(Grond)water om te ondernemen. Roy Tummers Baarn, 12 september 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "(Grond)water om te ondernemen. Roy Tummers Baarn, 12 september 2012"

Transcriptie

1 (Grond)water om te ondernemen Roy Tummers Baarn, 12 september 2012

2 Mission Statement VEMW is het kenniscentrum en de belangenbehartiger voor de zakelijke energieen watergebruikers VEMW richt zich op het bevorderen van optimale omstandigheden voor het gebruik van energie en water

3 Waterafhankelijke economie Nederlandse maakindustrie is historisch gezien sterk verbonden aan het water Nederland zeer geschikt land voor waterafhankelijke economie Circa 20% van het BNP wordt verdient door waterafhankelijke bedrijven Positie waterafhankelijke economie in stand houden, versterken en uitbouwen

4 Waarom VEMW Belangenbehartiging Condities komen tot stand tussen overheid en markt: overheid erkent positie VEMW ( representatieve organisatie ) VEMW werkt met ministeries en parlement aan wetgeving VEMW vertegenwoordigt meer dan 50% van totale zakelijke energie- en watergebruik in NL Op EU-niveau direct betrokken bij wetgeving en implementatie

5 Waarom VEMW Kenniscentrum VEMW als bron van kennis: leden hebben permanent toegang tot actuele informatie VEMW biedt platform voor delen van kennis VEMW helpt leden met advies op maat over inkoop, nota s, offertes en contracten VEMW heeft diepgaande kennis over (ontwikkelingen in) energie- en waterdossiers

6 Waterafhankelijke bedrijven SECTOR WATERAFHANKELIJKHEID PRODUCTIE WAARDE (MILJARD ) GW- GEBRUIK (M³) Bedrijven die afhankelijk zijn van water in proces en productie Voedingsmiddelen Belangrijke grondstof. Sector volledig 60,6 51 M afhankelijk van GW en OW van superieure kwaliteit Chemie (basis en Water is nodig voor productieproces 47,8 26 M eindproducten) (b.v. om te koelen) én in product zelf. Tevens afhankelijk van diepzeehavens Basismetaal Smelten van metalen uit erts of via 9 17 M hergebruik vraagt veel water. Tevens afhankelijk van diepzeehavens Papierindustrie Bij het maken van papier is veel (grond)water nodig M Textiel, kleding en leder Water wordt gebruikt voor schoonmaken van de grove materialen en voor de verschillende spoelingen gedurende het gehele proces. 3,7 6 M Overig Divers 100,2 41 M Totaal 226,3 160 M

7 VEMW en water Water van groot economisch belang: watergebruiker effectief gehoord Diffuse bronnen aanpakken: voldoende water van goede kwaliteit Zoetwater wordt schaarser: duurzaam watergebruik Kosten afvalwater stijgen fors: beheersing van waterkosten Stabiel investeringsklimaat, minder regels: ruimte om te ondernemen en te innoveren

8 Grondwater om te ondernemen: speerpunten Economische belangen betrekken bij beleidsvorming en -uitvoering Ondergrond duurzaam gebruiken Rol overheid Rol bedrijven Ondergrond doelmatig gebruiken

9 Economische belangen verankeren in visies, plannen en projecten Voorbeelden: Structuurvisie Ondergrond: richting geven aan duurzaam en verantwoord gebruik van de ondergrond SGBP, provinciale water- en omgevingsplannen Nationale Deltaprogramma: nieuwe strategie voor zoetwater (2014) Omgevingswet: bundeling en vereenvoudiging van wet- en regelgeving Gebiedsgericht grondwaterbeheer

10 Gebiedsgericht grondwaterbeheer Case PQ Veroorzaker van historische verontreiniging (19 e eeuw) met zware metalen en arseen Winning van grondwater voor proces- en koelwater Winning ( m3 per jaar) is aangemerkt als sanering en dus vrijgesteld van grondwaterbelasting Resultaat is tweeledig Beheersing van grondwatersituatie: voorkomen van verspreiding (vlek blijft op z n plek) Beschikbaarheid goede en goedkope grondstof voor PQ

11 Duurzaam gebruik van de ondergrond: rol overheid Beschikbaarheid van voldoende en kwalitatief goed grondwater op lange(re) termijn Voorkomen van ontwikkelingen die een risico vormen voor de kwaliteit van het grondwater (WKO: doorboren kleilagen) Adequate bescherming van industriële winningen voor menselijke consumptie Kwaliteitsdoelstellingen Kaderrichtlijn Water: geen achteruitgang Risicoanalyses uitvoeren Industriële winningen in provinciale plannen

12 Duurzaam gebruik van de ondergrond: rol bedrijven Heineken werkt aan waterefficiency via Brewer a better future : 3,7 hectoliter water per hectoliter bier in 2020 Bavaria werkt met gemeente, waterschap en ZLTO aan: Vermindering van gebruik bestrijdingsmiddelen Inzet van gezuiverd afvalwater Bavaria voor beregening en verhoging van lokale grondwaterniveaus Coca Cola beschermt samen met de provincie NB en de gemeente Dongen het natuurgebied rondom eigen bron.

