De relatie tussen groen in de woonomgeving en welzijn: hoe werkt het en wat betekent dit voor de toepassing? Sjerp de Vries
|
|
- Fedde van der Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De relatie tussen groen in de woonomgeving en welzijn: hoe werkt het en wat betekent dit voor de toepassing? Sjerp de Vries
2 Mogelijke mechanismen (ecosysteemdiensten) Regulerende ecosysteemdiensten Vermindering luchtvervuiling (m.n. afvangen fijnstof) Vermindering hittestress/verhogen thermisch comfort Vermindering geluidsbelasting/geluidshinder Verkleining kans op overstroming Culturele ecosysteemdiensten Versnelde stressreductie & herstel mentale vermoeidheid Vergroting tevredenheid met (fysieke) woonomgeving Bevordering lichamelijke activiteit Bevordering sociale samenhang in de buurt 2
3 Schematisch overzicht van een aantal paden Line 1 Level 2 Line 2 Level 2 Level 2 Level 3 Level 3 Line 3 Hartig et al.,
4 Stressreductie/herstel van mentale vermoeidheid 1 Basale aanname: blootstelling aan natuur (groen of blauw) helpt om het stressniveau (snel) te verlagen en heeft een bufferende werking t.a.v. toekomstige stressoren, waardoor chronisch hoge stressniveaus voorkomen kunnen worden Met name versnelde stressreductie is in veel experimentele studies aangetoond (maar dat betreft doorgaans een kortetermijn effect) Uitzicht op natuur vanuit de woonruimte heeft al een aantoonbaar effect (R. Kaplan, 2002: micro-restorative experiences) Maar wellicht is het effect groter als de natuurervaring dieper of meeromvattend is (omgeven door natuur/meer zintuigen betrokken). Van den Berg et al. (2010): deep restoration & green space within 3 km) 4
5 Stressreductie/herstel van mentale vermoeidheid 2 Wat zijn de implicaties voor een optimale groene infrastructuur Hangt af van welke theorie je aanhangt (De Vries, 2010): Stress reduction theory (SRT, Ulrich): direct fysiologisch effect van natuur ervaren Attention Restoration Theory (ART, Kaplans): kwaliteit van de ervaring van belang Frequentie van contact vs. kwaliteit van ervaring: straatbomen vs. groene oases Hoe dan ook: groene/levende muren lijken effectiever dan groene daken door a) hogere contactfrequentie voor b) meer mensen 5
6 Vergroting Tevredenheid met de (fysieke) woonomgeving 1 Basale aanname: mensen zijn tevredener over hun woonomgeving naarmate die omgeving meer tegemoet komt aan hun behoeften en wensen (Person-Environment Fit). En veel mensen vinden nu eenmaal natuurlijke elementen in hun woonomgeving aantrekkelijk. Satisfaction with cleanliness, green spaces and public spaces such as markets, squares and pedestrian zones, as well as the feeling of safety both in the city and in the respondent's neighbourhood, are the features that show the highest correlation with the overall satisfaction of living in a city. (EC, 2013: Perception survey) 6
7 Vergroting tevredenheid met de (fysieke) woonomgeving 2 Van Herzele & De Vries (2012) Mensen die in de groenere buurt woonden, waren gelukkiger dan mensen uit de minder groene buurt; dit werd vooral gemedieerd door een groen uitzicht 7
8 Bevordering lichamelijke activiteit 1 Basale aanname: groengebieden (of openbare ruimtes met natuurlijke elementen) bieden aantrekkelijke locaties voor buurtbewoners om lichamelijke activiteit te ontplooien en kunnen hen daardoor verleiden tot meer lichamelijke activiteit (actief transport en/of openluchtrecreatie) Hiervoor is tot nu toe niet veel empirische ondersteuning gevonden in een Europese context Actief transport: bestemmingen, infrastructuur, veiligheid en... natuurlijke elementen (beautification)? Pikora et al., 2003 Vrijetijdsactiviteiten buitenshuis: groene ruimte aantrekkelijk, maar wellicht vooral locatiesubstitutie? Mogelijke uitzondering voor kinderen (buiten spelen); dan dichtbij, aantrekkelijk voor kinderen, veilig (ook volgens ouders, hoeft niet groot te zijn, speelvoorzieningen gewenst 8
