Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 1. Voorwoord. hoofdstuk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 1. Voorwoord. hoofdstuk"

Transcriptie

1 jaarverslag 09

2 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 1 01 Voorwoord hoofdstuk.

3 Voorwoord Morgen is anders dan gisteren Morgen is zonder twijfel anders dan gisteren, marktspelers en de hervorming van de sector, Stefaan Decraene Voorzitter Febelfin "What lies behind us and what lies before us are tiny matters compared to what lies within us" Ralph Waldo Emerson fundamenteel anders. Een terugkeer naar de periode van vóór de crisis is niet aan de orde en is wenselijk noch mogelijk. Dit zijn tijden die gekenmerkt worden door een fundamentele, structurele en bijzondere transformatie. Onze sector beleeft een paradigm shift als gevolg van de opkomst van nieuwe regelgeving en toezichtstructuren, de is onze agenda gericht op drie prioriteiten: een herstel van vertrouwen, een constructieve bijdrage aan het uitwerken en invullen van de nieuwe financiële architectuur, de regelgeving en het toezicht, en het vorm geven aan toekomstige en duurzame activiteiten en dienstverlening. wijzigingen in bedrijfs- en bestuursmodellen, Tijdens en na een periode van diepgaande de heropbouw van de relatie met de klant reflectie, nam onze sector het voortouw om en het herstel van het vertrouwen van de de luisterbereidheid ten opzichte van en de consument en burger. dialoog met zijn belangrijkste stakeholders een andere en betere vorm te geven. Al onze leden, In het voorbije anderhalf jaar ging de aandacht bank of geen bank, groot of klein, Belgisch of en zorg van de overheden en de sector naar niet, los van de wijze en hoedanigheid waarop het blijvend verstrekken van bancaire eenieder de impact van de crisis gevoeld diensten, het stabiliseren van het financiële heeft en nog ondergaat, stemden in met dit systeem en het verlenen van kredieten aan initiatief. Daarenboven gaat onze aandacht o.a. ondernemingen en particulieren. uit naar initiatieven om de financiële kennis en vaardigheid van de sector enerzijds, zowel op Met een aanzienlijke krimp in activiteiten en bestuurs-, directie- als medewerkersniveau, resultaten, de herstructurering van een aantal en die van de burger anderzijds te verbeteren.

4 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 1 Voorwoord Wat de reflecties en maatregelen op Belgisch, Europees en internationaal vlak inzake remuneratiebeleid betrof, stelden wij ons open en constructief op in de zoektocht naar een evenwicht tussen noodzakelijke aanpassingen enerzijds en het aantrekkelijk houden van onze sector voor talentvol management en medewerkers anderzijds. We hebben trouwens niet gewacht op regelgeving terzake, maar onderschreven de CBFA-Circulaire inzake behoorlijk beloningsbeleid van financiële instellingen en stelden daarnaast een eigen remuneratiecode op. Ook qua eigen organisatie, governance en werking nam Febelfin een volgende belangrijke stap. Dit resulteerde in een meer evenwichtige vertegenwoordiging van leden in de kernorganen van de federatie, het Febelfin Bureau en de Raad van Bestuur, waar naast de vier grootbanken, nu twee niet-grootbanken, twee nichespelers, een financiële marktinfrastuctuuraanbieder en de Gedelegeerd Bestuurder zitting hebben. De voorzitters van de deelverenigingen BVK, BEAMA, BLV en BVBL kregen bovendien bijzondere governancerechten en vormen samen met de herschikte BVB-organen de nieuwe beleidsstructuur van Febelfin. Onze sector kreeg in 2009 door de federale overheid een aanzienlijke crisisheffing opgelegd. Dit jaar en de komende twee jaar zal de sector miljoen EUR bijdragen aan de Schatkist in de vorm van een verzekeringspremie voor het depositogarantiestelsel. We hebben begrip voor die heffing en stellen ze dan ook niet in vraag. Wel pleiten we, uit het oogpunt van meer fairness binnen de sector, voor een alternatieve bijdragevoet dan de lineaire heffing die nu op tafel ligt. Wat het depositogarantiestelsel zelf betreft, blijft de sector voorstander van een stelsel dat meer en beter geharmoniseerd is, dat gestoeld is op gelijkaardige spelregels inzake consumentenbescherming en financiering op pan-europees vlak, en dat, waar mogelijk, beter afgestemd wordt op het onderliggend risicoprofiel. Zowel de maatschappij als de sector hebben er alle belang bij dat wat verandert ook leidt tot een beter, duurzamer, gezond en rendabel financieel en bancair systeem. De hervormingsagenda houdt daarom het best rekening met een maximale Europese en internationale afstemming, de impact op de economie en tewerkstelling, en de diversiteit, het internationaal karakter en de aantrekkelijkheid van België als financieel centrum. Proportionaliteit is hierbij een bijkomende bekommernis. Er blijft voor ons allen nog een lange weg af te leggen. Stefaan Decraene Voorzitter Febelfin

5 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen Een sector in transformatie Uitdagingen en engagementen hoofdstuk 02.

6 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen Eén jaar na het uitbreken van de financiële crisis kondigde de sector op 9 september 2009 aan hoe hij het, door de crisis aangetaste, vertrouwen van de consumenten, ondernemers en burgers, wenste te herstellen. 1 Ondanks een marktklimaat in volle transformatie als gevolg van de crisis en ondanks de maatregelen opgelegd door nationale, Europese en internationale toezichthouders, regelgevers en overheden, bleef de sector algemene bancaire diensten aan consumenten verlenen en kredieten aan ondernemers verstrekken. Daarnaast nam de sector het voortouw om, waar nodig, zelf beleidsmaatregelen te treffen op het vlak van risicobeheer, deugdelijk bestuur en remuneratie. Tegelijk verklaarde hij zich ertoe bereid om de door regelgevers of overheden genomen maatregelen constructief te ondersteunen. Ook, maar niet minder belangrijk, dacht de sector na over hoe hij opnieuw aansluiting kon vinden bij een ruim maatschappelijk draagvlak voor zijn cruciale rol in de economie. De bereidheid om te luisteren naar en in dialoog te treden met de verschillende belanghebbenden vormt een rode draad doorheen de verschillende engagementen van de sector. Om dit overleg te vergemakkelijken richtte hij voor elk van de doelgroepen een institutioneel platform op dat geleid wordt door een onafhankelijke voorzitter. Het luisteren naar en in dialoog treden met de verschillende belanghebbenden vormt een rode draad doorheen de verschillende engagementen van de sector Ten slotte zal de sector naar aanleiding van de start van het parlementaire jaar verslag uitbrengen over zijn engagementen aan de Regering, het Parlement en de toezichthouders. P Het rapport Sectorantwoord op de uitdagingen van de financiële crisis kan geconsulteerd worden op

7 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen In 2009 nam Febelfin deel aan meerdere consultaties op nationaal, Europees en internationaal vlak. De sector is erkentelijk voor het feit dat hij de gelegenheid kreeg om op een faire en correcte manier zijn mening te formuleren en toelichting te geven. Zo nam de sector deel aan: de hoorzitting op 3 maart 2009 van de Bijzondere Parlementaire Commissie belast met het onderzoek van de bancaire en financiële crisis. Daarin werden de oorzaken van de crisis belicht, maar werden eveneens bedenkingen geformuleerd bij de regelgeving en het toezicht en werden de eventuele te nemen maatregelen besproken; de hoorzitting van de Commissie voor Financiën en Begroting (Kamer van Volksvertegenwoordigers) op 11 maart Tijdens deze zitting vormden de kredieten aan ondernemingen het gespreksonderwerp; overleg met het Lamfalussy-comité in de zomer van 2009; tientallen consultaties op Belgisch en Europees niveau met betrekking tot nieuwe voorstellen op het vlak van regelgeving en toezicht. De sector treedt in debat rond engagementen Eind januari 2010 startte de sector een open en maatschappelijk debat over zijn engagementen. In samenwerking met het Belgisch Financieel Forum organiseerde Febelfin in gans België een reeks debatten met als titel Een sector in transformatie: uitdagingen en engagementen. Het Belgisch Financieel Forum is een neutraal platform dat aan een publiek van bankiers, ondernemers, academici, journalisten en het maatschappelijke middenveld ruimte biedt om een open discussie aan te gaan over financiële en maatschappelijke thema s. Tijdens de debatten gaan de leden van de Raad van Bestuur van verschillende banken (groot-, niet-groot- en nichebanken) in debat over thema s zoals bonussen, staatssteun, kredietverlening, beleggingen en Maatschappelijk Verantwoord Bankieren. P 7-177

8 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1. Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Continuïteit van de dienstverlening was en is primordiaal Sector treedt in dialoog met de consument via Consumentenplatform De sector richtte een Consumentenplatform op onder het onafhankelijke voorzitterschap van mevrouw Ine Mariën, Managing Director van Ine Mariën & Company, een consultancy in Strategic Communications Management. Via dit representatief platform dat personen en belanghebbenden die vanuit professionele activiteiten met de bancaire, sociale of economische problematiek van de financiële crisis te maken hebben groepeert, wenst de sector een dialoog aan te gaan met de consumenten en de maatschappij. Consumenten en burgers zullen regelmatig bevraagd worden over hun verwachtingen op het vlak van financiële producten en diensten. De peilingen zullen verlopen conform de plannen van de Europese Commissie en rekening houdend met de richtlijnen van de Europese consumentenorganisatie BEUC. >> Ondanks de crisis liep de uitvoering van betalingen feilloos en zonder onderbreking verder Ondanks de crisis en het gebrek aan liquide middelen, bleven de intra- en interbanksystemen voor de uitvoering van betalingen, dankzij hun grote mate aan soepelheid, overeind en werden betalingen zonder enig probleem of onderbreking uitgevoerd. Zowel de grote als kleine systemen bleven operationeel. Dankzij de nauwgezetheid waarmee saldi door het Uitwisselings- en Verrekeningscentrum (UVC), het Belgische geautomatiseerde systeem voor interbancaire retailbetalingen, genoteerd en vereffend werden, werden alle betalingen perfect uitgevoerd. P 8-177

