Publieksmilieujaarverslag 2015

Transcriptie

1 Publieksmilieujaarverslag 2015 Waarom dit milieujaarverslag? Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (HHSK) is wettelijk verplicht om voor de afvalwaterzuiveringsinstallatie (awzi) Kralingseveer een publieksmilieujaarverslag uit te brengen. HHSK beschrijft hierin niet alleen de milieuaspecten van awzi Kralingseveer, maar ook die van de overige acht awzi s die in beheer van het hoogheemraadschap zijn. Daarmee geeft het publieksmilieujaarverslag een beeld van de effecten die deze awzi s hebben op het milieu. HHSK zuivert in zijn afvalwaterzuiveringsinstallaties jaarlijks een grote hoeveelheid afvalwater. De verschillende processen op deze zuiveringsinstallaties kunnen het milieu in meer of mindere mate belasten. In dit milieujaarverslag beschrijft HHSK (een deel van) de milieubelasting en gaat het in op de geplande activiteiten om eventuele nadelige effecten voor het milieu te minimaliseren. De awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is als waterschap verantwoordelijk voor de waterkeringen en wegen (het beheer van dijken, kaden en wegen), de waterkwantiteit (het beheer van het waterpeil) en de waterkwaliteit (de zorg voor schoon oppervlaktewater en het zuiveren van afvalwater). Het beheersgebied ligt globaal in de ruit: Rotterdam Zoetermeer Gouda Schoonhoven. Het afvalwater van woningen en bedrijven uit dit gebied wordt via rioolstelsels en persleidingen naar afvalwaterzuiveringsinstallaties (awzi s) gevoerd. Daar wordt het verontreinigde afvalwater gezuiverd, waarna het kan worden geloosd op het oppervlaktewater. Voor het zuiveren van het afvalwater beheert HHSK een negental awzi s, te weten de awzi s Kralingseveer en Groenedijk in Capelle aan den IJssel, de awzi Kortenoord in de woonkern Nieuwerkerk aan den IJssel (gemeente Zuidplas), de awzi Groote Zaag in de woonkern Krimpen aan de Lek (gemeente Krimpenerwaard) en de awzi s in de woonkernen Ammerstol, Bergambacht, Berkenwoude, Stolwijk en Haastrecht (alle gemeente Krimpenerwaard).

2 Awzi Kralingseveer De awzi Kralingseveer is de grootste van de awzi s die HHSK beheert. De installatie ligt direct naast de Van Brienenoordbrug en springt daar aardig in het oog. Op deze installatie is het mogelijk om het afvalwater van ongeveer mensen te zuiveren. Dit afvalwater is afkomstig van inwoners en bedrijven van een deel van de gemeente Rotterdam (ten noorden van de Nieuwe Maas), de woonkern Bergschenhoek (gemeente Lansingerland) en een deel van Capelle aan den IJssel. Per dag gaat het om gemiddeld ongeveer 100 miljoen liter water. Het gezuiverde afvalwater wordt uiteindelijk geloosd op de Nieuwe Maas. Awzi Kortenoord De awzi Kortenoord is kleiner dan de awzi Kralingseveer en ligt bij de woonkern Nieuwerkerk aan den IJssel. De awzi Kortenoord zuivert het afvalwater afkomstig van woningen en bedrijven in een uitgestrekt gebied: de gemeente Zuidplas en een deel van Lansingerland. Ook het afvalwater van de wijk Nesselande, gelegen in de gemeente Rotterdam, wordt gezuiverd op de awzi Kortenoord. In totaal kan de awzi Kortenoord het afvalwater zuiveren van ongeveer mensen. Momenteel is een deel van de awzi buiten gebruik. Volgens de inzichten van 2015 zal deze zuivering niet eerder dan 2022 worden uitgebreid tot ongeveer inwonerequivalenten door het aansluiten en renoveren van 2 buitengebruik gestelde nabezinktanks. Awzi Groenedijk De awzi Groenedijk zuivert dagelijks het afvalwater van woningen en bedrijven uit de wijken Oostgaarde, Schollevaar en Hoofdweg van Capelle aan den IJssel en het afvalwater uit het Rotterdamse Zevenkamp. In totaal kan de awzi Groenedijk het afvalwater zuiveren van ongeveer mensen. Awzi Groote Zaag De awzi Groote Zaag is gelegen in Krimpen aan de Lek. Op deze zuivering wordt het afvalwater gezuiverd van de kernen Krimpen aan de lek, Lekkerkerk en Ouderkerk aan den IJssel (gemeente Krimpenerwaard) alsmede van Krimpen aan den IJssel. Op deze awzi kan het water van ongeveer inwoners worden gezuiverd. Awzi s Haastrecht, Ammerstol, Bergambacht, Berkenwoude en Stolwijk In het deelgebied Krimpenerwaard bevinden zich nog een vijftal wat kleinere awzi s. Deze awzi s zijn inclusief capaciteiten in onderstaande tabel genoemd. Installatie Capaciteit in 2015 in inwonerequivalenten Ammerstol Bergambacht Berkenwoude Haastrecht Stolwijk Totaal De milieueffecten De awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard zijn in de afgelopen jaren aangepast en voldoen aan de huidige milieueisen. In 2014 is een aantal regelingen op de awzi s geïntroduceerd, waarmee het chemicaliënverbruik voor het indikken van slib en het verwijderen van fosfor wordt gereduceerd. Water In totaal hebben de awzi s van Schieland en de Krimpenerwaard in 2015 het afvalwater van ongeveer inwoners gezuiverd. Dat is overwegend conform de kwaliteitseisen uitgevoerd, zoals deze in de lozingsvergunningen zijn opgenomen. Het verwijderingspercentage voor fosfaat 2

