GEBRUIK VAN VOEDERGEWASSEN EN BIJPRODUCTEN VAN DE SUIKERINDUSTRIE IN DE RUNDVEESECTOR
|
|
- Suzanna de Haan
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 GEBRUIK VAN VOEDERGEWASSEN EN BIJPRODUCTEN VAN DE SUIKERINDUSTRIE IN DE RUNDVEESECTOR
2 Deze brochure wordt u aangeboden door : Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kwaliteit Landbouwproductie Dienst Ontwikkeling Vleesvee Ter Plaeten Sint-Lievenslaan 33 A 9000 GENT Tel. 09/ Fax. 09/ Laurence.hubrecht@ewbl.vlaanderen.be Helbeekplein HASSELT Tel. 011/ Fax. 011/ Walter.willems@ewbl.vlaanderen.be Uitgever Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kwaliteit Landbouwproductie Dienst Ontwikkeling W.T.C. III Simon Bolivarlaan 30 12de verdieping 1000 BRUSSEL Website: (rubriek Documentatie / Publicaties )
3 INHOUD 1 Inleiding 1 2 Gras in de rundvleesproductie Zoogkoeien 2.2 Jonge vleesstieren 2.3 Praktische beschouwingen 3 Maïskuilvoeder in de rundvleesproductie Gebruikstechniek 3.2 Praktische beschouwingen 3.3 Besluit 4 Graan in de rundvleesproductie Gebruikstechniek Praktische beschouwingen Besluit 12 5 Bijproducten uit de suikerindustrie in de rundvleesproductie Suikerbietenpulp 5.2 Cichoreipulp 6 Algemene besluiten 17 7 Tabellen 19 8 Geraadpleegde literatuur 21 9 Contactpersonen van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling die betrokken zijn bij voorlichtingsactiviteiten (situatie : September 2008) 23
4
5 1 1 Inleiding De intensieve rundvleesproductie op basis van ad libitum verstrekt krachtvoeder past niet meer bij de huidige marktsituatie. Het is daarom absoluut noodzakelijk om met het oog op een verlaging van de productiekosten van vleesrunderen bedrijfsgewonnen voedermiddelen te gebruiken als basisvoeder voor die dieren. Er moet echter ten zeerste worden beklemtoond dat de voederwaarde van die voedermiddelen sterk kan verschillen naargelang de aard van de bodem, de toegediende bemesting, het droge-stofgehalte en het al dan niet welslagen van de bewaring. Daarom is een chemische ontleding van dergelijk voeder, vooraleer gebruikt te worden, absoluut vereist omdat aan de hand daarvan de voederwaarde kan worden bepaald. Alleen als de waarde van de basisbestanddelen van een rantsoen volledig bekend is, is het mogelijk de dieren, met een aangepaste bijvoeding, de kans te geven al hun mogelijkheden tot uiting te brengen. De producent, die streeft naar de grootst mogelijke vleesproductie per ha, moet aan de technische aspecten van de voedergewassen evenveel aandacht besteden als aan de nijverheidsgewassen. Bijproducten van de akkerbouw kunnen uitstekend voeder leveren voor vleesvee. Deze studie wil een samenvatting brengen van de onderzoeken die in ons land werden gedaan met betrekking tot de gebruiksomstandigheden en de resultaten die inzake rundvleesproductie werden bekomen bij verstrekking van ruwvoeder (gras, maïskuilvoeder en graan) of bijproducten van akkerbouwgewassen. Herwerkte versie Juli 2003 Eerste druk : December 1997 Ir. J.-P. HACHEZ Layout, eindafwerking en contactpersoon bestelling van brochures: Carine Van Eeckhoudt Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Tel: 02/ Fax: 02/ carine.vaneeckhoudt@lv.vlaanderen.be
6 2 Aansprakelijkheidsbeperking Deze brochure werd door het Vlaams Gewest met de meeste zorg en nauwkeurigheid opgesteld. Er wordt evenwel geen enkele garantie gegeven omtrent de juistheid of de volledigheid van de informatie in deze brochure. De gebruiker van deze brochure ziet af van elke klacht tegen het Vlaams Gewest of zijn ambtenaren, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van de via deze brochure beschikbaar gestelde informatie. In geen geval zal het Vlaams Gewest of zijn ambtenaren aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de via deze brochure beschikbaar gestelde informatie. De informatie uit deze uitgave mag worden overgenomen mits bronvermelding.
7 3 2 Gras in de rundvleesproductie De dienst "Nutrition" van de Faculté de Médecine Vétérinaire van de Universiteit van Luik heeft in dit verband en in samenwerking met het Station de Haute Belgique (CRA - Gembloux) een zeer interessante praktijkstudie uitgevoerd (I.W.O.N.L.-overeenkomst). 2.1 Zoogkoeien Om tot het best mogelijke resultaat te kunnen komen, moet men de volgende drie factoren volledig onder controle hebben: - bezetting per ha; - bijvoeding van kalveren; - gegeven stikstofbemesting De bezetting per ha Er werden twee bezettingsgraden uitgetest. Bij de hoge bezetting waren er 4,46 koeien en 3,94 kalveren/ha en bij de matige 3,56 koeien en 3,15 kalveren/ha. In beide gevallen kregen de kalveren dagelijks 1,08 kg krachtvoeder als bijvoeding. Bij de hoge bezettingsgraad bedroeg de stikstofbemesting 230 kg/ha, bij de matige was dat 113 kg/ha. Er is uit de proeven gebleken dat de totale rundvleesproductie/ha (koeien + kalveren) ongeveer 110 kg/ha groter was bij toepassing van de matige bezetting. Tabel 1 Vleesproductie per hectare in functie van de veebezetting Veranderlijke criteria Hoge bezetting Matige bezetting Aantal koeien/ha Aantal kalveren/ha Bijvoeding van kalveren (kg krachtvoeder/kalf/dag) Stikstof (eenheden/ha) Vleesproductie (kg/ha). koeien. kalveren. totaal 4,46 3,94 1, ,56 3,15 1,
8 Bijvoeding van kalveren Gedurende twee opeenvolgende weideseizoenen werden twee kudden zoogkoeien met elkaar vergeleken. De enige factor die daarbij verschillend was, was de bijvoeding van de kalveren. In het ene geval namen de kalveren gemiddeld 700 g krachtvoeder per dag op, in het andere werd helemaal geen bijvoeding verstrekt. De gemiddelde dagelijkse groei van de kalveren die bijgevoederd werden, bedroeg 1,06 kg; die van de niet-bijgevoederde kalveren 0,94 kg Stikstofbemesting Er werd een vergelijking gemaakt tussen drie hoeveelheden stikstofbemesting : gewone bemesting, met 1/3 verlaagde bemesting en geen bemesting. De veebezetting bedroeg 3,71 koeien met bemesting zowel bij de gewone als bij de verlaagde bemesting en 2,88 koeien zonder bemesting. De dagelijkse groei van de koeien en de kalveren was groter wanneer geen bemesting werd toegediend. Tabel 2 Invloed van de hoeveelheid stikstofbemesting op de vleesproductie per hectare Hoeveelheid stikstofbemesting Veebezetting (koeien/ha) Prestaties (gemiddelde dagelijkse groei in kg/dag) Koeien Kalveren Gewone bemesting Met 1/3 verlaagde bemesting Geen bemesting 3,71 3,71 2,88 0,127 0,158 0,409 0,997 1,000 1,114 Tot besluit : Op grond van deze resultaten zou men kunnen aannemen dat de toegediende hoeveelheid stikstof geen positieve invloed heeft op de prestaties van de dieren. Uiteraard zal de lagere bezettingsgraad op het perceel waar geen stikstofbemesting gebeurt een rol spelen. Toch zal in tijden van verscherpte milieumaatregelen rationeel met stikstof moeten omgesprongen worden.
