Servicedocument. Profiel. Werkbegeleider in het leerbedrijf

Transcriptie

1 Servicedocument Profiel Werkbegeleider in het leerbedrijf Maart 2011

2 Colofon Profiel van de werkbegeleider in de BPV Betrokkenen bij dit document MBO Raad Nicoline Adèr - Werkgroepleider Examenprofielen BTG GWS Adviserende werkbijeenkomsten (11 januari; 15 februari 2011) - Leden Calibris platforms kwalificatiestructuur: Verpleging & Verzorging Assisterenden Gezondheidszorg Sociaal Agogisch Werk Onderwijsassistent Sport & Bewegen - Leden Paritaire Commissie Calibris (maart 2011) Calibris: ontwikkelgroep Frans Sijben Peta van den Berg (competentieprofiel werkbegeleider) Rutger van der Kaaij Sandra de Groot Maart 2011 Profiel werkbegeleider 1

3 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2. Op naar een sectoraal profiel Werkbegeleider 3. Status en plek van dit sectoraal rolprofiel 4. Professionele grondhouding en kennis & vaardigheden van de werkbegeleider 4.1 Grondhouding 4.2 Algemene kennis en vaardigheden 5. De activiteiten van de werkbegeleider met bijhorende vereisten. 6. Competentiematrix Werkbegeleider Profiel werkbegeleider 2

4 1. Aanleiding Met de invoering van competentiegericht opleiden heeft het leren in de praktijk (lees: de beroepscontext) meer aandacht gekregen dan voorheen. In die beroepscontext dient de mbodeelnemer te laten zien dat hij adequaat kan handelen. Adequaat: volgens de normen en verwachtingen van de branche én minimaal volgens het kwalificatiedossier. Uiteindelijk zal de deelnemer in de beroepscontext moeten aantonen tijdens het examen dat zijn beroepsmatig handelen voldoet aan het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Dit leren in de beroepscontext vindt overwegend plaats tijdens de BPV (periode van beroepspraktijkvorming). In uitzonderlijke gevallen zijn alleen simulatiesituaties in de onderwijsinstelling een uitkomst. Dit adequaat beroepsmatig handelen komt niet vanzelf: een deelnemer moet daarin groeien onder begeleiding van een volleerde beroepskracht. Deze begeleider oefent zelf dit beroep van de deelnemer ook uit en vormt voor hem de vakmatige spiegel. Hij kijkt over de schouder mee hoe het leren op de werkvloer vordert en biedt op maat (lees: op verzoek van de deelnemer) ondersteuning aan. Uiteindelijk leidt hij de deelnemer met zijn ondersteuning toe naar de beheersing van beroepshandelingen op het gewenste eindniveau. Om deelnemers in de BPV adequaat te kunnen ondersteunen, hebben leerbedrijven (de organisaties die erkend zijn als BPV-bedrijf) de praktijkbegeleiding ingericht. Binnen de praktijkbegeleiding kunnen twee rollen (takenpakketten) onderscheiden worden: 1. de rol met taken op het niveau van de praktijkopleider: organisatie van individuele leertrajecten, contactpersoon met de onderwijsinstelling (BPV-begeleider of BPVcoördinator in het Onderwijs) en aansturen en coachen van werkbegeleiders; 2. de rol met taken op het niveau van de werkbegeleider: de directe begeleider van een deelnemer op de werkvloer. Hij oefent zelf het aankomend beroep van de deelnemer uit en vormt voor hem de vakmatige spiegel. Het takenpakket van de praktijkopleider is vastgelegd in het kwalificatiedossier Praktijkopleider. Daarmee bestaat binnen de sectoren van de gezondheidszorg, welzijn en sport overeenstemming en standaardisering over deze rol. Voor het takenpakket van de werkbegeleider is er echter nog geen sectorale en landelijke afstemming en standaardisering. Vandaar dit profiel: een aanzet tot standaardisering van de taken van de directe begeleider op de werkvloer. Definitie: Werkbegeleider in de BPV Een werkbegeleider is de directe begeleider van een mbo-deelnemer in de BPV. Hij oefent zelf het toekomstige beroep uit van de deelnemer en vormt voor hem de vakmatige spiegel. De werkbegeleider werkt in een leerbedrijf dat erkend is als BPV-plaats voor die bepaalde kwalificatie. Hij beschikt voor zijn rol over een minimum aan begeleidervaardigheden. Hij ondersteunt, instrueert en coacht de deelnemer op de werkvloer en leidt hem zo toe naar een beheersing van de noodzakelijke beroepshandelingen op het gewenste eindniveau. Positie van de werkbegeleider in de BPV Posi De rol (takenpakket) van werkbegeleider kan in de realiteit op verschillende manieren in leerbedrijven ondergebracht zijn. De werkbegeleider in de meest zuivere vorm is een medewerker als directe begeleider van de deelnemer op de werkvloer; werkt met hem samen en kijkt over de schouder mee hoe de deelnemer vordert. Deze werkbegeleiders worden aangestuurd door een coördinerende opleidingsfunctionaris met de rol en takenpakket op het niveau van de praktijkopleider. Daarnaast bestaan diverse mengvormen waarin een begeleider de rol uitvoert van zowel werkbegeleider als van praktijkopleider: daarbij kan het aandeel praktijkopleider variëren van beperkt tot uitgebreid. Profiel werkbegeleider 3

