Economische betekenis luchtvracht en concurrentiepositie luchtvracht Schiphol in Europees perspectief

Transcriptie

1 Economische betekenis luchtvracht en concurrentiepositie luchtvracht Schiphol in Europees perspectief Kees Verweij, Team Logistiek Airneth seminar, Schiphol 29 januari 2008

2 1 - Economisch betekenis luchtvracht Schiphol Toegevoegde waarde luchtvracht Schiphol TW 1,5 miljard ca. 0,3% BNP Nederland Bron: Ecorys Ter vergelijking: Haven R dam 8,2 miljard Haven A dam 3,1 miljard Luchtvracht overslag 1,58 miljoen ton (2008) Trend -1,4% tov Bron: Schiphol Group 2009 Bron: Port of Rotterdam/ Amsterdam Werkgelegenheid luchtvracht Schiphol personen - direct toeleveranciers EDC s/ldv s functioneel 400 Bron: SEO/TNO/BCI Verwachting belang 2020 bij gemiddelde groei Toegevoegde waarde 2,0-3,2 miljard Werkgelegenheid personen Bron: Ecorys

3 2 - Economische betekenis zal dip vertonen Luchtvracht ontwikkeling nu per maand te beschouwen Bron: ACI 2009

4 3 - Economische dip luchtvracht: lange of korte duur? Paar maanden geleden: korte dip Nu: langere dip

5 4 - Halfgeleiders voorbeeld malaise in luchtvracht Luchtvracht electronica gaat steeds forser onderuit

6 erg lastig jaar voor luchtvracht Vooruitzichten worden slechter met de maand

7 6 Luchtvracht van belang als modaliteit voor NL 100% 90% Aandeel modaliteiten in omzet transportsector 2007 Bron: Fraunhofer- ATL, okt % 3% 5% 7% 3% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 45% 41% 62% 84% 75% 11% 15% 5% 1% 8% 31% 36% 5% 3% 1% 1% 25% 7% 4% 7% 1% 11% 1% Nederland België Duitsland Frankrijk UK Binnenvaart Zeevaart Buisleiding Luchtvracht Wegvervoer Spoor 3% 0% Luchtvracht: < 1% volume, maar 11% van waarde goederenstromen NL

8 7- Maatschappelijk belang logistiek Nederland Geschatte waarde logistiek sectorhuis Nederland 2007 Werk: TW: 10,3 miljard 5. Support activiteiten 4. Ketenregie Werk: TW: 3,4 miljard Waarde creati e 3. VAL en VAS Werk: TW: 11,5 miljard Bron: TNO support activiteiten: financiën: oa. leasing, wet/regelgeving: o.a. certificering informatie: oa. IT arbeid: oa. uitzend kennis: oa. opleiding g oederen: oa. material Geen regie zonder Werk: Opslag en transport TW: 4,2 miljard warehousing en opslag h andling 1.Transport Werk: en overslag TW: 10,8 miljard Logistieke sector excl. support activiteiten (1 t/m 4) Logistieke sector incl. support activiteiten (1 t/m 5) Werk: (7%) Werk: (8,5%) TW: 29,9 miljard (6%) TW: 40,2 miljard (8%) 8

9 8 Ontwikkeling ketenregiecentra in Nederland Ruimte voor EDC- en ketenregie-ontwikkeling op duurzaam terrein ACT Op nieuw bedrijventerrein ook mogelijkheden voor multimodaal transport: - spoorvervoer (HSL-vrachtterminal) - binnenvaart (op termijn?))

10 9 - Schiphol hub in logistiek netwerk Nederland Aanwezigheid mainports Schiphol en Rotterdam essentieel voor import EDC s/verladers EDC s Hoofddorp Kyocera Honeywell EDC s Rotterdam Reebok Eastman EDC s Amsterdam Canon Nissan EDC s Breda Amgen Toshiba EDC s Schiphol Yamaha Hoya EDC s Tilburg Sony Dell EDC s Eindhoven Molex Haier EDC s Flevoland Yanmar Giant EDC s KAN Intermec Vitatron EDC s Twente Donna Karan Cannondale EDC s Venlo Xerox Arrow EDC s Maastricht Medtronic Nordson Sectoren EDC's Voorbeelden high tech Kyocera, Canon, Molex, Xerox, Sony, Dell medtech Contocor, Amgen, Medtronic automotive Nissan, Yamaha machinery Honeywell, Yanmar fashion Reebok, Footlocker, Donna Karan optiek Bausch & Lomb consumer products Giant, Cannondale, Viking NL: concurrentievoordeel in aantrekken/ behouden logistieke activiteiten via mainports - vs. Duitsland: afstand Hamburg - Frankfurt - vs. Frankrijk: afstand Le Havre - Parijs - vs. België: zee/luchthaven kleiner dan NL