9 5 2.2 Jonge vleesstieren Inschakelen van een weideseizoen in de vetmesting van jonge vleesstieren is een methode die tegelijk past bij het streven naar een beter imago voor rundvlees als bij de eis om de kosten van die productie te verlagen. Hierna is het schema weergegeven dat door het Station de Haute Belgique in Libramont wordt aanbevolen : 1 ) Zogen in de weide (zie hierboven) 15 mei : 40 kg -> 1 oktober : 175 kg Gemiddelde dagelijkse groei : 0,960 g/dag 2 ) Eerste stalperiode 1 oktober : 175 kg -> 25 april : 300 kg Gemiddelde dagelijkse groei : 1 kg/dag Hooi of voordroogkuil + 1 kg graan/dag/stier 3 ) Weideverblijf 25 april : 300 kg -> 1 oktober : 460 kg Gemiddelde dagelijkse groei : 1 kg/dag Energierijke bijvoeding (1 kg pulp-graan vanaf 15 juli). 4 ) Afmesting op stal 1 oktober : 460 kg -> 10 februari : 620 kg Gemiddelde dagelijkse groei : 1,2 kg/dag Rantsoen op basis van voordroogkuil (30 % D.S.) "ad libitum" + 1 kg krachtvoeder met 12 % V.R.E./100 kg levend gewicht of maïs + krachtvoeder (zie verder)
10 6 2.3 Praktische beschouwingen 1 ) Er moet bijzonder aandacht worden besteed aan de overgang van het ene voeder naar het andere - er wordt met name voor gezorgd dat nog wat hooi of graskuil wordt gegeven als de dieren in de weide verblijven en dat die voeders nog op de weide opnieuw worden verstrekt vóór de stalperiode. 2 ) De dieren moeten voor en na de weidegang zorgvuldig worden ontwormd. 3 ) Een goed weidebeheer is absoluut noodzakelijk. Daartoe moet in het voorjaar ± 1/3 van de voor de stierkalveren bestemde grasoppervlakte worden ingekuild. Dit kuilvoeder kan in de winterperiode aangesproken worden. Het gras mag bij het grazen ten hoogste 15 cm hoog zijn en op de weide mag niet meer dan 15 % blootgras voorkomen. 4 ) De bezetting per hectare beïnvloedt de foktechnische prestaties van de jonge stieren en de productiviteit van de begraasde oppervlakte. Uit een aantal uitgevoerde proeven blijkt dat de optimale bezetting in het voorjaar 8 stieren/ha bedraagt en geleidelijk aan moet worden teruggebracht tot 5 stieren/ha in de zomer. 5 ) De afmesting van vleesstieren mag niet op de weide gebeuren omdat gebleken is dat de dieren dan te licht zijn en de vleesaanzet onvoldoende, zelfs als de jonge stieren in de weide voedersupplementen krijgen. 6Ε) Bij wijze van besluit kan worden gesteld dat rundvleesproductie die begint met een weideseizoen economisch interessant is. De winst die dit systeem oplevert blijkt groter te zijn dan bij vetmesting op stal. Bij deze methode is het evenwel noodzakelijk een aantal technische voorschriften op het stuk van verzorging, veebezetting en weidebeheer in acht te nemen.
11 7 3 Maïskuilvoeder in de rundvleesproductie Dit voedermiddel is in zijn verschillende vormen (hele plant, geplette kolven, natte gemalen korrels) de belangrijkste energiebron voor runderen die voor de vleesproductie bestemd zijn. 3.1 Gebruikstechniek Van het begin van de vetmesting (± 250 kg levend gewicht) tot aan het slachten wordt "ad libitum" kuilvoeder verstrekt. Gelet op het lage eiwitgehalte van maïskuil (94 g ruw eiwit per kg droge stof) moeten daarnaast extra eiwit en mineralen worden verstrekt. 3.2 Praktische beschouwingen 1 ) Toegediende hoeveelheid eiwitrijk krachtvoeder Uit de in het Departement voor Dierenvoeding en Veehouderij (DVV - CLO) in Gontrode uitgevoerde proeven blijkt dat de toegediende dosis krachtvoeder moet gelijk zijn aan 1 % van het levend gewicht en dat het eiwitgehalte van dit krachtvoeder moet gelijk zijn aan 19 % verteerbaar ruw eiwit (b.v. 65 % gemalen natte korrelmaïs of geplet graan en 35 % sojakoeken 44). 2 ) Toediening van niet-eiwit-stikstof Rekening houdend met het vermogen van runderen om in de pens eiwit te synthetiseren uit enkelvoudige elementen, is het mogelijk om met niet-eiwitstikstof verrijkt kuilvoeder eiwitaanzet te verkrijgen. Er kunnen twee technieken worden toegepast : a) met 0,5 % ureum ingekuilde maïs + 0,5 % mineraalrijk krachtvoeder b) met 2,2 % van een ammoniakhoudende suspensie ingekuilde maïs (16,6 % NH 3-9 % melasse en mineraalkern). Er is gebleken dat de maïsopname door jonge stieren niet wordt beïnvloed door de inmenging van ureum of ammoniak. De groeiprestaties zijn vergelijkbaar. Het V.R.E.-gehalte (verteerbaar ruw eiwit) van het als bijvoeder verstrekte krachtvoeder kan verlaagd worden (b.v. 90 % gemalen natte korrelmaïs of geplet graan + 10 % sojakoeken 44).
12 8 3 ) Mengeling van maïs en rauwe aardappelen. Overwegende enerzijds dat de energie-inhoud van een rantsoen bepalend is voor de groei van jonge vleesstieren en anderzijds dat aardappelen, die rijk zijn aan N-vrije extractiestoffen en een zeer gemakkelijk verteerbare bron van voederenergie zijn, zou men er dan goed aan doen een rantsoen samen te stellen met maïskuilvoeder en rauwe aardappelen? Er is gebleken dat het rantsoen met rauwe aardappelen (naar rata van 4% van het levend gewicht) maïskuilvoeder krachtvoeder met 19 % V.R.E. (naar rata van 1% van het levend gewicht) de jonge vleesstieren in staat stelt uitstekende foktechnische prestaties te leveren (gemiddelde dagelijkse groei, voederomzet). De geslachte dieren hebben een hoger vetgehalte. Gezien het positieve effect van vet op smaak in het doorgaans heel magere vlees van jonge vleesstieren, is dat niet eens een slechte zaak. 4 ) Geplette kolven - gemalen natte korrelmaïs Deze toedieningsvorm van maïskuil geeft een zeer hoge energieconcentratie per opgenomen kg DS. Tegelijk moet een vezelrijk voeder worden gegeven (stro - gedroogde pulp) om problemen met acidose te vermijden. Een dosis van 1,2 kg product per 100 kg levend gewicht is een grens die niet mag worden overschreden. 5 ) Hele plant, gemalen natte korrelmaïs of gedroogde pellets? Bij een op het DVV te Gontrode uitgevoerde vergelijkende proef werden de volgende resultaten opgetekend:
13 9 Tabel 3 Resultaten bekomen in functie van een aantal toedieningsvormen van maïs Gemiddelde dagelijkse groei (g) Voederomzet (kg DS/kg groei) Vleesproductie (kg/ha) Toegediend krachtvoeder (kg/ha) Kuilvoeder Hele Natte plant korrel ,34 5, Gedroogde pellets , Hieruit blijkt duidelijk dat dank zij de energie-inhoud van natte gemalen korrels betere foktechnische prestaties (gemiddelde dagelijkse groei en voederomzet) kunnen worden bekomen. Men kan overigens vaststellen dat de vleesproductie per ha gewas beduidend kleiner is bij toediening van natte gemalen korrelmaïs maar dat anderzijds in dat geval de kleinste hoeveelheid aangekocht krachtvoeder moet worden verstrekt. Gedroogde pellets geven aanleiding tot een ongunstige voederomzet en een hectareproductie die vergelijkbaar is met die bij verstrekking van hele maïsplanten. 3.3 Besluit Maïskuilvoeder is in zijn diverse toedieningsvormen een zeer interessant voeder voor vleesrunderen. Omdat het maar weinig eiwit bevat, moet daarnaast naar rato van 1% van het levend gewicht een bijvoeder met 19 % verteerbaar ruw eiwit worden verstrekt. De toediening van niet-werkelijk eiwit met het kuilvoeder heeft geen ongunstige invloed op de prestaties en maakt het mogelijk het eiwitgehalte van het krachtvoeder te verlagen. Tevens moeten de dieren ook elke dag een gepast vitamine- en mineralensupplement krijgen.