5 2. Op naar een sectoraal profiel voor de werkbegeleider Met als doel afstemming en standaardisering van de rol van werkbegeleider is dit sectoraal profiel werkbegeleider ontwikkeld. Dit profiel beschrijft het takenpakket werkbegeleider in zijn meest zuivere vorm van directe begeleider op de werkvloer. Daarnaast bestaat in een leerbedrijf de mogelijkheid van de rol (en takenpakket) van praktijkopleider. Het hier voorliggende sectoraal profiel is ontleend aan twee documenten: a. het competentieprofiel werkbegeleider (door Calibris in 2007 ontwikkeld ter ondersteuning van het erkennen van leerbedrijven behorende bij de erkenningsregeling van 2007). Op basis van dit competentieprofiel heeft Calibris ook zijn basistraining voor werkbegeleiders ingericht. b. het kwalificatiedossier praktijkopleider ( ). Hiermee is het bestaande competentieprofiel werkbegeleider verrijkt met enkele elementen. Grondslag van het profiel werkbegeleider Op basis van bovengenoemde basisdocumenten bestaat de rol van werkbegeleider uit negen activiteiten (Lees: werkprocessen in termen van een kwalificatiedossier). Voorafgaand aan de nadere uitwerking van deze negen activiteiten van de werkbegeleider krijgt u eerst een beschrijving van de professionele beroepshouding en van de algemene kennis die wenselijk geacht wordt voor een werkbegeleider in de BPV. Profiel werkbegeleider 4

6 3. De status en plek van dit sectoraal rolprofiel Status Deze profielbeschrijving heeft de status van servicedocument. Het is richtinggevend (adviserend) ten aanzien van de mogelijke invulling van de rol. Het geeft de maximaal gewenste invulling van de rol weer. Dit profiel vormt een aanhangsel bij de compacte beschrijving van de rollen rondom de deelnemer in de BPV, vastgesteld in maart 2011 als sectoraal uitgangspunt voor de sectoren gezondheidszorg; welzijn en sport. Plek van de rol werkbegeleider binnen de rollen BPV (volgens compacte rolbeschrijving) Rollen rondom de deelnemer in de BPV 1. BPV-Coördinator Onderwijs Organisatie, coördinatie en beleid in de onderwijsinstelling Deel nemer 2. Praktijkopleider: Organisatie, coördinatie en beleid vanuit leerbedrijf 3.BPV-begeleider in de onderwijsinstelling 4. Kwalificerend beoordelaar BPV 5. Werkbegeleider leerbedrijf Legenda: Lichtgeel: rollen vanuit onderwijsinstelling Lichtgroen: rollen vanuit het leerbedrijf Lichtblauw: rollen zowel vanuit leerbedrijf als onderwijsinstelling Profiel werkbegeleider 5