13 Doelmatig beheer van de ondergrond Maatschappelijke kosten beheersen Strakkere coördinatie van werkzaamheden in de ondergrond Verzilveren potentiële efficiëntievoordelen (uitvoering én organisatie!) Ook via gebiedsgericht grondwaterbeheer Waterkosten ondernemers beheersen Geen nieuwe heffingen op gebruik Geen oneigenlijke verhoging van bestaande heffingen Duurzaam watergebruik faciliteren

14 Kortom: (Water in de) ondergrond is vestigingsfactor voor bedrijven Vroegtijdige betrokkenheid van bedrijfsmatige gebruikers van de ondergrond: doen! Overheid en bedrijfsleven gezamenlijk verantwoordelijk voor het gebruik van de ondergrond Gebruik van de ondergrond vereist balans tussen economie en ecologie

15 Gaat u nog stemmen? De VEMW-KIESWIJZER: DE ENIGE ECHTE KIESHULP VOOR ENERGIE en WATER

Waterafhankelijke economie

Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Industrie en Water Chemie Raffinaderijen

Nadere informatie

VEMW. Duurzaam industrieel watergebruik. Gezamenlijke opgave voor industrie en overheid

VEMW. Duurzaam industrieel watergebruik. Gezamenlijke opgave voor industrie en overheid VEMW is hét kenniscentrum en dé belangenbehartiger voor zakelijke energie- en watergebruikers. VEMW Duurzaam industrieel watergebruik Gezamenlijke opgave voor industrie en overheid Februari 2013 VEMW De

Nadere informatie

Programma Discussieronde 1 over GGB Wbb Discussieronde 2 over GGB Breed

Programma Discussieronde 1 over GGB Wbb Discussieronde 2 over GGB Breed Programma Inleiding SKB cahier en casus (Peter Rood) Discussieronde 1 over GGB Wbb Casus GGB Rotterdam (Bert Den Doelder) Discussieronde 2 over GGB Breed Afronding: Kennisnetwerken (Martijn van Houten)

Nadere informatie

Meten en weten aan grondwater in de toekomst

Meten en weten aan grondwater in de toekomst Meten en weten aan grondwater in de toekomst IHW netwerk dag Amersfoort 2016.10.13 Auke Oostra DGRW - Bodem Mijn achtergrond: geologie en bodemsanering 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Grondwater

Nadere informatie

Normen en decentraal maatwerk. Kansen voor bodem in de omgevingswet. Michiel Gadella Ordenen en faciliteren gebruik bodem

Normen en decentraal maatwerk. Kansen voor bodem in de omgevingswet. Michiel Gadella Ordenen en faciliteren gebruik bodem Normen en decentraal maatwerk Kansen voor bodem in de omgevingswet Michiel Gadella Ordenen en faciliteren gebruik bodem STRONG? Bouwen verblijfsfuncties. Onderzoek Toets Saneren Voorkomen verontreinigingen

Nadere informatie

De ondergrond als basis voor een duurzame toekomst.

De ondergrond als basis voor een duurzame toekomst. De ondergrond als basis voor een duurzame toekomst. Bodemenergie in Haarlem Marc van Someren (Bodem en Water Consultancy) 14 februari 2012 ILB Congres Media Plaza - Utrecht De ondergrond als basis voor

Nadere informatie

Grondwater en Omgevingswet. 31 januari 2019 Utrecht

Grondwater en Omgevingswet. 31 januari 2019 Utrecht Grondwater en Omgevingswet 31 januari 2019 Utrecht Inhoud Taken irt grondwaterkwaliteit Bevoegdheden irt grondwaterkwaliteit Samenwerken aan grondwaterkwaliteit Kaderrichtlijn water Doelen Relatie met

Nadere informatie

Bloemen uit Brabant. Spreker: Gerd de Kruif Datum: 30 oktober 2014

Bloemen uit Brabant. Spreker: Gerd de Kruif Datum: 30 oktober 2014 Bloemen uit Brabant Spreker: Gerd de Kruif Datum: 30 oktober 2014 Met enige bescheidenheid Waar ik het over wil hebben Belang gebiedsgericht grondwaterbeheer (revisited) Context en complexiteit Waar vinden

Nadere informatie

WELKOM BIJ DE GEPRESENTEERD DOOR:

WELKOM BIJ DE GEPRESENTEERD DOOR: WELKOM BIJ DE GEPRESENTEERD DOOR: Zo werkt het: Meerkeuze vragen 10 seconden de tijd om te antwoorden Eerst 15 vragen, dan 15 antwoorden Na de test van 15 vragen, berekent u zelf uw BQ (bodem(convenants)quotiënt)

Nadere informatie

Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen. Workshop 5 maart 2015 Aster Veldkamp

Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen. Workshop 5 maart 2015 Aster Veldkamp Juridische Handreiking Duurzame Energie & Grondstoffen Workshop 5 maart 2015 Aster Veldkamp Inhoud Workshop Afvalstoffenrecht 1. Introductie 2. Van afvalwaterzuivering naar grondstoffen rwzi 3. Het begrip

Nadere informatie

Financiering gebiedsgericht grondwaterbeheer. Mark in t Veld

Financiering gebiedsgericht grondwaterbeheer. Mark in t Veld Financiering gebiedsgericht grondwaterbeheer Mark in t Veld Martijn Blom Tauw CE Delft 1 Onderzoek Presentatie gebaseerd op resultaten onderzoek: Praktijkwijzer verdienmodellen gebiedsgericht grondwaterbeheer

