Agressiebeheersing. Hans Pauwels PC St-Amandus, Beernem. Inleiding

Transcriptie

1 Agressiebeheersing Hans Pauwels PC St-Amandus, Beernem Inleiding Agressie in de gezondheidszorg Verhoogde aandacht, bijv. STOP agressie in ziekenhuizen door FOD BZ & VG medewerkersveiligheid patiëntveiligheid Agressie, een ernstig probleem: Lichamelijke & psychische integriteit hulpverleners en (mede-)patiënten Gevolgen op korte en lange termijn: letsel, werkonbekwaamheid, psychotrauma Negatieve invloed op afdelingsklimaat, werksfeer Negatief beeld afdeling / organisatie 1

2 1. Gevolgen voor de patiënt Langere verblijfsduur (en kosten) Vrijheidsbeperkende maatregelen Negatieve effecten afzonderen Negatieve effecten fixeren Zorgrelatie met de patiënt: wederzijds vertrouwen? Nalaten kan ook schade doen! Proces Verbaal Interneringsdossier 2. Agressiebeheersingsbeleid in een psychiatrisch centrum Problematiek patiënten: complex Stijging aantal agressie-incidenten Veilige werkomstandigheden en patiëntveiligheid / kwaliteit van zorg? Verschillende maatregelen nodig, geïntegreerd Veiligheid van zorgprocessen: vooral een zaak van medewerkers, direct leidinggevende & de patiënt zelf Ziekenhuisbeleid moet dit ondersteunen losse, aparte maatregelen 2

3 3. Agressiebeheersingsbeleid in het PC St-Amandus, Beernem PC St-Amandus: 468 ziekenhuisbedden/plaatsen en 171 PVTbedden Aanbod: Crisisinterventie Psychiatrische intensieve zorg (2 IB-afdelingen) Verslavingszorg Psychosezorg Psychomentale zorg Psycho-organische zorg (NAH) Ouderenzorg Institutionele structurerende integrerende zorg Sociaal psychiatrische zorg Forensisch psychiatrische zorg (FIDES) 3. Agressiebeheersingsbeleid in het PC St-Amandus, Beernem (2) Agressiebeheersing Brede kijk op agressie Adrenalinetheorie Breakwell Crisisontwikkelingsmodel Basistekst agressiebeheersing Primaire, secundaire & tertiaire preventie 3

4 3.1 Opbouw & afbouw spanning, Breakwell 3.2 Het crisisontwikkelingsmodel Patiënt Hulpverlener Fase 0 Normaal gedrag Basisbenadering Fase 1 Gevaar voor controleverlies Ondersteunend zijn Fase 2 Verlies van controle Directief zijn Fase 3 Destructief gedrag: GEVAAR voor zichzelf & anderen Maatregelen toepassen Afzonderen/Fixeren/Medicatie Fase 4 Ontspanning Contact herstellen + evalueren Fase 0 Normaal gedrag Bespreken met patiënt hoe een escalatie in de toekomst kan voorkomen worden 4

5 3.3 Basistekst agressiebeheersing Factoren bij de medewerker Factoren bij de patiënt/bewoner AGRESSIE INCIDENT Context / organisatie Maatschappelijke factoren Gevolgen voor de patiënt Gevolgen voor de medewerker Gevolgen voor de organisatie 3.3 Basistekst agressiebeheersing (2) Nadruk op preventie & vroege interventies Indien nood aan vrijheidsbeperkende maatregelen: beschrijving goede zorg en zorgvuldigheidsvereisten Aandacht voor zorg na het acuut optreden Agressie beheersen doe je niet alleen Verantwoordelijkheden / taken alle betrokkenen Welzijnswet Stuurgroep & Projectgroep agressiebeheersing Referentiemedewerkers 5

6 3.4 AB-beleid: 3 luiken Primaire preventie Secundaire preventie Tertiaire preventie 4. Primaire preventie = voorkomen van agressie 4.1 Competentieversterking van medewerkers Veiligheidsdagen - Theorie: begrippenkader, crisisontwikkelingsmodel, casuïstiek - Verweertechnieken - Fixatietechnieken - EHBO Omgaan met verbale agressie - Erik Van Tilburg + acteur (rollenspel) 6

7 4. Primaire preventie (2) 4.2 Veilige werkprocessen Blinde vlek? Patiënt bij opname informeren - onthaalbrochure Verpleegkundige anamnese Preventief & de-escalerend werken Signaleringsplan Evenwicht activiteit rust Risicovolle situaties Weigeren van een verzoek Regel overtreden Onderlinge conflicten Snel & adequaat interveniëren, grenzen stellen, overbrengen slecht nieuws, Patiënt als partner Gelijkwaardigheid Gedeelde verantwoordelijkheid Goede intenties, maar 7

8 4. Primaire preventie (3) 4.3 Veilige werkomgeving Infrastructuur Kleinere leefgroepen 1 persoonskamers Personenalarmsysteem Camera s Afzonderingskamers 5. Secundaire preventie = deskundig ingrijpen bij agressie 5.1 Clusterwerking bij drukknop oproep 5.2 Procedures & instructies afzonderen & fixeren 5.3 Vrijheidsbeperkende maatregelen Kiezen voor het middel dat de noodsituatie het meest doeltreffend voorkomt of opheft, onder de concrete omstandigheden het minst ingrijpt in het leven van de patiënt en niet verder gaat dan nodig. 8

9 5.3 Vrijheidsbeperkende maatregelen Reden Onvoldoende keuzevrijheid v/d patiënt Bedreiging / schending fysieke enpsychische integriteit van de patiënt zelf en/of van een ander. Intensieve zorgen CAVE fysiek interveniëren: niet zonder risico 5.3 Vrijheidsbeperkende maatregelen Rapportage in patiëntendossier: elke interventie (afzondering fixatie extra medicatie) verantwoorden door omstandige motivering Zorgplan bij afzonderen Voorkom negatieve effecten Regelmatige observatie Contactname Comfortzorg Evalueren: welke criteria hebben we nog? Samenwerking met de politie bij (gevaar op) destructief gedrag > draagkracht team afspraken maken beeldvorming 9

10 6. Tertiaire preventie = voorkomen van verdere schade Debriefing & nabespreking Met de patiënt Met collega s Veiligheidscultuur Opvang na traumatische gebeurtenissen 7. Toekomst? Incidentenrapportage & -analyse Patiënt als actieve partner Herstelgerichte benadering Signaleringsplannen & ERM AB-beleid: continu vinger aan de pols 10