7 4. Professionele grondhouding en kennis & vaardigheden van de Werkbegeleider 4.1 Grondhouding Een werkbegeleider werkt met deelnemers direct op de werkvloer tijdens hun BPV. Hij is hierbij een belangrijke factor voor het succesvol afronden van de BPV in dat leerbedrijf. Voor het uitoefenen van die rol dient een werkbegeleider over een professionele grondhouding te beschikken: Professionele grondhouding van de werkbegeleider Betrokken Empathisch Assertief Representatief Integer Veelzijdig Leergierig het bewaken van grenzen Objectief Hij is betrokken omdat hij verantwoordelijk is voor het functioneren van de deelnemer Hij is empathisch omdat hij zich kan inleven in de deelnemer en daarmee zijn begeleiding afstemt. Hij is assertief zodat hij de deelnemer kan sturen en kan overtuigen van de juiste handelingen. Hij is representatief omdat hij een voorbeeldfunctie bekleedt namens het leerbedrijf. Hij is integer omdat hij vertrouwelijk omgaat met de (persoonlijke) gegevens van de deelnemer en handelt conform de beroepscode. Hij is veelzijdig omdat hij verschillende soorten taken uitvoert. Het is daarom belangrijk dat hij goed overzicht kan houden. Hij is gericht op de ontwikkeling van deelnemers en zichzelf. Dit vraagt van hem een leergierige en open houding waarbij ook geduld en doorzettingsvermogen nodig zijn. Hij bewaakt zijn eigen grenzen en die van de deelnemer zodat hij zowel zichzelf als de deelnemer niet over- of ondervraagt. Hij is objectief zodat de deelnemer een eerlijke beoordeling krijgt op zijn uitgevoerde taken. Profiel werkbegeleider 6

8 4.2 Kennis & vaardigheden van de werkbegeleider in de BPV De werkbegeleider dient naast een professionele grondhouding voor zijn rol te beschikken over bepaalde kennis en vaardigheden. Deze staan hieronder vermeld: Kennis van: - doelgroepen met betrekking tot de beroepscontext; - de sociale kaart; - procedures rondom het opleidingsproces; - BPV-beleid; - visie op opleiden, begeleiden en beoordelen - (ontwikkelingen) in eigen beroep - toets- en observatietechnieken - begeleidingsmethodieken - leerklimaat en leerstijlen Vaardigheden: - presenteren - advies, Instructie en voorlichting geven - beoordelen - begeleiden - observeren - coachen - feedback geven - didactisch handelen - evalueren - omgaan met conflicten Profiel werkbegeleider 7

9 5. De activiteiten van de werkbegeleider met bijhorende vereisten In dit sectoraal profiel kent de rol van werkbegeleider negen activiteiten: Introduceert de deelnemer op zijn werkplek Helpt de deelnemer bij het opstellen van een plan voor de duur van zijn stage Draagt vakkennis en vaardigheden over aan de deelnemer Draagt bij aan een passend leerklimaat voor de deelnemer Geeft de deelnemer inzicht in hoeverre hij de gewenste competenties beheerst Zet de deelnemer aan tot zelfontplooiing Optimaliseert de randvoorwaarden waarbinnen de deelnemer leert Verbetert de eigen begeleidingscompetenties Helpt mee aan het verbeteren van de kwaliteit van de werkbegeleiding In de volgende paragrafen vindt u de uitwerking van de negen activiteiten van de werkbegeleider naar de daarbij benodigde competenties. Het laatste hoofdstuk geeft een overzicht van de werkprocessen en bijbehorende competenties in de vorm van een matrix. Profiel werkbegeleider 8

10 5.1 Introduceert de deelnemer op de werkplek Dit houdt in: Ontvangt deelnemers; Geeft relevante informatie over de organisatie en de werkeenheid en de werkzaamheden; Biedt schriftelijke informatie over werknemersregelingen en procedures (bijvoorbeeld de ziekherstelmelding); Introduceert de deelnemer bij medewerkers van de afdeling waarmee ze direct of indirect te maken heeft. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Samenwerken en overleggen (E): Proactief informeren Zorgt er uit zichzelf voor dat de deelnemer goed geïnformeerd is; Wijst de deelnemer actief op informatie die voor hen handig zou kunnen zijn; Maakt melding van belangrijke zaken; Stemt informatie af op de beleving en verwachtingen van de deelnemer; Informeert de deelnemer over de doelen en prioriteiten op de werkplek. Presenteren (I): Duidelijk uitleggen en toelichten, betrouwbaarheid en deskundigheid uitstralen Legt zaken duidelijk uit; Weet zaken begrijpelijk en correct toe te lichten; Gebruikt in het contact met de deelnemer heldere taal; Maakt in het contact een geloofwaardige indruk op de deelnemer; Stemt taal en benaderingswijze op de deelnemer af; Checkt regelmatig of de aansluiting er nog is; Weet zaken op een enthousiaste en inspirerende wijze te brengen; Geeft de deelnemer de nodige aandacht; Geeft een duidelijke presentatie over leerbedrijf, zodat de deelnemer een goede indruk krijgt van het leerbedrijf en van BPV; Formuleren en rapporteren (J): Vlot en bondig communiceren, communicatie op de ontvangers richten Gebruikt de juiste woorden en uitdrukkingen; Richt zich op de vraag en informatiebehoefte van de deelnemer; Stemt formuleringen af op het niveau van de deelnemer. Profiel werkbegeleider 9

