Informatie- & CoördinatieCentrum. Regio Schiphol Bevlogen Samenwerking door en voor overheidsorganisaties

Transcriptie

1 Informatie- & CoördinatieCentrum Regio Schiphol Bevlogen Samenwerking door en voor overheidsorganisaties Betrouwbaar beschikken over actuele geo-informatie Optimale inzet en gebruik van geo-informatie

2 Aanleiding Veel overheidsinstanties maken binnen hun werkprocessen gebruik van geo-informatieproducten. Daartoe behoren onder andere luchtfoto s en hoogtedata. Deze producten worden met behulp van vliegtuigen en helikopters ingewonnen, waarbij specifieke vlieghoogtes en omstandigheden vereist zijn. In een groot gebied rondom Schiphol, grofweg het gebied begrensd door Alkmaar, Enkhuizen, Lelystad, Amersfoort, Culemborg en Rotterdam, kunnen deze speciale vluchten conflicteren met het grote commerciële luchtverkeer, van en naar Schiphol, dat zich in dat gebied bevindt. In het verleden is het in een groot aantal gevallen niet mogelijk gebleken deze speciale vluchten uitgevoerd te krijgen. Dit had tot gevolg dat overheden niet konden beschikken over actuele of betrouwbare geo-informatie, met de bijbehorende consequenties voor talrijke belangrijke processen als de invoering van de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen), de bijhouding van de Grootschalige Basiskaart, de toetsing en het beheer van waterkeringen en de rampenbestrijding. Verschillende overheidsinstanties hebben zich dit probleem aangetrokken en hebben gezamenlijk besloten een informatie- en coördinatiecentrum op te richten voor overheden binnen het restrictiegebied van Schiphol (Terminal Control Area - TMA Schiphol). De afgelopen drie jaar is veel ervaring opgedaan om tot succesvolle inwinning en levering van geoinformatie te komen. Daarmee hebben de gebruikers van deze producten een belangrijke stap gezet om betrouwbaar en met meer zekerheid over luchtfoto s en remote sensing producten te beschikken. Verantwoording Het ICC-DataLand is opgericht door en voor overheden. Het ICC-DataLand heeft als doelstellingen het betrouwbaar beschikbaar krijgen van geo-informatie en de optimale inzet van deze geo-informatie in de organisaties, ter ondersteuning van de werkprocessen en de gebruikers. Voortbouwend op het seizoen zal in de periode vanuit het samenwerkingsverband ICC-DataLand een gezamenlijke aanbesteding van luchtfoto s en andere producten worden verzorgd. Tevens zal in de periode nog verder geïnvesteerd worden in verdieping van de kennis en in gebruikersondersteuning. Het is de ambitie van de deelnemers om actief bij te dragen aan de optimale inzet en het gebruik van de geo-informatie binnen de organisaties. Het ICC-DataLand coördineert en begeleidt luchtfoto en andere remote sensing aanvragen van overheden binnen de Regio Schiphol. Er word pro-actief met alle deelnemers samengewerkt, zodat tijdig afstemming van de vraag plaatsvindt, en gezamenlijk aanbestedingen in de markt gezet kunnen worden. Het ICC-DataLand ontzorgt de deelnemers in het gehele gezamenlijke aanbestedingstraject, vanaf het opstellen van het bestek tot de acceptatie van het product. Het ICC-DataLand is een kennis- en informatiecentrum, en ondersteunt de deelnemers bij het gebruik van de verkregen producten in de organisaties. In had het ICC-DataLand 51 deelnemers en werd voor 49 deelnemers een gezamenlijke aanbesteding uitgevoerd. 1