9 Bevordering lichamelijke activiteit 2 MAAR: in het onderzoek lag de focus tot nu toe op matige tot zware lichamelijke inspanning (waar je van gaat zweten) Lichte activiteit (niet stil zitten) wordt momenteel ook van belang geacht voor de gezondheid. Biswas et al. (2015): Prolonged sedentary time was independently associated with deleterious health outcomes regardless of physical activity. CNN(30/04/2015): Is sitting the new smoking? Het bezoeken van een groengebied betekent doorgaans ook blootstelling aan daglicht, wat op zich al van belang is voor de gezondheid (Beute & de Kort, 2014) Waar je actief bent kan uitmaken, ook al ben je niet actiever 9
10 Bevorderen sociale samenhang in de buurt 1 Basale aanname: groengebieden (of openbare ruimtes met natuurlijke elementen) bieden aantrekkelijke locaties waar buurtgenoten elkaar kunnen ontmoeten in een positieve setting. Langs die weg kunnen dergelijke gebieden bijdragen aan de sociale samenhang in de buurt (minder sociale isolatie) en een groter gevoel van sociale veiligheid Wat betekent dit voor de eisen die je aan het groen stelt? Locaties waar buurtbewoners elkaar ontmoeten in een positieve setting Klein verzorgingsgebied (andere gebruikers zijn buurtgenoten) Andere buurtbewoners tegelijkertijd aanwezig (grotere kans bij langere verblijfstijd per bewoner) Type sociaal contact: positief, maar kort en oppervlakkig is wellicht al genoeg (meet & greet) 10
11 Bevorderen sociale samenhang in de buurt 2 Lineaire relatie? 11
12 Het relatieve belang van de diverse paden Stress Sociale cohesie Groene lich. act Algehele gezondheid Percentage van het gezondheids effect van de hoeveelheid groen in het straatbeeld dat verklaard wordt door een pad (De Vries et al., 2013: onderzoek in vier Nederlandse steden) 12
13 Het relatieve belang van de diverse paden Mental health Social support Physical activity 10 0 Subjective general health Percentage van het gezondheids effect van de hoeveelheid groen binnen 250 m (NDVI-score) dat verklaard wordt door een pad (Dadvand et al., 2016: onderzoek in Barcelona) 13
14 Het relatieve belang van de diverse paden Depressie PM 2.5 Lich. act Sterfte (mortaliteit) Percentage van het gezondheids effect van de hoeveelheid groen binnen 250 m (NDVI-score) dat verklaard wordt door een pad (James et al., 2016: onderzoek in de VS) 14
15 Zijn de welzijnseffecten hetzelfde voor iedereen? Epidemiologisch onderzoek laat veelal zien dat met name de minder welgestelden/lager opgeleinden meer baat hebben bij groen in de directe woonomgeving. Voorbeeld: De Vries et al. (2015) Kinderen en gebruik ADHD-medicatie (Ritalin en zo). Meer groen in de woonomgeving minder kinderen die een ADHD-medicijn gebruiken (lager percentage) Maar... die relatie is sterker in minder rijke buurten Tegelijkertijd is er in armere buurten in Nederland gemiddeld genomen minder groen in de woonomgeving aanwezig! 15
16 Li (2015): ongelijkheid in toegang tot groen (NL) Hoeveelheid groen binnen 250 meter naar gemiddelde WOZwaarde van de woningen in de buurt uitgesplitst naar stedelijkheidsgraad gemeente < 200 k > 300 k (zeer) sterk stedelijk minder dan sterk stedelijk 16
17 Groen in De Molenzoom, Houten Wat voor mensen wonen en werken daar? Welk potentieel gezondheidsrisico wil je vooral op inzetten: Luchtkwaliteit Overgewicht Stress Sociale isolatie Wat voor groen (of blauw) lijkt daar het meest geschikt voor? Groenstructuur, type gebied, omvang, inrichting, beheer Hoe is het gesteld met het huidige groenaanbod? 17
18 Groen in De Molenzoom, Houten 2 18
Groene schoolpleinen, gezonde schoolpleinen? Waarom dan wel? Sjerp de Vries