11 5.2 Helpt de deelnemer bij het op- en bijstellen van zijn leerplan voor de duur van de stage Dit houdt in: Informeert de deelnemer over de vereiste competenties die de werkplek stelt; Bevraagt de deelnemer op de competenties waarin deze zich op de werkplek wil bekwamen; Vraagt naar een overzicht van de competenties waarin de deelnemer zich al heeft bekwaamd; Vraagt naar de begeleiding die de deelnemer van anderen krijgt in het leerproces (dus ook naar de begeleiding vanuit de onderwijsinstelling); Helpt de deelnemer om haalbare en toetsbare opdrachten te formuleren die leiden naar verwerven van de gekozen competenties; Formuleert samen met de deelnemer welk concreet gedrag de deelnemer moet vertonen om competent bevonden te worden; Doet voorstellen ter verbetering van het leerproces; Zorgt voor differentiatie in leersituaties binnen de eigen afdeling/werkeenheid. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Overtuigen en beïnvloeden (H): Gesprek richting geven Oefent actief invloed uit op het verloop van het gesprek; Zorgt dat het gesprek leidt tot duidelijke afspraken; Komt met voorstellen ter verbetering van het leerproces; Zoekt naar een win-win situatie. Presenteren (I): Op de toehoorder(s) / toeschouwer(s) richten Maakt in het contact een geloofwaardige indruk op de deelnemer; Stemt benaderingswijze op de deelnemer af; Checkt regelmatig of de aansluiting er nog is; Weet zaken op een enthousiaste en inspirerende wijze te brengen. Formuleren en rapporteren (J): Correct formuleren, communicatie op de ontvanger(s) richten Gebruikt de juiste woorden en uitdrukkingen zodat misverstanden voorkomen worden; Stemt formulering en taalgebruik af op het niveau van de deelnemer. Analyseren (M): Gegevens controleren en aannames toetsen Toetst de gegevens die de deelnemer geeft op juistheid en volledigheid. Plannen en organiseren (Q): Doelen en prioriteiten stellen, activiteiten plannen Formuleert haalbare doelen; Bepaalt prioriteiten in het bereiken van de doelen; Plant en regelt activiteiten; Zorgt dat activiteiten goed op elkaar afgestemd zijn; Schat de benodigde tijd voor activiteiten realistisch in; Maakt duidelijke afspraken over de resultaten die de deelnemer binnen een bepaalde tijd moet behalen. Op behoeften en verwachtingen van de klant richten (R): Aansluiten bij behoeften en verwachtingen, behoeften en verwachtingen achterhalen Neemt de tijd om de verwachtingen en wensen van de deelnemer vast te stellen ten aanzien van leren in de praktijk; Bekijkt de wensen en verwachtingen in relatie tot de mogelijkheden op de werkplek; Richt zich er op om zo veel mogelijk aan de verwachtingen en wensen van de deelnemer te voldoen zodat de leervragen beantwoord kunnen worden. Profiel werkbegeleider 10

12 5.3 Draagt vakkennis en vaardigheden over. Dit houdt in: Demonstreert of instrueert afhankelijk van de leerstijl van de deelnemer; Maakt werkafspraken; Bevordert de voortgang van het werk door voorzorgsmaatregelen te treffen of tijdig in te grijpen bij mogelijke verstoringen. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Aansturen (B): Taken delegeren, instructies en aanwijzingen geven Wijst taken toe aan de deelnemer; Houdt bij het toewijzen van taken rekening met de capaciteiten en leerdoelen van de deelnemer; Geeft de deelnemer helder en duidelijk aan hoe een bepaalde taak moet worden uitgevoerd; Houdt in de gaten of de deelnemer functioneert volgens de gemaakte afspraken, kwaliteitsnormen en richtlijnen; Corrigeert de deelnemer indien nodig. Profiel werkbegeleider 11