3 Terugblik Vooruitblik Verschillende overheidsinstanties hebben in 2009 gezamenlijk het onderzoek Regio Schiphol Bevlogen laten uitvoeren. Het resultaat waren oplossingsrichtingen om met meer zekerheid over luchtfoto s te kunnen beschikken. Daarop is gezamenlijk besloten tot oprichting van het ICC-DataLand. In het eerste projectjaar, , is het ICC-DataLand gestart met 44 deelnemers en 36 aanbestedende diensten. Na het eerste jaar is een uitgebreide evaluatie uitgevoerd en zijn alle aanbevelingen overgenomen. Dit heeft geleid tot een succesvol tweede projectjaar Eind 2011 is besloten om het ICC-DataLand verder te ontwikkelen. In 2012 is er voor de derde keer een succesvolle gezamenlijke aanbesteding georganiseerd. Het uiteindelijke doel van 100% structurele inwinning is nog niet geheel bereikt, maar we hebben inmiddels weer zoveel extra ervaringen opgedaan dat we dit de komende jaren wel hopen te bereiken, aldus Merijn Jacops namens het projectbureau. Gedurende de periode van wil het ICC- DataLand zich verder ontwikkelen en verbreden. DOELSTELLINGEN Betrouwbaar en met zekerheid over luchtfoto s en andere remote sensing producten beschikken. Bijdragen aan de optimale inzet en gebruik van luchtfoto s en remote sensing producten binnen de organisaties. Borgen van continuïteit, zowel organisatorisch als financieel. Wat betekent dit concreet? Het ICC-DataLand blijft zich inzetten om volledige inwinning te bereiken, maar er is ook nagedacht om dit samenwerkingsverband verder te verbreden. Dolf de Rooij (Amstelveen), namens de begeleidingsgroep hierover: Deze unieke wijze van samenwerking biedt op nog veel meer terreinen kansen, daarom is besloten om deze verbreding serieus vorm te geven. Project- Bureau Coördinatie van vraagzijde voor luchtfoto & remote sensing producten Belangenbehartiging van de Regio Schiphol Communicatie Het ICC-DataLand zit sinds de start in een natuurlijk groeiproces. Vanuit de deelnemers is steeds meer behoefte ontstaan naar een breder samenwerkingsverband. Dat heeft geleid tot het vaststellen van verdergaande ambities voor het ICC-DataLand. Daarmee is in 2012 voortvarend gestart. Ook heeft het ICC- DataLand zich ingezet voor de belangen van de Regio Schiphol op het gebied van de inwinning van luchtfoto s en zijn de contacten richting overkoepelende organisaties verder uitgebouwd. Daarmee is het ICC-DataLand een belangrijk aanspreekpunt geworden. In is het ICC-DataLand gegroeid naar 51 deelnemers en 49 aanbestedende diensten. Kennis- Centrum & Helpdesk Gebruikers- Ondersteuning & Informatie- Voorziening Continu beschikbaar voor vragen over organisatie, producten projecten en omgevingsfactoren Trendmonitoring Delen van vraag & antwoord Proactief uitwisselen van best practices, gebruikers-, technischeen productinformatie Relevante omgevingsinformatie samenvoegen Inschakelen deskundigen & markt Interactief forum voor discussie Verzorgen Aanbesteding Verzorgen & begeleiding bij inkoop luchtfoto s & remote sensing producten Ontzorgen aanbestedingsprocedure Marktconsultaties Opstellen documenten & bestek Monitoren en bewaken uitvoering & voortgang Controle & acceptatiefase Evaluatie Trainingen & Opleidingen Kennisoverdracht voor deelnemers Start voorjaar 2012 Aanvang met 3-daagse cursus Regio Schiphol, inclusief deelnemers en geïnteresseerden aan het ICC-DataLand