Nadere informatie

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Verwachte groei vraagt In totaal nemen de bedrijven in de Eemshaven nu 300.000 m 3 drinkwater af voor industriële activiteiten. Waterbedrijf

Nadere informatie

Memo van de gedeputeerde drs. J.J.C. van den Hout Gedeputeerde Natuur, Water en Milieu

Memo van de gedeputeerde drs. J.J.C. van den Hout Gedeputeerde Natuur, Water en Milieu Memo van de gedeputeerde drs. J.J.C. van den Hout Gedeputeerde Natuur, Water en Milieu Onderwerp Vervolgproces toekomstbestendig grondwaterbeleid Geachte Statenleden, Via deze memo wil ik u graag informeren

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet

Bodem in de Omgevingswet Bodem in de Omgevingswet Martin van Gelderen november 2017 Herziening bodembeleid: Veranderen Minder sectoraal, meer in verbinding met andere domeinen Na voltooien spoedopgave geen zelfstandige saneringsplicht

Nadere informatie

Vlaams Kenniscentrum water

Vlaams Kenniscentrum water Vlaams Kenniscentrum water Waterenquête Vlakwa -2015 Algemene toelichting resultaten en vervolgstappen 1 Overzicht Doelstelling & Methodologie Samenstelling van de steekproef Resultaten Bedrijven/instellingen

Nadere informatie

POKB Thema 1: Omgevingswet: integratie van bodem in omgevingsgericht werken, integraal werken

POKB Thema 1: Omgevingswet: integratie van bodem in omgevingsgericht werken, integraal werken POKB Thema 1: Omgevingswet: integratie van bodem in omgevingsgericht werken, integraal werken POKB 12 oktober 2017 Marcel Cassee Rijkswaterstaat, Bodem+ Inhoud presentatie Inleidende presentatie (in sneltreinvaart)

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet, de laatste stand van zaken

Bodem in de Omgevingswet, de laatste stand van zaken Bodem in de Omgevingswet, de laatste stand van zaken Platform Toezicht Bodembeheer 28 november 2017 Marcel Cassee Rijkswaterstaat, Bodem+ Inhoud presentatie Kerninstrumenten Omgevingswet Bodem in de Omgevingswet

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet

Bodem in de Omgevingswet Bodem in de Omgevingswet Martin van Gelderen Ministerie Infrastructuur en Milieu 1 Verbeterdoelen Ow het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak; het bewerkstelligen

Nadere informatie

Omgevingswet en aanvullingswet Bodem

Omgevingswet en aanvullingswet Bodem Omgevingswet en aanvullingswet Bodem Marcel Cassee /Bodem+ Platform Informatiebeheer 21 maart 2017 Onderwerpen Vormgeving Verhouding Aanvullingswet en Besluit tot Ow Materieel/inhoud Het bodemperspectief

Nadere informatie

Convenant bodem en ondergrond

Convenant bodem en ondergrond Convenant bodem en ondergrond 2016-2020 Na 35 jaar komt een historische mijlpaal in zicht: rond 2020 zijn er geen locaties meer waar bodemverontreiniging voor onaanvaardbare risico s zorgt. Ons land begint

Nadere informatie

SIMON DE RIJKE ONDERZOEKER CITYLOGISTIEK HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM AFVAL IN AMSTERDAM

SIMON DE RIJKE ONDERZOEKER CITYLOGISTIEK HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM AFVAL IN AMSTERDAM SIMON DE RIJKE ONDERZOEKER CITYLOGISTIEK HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM AFVAL IN AMSTERDAM 1919 1847 TOT VER IN DE 19E EEUW 1939 Parool d.d. 19 november 2015 #hergebruikendiezooi AGENDA Afval in Amsterdam Wat

Nadere informatie

PTB - Omgevingswet en aanvullingswet Bodem. Michiel Gadella Rijkswaterstaat/Bodem+

PTB - Omgevingswet en aanvullingswet Bodem. Michiel Gadella Rijkswaterstaat/Bodem+ PTB - Omgevingswet en aanvullingswet Bodem Michiel Gadella /Bodem+ 8-3-2017 Onderwerpen Vormgeving Verhouding Aanvullingswet en Besluit tot Ow Materieel/inhoud Het bodemperspectief Historische verontreinigingen

Nadere informatie

Gezien het advies van de commissie Ecologie en Handhaving d.d. 16 januari 2015

Gezien het advies van de commissie Ecologie en Handhaving d.d. 16 januari 2015 Ontwerpbesluit PS 67/14 B Voorgestelde behandeling PS-vergadering : 6 februari 2015 Onderwerp Zesde wijzigingsverordening Provinciale milieuverordening Noord-Brabant 2010 Provinciale Staten van Noord-Brabant,

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

L 328/32 Publicatieblad van de Europese Unie BIJLAGE A

L 328/32 Publicatieblad van de Europese Unie BIJLAGE A L 328/32 Publicatieblad van de Europese Unie 6.12.2008 BIJLAGE A Lijst van communautaire wetgeving vastgesteld overeenkomstig het EG-Verdrag waarvan schending een wederrechtelijk handelen in de zin van

