Bouwen door Duitse aannemers in Nederland
|
|
- Philomena van der Heijden
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bouwen door Duitse aannemers in Nederland De VROM-Inspectie staat voor een betere naleving van het VROM beleid en de wet- en regelgeving. Dit resulteert in een betere kwaliteit van de leefomgeving. Om dit waar te maken wordt extra aandacht gegeven aan signalen uit de maatschappij. In 2004 waren er indicaties dat woningen die in Nederland door Duitse aannemers zijn gebouwd, niet zouden voldoen aan de Nederlandse bouwregelgeving. Het project 'Bouwen door Duitse aannemers in Nederland' van de VROM-Inspectie onderzoekt of de woningbouw door Duitse aannemers wel of niet voldoet aan de Nederlandse eisen. 1. Waarom een project over Duitse aannemers? 2. Wat houdt het project in? 3. Met wie werkt de VROM-inspectie samen? 4. Welke wetten en regels gelden voor Duitse aannemers in Nederland? 5. Hoe werd het project uitgevoerd? 6. Welke verschillen zijn er in bouwgewoonten? 7. En, voldoen de Duitse aannemers aan de Nederlandse bouwregels? 8. En voldoen Duitse aannemers aan de Nederlandse Arbowetgeving? 9. Houden gemeenten voldoende toezicht? 1. Waarom een project over Duitse aannemers? In 2004 waren er geluiden dat woningen die in Nederland door Duitse aannemers gebouwd worden, niet zouden voldoen aan de Nederlandse bouwregelgeving en dat gemeenten hier te weinig toezicht op zouden houden. Naar aanleiding van deze signalen heeft de branchevereniging Bouwend Nederland een onderzoek uitgevoerd over dit onderwerp. Conclusie van dat onderzoek was, dat er verschillen zijn in bouwmethoden en materiaalgebruik tussen Nederland en Duitsland, waardoor Duitse bouw tot 30 procent goedkoper zou zijn en niet in alle gevallen voldaan zou worden aan de Nederlandse bouw- en arbo wet- en regelgeving. Het rapport was voor de kamerleden Hofstra en Veenendaal aanleiding om Kamervragen te stellen. De VROM-Inspectie vond dat deze signalen een potentieel risico opleverden voor de leefomgeving. Daarom is in 2005 het project 'Bouwen door Duitse aannemers in Nederland' gestart. 2. Wat houdt het project in? Het onderzoek 'Bouwen door Duitse aannemers in Nederland' wil duidelijkheid creëren in de kwestie of de woningbouw door Duitse aannemers wel of niet voldoet aan de Nederlandse eisen in wet- en regelgeving. Het onderzoek richtte zich op de bouw van woningen op particulier initiatief. Daarbij wordt ingegaan op de volgende vragen: a. Met betrekking tot de bouw van de woningen: Is bij de verlening van de bouwvergunning voldoende getoetst of de bouwplannen voldoen aan de wet- en regelgeving Wordt er op de bouwplaats gebouwd conform de vergunning? Wordt er door de gemeenten voldoende toezicht gehouden op de bouw? b. Met betrekking tot de arbeidsomstandigheden tijdens de bouw: Wordt er op de bouwplaats gewerkt conform de regels in de Arbowetgeving?
2 3. Met wie werkt de VROM-inspectie samen? De signalen die aanleiding waren voor de start van het project, hadden betrekking op zowel de eisen die aan de bouw worden gesteld, als die aan de veiligheid en gezondheid van de werknemers op de bouwplaats worden gesteld. Daarom is samenwerking gezocht met de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie is een handhavings- en uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). 4. Welke wetten en regels gelden voor Duitse aannemers in Nederland? a. Bouwwetgeving De regels waar aannemers zich bij de bouw van woningen aan moeten houden zijn te vinden in de Woningwet, het Bouwbesluit en de gemeentelijke Bouwverordeningen. In het Bouwbesluit staan voorschriften die waarborgen dat een bouwwerk veilig en bruikbaar zal zijn, en dat deze geen gevaar oplevert voor de gezondheid (bijvoorbeeld door een goede ventilatie en te zorgen voor daglicht in het gebouw). Deze voorschriften geven niet aan welke bouwmethode gebruikt moet worden. Ze geven wel prestatienormen; dit zijn normen voor bijvoorbeeld de sterkte van de fundering of de capaciteit van dakgoten. Aannemers zijn vrij in hóe zij aan deze eisen voldoen. Gemeenten houden toezicht op deze regels. Dat doen zij op twee momenten. Vooraf toetsen zij of de bouwplannen voldoen aan de voorschriften. Achteraf controleren zij op de plaats van de bouw of alles volgens de afspraken wordt uitgevoerd. De VROM-inspectie houdt toezicht op de uitoefening van het bouw- en woningtoezicht door gemeenten. b. Arbowetgeving De Arboregels waar aannemers zich bij de bouw van woningen aan moeten houden zijn te vinden in de Arbeidsomstandighedenwet, het Arbeidsomstandighedenbesluit, de Arboregeling en de Beleidsregels en de Arbeidstijdenwet. In dit project zijn alleen de voorschriften uit de Arbeidsomstandighedenwet gecontroleerd. Hierin staan voorschriften die betrekking hebben op de veiligheid en de gezondheid van de werkenden op de bouwplaats. c. Duitsland In Duitsland (deelstaat Niedersachsen) is de situatie anders geregeld: daar wordt gewerkt met een soort kwaliteitskeur voor aannemers waarmee zij aangeven conform de daaraan verbonden bouw- en arboregels te werken. Er zijn zowel publieke als private toezichthouders. Op de bouwplaatsen wordt minder frequent gecontroleerd dan in Nederland; met name bij kleine bouwplaatsen is dit het geval. 5. Hoe werd het project uitgevoerd? Van veertien woningbouwplannen (in acht gemeenten) waar Duitse aannemers de bouw realiseren, werd bekeken of deze voldoen aan de gestelde regels. Er werd nagegaan of de bouwplannen voldoen aan de regels en dus of de vergunning op de juiste gronden is verleend. Verder werd ter plaatse onderzocht of de bouw ook volgens de regels en de vergunning is uitgevoerd. En tenslotte werd bekeken of gemeenten toezicht hebben gehouden op het naleven van de regels. 6. Welke verschillen zijn er in bouwgewoonten? Uit het onderzoek blijkt dat Duitse bouwmethoden en materiaalgebruik verschillen vertonen met die in Nederland. Hieronder staan de belangrijkste verschillen aangegeven. Verschillen in bouwmethoden en -gewoonten 1