14 10
15 11 4 Graan in de rundvleesproductie De U.E. de Zootechnie van de Faculté Universitaire des Sciences Agronomiques de Gembloux raadt het volgende aan : 4.1 Gebruikstechniek Waardevolle energiebron waarvan g per 100 kg levend gewicht moet worden toegediend. Niet meer dan 30 % van het totale DS-gehalte van het dagrantsoen in de vorm van graan verstrekken. 4.2 Praktische beschouwingen 1 ) Mineraalgebrek De meeste graansoorten bevatten veel fosfor maar weinig calcium, natrium, zink en provitamine A. Bijgevolg moet daarbovenop een gepaste mineralenen vitaminekern worden verstrekt. 2 ) Gevaar voor acidose Rekening houdend met het hoge gehalte van graan aan snel vergistbaar zetmeel is het nodig om met het oog op het vermijden van gezondheidsproblemen (acidose, leverabces) bij gebruik van een grote hoeveelheid graan (30 % van het totale DS-gehalte in het rantsoen) ten belope van 1,2 % van het rantsoen natriumbicarbonaat te geven. 3 ) Toedieningsvorm Graanvlokken worden alleen aan jonge dieren gegeven. Vanwege de kostprijs van die verwerking wordt later de voorkeur gegeven aan geplet of gebroken graan; te fijn meel moet worden vermeden omdat dit spijsverteringsof ademhalingsstoornissen kan veroorzaken.
16 Besluit Een matig gebruik van geplet graan (ten hoogste 30 % van het rantsoen) zorgt voor een uitstekende energie-aanvoer via het voeder bij vleesrunderen. De tekorten aan calcium, natrium, zink en provitamine A van geplet graan moeten gecorrigeerd worden. Spelt mag alleen aan dieren in de groeifase worden gegeven terwijl tarwe, gerst of triticale alleen aan dieren in de groei- of de afmestfase mogen worden gegeven.
17 13 5 Bijproducten uit de suikerindustrie in de rundvleesproductie Bijproducten uit de suikerindustrie zijn vanwege hun energie-inhoud vrijwel de enige die worden gebruikt in de voeding van voor de vleesproductie bestemde runderen. Uiteraard zijn er ook producten uit de aardappel- of groentenindustrie. Het gebruik ervan is evenwel meer afhankelijk van het aanbod (en dus ook de prijs) en ook de bewaring is in veel gevallen geen evidente zaak. Vandaar dat ze in het kader van deze brochure niet behandeld worden. 5.1 Suikerbietenpulp Deze grondstof is beschikbaar in twee vormen met verschillend droge-stofgehalte: perspulp (20-25 % DS) en gedroogde pulp (± 90 % DS) Gebruikstechniek Ongeacht of het om perspulp of om gedroogde pulp gaat, is de techniek dezelfde en bruikbaar bij dieren met een gewicht vanaf ± 250 kg. - pulp "ad libitum", - krachtvoeder met 15 % verteerbaar ruw eiwit naar rata van 0,75 % van het levend gewicht. - supplement met mineralen en vitamines A-D3-E Praktische beschouwingen 1 ) Welslagen inkuiling Om perspulp met een DS-gehalte van % te bekomen moet er vooral op worden gelet dat de kuil goed wordt aangereden en hermetisch wordt afgedekt. 2 ) Met of zonder bewaarmiddel?... Gedroogde pulp of perspulp? Met als doel de melkzuurgisting tijdens het inkuilproces vlotter op gang te brengen, werden proeven gedaan rond de toevoeging van melasse (5 %) of propionzuur (1 liter/ton bovenop de kuil).
18 14 Het is nuttig de reacties van de dieren op deze behandelingen met elkaar te vergelijken en verder na te gaan hoe deze zich gedragen naargelang het basisvoeder in het rantsoen bestaat uit gedroogde pulp of uit perspulp. Die vergelijkingen werden uitgevoerd in het DVV te Gontrode; het resultaat is in tabel 4 weergegeven. Tabel 4 Vergelijking met resultaten bij gebruik van suikerbietenpulp Gedroogde Pulp Zonder bew.mid. Ingekuilde perspulp melasse Propionzuur Gewicht jonge stieren bij aanvang van de proef (kg) Gewicht jonge stieren op het eind van de proef (kg) Gemiddelde dagelijkse groei (g) Voederomzet (kg DS/kg gewichtsaanzet) a) krachtvoeder 2,26 2,31 2,26 2,37 b) gedroogde pulp 4, c) perspulp - 17,3 16,0 16,9 Slachtrendement (%) 64,2 63,4 64,5 64,06 Er dient vooraf te worden aangestipt dat in elk van de proeven opmerkelijke resultaten werden genoteerd voor de gemiddelde dagelijkse groei. Dat heeft te maken met een hoge dagelijkse voederopname die erop wijst dat dit voeder erg smakelijk wordt bevonden. Een groot aantal auteurs uit eigen land en uit het buitenland bevestigen de uitstekende groeiprestaties die op het DVV te Gontrode werden opgetekend. Tevens moet erop worden gewezen dat de prestatiecijfers vrij gelijkaardig zijn voor gedroogde pulp en perspulp. De slachtrendementen en de karkassamenstelling zijn goed. De toevoeging van melasse bevorderde de energie-opname wat tot een stijging van de dagelijkse groei leidde. De toevoeging van propionzuur heeft daarentegen een ongunstige weerslag op de opname en derhalve ook op de dagelijkse groei.
19 15 3 ) Bij wijze van besluit Perspulp is een uitstekend basisvoeder voor zij die runderen vetmesten, ongeacht of ze zelf suikerbieten verbouwen of niet. Bij het bewaren door inkuilen is het niet nodig bewaarmiddelen te gebruiken op voorwaarde dat de grondbeginselen m.b.t. inkuilen worden nageleefd. De gemiddelde dagelijkse groei en de slachtkwaliteit van met ingekuilde perspulp of met gedroogde pulp gevoederde runderen halen een uitstekend peil en zijn vrij gelijkaardig. 5.2 Cichoreipulp Inulinehoudende cichorei wordt in een aantal streken van ons land geteeld in de plaats van suikerbieten. Het bij de inuline- en fructosewinning bekomen bijproduct is beschikbaar als gedroogde pulp of als voor inkuiling bestemde perspulp. Gelet op het hoge kaliumgehalte (K) en de laxerende werking ervan mag niet meer dan 1,2 kg verse stof per 100 kg levend gewicht worden verstrekt. Het is raadzaam tegelijk een snel afbreekbaar eiwit-aanbrengend product te geven (ureum, ammoniak, vinasse). Op het einde van de mestperiode (± 550 kg) moet een energierijk bijvoeder (graan, gedroogde bietenpulp) worden gegeven met het oog op een goede afmesting. Het mineraalsupplement mag maar weinig calcium (Ca) en fosfor (P) bevatten, maar moet rijk zijn aan natrium (Na).
