Centrale voor kredieten aan particulieren

Transcriptie

1 Brussel, 16 oktober 2013 Peter NEEFS

2 Rol & belang van CKP Is CKP een wondermiddel? NEE Kan CKP ervoor zorgen dat er geen wanbetalingen meer zijn? NEE Kan CKP ervoor zorgen dat de overmatige schuldenlast verdwijnt? NEE Is CKP dan wel nuttig? ABSOLUUT!!! 2 / 24

3 Rol & belang van CKP Krediet = belangrijke schakel in economische cyclus en motor van economische groei Inkomen BEDRIJVEN Arbeidsmarkt Arbeid Consumptieuitgaven G & D-markt Lening Kapitaalmarkt Consumptiegoeddienst GEZINNEN 3 / 24

4 Rol & belang van CKP Elk krediet goed voor economie? Kwaliteitskrediet! Onbetaald krediet kost geld aan iedereen Dubbele rol voor de overheid: gunstig klimaat scheppen, mogelijk maken, stimuleren,... (economisch beleid) kaderen, bewaken, beschermen, voorlichten,... (consumentenbeleid) Bestaansreden en relevantie van CKP: een overheidsinstrument om overmatige schuldenlast te voorkomen door de kwaliteit van de kredietverlening te verbeteren bijdrage tot gezond economisch klimaat dat goed is voor kredietgever, kredietnemer & maatschappij 4 / 24

5 Finaliteit Instrument in de strijd tegen overmatige schuldenlast Negatieve Centrale tot 2003 personen reeds in moeilijkheden curatieve benadering Nood aan meer informatie over consumenten zonder betalingsachterstand aan de limiet van hun terugbetalingscapaciteit Omvorming tot positieve Centrale in 2003 preventieve benadering meer info betere beoordeling van het kredietrisico meer info responsabilisering van de kredietgever 5 / 24

6 Historiek 1987: negatieve Centrale (lening/verkoop op afbetaling) 1993: kredietopening & hypothecair krediet 1999: collectieve schuldenregeling 2003: positieve Centrale 2011: kredietlijn verbonden aan zichtrekening Geleidelijke verrijking van de Centrale 6 / 24

7 Wettelijke basis Wet van 10 augustus 2001 KB van 7 juli 2002 Algemeen wettelijk kader wet op het consumentenkrediet (1991) wet op het hypothecair krediet (1992) wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (1992) wet op de collectieve schuldenregelingen (Gerechtelijk Wb.) 7 / 24

8 Exhaustiviteit Verplichte melding Alle kredietovereenkomsten consumentenkrediet hypothecair krediet met of zonder betalingsachterstand Alle kredietgevers Alle collectieve schuldenregelingen Korte meldingstermijnen 8 / 24

9 Geregistreerde gegevens Kredietnemer Rijksregisternummer naam & voornaam woonplaats, geboortedatum & geslacht Kredietovereenkomst type krediet contractnummer ontleend bedrag/bedrag van de kredietlijn bedrag van de (eerste) vervaldag eerste, laatste & aantal vervaldagen "statische" benadering omwille van kostenefficiëntie 9 / 24

10 Geregistreerde gegevens Betalingsachterstand datum bedrag (vanaf 25 euro) regularisatiedatum dynamische benadering met maandelijkse update Collectieve schuldenregeling rechtbank & referentie van het vonnis belangrijkste data: toelaatbaarheid, begin en einde van de aanzuiveringsregeling, herroeping melding gebeurt door de griffie van de arbeidsrechtbank, via het Centraal bestand van berichten 10 / 24

11 Termijnen Registratiecriteria voor wanbetaling principe: onvolledige betaling gedurende 3 maanden enkele uitzonderingen, bvb. opeisbaarstelling (korter) Meldingstermijnen nieuw krediet en vervroegde terugbetaling: 2 dagen wanbetaling en de evolutie ervan: 8 dagen collectieve schuldenregeling: 1 dag Bewaartermijnen 3 maanden na het einde van het contract wanbetaling: 10 jaar, maar verkort tot één jaar indien regularisatie collectieve schuldenregeling: 1 jaar na einde aanzuiveringsregeling 11 / 24