Nadere informatie

KWR Watercycle Research Institute

KWR Watercycle Research Institute KWR Watercycle Research Institute Introductie KWR en activiteit team IAH Danny Traksel 1 1 Historie KWR Watercycle Research Institute 1948 Keurings Instituut Waterleiding Artikelen (Rijswijk) o Certificering

Nadere informatie

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg MKB-bedrijven worden geconfronteerd met nieuw beleid met betrekking tot producentenverantwoordelijkheid,

Nadere informatie

Gebiedsgericht Grondwater Beheer: het kan nu! Arne Alphenaar Regiobijeenkomst Kansrijke gebieden Zwolle 17 mei 2011

Gebiedsgericht Grondwater Beheer: het kan nu! Arne Alphenaar Regiobijeenkomst Kansrijke gebieden Zwolle 17 mei 2011 Gebiedsgericht Grondwater Beheer: het kan nu! Arne Alphenaar Regiobijeenkomst Kansrijke gebieden Zwolle 17 mei 2011 Kansrijke gebieden voor beheer van verontreinigd grondwater Bodemconvenant, uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet. Martin van Gelderen

Bodem in de Omgevingswet. Martin van Gelderen Bodem in de Omgevingswet Martin van Gelderen Onderwerpen Aanvullingswet en Aanvullingsbesluit Bodem Belangrijkste onderdelen Reacties consultatie Planning en vervolg 2 BodemBreed 2018 Bodem onder de Omgevingswet

Nadere informatie

Waterstromen in de Nederlandse economie

Waterstromen in de Nederlandse economie Rapport Waterstromen in de Nederlandse economie Korte resultatenbeschrijving en samenvattende tabellenset Stephan Verschuren Bart Staats Cor Graveland Kathleen Geertjes Kees Baas Remco Kaashoek CBS Den

Nadere informatie

Factsheet: NL36_OWM_018 Dommerswijk

Factsheet: NL36_OWM_018 Dommerswijk Factsheet: NL6_OWM_018 Dommerswijk De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet

Nadere informatie

ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW

ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW ACTIEPLAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN EN DUURZAAM GWW Opbouw van ons actieplan Speerpunten: Acties: Samenwerking voortzetten en uitbouwen Iedereen bewust maken Verder vooruit kijken Wat blijven

Nadere informatie

Bouwstenen voor een duurzaam reguleringskader perspectief van zakelijke energiegebruikers. Tilburg, 17 juni 2016 Hans Grünfeld

Bouwstenen voor een duurzaam reguleringskader perspectief van zakelijke energiegebruikers. Tilburg, 17 juni 2016 Hans Grünfeld Bouwstenen voor een duurzaam reguleringskader perspectief van zakelijke energiegebruikers Tilburg, 17 juni 2016 Hans Grünfeld AGENDA 1. Introductie VEMW 2. Noodzaak duurzaam reguleringskader 3. Benodigde

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners Van afval naar grondstof Informatieavond voor inwoners Agenda 2 1. Welkom en inleiding (wethouder Jan van t Zand) 2. Presentatie Afvalbeheer (Paul de Bruin, IPR Normag) 3. Vragen en dialoog 4. Afsluiting

Nadere informatie

Foto plaatsen. Roadshow Groningen Mei 2016

Foto plaatsen. Roadshow Groningen Mei 2016 Foto plaatsen Roadshow Groningen Mei 2016 Opzet presentatie Kern Omgevingswet Context Veranderopgave Het programma Strategie en werkwijze Doelen en acties in 2016 Kern Omgevingswet: eenvoudiger wetgeving

Nadere informatie

Grondwaterkwaliteit in de Omgevingswet (Sessie 4.3) Relatie met beheer van bodemverontreinigingen

Grondwaterkwaliteit in de Omgevingswet (Sessie 4.3) Relatie met beheer van bodemverontreinigingen Grondwaterkwaliteit in de Omgevingswet (Sessie 4.3) Relatie met beheer van bodemverontreinigingen Programma 1. Opening (5 min) Dagvoorzitter, Peter de Putter (Sterk Consulting) 2. Grondwaterkwaliteit in

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

Factsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe

Factsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe Factsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze

Nadere informatie

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands.

Nadere informatie

De waterbodems in de Waterwet

De waterbodems in de Waterwet De waterbodems in de Waterwet Platform Toezicht Bodembeheer Ede, 13 oktober 2009 Peter de Putter Sterk Consulting, projectleider Invoering Waterwet i.o.v. V&W/DGW Inhoud presentatie 1. Ontwikkelingen en

Nadere informatie

Bodemenergie: Anno nu en kansen in de toekomst

Bodemenergie: Anno nu en kansen in de toekomst Bodemenergie: Anno nu en kansen in de toekomst Eindsymposium Meer met Bodemenergie 24 april 2012 Wageningen Maurice Henssen Bioclear b.v. Inhoud Bodemenergie anno 2012 Waarom MMB? Het proces van MMB Highlights

Nadere informatie

Inkoop en contractmanagement

Inkoop en contractmanagement Syllabus Inkoop en contractmanagement Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer Universiteit Twente, ING, provincie

Nadere informatie

Notitie. Randvoorwaarden terreingebruik voor, tijdens en na de bodemsanering bij Chemie-Pack e.o.