3 en stikstof bedroeg voor beide stoffen 82%, hetgeen boven de norm ligt; voor beide parameters is dat 75%. Het zuiveringsproces van de awzi Berkenwoude wordt al jaren incidenteel verstoord. Om de problematiek op te lossen is onder andere contact gelegd met de veehouderijen en kaasmakerijen in het gebied. In november 2015 is met de bedrijven een overleg gevoerd en is de problematiek toegelicht. Dit lijkt zijn vruchten af te werpen gezien het feit dat er in de afgelopen periode geen problemen van betekenis hebben voorgedaan op de awzi Berkenwoude. Toch blijft de kwetsbaarheid van de zuivering Berkenwoude een ongewenste situatie, omdat relatief kleine lozingen tot verstoring van het zuiveringsproces kan leiden. Voor een vermindering van deze kwetsbaarheid is naast handhaving en voorlichting een fysieke maatregel noodzakelijk. Door het plaatsen van een buffertank in de waterlijn wordt het influent dusdanig verdund dat de zuivering zonder verstoring kan functioneren en de eventuele verhoogde concentraties geleidelijk kan verwerken waarmee uitval en schade aan de zuivering en overschrijding van de lozingseisen kan worden voorkomen. Met de bouw van deze buffertank wordt naar verwachting in 2016 gestart. Om de zuiveringsresultaten van deze awzi te verbeteren en het effect van het lozen van het effluent op het polderwater te verkleinen is een zogenaamde waterharmonica ontworpen. In deze nareinigingssloot wordt het water verder geschikt gemaakt om geloosd te kunnen worden op het oppervlaktewater. De waterharmonica zou in de loop van 2015 worden aangelegd. Als gevolg van nadere onderzoeken die moesten worden uitgevoerd voor de vergunnings- en subsidieaanvraag is de bouw vertraagd. Naar verwachting wordt de waterharmonica in 2016 gerealiseerd. De awzi Groote Zaag is in de periode gerenoveerd en aangepast om tot 2024 het aangeboden afvalwater te kunnen zuiveren. Tijdens deze ombouwperiode is in 2014 een overschrijding van de lozingseisen geweest door licht slibverlies. Om een dergelijke overschrijding van de lozingseisen te voorkomen is op de awzi een nieuwe regeling geïnstalleerd waarmee uitspoeling van slib automatisch wordt voorkomen. Op 21 februari 2015 heeft de regeling niet goed gefunctioneerd en zijn de lozingseisen kortstondig overschreden. Uit een analyse bleek dat in de nieuwe regeling één van de benodigde waarden verkeerd was ingesteld. Dit is kort daarna hersteld, daarnaast zijn extra beveiligingen ingebouwd waardoor bij eventuele afwijkingen in het zuiveringsproces sneller actie kan worden ondernomen. De regeling heeft dit jaar op de momenten dat dat nodig was (combinatie van hoge slibaanvoer en veel neerslag) aantoonbaar goed gefunctioneerd. 3