20 16
21 17 6 Algemene besluiten Bedrijfsgewonnen voedermiddelen en/of bijproducten uit de suikerindustrie kunnen optimaal gebruikt worden voor de rundvleesproductie. Grasland biedt uitstekende kansen om dankzij de inlassing van een goed beheerd weideseizoen een gemiddelde dagelijkse groei van om en bij g te halen tegen een zeer voordelige kostprijs. Kuilmaïs (hele planten, geplette kolven of gemalen natte korrelmaïs) blijft een "zekerheid" als het gaat om rundvleesproductie. Er moet wel worden op gelet dat naast de maïs eiwitrijk krachtvoeder wordt verstrekt met een gehalte aan verteerbaar ruw eiwit van 19 tot 12 % al naargelang aan de maïskuil wel of geen niet-werkelijk eiwit wordt toegevoegd. Graan kan uitstekend worden gebruikt als energierijk bijvoeder; het is wel van belang ervoor te zorgen dat het graan niet meer dan 30 % van het rantsoen uitmaakt en dat het in geplette vorm wordt verstrekt. Bijproducten van de bietenteelt (gedroogde pulp of perspulp) zijn een zeer waardevolle energiebron voor vleesrunderen waarmee een zeer hoge gemiddelde dagelijkse groei kan worden bekomen. Uiteindelijk dient elke producent op grond van het belang dat de vleesproductie in zijn bedrijf en zijn teeltplan uitmaakt, zelf te kiezen uit de verschillende soorten voedermiddelen. Hij moet hoe dan ook de volgende grondvoorschriften in acht nemen : - oogst en bewaring geschieden in optimale omstandigheden, - de chemische samenstelling van het voeder is bekend, - oordeelkundige verstrekking van eiwit- en mineralensupplementen.
22 18
23 19 7 Tabellen Tabellen Tabel 1 Vleesproductie per hectare in functie van de veebezetting 3 Tabel 2 Invloed van de hoeveelheid stikstofbemesting op de vleesproductie per hectare 4 Tabel 3 Resultaten bekomen in functie van een aantal toedieningsvormen van maïs 9 Tabel 4 Vergelijking resultaten bij gebruik van suikerbietenpulp 14
24 20
25 21 8 Geraadpleegde literatuur Het gebruik van ruwvoeders als basisvoedermiddel bij de intensieve rundvleesproductie B. Cottyn - Ch. Boucqué - L. Fiems, J. Vanacker, F. Buysse. Landbouwtijdschrift n 3 vol mei-juni Ingekuilde voorgeperste pulp of droge suikerbietpulppellets voor vleesstieren Het gebruik van maïskuilvoeder in de intensieve rundvleesproductie Ch. Boucqué - L. Fiems, B. Cottyn, F. Buysse. Landbouwtijdschrift n 3 vol mei-juni Utilisation du maïs dans les rations d engraissement. Guide du maïs C.I.P.F Service Technique C.I.P.F. Le rationnement des taurillons culards à partir des productions fourragères de la ferme. Extrait de conférence donnée par ir. A. Thewis, Professeur Faculté des Sciences Agronomiques de Gembloux. L alimentation des bovins en croissance à partir des ressources fourragères de l exploitation. Dr. Ph. Lecomte, Station de Haute Belgique à Libramont. Texte extrait de la journée sectorielle Agribex 1996.
26 22
27 23 9 Contactpersonen van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling die betrokken zijn bij voorlichtingsactiviteiten (situatie op : 5 september 2008) VLAAMSE OVERHEID Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Ellipsgebouw 6 de verdieping Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL TELEFOON FAX Jules VAN LIEFFERINGE jules.vanliefferinge@lv.vlaanderen.be (02) (02) Secretaris-generaal HOOFDBESTUUR ALGEMENE LEIDING ir. Johan VERSTRYNGE johan.verstrynge@lv.vlaanderen.be (02) (02) Afdelingshoofd ir. Herman VAN DER ELST herman.vanderelst@lv.vlaanderen.be (02) (02) Ingenieur-directeur DIERLIJKE SECTOR ir. Stijn WINDEY stijn.windey@lv.vlaanderen.be (02) (02) PLANTAARDIGE SECTOR EN GMO ir. Els LAPAGE els.lapage@lv.vlaanderen.be (02) (02) BUITENDIENSTEN VLEESVEE ir. Laurence HUBRECHT laurence.hubrecht@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Walter WILLEMS walter.willems@lv.vlaanderen.be (03) (03) VAC Anna Bijns gebouw, 3 e verdieping Lange Kievitstraat , bus ANTWERPEN MELKVEE ir. Ivan RYCKAERT ivan.ryckaert@lv.vlaanderen.be (050) (050) Baron Ruzettelaan BRUGGE (ASSEBROEK) Alfons ANTHONISSEN alfons.anthonissen@lv.vlaanderen.be (03) (03) VAC Anna Bijns gebouw, 3 e verdieping Lange Kievitstraat , bus ANTWERPEN Jan WINTERS jan.winters@lv.vlaanderen.be (011) (011) VAC - Koningin Astridlaan 50, bus 6, 2 e verdieping 3500 HASSELT VARKENS - KLEINVEE - PAARDEN ir. Norbert VETTENBURG norbert.vettenburg@lv.vlaanderen.be (02) (02) Ellipsgebouw Toren B Gelijkvloers Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL Achiel TYLLEMAN achiel.tylleman@lv.vlaanderen.be (050) (050) Baron Ruzettelaan BRUGGE (ASSEBROEK) STALLENBOUW EN DIERENWELZIJN ir. Suzy VAN GANSBEKE suzy.vangansbeke@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Tom VAN DEN BOGAERT tom.vandenbogaert@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE
28 24 TELEFOON VOEDERGEWASSEN ir. Dirk COOMANS (02) (02) Ellipsgebouw Toren B Gelijkvloers Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL Geert ROMBOUTS geert.rombouts@lv.vlaanderen.be (03) (03) VAC Anna Bijns gebouw, 3 e verdieping Lange Kievitstraat , bus ANTWERPEN FRUIT ir. Koen JESPERS koen.jespers@lv.vlaanderen.be (011) (011) VAC - Koningin Astridlaan 50, bus 6, 2 e verdieping 3500 HASSELT Francis FLUSU francis.flusu@lv.vlaanderen.be (011) (011) VAC - Koningin Astridlaan 50, bus 6, 2 e verdieping 3500 HASSELT Kim STEVENS kim.stevens@lv.vlaanderen.be (011) (011) VAC - Koningin Astridlaan 50, bus 6, 2 e verdieping 3500 HASSELT INDUSTRIËLE GEWASSEN ir. Annie DEMEYERE annie.demeyere@lv.vlaanderen.be (02) (02) Ellipsgebouw Toren B Gelijkvloers Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL Eugeen HOFMANS eugeen.hofmans@lv.vlaanderen.be (02) (02) Ellipsgebouw Toren B Gelijkvloers Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL INDUSTRIËLE GEWASSEN + AARDBEIEN François MEURRENS frans.meurrens@lv.vlaanderen.be (02) (02) Ellipsgebouw Toren B Gelijkvloers Koning Albert II-laan 35, bus BRUSSEL BOOMKWEKERIJ + GEWASBESCHERMING SIERTEELT ir. Frans GOOSSENS frans.goossens@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Yvan CNUDDE yvan.cnudde@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE GRANEN, EIWIT EN OLIEHOUDENDE GEWASSEN + BIOLOGISCHE LANDBOUW ir. Jean-Luc LAMONT jean-luc.lamont@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Yvan LAMBRECHTS yvan.lambrechts@lv.vlaanderen.be (011) (011) VAC - Koningin Astridlaan 50, bus 6, 2 e verdieping 3500 HASSELT SIERTEELT ir. Adrien SAVERWYNS adrien.saverwyns@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Marieke CEYSSENS marieke.ceyssens@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE GROENTEN IN OPEN LUCHT VOOR VERS GEBRUIK, WITLOOF EN CHAMPIGNONS ir. Marleen MERTENS marleen.mertens@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE GROENTEN IN OPEN LUCHT VOOR VERWERKING ir. Bart DEBUSSCHE bart.debussche@lv.vlaanderen.be (050) (050) Baron Ruzettelaan BRUGGE (ASSEBROEK) GROENTEN ONDER GLAS ir. Marleen MERTENS marleen.mertens@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE Henkie RASSCHAERT henkie.rasschaert@lv.vlaanderen.be (09) (09) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE FAX