3 Sterkte van de fundering Isolatie van de fundering (koudebruggen) Isolatie daken Toegankelijkheid woning; drempelhoogte Ventilatie Nederlandse Duitse bouwgewoonten bouwgewoonten Bouwen met Kruipruimteloos: kruipruimte: beton voor betonbalken en vloeren de fundering storten in direct storten op zand bekisting afgedekt met folie, nadat leidingen en wapening zijn aangebracht. "Warme fundering': isolatie wordt aan de onderzijde van de fundering aangebracht. Toepassing van systeemplaten met geïntegreerde isolatie Stelkozijnen Mechanisch ventilatiesysteem met natuurlijke toevoer: toepassen van ramen met ventilatieroosters Bakgoten 'Koude fundering': isolatie aan de bovenzijde van fundering en begane grond vloer. Toepassing van sporenkap met aanbrengen isolatie ter plekke Montagekozijnen Gebruik van draaikiepramen als ventilatievoorziening, zonder ventilatieroosters Mastgoten Capaciteit van dakgoten Trap Kant en klare trappen In werk gemaakte trappen 1 Het gaat hierbij om de tegenwoordig meest gangbare bouwmethoden- en gebruiken. 7. En, voldoen de Duitse aannemers aan de Nederlandse bouwregels? Ondanks de verschillen in bouwmethoden en materiaalgebruik voldoen Duitse aannemers in ongeveer gelijke mate aan de Nederlandse bouwregelgeving als de Nederlandse aannemers. Op sommige aspecten leveren Duitse aannemers woningen van een hoger kwaliteitsniveau dan gebruikelijk bij Nederlandse aannemers. Verder kan de Duitse wijze van bouwen worden gekarakteriseerd als degelijk. Ook zijn Duitse aannemers vaak flexibel tijdens het bouwen: ook tijdens het bouwen kunnen nog veranderingen worden doorgevoerd. Op enkele punten voldoet de Duitse bouwgewoonte niet altijd aan de Nederlandse voorschriften. Hier is dus extra aandacht voor nodig. Dat betreft: Isoleren van de fundering. In Duitsland is men gewend om te bouwen met een zogenoemde 'koude fundering': er wordt isolatie aangebracht op de bovenzijde van de fundering en de begane grond vloer. Dat is een gevolg van het 'kruipruimteloos' bouwen: betonbalken en vloeren rusten direct op het zand. De Nederlandse regelgeving schrijft voor dat men de
4 buitenschil van een gebouw in een bepaalde mate moet isoleren. Om de 'koude fundering' hieraan te laten voldoen, kunnen onder andere holle bakstenen of blokken foamglas geplaatst worden onder de binnenspouwbladen. Op die manier wordt voorkomen dat de kou via de vloerplaat naar de binnenspouwmuur doorslaat. Ventilatie In Duitsland is men gewend om draai-kiepramen te gebruiken als ventilatievoorziening. In Nederland is het voorschrift dat in ruimten een mogelijkheid is voor luchtverversing. Dit kan door een ventilatierooster, een draai- of schuifraam, een klap- of klepraam, een luik, etc. Er zijn aanvullende eisen gesteld aan de ramen, onder andere dat zij meerdere standen kennen (dus naast 'open' en 'dicht' nog een stand). Daarnaast moeten zij voldoen aan comfort-eisen (onder andere geen tocht veroorzaken). Draaikiep-ramen kunnen meestal niet aan deze eisen voldoen. Dakgoten In Duitsland past men veelal koperen, halfronde dakgoten toe: mastgoten. De capaciteit aan water die ze kunnen verwerken, is niet altijd genoeg om te voeldoen aan de Nederlandse regels, die een minimum geven voor de capaciteit (gebaseerd op een neerslag van 300 liter/seconde/ha). Toegankelijkheid (deurhoogtes en drempels) In Duitsland geldt een norm voor de breedte van een binnendeur van 0,80m en van 0,90m voor een buitendeur. Er is geen eis voor de deurhoogte. De Duitse standaarddeuren zijn vaak niet hoger dan 2,25m. In Nederland dienen binnen- en toegangsdeuren minimaal 0,85m breed te zijn en 2,30m hoog. De Duitse regelgeving kent verder geen toegankelijkheidseis met betrekking tot de drempelhoogte. In Nederland mag deze bij een toegangsdeur niet hoger zijn dan 2 cm. Tuindeuren en deuren naar bijvoorbeeld een buitenberging zijn vaak geen toegangsdeur in de zin van het Bouwbesluit. Hier gelden de genoemde eisen niet, maar het verdient aanbeveling om toch alle deuren in een woning te ontwerpen met deze afmetingen. Daar waar de bouw niet voldeed aan de regels, was onbekendheid een belangrijke oorzaak. Duitse aannemers weten vaak niet precies waaraan zij volgens de Nederlandse regels moeten voldoen. Regels verschillen soms van datgene wat in Duitsland voorgeschreven is. Ook gebruikt men soms andere bouwmethoden en materialen. 8. En voldoen Duitse aannemers aan de Nederlandse Arbowetgeving? Voldoet de Duitse bouw veelal aan de Nederlandse bouwregels, op het terrein van de Arbowetgeving ligt het anders. Er zijn op dit terrein relatief meer tekortkomingen geconstateerd in de naleving dan bij Nederlandse aannemers. De tekortkomingen betreffen voornamelijk het onvoldoende tegengaan van het gevaar voor vallen, en het werken met nietgekeurde arbeidsmiddelen of die van onvoldoende kwaliteit. Onbekendheid met controles is wellicht één van de oorzaken dat er relatief veel Arbo-overtredingen zijn geconstateerd. 9. Houden gemeenten voldoende toezicht? Het signaal dat de gemeenten onvoldoende toezicht houden op de bouw door Duitse aannemers is in het onderzoek niet bevestigd. Sommige gemeenten besteden juist extra aandacht aan de verschillen tussen Nederland en Duitsland: door voorlichting en door in de controle goed te letten op de verschilpunten in bouwmethoden. Dit leidt tot goede resultaten, namelijk het voldoen aan de Nederlandse normen. Sommige gemeenten stellen echter eisen aan Duitse aannemers die boven het niveau van het Bouwbesluit uitgaan. Dit is niet toegestaan.