Groene schoolpleinen, gezonde schoolpleinen? Waarom dan wel? Sjerp de Vries Overzicht Natuur in de leefomgeving Gezondheid en welzijn Mogelijke mechanismen achter de relatie Onderzoek specifiek gericht
Nadere informatieBodem in de stad en volksgezondheid
Bodem in de stad en volksgezondheid De verkenning van een relatie Tia Hermans en Sjerp de Vries Enkele begrippen Bodem in de stad OECD: stedelijk gebied als >150 inwoners/km 2 bijna heel Nederland stedelijk
Nadere informatieGroen in het straatbeeld en gezondheid
Groen in het straatbeeld en gezondheid Het belang van kwaliteit naast kwantiteit Sjerp de Vries, 3 mei 2017 Outline Groen gerelateerd aan gezondheid 3 Nederlandse studies als voorbeeld Mogelijke mechanismen
Nadere informatieGroen en psychologisch welbevinden
Groen en psychologisch welbevinden Yannick Joye KULeuven Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Studievoormiddag Groen! 20-05-2011 1. Introductie Wat zou je een vriend aanraden wanneer hij of zij zich gestresseerd
Nadere informatieVitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid. Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam
Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam 1 Galblaasoperatie (Ulrich, 1984) Beenmergtransplantatie (Lechzin, 2010)
Nadere informatieZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE
ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE GRIET VERSTRAETEN BARBARA LEGIEST KLIMAATVERANDERING IN VLAANDEREN - Toename temperatuur - Drogere zomers - Hevige onweders - Nattere winters - Stijging
Nadere informatieInleiding. Doelstelling
Samenvatting Samenvatting Inleiding De WHO stelt dat psychische aandoeningen een groot probleem zijn voor de volksgezondheid en roept op tot het behoud en creëren van gezonde steden, steden die een leefomgeving
Nadere informatieVitamine G: effecten van een groene omgeving op gezondheid, welzijn en sociale veiligheid
Vitamine G: effecten van een groene omgeving op gezondheid, welzijn en sociale veiligheid J. Maas, P. Groenewegen, R. Verheij, S. De Vries, A. van den Berg Inleiding/probleemstelling In het Vitamine G
Nadere informatieGezond in het groen! Marjolein Kloek, Staatsbosbeheer Rutger de Graaf, IVN Rob Meijers, LandschappenNL
Gezond in het groen! Marjolein Kloek, Staatsbosbeheer Rutger de Graaf, IVN Rob Meijers, LandschappenNL De waarde van een groene leefomgeving Vestigingsklimaat en woningwaarde Klimaatadaptatie Hittestress
Nadere informatieZIJN NEDERLANDERS BUITENMENSEN?
ONDERZOEKSSAMENVATTING ZIJN NEDERLANDERS BUITENMENSEN? LANDELIJK ONDERZOEK NAAR GEWENSTE EN BESTEDE TIJD BUITEN EN BINNEN MARJOLEIN KLOEK ONDERZOEKSRAPPORT APRIL 2016 INLEIDING an buiten zijn wordt door
Nadere informatieDe Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik. makend van GPS- en Versnellingsmeterdata
De Relatie tussen de Fysieke Omgeving en het Beweeggedrag van Kinderen gebruik makend van GPS- en Versnellingsmeterdata The relationship Between the Physical Environment and Physical Activity in Children
Nadere informatieCasus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei 2014. Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief
Fysieke activiteiten; nieuwe inzichten en innovaties in de revalidatie. nothing to declare 52 jaar, status na icva mei 2014 Thuiswonend Goede cognitie Lopen: FAC 4 Couch potato: overdag veelal inactief
Nadere informatieHet groene recept en type 2 diabetes
Het groene recept en type 2 diabetes Buiten fysiek actief zijn kan helpen om je bloedsuikerspiegel te beheersen en te verbeteren! Deze handleiding beschrijft: Hoeveel buiten activiteit aanbevolen wordt;
Nadere informatieDe invloed van de residentiële mismatch op het verplaatsingsgedrag in Vlaanderen