Het arbeidsinkomen op het melkveebedrijf. in functie van. het bruto-saldo per 100 liter melk
Het arbeidsinkomen op het melkveebedrijf in functie van het bruto-saldo per 100 liter melk Deze brochure wordt u aangeboden door: Auteurs Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame
Nadere informatieLINEAIRE BEOORDELING VAN HET BELGISCH WITBLAUW RAS
LINEAIRE BEOORDELING VAN HET BELGISCH WITBLAUW RAS Deze brochure wordt u aangeboden door : Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Vleesvee Burg. Van Gansberghelaan
Nadere informatieBOSS. PC-programma voor de simulatie van de rendabiliteit van de vetmestingsfase op vleesveebedrijven HANDLEIDING
BOSS PC-programma voor de simulatie van de rendabiliteit van de vetmestingsfase op vleesveebedrijven HANDLEIDING Deze brochure wordt u aangeboden door: Ministerie van Middenstand en Landbouw Bestuur Onderzoek
Nadere informatieHET VERVANGINGSBELEID BIJ MELKVEE EN ZIJN ECONOMISCHE IMPACT
HET VERVANGINGSBELEID BIJ MELKVEE EN ZIJN ECONOMISCHE IMPACT Deze brochure wordt u aangeboden door : Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Melkvee Baron
Nadere informatiewww.vlaanderen.be/landbouw/praktijkgidswater WATER IN DE LAND- EN PRAKTIJKGIDS TUINBOUW
PRAKTIJKGIDS WATER IN DE LAND- EN TUINBOUW www.vlaanderen.be/landbouw/praktijkgidswater Water is onmisbaar op het land- en tuinbouwbedrijf. Het is essentieel als drinkwater voor het vee, als gietwater,
Nadere informatieRENDABILITEIT IN DE ZOOGKOEIENHOUDERIJ: BELANG VAN GROEI EN VRUCHTBAARHEID
RENDABILITEIT IN DE ZOOGKOEIENHOUDERIJ: BELANG VAN GROEI EN VRUCHTBAARHEID Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling
Nadere informatieOverzicht voor een geslaagde jongvee-opfok
Voeding tot 6 maand 1. Biest Overzicht voor een geslaagde jongvee-opfok Vlug: 1-1,5 liter direct na de geboorte, binnen de acht uur 4 liter Veel: minstens 4 liter per kalf per dag gedurende minstens de
Nadere informatieOptimaal inzetten van ruwvoeders op een melkveebedrijf.
Optimaal inzetten van ruwvoeders op een melkveebedrijf. Eddy Decaesteker Bedrijfsadvisering Melkveehouderij eddy.decaesteker@inagro.be LCV-avond Poperinge 31 jan 2018 Ruwvoederkostprijzen LCV 2012 Kostprijs
Nadere informatieKUNNEN VOEDERBIETEN PERSPULP VERVANGEN IN HET
KUNNEN VOEDERBIETEN PERSPULP VERVANGEN IN HET MELKVEERANTSOEN? Daniël De Brabander en Sam De Campeneere Vlaamse overheid, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) Eenheid Dier Alex De Vliegher
Nadere informatieVoorlopige resultaten van de perceelsaangiftes
PERSMEDEDELING Dinsdag 26 mei 2015 DEPARTEMENT LANDBOUW EN VISSERIJ Voorlopige resultaten van de perceelsaangiftes De resultaten van een eerste verwerking van de perceelsaangifte zijn bekend. Landbouwers
Nadere informatieBio, goed voor de natuur, goed voor ons
Bio, goed voor de natuur, goed voor ons Certisys BE-BIO-01 VOOR GEVOGELTE ACTI KUIKEN [438000000] Volledig voeder voor kuikens in de vorm van meel, geproduceerd volgens Acti Kuiken bestaat uit 100% plantaardige
Nadere informatieRUNDVLEESPRODUCTIE VOEDING VAN VLEESSTIEREN
RUNDVLEESPRODUCTIE VOEDING VAN VLEESSTIEREN Deze brochure wordt u aangeboden door : Ministerie van Middenstand en Landbouw Bestuur Onderzoek en Ontwikkeling DG 6 Dienst Ontwikkeling Dierlijke productie
Nadere informatieVOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS
VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) Voorlichting en
Nadere informatieGRASDUINEN IN HET GRAS
Ruraal Netwerk 25 april 2013 GRASDUINEN IN HET GRAS GEBRUIKSDOELSTELLINGEN VAN GRAS VOOR LANDBOUW Geert Rombouts Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Voorlichting
Nadere informatieBIJPRODUCTEN VAN DE BIO-ETHANOLPRODUCTIE
ADLO-project 63 BIJPRODUCTEN VAN DE BIO-ETHANOLPRODUCTIE Aanbod en waarde voor melkvee Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Bijproducten van de bio-ethanolproductie Aanbod en waarde voor
Nadere informatieFOKWAARDESCHATTING MELKVEE
FOKWAARDESCHATTING MELKVEE Deze brochure wordt u aangeboden door : Ministerie van Middenstand en Landbouw Bestuur Onderzoek en Ontwikkeling DG 6 Dienst Ontwikkeling Dierlijke productie Melkvee Beenhouwersstraat
Nadere informatieUitslag Excretiewijzer
Uitslag Excretiewijzer Bedrijfspecifieke excretie van melkvee Bedrijfspecifieke emissie ammoniak Bedrijfspecifieke gebruiksnormen fosfaat Jaaropgave : 2011 Omschrijving : Voorbeeld 2010 Naam veehouder
Nadere informatieAmmoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf
Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8
Nadere informatieGOED BEHEER VAN EEN KUDDE ZOOGKOEIEN
GOED BEHEER VAN EEN KUDDE ZOOGKOEIEN Deze brochure wordt u aangeboden door : Ministerie van Middenstand en Landbouw Bestuur Onderzoek en Ontwikkeling DG 6 Dienst Ontwikkeling Dierlijke productie Vleesvee
Nadere informatieSCHAPEN- EN GEITENRASSEN
Technische brochure SCHAPEN- EN GEITENRASSEN Vleesschapen, Anglo-Nubisch, Toggenburger, Bonte geit Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Schapen- en geitenrassen Vleesschapen Anglo-Nubisch
Nadere informatie36 INKOMENSVERSCHILLEN OP MELKVEEBEDRIJVEN Verklarende parameters. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Technische brochure 36 INKOMENSVERSCHILLEN OP MELKVEEBEDRIJVEN Verklarende parameters Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij INKOMENSVERSCHILLEN OP MELKVEEBEDRIJVEN Verklarende parameters
Nadere informatieGranen in de Melkveehouderij. Henk Woolderink/ Roy Berentsen 30 mei 2013
Granen in de Melkveehouderij Henk Woolderink/ Roy Berentsen 30 mei 2013 Aandachtspunten Ontwikkelingen mestbeleid! Dreigend ruwvoeroverschot? Krachtvoervervangers! Projectmatig! Voedergewassen Eigen eiwit
Nadere informatieKAN KOOLZAADKOEK INGESCHAKELD WORDEN IN
KAN KOOLZAADKOEK INGESCHAKELD WORDEN IN MELKVEERANTSOENEN? J. De Boever, J. Vanacker, S. De Campeneere en D. De Brabander Vlaamse Overheid, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, Eenheid Dier Koolzaadolie
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2017 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieBemesting en uitbating gras(klaver)
Bemesting en uitbating gras(klaver) Alex De Vliegher ILVO-Plant T&O Melle, 10 november 2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2016 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieIngekuilde mengteelt van witte en rode klaver met gras voor melkvee
Landbouwcentrum voor Voedergewassen vzw Gegevens uit deze publicatie mogen overgenomen worden mits bronvermelding (=vermelding kader onderaan) Ingekuilde mengteelt van witte en rode klaver met gras voor
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2015 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen
Nadere informatieGeachte relatie, Onze rundveespecialist wil graag voor u het rantsoen bereken, voor een rantsoen op maat!
