstuk 10: Levensbeschouwing en Zingeving Kerntaak 6