De invloed van de residentiële mismatch op het verplaatsingsgedrag in Vlaanderen De laatste decennia is het autogebruik sterk toegenomen. Het toenemende gebruik van de wagen brengt echter negatieve gevolgen
Nadere informatieSymposium Natuur als Kuur, 29 september 2009
========================================================================= Symposium Natuur als Kuur, 29 september 2009 ============================================================================================
Nadere informatieHet groene recept en je bloeddruk
Het groene recept en je bloeddruk Het hebben van een te hoge bloeddruk kan tot gezondheidsproblemen leiden, zoals harten vaatziekten, beroertes of nier problemen. Het goede nieuws is dat buiten fysiek
Nadere informatieSociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014
in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als
Nadere informatieSamenvatting. Adviesvragen
Samenvatting Adviesvragen Veel mensen kennen de natuur als een plek om tot rust te komen en te herstellen van dagelijkse stress. In de huidige hectische samenleving neemt de behoefte aan natuur voor ontspanning
Nadere informatieGROEN EN GEZONDHEID VAN STADSBEWONERS SAMENVATTING VAN HET VITAMINE G2 ONDERZOEK
GROEN EN GEZONDHEID VAN STADSBEWONERS SAMENVATTING VAN HET VITAMINE G2 ONDERZOEK 1 Colofon Het Vitamine G-onderzoeksprogramma is uitgevoerd door ALTERRA Wageningen, kennisinstituut voor de groene leefomgeving,
Nadere informatieLuchtvervuiling en gezondheidsrisico s: de klinische inzichten
SYMPOSIUM Luchtvervuiling en gezondheidsrisico s: de klinische inzichten 1 oktober 2014 Renée van Snippenburg longarts Diakonessenhuis Utrecht Disclosures Geen European Respiratory Society 2014 Luchtvervuiling
Nadere informatieNATUURBELEVING EN GEZONDHEID
NATUURBELEVING EN GEZONDHEID Agnes van den Berg, Nijverdal, 2016 @agnes_vdberg Doel presentatie 2 Enquête TNS-Nipo (2015) Natuur en landschap in Overijssel belangrijk voor welzijn Onderzoek Groen dichtbij
Nadere informatieSwitching on and off. office hours. Internet is booming. Normen vervagen ;-); The Do s and Don ts of E-mail during jjk
Switching on and off De impact van smartphone gebruik op het welzijn van de werknemer Daantje Derks Erasmus Universiteit Rotterdam Opzet presentatie Algemeen theoretisch kader Aanleiding/observaties Begripsverheldering
Nadere informatieProf. Greet Cardon Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen. Beweging
Prof. Greet Cardon Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen Beweging 1 Beweging Richtlijnen voor beweging volwassenen 1978 oude richtlijnen 1996 nieuwe richtlijnen Frequentie 3 x per week elke dag Duur
Nadere informatie31-5-2016. Samen_werken aan gezonde omgevingen Peter Vervoort
Samen_werken aan gezonde omgevingen Peter Vervoort bron: MIRA 2010 1 Gezondheid en ruimtelijke planning Onderzoek gezondheid Ruimte Vlaanderen Data voor ruimtelijk beleid Ontwerpprincipes Samen werken
Nadere informatieHet groene recept en een gezond gewicht
Het groene recept en een gezond gewicht We weten eigenlijk allemaal wel dat een gezond gewicht belangrijk is voor onze algehele gezondheid. We weten eigenlijk ook wel dat het krijgen en houden van een
Nadere informatieGroen voor gezondheid: Beplantingskeuze
Uitgangspunten Onderdeel van onderwijsmodule Functies van stedelijk groen Ontwikkeld door Praktijkonderzoek Plant en Omgeving en Alterra Marco Hoffman Alle foto s PPO tenzij anders vermeld. Relatief weinig
Nadere informatieReflection on Keynote Man Made Blue Zone: A Marketing Angle (prof. dr. Koert van Ittersum) onderkop in wit
Reflection on Keynote Man Made Blue Zone: A Marketing Angle (prof. dr. Koert van Ittersum) onderkop in wit Local Reflection on what can be done How can we implement the roadmap to Man Made Blue Zones locally?