Geachte relatie, Wat een mooi voorjaar en zomer hebben we gehad. Veel warme en zonnige dagen. Er is veel goede vrucht geoogst. Nu is de eerste herfststorm alweer geweest en de winterperiode staat voor
Nadere informatieDE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS
DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS Update : Februari 2014 Opmerking Om redenen van administratieve vereenvoudiging berust de enquête van 2011 niet meer op de landbouwers die hebben deelgenomen aan de landbouwtelling
Nadere informatieDe waalse landbouw in cijfers
De waalse landbouw in cijfers 2018 Productiefactoren - 2016* 1990 2000 2010 2016 Aantal bedrijven 29.083 20.720 14.502 12.870 Totale oppervlakte (ha) Gemiddelde oppervlakte per bedrijf (ha) Werkkrachten
Nadere informatieVoederbieten: bewaring en voederwaarde
Voederbieten: bewaring en voederwaarde DE BOEVER JOHAN Voederbietendag - Herenthout 9 november 2018 Inleiding VOORDELEN Hoge opbrengst: 17-20 ton DS per ha Lange groeiperiode: goed vanggewas voor stikstof
Nadere informatieTARWE INGEKUILD IN DRAF VERGELEKEN MET GEPLETTE TARWE EN
TARWE INGEKUILD IN DRAF VERGELEKEN MET GEPLETTE TARWE EN INGEKUILDE GEMALEN TARWE BIJ MELKVEE S. De Campeneere, J. De Boever, D. De Brabander Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) Eenheid
Nadere informatieVan maaien..tot inkuilen
Van maaien..tot inkuilen Tijdstip van maaien Weersverwachtingen Voldoende RE in het gras 15 a 16% RE in basisrantsoen Meer maïs in het rantsoen hoger RE-gehalte in gras Voldoende suiker in het gras Minimaal
Nadere informatieLaag RE-rantsoen bij hoogproductief melkvee: kunnen aminozuren helpen?
Laag RE-rantsoen bij hoogproductief melkvee: kunnen aminozuren helpen? Leen Vandaele Studiedag Methaan & Ammoniak - 11/12/2018 -2% RE Recent onderzoek Vleesvee en Jongvee => sterke reductie in ammoniakemissie
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 2 Mediaan Maximum % overschrijding norm (5 µg/l) Cadm
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 1 Bijlage 2 bij advies 01-2005 1.1 Simulatie betreffende de inname en inademing van cadmium door runderen 1. Doel : Het doel van de studie bestaat
Nadere informatieVoeding schapen algemeen. Voeding en vertering. Vertering schaap schematisch
Voeding schapen algemeen Voeding en vertering Enkele belangrijke aspecten: - verteringsstelsel - herkauwproces - nutriënten Uitgelicht: - mineralen: Cu, - spoorelement: Co Roel de Lange Assortiment Vragen
Nadere informatieDE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS. Foto : DGARNE DDV
NL DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS Foto : DGARNE DDV 2010 2 Produktiefactoren* Aantal bedrijven 15.500 waarvan 73% voltijds Tewerkstelling 25.839 personen in de landbouwsector, namelijk 18.846 arbeidseenheden
Nadere informatieAdvies Actualisatie bijlage J Uitvoeringsregeling Meststoffenwet
Advies Actualisatie bijlage J Uitvoeringsregeling Meststoffenwet Commissie Deskundigen Meststoffenwet Samenvatting Het ministerie van Economische Zaken (EZ) heeft de Commissie Deskundigen Meststoffenwet
Nadere informatieTeelt Voederbieten en eiwithoudende gewassen
Teelt en eiwithoudende gewassen Alex De Vliegher Studiedag : het nieuwe GLB- Vergroening: wat zijn passende keuzes voor uw melkveebedrijf? Meerhout 28 juni 2016 Oostkamp 30 juni 2016 Inhoud Vlinderbloemigen
Nadere informatieRUNDVLEESPRODUCTIE: Belgisch witblauwe vrouwelijke reformdieren van het dikbiltype
RUNDVLEESPRODUCTIE: Belgisch witblauwe vrouwelijke reformdieren van het dikbiltype Deze brochure wordt u aangeboden door: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kwaliteit Landbouwproductie
Nadere informatieReview opbrengst en mineralengehalten ruwvoer en enkelvoudig diervoer - Actualisatie bijlage J Uitvoeringsregeling Meststoffenwet.
Review opbrengst en mineralengehalten ruwvoer en enkelvoudig diervoer - Actualisatie bijlage J Uitvoeringsregeling Meststoffenwet. C. van Bruggen, CBS 1. Inleiding Een van de taken van de Commissie Deskundigen
Nadere informatieResultaten KringloopWijzers 2016
Resultaten KringloopWijzers 2016 7 september 2017 Gerjan Hilhorst WLR - De Marke Het belang van lage verliezen Mineralenverliezen belasten het milieu EU beleid: beperken verliezen uit landbouw Streven:
Nadere informatieBereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans
Demetertool Vlaanderen is open ruimte Bereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans LNE Groenbedekker Gele mosterd De online Demetertool
Nadere informatieRUWVOEDERMELKPRODUCTIE EN ZIJN ECONOMISCHE IMPACT
RUWVOEDERMELKPRODUCTIE EN ZIJN ECONOMISCHE IMPACT Entiteit: Departement Landbouw en Visserij Afdeling: Duurzame Landbouwontwikkeling Auteurs(s): ir. Ivan RYCKAERT Datum: 3/09/2012 Alfons ANTHONISSEN COLOFON
Nadere informatieWaarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering
Waarde van kruidenrijk gras en inpassing in de bedrijfsvoering Hein Korevaar Slotbijeenkomst Praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij; Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van presentatie
Nadere informatieWeiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei?