13 5.4 Draagt bij aan een passend leerklimaat voor de deelnemer in de BPV Dit houdt in dat de werkbegeleider: Ondersteuning biedt bij het structureren van het leerproces van de deelnemer; Geregeld feedback geeft op de uitgevoerde werkzaamheden; Oplossingsgericht reageert in nieuwe of onbekende situaties; Het vertrouwen van de deelnemer ten aanzien van de werkplek bevordert; Aandacht geeft aan emoties die bij de deelnemer leven; De deelnemer de mogelijkheid biedt om invloed uit te oefenen op de structurering en inhoud van zijn leerproces. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Samenwerken en overleggen (E): Anderen raadplegen en betrekken, bevorderen van de teamgeest Raadpleegt anderen tijdig en roept zo nodig hulp in; Overlegt over de begeleiding en het leerproces van de deelnemer geregeld met de andere betrokkenen; Zorgt er uit zichzelf voor dat anderen goed geïnformeerd zijn over het leerproces van de deelnemer; Respecteert vertrouwelijkheid en gaat discreet met gevoelige zaken om; Behandelt anderen rechtvaardig en handelt onbevooroordeeld; Wijst andere betrokkenen bij het opleidingsproces op informatie die voor hen handig zou kunnen zijn; Benoemt problemen en maakt zaken bespreekbaar; Onderneemt tijdig acties om ergernis of frustratie bij deelnemer en andere betrokkenen bij het opleidingsproces van de deelnemer te verminderen; Stelt zich op als bemiddelaar bij problemen, onenigheid en conflicten; Moedigt anderen aan om elkaar te zien als een team; Stelt zaken aan de orde die het functioneren en de harmonie van het team verstoren; Complimenteert de bijdragen van anderen. Overtuigen en beïnvloeden (H): Onderhandelen, overeenstemming nastreven Weet de belangen van zichzelf en de deelnemer goed te behartigen; Neemt bezwaren van anderen serieus en zoekt daarvoor een oplossing. Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten (R): Klanttevredenheid in de gaten houden Checkt regelmatig of de deelnemer tevreden is; Neemt opmerkingen en klachten van de deelnemer t.a.v. het opleidingsproces serieus en onderneemt zo nodig acties. Profiel werkbegeleider 12

14 5.5 Geeft inzicht in hoeverre de deelnemer de gewenste competenties beheerst Dit houdt in: Verzamelt zo objectief mogelijke informatie over het functioneren van de deelnemer; Combineert informatie over het functioneren van de deelnemer uit verschillende bronnen; Houdt de voortgang/wijzigingen in het functioneren van de deelnemer bij; Stelt de kwaliteit van de werkzaamheden vast die de deelnemer uitgevoerd heeft; Toetst of de resultaten aansluiten bij het opgestelde plan door middel van ontwikkelingsgericht beoordelen; Toetst in hoeverre de deelnemer het concrete gedrag vertoont heeft dat in zijn plan staat beschreven door middel van ontwikkelingsgericht beoordelen; Toetst of de resultaten overeenkomen met de uitgezette tijdslijn; Stelt vast in hoeverre de deelnemer zich de geplande competenties heeft eigen gemaakt; Signaleert na analyse van de gegevens knelpunten en mogelijkheden voor het leerproces; Brengt de consequenties onder woorden van de bereikte resultaten voor het leerproces van de deelnemer; Beschrijft de bereikte situatie zodat de deelnemer hierop zijn vervolg plan kan baseren. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Samenwerken en overleggen (E): Afstemmen bespreekt op duidelijke en directe wijze het verloop en resultaten van de ontwikkelingsgerichte beoordelingen van de deelnemer met de praktijkopleider, zodat beide partijen beschikken over de feitelijke informatie rondom het leerproces en de leerprestaties van de deelnemer. Overtuigen en beïnvloeden (H): Gesprekken richting geven, overeenstemming nastreven Zorgt dat het gesprek leidt tot duidelijke conclusies en afspraken; Zorgt voor een onderbouwing van zijn mening met steekhoudende argumenten, concrete feiten en illustratieve voorbeelden; Zorgt ervoor dat het duidelijk is waar alle partijen akkoord mee gaan. Presenteren (I): Betrouwbaarheid en deskundigheid uitstralen, duidelijk uitleggen en toelichten Legt zaken duidelijk uit; Gebruikt heldere taal; Controleert of de boodschap goed is overgekomen; Wekt vertrouwen bij de deelnemer op basis van deskundigheid. Formuleren en rapporteren (J): Nauwkeurig en volledig rapporteren, communicatie op de ontvanger(s) richten Gebruikt de juiste woorden en uitdrukkingen; Zorgt voor volledige en nauwkeurige rapportages en verslagen; Stemt formulering af op het niveau van de deelnemer. Analyseren (M): Gegevens controleren en aannames toetsen, conclusie trekken Toetst de gegevens van andere betrokkenen bij het opleidingsproces op juistheid en betrouwbaarheid; Stelt kritische vragen ten aanzien van de verkregen gegevens; Vraagt om een onderbouwing; Scheidt hoofd- van bijzaken; Maakt logische gevolgtrekkingen uit de verkregen gegevens. Instructies en procedures opvolgen (T): Werken conform voorgeschreven procedures Houdt zich bij het verzamelen en registreren van de beoordelingsgegevens aan de geldende afspraken en procedures, zodat op basis van de gegevens een waardeoordeel aan de prestaties kan worden toegekend. Profiel werkbegeleider 13