4 Aanbestedingen Deelnamekosten Het ICC-DataLand verzorgt en begeleidt gezamenlijke aanbestedingen voor luchtfoto s en andere remote sensing producten. Het projectbureau heeft tot doel de deelnemers te ontzorgen bij de voorbereiding van de aanbesteding, bij de uitvoering tot en met de kwaliteitscontrole, en bij de acceptatie van het eindproduct. Aanbesteding Luchtfoto Het ICC-DataLand zet op basis van haar eerder opgedane ervaringen haar activiteiten voort van de voorgaande drie jaren. Het ICC-DataLand zal voor het samenwerkingsverband zijn voor een product met een zeer hoge resolutie met maximale inwinningszekerheid en leveringszekerheid. Komend seizoen zal uiteraard aandacht worden besteed aan de ervaringen en leerpunten van het seizoen Aanbesteding Andere Remote Sensing Producten Het ICC-DataLand richt zich niet alleen op de luchtfoto s, maar ook op andere remote sensing producten, zoals obliek foto s, thermische beelden, opnamen met onbemande vliegtuigen, etc. Deze aanbestedingen zijn voor een groot deel van de organisaties nieuw, of zijn nog niet eerder gezamenlijk aanbesteed. In 2012 heeft het ICC-DataLand succevol de eerste stappen gezet om Obliek foto s vanuit het gezamenlijk belang aan te besteden, en om deze te verkrijgen met maximale inwinningszekerheid en leveringszekerheid. Pascal Keij (Leiden), namens de begeleidingsgroep: Dit unieke samenwerkingsverband is in de eerste plaats opgericht om de leverzekerheid te vergroten in deze regio. Door gezamenlijk op te trekken borgen we de leverzekerheid voor elke organisatie afzonderlijk. Het unieke bestek en de samenwerking met LVNL en de markt, stelt het ICC in staat de mogelijkheden en kansen optimaal te benutten. Door de gedegen aanpak en de goede communicatie worden we volledig ontzorgd zonder dat dat afbreuk doet aan onze eigen verantwoordelijkheid en wensen, aldus één van de deelnemers aan het ICC-DataLand. De ontwikkelingen van producten en technieken gaat snel. Het is voor ons een grote meerwaarde om binnen het ICC-DataLand gebruik te kunnen maken van alle ervaringen en kennis die is opgedaan of om deze kenis gezamenlijk op te doen. De financiering van het ICC-DataLand vindt plaats vanuit alle deelnemende organisaties. Door gezamenlijke investering is het mogelijk de bijdrage per deelnemende organisatie beperkt te houden. De ambitie van het ICC-DataLand is om duurzaam te investeren en daarmee verder te bouwen met de opgedane ervaringen en kennis. De deelnemende organisaties houden via de begeleidingsgroep en de gezamenlijke informatiebijeenkomsten sturing op de begroting en de daarvoor uit te voeren activiteiten. Regelmatig worden de deelnemers geïnformeerd over de financiën en eventuele consequenties. LIDMAATSCHAP Elke organisatie draagt een gelijk bedrag bij aan het projectbureau en de verdere verbreding en verdieping van het ICC-DataLand. Het lidmaatschap omvat een bijdrage aan de volgende activiteiten: Projectbureau Kenniscentrum & Helpdesk Gebruikersondersteuning & Informatievoorziening Elke deelnemer 1.500,- per projectjaar Aanbesteding Luchtfoto Voor de gehele begeleiding van de aanbesteding en begeleiding bij de uitvoering van luchtfoto s wordt aan de deelnemers een aparte bijdrage gevraagd. Deze bijdrage is naar draagkracht (inwoneraantal). Andere organisaties, bv. waterschappen, worden aangeslagen in de hoogste categorie. Deze bijdrage is exclusief de kosten voor de aanschaf van de luchtfoto s. Inwoneraantal Bijdrage , , ,- > ,- Aanbesteding Andere Remote Sensing Producten Voor de begeleiding van andere gezamenlijke aanbestedingen zal een aparte begroting worden opgesteld, met een passende bijdrage. De bijdrage is uiteraard exclusief de kosten voor de aanschaf van de producten. Trainingen & Opleidingen DataLand verzorgt in samenwerking met het project bureau een opleiding. Deelnemers aan het ICC- DataLand krijgen een flink korting op het tarief. Daarnaast zijn afgelopen jaar enkele workshops georganiseerd die komend jaar worden doorontwikeld. 4 5

5 Organisatie Regio Schiphol Het samenwerkingsverband ICC-DataLand wordt gevormd door alle aangesloten organisaties. Het ICC-DataLand kent in haar organisatie een begeleidingsgroep en een projectbureau. Projectbureau Het projectbureau is verantwoordelijk voor alle dagelijkse werkzaamheden en staat onder leiding van de begeleidingsgroep. Het projectbureau voert haar werkzaamheden pro-actief uit en stelt voorstellen en adviezen op voor de begeleidingsgroep en de deelnemers. Het projectbureau acteert volledig vanuit het belang van de deelnemers. Het projectbureau legt verantwoording af aan de begeleidingsgroep en aan de deelnemers bij de informatiebijeenkomsten. Begeleidingsgroep De begeleidingsgroep wordt gevormd door een afvaardiging van de deelnemende organisaties. Elk jaar wisselt de samenstelling van de begeleidingsgroep, waarbij aandacht is voor een representatieve samenstelling. Voor projectvluchten gelden in een groot gebied om Schiphol speciale regels. Vanwege de vele vliegbewegingen en de geldende wet- en regelgeving, worden deze vluchten rondom Schiphol gecoördineerd door de Operationele Helpdesk van de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Het coördineren van deze speciale vluchten is een extra service van LVNL bovenop hun wettelijke en primaire taak, namelijk het zorg dragen voor een veilige regulering van het vliegverkeer van en naar Schiphol. De afgelopen jaren is gebleken dat er steeds meer beperkingen komen om deze speciale vluchten in te kunnen plannen en uit te kunnen voeren. Het is de verwachting dat deze beperkingen de komende jaren groter zullen worden. Daarnaast is de afgelopen jaren bij LVNL een toename van aanvragen geconstateerd voor deze speciale vluchten, zowel vanuit overheidsorganisaties, als vanuit commercieel oogpunt. Door deze wildgroei van aanvragen moet LVNL vaker nee verkopen. Momenteel strekt zich het gebied met beperkingen uit over de regio Schiphol, grofweg het gebied begrensd door Alkmaar, Enkhuizen, Lelystad, Amersfoort, Culemborg en Rotterdam. De begeleidingsgroep is naar buiten toe het eerste aanspreekpunt namens alle deelnemers. Adviezen en voorstellen worden besproken en voorgelegd aan de deelnemers. De begeleidingsgroep vertegenwoordigt het belang van alle deelnemende organisaties. In de begeleidingsgroep zijn DataLand en LVNL op uitnodiging vertegenwoordigd. De Luchtverkeersleiding Nederland coördineert en accomodeert de speciale vluchten boven de Regio Schiphol. Sinds 2009 wordt samengewerkt met de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Mede op basis van opgedane ervaringen vanuit het ICC-DataLand heeft LVNL sinds 2011 nieuwe procedures ingevoerd voor de coördinatie en accomodatie van de speciale vluchten. Ook deze nieuwe procedures hebben bijgedragen aan het vergroten van de inwinningszekerheid. Indeling luchtruim in de Regio Schiphol 6 7

6 Productencatalogus Het ICC-DataLand richt zich in de eerste plaats op luchtfoto s en andere remote sensing producten als basis van de geoinformatievoorziening. Een aantal producten waarbij ondersteuning wordt geboden worden hier toegelicht. Meer producten en meer informatie is te vinden op de website. Luchtfoto - Orthofoto (mozaïek) Een orthofoto is een specifiek afgeleid product van de verticale luchtfotografie. Een verticale luchtfoto bevat afwijkingen veroorzaakt door hoogteverschillen in het terrein, lensvertekening en de stand van het vliegtuig. Een orthofoto is voor deze afwijkingen gecorrigeerd. Over het algemeen wordt een mozaïek gebruikt, waarbij aaneengesloten luchtfoto s geometrisch en radiometrisch aan elkaar worden geplakt. Signaleren van mutaties (WOZ, belastingen GBKN) Beheer & onderhoud openbare ruimte Openbare orde & veiligheid Visuele interpretatie Beroep- & bezwaarschriften (vergunningverlening) Projectbureau ICC-DataLand Regio Schiphol Bevlogen p.a. Bussummerstraat 3A 1411 PK Naarden Tel: info@iccregioschiphol.nl Linkedin: ICC-DataLand Regio Schiphol Bevlogen Contactpersoon: Merijn Jacops Mobiel: info@iccregioschiphol.nl Luchtfoto - Stereobeeld Een stereobeeld is eigenlijk het ruwe product vanuit de verticale luchtfotografie. De verticale luchtfoto s worden met overlap opgenomen zodat elk object op tenminste twee luchtfoto s zichtbaar is. Op deze wijze is het mogelijk om de luchtfoto s in 3D te presenteren. De stereobeelden vormen de basis voor de orthofotomozaïeken, maar kunnen ingezet worden voor andere gebruiksdoelen. Karteringen voor bv. GBKN/ BGT Inmeten en verwerken van mutaties Visuele interpretatie in 3D Maken van 3D-stadsmodellen Maken van hoogtemodellen Thermische Opnamen Thermografie zijn speciale opnamen die de warmte-uitstraling van objecten vastleggen. Door deze op een geschikt moment en op passende wijze op te nemen is het mogelijk om inzicht te krijgen in het warmteverlies van onder meer gebouwen. Deze opnamen worden met een speciale camera in de late avond of vroege ochtend opgenomen. Deze opnamen zijn geen nabij-infrarood opnamen die, veelal tegelijk met luchtfoto s worden opgenomen. Energiebeleid Bewustwording van/voor energiebesparing Monitoring warmteverlies (ook stadsverwarming) Watermanagement Obliek Opnamen Obliek opnamen zijn luchtfoto s waarbij niet alleen verticale opnamen worden gemaakt, maar tevens vanuit meerdere zijwaartse camera s, of vergelijkbaar, beelden worden opgenomen. Hierdoor is elke locatie vanuit meerdere blikvelden zichtbaar en zijn objecten volledig vanuit alle kanten zichtbaar. Signaleren van mutaties (WOZ, belastingen, GBKN) Meten aan objecten Beheer & onderhoud openbare ruimte Openbare orde & veiligheid Visuele interpretatie Beroep- & bezwaarschriften (vergunningverlening) Begeleidingsgroep Voorzitter Gemeente Leiden - Pascal Keij Leden Gemeente Amstelveen - Dolf de Rooij Gemeente Amsterdam - Ries Visser Gemeente Bloemendaal - Daniël Siezenga Gemeente Haarlem - Lana Novovic / Jan Koers Gemeente Haarlemmermeer - Harry Everts Gemeente Purmerend - Herman Jan Frieling Gemeente Waterland - Patrick Wierda 8

7 Informatie- & CoördinatieCentrum Regio Schiphol Bevlogen