5 Download Brief aan Tweede Kamer, 4 oktober 2006 (Word, 85 KB) Rapport Bouwen door Duitse aannemers in Nederland, juni 2006 Dossieronderzoek Bouwen door Duitse aannemers, Rapport RPC Bouwcentrum, 14 februari 2006 Informatieblad Bouwen door Duitse aannemers in Nederland, september 2006 Informatieblad Bouwen door Duitse aannemers in Nederland voor opdrachtgevers, september 2006 Informatieblad Bouwen door Duitse aannemers in Nederland voor gemeenten, september 2006 Informationsbulletin für deutsche Bauunternehmen in den Niederlanden, oktober Zie ook Meer informatie over bouwregelgeving is te vinden in het Dossier Bouwregelgeving. Informatie over Arbowet- en regelgeving staat op de website van de Arbeidsinspectie:
Bouwen door Duitse aannemers in Nederland
VROM-Inspectie Regio Noord Overheden Groningen/Drenthe Bouwen door Duitse aannemers in Nederland Een onderzoek of wordt voldaan aan de Nederlandse wet- en regelgeving Cascadeplein 10 Postbus 30020 9700
Nadere informatieVerbouwing van een gevel: geluidsisolatie en ventilatie
Verbouwing van een gevel: geluidsisolatie en ventilatie Probleem Aan de hand van het Bouwbesluit vaststellen welke eisen voor de geluidswering en ventilatie gelden bij de renovatie van een gevel. Oplossingsrichtingen
Nadere informatieBevordering naleving Ventilatie en EPC regels. Verslag uitgevoerde activiteiten 2010. Datum 13 december 2010 Status Definitief
Bevordering naleving Ventilatie en EPC regels Verslag uitgevoerde activiteiten 2010 Datum 13 december 2010 Status Definitief Colofon Publicatienummer VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Bouwen
Nadere informatieVentilatievoorzieningen voor een meterruimte in een woning
Ventilatievoorzieningen voor een meterruimte in een woning Probleem Aan de hand van het Bouwbesluit vaststellen welke eisen er gelden voor de ventilatiecapaciteit die is vereist voor een meterruimte in
Nadere informatieVeiligheidsregio HAAGLANDEN. Handhaving van bestaande kooiladders
Veiligheidsregio HAAGLANDEN Handhaving van bestaande kooiladders Jan Brekelmans 3 maart 2010 1 INHOUD 1. Inleiding... 3 2. Aanleiding... 4 3. Regelgeving... 4 4. Kwaliteit en bruikbaarheid van een kooiladder...
Nadere informatie2. Actuele wet- en regelgeving
2. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo, per 1 oktober 2010) regelt de omgevingsvergunning voor het bouwen (voorheen de bouwvergunning) en de omgevingsvergunning/gebruiksmelding
Nadere informatieRAPPORTAGE 'MATERIËLE TOETS' GEMEENTE HEUSDEN
RAPPORTAGE 'MATERIËLE TOETS' GEMEENTE HEUSDEN Rapporteur Eindverantwoordelijke drs. R.B.J. Prins ir J.W. Pothuis PRC Bouwcentrum B.V. Bodegraven, 4 juli 2002 INHOUDSOPGAVE pagina 1. INLEIDING 1 1.1 Verricht
Nadere informatieLet wel: deze nota betreft alleen de toetsing en het toezicht aan het Bouwbesluit.