Notitie. Randvoorwaarden terreingebruik voor, tijdens en na de bodemsanering bij Chemie-Pack e.o. Notitie Onderwerp Rand terreingebruik voor, tijdens en na de bodemsanering bij Chemie-Pack e.o. 1. Inleiding Als gevolg van de brand bij Chemie-Pack is een omvangrijke grond- en grondwaterverontreiniging

Nadere informatie

Bodem in de Omgevingswet. Seminar Bodem en Grondwater onder de Omgevingswet Utrecht, 16 maart 2016 Juul Osinga

Bodem in de Omgevingswet. Seminar Bodem en Grondwater onder de Omgevingswet Utrecht, 16 maart 2016 Juul Osinga Bodem in de Omgevingswet Seminar Bodem en Grondwater onder de Omgevingswet Utrecht, 16 maart 2016 Juul Osinga (osinga@engineers.nl, 0634874111) Inhoud Achtergrond: Beleidsontwikkeling bodem Opkomst bodembeleid

Nadere informatie

1. INLEIDING 2. REIKWIJDTE BELEIDSKADER

1. INLEIDING 2. REIKWIJDTE BELEIDSKADER 1. INLEIDING In het POL 2006 is vastgelegd dat de Provincie Limburg warmte en koude opslag (WKO) actief zal stimuleren, rekening houdend met de belangen van grondwaterkwaliteit en grondwateronttrekkingen.

Nadere informatie

Oproep voor bijdrage

Oproep voor bijdrage Oproep voor bijdrage Donderdag 16 mei 2019 Concertgebouw de Vereeniging te Nijmegen 31e Symposium Bodem Breed Hèt netwerk event van de bodem en ondergrond www.bodembreed.nl Bodem Breed 2019 Concertgebouw

Nadere informatie

Doelgroepenanalyse Gebiedsgericht grondwaterbeheer. Ontwikkeld door: Uitvoeringsprogramma bodemconvenant, project gebiedsgericht grondwaterbeheer

Doelgroepenanalyse Gebiedsgericht grondwaterbeheer. Ontwikkeld door: Uitvoeringsprogramma bodemconvenant, project gebiedsgericht grondwaterbeheer Doelgroepenanalyse Gebiedsgericht grondwaterbeheer Ontwikkeld door: Uitvoeringsprogramma bodemconvenant, project gebiedsgericht grondwaterbeheer Inhoudsopgave 1 Waarom deze doelgroepenanalyse? 2 2 Opzet

Nadere informatie

Ondergrondse opslag. Kansen en dilemma s

Ondergrondse opslag. Kansen en dilemma s Ondergrondse opslag Kansen en dilemma s Nut en noodzaak? 2 Historisch perspectief Aanname alles is optimaal geregeld, water volgt functie; Nu voldoende water door externe aanvoer; Weinig urgentie voor

Nadere informatie

Samenwerkingskracht in Zeeland #HOEDAN?

Samenwerkingskracht in Zeeland #HOEDAN? Samenwerkingskracht in Zeeland #HOEDAN? Rapport commissie Externe Spiegeling Zeeland Voorwoord Het beeld van de Zeeuwse ziekte verdient bijstelling: Zeeuwse overheden werken op veel terreinen samen en

Nadere informatie

Highlights Meer met Bodemenergie

Highlights Meer met Bodemenergie Highlights Meer met Bodemenergie Diep onder Drenthe Bijeenkomst over Warmte Koude Opslag 12 juni 2012, Provinciehuis te Assen Maurice Henssen, Bioclear b.v. Inhoud Bodemenergie anno 2012 Waarom Meer met

Nadere informatie

Speerpunten Doel Actie/uitwerking Wanneer Wie Dekking kosten /financiering Vanuit zowel het provinciale (landelijke) als lokale bodembeleid

Speerpunten Doel Actie/uitwerking Wanneer Wie Dekking kosten /financiering Vanuit zowel het provinciale (landelijke) als lokale bodembeleid Vanuit zowel het provinciale (landelijke) als lokale bodembeleid Actieve Inventarisatie Afronden asbestinventarisatie 2010 ISV-2 aanpak spoedlocaties spoedlocaties afronden Volledig overzicht van locaties

Nadere informatie

Beleidsdocument duurzaam en efficiënt beheer en gebruik van bodem en ondergrond

Beleidsdocument duurzaam en efficiënt beheer en gebruik van bodem en ondergrond Beleidsdocument duurzaam en efficiënt beheer en gebruik van bodem en ondergrond Vastgesteld door bestuurders van IenM, provincies, gemeenten en waterschappen op >invullen< te Den Haag Hoofddoelsteling

Nadere informatie

Factsheet: NL36_OWM_015 Dooze

Factsheet: NL36_OWM_015 Dooze Factsheet: NL36_OWM_015 Dooze De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet

Nadere informatie

Factsheet: NL43_11 Bussloo

Factsheet: NL43_11 Bussloo Factsheet: NL43_11 Bussloo -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze

Nadere informatie

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN CHECKLIST : AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN Versterk de identiteit van de Buitenstad door landschappelijke, aardkundige en archeologische waarden zichtbaar op te nemen in de ruimtelijke inrichting

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 864 Wijziging van de Omgevingswet en enkele andere wetten met het oog op het beschermen van de bodem, met inbegrip van het grondwater, en het