Nadere informatieEcoducten tussen natuur en gezondheid
Ecoducten tussen natuur en gezondheid Dirk Avonts Universiteit Antwerpen (Zorg en natuurlijke omgeving) Hoofdredacteur Huisarts Nu, Domus Medica Een natuurlijke omgeving is niet alleen aangenaam, maar
Nadere informatieSummary 124
Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities
Nadere informatieIDFA
IDFA 2016 https://vimeo.com/ondemand/burningout Gegevens medisch specialisten Ja. Burnout een probleem Begrip vanaf jaren 80 bekend. Richtlijn voor stress gerelateerde stoornissen Spanningsklachten maar
Nadere informatieSustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016
Smart accessibility for a healthy, strong economics and attractive city! Rotterdamse Mobiliteitsagenda IN ROTTERDAM HEB JE DE LUXE OM TE KIEZEN HOE JE REIST. WIL JE OP DE FIETS, GA JE MET DE FIETS. WIL
Nadere informatietussen mensen en hun omgeving
Henk Staats is verbonden aan het Department Sociale and Organisatie Psychologie van Leiden Universiteit. Zijn onderzoek is gericht op omgevingsvoorkeuren, psychologisch herstel van stress en geestelijke
Nadere informatieDe overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten
De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:
Nadere informatieDe Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen
De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider
Nadere informatieDE VOORDELEN VAN VERGROENEN
DE VOORDELEN VAN VERGROENEN Groen draagt bij aan klimaatbestendig inrichten Laura Kleerekoper 5 april 2017 1 WAAROM GROEN? BATEN VAN GROEN GROENADVIEZEN 2 WAAROM GROEN? 10-15 C verlaging van de gevoelstemp.
Nadere informatie2013 KleurEnEffect.com The Inner Circle
Zorg en Kleur in het interieur Zorg en kleur in het interieur Dadelijk start Module 2 Module 2 Welkom! Opzet en afspraken Waarom dit onderdeel belangrijk is - Bewuste keuze door kennis over biologische
Nadere informatieSMART citizens. Art in Progress
Art in Progress 150 jongeren van het Hyperion Lyceum werken 16-20 september samen met zes internationaal bekende kunstenaars: Esther Polak en Ivar van Bekkum, Simon van der Linden/Jorrit Thijn van Monobanda,
Nadere informatieHealing environments
Healing environments Yvonne de Kort Technische Universiteit Eindhoven Gezondheid bestaat bij de gratie van de stabiliteit van onze sociale omgeving, van onze mentale en emotionele levens en van onze interne
Nadere informatie(Alle metingen) SF-12v2 Gezondheid De volgende vragen gaan over uw standpunten t.a.v. uw gezondheid. Met behulp van deze gegevens kan worden bijgehouden hoe u zich voelt en hoe goed u in staat bent uw
Nadere informatieAgenda. Uit onderzoek blijkt dat mensen significant minder actief zijn na een stoma operatie!
09-11-18 Recreatief: HET BELANG VAN BEWEGEN VOOR DE STOMADRAGER Golf Yoga Bowling Klimmen Wandelen Zwemmen Stomadrager sinds 2016 Agenda Aanleiding ontwikkelen programma Doelstelling van de training Opbouw
Nadere informatieHuishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie
1 Huishoudinkomen, buurtinkomen en depressieve stoornis; de LifeLines studie Bart Klijs, Eva Kibele, Lea Ellwardt, Marij Zuidersma, Ronald Stolk, Inge Hutter, Rafael Wittek, Carlos Mendes de Leon, Nynke
Nadere informatieEffectief budgetbeheer: zelfcontrole en gedragsverandering
Effectief budgetbeheer: zelfcontrole en gedragsverandering Research Center for Marketing and Consumer Science K.U.Leuven Siegfried Dewitte Stel dat je werkt als jobstudent in een bar. Je hebt twee enveloppes
Nadere informatieBE REAL, THE NEW GEN IS COMING!
BE REAL, THE NEW GEN IS COMING! BE REAL, THE NEW GEN IS COMING! NEPROM NEW GENERATION De NEPROM New Generation is de vertegenwoordiging van jonge vastgoedprofessionals binnen de NEPROM. Wij creëren een
Nadere informatieHoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?
brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director
Nadere informatieGezondheid en participatie in arbeid en samenleving
Gezondheid en participatie in arbeid en samenleving Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR
Nadere informatieOptimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience
Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatieInleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting
Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch
Nadere informatieHet terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg
Het terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Overzicht presentatie Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verklaren Wat
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.
Nadere informatieSport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen
Sport en Bewegingsstimulering voor Gezonde Ouderen Johan de Jong Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap Instituut voor sportstudies Hanzehogeschool Groningen Onderwerpen - Achtergrond - Groepsinterventie
Nadere informatieSociale ongelijkheid in de gezondheid aanpakken: kwestie van maatschappelijke keuzes?