BenW-nota dienst Directie RO en afdelingen (k000) afdeling Bouw- en woningtoezicht (k200) telefoon 0182-588280 collegenummer 751515 gouda 17 juni 2012 steller Netten, M. (bwt961) onderwerp Toets- en Toezichtsniveau
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 26 augustus 2016 Beantwoording kamervragen 2016Z15324
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk 2016Z15324 Datum Betreft Beantwoording
Nadere informatieBlok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk
Blok voor Blok Energiezuinigheid en binnenmilieu Piet van Luijk Geregeld BV September 26, 2014 Inhoud presentatie 1. Energiezuinigheid en binnenmilieu 2. Welke kwaliteitsaspecten spelen bij binnenmilieu
Nadere informatieToetsingsprotocol bouwplannen Bouwbesluit 2012 Lelystad
Toetsingsprotocol bouwplannen Bouwbesluit 2012 Lelystad Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot
Nadere informatieVENTILATIE & DAGLICHT MULLER ONTWERP EN ADVIES B.V. WIEDHAAK 18A 3371 KD HARDINXVELD-GIESSENDAM TELEFOON: 0184-614120 FAX: 0184-631091
RAPPORT: VLOEROPPERVLAKTE & RUIMTE-DIFFERENTIATIE VENTILATIE & DAGLICHT WERKNO: 12429 DATUM: 10-06-2015 PROJECT: NIEUWBOUW BEDRIJFSVERZAMELGEBOUW WEIDEVOGEL A/D MANMAKERWEG TE BLESKENSGRAAF B OPDRACHTGEVER:
Nadere informatiewelkom! algemene bouwkunde ipd-opleidingen breda
welkom! algemene bouwkunde ipd-opleidingen breda 1 lesstof in de lessenreeks behandeld. 22 september! inleiding!!! hoofdstuk 1!! wonen woonvormen regelgeving!!! hoofdstuk 1!! bouwmethoden!!! hoofdstuk
Nadere informatieVentilatievoorzieningen, Daglicht, VWA en HWA
Oude Parklaan 2 Castricum Ventilatievoorzieningen, Daglicht, VWA en HWA t.b.v. bouwaanvraag Opdrachtgever: Moke Architecten Projectnr. 1315.01 Datum: 15 juli 2015 ir. K.C.J. Nobel -2- INHOUD 1. INLEIDING...
Nadere informatieBouwbesluit en Passief Bouwen
Bouwbesluit en Passief Bouwen Welke (on)mogelijkheden zijn er vanuit de bouwregelgeving? ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Bouwbesluiteisen en Passief Bouwen Gezondheid
Nadere informatieWelkom bij BouwLokalen. Gezond bouwen en verbouwen
Welkom bij BouwLokalen Gezond bouwen en verbouwen Gezond bouwen en verbouwen ing. John Bouwman Adviesburo Nieman B.V. april/mei 2005 Adviesburo Nieman: wie en wat? Middelgroot ingenieursbureau ca. 50 medewerkers
Nadere informatieHandreiking borging brandveiligheid unitbouw
Handreiking borging brandveiligheid unitbouw PM foto: unitbouw met gevelbekleding Aanleiding en achtergrond Unitbouw die vooral voor tijdelijke bouw wordt toegepast - kan, net als andere bouwmethoden,
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw
Nadere informatieDakkapellen Door H. Koelemij (TNO Bouw)
Dakkapellen Door H. Koelemij (TNO Bouw) Algemeen Belangrijkste functie van een dakkapel is het creëren van extra leefruimte in een woning. De dakkapel wordt geplaatst op een hellend dak. wat is het verschil?
Nadere informatieKamervraag/vragen van de leden Ulenbelt en Van Huijm
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33
Nadere informatieBouwfysica BEM ZK Werknr: Locatie: Kapelaan Kockstraat XC WELBERG (STEENBERGEN NB) Opdrachtgever :
Bouwfysica BEM1601788 gemeente Steenbergen Werknr: 16.009 Locatie: Kapelaan Kockstraat 11 4651 XC WELBERG (STEENBERGEN NB) Opdrachtgever : Opsteller: Bouwbureau Michielsen Gemeynte 17 4631 MG HOOGERHEIDE
Nadere informatieDe Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid BESLUIT:
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, van 6 maart 2006, Directie Arbeidsomstandigheden, nr. ARBO/A&V/2006/14012 houdende/tot
Nadere informatieVerklaring materiaalkeuze:
Inleiding: In dit kleine verslag is de keuze van de materialen te zien betreft de ruwbouw. Deze keuze geeft ook de bouwmethode weer. De aangegeven materialen geven aan dat het gebouw traditioneel zal worden
Nadere informatieREGULIERE BOUWVERGUNNING
Reg. 58 REGULIERE BOUWVERGUNNING BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAi Gelezen de op 12 maart 2008 ingekomen aanvraag van de heer Haarman, Cypressenlaan 4, Dordrecht om aan aanvrager reguliere bouwvergunning
Nadere informatieDatum: 14 november 2016 Ons kenmerk: MW15457 Project: Verbouwing schuur Wiersserbroekweg 12 te Vorden Betreft: Bouwbesluitberekeningen
Adviseurs voor milieu, geluid, trillingen, brand en bouwfysica Alcedo bv Keizersweg 26 Postbus 140, 7450 AC Holten NOTITIE T: (0548) 63 64 20 F: (0548) 63 64 30 E: info@alcedo.nl I: www.alcedo.nl KvK 08108022
Nadere informatieRaadsleden College van Burgemeester en Wethouders
Informatienotitie AAN VAN Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP. DATUM 3 februari 2010 KOPIE AAN J. Spijkerman BIJLAGE. REGISTRATIENUMMER 107967 Geachte raadsleden, Burgemeester en
Nadere informatieMechanische ventilatie in horecabedrijven
Mechanische ventilatie in horecabedrijven Besluit eisen inrichtingen DHW vs Bouwbesluit 2012 Jacco Huijzer jhu@nieman.nl / 06-46 233 999 12-6-2018 2 1 Artikel 5 lid 1 B-DHW Een horecalokaliteit is voorzien
Nadere informatieAan- en uitbouwen Wanneer bouwvergunningsvrij, wanneer een bouwvergunning nodig?
