gerealiseerde acties, hun impact en aanbevelingen bitibi.eu 1

Transcriptie

1

2 gerealiseerde acties, hun impact en aanbevelingen bitibi.eu 1

3 Work Package: 3 Deliverable: D3.3 D3.4 Grant agreement number: IEE/13/497/SI Project acronym: BiTiBi Project title: Easy and energy efficient from door to door Bike+Train+Bike Document name: D3_3_4_Local_Final_Report_BEL_nl.doc Authors: Blue Mobility (Déborah Anné), Transport & Mobility Leuven (Bruno Van Zeebroeck), Poliedra (Chiara Bresciani) Contents: Actions performed, general impact, future development, recommendations. Target group: Public Actions performed, troubles encountered, outcomes, users suggestions bitibi.eu 2

4 1 Achtergrond BiTiBi uitgevoerde acties... 5 Stakeholders... 5 Derdebetalerssysteem en promotie... 5 Living Lab (community)... 7 Mobib kaart... 8 Kennis succesfactoren impacts van de BiTiBi acties Stijging leden en gebruik Minder autogebruik/meer treingebruik Verdere Blue-bike ontwikkelingen na BiTiBi Uitbreiding Real time informatie + member gets member Stakeholders Aanbevelingen bitibi.eu 3

5 1 Achtergrond Fietsdelen is een belangrijke schakel in de combi-mobiliteit waarbij fiets en OV (openbaar vervoer) elkaar versterken. In 2011 startte NMBS-holding in samenwerking met FIETSenWERK dan ook met Blue-bike waarbij het concept volledig werd gekopieerd van het Nederlandse OVfiets inclusief prijzen, modaliteiten en voorwaarden (volgens de principes netwerk, vrijheid en eenvoud). Hiermee werd eensklaps een nationaal dekkend deelfietssysteem aan de reiziger aangeboden dat bestaat uit 1 registratie, 1 abonnement, 1 afrekening, kortom 1 oplossing. In 2014 werden ook De Lijn en SRWT/TEC aandeelhouder van het project waardoor Blue-bike ook aan bus en tram haltes kan komen te staan en ook stedelijke locaties en parkings zijn mogelijk zijn. In 2014 deed Blue-bike mee met het driejarig Europese Commissie project BiTiBi (Bike train Bike, dat in verschillende landen het promoten van fiets-trein-fietsverplaatsingen als doel heeft. In België focust BiTiBi op de laatste schakel in de fiets-trein-fiets keten, namelijk de deelfiets die toelaat na de treinverplaatsing de eindbestemming te bereiken. In dit document wordt beschreven welke acties werden genomen binnen dit project om Blue-bike te promoten en wat succesvol is gebleken, zodanig dat stakeholders (steden en gemeenten maar ook NMBS, De Lijn en anderen) hieruit kunnen leren en hen toe te laten acteur te worden van een meer duurzame mobiliteit. Mede dankzij deze acties zijn er vandaag reeds actieve gebruikers die in ritten deden waarbij zowel het klantenbestand als de ritten sterk verder blijven toenemen. Er zijn nu 47 Blue-bike locaties en het is de bedoeling dat het er tegen zijn. Meer info over het Europese BiTiBi project is ook te vinden op de BiTiBi website Figuur 1: Blue-bike promotie zoals die in Metro verscheen in het NMBS katern bitibi.eu 4

6 2 BiTiBi uitgevoerde acties Stakeholders Het begin van Blue-bike in 2011 verliep moeizamer en trager dan verwacht. Bij een nieuw systeem is het van groot belang dat stakeholders worden betrokken en dat er voldoende promotie wordt gevoerd. Daarom werden binnen BiTiBi twee lokale workshops georganiseerd in Gent en Luik in het najaar 2014 om de lokale stakeholders (NMBS, de stad, de fietsersbond etc) meer te betrekken bij de uitbouw van het project. Nadien werd een workshop georganiseerd ism het Fietsberaad in Antwerpen (november 2015) waarbij zowel reeds bestaande als geïnteresseerde gemeentebesturen werden uitgenodigd. De bedoeling was om te leren over de verschillende huidige locaties en de mogelijkheden voor nieuwe locaties en de benodigde ondersteuning ervan. Figuur 2: Workshops te Luik-Guillemins, Gent, Antwerpen Derdebetalerssysteem en promotie In samenwerking met de Vlaamse overheid werd het derdebetalerssyteem uitgedacht: van elke rit in een participerende stad wordt 1 euro door de stad betaald, 1 euro door de Vlaamse Overheid en 1 euro door de gebruiker. Waar er bij aanvang 2 derdebetalerssteden waren,zijn er in 2016 reeds 32 steden. Deze lanceringsactie is de grootste hefboom geweest voor het succes van Bluebike tot op vandaag (zie figuur met totaalaantal ritten hieronder). Als de stad zich financieel inzet voor het systeem, gaat zij ook een engagement aan om haar communicatiekanalen (zie illustratie) te gebruiken om het systeem te promoten. Naast de tariefaanpassing voor de klant is lokaal gevoerde promotie de sleutel tot bekendheid en dus, zoals we hebben gemerkt, het succes van het systeem. De steden zijn inzake het gebruik een niet te onderschatten stakeholder voor het systeem en worden voor de uitbreiding van het systeem van bij het begin zowel financieel als inhoudelijk betrokken. Tijdens het BiTiBi project hebben onderhandelingen met de Waalse overheid er eveneens voor gezorgd dat een derdebetalerssysteem tussen de regionale en de lokale overheden in Wallonië bitibi.eu 5