Sociale ongelijkheid in de gezondheid aanpakken: kwestie van maatschappelijke keuzes? Prof.dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Universiteit Gent VASTSTELLING 4:
Nadere informatieArmoede en gezondheid Dike van de Mheen
Armoede en gezondheid Dike van de Mheen 10 oktober 2017 Waar gaat het over? Verschillen in gezondheid naar sociaaleconomische klasse (SEGV) Armoede, schulden en gezondheid Enkele feiten - Verschil in levensverwachting
Nadere informatieDe Gezonde Wijk / Park of Perk?
De Gezonde Wijk / Park of Perk? dr. Frank den Hertog centrum Volksgezondheid Toekomst Verkenningen (cvtv) Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU
Nadere informatieGezondheidswandeling. Het gezondste medicijn
Gezondheidswandeling Het gezondste medicijn Beweging - Hoeveel - Voordelen - Stilzitten - Stappen Hoeveel beweeg je het best? Volwassenen en ouderen: - Bewegingen van lichte intensiteit (traag stappen,
Nadere informatieTopophilia Tuan, 1974 Mensen hebben de neiging zich te binden met wat hen bekend, familiair is. Stress recovery theory
Theorie Stress : fight or flight response Prospectrefuge theorie Walter Cannon, 1932 Ulrich, 1993 Appleton, The experience of landscape, 1975 Heerwagen & Orians 1993 Biophilia Erich Fromm, 1973 Edward
Nadere informatieInhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving
Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Faculteit Bouwkunde, Leerstoel Bouwfysica 17-04-2008 NVvA Symposium, Zeist Inhoud 02 1. Onderwerp van het onderzoek
Nadere informatieVan het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog
+ Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Burnout, een toestand van mentale uitputting door chronische stress in de werksituatie, vormt een ernstig maatschappelijk probleem dat momenteel veel aandacht krijgt. In
Nadere informatieDe maatschappelijke opbrengst van de bibliotheek. Marjolein Oomes, Koninklijke Bibliotheek Amersfoort,
De maatschappelijke opbrengst van de bibliotheek Marjolein Oomes, Koninklijke Bibliotheek Amersfoort, 02-11-2015 Gegevensverzameling Naam en/of datum Agenda Doel en opbouw van het onderzoeksprogramma Inzichten
Nadere informatieVoortdurend onderweg naar morgen.
Voortdurend onderweg naar morgen. https://www.youtube.com/watch?v=uaxwm3svc7o Waar bent u naar onderweg? De pauze? Het weekend? Iets doen? Carrière? De business case? 2020? Waarmaken van eigen droom? Plezier
Nadere informatieVan Groen Naar Gezond: mechanismen achter de relatie groen welbevinden. Stand van zaken en kennisagenda. Sjerp de Vries
Van Groen Naar Gezond: mechanismen achter de relatie groen welbevinden Stand van zaken en kennisagenda Sjerp de Vries Van Groen Naar Gezond: mechanismen achter de relatie groen welbevinden Stand van zaken
Nadere informatieMeer groen in steden en dorpen! Waarde van Groen en Blauw in Amsterdam. Ton de Nijs
Meer groen in steden en dorpen! Waarde van Groen en Blauw in Amsterdam Ton de Nijs CityDeal: Waarde van Groen & Blauw in de Stad Gezondheid: luchtkwaliteit, geluid & recreatie Klimaat: wateroverlast &
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) Impulsieve keuzes voor aantrekkelijke opties zijn doorgaans geen verstandige keuzes op de lange termijn (Hofmann, Friese, & Wiers, 2008; Metcalfe & Mischel, 1999). Wanneer mensen zich
Nadere informatieRosmalen zuid. Wijk- en buurtmonitor 2016
Wijk- en buurtmonitor 2016 Rosmalen zuid Het stadsdeel Rosmalen ligt ten oosten van de rijksweg A2 en bestaat uit Rosmalen zuid en Rosmalen noord. Het oorspronkelijke zanddorp Rosmalen is vanaf eind jaren
Nadere informatieTU-Noord. Juni Programma en Placemaking
TU-Noord Juni 2016 Programma en Placemaking Plekken maken waar mensen willen zijn versus Plekken maken waar mensen moeten zijn Binnenstad Den Haag KernBijzonder Max Euweplein Amsterdam Fysieke Branding
Nadere informatieSTABLE LOVE, STABLE LIFE?