15 5.6 Zet de deelnemer aan tot zelfontplooiing Dit houdt in: Inspireert de deelnemer; Koppelt de leerdoelen van de deelnemer aan de werksituatie; Organiseert opleidingsactiviteiten die afgestemd zijn op het leerproces van de deelnemer; Stemt de begeleidingsmethodiek en stijl af op de leerstijl en de mate van zelfsturing van de deelnemer; Geeft feedback op de uitvoering van handelingen; Nodigt de deelnemer uit tot reflectie. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Aansturen (B): Taken delegeren, anderen bevoegdheden en verantwoordelijkheden geven Geeft de deelnemer verantwoordelijkheid voor de uitvoering van taken die hij al beheerst; Biedt de deelnemer de bevoegdheden om die taken goed en volgens planning uit te voeren. Begeleiden (C): Coachen, anderen ontwikkelen Geeft de deelnemer heldere, eerlijke en constructieve feedback over het functioneren en de prestaties; Stimuleert de deelnemer om kritisch naar zichzelf te kijken; Daagt de deelnemer uit om moeilijkheden te overwinnen; Herkent wanneer de deelnemer het moeilijk heeft en biedt de nodige ondersteuning; Stimuleert de deelnemer om over zijn klachten en problemen ten aanzien van zijn opleidingsproces te praten; Toont betrokkenheid bij de problemen van de deelnemer ten aanzien van het opleidingsproces; Neemt de tijd om naar de deelnemer te luisteren en na te denken over wat hij te zeggen heeft; Laat zien naar de ander te luisteren door te vragen op wat de deelnemer vertelt; Zet de deelnemer aan om zelf met mogelijke oplossingen en alternatieven te komen; Geeft duidelijk de voor- en nadelen aan van de voorgestelde oplossing; Motiveert de deelnemer om doelen te bereiken en uitdagingen aan te gaan; Verandert aanpak wanneer de situatie van de deelnemer daarom vraagt; Staat open voor nieuwe ideeën van de deelnemer over begeleiding en/of uitvoering van werkzaamheden; Herkent en erkent ontwikkelingsmogelijkheden bij de deelnemer; Schept kansen en mogelijkheden voor de deelnemer om zich te ontwikkelen; Creëert een werkomgeving die de deelnemer stimuleert zich te ontwikkelen; Stimuleert de deelnemer de grenzen van zijn mogelijkheden te verkennen. Profiel werkbegeleider 14