Weiden met kringloop wijzer? Blij met een koe in de wei? VKNN Bert Philipsen, zomer 2017 De KringloopWijzer Beoordeling van kengetallen II De KLW en Weidegang projecten: Wat is een goed KringloopWijzer
Nadere informatieHUISVESTING VAN LEGHENNEN
HUISVESTING VAN LEGHENNEN Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Auteurs Ir. Suzy Van Gansbeke Tom Van den Bogaert
Nadere informatieOmschakelen naar een biologisch rundveebedrijf
Omschakelen naar een biologisch rundveebedrijf Toeren voor Boeren: Veetournee Sander Van Haver Innovatiesteunpunt Stimuleren van de omschakeling van gangbare land- en tuinbouwers naar de biologische productie
Nadere informatieNatuurmaaisel : tussen veevoer en afval. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde
Natuurmaaisel : tussen veevoer en afval Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde Natuurmaaisel kan afval zijn Voor Nederland en Vlaanderen : Europese regelgeving = Kaderrichtlijn afvalstoffen Artikel 3 lid
Nadere informatieBedrijfseconomisch belang van grasland in het basisrantsoen van melkkoeien
Bedrijfseconomisch belang van grasland in het basisrantsoen van melkkoeien Studiedag Optimale eiwitproductie met grasland voor rundvee 10 november 2011 Guy Vandepoel, studiedienst BB 1 Economisch belang
Nadere informatiePassagesnelheid (Kp) van deeltjes Gehalten aan verteerbare organische stof (VOS) van geplette tarwe, geplette gerst en tarwevlokken
Voorstel in situ pensafbraakkarakteristieken voor de gemalen voedermiddelen gerst, tarwe, mais, triticale en rogge en voor geplette gerst, geplette tarwe, tarwevlokken en gemalen ontsloten mais, Inleiding
Nadere informatieHUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN
HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN OPBRENGST EN KWALITEIT VAN RAAIGRAS BIJ VERMINDERDE BEMESTING Greet Verlinden, Thomas Coussens en Geert Haesaert Hogeschool Gent, Departement Biowetenschappen
Nadere informatieHuisvesting van paarden
Huisvesting van paarden Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Auteurs Ir. Suzy Van Gansbeke Tom Van den Bogaert
Nadere informatieVLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ Beheerovereenkomst water: bemestingsnormen en drempelwaarden
VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ Beheerovereenkomst water: bemestingsnormen en drempelwaarden 1 Bemestingsnormen editie maart 2014 Sinds 2012 zijn de stikstofbemestingsnormen voor de beheerovereenkomst water 30%
Nadere informatieVOEDING VAN PAARDEN. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Technische brochure 7 VOEDING VAN PAARDEN Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij VOEDING VAN PAARDEN - Een handleiding voor het rationeel en gezond voederen van paarden - Een eenvoudig PC-programma
Nadere informatieAandacht voor moeder en kind
Aandacht voor moeder en kind Teus van den Bout Jaarvergadering Swifter Schapenstamboek goede lammeren? Beginnen bij de basis! Groot onderhoud voor het dekken Evt. seleniumbehandeling voor het dekseizoen
Nadere informatieERFELIJKHEID EN SELECTIE BIJ VARKENS. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Technische brochure 65 ERFELIJKHEID EN SELECTIE BIJ VARKENS Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij ERFELIJKHEID EN SELECTIE BIJ VARKENS Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid
Nadere informatieEiwitgewassen. Voordelen luzerne. Nadelen luzerne 1/14/2016. Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja. Eiwitrijke gewassen
Eiwitgewassen Eiwitrijke gewassen Luzerne Rode klaver Lupine Veldbonen Soja Voordelen luzerne Nadelen luzerne Positief effect op bodemstructuur Droogteresistent door diepe beworteling Nalevering N: 60
Nadere informatieCode van goede praktijk voor emissiearme stalsystemen in de varkenshouderij
INSTITUUT VOOR LANDBOUW- EN VISSERIJONDERZOEK BURG. VAN GANSBERGHELAAN 115 9820 MERELBEKE, BELGIË TEL. 09 272 28 00 - FAX 09 272 28 01 ILVO@ILVO.VLAANDEREN.BE WWW.ILVO.VLAANDEREN.BE EENHEID TECHNOLOGIE
Nadere informatieDEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ
v.u. Jules Van Liefferinge depotnr. D/2015/3241/316 www.vlaanderen.be/landbouw DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ PRODUCTIEWAARDE, MILJOEN EURO, 2014 overige 167 223 325 512 602 1.460 844 712 355 179 102
Nadere informatieGENETICA VERKLAART NIET ALLES OMGEVINGSINVLOEDEN EN EPIGENETICA
KU Leuven en de Vlaamse overheid - Departement Landbouw en Visserij verwelkomen u op de: 9 e FOKKERIJDAG GENETICA VERKLAART NIET ALLES OMGEVINGSINVLOEDEN EN EPIGENETICA Woensdag, 25 oktober, 13.00u 16.30u
Nadere informatieGrasgids voor. Belgisch Witblauw. Méér vlees uit gras. Groot in Gras. Waar koopt u? Voor verkoopadressen kijk op www.barenbrug.be of bel 03 219 19 47
BB-082011 Grasgids voor Waar koopt u? Voor verkoopadressen kijk op www.barenbrug.be of bel 03 219 19 47 Belgisch Witblauw Groot in Gras Barenbrug Belgium NV Hogenakkerhoekstraat 19 9150 Kruibeke E-mail:
Nadere informatieActief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies
Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actief Melken is dé handleiding voor de voeding van melkgevende koeien. ABZ Diervoeding onderscheidt zich door een rationele
Nadere informatieNatuurmaaisel : tussen veevoer en afval. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde 15 feb 2019
Natuurmaaisel : tussen veevoer en afval Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde 15 feb 2019 Natuurmaaisel kan afval zijn Voor Nederland en Vlaanderen : Europese regelgeving = Kaderrichtlijn afvalstoffen Artikel
Nadere informatieLuchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018
Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak
Nadere informatieMINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST
MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 19 NOVEMBER 1998. - Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering inzake de bescherming van het water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische
Nadere informatieQuinoa-GPS in het rantsoen voor melkkoeien
Quinoa-GPS in het rantsoen voor melkkoeien Ronald Zom, Herman van Schooten en Ina Pinxterhuis Quinoa is een eenvoudig te telen gewas dat in korte tijd een hoge opbrengst geeft, goed te conserveren is en
Nadere informatieKringloopWijzer. Johan Temmink
KringloopWijzer Johan Temmink 1 Juli 2013: Sectorplan koersvast richting 2020 Melkveehouderij: Zuivelplan (NZO, LTO) Technische invulling binnen milieurandvoorwaarden KringloopWijzer centraal Film KringloopWijzer
Nadere informatieHET EFFECT VAN SEMI-AD LIBITUM TROGVOEDERING EN AD LIBITUM BRIJBAKVOEDERING MET SLACHTVARKENSVOEDER EW 1,10 OF EW 1,03
Proefverslag 322 HET EFFECT VAN SEMI-AD LIBITUM TROGVOEDERING EN AD LIBITUM BRIJBAKVOEDERING MET SLACHTVARKENSVOEDER EW 1,10 OF EW 1,03 (proef VMC-31; PV-322; Y1992) auteur: ir. C.H.M. Smits februari 1992
Nadere informatieHet beste tijdstip om grasland te vernieuwen
Het beste tijdstip om grasland te vernieuwen Auteur Alex De Vliegher 16/04/2014 www.lcvvzw.be 2 / 7 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Wanneer grasland vernieuwen in het najaar? Wanneer in het voorjaar?...
Nadere informatieGezond voeren met een optimale melkproductie. Thomas Schonewille Faculteit Diergeneeskunde Afdeling Voeding
Gezond voeren met een optimale melkproductie Thomas Schonewille Faculteit Diergeneeskunde Afdeling Voeding Periodes in en rondom de droogstand-afkalven Droogzetten Afkalven Transitieperiode Einde lactatie
Nadere informatieIs spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt?
Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt? J. Bonnast (BDB), W. Odeurs (BDB) Samenvatting Het optimaliseren van de teelttechniek is een uitdaging voor iedere
Nadere informatieMest zo efficiënt mogelijk gebruiken
Mest zo efficiënt mogelijk gebruiken De winterperiode geeft de kans om stil te staan bij het optimale gebruik van de beschikbare mest in het voorjaar. Het is de moeite waard de mest te laten ontleden:
Nadere informatieBeproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud
Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen Resultaten uit onderzoek PPO en andere WUR-instituten Willem van Geel, PPO-AGV, 8-11-2012, Bergeijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Nadere informatiewat is de kwaliteit van het weidegras
8 Veevoeding en beweiding VERTEERBAARHEID NDF / ADF / ADL Hemicellulose gemakkelijk verteerbaar Cellulose Lignine Wat moet ik weten van veevoeding en vers gras? moeilijk verteerbaar niet verteerbaar 3
Nadere informatieBemestingsstrategie voor de teeltcombinatie gras-maïs
Bemestingsstrategie voor de teeltcombinatie gras-maïs Auteurs Gert Van de Ven, An Schellekens Wendy Odeurs Joos Latré 14/03/2014 www.lcvvzw.be 2 / 8 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 4 Adviezen...