STABLE LOVE, STABLE LIFE? De rol van sociale steun en acceptatie in de relatie van paren die leven met de ziekte van Ménière Oktober 2011 Auteur: Drs. Marise Kaper Master Sociale Psychologie, Rijksuniversiteit
Nadere informatiehoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2
Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de
Nadere informatieGroen in de stad: Gezond Den Haag Ad de Bont. 28 januari 2016
Groen in de stad: Gezond Den Haag Ad de Bont 28 januari 2016 Gezonde stad = vitale stad Een stad waarin DE URGENTIE is bekend Dementie Obesitas Depressies Hart- en vaatziekten Overgewicht inkomen (bij
Nadere informatieGezonde lucht, gezonde ruimte, gezonde mensen
Natuur op verwijzing, 4 oktober 18 Gezonde lucht, gezonde ruimte, gezonde mensen Tim Nawrot; email: tim.nawrot@uhasselt.be Eredoctoraat voor Piet Oudolf The internationally acclaimed landscape designer
Nadere informatieDe Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving
De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness
Nadere informatieNatuur & Gezondheid Wetenschap, Beleid & Praktijk
Natuur & Gezondheid Wetenschap, Beleid & Praktijk Hans Keune (met dank aan Marc Van Ranst, Roy Remmen, Cristina Romanelli, Richard Kock, Conor Kretsch, Jonathan E. Suk, ) VRP Congres Open ruimte en wonen:
Nadere informatieIndividuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink
Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -
Nadere informatieTriodos duurzaam bouwen. Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen
Triodos duurzaam bouwen Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen Overzicht 1. Inleiding 2. Criteria & vragen 1. Essentiële criteria 2. Project criteria 3. Context 2 Overzicht 1. Inleiding
Nadere informatieDe groene stad: lessen uit de omgevingspsychologie
De groene stad: lessen uit de omgevingspsychologie P. 364 De groene stad: lessen uit de omgevingspsychologie Een aantal steden blijft groeien met gevolgen als verdichting, een hoger geluidspeil en meer
Nadere informatieAN URBAN PLAYGROUND AFSTUDEERPROJECT
AN URBAN PLAYGROUND 2005 Het vraagstuk van de openbare ruimte in naoorlogse stadsuitbreidingen, in dit geval Van Eesteren s Amsterdam West, is speels benaderd door het opknippen van een traditioneel stadsplein
Nadere informatieEEN NETWERKBENADERING
EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieTE HUUR. Suzannaland JJ Den Haag p.m. ex.
TE HUUR Suzannaland 108 2591 JJ Den Haag 1.500 p.m. ex. KENMERKEN Prijs 1.500 p.m. ex. Postcode 2591 JJ Ligging In woonwijk, Vrij uitzicht, Open ligging Woningtype Portiekflat Tuin Ja Woonruimte 114m²
Nadere informatieVergroenen van het groenonderwijs. Opleidingen helpen bij groei stadsnatuur. Drs. Yvon D. Schuler
Vergroenen van het groenonderwijs Opleidingen helpen bij groei stadsnatuur Drs. Yvon D. Schuler Stadsnatuur? Natuur in de stad is op te splitsen in vier hoofdtypen: bebouwing, parken, water en verbindingen.
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze
Nadere informatieGebouwbeleving Het maken van onderbouwde keuzes
Leoxx, Houten 12 november 2015 Gebouwbeleving Het maken van onderbouwde keuzes Fiona de Vos Ph.D. Studio dvo www.studiodvo.com 09.06.2011.2 Oprichter Studio dvo(1996) Onderzoeks- en adviesbureau in de
Nadere informatieSlaapproblemen en vermoeidheid bij een neurologische aandoening
Slaapproblemen en vermoeidheid bij een neurologische aandoening Annelies Dalman, neuroloog Jaarvergadering CVA, MS en Parkinson 4 april 2016 Slaap en vermoeidheid Inleiding Slaap Vermoeidheid MS en slaap
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieTrots op Groningen. Voelen Groningers zich verbonden met de provincie?
