Let s talk about sex Nathalie Huitema. Waar praten we over? Instelling. WeMen en regelingen seksualiteitsbeleid

Transcriptie

1 Nathalie Huitema GZ- psycholoog Seksuoloog Programmaleider Parkinson seksualiteit Let s talk about sex Waar praten we over? Normale seksuele ontwikkeling waar door omstandigheden een blokkade komt Instelling Weinig tot geen aandacht voor in@miteit en seksualiteit Weinig tot geen privacy Weinig tot geen ondersteuning (hulpmiddelen of gesprekken) 1. Grondwet Recht op privacy: eigen ruimtelijke levenssfeer. à als een cliënt behoese hees aan seksueel contact moet je daar iets mee doen. 2. WGBO (Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst) Je moet een goede hulpverlener zijn en de instelling moet maatregelen nemen tegen seksueel misbruik. 3. Burgerlijk Wetboek Er mag geen seksueel misbruik plaatsvinden in een instelling 4. Wetboek Strafrecht Als je een cliënt seksueel misbruikt als hulpverlener in de zorg wordt je extra zwaar gestras. 1

2 5. Tuchtrecht Tussen een behandelaar en cliënt is geen seksueel contact is toegestaan. 6. BIG (Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) Het is stra]aar om schade aan de gezondheid van de hulpvrager te veroorzaken. 7. Klachtrecht Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector: Iedere instelling is verplicht om een klachtencommissie te hebben, waarbij klachten over de instelling of over de daarbinnen werkzame personen kunnen worden gemeld 8. Instellingen dienen een te hebben over van seksueel misbruik binnen de 9. Kwaliteitswet Een instelling moet seksueel misbruik binnen de instelling voorkomen, maar je moet ook cliënten helpen om inhoud te geven aan hun en seksualiteitsbeleving. 10. Arbeidsomstandighedenwet (ARBO- wet) Je werkgever moet ervoor zorgen dat jij zo veel mogelijk beschermd wordt tegen seksuele door collega's en cliënten. Maar ook cliënten moeten beschermd worden tegen misbruik van werknemers. - kort door de bocht - Je mag geen seks hebben met cliënten of cliënten seksueel bevredigen Je moet met cliënten (of familie) praten over hun seksualiteit Individuele aanpak of instellingsbreed? Onderwerp aansnijden (iemand moet beginnen) Seksualiteitsbeleid (steun van organisa@e) Wie doet wat? En in welke volgorde? Archipelzorggroep ExperMeam seksualiteit Func@eprogramma seksualiteit (wat doen we al, missie, hoe doen we het, wat willen we in de toekomst) Scholing praten over seksualiteit voor verzorgenden en leerlingen Sekskoffer Richtlijn escort Richtlijn praten over seksualiteit SEKSKOFFER Doel: De koffer is bedoeld ter ondersteuning van de teamleiders. Teamleiders kunnen de koffer gebruiken om het onderwerp seksualiteit bespreekbaar te houden binnen hun eigen team. De inhoud van de koffer is informa@ef en prikkelend, dit om het team te ondersteunen in het blijven praten over seksualiteit, de eigen grenzen te laren kennen en de behoese van de te zien en te ondersteunen. 2

3 SEKSKOFFER Inhoud: exemplaar folders seksualiteit, richtlijn ervaring, richtlijn escort, richtlijn praten over seksualiteit, over seksualiteit, posters en plaatjes om in teamkamer te hangen, over ziektebeelden en seksualiteit, over hulpmiddelen, kaartjes met stellingen. seksualiteit hees nauwelijks een plaats in de opleidingen. Door gebrek aan kennis over oplossingen denken professionals dat ze niets te bieden hebben. Er is zelden beleid ten aanzien van seksualiteit. Angst voor van de cliënt. Praten over seksualiteit voelt als nieuwsgierigheid. Seks doe je, je praat er niet over. Schaamte om hulp te vragen bij seksuele problemen. tussen partners is vaak moeizaam, de stap zemen naar een hulpverlener is dan te beladen. Onzekerheid (wat zal hij/zij vinden van mij?) Waarom wordt seksualiteit niet besproken door professionals? Waarom wordt seksualiteit niet besproken door clienten/familie? Waarom zou je seksualiteit bespreken met een client? 3

4 Taalgebruik Veel cliënten vinden seksualiteit een belangrijk onderwerp en hebben wel degelijk vragen, maar ze vinden het ook een moeilijk onderwerp om aan te kaarten. Bovendien geven de meeste cliënten aan dat de professionals het moeten nemen om het gesprek erover te beginnen. Verhullende taal; HET gaat niet meer, van onderen. Vage taal; vrijen Medische taal; coitus Schumngtaal; kut, neuken Kinderlijke taal; plasser Lieve taal; één worden lukt niet meer Professioneel gebruik van seksuele taal Uitleggen dat duidelijkheid nodig is Toestemming vragen om klare seksuele taal te gebruiken Zoek woorden waarbij beide zich gemakkelijk voelen Algemeen aanvaarde woorden en begrippen Knuffelen Vrijen Gemeenschap Penis worden) Vagina of schede worden) Clitoris (kimelaar of kietelaar) Zin hebben BehoeSe hebben Opgewonden zijn Masturberen (jezelf klaarmaken, asrekken, vingeren) Orgasme (klaarkomen, een hoogtepunt bereiken) Homoseksualiteit / heteroseksueel/ lesbisch Bespreekbaar maken of praten over? Niet wachten tot cliënt erover begint. Maak het bespreekbaar!! u kunt erover praten met mij Proac@ef gesprek beginnen 4

5 De geleidelijke benadering: Je kiest voor een gespreksopbouw, waardoor seksualiteit als gespreksonderwerp op natuurlijke wijze in het gesprek past. Onderzoeksgegevens of ervaringen van andere cliënten: Je maakt als professional gebruik van ervaringen van andere cliënten of van onderzoeksgegevens, waardoor vragen naar seksualiteit vanzelfsprekend klinkt. Logische stappen: De professional maakt seksualiteit bespreekbaar via de weg van logische stappen in het gesprek. Taboe benoemen: Je erkent als professional dat seksualiteit als gespreksonderwerp voor sommige mensen beladen of zelfs amper bespreekbaar is. Beleidsbenadering: Bijvoorbeeld: In onze instelling vinden we het belangrijk om aandacht voor seksualiteit in de behandeling op te nemen. Vandaar dat ik u daarover een aantal vragen wil stellen. Professionele houding Het belangrijkste is dat jij als professional het ini@a@ef neemt en dat je een manier kiest die bij je past. Erkenning van de grote diversiteit in menselijke seksualiteit (afwijkende normen en waarden) Transparan@e (waarom en hoe praat je met cliënt over seksualiteit) Afgrenzen eigen discipline en kennis over wat discipline te bieden hees. Waardevrije houding In de prak@jk: Ø Zorg voor een rus@ge, veilige ruimte Ø Geef aan dat er grenzen zijn, die benoemt mogen worden. Ø Benoem welk gevoel het oproept Ø Vraag wat de ander nodig hees Ø Veroordeel niet Ø Let op de woorden die je gebruikt Ø Wees concreet. Mogelijke vragen Hefet u veranderingen gemerkt in in@miteit of seksualiteit sinds uw ziektebeeld bij uzelf of uw partner? Zijn er zaken op het gebied van seksualiteit waar wij binnen Archipel rekening mee kunnen houden? Zijn er speciale gewoontes die u hees, die wij kunnen ondersteunen? 5

6 Wat wordt jouw openingszin? Hulpmiddelen Bedenk voor jezelf van te voren wat je wilt zeggen en wanneer je dat gaat doen. Seksuele dienstverlening Reguliere escort SAR de schildpad ( Flekszorg ( Sociaal bemiddeling ( ribw.nl) Seksuele dienstverlening Passen bij client, bij hulpvraag Goede afspraken met over voorkeuren/beperkingen client Goede afspraken over geld Nagesprek voor tevredenheid client en hulpverleenster. Seksuele anamnese Vraagt alle gebieden van de seksuele responscyclus uit. Figuur 1: Seksuele responscurve van Masters en Johnson. 6

7 Biopsychosociale model Oorzaak vinden Oplossing Voorkomen is beter dan genezen! Gesprek vooraf voorkomt problemen op het gebied van seksualiteit achteraf. De belangrijkste boodschap is: Maak seksualiteit bespreekbaar! 7