11 10 - Ruim 19 Miljoen m2 DC-ruimte Nederland Verdeling 19 miljoen m2 DC-ruimte in Nederland Amsterdam 4,2% 0,80 miljoen m2 Schiphol 5,3% 1,00 miljoen m2 Alphen/W veen 2,9% 0,56 miljoen m2 1 Rotterdam 6,9% 1,30 miljoen m2 Moerdijk 3,3% 0,62 miljoen m O hout/g berg 2,9% 0,55 miljoen m2 Utrecht 2,9% 0,55 miljoen m Roosendaal 1,3% Tilburg 5,3% 0,25 miljoen m2 1,00 miljoen m2 6 Breda 2,8% Eindhoven 3,7% 0,54 miljoen m2 0,70 miljoen m2 Overig NL 44,3% 8,42 miljoen m2 Almere 1,3% 0,25 miljoen m2 Tiel/G malsen 2,5% 0,48 miljoen m2 Nijmegen/Wijchen 2,4% 0,45 miljoen m2 13 Venlo 4,4% 0,83 miljoen m2 Bron: CB Richard Ellis 2008 Veghel 1,8% 0,35 miljoen m2 Venray 1,8% 0,35 miljoen m DC-ruimte geconcentreerd in mainports en Zuid-NL Veel vraag naar nieuwe DC-ruimte, maar ook veel aanbod verouderde DC s mismatch Investeringen door bedrijven langs assen naar achterland Ontwikkeling van ketenregiecenters, bijv. in Schiphol, Rotterdam, Brabant 11

12 11 Nieuwe grote EDC s beperkt naar Schiphol 12 Figuur: Bovenregionale locatiebeslissingen distributiecentra in Nederland (bron: STEC groep 2007)

13 12- Mogelijke reden: Huurkosten DC Schiphol hoog Bron: CBRE

14 13 - Luchthaven factor nr. 2 voor vestiging DC Schiphol Belang factoren voor vestigingsplaatskeuze Europese distributielocatie EDC's op Schiphol (27) 34% 16% 15% 10% 9% 7% 5% 4% Nederlandse EDC's (63) 17% 31% 17% 6% 8% 8% 6% 7% Bron: Warffemius 2007, bewerking Kees Verweij 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bestaande relatie met Nederland Positie vlakbij belangrijkste markten in Europa Gunstige douane regelingen Gunstige fiscale regelingen Transport infrastructuur Toegang tot logistieke kennis/know-how Meertaligheid Aanwezigheid/kwaliteit/kosten werknemers Niet aanwezigheid van de luchthaven is belangrijkste locatiefactor EDC s op Schiphol Maar aanwezigheid van reeds sterk cluster van logistieke bedriivigheid 14

15 14 - N-Brabant/Limburg belangrijk voor Schiphol Bestemming importstromen Schiphol in Nederland in volume/waarde 2004 (schatting) Zuid-Holland 6% volume 9% waarde Noord-Holland 72% volume 44% waarde Noord-Brabant/Limburg 15% volume 38% waarde Overig Nederland 7% volume 8% waarde Importstromen Schiphol (2004): In volume 72% naar Noord-Holland, o.a. vrijwel alle sierteelt (45%). In waarde gaat maar 44% naar Noord- Holland, en 38% naar de EDC regio Noord- Brabant en Limburg. Dit kunnen zowel EDC s als productiebedrijven (ASML?) zijn. Conclusie: volume import voor EDC s buiten Noord-Holland lijkt beperkt, maar is in waarde veel groter. Bij focus op tonnen bestaat gevaar onderschatting relatie tussen Schiphol en EDC s in Zuid-NL EDC s in Brabant en Limburg hebben gekozen voor vestiging daar vanwege o.a. positie tussen mainports (Schiphol, Rotterdam, Antwerpen) en Europese markten in. Conclusie: EDC s in Brabant/Limburg kunnen switchen naar buitenlandse luchthavens. Gebaseerd op cijfers Districon/Cargonaut 2004