Trots op Groningen. Voelen Groningers zich verbonden met de provincie? In deze factsheet staat de binding met de provincie Groningen centraal. Het gaat dan om de persoonlijke gevoelens die Groningers hebben
Nadere informatieWerk en gezondheid in de toekomst
Werk en gezondheid in de toekomst Vergeten we de human factor niet? Allard van der Beek & Maaike Huysmans HFNL 2018 Wie zijn wij? Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie VUmc Department of Public and Occupational
Nadere informatieGezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen
IRAS Utrecht, The Netherlands Utrecht University Gezondheidseffecten van luchtverontreinging en bewegen Gerard Hoek October 28, 2010 Onderzoeksteam Moniek Zuurbier, Peter v.d. Hazel Jeroen de Hartog, Hanna
Nadere informatieVliegverkeer slecht voor de gezondheid. Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum
Vliegverkeer slecht voor de gezondheid Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum 9-01-2018 Kleine deeltjes in de Lucht: Fijnstof en ultra fijnstof
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting De nadelige gezondheidsrisico s/gevolgen van roken en van depressie en angststoornissen zijn goed gedocumenteerd, en deze aandoeningen doen zich vaak tegelijkertijd voor. Het doel
Nadere informatie8 Samenvatting Samenvatting Het is alom bekend dat te weinig bewegen schadelijk is voor de gezondheid van zowel kinderen als volwassenen. Ondanks dat de positieve effecten van een actieve jeugd talrijk
Nadere informatieThema s Omdat de resultaten en cijfers op wijkniveau erg uiteenlopen in onderwerp, is ervoor gekozen om deze onder te verdelen in 9 thema s:
Hoe is de wijkanalyse tot stand gekomen? Monitor Hilversum Begin december 2017 is de vragenlijst Monitor Hilversum naar 10.400 Hilversummers verstuurd. In totaal werden er 109 vragen voorgelegd over uiteenlopende
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieFunction Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot
Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Carolien Verstraten RN MSc Janneke M. de Man-van Ginkel RN PhD, Silke Metzelthin PhD, Marieke Schuurmans RN PhD & Basic Care
Nadere informatiePERSUASIVE TECHNOLOGY FOR HEALTH AND WELLBEING AT WORK
PERSUASIVE TECHNOLOGY FOR HEALTH AND WELLBEING AT WORK Gedragsbeïnvloeding door digitale middelen Elsbeth de Korte [elsbeth.dekorte@tno.nl] PPLKPR HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=W8V51P9NXYI Naar idee
Nadere informatieSupporting User-Choice. Presentation title. Presentation Title. Speaker s name en Sanne Coremans. Kimberley Van Daele.
Supporting User-Choice Presentation title Presentation Title Speaker s name Kimberley Van Daele Speaker s name en Sanne Coremans Rol van de psycholoog binnen team Housing First Situering Psycholoog OCMW
Nadere informatieS1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid
S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Drs. Maud De Venter Drs. Jela Illegems Prof. dr. Filip Van Den Eede S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Chronische vermoeidheid:
Nadere informatieMINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE
MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:
Nadere informatie15/11/2012. Groen en gezondheid; ook topsport! PPO Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit. Functies/baten van (stedelijk) groen.
Groen en gezondheid; ook topsport! PPO Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit Brabantse Sportontmoeting na Olympisch Londen 14 november 2012; Jelle Hiemstra Wageningen-UR = Universiteit + Instituten + PPO
Nadere informatieBIKENOMICS. Fietsstad congres 2016 Workshop Bikenomics Kees van Ommeren & Siebe Visser. Decisio
BIKENOMICS Fietsstad congres 2016 Workshop Bikenomics Kees van Ommeren & Siebe Visser Decisio VAN MKBA FIETS TOT BIKENOMICS 2012 0,6 0,5 0,4 Verkeersveiligheid 0,3 0,2 0,41 0,51 Geluid Emissies3schadelijke3stoffen
Nadere informatieBewegen Op Voorschrift in een stedelijk sportbeleid
Bewegen Op Voorschrift in een stedelijk sportbeleid Lifestyle Physical Activity Dr. Lic. An Bogaerts Poort naar een Actieve Levensstijl (PortaAL) Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen KU Leuven
Nadere informatieNachtelijke onrust bij dementie
Nachtelijke onrust bij dementie PRoF Themadagen Marieke Van Vracem 5 september 2014 dr. Nele Spruytte Prof. dr. Chantal Van Audenhove LUCAS LUCAS streeft ernaar de Onderzoek levenskwaliteit van personen
Nadere informatieSociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie
Sociaaleconomische verschillen in gezondheidsgedrag: recente resultaten uit de GLOBE-studie Joost Oude Groeniger Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg GLOBE-symposium 10 maart 2017 De rol van gezondheidsgedrag
Nadere informatie