Nadere informatie

Bodemenergie en toezicht. 13-2-2013 Gert Jan Evers

Bodemenergie en toezicht. 13-2-2013 Gert Jan Evers Bodemenergie en toezicht 13-2-2013 Gert Jan Evers Inhoud presentatie Is toezicht nodig? Waar toezicht op houden? Wat en hoe worden gegevens aangeleverd? Knelpunten Gevolgen Voorbeelden Oplossingen Na 1

Nadere informatie

Ketensamenwerking in de regio. Foto plaatsen. Roadshow Midden-Nederland i.s.m. Provincie Flevoland. Lelystad, 8 juni 2017

Ketensamenwerking in de regio. Foto plaatsen. Roadshow Midden-Nederland i.s.m. Provincie Flevoland. Lelystad, 8 juni 2017 Foto plaatsen Ketensamenwerking in de regio Roadshow Midden-Nederland i.s.m. Provincie Flevoland Lelystad, 8 juni 2017 Ketensamenwerking in de regio Kern Omgevingswet (heel kort) en het belang van ketensamenwerking

Nadere informatie

Omgevingsvisie in de Omgevingswet

Omgevingsvisie in de Omgevingswet Omgevingsvisie in de Omgevingswet LG Water en Ruimte Nicole Hardon RWS Leefomgeving Bodem+ Ontwikkelingen in de samenleving Verbeterdoelen Omgevingswet Knelpunten in het omgevingsrecht Groeiende samenhang

Nadere informatie

Kwantitatieve toestand van grondwater, remediëring door herstelprogramma s

Kwantitatieve toestand van grondwater, remediëring door herstelprogramma s Een blik op de grondwatersystemen in Vlaanderen Kwantitatieve toestand van grondwater, remediëring door herstelprogramma s overzicht toelichting de heer Didier D hont Met dank aan alle leden van de dienst

Nadere informatie

Zaken doen met de gemeente Oldambt

Zaken doen met de gemeente Oldambt Zaken doen met de gemeente Oldambt een nieuw inkoopbeleid Inkoopteam Oldambt Esther Pontjodikromo-Gol 30-09-2016 Waar gaan we het wel en niet over hebben? Wel: Inkoopbeleid en toegankelijkheid regionaal

Nadere informatie

2. voorbeeld beleidsartikel

2. voorbeeld beleidsartikel Artikel Algemene doelstelling Rol en verantwoordelijkheid minister Beleidsartikel 3. Innovatie (van het fictieve Ministerie van Groei en Geluk) Een relatief sterke positie van Nederland in de EU op het

Nadere informatie

Houden we voldoende drinkwater? Aanvullende Strategische Voorraden voor de drinkwatervoorziening

Houden we voldoende drinkwater? Aanvullende Strategische Voorraden voor de drinkwatervoorziening Houden we voldoende drinkwater? Aanvullende Strategische Voorraden voor de drinkwatervoorziening Voldoende drinkwater in de toekomst Door bevolkingsgroei en economische groei kan de vraag naar drinkwater

Nadere informatie

Presentatie Bloemen uit Brabant Gebiedsgericht grondwaterbeheer in de gemeente Dongen

Presentatie Bloemen uit Brabant Gebiedsgericht grondwaterbeheer in de gemeente Dongen Presentatie Bloemen uit Brabant Gebiedsgericht grondwaterbeheer in de gemeente Dongen 3 november 2014 Voorstellen Gijsbert Schuur Adviseur bodem en ondergrond Antea Group Astrid Egberts (afw.) Beleidsmedewerker

Nadere informatie

Verbreed bodembeleid

Verbreed bodembeleid Verbreed bodembeleid Ondergrondkwaliteiten in beeld Structuurvisie Rijk Beleidsvisie Bodem provincie Atlas van de ondergrond Besluit bodemenergiesystemen Hij had tekeningen gezien van de gangen waar zulke

Nadere informatie

Convenant Bodem en Bedrijfsleven 2015

Convenant Bodem en Bedrijfsleven 2015 Convenant Bodem en Bedrijfsleven 2015 PARTIJEN 1. De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw W.J. Mansveld, handelend als bestuursorgaan, mede namens de Minister van Infrastructuur en Milieu

Nadere informatie

Structuurvisie RO 2010 partiële herziening Vastgesteld. Nota van wijzigingen. Gedeputeerde Staten. Datum. 17 december 2013

Structuurvisie RO 2010 partiële herziening Vastgesteld. Nota van wijzigingen. Gedeputeerde Staten. Datum. 17 december 2013 Structuurvisie RO 2010 partiële herziening 2014 Nota van wijzigingen Vastgesteld Gedeputeerde Staten Datum 17 december 2013 Inhoud 2 Inleiding Ontwerp Structuurvisie RO 2010 partiële herziening 2014 Op

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) Nummer Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland.

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) Nummer Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland. van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d.) 3 april 2012) Nummer 2644 Onderwerp Hoogheemraadschap van Delfland. Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting vragensteller De

Nadere informatie

Factsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT

Factsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT Factsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT Emmertochtsloot De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.