16 15 - Catchment area Schiphol in gevaar Bron: Urban Unlimited : Catchment areas vrachtluchthavens gescheiden 2010: Catchment areas vrachtluchthavens steeds meer overlappend - Zowel kans als gevaar: bijvoorbeeld concurrentie bij bedienen EDC s Zuid-Nederland - Gebruik HSL en Betuweroute biedt mogelijkheden voor Schiphol, Frankfurt en Parijs

17 16 - Groei bij top-10 EU cargo luchthavens Top-10 Luchtvrachthavens Europa : -1,4% : -1,3% Ton : +6,0% 0 Paris De Gaulle Frankfurt Amsterdam Schiphol London Heathrow Luxembourg Brussels Cologne Liege Milan Malpensa Copenhagen 1995: Catchment areas vrachtluchthavens gescheiden 2010: Catchment areas vrachtluchthavens steeds meer overlappend

18 17 - Ontwikkeling rond EU luchtvrachthavens Vier ontwikkelingsmodellen voor vracht rond luchtvrachthaven Manchester Copenhagen Gothenburg Amsterdam London Heathrow Berlin London Gatwick Cologne Brussel Leipzig Paris Frankfurt Luxembourg Munich Bron: ARC 2003 Beschikbaarheid ruimte speelt meer en meer rol Lyon Miilan Ontwikkeling Focus activiteit Voorbeelden 1 Transportation terminal Alleen luchtvracht afhandeling Heathrow (te weinig ruimte) 2 Transportation center + Warehouses log. dienstverleners luchtvracht Barcelona 3 Logistics Center + Warehouses log. dienstverleners voor alle cargo Brussel, Lyon 4 Logistics and industrial park + Distributieplatforms producenten Schiphol (ruimte?), Frankfurt

19 18 - Kans: Regierol knooppunt mainport NL Manchester Derby Amsterdam London Heathrow London Stansted London Gatwick Brussel Copenhagen 0,34 MT Liege Cologne Leipzig Luchtvracht: 2 grote concurrenten ontwikkelen multi-airport systeem - vliegvelden Londen - Frankfurt/Frankfurt Hahn Schiphol: beperkte kansen multi-airport systeem - Eindhoven/MAA/Lelystad? - combi Paris CHG Paris CDG Paris Orly Luxembourg Zurich Frankfurt FRA-Hahn Munich Kans NL: inzetten op multimainport systeem Schiphol /Rotterdam/Amsterdam voor bedienen en vasthouden EDC s in Zuid-Nederland Milan

20 19 - Kansen EDC s en regiecentrum op ACT Schiphol Bron: SADC 2006 Ruimte voor EDC- en ketenregie-ontwikkeling op duurzaam terrein ACT Op nieuw bedrijventerrein ook mogelijkheden voor multimodaal transport: - spoorvervoer (HSL-vrachtterminal) - binnenvaart (op termijn?))

21 20 - Concurrentie Schiphol - Frankfurt Schiphol Frankfurt Aanwezigheid EDC's Groot aantal EDC's Productiebedrijven / productie Sectoren - elektronica - optiek - textiel - bloemen - automotive - fijnchemie Full freight / belly freight 57% vs 43% (groei t.o.v ca. 2%) Volume / groei 1,45 mio (+2 %) 1,89 mio (+ 8%) Focus gebieden - Azie (42,4% / + 6,7%) - Noord Amerika (20.6% / +3%) 23,8%) Faciliteiten Uitbreiding spoke-bestemmingen. - Cargo world Schiphol m2 beschikbaar voor toekomstige groei vracht Diverse terreinen, oa airport business park Amsterdam- Osdorp, Schiphol Logistics Park, Werkstad A4 Vliegbewegingen Capaciteitsgrens vliegbewegingen - uitbreiding mogelijk met opening polderbaan Bijzonderheden HSL verbinding Schiphol - Paris CDG 56% vs 44% (groei t.o.v ,9%) - Azie (2005: 43,9% / + 16,2%) - Noord Amerika (21,9% / spoke-bestemmingen, - Cargo City Süd en North (125 hectare vracht en expeditieruimte) Gehespitz-Gelande ( m2), operationeel in vliegbewegingen - 4e baan in 2012, capaciteit vliegbewegingen. - Nu inzet overloopluchthavens Frankfurt Hahn (lcc en vracht) en München Multi-airportsysteem met Hahn

22 Meer informatie? Kees Verweij Teamleider Logistiek TNO, Business Unit Mobiliteit & Logistiek Delft