Nadere informatieKringloopdenken. centraal. op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven
Kringloopdenken centraal op elk melkveebedrijf! ir. Frank Verhoeven Inhoud - Introductie - Duurzame melk en de kringloopwijzer - Wetgeving geeft weinig andere opties - Van kringloopwijzer naar kringloopboer!
Nadere informatieGrasklaver met kruiden in Vlaanderen, ervaringen uit onderzoek en praktijk. Luk Sobry Wim Govaerts
Grasklaver met kruiden in Vlaanderen, ervaringen uit onderzoek en praktijk Luk Sobry Wim Govaerts Motieven voor kruideninzaai Mineralenvoorziening Geneeskrachtige werking Smakelijkheid Melkkwaliteit Mineralenbenutting
Nadere informatieZWAVEL- EN SELENIUMBEMESTING BIJ GRASLAND RESULTATEN PERIODE
ZWAVEL- EN SELENIUMBEMESTING BIJ GRASLAND RESULTATEN PERIODE 2005-2007 Jan Mertens, Jan Bries Bodemkundige Dienst van België Alex De Vliegher Vlaamse overheid, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek
Nadere informatieOpfok van jongvee - MELKVEE
Opfok van jongvee - MELKVEE KUNSTMELKVOEDERS RE RV Vit. E Vit. C nr. 218 Spraystart OG 26 % 18 % 300 mg 300 mg nr. 222 Spraystart E 21,4 % 16 % 80 mg * 85 mg nr. 223 Spraystart S 25% 18% 300 mg 100 mg
Nadere informatieGastro-Intestinal Low Fat Diet
GASTRO-INTESTINAL LOW FAT DIET Voeding speelt een belangrijke rol bij de behandeling van maagdarmaandoeningen. Daarom zal uw dierenarts uw hond meestal een speciale dieetvoeding voorschrijven. Bij de behandeling
Nadere informatieDocumentatie. Praktijkinformatie voor de Varkenshouder 2009: ZELF MENGEN
Documentatie Het Praktijkcentrum Varkenshouderij en de Vlaamse overheid - Dep. Landbouw en Visserij organiseren de studiedagen: Praktijkinformatie voor de Varkenshouder 2009: ZELF MENGEN Ma 23 november
Nadere informatieWormproblemen bij varkens
Wormproblemen bij varkens - Probleemstelling - Schade - Strategie Dr. Stephaan De Bie - Dr. Bart Hoet - Ing. Leo Suls Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij
Nadere informatieMaiszaden. Samen naar een optimaal rendement. www.cavdenham.nl
Samen naar een optimaal rendement www.cavdenham.nl Maisteelt 2015 Ook voor het maisjaar 2015 hebben de rundveespecialisten van CAV Den Ham weer een keus gemaakt uit het grote aanbod van maisrassen in Nederland.
Nadere informatieINVLOED VAN EEN VERVROEGDE STOPZETTING VAN DE BEGRAZING OP DE GRASOPBENGST EN STIKSTOFRESERVE IN DE BODEM RESULTATEN
Landbouwcentrum voor Voedergewassen vzw Gegevens uit deze publicatie mogen overgenomen worden mits bronvermelding INVLOED VAN EEN VERVROEGDE STOPZETTING VAN DE BEGRAZING OP DE GRASOPBENGST EN STIKSTOFRESERVE
Nadere informatieWeidegang & KringloopWijzer. Michel de Haan, et al.
Weidegang & KringloopWijzer Michel de Haan, et al. Veelgehoorde kreet Weiden is slecht voor de KringloopWijzer! -> slechte benadering; het gaat om efficientie en niet om KringloopWijzer Vergelijk: -> Sneeuw
Nadere informatieExtra bijvoeren in najaar op biologische bedrijven: economie en eiwitbenutting
Extra bijvoeren in najaar op biologische bedrijven: economie en eiwitbenutting Juli 2005 Gertjan Holshof (ASG) Gertjan.holshof@wur.nl Deze publicatie is tot stand gekomen in het kader van het project 100
Nadere informatieBroeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid
Broeikasgasemissies Landbouw en Visserij: cijfers en beleid Rondetafel Klimaat, 20/06/2016 Departement Landbouw en Visserij Inhoud (1) Waar wil Europa naartoe? (2) Waar staat Vlaanderen? Landbouw en visserij?
Nadere informatieMaïsoogst 2015 28/09/2015
Maïsoogst 2015 28/09/2015 De maïsoogst komt eraan. De natte maand augustus heeft het te verwachte oogsttijdstip wat achteruit geschoven. Ondanks de eerdere droogte lijkt de schimmeldruk vaak mee te vallen.
Nadere informatieLand- en Tuinbouw in de Scheldemond-provincies
Land- en Tuinbouw in de Scheldemond-provincies Dr.ir. A.Calus POVLT Beitem-Rumbeke 21-01-2010 POVLT - Beitem (Rumbeke) 1 Kaart Scheldemondprovincies 21-01-2010 POVLT - Beitem (Rumbeke) 2 Kaart Zeeland
Nadere informatieMaximaal weidegras. Stripweiden A-B-A. Graslandkalender. Gras Arbeidsgemak Weidevakmanschap Melkproductie. Max. 2 koeien per ha
Maximaal Gras Arbeidsgemak Weidevakmanschap Melkproductie Max. 2 koeien per ha 2 kg ds bijvoeding per dag/koe 13 kg ds opname vers gras Stripweiden 18 uur weiden Stripweiden A-B-A Voorbeeld bij 120 koeien,
Nadere informatieILVO Mededeling 227. Belgische beschrijvende en aanbevelende rassenlijst voor industriële cichorei 2017
ILVO Mededeling 227 februari 2017 Belgische beschrijvende en aanbevelende rassenlijst voor industriële cichorei 2017 ILVO Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek www.ilvo.vlaanderen.be
Nadere informatieAfleiden van N en P uitscheidingsnormen voor de biologische melkveehouderij. Eindverslag
Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Wetenschappelijke instelling Landbouw en Visserij Dier Scheldeweg 68, 9090 Melle (Gontrode) Tel. 09 272 26 00 - Fax 09 272 26 01 Plant Burg. van Gansberghelaan
Nadere informatieErvaringen met voederbieten
172 e themadag NVWV t Beste bouwplan Ervaringen met voederbieten Erik Smale Groot Steinfort Introductie Tuesday 18 October 2016 Dare to Dairy Environment & Biodiversity Iets over mijzelf Groot Steinfort
Nadere informatieWELLNESS CATFOOD DOG & CAT WELLNESS DOGFOOD HI-TEC BALANCED NUTRITION
WELLNESS CATFOOD DOG & CAT WELLNESS DOGFOOD HI-TEC BALANCED NUTRITION NL 2 WELLNESS CATFOOD Wellness WELLNESS KITTEN WELLNESS ADULT WELLNESS SENSITIVE King Qualifood is een divisie van de firma Natural
Nadere informatieMaïsrassenkeuze i.f.v. de voederkwaliteit
Maïsrassenkeuze i.f.v. de voederkwaliteit J. De Boever Studieavond voor de Veehouderij Oostkamp 6/02/2013 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Dier www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein
Nadere informatieRuwvoeravond. Passen alternatieve gewassen bij u?
Ruwvoeravond Passen alternatieve gewassen bij u? Hoornaar, 16 feb 2017 Akkerbouwmatige Ruwvoerteelt Planmatig werken aan een optimale(ruwvoer)opbrengst door te sturen op bodem en gewas +2.000 kg ds Wat
Nadere informatie2.1.6 Grasland zonder klaver: Natrium
2.1.6 Grasland zonder klaver: Natrium Het natriumadvies voor grasland is niet gericht op verhoging van de opbrengst, maar wordt uitsluitend gegeven met het oog op de gezondheidstoestand van het rundvee
Nadere informatie