7 mogelijk wordt. Dit zal verder in 2016 uitgewerkt worden met de betrokken partijen. Ook is deze samenwerking van belang voor de uitbreiding van het netwerk aan extra stations. Figuur 3: Groei van het aantal ritten hand in hand met de evolutie van de derdebetalerssystemen Figuur 4: De stad engageert zich om haar kanalen te gebruiken voor de promotie van Blue-bike bitibi.eu 6

8 Living Lab (community) Een deelfietssysteem is vernieuwend en letterlijk een nieuwe wijze van het organiseren van je verplaatsingen, zeker in combinatie met de trein. Het is een mentaliteit en gedragswijziging die tijd vraagt. Het is dus niet onbelangrijk om een sterk product imago op te bouwen waarmee het gemakkelijk is een community op te bouwen. Zo gaan gebruikers geneigd zijn om online te participeren via sociale media en straalt dit uit op zowel hun omgeving als het product. Binnen het BiTiBi project werden enkele facebook promo campagnes gevoerd en werd een twitter carrousel op de homepage ingebouwd. De Facebookpagina heeft 2800 volgers, de twitterpagina Er worden geregeld acties gehouden zoals smartphone houders (zie illustratie) voor op het stuur in ruil voor foto s met Blue-bike, gratis koffie op vertoon van Blue-bike kaart in koffiezaken (zie illustratie), enzovoort. Figuur 5: Nieuws, acties en twitter carrousel op de Blue-bike homepage Figuur 6: Gratis smartphone houders voor een leuke foto met Blue-bike bitibi.eu 7

9 Mobib kaart De Mobib kaart is de Belgische mobiliteitskaart die toegang geeft tot verschillende dienstverleningen: bus, tram, trein, metro, Cambio en dankzij het BiTiBi project in 2016 ook Bluebike. Vaak is het een eerder spontane wens om voor het eerst een BiTiBi verplaatsing te doen. Het is niet steeds zo dat men een week voor de verplaatsing door de registratieprocedure is gelopen en drie dagen gewacht heeft alvorens de kaart te ontvangen. Het wegnemen van dit soort obstakels/drempels is van groot belang. Met de ontwikkeling van de Mobib toepassing kunnen potentiele klanten hun Mobib nummer op de Blue-bike website registreren en bij validatie meteen een fiets ontlenen. Omwille van juridische beperkingen vanuit het platform van de Mobib kaart (BMC) heeft het lanceren van de toepassing langer geduurd dan gehoopt. Op dit moment is het dus nog niet mogelijk om de impact ervan te valideren. Aangezien alle vervoersmaatschappijen het aanbieden en het Blue-bike aanbod vanaf het mogelijk is ook zullen communiceren, zijn de verwachtingen hooggespannen. Figuur 7: Met de Mobib kaart nog gemakkelijker registreren Kennis succesfactoren Binnen het BiTiBi project werd een studie uitgevoerd om de succesfactoren van de bestaande Blue-bike locaties te begrijpen. Enerzijds om te weten hoe het gebruik van de huidige locaties mogelijk te optimaliseren is en anderzijds om te weten waar nieuwe locaties te voorzien. Hiertoe werden eerst verschillende hypothesen getoetst en daaruit factoren en parameters onderzocht. Hieruit is een belangrijke conclusie gekomen die mogelijk voor elke BiTiBi deelfietslocatie geldt, in binnen -en buitenland. Het aantal Blue-bike ritten is sterk gelinkt aan het aantal ondernemingen rond de deelfietslocatie. Het aantal aanwezige ondernemingen in de omgeving kan dus als parameter worden gebruikt bij het bepalen van nieuwe locaties. Echter is er een grote variantie mogelijk ten gevolge van het tarief en de al dan niet gevoerde promotie. Het is in elk geval voor Blue-bike een indicatie dat de juiste koers is gevaren rond het introduceren van een derdebetalersregeling (tarief) en het betrekken van de stad/gemeente om hun bitibi.eu 8