Nadere informatie

Structuurvisie Ondergrond

Structuurvisie Ondergrond Structuurvisie Ondergrond Technische briefing 19 oktober 2016 Suzanne Buil Rob de Groot Marja Gijsen Hans Wouters Provincie Gelderland 19 oktober 2016 1 Programma STRONG Proces vanaf 2011 Probleemstelling

Nadere informatie

Hoe afgedankt textiel gecertificeerd en vertrouwelijk wordt vernietigd

Hoe afgedankt textiel gecertificeerd en vertrouwelijk wordt vernietigd Hoe afgedankt textiel gecertificeerd en vertrouwelijk wordt vernietigd Textiele delen Niet textiele delen Waarom vertrouwelijke vernietiging van afgedankt oude textiel en uniformen Energiebedrijf Oxxio

Nadere informatie

WKO-coach Drenthe Kansen gemeente Westerveld in beeld. Rutger Wierikx IF Technology 9 februari 2012

WKO-coach Drenthe Kansen gemeente Westerveld in beeld. Rutger Wierikx IF Technology 9 februari 2012 WKO-coach Drenthe Kansen gemeente Westerveld in beeld Rutger Wierikx IF Technology 9 februari 2012 Inhoud 1. Introductie 2. Inventarisatie a. Bodemgeschiktheid b. Bouwontwikkelingen c. Omgevingsbelangen

Nadere informatie

Verkenning (stedelijk) grondwaterbeheer

Verkenning (stedelijk) grondwaterbeheer Verkenning (stedelijk) grondwaterbeheer De verkenning is uitgevoerd door Henk van Zoelen (RWS/BodemPlus) Werkwijze De verkenning is uitgevoerd in drie fasen: Fase 1: bestuderen van relevante rapporten

Nadere informatie

Interreg CityChlor. 4 countries: differences, strengths & bottlenecks

Interreg CityChlor. 4 countries: differences, strengths & bottlenecks Interreg CityChlor 4 countries: differences, strengths & bottlenecks Jan Frank Mars & Albert de Vries AgentschapNL - Bodem+ / gemeente Utrecht Bodembreed 30 november 2010 Wat is Interreg IVB NWE Een financieel

Nadere informatie

Duurzaam ondernemen met betaalbaar water. Werken aan de financiering van een duurzaam en doelmatig waterbeheer

Duurzaam ondernemen met betaalbaar water. Werken aan de financiering van een duurzaam en doelmatig waterbeheer Duurzaam ondernemen met betaalbaar water Werken aan de financiering van een duurzaam en doelmatig waterbeheer Woerden, 13 oktober 2016 Samenvatting Het Nederlandse waterbeheer kent een stabiele financiële

Nadere informatie

Bijlage: Omgevingswet

Bijlage: Omgevingswet Bijlage: wet In het regeerakkoord Vrijheid en Verantwoordelijkheid (2010) kondigde het kabinet-rutte I voorstellen aan tot bundeling, vereenvoudiging, modernisering en versobering van het omgevingsrecht

Nadere informatie

Decentrale productie drinkwater

Decentrale productie drinkwater Decentrale productie drinkwater Relevante wet- en regelgeving Wim Heiko Houtsma Projectleider Drinkwater voor later (IenM) Opbouw Decentraal? Prioriteiten drinkwatervoorziening: I. Drinkwater moet gegarandeerd

Nadere informatie

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET

OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET OMGEVINGSWET Saskia Engbers strateeg Ruimte gemeente Zwolle 25 februari 2016 24-2-2016 wij presenteren u... 2 Opzet presentatie 1. Hoofdlijnen Omgevingswet 2. Hoe past OGW in transformatie

Nadere informatie

Kostenterugwinning van Waterdiensten Aanvullende analyse Milieukosten

Kostenterugwinning van Waterdiensten Aanvullende analyse Milieukosten Kostenterugwinning van Waterdiensten Kostenterugwinning van Waterdiensten Aanvullende analyse Milieukosten Sterk Consulting en Bureau Buiten Leiden, november 2013 1 2 Inhoudsopgave 1 Achtergrond en doel

Nadere informatie

Factsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING

Factsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING Factsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING Noord-Zuidleiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.

Nadere informatie

De toekomst is dichterbij dan je denkt

De toekomst is dichterbij dan je denkt Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen

Nadere informatie

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU

Nadere informatie

Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu

Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu Implementatie Kaderrichtlijn Water (KRW) Kees Steur Waterschap Zeeuwse Eilanden coördinator Waterkwaliteit en Milieu 1 februari 2008 Inhoud Waterkwaliteit probleemstoffen bronnen Uitgangspunten en taakverdeling

Nadere informatie

5.18. Grondwateronttrekkingen. Kader

5.18. Grondwateronttrekkingen. Kader 5.18. Grondwateronttrekkingen Kader Inleiding In de Waterwet (art 6.5.b) is aangegeven dat het waterschap het bevoegd gezag is voor het onttrekken en infiltreren van grondwater. Uitzondering vormt een

Nadere informatie

BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht...

BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht... BODEMVERONTREINIGING Tot én met de bodem uitgezocht... Technische toelichting 9 september 2014 ...dat vraagt om een toelichting... Sanering Lekkerkerk (1980) INHOUD Algemeen (Nederland): > Historie bodembeleid

Nadere informatie

Grondwater in de omgevingsvisie

Grondwater in de omgevingsvisie Grondwater in de omgevingsvisie De Omgevingswet treedt in 2019 in werking en verplicht het Rijk, provincie en gemeente tot het opstellen van een omgevingsvisie. Over de termijn waarbinnen de omgevingsvisie

Nadere informatie

EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa

EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa EIR 2019: Selectie van de belangrijkste feiten over de stand van de uitvoering van de milieuwetgeving in Europa DEFINITIE, DOELSTELLINGEN EN VOORDELEN VAN EIR De Evaluatie uitvoering milieubeleid (EIR)

Nadere informatie

Factsheet: NL04_STEEN-WETERINGa

Factsheet: NL04_STEEN-WETERINGa Factsheet: NL04_STEEN-WETERINGa Steenwetering De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.

Nadere informatie

P.A.J.M. Wilbers raad april 2014

P.A.J.M. Wilbers raad april 2014 steller telefoonnummer Email Agendapunt commissie: P.A.J.M. Wilbers 040-2038649 pwi@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp Nota bodembeheer. 14raad00073 24 april 2014 aan de

Nadere informatie

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica België Inleiding Aanleiding De industrie wordt wereldwijd steeds hoogwaardiger en heeft alsmaar meer behoefte aan ondernemingen die uitblinken in een hightech

Nadere informatie

Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS. Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen

Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS. Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen Symposium expertisecentrum PFOS / PFAS Van bewust worden en begrijpen naar meten en doen Arne Alphenaar 1 Expertisecentrum PFOS Nauwelijks kennis nieuwe verontreinigingen in bodem grondwater en sediment

Nadere informatie

THEMA VISITATIES POKB 2016

THEMA VISITATIES POKB 2016 Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer THEMA VISITATIES POKB 2016 Platform Overheid en Kwaliteit Bodembeheer (werkgroep thema) www.pokb.nl Datum : 25 november 2015 Kenmerk : POKB-thema-

Nadere informatie

WELKOM Platform bodembeheer bijeenkomst 11 oktober 2016, te gast bij provincie Noord-Brabant Gebiedsgericht samenwerken aan grondwater

WELKOM Platform bodembeheer bijeenkomst 11 oktober 2016, te gast bij provincie Noord-Brabant Gebiedsgericht samenwerken aan grondwater WELKOM Platform bodembeheer bijeenkomst 11 oktober 2016, te gast bij provincie Noord-Brabant Gebiedsgericht samenwerken aan grondwater www.platformbodembeheer.nl - PBB@expertisebodemenondergrond.nl - @bodembeheer

Nadere informatie

abcdefgh Rijkswaterstaat X Verkeer en vervoer zeescheepvaart

abcdefgh Rijkswaterstaat X Verkeer en vervoer zeescheepvaart abcdefgh Rijkswaterstaat X Verkeer en vervoer zeescheepvaart Contactpersoon: Joan Meijerink December 2003 Inhoudsopgave........................................................................................

Nadere informatie

Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030. De Koers van Cuijk

Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030. De Koers van Cuijk Voorontwerp Structuurvisie Cuijk 2030 De Koers van Cuijk Inhoud presentatie 1. Doel en opzet Structuurvisie - visie en thema s - deelgebieden 2. Gebiedsgerichte opgaven 3. Visiekaart 4. Het vervolg.. 5.

Nadere informatie

Oproep voor bijdrage

Oproep voor bijdrage Hèt netwerk event van de bodem en ondergrond Oproep voor bijdrage 28 e Nationaal Symposium Bodem Breed Dinsdag 29 november 2016 / RWS gebouw Westraven te Utrecht Beheer en inrichting van onze fysieke leefomgeving:

Nadere informatie

Omgevingswet & Omgevingsvisie

Omgevingswet & Omgevingsvisie Omgevingswet & Omgevingsvisie cultuurlandschappen en de omgevingswet Utrecht, 17 december 2018 Jan Roest Programmammanager Omgevingswet In dit kwartier. Aanleiding en doelen van de Omgevingswet Systematiek

Nadere informatie

Grondwater in Rijn West. René Hilhorst Procestrekker grondwater

Grondwater in Rijn West. René Hilhorst Procestrekker grondwater Grondwater in Rijn West René Hilhorst Procestrekker grondwater 1 Doel en Opzet Doel: meanderen door provinciale rol en stand van zaken aangeven 1. Provinciale taak 2. Gebiedsdossiers 3. Natura 2000 4.

Nadere informatie

Samenwerking in het grondwaterbeheer

Samenwerking in het grondwaterbeheer Samenwerking in het grondwaterbeheer in de praktijk In verband met de evaluatie van de Waterwet is onlangs in opdracht van het ministerie van IenM een onderzoek afgerond naar de verdeling van bevoegdheden

Nadere informatie

VOEDINGS-, CHEMISCHE- EN FARMACEUTISCHE INDUSTRIE

VOEDINGS-, CHEMISCHE- EN FARMACEUTISCHE INDUSTRIE VOEDINGS-, CHEMISCHE- EN FARMACEUTISCHE INDUSTRIE Onze ondersteuning bij uw HACCP*-procedure II/18-0960 0003 0033NL 0033D RONDOM KABELS EN DRADEN DETECTEERBARE PRODUCTEN TOEBEHOREN VOOR KABELBINDERS Beperk

Nadere informatie