16 5.7 Optimaliseert de randvoorwaarden waarbinnen de deelnemer leert Dit houdt in: Is alert op beschikbare tijd, middelen, ruimte en financiën; Informeert betrokkenen bij het opleidingsproces; Regelt dat de deelnemer bij iemand terecht kan in afwezigheid van de praktijk/werkbegeleider; Maakt een planning van begeleidings- en beoordelingsgesprekken; Spreekt af voor welke zaken de deelnemer bij wie kan aankloppen en laat de deelnemer de afspraken vastleggen. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Leren (P): Leren van feedback en fouten, zichzelf verder willen ontwikkelen Toont interesse in nieuwe ontwikkelingen op het eigen vakgebied; Onderneemt stappen om vakkennis en vaardigheden steeds goed bij te houden en te ontwikkelen; Zorgt goed op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van opleiding en begeleiding; Ziet fouten als een kans om te leren en te verbeteren; Ziet kritiek als een suggestie voor ontwikkeling en niet als persoonlijke aanval; Gaat op zoek naar feedback op zijn functioneren als werkbegeleider; Gebruikt feedback om de eigen effectiviteit te vergroten; Wil feedback op de eigen prestaties om daarmee de eigen ontwikkeling vorm en inhoud te geven. Plannen en Organiseren (Q): Mensen en middelen organiseren, voortgang bewaken Stelt de middelen en mensen vast die nodig zijn voor de deelnemer en zorgt voor het regelen hiervan; Bewaakt activiteiten en voortgang ten aanzien van het leerproces van de deelnemer; Plant beoordelings- en begeleidingsgesprekken om voortgang van leeractiviteiten te bewaken. Kwaliteit leveren (S): Kwaliteitsniveau halen, systematisch werken Weet vragen ten aanzien van het eigen vakspecialisme adequaat te beantwoorden; Houdt zich aan voorgeschreven procedures t.a.v. opleidingstaken; Toont zich vakbekwaam door de cliënten op een juiste en zorgvuldige wijze te benaderen en de handelingen goed uit te voeren; Bewaakt de kwaliteit en productiviteit van de deelnemer en zichzelf aan de hand van de gestelde eisen; Signaleert en rapporteert wanneer deze niet gehaald worden; Pakt de begeleiding op een ordelijke en systematische manier aan. Profiel werkbegeleider 15

17 5.8 Werkt aan de eigen begeleidingsvaardigheden Dit houdt in: Houdt zich op de hoogte van nieuwe inzichten over begeleiden, opleiden en (ontwikkelingsgericht) beoordelen; Vraagt om feedback over haar functioneren als werkbegeleider en geeft andere werkbegeleiders feedback; Verdiept haar kennis over werkbegeleiding en de rol van werkbegeleiders door mee te doen aan inhoudelijke discussies hierover en via scholing; Legt deelnemers en collega s de visie uit van het leerbedrijf op opleiden / begeleiden in de praktijk. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Vakdeskundigheid toepassen (K): Expertise delen Draagt de eigen kennis en expertise op begrijpelijke wijze over aan collega's en andere deskundigen; Geeft en ontvangt daarbij feedback; Neemt deel aan inhoudelijke discussies en scholing (met het oog op persoonlijke ontwikkeling; verdere professionalisering van de rol van werkbegeleider). Profiel werkbegeleider 16

18 5.9 Helpt mee aan het verbeteren van de werkbegeleiding in de BPV Dit houdt in: Werkt mee aan het verbeteren van de kwaliteit van de werkbegeleiding door bijvoorbeeld mee te doen in ontwikkel- of intervisiegroepen of door te helpen in verbetertrajecten rondom de praktijk- en werkbegeleiding; Werkt met instrumenten in het kader van kwaliteitszorgsystemen; Ziet toe op naleving van protocollen en richtlijnen m.b.t. beoordelen. Daarvoor is de werkbegeleider competent in: Instructies en procedures opvolgen (T): werken conform procedures Levert effectief een bijdrage aan het verbeteren en bewaken van de kwaliteit van werkbegeleiding door zich te houden aan de voorgeschreven procedures. Profiel werkbegeleider 17

19 6. Competentiematrix profiel werkbegeleider Competenties B C E H I J K M P Q R S T Activiteiten Werkbegeleider Aansturen Begeleiden Samenwerken en overleggen Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Analyseren Leren Plannen n organiseren Op behoeften van klant richten Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Introduceert de deelnemer op de werkplek Helpt de deelnemer bij het op- en bijstellen van zijn leerplan voor de duur van de stage X X X X X X X X X Draagt vakkennis en vaardigheden over X Draagt bij aan een passend leerklimaat voor de deelnemer Geeft inzicht in hoeverre de deelnemer de gewenste competenties beheerst X X X X X X X X X Zet de deelnemer aan tot zelfontplooiing X X Optimaliseert de randvoorwaarden waarbinnen de deelnemer leert X X X Werkt aan de eigen begeleidingsvaardigheden X Werkt mee aan het verbeteren van de werkbegeleiding in de BPV X Profiel werkbegeleider 18