Aan- en uitbouwen Wanr bouwvergunningsvrij, wanr een bouwvergunning nodig? Is uw woning toch een beetje te klein geworden en is een serre dé oplossing? Of wilt u een garage voor uw auto? Als de ruimte
Nadere informatieKwaliteitsborging voor het bouwen
Kwaliteitsborging voor het bouwen Schakeldag RWS 26 juni 2014 Jos Verlinden Ministerie van BZK Hajé van Egmond Instituut voor Bouwkwaliteit Kwaliteitsborging voor het bouwen Verbetering van de kwaliteitsborging
Nadere informatieBouwbesluit. Wettelijke regelingen
Bouwbesluit Wettelijke regelingen Woningwet Bouwbesluit Ministeriële regeling bouwbesluit Nederlandse normen: NEN s Nederlandse praktijkrichtlijnen: NPR Kwaliteitsverklaringen Cauberg-Huygen 2 Bouwbesluit:
Nadere informatieBrandveilige gebouwen
Brandveilige gebouwen Het wettelijk kader (of is gezond verstand voldoende?) Hajé van Egmond Ministerie VROM 6 oktober 2010 Programma Introductie wet- en regelgeving Het huidige stelsel van de bouwregelgeving
Nadere informatieEUROPEAN CONSTRUCTION CAMPAIGN 2004
VERSLAG EUROPEAN CONSTRUCTION CAMPAIGN 2004 (Project A663 - Actieperiode juni) Informatie: Arbeidsinspectie, kantoor Groningen Drs. J.R. Boer Landelijk Projectleider Postbus 30016 9700 RM GRONINGEN (050)5225880
Nadere informatieVEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN ONTWERPFASE. Project: Verbouwing Spaklerweg 32C te Amsterdam. Schutter-ETH BV V&G-Plan Verbouwing Spaklerweg 32C
VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN ONTWERPFASE Project: Verbouwing Spaklerweg 32C te Amsterdam 1 INHOUD BLAD 1 inleiding 3 2 beschrijving van het tot stand te brengen bouwwerk 4 3 bij de totstandkoming betrokken
Nadere informatieADVIES. Pagina 1 van 6. Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften. Secretariaat info@adviescommissiebrandveiligheid.
ADVIES Registratienummer: Betreft: Adviesaanvraag upgrade tweede vluchtmogelijkheid of enkele vluchtroute op galerij Trefwoorden: Verbouw, handhaving, zorgplicht, vluchtroute, beschermde route, enkele
Nadere informatieVrijwilligers en Arbeidsomstandigheden
Vrijwilligers en Arbeidsomstandigheden Frank Rijshouwer Hogere Veiligheidskundige 20 juni 2006 1 Arbowetgeving Arbeidsomstandighedenwet Arbeidsomstandighedenbesluit Arbeidsomstandighedenregeling Arbo-
Nadere informatieKoperskeuzelijst. Werknummer : D0808. Woningtype : 5400
10 Bouwkundige wijzigingen 10.5104 Erker in de zijgevel A 5100 HS Het leveren en aanbrengen van een erker in de kopgevel op de begane grond. Inclusief het aanbrengen van een lage gemetselde borstwering
Nadere informatieEEN OMGEVINGSVERGUNNING VOOR BOUWEN AANVRAGEN
EEN OMGEVINGSVERGUNNING VOOR BOUWEN AANVRAGEN Een omgevingsvergunning voor bouwen aanvragen Gaat u bouwen of verbouwen? Dan hebt u in veel gevallen een omgevingsvergunning voor bouwen nodig. U kunt in
Nadere informatieKoperskeuzelijst : 861D. Werknummer Projectomschrijving Woningtype. : Eensgezinswoning - Koetsier
10 Bouwkundige wijzigingen 10.5423 10.5424 Aanbouw achtergevel +2400 mm Het vergroten van de woning door middel van het aanbrengen van een uitbouw op de begane grond van circa 2400 mm. Inclusief het aanbrengen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 25 883 Arbeidsomstandigheden Nr. 254 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieVeilig vluchten uit gebouwen: wegwijs worden in de regel-geving
Veilig vluchten uit gebouwen: wegwijs worden in de regel-geving Probleem Wat zijn in de wet- en regelgeving de algemene uitgangspunten voor het ontwerp van een in de praktijk goed bruikbaar vluchtplan?