4 Geur en geluid Het verladen van zuiveringsslib uit de slibsilo van de awzi Kralingseveer veroorzaakte in 2015 incidenteel nog een stankpiek. HVC (de slibverwerker) heeft in samenwerking met de waterschappen een systeem ontwikkeld om het slib geurloos te kunnen verladen. Hiervoor zijn speciale vrachtwagens ontworpen. Deze wagens zijn ook op de awzi Kralingseveer ingezet, maar doordat er in 2015 onvoldoende van deze auto s beschikbaar waren, is het slib incidenteel opgehaald met de conventionele vrachtauto s. Hierdoor trad in 2015 af en toe toch nog de genoemde stankpiek op. Inmiddels heeft HVC voldoende nieuwe vrachtauto s beschikbaar, waardoor stank als gevolg van de slibverlading op Kralingseveer tot het verleden behoort. In 2015 is een aantal klachten binnengekomen van geuroverlast op rioolgemalen van HHSK. de geurfilters van deze gemalen voldeden niet goed. Er zal extra aandacht aan de goede werking van de geurfilters worden gegeven. In het activiteitenbesluit, dan wel door maatwerk, zijn voor onze installaties en gemalen eisen opgenomen betreffende het toegestane geluid dat geproduceerd mag worden. Alle grote geluidproducerende onderdelen van de installaties staan binnen opgesteld. Hierdoor is onder normale omstandigheden van geluidsoverlast geen sprake. In 2015 is bij de afdeling een klacht binnengekomen over geluidsoverlast nabij awzi Stolwijk. Door extra aanpassingen aan de compressors is deze overlast ongedaan gemaakt. Bodem en grondwater In 2015 zijn de grondwatermonitoringsystemen op de awzi s conform de bodembeschermingsplannen gerealiseerd en voor de eerste maal bemonsterd. Na de tweede bemonsteringsronde in 2016 wordt hierover gerapporteerd. Afvalstoffen De belangrijkste afvalstoffen op de awzi s zijn zuiveringsslib en zand. Beide afvalstromen worden afgevoerd naar de slibverbrandingsinstallatie van HVC in Dordrecht. Daar wordt het slib op milieuverantwoorde wijze verbrand. De asresten worden voor het grootste deel gebruikt als grondstof voor de productie van vulstoffen voor asfalt. In 2014 is door HVC samen met een andere slibverbrander (SNB) een contract ondertekend voor het terugwinnen van fosfor uit de verbrandingsas. Naar verwachting wordt nagenoeg 100% van het fosfor uit deze as teruggewonnen. De fabriek wordt naar verwachting in 2018 in gebruik genomen. Om de transport- en verwerkingskosten zoveel als mogelijk te beperken worden doelen gesteld aan de ontwateringsgraad van het slib in bandindikkers en centrifuges. Met de keuze om al het zuiveringsslib van de awzi s van HHSK te vergisten op de awzi Kralingseveer wordt de hoeveelheid te verbranden slib verder gereduceerd. Overige afvalstoffen, zoals bedrijfsafval en klein chemisch afval, zamelt het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard gescheiden in op de awzi Kralingseveer, waarbij de hoeveelheden worden geregistreerd. Vervolgens wordt het afgevoerd naar erkende afvalverwerkers. Energie Om afvalwater te kunnen zuiveren is energie nodig. Deze energie, voornamelijk elektriciteit, wordt gebruikt om het afvalwater naar de awzi s te transporteren, het afvalwater te zuiveren en het slib te ontwateren. In 2015 is 34% van het totale elektriciteitsverbruik van de afdeling Afvalwaterketen zelf duurzaam opgewekt. Het slib dat wordt gevormd tijdens het zuiveringsproces wordt centraal op de awzi Kralingseveer vergist. Het biogas wat hierbij vrijkomt wordt verwerkt in een warmtekrachtinstallatie tot elektriciteit en warmte. Beide energiestromen worden weer nuttig gebruikt in het zuiveringsproces zelf. Voor elektriciteit was de awzi Kralingseveer in 2015 zelfs voor 78% zelfvoorzienend! De overige elektriciteit die nodig is heeft HHSK ook in 2015 groen ingekocht. 4

5 Energie-efficiencyplan (EEP2) In 2012 is het tweede EEP opgesteld voor de periode De geplande maatregelen leiden naar verwachting tot een besparing van ruim 2,0 GWh, waarmee de totale besparing ten opzichte van het referentiejaar 2008 ruim 3,2 GWh ofwel 16% zal bedragen. Het doel voor de waterschappen is om 24% minder elektriciteit te verbruiken in 2020 ten op zichte van