10 communicatiekanalen in te zetten (promotie). De focus op de derdebetalersregeling en promotie zal dus zeker worden verdergezet met extra inzet op het bereiken van ondernemingen. Het volledige onderzoek waarbij verschillende pisten zoals aantal treinreizigers werden onderzocht is op te vragen bij Blue-bike. bitibi.eu 9

11 3 impacts van de BiTiBi acties Stijging leden en gebruik Tijdens het BiTiBi project is het aantal Blue-bike gebruikers en ritten exponentieel gegroeid (zie figuur 1). Figuur 8: De evolutie van het aantal leden en ritten tijdens het BiTiBi project (cumulatief) Minder autogebruik/meer treingebruik Uit een vroegere tevredenheidsenquête bleek al dat 40% van de Blue-bike gebruikers zegt de auto minder te gebruiken dan voor ze Blue-bike gebruiker waren.. Met de bevraging die we binnen het BiTiBi project organiseerden, kregen we een preciezer beeld van de impacts. We leerden dat 23% van de mensen die trein en Blue-bike combineerden anders de auto voor het hele traject hadden gebruikt dankzij Blue-bike in 2015 meer dan een miljoen autokm werden vermeden dankzij Blue-bike meer dan extra treinritten werden gemaakt. 30% van de trein + Blue-bike gebruikers zijn immers nieuwe treingebruikers, waarvan 23% anders de verplaatsing volledig met de auto had afgelegd en 7% de verplaatsing zonder Blue-bike niet gemaakt had. De resultaten zijn gebaseerd op een online enquête afgenomen in juni 2016 bij Blue-bike gebruikers die spontaan de enquête link aanklikten. bitibi.eu 10

12 4 Verdere Blue-bike ontwikkelingen na BiTiBi Uitbreiding Blue-bike zal tegen 2020 minstens 115 locaties beheren, 3000 fietsen in omloop hebben, gebruikers tellen en ritten in dat jaar. De groei geïnitieerd tijdens en dankzij het BiTiBiproject wordt dus verder gezet. Real time informatie + member gets member Deze toepassingen werden voorzien binnen het BiTiBi project. Helaas zorgden problemen met de software leverancier ervoor dat deze niet konden plaatsvinden tijdens het project en werd er verschoven naar de Mobib kaart toepassing. Vanaf 2017 zullen leden andere leden kunnen aanbrengen ( member gets member) en zal er real time informatie beschikbaar op de website zijn dankzij de nieuw te implementeren software. Stakeholders We rekenen op verdere betrokkenheid van de stakeholders. Het systeem groeit, krijgt veel aandacht en kent een toenemend succes. De Lijn zal een grotere rol spelen in de uitbreiding aan niet stationslocaties. NMBS zal via B-parking verder investeren in Blue-bike locaties en nationale promotie voeren. Steden die Blue-bike wensen, worden bij voorbaat betrokken in een financiële ondersteuning met daaraan gekoppeld initiatieven rond promotie. Bedrijven blijven de belangrijkste leverancier van Blue-bike ritten, ook al zijn het meestal de werknemers die het voor eigen rekening nemen. Blue-bike wil daarom verder de B2B markt actief verder uitbouwen. bitibi.eu 11

13 5 Aanbevelingen Hieronder geven we de belangrijkste lessen en aanbevelingen mee: -De doelgroep is in de eerste plaats verplaatsingen in het kader van het werk. Focus dus op ondernemingen zowel in het kiezen van een Blue-bike locatie als in de communicatie; -De lokale (en bij uitbreiding regionale en nationale) overheid is onontbeerlijk als stakeholder om van de Blue-bike locatie een succes te maken. Deze moeten van bij het begin sterk betrokken worden. -Ondernemingen en de steun van de overheid zijn de basis maar de beslissende factor is nog iets anders. De overige ingrediënten voor succes zijn een gunstig tarief en de gevoerde promotie. Zeker het laatste is niet te onderschatten. -Een toegankelijk identificatie/betalingssysteem is zeer belangrijk om potentiele gebruikers de eerste stap te laten zetten aan te trekken. Daarom wordt op de Mobib kaart ingezet. -Een community en product imago opbouwen door middel van sociale media en acties zodat de sympathie voor het product groeit en mensen zich er graag mee associëren en er van mond aan mondreclame kan genoten worden. -De stakeholders, in de eerste plaats overheden (steden en gemeenten maar ook gewestelijke overheid), bedrijven, de NMBS waren van niet te onderschatten belang voor het slagen van het Blue-bike project. bitibi.eu 12