Nadere informatieBouwbesluit Integrale voorschriften voor bouwen, gebruik en sloop
Bouwbesluit 2012 Integrale voorschriften voor bouwen, gebruik en sloop 8 september 2011 Programma Even voorstellen Het huidige stelsel van de bouwregelgeving Het nieuwe Bouwbesluit Totstandkoming en enkele
Nadere informatieVastgoedtransformatie. het Bouwbesluit. 31 mei Patrick van Loon. Vergunningverlener Stadsontwikkeling
Vastgoedtransformatie en het Bouwbesluit 31 mei 2018 Patrick van Loon Vergunningverlener Stadsontwikkeling Het bouwvergunningproces Vooroverleg Indienen aanvraag en inhoudelijke beoordeling op: Bestemmingsplan
Nadere informatieBetreft achtste serie wijzigingen van de Bouwverordening gemeente Stein 1999
Stein 22 oktober 2002 Gemeenteblad Afdeling A 2002, no. 97 Agendapunt 9a Bijlagen 1 Aan De Raad Betreft achtste serie wijzigingen van de Bouwverordening gemeente Stein 1999 Inleiding Zoals wellicht bekend
Nadere informatieBouwbesluittoetsing en toelichting
Bouwbesluittoetsing en toelichting StartUp village Science Park te Amsterdam Tbv wijziging omgevingsvergunning kenmerk 446401 Datum: 23-12-2016 Aantal pagina s: 13 1 Inhoud Omschrijving wijzigingen...3
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieAsbestonderzoek bij scheepswerven en treinonderhoudsplaatsen deelproject asbestobjecten 2010. Datum 16 mei 2011 Status Definitief
Asbestonderzoek bij scheepswerven en treinonderhoudsplaatsen deelproject asbestobjecten 2010 Datum 16 mei 2011 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Milieugevaarlijke Stoffen Nieuwe
Nadere informatieSpelregels bij geschakeld bouwen Particulier Opdrachtgeverschap
Spelregels bij geschakeld bouwen Particulier Opdrachtgeverschap Spelregels bij geschakeld bouwen Kiest u voor een kavel bestemd voor een geschakelde woning dan staat in het kavelpaspoort expliciet vermeld
Nadere informatieTECHNISCHE OMSCHRIJVING
Project: Locatie: Nieuwbouw 15 garages Hof Berlage Koudekerkseweg Vlissingen Versie C februari 2019 CONCEPT Technische Omschrijving 1 van 6 Inhoud 00 PROJECTOMSCHRIJVING 01 BEPALINGEN 02 PEIL VAN DE GARAGES
Nadere informatieRapport. Risico-inventarisatie & -evaluatie daken. Gymzaal
Rapport Risico-inventarisatie & -evaluatie daken Gymzaal Rapport Risico-inventarisatie & -evaluatie daken Opdrachtgever : Gemeente Veiligheid Valgevaar 23 6583 QQ Veiligstad Tel. 009-555 777 E-mail info@gemeenteveiligheid.nl
Nadere informatieOngewenste opwarming koudwaterleidingen in woningen Verslag uitgevoerde activiteiten 2010. Datum 23 december 2010 Status Definitief
Ongewenste opwarming koudwaterleidingen in woningen Verslag uitgevoerde activiteiten 2010 Datum 23 december 2010 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Bouwen aan kwaliteit
Nadere informatieToezicht door de VROM-Inspectie op het aanbrengen van CE-markering op bouwproducten in 2003.
Toezicht door de VROM-Inspectie op het aanbrengen van CE-markering op bouwproducten in 2003. 1. Inleiding en doel De komende jaren zullen vrijwel alle bouwproducten van het CE-markeringsteken moeten worden
Nadere informatieDrijvende bouwwerken. Informatieblad. Wet verduidelijking voorschriften woonboten. Drijvende bouwwerken
Informatieblad Drijvende bouwwerken Dit informatieblad geeft een beknopt overzicht van de belangrijkste bouwvoorschriften voor drijvende bouwwerken, zoals woonboten, die naar verwachting zullen gelden
Nadere informatieAsbest in gemeentelijke gebouwen. Een praktisch handvat voor het omgaan met asbest
Asbest in gemeentelijke gebouwen Een praktisch handvat voor het omgaan met asbest Bezit uw gemeente gebouwen waarin asbest is verwerkt? Het kan voorkomen dat u als gemeentelijke gebouwbeheerder met asbest
Nadere informatieDakkapel. Voldoet uw bouwplan aan de vergunningvrije criteria op grond van de Woningwet? Zie ook folder van VROM
Dakkapel Voldoet uw bouwplan aan de vergunningvrije criteria op grond van de Woningwet? Zie ook folder van VROM ja nee U kunt direct gaan bouwen. De bouw moet veilig (bijv. stevige constructie) en gezond
Nadere informatieVoor beide soorten aanbouwen geldt dat Woonlinie geen vergoedingen verstrekt voor het aanbrengen en/of verwijderen ervan.
KLUSWIJZER 11 Zelf een aanbouw plaatsen Woont u naar uw zin, maar wilt u toch meer ruimte in de woning? Als verhuizen voor u geen optie is, kan een aanbouw uitkomst bieden. U kunt bijvoorbeeld de wasmachine
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieDe sleutel tot toegankelijkheid
DE TWEE SNOEKEN Datum: 17/18 november 2010 Claudia Fransen De Twee Snoeken De Twee Snoeken 1961 1985 2010 Stedenbouw Architectuur Interieur Calculatie Duurzaamheid Bouwregelgeving 3D visualisatie Bouwsoftware
Nadere informatieLandelijk onderzoek naar de prestaties van mechanische ventilatiesystemen in nieuwbouw eengezinswoningen
Landelijk onderzoek naar de prestaties van mechanische ventilatiesystemen in nieuwbouw eengezinswoningen In opdracht van het ministerie van VROM (thans Infrastructuur en Milieu) ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu
Nadere informatieSpelregels bij geschakeld bouwen Particulier Opdrachtgeverschap
Spelregels bij geschakeld bouwen Particulier Opdrachtgeverschap Spelregels bij geschakeld bouwen Kiest u voor een kavel bestemd voor een geschakelde woning dan staat in het kavelpaspoort expliciet vermeld
Nadere informatieMUSCHBERGWEG TE EINDHOVEN
VOORWOORD STAND VAN DE VERKOOP Allereerst willen wij u nogmaals feliciteren met de aankoop van uw nieuwe woning. Het is ons een genoegen om u informatie te kunnen verstrekken over de voortgang van het
Nadere informatieHolland Solar heet u welkom. Veilig werken op daken. Solar Solu(ons 2015
Holland Solar heet u welkom Veilig werken op daken Solar Solu(ons 2015 Veilig werken op daken ernst van tongeren directeur/eigenaar ID energie bestuurslid Holland Solar assessor Kenteq ( SEI erkenning