9 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Continuïteit van de dienstverlening was en is primordiaal De resultaten van deze peiling zullen de basis vormen voor de uitwerking van nieuwe sectorengagementen. Idealiter wil de sector hier een voorbeeldformule uitwerken (best in class in de Europese Unie). Ter voorbereiding van de bevraging analyseerde het platform reeds bestaande marktonderzoeken die sinds het uitbreken van de crisis door de banken-leden van Febelfin uitgevoerd werden. De sector wil eveneens de evolutie van het consumentenvertrouwen in banken en kredietinstellingen in kaart brengen, net zoals de diverse elementen die het consumentenvertrouwen aansturen. Het platform werkt op basis van de voorgaande analyses en vooropgezette doelstellingen een actieplan uit voor Personeel dat in contact komt met de consument wordt continu bijgeschoold Continue bijscholing is verplicht sinds 1 januari 2009 Via intens overleg binnen de sector, met de toezichthouder en de verzekeringssector werd een gezamenlijke sectorcode ontwikkeld die voorziet in een verplichte continue bijscholing. Deze verplichting is ingegaan op 1 januari Ze legt de (zelfstandige) tussenpersonen bankbemiddeling een minimale bijscholingsverplichting op van 30 uur per 3 jaar. Naast de tussenpersonen dienen ook de VVD (verantwoordelijken voor de distributie) die verzekeringsproducten bemiddelen te voldoen aan een bijscholingsverplichting van minimaal 30 uur per 3 jaar. Accreditatiecommissie werd opgericht ter ondersteuning Om de implementatie van deze nieuwe verplichting te ondersteunen, werd overgegaan tot de oprichting van de Accreditatiecommissie bank- en verzekeringsbemiddeling, waarin naast vertegenwoordigers van de banken en de beroepsorganisaties van tussenpersonen ook de CBFA (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assuratiewezen) zetelt. >> P 9-177

10 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Continuïteit van de dienstverlening was en is primordiaal Opleidingen voor personeel dat in contact komt met het publiek Medewerkers bewijzen hun competentie in bank- en verzekeringsbemiddeling Gedurende het academisch jaar werden in totaal examens met betrekking tot bankbemiddeling afgenomen van nieuwe stafleden. Zij dienen een technisch competentie-examen af te leggen. Daarnaast werden er dagen opleiding voor verzekeringsbemiddeling georganiseerd tijdens het academisch jaar De nieuwe wettelijke regeling (in voorbereiding) voorziet in de invoering van een met de bankbemiddeling vergelijkbaar gecentraliseerd examensysteem. Verplichte kennistoets wordt voorzien voor 1 september 2010 In nauw overleg tussen de verzekerings- en banksector (als distributiekanaal) wordt momenteel gewerkt aan de uitbouw van de inhoudelijke kennisnormen en niveaus van het examensysteem. De overgang van de oude opleidingsverplichting naar de nieuwe kennistoets verplichting is voorzien voor 1 september Belang kennismanagement neemt toe De financiële sector is een heel kennisgeoriënteerde industrie. Het human capital management vormt bovendien een essentieel onderdeel van het operationele risicobeheer. De impact van de financiële crisis heeft geleid tot een verhoogde aandacht voor de objectivering van deze kennis (standaardisatie van de minimumkennis), alsook voor een onafhankelijke toetsing van de competenties. Deze competentietoets is inmiddels zeer gangbaar binnen de retailactiviteiten, via de gecentraliseerde examens bankbemiddeling. Recente wetgevende initiatieven hebben geleid tot een analoge standaardisatie voor de verzekeringsbemiddeling. In de toekomst valt te verwachten dat dergelijke competentietoetsen zich ook zullen doortrekken naar de hogere functies binnen de sector. De nieuwe regulering betreffende kennisvereisten voor het personeel dat financiële producten bemiddelt, neemt ook toe in omvang en toepassingsgebied. Zo is het sinds begin 2009 verplicht dat tussenpersonen en verantwoordelijken voor de distributie (VVD) in het domein van de banken verzekeringsbemiddeling zich continue bijscholen. Het afgelopen werkjaar heeft Febelfin Academy actief meegewerkt aan de uitbouw van het reglementaire en operationele kader voor de implementatie van de wetten en uitvoeringsbesluiten betreffende de verzekerings- en bankbemiddeling (vanuit het standpunt van de toepassing op het retailnet van de banksector). Nieuw hierbij is de expliciete aandacht voor en de inspanningen om cross-sectorieel (bank- en verzekeringssector) te werken naar identieke sectorcodes en competentietoetsnormen. P

11 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Continuïteit van de dienstverlening was en is primordiaal Aandacht voor de financiële kennis en vaardigheid van de consument wordt verhoogd Financiële kennis en vaardigheid van consumenten, met andere woorden de kennis van en het inzicht in financiële producten en diensten, is voor de sector steeds een prioritair aandachtspunt geweest, ook vóór het uitbreken van de financieel-economische crisis. De crisis heeft het vertrouwen in al wie informatie verschaft, o.a. de banken, aangetast en daarnaast ook duidelijk gemaakt dat nog een lange weg afgelegd moet worden als het gaat om de financiële kennis van de consument. Daarom integreerde de sector de nadere uitwerking van dit project in de sectorengagementen, o.a. in het kader van het herstel van het vertrouwen van de consument. Het doel van het project is tweeledig: enerzijds de bankiers en andere beoefenaars van financiële beroepen ertoe aanzetten om de transparantie van hun producten en diensten te verhogen, opdat de consumenten ze beter zouden kunnen begrijpen, en anderzijds de consumenten een beter begrip van de financiële producten en diensten bijbrengen. Om een beeld te krijgen van de financiële kennis van de gemiddelde Belg, begon de sector in september 2009 met een nulmeting bij een representatief staal van de bevolking. In totaal werden1.326 personen bevraagd. Daarbij werd een onderscheid gemaakt op basis van de verschillende leeftijdsgroepen, regio's en sociale klassen. >> Belgen scoren 5,5/10 voor financiële vaardigheid De gemiddelde score van de Belgen op de financiële kennis enquête die Febelfin organiseerde eind september 2009 bedraagt 54,82%. Factoren als sociale klasse, leeftijd en moedertaal hebben een invloed op de financiële kennis. Bij de hoogste sociale klasse 2 is de financiële kennis het hoogst (62,05%) terwijl ze afneemt naarmate de sociale klasse verlaagt. De laagste sociale klasse behaalt 46,32%. Nederlandstaligen scoren gemiddeld 58,87%, Franstaligen 49,39%. Ook leeftijd speelt een rol. De groep van de jarigen scoort het laagst met 44,53% terwijl de categorie van de beste score haalt met 57,52%. Bij de 65 plussers wordt opnieuw een afname van de kennis vastgesteld. Inhoudelijk bekeken, wordt op vragen die verband houden met verzekeringen iets minder goed gescoord dan op de vragen over bankproducten: 51,37% tegenover 53,09%. De vragen over kredietaspecten werden voor 50,15 % goed beantwoord en scoren merkelijk hoger dan die over aandelen of fondsen (38,07 %). De algemene vragen die betrekking hebben op bijvoorbeeld de intrestberekening of de effecten van de inflatie, scoren hoog (71,26 %). P Er werd een opsplitsing gemaakt in 8 sociale klassen waarbij het beroep en onderwijsniveau bepalend zijn voor de indeling.

12 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Aandacht voor de financiële vaardigheid van de consument wordt verhoogd Aan de hand van een reeks vragen werd gepeild naar de parate kennis van de respondenten over bank- en verzekeringsproducten. Die meting zal jaarlijks uitgevoerd worden, opdat duidelijke streefdoelen bepaald kunnen worden en de evolutie van de financiële vaardigheid bij de Belgische bevolking verder opgevolgd kan worden. Om dit project te realiseren werkt de sector in nauw overleg samen met de politieke overheid en de financiële autoriteiten, de consumentenorganisaties, de onderwijsgemeenschappen,... Er wordt onder meer gewerkt aan een aanbod via het onderwijs, waar in het Nederlandstalige net bij de wijziging van de eindtermen met ingang van 1 september 2010 expliciet in sociaal-economische vorming voorzien wordt. Ook in het Franstalige onderwijsbeleid wordt de behoefte daaraan erkend. Bovendien wordt nagegaan op welke wijze de financiële wereld via de media dichter bij de bevolking gebracht kan worden. De uitwerking van een webstek die terzelfder tijd aantrekkelijk, informatief en interactief is, behoort eveneens tot de prioritaire aandachtspunten. De CBFA (Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen) dacht oorspronkelijk aan de oprichting van een gespecialiseerd instituut voor de bevordering van de financiële kennis van het publiek. Door verschillende factoren, onder meer door de hervorming van de bevoegdheden van de CBFA en de NBB (Nationale Bank van België), heeft dit project echter vertraging opgelopen. P

13 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming A. Financiële producten en de daaraan verbonden risico s worden transparanter De sector engageerde zich om financiële producten en de daaraan verbonden risico s transparanter te maken en op die manier klanten te ondersteunen in het maken van hun keuzes. Daarbij wordt vooral gekeken naar de informatieverstrekking vóór de ondertekening van een contract, de verstrekking van financieel advies (in overeenstemming met de MiFID-normen), een verantwoorde kredietverlening aan particulieren (zie ook pagina 14) en de informatieverstrekking over de depositogarantiestelsels. Wat is MiFID? De MiFID of Markets in Financial Instruments Directive, een Europese beleggingsrichtlijn die op 1 november 2007 in werking is getreden, heeft twee doelstellingen: de belegger beter beschermen en de concurrentie op de financiële markten verhogen. MiFID stelt dat de banken hun klanten moeten onderverdelen in categorieën en hen een beleggersprofiel dienen toe te kennen. Wanneer de klant nadien om advies vraagt of een transactie wenst te doen, dient de bank hem in principe te helpen in functie van het vooraf opgestelde beleggersprofiel. De richtlijn is van toepassing binnen alle landen van de Europese Unie, maar ook in IJsland, Noorwegen en Liechtenstein. >> Belgische zichtrekeningen bij de goedkoopste in Europa In België betalen klanten gemiddeld 58 EUR per jaar voor een zichtrekening. Daarmee bekleedt België een derde plaats binnen Europa, na Bulgarije en Nederland. Italië en Spanje scoren het slechtst in de landenrangschikking met respectievelijk 253 EUR en 178 EUR. De Belgische zichtrekening scoort bovendien boven het gemiddelde wat betreft eenvoudigheid en transparantie van kosten. Bron: Rapport van Europees Commissaris voor Consumentenzaken Meglena Kuneva, 22 september 2009 Bank-verzekeraars blijken de efficiëntste verdelers van levensverzekeringen Belgische bank-verzekeraars blijken, wat de operationele kosten betreft, de laagste kosten per polis te hebben. Bron: Studie CSC op basis van bevraging 6 Belgische en 6 Luxemburgse verzekeraars, De Tijd 16 februari 2010 P

14 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming Ten gevolge van de crisis en de wijzigingen i.v.m. de depositogarantiestelsels was er een grote behoefte aan toegankelijke informatie over de depositogarantieregeling. Febelfin publiceerde in het najaar van 2008 en het voorjaar van 2009 een lijst met veel gestelde vragen op haar website 3 en leverde informatie aan voor de website van het Belgische Beschermingsfonds. 4 BEAMA, de Belgische Vereniging van Vermogensbeheerders, stelde reeds in januari 2009 een handige gids ter beschikking van marketing professionals over openbaar verdeelde beleggingsfondsen en de naleving van de bepalingen inzake reclame. 5 Daarnaast publiceerde BEAMA in september 2009 een bijgewerkte lijst van openbaar verdeelde beleggingsfondsen die beantwoorden aan de methodologie van BEAMA i.v.m. Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Investeren. 6 B. Sector engageert zich voor een verantwoorde kredietverlening aan particulieren Op 9 oktober 2009 engageerde de sector zich tot het respecteren van tien principes die hij opstelde in het kader van een verantwoorde verstrekking van consumentenkrediet en hypothecair krediet. 7 Zo benadrukt de sector het belang van correcte en begrijpelijke informatie over producten, de bescherming van klantengegevens en de persoonlijke levenssfeer en de toepassing van een ondubbelzinnige prijszetting. Ook wil hij kredietnemers helpen bij het bepalen van hun kredietbehoeftes en hen bewust maken van hun kredietlimieten. P De sector engageert zich om de klachten van klanten onmiddellijk en afdoende te behandelen. Bijkomende aandacht gaat naar de ontwikkeling en toepassing van een kredietbeleid en kredietprocessen, de inschatting van de kredietwaardigheid van de klant op basis van correcte en nauwkeurige informatie en een analyse van het risicoprofiel en de solvabiliteit van de klant. Ten slotte volgt de sector de schuldenlast en het kredietgebruik, opdat betalingsproblemen opgemerkt kunnen worden en op betalingsachterstand geanticipeerd kan worden. Hij stelt actief oplossingen voor aan de klant, opdat deze optimaal gebruik kan maken van zijn mogelijkheden om zijn financiële verplichtingen na te komen. >> 3. Klik hier voor meer informatie. 4. Klik hier voor meer informatie. 5. Klik hier voor meer informatie. 6. Klik hier voor meer informatie. 7. Klik hier voor meer informatie.

15 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming De tien principes voor het, op een verantwoorde wijze, aangaan en verstrekken van hypothecair krediet en consumentenkrediet zijn: 1. Transparantie: verstrekken van correcte en begrijpelijke informatie over de producten en de belangrijkste klantgerichte processen 2. Prijszetting: aanbieden van ondubbelzinnige prijzen 3. Dienstverlening aan de klant: helpen van kredietnemers om hun kredietbehoefte en het risico op overmatige schuldenlast onder controle te houden 4. Vertrouwelijkheid: beschermen van klantgegevens en privacy 5. Klanttevredenheid: meten van klanttevredenheid en passend reageren op klachten vanwege klanten 6. Kredietcyclusbeheer: opstellen van een kredietbeleid en van kredietprocessen 7. Inzameling van gegevens: beoordelen van kredietwaardigheid van de klant op basis van correcte en accurate informatie 8. Kredietrisicobeoordeling: analyseren van het klantenrisico en inschatten van het resterende budget 9. Risicopreventie: volgen van schuldenlast en kredietgebruik, teneinde te anticiperen op betalingsachterstand 10. Schuldbegeleiding: actief voorstellen van oplossingen, zodat de klant optimaal gebruik kan maken van zijn mogelijkheden om zijn financiële verplichtingen na te komen De sector leeft daarnaast uiteraard de bestaande wetgeving na omtrent de voorkoming van overmatige schuldenlast, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, een correcte prijszetting, eerlijke concurrentie en duidelijke communicatie en reclame na. P

16 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming C. Aandeel niet-kredietschulden in schuldenlast neemt toe De impact van de crisis en de toename van de werkloosheid hebben een belangrijke rol gespeeld in de stijging van het aantal betalingsachterstallen. Eind 2009 bedroeg het totale aantal kredietovereenkomsten , wat een stijging van 3,2% is tegenover Het aantal uitstaande achterstallige kredietovereenkomsten steeg met 3,3%. Achterstallige kredietovereenkomsten zijn echter niet de belangrijkste oorzaak van de toenemende schuldenlast. Het aandeel van niet-kredietschulden (zoals telefoon- of energieschulden) wordt steeds groter: zij zijn in 2009 drie maal sneller gestegen dan de achterstallige kredieten. Terwijl het aantal nieuwe betalingsachterstallen op kredieten met 8,4% toenam, steeg het aantal nieuwe collectieve schuldenregelingen immers met 23,3%. Bovendien heeft één op de drie dossiers in collectieve schuldenbemiddeling, 32,2% in 2009 (tegenover 29,4% in 2006) niets te maken met betalingsachterstallen op kredieten. Febelfin is voorstander van de uitbreiding van de kredietcentrale naar een schuldencentrale waarbij ook rekening gehouden wordt met niet-kredietschulden. Momenteel bepaalt de wet dat de kredietnemer zelf zijn kredietgever op de hoogte moet stellen van zijn schulden. Een schuldencentrale biedt de kredietgever niet enkel de mogelijkheid de kredietschulden van de kredietnemer te raadplegen maar ook diens telefoon- of energieschulden. Daarnaast streeft Febelfin naar de snelle oprichting van een Bestand van beslagberichten. Als een gerechtsdeurwaarder momenteel goederen in beslag neemt, maakt hij een document op dat bewaard wordt per gerechtelijk arrondissement. Het Bestand van beslagberichten heeft het voordeel dat deze berichten geïnformatiseerd en geautomatiseerd bewaard worden op nationaal niveau en zou dan ook in belangrijke mate kunnen bijdragen tot een beter inzicht in de terugbetalingsmogelijkheden van de kredietnemer. P

17 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming D. Regels op reclame en marketing worden strenger Naar aanleiding van de omzetting van de nieuwe richtlijn betreffende consumentenkrediet heeft de regering een aantal voorstellen geformuleerd om reclame voor kredieten aan particulieren verder te reguleren. Zo zal de kredietgever bij reclame voor consumentenkredieten geen nadruk meer kunnen leggen op de snelheid of het gemak waarmee een krediet bekomen kan worden. Ook dient bij reclame voor consumentenkredieten de boodschap verwerkt te worden dat geld lenen ook geld kost. De sector is niet overtuigd dat de overmatige schuldenlast hiermee verminderd zal worden. Uit onderzoek blijkt immers dat de rol van reclame bij het afsluiten van een krediet niet overschat mag worden. Een reclame voor kredieten heeft niet zozeer een stimulerend effect om effectief een krediet af te sluiten, maar eerder een marktoriënterend effect. De consument laat zich in de eerste plaats door reclame leiden om verschillende producten en kredietgevers te vergelijken. Een te strenge regelgeving kan bijgevolg een negatief effect hebben op de concurrentie. Toch is de sector gevoelig voor het argument dat sommige reclame problematisch kan zijn. Daarom nam de sector in zijn tien principes voor het verantwoord verstrekken en aangaan van consumenten- en hypothecair krediet (zie ook pagina 14) op dat reclameboodschappen niet misleidend of dubbelzinnig mogen zijn. Nieuwe richtlijn voor consumentenkrediet moet het vergelijken van kredieten vergemakkelijken De Europese richtlijn van 23 april 2008 betreffende het consumentenkrediet voorziet dat het prospectus voor consumentenkredieten vervangen zal worden door een eenvoudig formulier dat het voor de consumenten gemakkelijker moet maken om kredieten te vergelijken. Ook zal de consument kredietovereenkomsten voor onbepaalde duur kunnen opzeggen met inachtneming van een opzeggingstermijn van één maand in plaats van drie maanden. Daarnaast zal de termijn voor verzaking van een consumentenkrediet worden verdubbeld en twee weken bedragen. Ten slotte zal de door de consument betaalde vergoeding voor de verbreking van een lopende overeenkomst anders berekend worden. P

18 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming E. Sector publiceert maandelijkse evolutie van hypothecaire kredietverlening Met het oog op meer transparantie en een snellere analyse van de evolutie van de kredietverlening aan particulieren, startte Febelfin in februari 2009 met de publicatie van een hypothecaire kredietbarometer. Dat instrument geeft de maandelijkse evolutie weer van toekenningen en aanvragen voor hypothecair krediet, telkens in vergelijking met dezelfde maand van het jaar voordien. 8 F. Depositobescherming wordt versterkt In België wordt depositogarantie verhoogd tot EUR In het najaar van 2008 zorgde de beslissing van de Belgische overheid om de depositobescherming te verhogen tot EUR er onder meer voor dat het vertrouwen van de depositohouders behouden bleef. 8. Bron: Beroepsvereniging van het krediet, op basis van de productiecijfers van alle BVK-leden samen (± 80 % van de Belgische markt). 9. Per depositohouder en voor de depositogelden die in aanmerking komen voor de dekking. Depositogarantie tot EUR Het Koninklijk Besluit van 14 november 2008 voorzag in een verhoging van de depositogarantie in België tot EUR 9. Het eerste deel van EUR wordt gewaarborgd door het Beschermingsfonds voor deposito s en financiële instrumenten. Het tweede deel boven EUR en tot maximum EUR wordt gewaar borgd door het nieuwe Bijzondere Beschermingsfonds voor deposito s en levensverzekeringen dat opgericht werd bij de Deposito- en Consignatiekas (onderdeel van de Belgische Schatkist). De Programmawet van 23 december 2009 bepaalt dat het Bijzondere Beschermingsfonds voor deposito s en levensverzekeringen vanaf 2011 zal instaan voor de volledige garantie van EUR per depositohouder. Het gewone Beschermingsfonds zal wel met een bepaalde resterende interventiereserve een eerste buffer blijven voor de financiering van de depositogarantie ten voordele van de depositohouders. Het blijft bovendien volledig bevoegd voor de bescherming van financiële instrumenten. >> P

19 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming Banken en beursvennootschappen betalen bijdrage voor verhoogde depositogarantie De banken en beursvennootschappen betalen jaarlijkse bijdragen aan het Beschermingsfonds voor deposito s en financiële instrumenten en aan het nieuw opgerichte Bijzondere Beschermingsfonds voor deposito s en levensverzekeringen. Voor het nieuwe Bijzondere Beschermingsfonds gaat het om 0,031% van de depositobasis. Ten opzichte van vroeger bedraagt de totale jaarlijkse bijdragelast van de banken voor de depositobescherming (aan het bestaande en het nieuwe Fonds samen) bijna driemaal zoveel. In het kader van de begrotingsopstelling voor 2010 en 2011 heeft de Belgische regering onder meer beslist de bedragen die de financiële instellingen moeten betalen voor de depositobescherming bijkomend te verhogen, en de opbrengsten rechtstreeks in de staatskas te laten vloeien in ruil voor een staatsgarantie op dergelijke bescherming. De sector heeft zijn bezorgdheid geuit over de keuze van het instrument, zijn technische uitwerking en de implicaties ervan in een Europees kader. De sector respecteert de doelstellingen van de regering, m.n. een netto-opbrengst van 1130 miljoen EUR over drie jaar (2010 t.e.m. 2012), maar wenst de verdere uitwerking en implementatie van dergelijke heffing verder te bespreken en waar mogelijk op alternatieve wijze in te laten vullen. De sector werkt constructief samen met de overheid om te bekijken of deze budgettaire doelstelling bereikt kan worden. Hij is bovendien van mening dat er een meer geharmoniseerd Europees depositogarantiestelsel zou moeten komen met gelijkaardige spelregels inzake consumentenbescherming en financiering over de grenzen heen op pan-europees vlak. De sector oordeelt dat alle financiële operatoren actief op eenzelfde markt, aan dezelfde regeling onderworpen dienen te worden. Alle spaarders die deposito s hebben bij instellingen die actief zijn binnen eenzelfde markt, moeten dezelfde bescherming genieten. Binnen de sector is voorts een werkgroep opgericht om een alternatieve bijdragevoet te bestuderen, te bespreken en indien mogelijk, bij consensus voor te stellen. De regering heeft immers aangegeven open te staan voor alternatieve voorstellen uit de sector. P

20 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.1 Dienstverlening continuïteit van de algemene bancaire diensten Sector neemt verdere initiatieven op het vlak van consumentenbescherming Europa verplicht depositogarantie tot EUR en reduceert terugbetalingstermijn Wat de initiatieven voor depositobescherming op Europees niveau betreft, volgt Febelfin de ontwikkelingen op de voet en heeft zij constructief deelgenomen aan de openbare consultaties die de Europese Commissie recent georganiseerd heeft. Op het niveau van de Europese Unie werden initiatieven genomen om de depositogarantiesystemen van de banken in de lidstaten te versterken. Op 11 maart 2009 verscheen in het Publicatieblad van de Europese Unie een amendement op de Richtlijn van 1994 inzake depositogarantiestelsels. De bijkomende, nieuwe regels bepalen onder meer dat vanaf eind juni 2009 de depositogarantiesystemen een minimumdekking van EUR per depositohouder moeten bieden. Dat bedrag wordt op het einde van 2010 automatisch op EUR gebracht. De regel is verplicht voor alle lidstaten van de Europese Unie, tenzij de Europese Commissie in een toekomstig rapport tot de bevinding zou komen dat een dergelijke verhoging en uniformering niet wenselijk zouden zijn. De geamendeerde wetgeving voorziet niet alleen in een verhoging van het garantiebedrag, maar bepaalt ook dat de termijnen voor de terugbetaling van deposito s door de nationale beschermingssystemen (wanneer zich een probleem voordoet) drastisch gereduceerd worden (in principe van drie maanden tot 21 werkdagen). Wegens de aanzienlijke organisatorische gevolgen, zal die verscherpte regel pas vanaf eind december 2010 in werking treden. De Europese Commissie dient nog een rapport voor te leggen aan het Europees Parlement en de Europese Raad over diverse belangrijke aspecten van de depositogarantiesystemen. Ze zal bij die gelegenheid ook aanvullende voorstellen tot aanpassing van de regelgeving doen. P

21 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.2 Dienstverlening door kredietverlening Sector blijft krediet verstrekken aan ondernemingen, maar kredietvraag en beoordeling kredietdossiers ondergaan de gevolgen van de economische conjunctuur De financiële crisis, de economische recessie die daarop volgde en de eerste voorzichtige tekenen van relance hebben gevolgen gehad op zowel de vraag naar als het aanbod aan bankkrediet aan ondernemingen in België. Niet alleen werden en worden de financiële sector en het kredietverstrekkerslandschap hervormd, de volumes aan opgenomen en toegekend bankkrediet werden eveneens beïnvloed door de crisis, de ongunstige marktomstandigheden en de slechte economische conjunctuur. Ondanks de moeilijke omstandigheden en een toegenomen aandacht voor kredietrisico s als gevolg van de strengere kapitaal- en liquiditeitsvereisten waaraan zij moeten voldoen, engageerden de banken zich om hun rol als motor van de economie te blijven vervullen en kredietschaarste te voorkomen. Zo bleef het volume aan opgenomen krediet na september 2008 stijgen tot juni 2009, toen het piekte op 110,1 miljard EUR. Pas in juli 2009 begon het volume opgenomen kredieten op maandbasis terug te lopen. Op jaarbasis werd die terugloop zelfs nog later merkbaar, namelijk in oktober 2009, en dit voor het eerst sinds augustus/september Sector treedt in dialoog met ondernemers via Platform financiering aan ondernemingen Sinds de sector zijn engagementen bekend heeft gemaakt, nam hij een aantal initiatieven in het kader van de kredietverlening aan ondernemingen, met de bedoeling ondernemingen een maximum aan kansen te bieden om een krediet te verkrijgen. P >> 10. De meest rcente cijfers over kredietverlening aan ondernemingen zijn te consulteren in hoofdstuk 3.

22 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.2 Dienstverlening door kredietverlening Zo richtte de sector een Platform financiering aan ondernemingen op voor overleg over de financiering van bedrijven in ruime zin. Het platform staat onder het onafhankelijke voorzitterschap van de heer Eric Domb, stichter van het beursgenoteerde Parc Paradisio en voormalig voorzitter van de UWE (Union Wallonne des Entreprises). Het zal bestaan uit vertegenwoordigers uit de bedrijfswereld, de banksector en relevante sectorfederaties zoals het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen), Voka (Netwerk van ondernemingen van het Vlaams Economisch Verbond), de UWE (Union Wallonne des Entreprises), de UCM (Union des Classes Moyennes), de Beci (Brussels Entreprises Commerce and Industry), het NSZ (Nationaal Syndicaat voor Zelfstandigen), Agoria (Sectororganisatie voor technologische industrie in België) en Essenscia (Koepelorganistie voor de chemie- en life sciences sectoren). Ook academici en vooraanstaande economisten zullen een rol spelen binnen het platform. Vanuit het platform zal een dialoog opgestart worden rond de verschillende vormen van bedrijfsfinanciering (eigen vermogen, leverancierskrediet, bankkrediet, intercompany loans,...) teneinde de financiële sector in staat te stellen om voortdurend de vinger aan de pols te houden. De sector wenst de evolutie van de kredietverlening aan ondernemingen van dichtbij op te volgen, rekening houdend met de perceptie die leeft bij de ondernemingen zelf. Ook wil hij via het platform de financiële vaardigheid van de ondernemingen verhogen, hen sensibiliseren voor de bestaande initiatieven voor overheidssteun en hen inzicht verschaffen in de mogelijkheden om het eigen vermogen te versterken. Het platform dient bovendien de sector toe te laten de bankiers, waar nodig, te sensibiliseren voor hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van kredietverlening en een herkenbaar kader te creëren om de kredietbehoeften voor specifieke projecten te detecteren Sector neemt deel aan federale werkgroep Krediet aan Ondernemingen Febelfin nam actief deel aan de werkgroep Kredieten aan Ondernemingen die in februari 2009 opgericht werd door de minister van Financiën, en die voorgezeten werd door de NBB (Nationale Bank van België). Het eindrapport van die werkgroep werd gepubliceerd in september Daarin bracht de werkgroep de situatie in kaart van de bankkredieten in België en de maatregelen die ter bevordering van de kredietverlening aan ondernemingen genomen zijn. Ook werd de aandacht gevestigd op een aantal specifieke problemen, zoals de kredietverzekering, de werkzaamheden van de EIB (Europese Investeringsbank) in België en de exportkredieten. Tot slot heeft de werkgroep een aantal extra maatregelen ter overweging gegeven. P

23 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.2 Dienstverlening door kredietverlening Sector participeert in Vlaamse rondetafelconferentie en tekent intentieverklaring Op 9 november 2009 nam Febelfin deel aan de rondetafelconferentie Bedrijven en banken klaar voor de groei van Vlaams Minister-President Kris Peeters, met als resultaat de ondertekening van de Intentieverklaring - kredietverlening aan ondernemingen op 21 december Daarin engageert de sector zich om samen met de Minister-President en de bedrijvenfederaties Voka en UNIZO om de Gedragscode tussen banken en KMO s in het kader van de kredietverlening van 2004 te actualiseren en er de engagementen in op te nemen die tijdens de rondetafelconferentie aangegaan werden. Jean-Claude Marcourt, Waals minister van Economie, KMO s, Buitenlandse Handel, Nieuwe Technologieën en Hoger Onderwijs, Benoît Cerexhe, Brussels minister van Economie, Tewerkstelling, Wetenschappelijk Onderzoek en Buitenlandse Handel, Didier Reynders, federaal minister van Financiën en Institutionele Hervormingen, Sabine Laruelle, federaal minister van KMO s, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid en Vincent Van Quickenborne, federaal minister van Ondernemen en Vereenvoudigen, werden door de sector uitgenodigd om de vernieuwde gedragscode mee te ondertekenen. Bemiddelingsdienst behandelt klachten consumenten De crisis en de verliezen die gerealiseerd werden op effectenportefeuilles hebben een impact gehad op zowel het aantal als de aard van de klachten van consumenten betreffende financiële producten en diensten. In de eerste negen maanden van 2009 heeft de Bemiddelingsdienst Banken- Krediet-Beleggingen 1902 klachten ontvangen, een stijging van 11% t.o.v. een jaar eerder. Het aantal klachten dat ontvankelijk bevonden werd bedroeg 810, wat een stijging betekent van 63%. De helft van de klachten had betrekking op financiële instrumenten (aandelen, obligaties, ). Ombudsdienst van de financiële sector neemt KMO Contactpunt over Sinds 1 januari 2010 kunnen ondernemers met vragen en klachten rond bestaande kredieten terecht bij de Ombudsdienst van de financiële sector, onderdeel van de Bemiddelingsdienst Banken-Krediet-Beleggingen. Deze nam het in 2004 opgerichte KMO Contactpunt van Febelfin over dat de klachten over de toepassing van de gedragscode tussen banken en KMO s in het kader van de kredietverlening onderzocht. Sinds de oprichting van het Contactpunt in 2004 (t.e.m. eind 2009) werden 76 klachten ingediend. Daarvan werden er vier niet-ontvankelijk bevonden. Terwijl de de Ombudsdienst van de financiële sector klachten behandelt gerelateerd aan de bestaande kredieten aan zelfstandigen en KMO s, is de Bemiddelingsdienst Banken-Krediet-Beleggingen zelf bevoegd voor de klachtenbehandeling van consumenten. P

24 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.2 Dienstverlening door kredietverlening Sector draagt Meldpunt over aan de federale kredietbemiddelaar In oktober 2008 richtte de sector naar aanleiding van de financiële crisis een Meldpunt op waar ondernemingen terecht konden voor informatie over de weigering van hun kredietaanvraag en ondersteuning kregen bij het optimaliseren van hun kredietdossier. De rol van het Meldpunt werd in 2009 overgenomen door de, in februari 2009 aangestelde, federale kredietbemiddelaar. 11 In november 2009 werkte Febelfin samen met de bemiddelaar een uniforme procedure uit voor de samenwerking tussen de banken en de kredietbemiddelaar. Sinds zijn aanstelling heeft de kredietbemiddelaar een kleine 300 dossiers behandeld Sector participeert in debatten en presentaties rond kredietverlening In de loop van 2009 nam Febelfin via verschillende fora deel aan heel wat debatten en gaf ze een reeks presentaties m.b.t. kredietverlening aan ondernemingen. Ondernemingen kunnen voor vragen en klachten i.v.m. kredieten terecht bij de federale kredietbemiddelaar en de Ombudsdienst van de financiële sector De Kredietbemiddelaar biedt concrete hulp bij de aanvraag of weigering van een krediet. Verder komt hij ook tussen wanneer de kredietnemer bepaalde problemen ondervindt die enkel door een commerciële beslissing van de kredietgever opgelost kunnen worden. De Ombudsdienst komt niet tussen bij problemen met kredietaanvragen maar behandelt klachten met betrekking tot bestaande kredieten. Hij is niet bevoegd voor aangelegenheden die tot de commerciële politiek van de financiële instellingen behoren. P Klik hier voor meer informatie.

25 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.3 Risicobeleid, bestuur en verloning Febelfin Academy en Brussels Finance Institute verruimen opleidingsaanbod rond risicobeleid en bestuur Op basis van de lessen die de sector uit de crisis getrokken heeft en de ervaring die hij in dat opzicht opgedaan heeft, herwerkte Febelfin s opleidingsinstituut, Febelfin Academy, haar cursusaanbod voor Febelfin Academy voegde een aantal nieuwe opleidingsprogramma s toe, waaronder IFRS for the financial sector today and tomorrow (december 2009) en IFRS voor leden van de Ondernemingsraad (21/28 januari 2010). Daarnaast organiseerde het Brussels Finance Institute in december 2009 de eerste sessie van de BFI Cycle Rebuilding the Financial system, gericht op bestuurders en senior managers van financiële instellingen. In januari en februari 2010 volgden de tweede en derde sessie. Op 6, 7 en 8 mei 2010 wordt een vervolgcursus georganiseerd met als titel Financial Governance & Strategies for the Financial Services Industry for executives and administrators. Het Brussels Finance Institute lanceerde op 3 juni 2009 de BFI-Chair waarbij Prof. D. Cossin, professor aan het IMD, een conferentie gaf over Governance of Risk Management. P

26 Febelfin jaarverslag 2009 I Hoofdstuk 2 Een sector in transformatie - Uitdagingen en engagementen 1 Een herstel van vertrouwen is prioritair 1.3 Risicobeleid, bestuur en verloning Febelfin Academy en Brussels Finance Institute verruimen opleidingsaanbod rond risicobeleid en bestuur Via haar opleidingsinstituten, Febelfin Academy en het Brussels Finance Institute, helpt Febelfin bestuurders, managers en medewerkers in de financiële sector hun kennis te ontwikkelen en uit te breiden Febelfin Academy, opgericht in 2006 als voortzetting van het Departement Opleiding bij Febelfin, biedt kwalitatief hoogstaande, financieeltechnische en actuele opleidingsprogramma s aan. Het betreft zowel standaardprogramma s als op maat gesneden cursussen, seminaries, conferenties, financieel-technische simulaties, academische programma's, afstandsonderricht of e-learning. Daarnaast verstrekt Febelfin Academy opleidingsadvies op vraag van Febelfin-leden of andere ondernemingen uit de financiële sector en helpt ze projecten uit te werken die de opleiding in de financiële sector ondersteunen. 12 Het Brussels Finance Institute, opgericht op 1 januari 2009, is een platform voor samenwerking tussen de Belgische financiële sector, de financiële autoriteiten (CBFA en NBB) en de academische wereld. Dit platform fungeert als een schakel tussen de sector en de opleidingswereld en wil de sector aantrekkelijker maken voor researchers en high potentials en de kennisoverdracht verbeteren. Het Brussels Finance Institute wordt begeleid door de Academic Advisory Board bestaande uit vertegenwoordigers van de financiële sector en universitaire instellingen die onderzoek verrichten in financiële aangelegenheden en Master-opleidingen aanbieden in financiële dienstverlening. 13 P Klik hier voor meer informatie. 13. Klik hier voor meer informatie.

Beroepsvereniging van het Krediet

Beroepsvereniging van het Krediet Beroepsvereniging van het Krediet Principes om op verantwoorde wijze consumenten- en hypothecair krediet aan te gaan en te verstrekken 1. Inleiding Kredieten geven de kredietnemer de mogelijkheid om goederen

Nadere informatie

Principes om op verantwoorde wijze consumentenen hypothecair krediet aan te gaan en te verstrekken

Principes om op verantwoorde wijze consumentenen hypothecair krediet aan te gaan en te verstrekken Principes om op verantwoorde wijze consumentenen hypothecair krediet aan te gaan en te verstrekken 1 2 Kredieten geven de kredietnemer de mogelijkheid om goederen en diensten te verwerven of investeringen

Nadere informatie

Hypothecair krediet: duurzame groei

Hypothecair krediet: duurzame groei Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Hypothecair krediet: duurzame groei Brussel, 6 mei 2011 In het eerste trimester van 2011 werden 24% meer hypothecaire kredieten verstrekt dan in het eerste

Nadere informatie

Renovatiekredieten populairder dan ooit

Renovatiekredieten populairder dan ooit Persbericht Beroepsvereniging van het Krediet Renovatiekredieten populairder dan ooit Brussel, 10/9/2009 De Beroepsvereniging van het Krediet (BVK), lid van Febelfin, heeft haar statistieken inzake hypothecair

Nadere informatie

Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening

Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening Gedragscode tussen banken en ondernemingen in het kader van de kredietverlening 1 De hierna vermelde partijen Febelfin, de Federatie voor de Belgische financiële sector, Aarlenstraat 82, 1040 Brussel,

Nadere informatie

Hypothecair krediet : het recordjaar 2010

Hypothecair krediet : het recordjaar 2010 Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Hypothecair krediet : het recordjaar 2010 Brussel, 9 februari 2011 - De Beroepsvereniging van het Krediet (BVK), lid van Febelfin, de Belgische federatie van

Nadere informatie

Groene kredieten stuwen hypotheekmarkt in 2011 naar ongekende hoogte

Groene kredieten stuwen hypotheekmarkt in 2011 naar ongekende hoogte Persbericht Groene kredieten stuwen hypotheekmarkt in 2011 naar ongekende hoogte Brussel, 7 februari 2012 De belangrijkste vaststellingen voor het volledige jaar 2011: De hypothecaire kredietverlening

Nadere informatie

10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS

10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS 10 JAAR NA DE FINANCIËLE CRISIS Wat is er veranderd? Banken moeten aanzienlijk strengere regels volgen Na de crisis zijn er duizenden pagina s wetgeving gekomen om in de toekomst het risico op een crisis

Nadere informatie

Kredietomloop aan ondernemingen bereikt nieuw record

Kredietomloop aan ondernemingen bereikt nieuw record Persbericht Kredietomloop aan ondernemingen bereikt nieuw record Brussel, 26 juli 2011 De omloop van kredieten aan ondernemingen bereikte eind maart 2011 een absoluut record. In het eerste trimester van

Nadere informatie

Hypothecaire kredietverlening neemt verder toe in tweede trimester

Hypothecaire kredietverlening neemt verder toe in tweede trimester Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Hypothecaire kredietverlening neemt verder toe in tweede trimester Brussel, 9 september 2010 - De Beroepsvereniging van het Krediet (BVK), lid van Febelfin,

Nadere informatie

Verantwoorde kredietverlening

Verantwoorde kredietverlening Verantwoorde kredietverlening Ivo Van Bulck, Secretaris generaal Beroepsvereniging van het Krediet (BVK) Symposium Beoordeling van de financiële toestand en de kredietwaardigheid Consument 28 September

Nadere informatie

Leuven, 7 oktober 2009. Marcia DE WACHTER

Leuven, 7 oktober 2009. Marcia DE WACHTER De bescherming van de consument van financiële diensten Leuven, 7 oktober 2009 Marcia DE WACHTER Een enquête van Ivox midden februari 2009 88,6 % heeft geen vertrouwen meer in de aandelenbeurzen 41,5 %

Nadere informatie

Uitdagingen voor een financiële sector ten dienste van mens en economie. Financial Forum Gent, 29 mei 1

Uitdagingen voor een financiële sector ten dienste van mens en economie. Financial Forum Gent, 29 mei 1 Uitdagingen voor een financiële sector ten dienste van mens en economie Financial Forum Gent, 29 mei 1 Agenda 19.00u. Welkomstwoord 19.15u. Presentatie door Michel Vermaerke, Gedelegeerd Bestuurder Febelfin

Nadere informatie

Wet KMO-financiering en Gedragscode

Wet KMO-financiering en Gedragscode Wet KMO-financiering en Gedragscode 2 oktober 2018 Bankkrediet aan Belgische niet-financiële ondernemingen Duidelijk verband met het ondernemersvertrouwen 20 10 5 15 0-5 10-10 5-15 -20 0-25 -30-5 2006M12

Nadere informatie

Kredietverlening aan ondernemingen blijft op peil, maar waakzaamheid is geboden voor de toekomst

Kredietverlening aan ondernemingen blijft op peil, maar waakzaamheid is geboden voor de toekomst Persbericht Kredietverlening aan ondernemingen blijft op peil, maar waakzaamheid is geboden voor de toekomst Brussel, 28 oktober 2011 In het tweede trimester van 2011 werd er voor bijna 127 miljard euro

Nadere informatie

Banken verlenen recordaantal kredieten aan ondernemingen

Banken verlenen recordaantal kredieten aan ondernemingen Jürgen de Witte Banken verlenen recordaantal kredieten aan ondernemingen Anne-Mie Ooghe Senior Officer Corporate Banking bij Febelfin Het uitstaande volume kredieten aan ondernemingen bereikte in januari

Nadere informatie

Wet KMO-financiering en Gedragscode

Wet KMO-financiering en Gedragscode Wet KMO-financiering en Gedragscode 18 september 2018 Bankkrediet aan Belgische niet-financiële ondernemingen Duidelijk verband met het ondernemersvertrouwen 20 10 5 15 0-5 10-10 -15 5-20 0-25 -30-5 2006M12

Nadere informatie

Volume nieuwe kredieten aan ondernemingen stijgt aanzienlijk in 3de trimester

Volume nieuwe kredieten aan ondernemingen stijgt aanzienlijk in 3de trimester Persbericht Volume nieuwe kredieten aan ondernemingen stijgt aanzienlijk in 3de trimester Brussel, 20 december 2010 Het volume aan nieuwe kredieten aan ondernemingen blijft in het derde trimester toenemen.

Nadere informatie

Hypotheekmarkt keert terug naar vroeger niveau

Hypotheekmarkt keert terug naar vroeger niveau Persbericht Hypotheekmarkt keert terug naar vroeger niveau Brussel, 26 april 2012 De hypothecaire kredietverlening wordt in het eerste trimester van 2012 gekenmerkt door een daling ten opzichte van hetzelfde

Nadere informatie

Belgische hypothecaire kredietmarkt keert terug naar normaal niveau

Belgische hypothecaire kredietmarkt keert terug naar normaal niveau Persbericht Belgische hypothecaire kredietmarkt keert terug naar normaal niveau Brussel, 1 februari 2013 In 2012 werd er voor bijna een derde (27,5%) minder hypothecair krediet aangevraagd dan in 2011

Nadere informatie

EUROPESE RICHTLIJN BETREFFENDE MARKTEN VOOR FINANCIËLE INSTRUMENTEN (MIFID)

EUROPESE RICHTLIJN BETREFFENDE MARKTEN VOOR FINANCIËLE INSTRUMENTEN (MIFID) EUROPESE RICHTLIJN BETREFFENDE MARKTEN VOOR FINANCIËLE INSTRUMENTEN (MIFID) EEN BETERE BESCHERMING VAN DE BELEGGER INHOUD MEER TRANSPARANTIE VOOR BELEGGINGSDIENSTEN 3 DE VOORNAAMSTE THEMA S 4 VOORDELEN

Nadere informatie

Sterke groei van renovatiekredieten

Sterke groei van renovatiekredieten Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Sterke groei van renovatiekredieten Hypothecair krediet tijdens het tweede kwartaal van 2011 Brussel, 27 juli 2011 In het tweede trimester van 2011 werden

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES. over de behandeling van klachten en geschillen voor de bankdiensten-krediet-beleggingen.

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES. over de behandeling van klachten en geschillen voor de bankdiensten-krediet-beleggingen. RVV 312 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES over de behandeling van klachten en geschillen voor de bankdiensten-krediet-beleggingen. Brussel 19 juni 2003 De Raad voor het Verbruik die op eigen initiatief beslist

Nadere informatie

Wat is MiFID? Doelstellingen?

Wat is MiFID? Doelstellingen? 2 Voor een betere bescherming van de belegger Wat is MiFID? Doelstellingen? De Lissabon Agenda, in het leven geroepen door de Europese Commissie in 2000, bevat de ambitieuze doelstelling om tegen 2010

Nadere informatie

Europese Richtlijn betreffende Markten voor Financiële Instrumenten: MiFID

Europese Richtlijn betreffende Markten voor Financiële Instrumenten: MiFID Europese Richtlijn betreffende Markten voor Financiële Instrumenten: MiFID 1. Wat is MiFID? De Lissabon Agenda, in het leven geroepen door de Europese Commissie in 2000, bevat de ambitieuze doelstelling

Nadere informatie

Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen - Stand van zaken

Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 751 van WILLEM-FREDERIK SCHILTZ datum: 31 augustus 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Kredietverlening aan zelfstandigen en ondernemingen

Nadere informatie

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen

Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Kredietverlening aan Vlaamse ondernemingen Monitoring Rapport: Januari 2012 Jan van Nispen Inleiding Sinds 2008 zijn woorden zoals crisis, financieringsproblemen, waarborgen en bailouts niet meer uit de

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling Persbericht Vincent Van Quickenborne www.quickonomie.be Onderwerp Senaat keurt verstrenging regels consumentenkrediet op de valreep goed Datum 6 mei 2010 Copyright and disclaimer De inhoud van

Nadere informatie

CIRCULAIRE PPB CPB van de CBFA over de voorbereiding op de inwerkingtreding van de MiFID- richtlijn

CIRCULAIRE PPB CPB van de CBFA over de voorbereiding op de inwerkingtreding van de MiFID- richtlijn Prudentieel beleid Brussel, 20 juni 2007 CIRCULAIRE PPB-2007-8-CPB van de CBFA over de voorbereiding op de inwerkingtreding van de MiFID- richtlijn (circulaire aan de kredietinstellingen, de beleggingsondernemingen,

Nadere informatie

Stappenplan - Beroepskennis

Stappenplan - Beroepskennis Stappenplan - Beroepskennis 1 Stappenplan - Beroepskennis Om te weten welke personen aan welke vereisten moeten voldoen inzake beroepskennis, gaat u best stapsgewijs te werk. Stap 1: Bent u natuurlijke

Nadere informatie

Nooit eerder werd zoveel hypothecair krediet verstrekt

Nooit eerder werd zoveel hypothecair krediet verstrekt Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Nooit eerder werd zoveel hypothecair krediet verstrekt Brussel, 18 november 2010 - De Beroepsvereniging van het Krediet (BVK), lid van Febelfin, de Belgische

Nadere informatie

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017. Advies van 20 december 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

Zoals algemeen bekend, veranderen de regels op spaarboekjes op 1 april 2009. In bijgevoegd dossier wordt het nieuwe systeem gedetailleerd uitgelegd.

Zoals algemeen bekend, veranderen de regels op spaarboekjes op 1 april 2009. In bijgevoegd dossier wordt het nieuwe systeem gedetailleerd uitgelegd. Persinfo Zoals algemeen bekend, veranderen de regels op spaarboekjes op 1 april 2009. In bijgevoegd dossier wordt het nieuwe systeem gedetailleerd uitgelegd. Een eerste verandering voor de klant is de

Nadere informatie

Centrale voor kredieten aan particulieren

Centrale voor kredieten aan particulieren Brussel, 16 oktober 2013 Peter NEEFS Rol & belang van CKP Is CKP een wondermiddel? NEE Kan CKP ervoor zorgen dat er geen wanbetalingen meer zijn? NEE Kan CKP ervoor zorgen dat de overmatige schuldenlast

Nadere informatie

Circulaire 2018/C/37 betreffende de invoering van een nieuwe vrijstelling van de taks op de beursverrichtingen

Circulaire 2018/C/37 betreffende de invoering van een nieuwe vrijstelling van de taks op de beursverrichtingen Eigenschappen Titel : Circulaire 2018/C/37 betreffende de invoering van een nieuwe vrijstelling van de taks op de beursverrichtingen Samenvatting : vrijstelling van de TOB met betrekking tot verrichtingen

Nadere informatie

Deze groeibeweging is te wijten aan koerswinsten van de onderliggende activa. Fondsen die overwegend beleggen in vastrentende effecten

Deze groeibeweging is te wijten aan koerswinsten van de onderliggende activa. Fondsen die overwegend beleggen in vastrentende effecten Persbericht Cijfers ICB-sector 3de trimester 2012 De fondsensector kent een sterk derde trimester gedreven door de goede prestaties van de financiële markten. De pensioenspaarfondsen bereiken hun hoogste

Nadere informatie

De rol van banken in de economie

De rol van banken in de economie De rol van banken in de economie Bijdrage in het kader van de lancering van het boek Bankgeheim van Peter Devlies op 12 oktober 2016 ( Jan Locus) Caroline Ven, econoom en bestuurder van vennootschappen

Nadere informatie

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Centrale voor kredieten aan particulieren - 2008 Sommige tabellen van dit verslag werden aangevuld op 30 juni 2009 Nationale Bank van België, Brussel. Alle rechten voorbehouden. De volledige

Nadere informatie

Kredietomloop aan ondernemingen op hoogste niveau ooit

Kredietomloop aan ondernemingen op hoogste niveau ooit Persbericht Kredietomloop aan ondernemingen op hoogste niveau ooit Brussel, 2 mei 2011 De omloop van kredieten aan ondernemingen bereikte in het vierde trimester van 2010 zijn hoogste punt ooit. Zowel

Nadere informatie

Een nieuw statuut voor kredietgevers en kredietbemiddelaars

Een nieuw statuut voor kredietgevers en kredietbemiddelaars Een nieuw statuut voor kredietgevers en kredietbemiddelaars Compliance Forum 6 oktober 2015 1. Inleiding 2 FOD Economie FSMA Organisatie van het toezicht Toezicht op de naleving van de wetgeving, o.m.

Nadere informatie

Marktevoluties van de hypothecaire markt in België

Marktevoluties van de hypothecaire markt in België Marktevoluties van de hypothecaire markt in België Where is the money? Ivo Van Bulck, Secretaris-generaal BVK 16 de Isolatiedag 29 september 2015 Agenda: 1. Febelfin en BVK in een notendop 2. Krediet aan

Nadere informatie

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren - 2009

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren - 2009 Statistieken Centrale voor kredieten aan particulieren - 2009 Nationale Bank van België, Brussel. Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve

Nadere informatie

Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012

Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 DOSSIER Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 13 Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 Verzekeringsmakelaar blijft stand houden Onlangs verscheen het jaarlijkse rapport van

Nadere informatie

Januari 2013. Krediet en overmatige schuldenlast: wat leren wij uit de cijfers 2012 van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren?

Januari 2013. Krediet en overmatige schuldenlast: wat leren wij uit de cijfers 2012 van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren? Januari 2013 Krediet en overmatige schuldenlast: wat leren wij uit de cijfers 2012 van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren? Analyse uitgevoerd voor het Observatorium Krediet en Schuldenlast Duvivier

Nadere informatie

De financiële sector 2,5 jaar na de crisis Ervaring en visie van Febelfin

De financiële sector 2,5 jaar na de crisis Ervaring en visie van Febelfin De financiële sector 2,5 jaar na de crisis Ervaring en visie van Febelfin Stefaan Decraene Voorzitter Febelfin 27 januari 2011 Fifo Mechelen Status Belgische bank- en financiële sector Agenda regelgeving

Nadere informatie

Tien principes voor verantwoord krediet

Tien principes voor verantwoord krediet Beroepsvereniging van het Krediet Persbericht Brussel, 09-10-2009 Tien principes voor verantwoord krediet De Beroepsvereniging van het Krediet, lid van Febelfin, de overkoepelende federatie voor de Belgische

Nadere informatie

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM?

Informatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM? Informatie over de Autoriteit Financiële Markten Een kennismaking Wat doet de AFM? Wie is de AFM? AFM is de afkorting voor Autoriteit Financiële Markten. De AFM is de gedragstoezichthouder op de financiële

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RvV 495 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES betreffende het ontwerp van Koninklijk Besluit tot regeling van de spreiding van de commissie voor bemiddeling inzake kredietovereenkomsten Brussel, 5 juli 2016 1

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 28.8.2017 C(2017) 5812 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 28.8.2017 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565 wat betreft de specificatie

Nadere informatie

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de

Nadere informatie

III BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG

III BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG L 348/130 Publicatieblad van de Europese Unie 24.12.2008 III (Besluiten op grond van het EU-Verdrag) BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG BESLUIT 2008/976/JBZ VAN DE RAAD van 16 december

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES. Over het voorontwerp actieplan Maatschappelijk verantwoord ondernemen in België.

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES. Over het voorontwerp actieplan Maatschappelijk verantwoord ondernemen in België. RVV 373 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over het voorontwerp actieplan Maatschappelijk verantwoord ondernemen in België. Brussel, 5 februari 2007 SAMENVATTING Via een brief van 10 juli 2006 heeft de Staatssecretaris

Nadere informatie

Nationale Bank van België, Brussel.

Nationale Bank van België, Brussel. Nationale Bank van België, Brussel. Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan mits bronvermelding.

Nadere informatie

De fondsensector deelt in de algemene beursmalaise.

De fondsensector deelt in de algemene beursmalaise. Persbericht Cijfers ICB-sector 2de trimester 2012 De fondsensector deelt in de algemene beursmalaise. Brussel, 30 augustus 2012 Summary De Belgische fondsensector kende gedurende het eerste semester van

Nadere informatie

A. Inleiding. beroepen. 2 Hervorming verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie L158 van 27 mei 2014.

A. Inleiding. beroepen. 2 Hervorming verschenen in het Publicatieblad van de Europese Unie L158 van 27 mei 2014. Advies van 7 september 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd:

De premies die de tijdelijke handelsvennootschap (THV) DIB-Ethias Lokale Contractanten ontvangt, worden op verscheidene manieren beschermd: Welke zekerheden en garanties werden er ingebouwd in de groepsverzekering van de tweede pijler voor de contractuele personeelsleden van de lokale besturen? De premies die de tijdelijke handelsvennootschap

Nadere informatie

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren

Statistieken. Centrale voor kredieten aan particulieren Statistieken Centrale voor kredieten aan particulieren - 2010 Nationale Bank van België, Brussel. Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve

Nadere informatie

Compliance Charter ERGO Insurance nv

Compliance Charter ERGO Insurance nv Compliance Charter ERGO Insurance nv Inleiding Op basis van de circulaire PPB/D. 255 van 10 maart 2005 over compliance aan de verzekeringsondernemingen werd een wettelijke verplichting opgelegd aan de

Nadere informatie

GOF. Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen

GOF. Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen Belgische gedragscode voor veiliger gsm-gebruik door jonge tieners en kinderen Voorwoord In februari 2007 ontwikkelden de Europese mobiele providers en content providers een gezamenlijke structuur voor

Nadere informatie

SAMENVATTING. Toepasselijk recht. Op het aanbod is Nederlands recht van toepassing. Rechten verbonden aan de certificaten van aandelen

SAMENVATTING. Toepasselijk recht. Op het aanbod is Nederlands recht van toepassing. Rechten verbonden aan de certificaten van aandelen SAMENVATTING Dit hoofdstuk is een samenvatting (de Samenvatting) van de essentiële kenmerken en risico s met betrekking tot de Uitgevende instelling(stichting administratie kantoor aandelen Triodos Bank),

Nadere informatie

N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES. over

N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES. over N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES over EEN ONTWERP VAN WET INZAKE HET STATUUT VAN EN HET TOEZICHT OP DE ONAFHANKELIJK FINANCIËLE PLANNERS EN INZAKE HET VERSTREKKEN

Nadere informatie

MiFID Een betere bescherming van uw vermogen

MiFID Een betere bescherming van uw vermogen MiFID Een betere bescherming van uw vermogen Inhoud MiFID, een betere bescherming van beleggers op Europees niveau............... 4 De verplichtingen van BIL tegenover haar cliënten-beleggers... 6 Classificatie

Nadere informatie

Investeer nu in een duurzame toekomst.

Investeer nu in een duurzame toekomst. Investeer nu in een duurzame toekomst. Investeer in de groei van Bij werkt uw geld aan een duurzame samenleving waarin levenskwaliteit centraal staat. U kunt daaraan bijdragen door certificaten van aandelen

Nadere informatie

Crelan: 100 % coöperatief verankerd

Crelan: 100 % coöperatief verankerd B R U S S E L, 1 8 j u n i 2015 Crelan: 100 % coöperatief verankerd Ruim een jaar geleden kondigde Crelan aan dat er een akkoord bereikt was tussen de Franse en de Belgische aandeelhouders van de bank,

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van 19.9.2014

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van 19.9.2014 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 19.9.2014 C(2014) 6515 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van 19.9.2014 tot aanvulling van Richtlijn 2014/17/EU van het Europees Parlement en de Raad

Nadere informatie

Dienstenwijzer/Dienstverleningsdocument

Dienstenwijzer/Dienstverleningsdocument Informatie over onze dienstverlening Op grond van de Wet Financieel Toezicht zijn wij verplicht u vooraf aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande informatie te verstrekken. In

Nadere informatie

Corporate Governance Charter

Corporate Governance Charter Corporate Governance Charter Dealing Code Hoofdstuk Twee Euronav Corporate Governance Charter December 2005 13 1. Inleiding Op 9 december 2004 werd de Belgische Corporate Governance Code door de Belgische

Nadere informatie

Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export

Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export Koninklijk besluit houdende de versterking van de doeltreffendheid