12 Raadpleging Verplicht vóór de toekening van een krediet Toegelaten voor beheer van lopende kredieten Verboden voor prospectie- en marketingdoeleinden Antwoord bevat alle geregistreerde gegevens, behalve naam van de kredietgever en contractnummer Geen geaggregeerde gegevens/geen scoring circa per dag 12 / 24

13 Gegevensuitwisselingsmodel Kanaal manuele invoer door kredietgever (internet) geautomatiseerde gegevensuitwisseling (extranet) Elektronische handtekening Volledig geautomatiseerde verwerking bij NBB communicatie enkel via IT geen menselijke tussenkomst Alle inkomende en uitgaande berichten worden bewaard circa 20 miljoen berichten per jaar 13 / 24

14 Begeleidingscomité Samenstelling: 7 leden 1 vertegenwoordiger van de Minister van Economie (voorzitter) 3 vertegenwoordigers van de kredietgevers 1 vertegenwoordiger van de consumentenorganisaties 1 vertegenwoordiger van de privacycommissie 1 vertegenwoordiger van de Nationale Bank van België Adviesbevoegdheid over budget, exploitatieprocedures en uitvoeringsbesluiten Goedkeuring van resultatenrekening, tarieven, technische instructies en internationale gegevensuitwisselingsakkoorden 14 / 24

15 Bescherming van de consument Voorafgaandelijke informatie door de kredietgever, in de kredietovereenkomst Brief NBB bij eerste registratie van een wanbetaling in 2012 Recht op betwisting en rechtzetting Inzagerecht schriftelijk - loket - internet moet persoonlijk uitgeoefend worden, maar veel misbruik van in 2002 naar in / 24

16 Internationale gegevensuitwisseling Voorwaarden reciprociteit (dezelfde gegevens) dezelfde finaliteit gelijkwaardige bescherming van de persoonlijke levenssfeer Met Nederland (BKR - sinds 1999) Met Duitsland (SCHUFA - sinds 2005) Niet met Frankrijk noch Luxemburg Relevantie: sinds uitwisseling met BKR is de (hogere) default rate in de grensstreek genormaliseerd 16 / 24

17 Kerncijfers juni 2013 Kredieten Kredietnemers Bevolkingspercentage 4% 52% 57% 70% Wanbetalingen Collectieve schuldenregelingen Raadplegingen per dag / 24

18 Statistieken Uitstaande achterstallige contracten negatieve Centrale positieve Centrale 8% 7% % % % % % % % Default rate (schaal rechts) 18 / 24

19 Statistieken Wanbetalingsgraad volgens type krediet Wanbetalingsgraad volgens leeftijd kredietnemer 20% 10% 18% 9% 16% 8% 14% 7% 12% 6% 10% 5% 8% 4% 6% 3% 4% 2% 2% 1% 0% % 18-24j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j Lening op afbetaling Kredietopening Verkoop op afbetaling Hypothecair krediet 19 / 24

20 Statistieken Gemiddeld achterstallig bedrag aan consumentenkredieten per persoon Gemiddeld achterstallig bedrag aan hypothecaire kredieten per persoon (eind 2012) (eind 2012) j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j j 25-34j 35-44j 45-54j 55-64j 65+j 20 / 24

21 Statistieken Aandeel van de bevolking met een consumentenkrediet (eind 2012) Aandeel van de bevolking met een hypothecair krediet (eind 2012) 21 / 24

22 Statistieken Consumentenkrediet: percentage achterstallige kredietnemers Hypothecaire krediet: percentage achterstallige kredietnemers (eind 2012) (eind 2012) 22 / 24

23 Eindbeschouwing Krediet is belangrijk, nuttig en nodig maar tegelijk... Krediet vraagt discipline en voorzichtigheid Externe factoren zoals bvb. jobverlies, echtscheiding of ziekte spelen belangrijke rol Financiële opvoeding en bewustmaking blijven cruciaal! Jeugd van vandaag = toekomst van morgen Onze plicht om jongeren zo goed mogelijk aan de start te brengen van het echte leven en de economische realiteit Belangrijke rol voor ouders, overheid & onderwijs 23 / 24

24 Info (link Kredietcentrales) 24 / 24