Nadere informatieKorte samenvatting van de wijzigingen in het Bouwbesluit 2012 ingaande per 1 juli 2015:
Korte samenvatting van de wijzigingen in het Bouwbesluit 2012 ingaande per 1 juli 2015: De wijzigingen die per ingaan per 1 juli betreffen met name wijzigingen voor particuliere woningbouw: Wijzigingen
Nadere informatieKANAALPLAATVLOER PRODUCTEN 3 SYSTEEMVLOEREN
5 5 PRODUCTEN 3 SYSTEEMVLOEREN KANAALPLAATVLOER Een kanaalplaatvloer is een vrijdragende systeemvloer met een rechthoekige doorsnede, die van holle kanalen is voorzien. De vloer wordt soms ook wel holle
Nadere informatieWettelijke regelingen
Bouwbesluit Wettelijke regelingen Woningwet Bouwbesluit Ministeriële regeling bouwbesluit Nederlandse normen: NEN s Nederlandse praktijkrichtlijnen: NPR Kwaliteitsverklaringen Cauberg-Huygen 2 Bouwbesluit:
Nadere informatieBrandveiligheid van woningscheidende constructies
Brandveiligheid van woningscheidende constructies Uit verschillende branden is gebleken dat bij woningen met een houten plat dak de brand snel kan overslaan naar de naast gelegen woningen. Dit veroorzaakt
Nadere informatieWet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht
Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Beschikking Omgevingsvergunning Aanvrager : M. Titsing Vastgoed B.V. Aangevraagde activiteiten : Bouwen van een kantoor met bedrijfshal Locatie : Binnenhaven 111a
Nadere informatieInfiltratievoorziening Stadshagen
betrokken Gemeente Zwolle Afd. Civiel en Groen Stadskantoor Lübeckplein 2 Postbus 10007 8000 GA Zwolle M.Heideveld@zwolle.nl www.zwolle.nl Infiltratievoorziening Stadshagen Programma van eisen Versie Stadshagen
Nadere informatie2. Actuele wet- en regelgeving
2. Omgevingswet De nieuwe Omgevingswet, die naar verwachting in 2018 in werking treedt, integreert 26 wetten op het gebied van de fysieke leefomgeving. Hieronder vallen onderwerpen als: bouwen, milieu,
Nadere informatieBasisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht)
Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening en is
Nadere informatieBouwbesluit 2012. Brandveiligheid en gebouwontwerp
Bouwbesluit 2012 Brandveiligheid en gebouwontwerp Programma Waartoe leidt het Bouwbesluit 2012? Wijzigingen Bouwbesluit 2012 Doormelding Certificering Vluchten Conclusie: Brandveiligheid is een keuze (wetgeving
Nadere informatieInleiding. 1.1 Wat is de omgevingsvergunning?
1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat deel met een korte bespreking wat een omgevingsvergunning is en wat vergunningsvrij bouwen is. De achtergrond en doelstellingen van de belangrijkste regelingen (de Wet algemene
Nadere informatieLandelijk toezicht op kinderopvang in 2008
Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008 Landelijk toezicht op kinderopvang in 2008 In Nederland gelden hoge eisen voor kinderopvang. We willen dat kinderen gezond en veilig kunnen leren, spelen, slapen
Nadere informatieToezicht & Handhaving in de Gemeente Meerssen
Toezicht & Handhaving in de Gemeente Meerssen INLEIDING De meeste mensen willen graag wonen in een gemeente die veilig is en er netjes en verzorgd uitziet. Maar we willen ook wel eens iets aan de omgeving
Nadere informatieRapportage Energiebus
Rapportage Energiebus Nieuwe Leliestraat Amsterdam Type woningen: 14 portiekwoningen, 70 m2 Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Bewonerscommissie Nieuwe Leliestraat Verhuurder: De Alliantie Datum: 21-10-2014
Nadere informatieT O E T S I N G S R A P P O R T
T O E T S I N G S R A P P O R T BOUWBESLUIT 2012: LUCHTVERVERSING project: status: werknummer: Geluidstudio Warnier Posta Amsterdam Definitief 2016-032 rapportnummer: datum: auteur: 2016032_LUCHTVERVERSING
Nadere informatie11 oktober 2012 W2.4: Constructieve aspecten van transformatie. Imagine the result
11 oktober 2012 W2.4: Constructieve aspecten van transformatie Imagine the result Wie zijn wij? Jeroen Bunschoten Senior adviseur bouwregelgeving ARCADIS Nederland BV Gerard van Engelen Senior adviseur
Nadere informatieDe omgevingsvergunning wordt verleend onder de bepaling dat de volgende bijlagen deel uitmaken van de vergunning:
.. Zaak: 362494 Dossier: OV17113 Documentnummer: 362494BV Omgevingsvergunning Burgemeester en Wethouders hebben op 2 juli 2017 een aanvraag voor een omgevingsvergunning ontvangen voor het (ver)bouwen van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 226 775 20 20november 2008 Besluit van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 november 2008, nr. ARBO/A&V/2008/14423,
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
> Retouradres Postbus 30941 2500 GX Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30941 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Betreft Beantwoording
Nadere informatieBedrag Puntnr Omschrijving Meer Minder
1 12-3-23 Afdruk Eerste opgave met voorblad, bedragen in EUR M/ GAARNE UW GEGEVENS IN BLOKLETTERS INVULLEN A.U.B. Naam: Bouwnummer: Telefoon prive: Adres: Postcode: Woonplaats Telefoon zaak: Telefoon mobiel:
Nadere informatieRapport. Rapport betreffende een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Arnhem. Datum: 6 maart 2013. Rapportnummer: 2013/020
Rapport Rapport betreffende een klacht over het college van burgemeester en wethouders van Arnhem Datum: 6 maart 2013 Rapportnummer: 2013/020 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de gemeente Arnhem onvoldoende
Nadere informatieDe omgevingsvergunning wordt verleend onder de bepaling dat de volgende bijlagen deel uitmaken van de vergunning:
.. Zaak: 362335 Dossier: OV17111 Documentnummer: 362335BV Omgevingsvergunning Burgemeester en Wethouders hebben op 28 juni 2017 een aanvraag voor een omgevingsvergunning ontvangen voor het (ver)bouwen
Nadere informatie01. Sloop / bouwafval - Enig sloopafval is te verwachten bij verwijderen aftimmering onderzijde balkon.