Nadere informatie

Sterke vraag naar hypothecair krediet

Sterke vraag naar hypothecair krediet Persbericht Sterke vraag naar hypothecair krediet Brussel, 2 mei 2019 Herfinancieringen buiten beschouwing gelaten, steeg het aantal kredietaanvragen in het eerste trimester van 2019 met 6,5% ten opzichte

Nadere informatie

Minister Wilmès, Minister Borsus, Gouverneur Smets, Mijnheer de Voorzitter van de FSMA, Mijnheer de CEO van Euronext, Dames en heren,

Minister Wilmès, Minister Borsus, Gouverneur Smets, Mijnheer de Voorzitter van de FSMA, Mijnheer de CEO van Euronext, Dames en heren, Vice-Eerste Minister en Minister van Werk, Economie en Consumenten, Belast met Buitenlandse Handel Vice-Premier Ministre et Ministre de l Emploi, de l Economie et des Consommateurs, Chargé du Commerce

Nadere informatie

Statuten kredietbemiddelaar

Statuten kredietbemiddelaar Statuten kredietbemiddelaar Stijn Vanhalst juridisch medewerker Wat is FVF Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen Verzekeringsmakelaars Meer dan 1.600 leden in Vlaanderen Belangenverdediging

Nadere informatie

Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel

Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel Deeleconomie De FOD Economie in het midden van de puzzel Een innovatief economisch model, een opportuniteit voor ondernemers en consumenten Opdracht van de FOD Economie In een steeds veranderende Belgische

Nadere informatie

De waarheid over de notionele intrestaftrek

De waarheid over de notionele intrestaftrek De waarheid over de notionele intrestaftrek Februari 2008 Wat is de notionele intrestaftrek? Notionele intrestaftrek, een moeilijke term voor een eenvoudig principe. Vennootschappen kunnen een bepaald

Nadere informatie

1. HET WETTELIJKE KADER

1. HET WETTELIJKE KADER DE SAMENWERKING INZAKE HET VERZEKERINGSTOEZICHT TUSSEN DE AUTORITEIT VOOR FINANCIELE DIENSTEN EN MARKTEN EN DE CONTROLEDIENST VOOR DE ZIEKENFONDSEN EN DE LANDSBONDEN VAN ZIEKENFONDSEN 1 DOOR LUC VAN CAUTER

Nadere informatie

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013

Verantwoord krediet voor de autofinanciering. Brussel, 9 januari 2013 Verantwoord krediet voor de autofinanciering Brussel, 9 januari 2013 Overzicht 1. Autofinanciering voor particulieren in 2012 2.1 De automarkt in België 2.2 De markt van het consumentenkrediet in België

Nadere informatie

MEMORIE VAN TOELICHTING

MEMORIE VAN TOELICHTING ONTWERP VAN DECREET HOUDENDE WIJZIGING VAN ARTIKEL 339 VAN DE PROGRAMMAWET (I) VAN 24 DECEMBER 2002 MEMORIE VAN TOELICHTING A. Algemene toelichting 1. Samenvatting Het decreet van 4 maart 2016 houdende

Nadere informatie

Centrale voor kredieten aan ondernemingen

Centrale voor kredieten aan ondernemingen Centrale voor kredieten aan ondernemingen Brussel, woensdag 16 oktober 2013 Rudy TROGH Inleiding Kredieten zijn belangrijk en zelfs noodzakelijk voor de economie... maar houden een risico in van niet-betaling

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Belangrijkste evoluties van de Centrale voor kredieten aan particulieren aan het einde van het derde kwartaal 2012

Belangrijkste evoluties van de Centrale voor kredieten aan particulieren aan het einde van het derde kwartaal 2012 Oktober 2012 Belangrijkste evoluties van de Centrale voor kredieten aan particulieren aan het einde van het derde kwartaal 2012 Analyse uitgevoerd door het Observatorium Krediet en Schuldenlast Duvivier

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen

Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen Legal insight, inside Het Instituut voor bedrijfsjuristen De alma mater van de bedrijfsjuristen Het beroep van bedrijfsjurist is relatief jong. De wet die dit beroep erkende en het Instituut voor bedrijfsjuristen

Nadere informatie

Januari Evolutie van de gegevens 2013 van de Centrale voor Kredieten:

Januari Evolutie van de gegevens 2013 van de Centrale voor Kredieten: Januari 2014 Evolutie van de gegevens 2013 van de Centrale voor Kredieten: Een licht herstel van het consumentenkrediet, maar steeds meer wanbetalingen Analyse uitgevoerd voor het Observatorium Krediet

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Standpuntbepaling van de Vlaamse Regering inzake het ontwerp van koninklijk

Nadere informatie

RVV 377 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RVV 377 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RVV 377 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES over het verzoekschrift met het oog op het bekomen van de bescherming van de beroepstitel van interieurarchitect. Brussel, 10 april 2007 SAMENVATTING A. Algemene opmerkingen

Nadere informatie

De belangrijkste risico s verbonden aan hypothecaire leningen met kapitaalopbouw waarbij een levensverzekering wordt afgesloten, zijn de volgende:

De belangrijkste risico s verbonden aan hypothecaire leningen met kapitaalopbouw waarbij een levensverzekering wordt afgesloten, zijn de volgende: De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de FOD Economie waarschuwen voor formules voor hypothecaire kredieten met kapitaalopbouw waarbij een levensverzekering wordt afgesloten De FSMA

Nadere informatie

Prof.dr. Sylvester Eijffinger. Hoogleraar Financiële Economie Universiteit Tilburg Oud-lid adviescommissie Maas

Prof.dr. Sylvester Eijffinger. Hoogleraar Financiële Economie Universiteit Tilburg Oud-lid adviescommissie Maas Prof.dr. Sylvester Eijffinger Hoogleraar Financiële Economie Universiteit Tilburg Oud-lid adviescommissie Maas Inleiding Adviescommissie Toekomst Banken Aanbevelingen ter verbetering van functioneren van

Nadere informatie

Spaarbank. Est. 1956

Spaarbank. Est. 1956 Spaarbank Est. 1956 MAAK KENNIS MET CKV Uw betrouwbare bank voor sparen en lenen Uw bank voor Sparen en Hypothecaire leningen op maat CKV Spaarbank is een onafhankelijke, Belgische Spaarbank die sedert

Nadere informatie

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur

Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur Gereglementeerde informatie* Brussel, Parijs, 10 oktober 2011 5.30u Gewijzigde versie 10 oktober 2011, 11uur De Belgische, Franse en Luxemburgse nationale overheden verlenen Dexia aanzienlijke steun bij

Nadere informatie

Betere bescherming voor de consument Wet consumentenkrediet gevoelig strenger

Betere bescherming voor de consument Wet consumentenkrediet gevoelig strenger Betere bescherming voor de consument Wet consumentenkrediet gevoelig strenger Brussel, 25 september 2009 - vandaag heeft de ministerraad de wet op het consumentenkrediet gevoelig verstrengd. Deze nieuwe

Nadere informatie

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA)

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) JC 2014 43 27 May 2014 Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) 1 Inhoudsopgave Richtsnoeren voor de behandeling van klachten

Nadere informatie

De Solidaire Lening voor ondernemers

De Solidaire Lening voor ondernemers De Solidaire Lening voor ondernemers Gebruiksaanwijzing voor de aanbrengers van de Solidaire Lening Deze gebruiksaanwijzing is bedoeld ter informatie van de aanbrengers, die in contact komen met het doelpubliek

Nadere informatie

Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis;

Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, in het bijzonder artikel 5, 1 en 92bis; Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de federale, gewestelijke en gemeenschapsoverheden voor het coördineren van de gegevensverwerking in het gezondheidsbeleid en de bijstand aan personen Gelet op artikelen

Nadere informatie

WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het Europees justitieel netwerk

WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het Europees justitieel netwerk RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 november 2008 (OR. en) 14914/08 COPEN 199 EUROJUST 87 EJN 65 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het Europees justitieel

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van 7.3.2014

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van 7.3.2014 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 7.3.2014 C(2014) 1392 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van 7.3.2014 houdende aanvulling van Richtlijn 2003/71/EG van het Europees Parlement en de

Nadere informatie

Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet. Bart P.M. Joosen

Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet. Bart P.M. Joosen Alternatieve financieringsvormen voor bankkrediet Bart P.M. Joosen 30 januari 2014 Aanbodzijde van de financieringsmarkt 2 Aanbodzijde van de financieringsmarkt Banken Institutionele beleggers Beurs (public

Nadere informatie

Kredieten aan particulieren: leidraad voor de begeleiding van kredietnemers met mogelijke terugbetalingsproblemen bij onvoorziene gebeurtenissen

Kredieten aan particulieren: leidraad voor de begeleiding van kredietnemers met mogelijke terugbetalingsproblemen bij onvoorziene gebeurtenissen Kredieten aan particulieren: leidraad voor de begeleiding van kredietnemers met mogelijke terugbetalingsproblemen bij onvoorziene gebeurtenissen 1. Algemeen Deze leidraad is de concrete uitwerking van

Nadere informatie

Dmat Newsletter nr. 3 Bescherming van de spaarders

Dmat Newsletter nr. 3 Bescherming van de spaarders DMAT TASK FORCE Dmat Newsletter nr. 3 Bescherming van de spaarders Inleiding Als antwoord op de problemen die zich de jongste maanden op de financiële markten hebben voorgedaan, heeft de wetgever een aantal

Nadere informatie

N Mensenrechten A Brussel, 15 december 2015 MH/JC/AS ADVIES. over HET VOORONTWERP VAN NATIONAAL ACTIEPLAN BEDRIJVEN EN MENSENRECHTEN

N Mensenrechten A Brussel, 15 december 2015 MH/JC/AS ADVIES. over HET VOORONTWERP VAN NATIONAAL ACTIEPLAN BEDRIJVEN EN MENSENRECHTEN N Mensenrechten A Brussel, 15 december 2015 MH/JC/AS 740-2015 ADVIES over HET VOORONTWERP VAN NATIONAAL ACTIEPLAN BEDRIJVEN EN MENSENRECHTEN Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO WTC III (17 e verd.)

Nadere informatie