Programma van Eisen Project: Marcusstraat 19A Opdrachtgever: Dhr Pyati Projectmanagement: Huisvan BV Ruben Abrahams 06 421 400 87 ra@huisvan.nl Versie: 8 december 2014 Algemeen Dit is het Programma van
Nadere informatieSCHIPHOL HOTEL BADHOEVEDORP
SCHIPHOL HOTEL BADHOEVEDORP 08-06-2016 Toets thermische isolatie en energieprestatie Toets thermische isolatie en energieprestatie ten behoeve van de aanvraag omgevingsvergunning. Definitief Schiphol Hotel
Nadere informatieJOINT ARCHITECTURAL NETWORK FOR URBAN SYNERGY. De Digitale Dakkapel
JOINT ARCHITECTURAL NETWORK FOR URBAN SYNERGY De Digitale Dakkapel De Digitale Dakkapel De Digitale Dakkapel slaat een brug tussen overheid en burger. Middels een webapplicatie kan in een klein aantal
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORTAGE. Faculteit Geowetenschappen te Utrecht 31 oktober 2016
VOORTGANGSRAPPORTAGE Faculteit Geowetenschappen te Utrecht 31 oktober 2016 2016 November Deze maand voeren wij onderstaande werkzaamheden uit: De werkzaamheden aan de afbouw zullen op alle verdiepingen
Nadere informatieBouwbesluit 2012. Geluid. Geregeld BV
Bouwbesluit 2012 Geluid Geregeld BV 17 juni 2012 Stelsel van de bouwregelgeving Hoe zit het Bouwbesluit 2012 in elkaar Geluid 2 Geregeld BV Het stelsel van de Bouwregelgeving Wet algemene bepalingen omgevingsrecht
Nadere informatieKoperskeuzelijst. Werknummer : Projectomschrijving : Woningtype. : Woningtype Koetsier
10 Bouwkundige wijzigingen 10.5423 Aanbouw achtergevel + 240cm A 5400 OH Het vergroten van de woning door middel van het aanbrengen van een uitbouw op de begane grond van circa 240 cm, inclusief het aanbrengen
Nadere informatieWet kwaliteitsborging voor het bouwen Rollen en taken van het bevoegd gezag
Wet kwaliteitsborging voor het bouwen Rollen en taken van het bevoegd gezag Hajé van Egmond voorjaar 2017 Stand van zaken wetsvoorstel Gewijzigd voorstel van wet: wat heeft de Tweede Kamer aangenomen?
Nadere informatieHerbestemmen van bestaande gebouwen
Herbestemmen van bestaande gebouwen Hoeveel meer dan het minimum? Jan Hardlooper Adviseur Cauberg-Huygen Rotterdam www.chri.nl Studentenhuisvesting repetitie en rationaliteit voorkeur voor zelfstandige
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Turfmarkt 147 2511 DC Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt 147 Den Haag Turfmarkt 147 2511 DC Den Haag Nederland www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieEckelrade...buiten! Heerlijk buiten wonen in Eckelrade! Heerlijk buiten wonen in Eckelrade! Woonwensen Worden Waar. Technische gegevens
situatie ruime halfvrijstaande gezinswoningen ruime halfvrijstaande gezinswoningen Technische gegevens Fundering De fundering wordt uitgevoerd als een fundering op staal met grondverbetering en conform
Nadere informatieBouwbesluit Toetsing BB 2012
Projectnummer : Datum : Tekening: Versie : Opdrachtgever : Nijverheidsweg te Heemstede BG PR6304 2 juni 205 v.0 AG architecten bv d.d. 26 mei 205 gemaakt door: RDG Bouwbesluit Toetsing BB 202 ijverheidsweg
Nadere informatieRichtlijn ruimte voor afleverstation DWAS
Richtlijn ruimte voor afleverstation DWAS Voorschriften en afmetingen van ruimten voor directe afleverstations Revisie F Richtlijn ruimte voor afleverstation DWAS Voorschriften en afmetingen van ruimten
Nadere informatieWorkshop: Kwaliteit voor kleine en grote bouwwerken
Workshop: Kwaliteit voor kleine en grote bouwwerken Wat is BouwGarant Algemeen: Met ruim 1500 aangesloten bouwbedrijven het grootste keurmerk van de bouw in Nederland. Alle deelnemers worden periodiek
Nadere informatieWerkvoorbereiding & uitvoering Arbo
Werkvoorbereiding & uitvoering Arbo ARBO WET Arbeidsomstandighedenbesluit Afdeling bouwplaatsen Aspecten: Uitvloeisel Uitvloeiselvan vaneuropese Europeserichtlijn richtlijn De Debouwsector bouwsectorisiseen
Nadere informatieRapport Bouwbesluiteisen
BOUWADVIESBUREAU RAATJES HEIN LEEMHUISSTRAAT 5 9744 DR GRONINGEN TELEFOON: 050-5 25 37 51 E-MAIL: INFO@RAATJES.NL INTERNET : WWW.RAATJES.NL BANKNR : NL84INGB0009395868 KVK GRONINGEN : 02078129 Rapport
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatie