Rapportage focusgroepen

Transcriptie

1 Rapportage focusgroepen januari-februari Inleiding Binnen het project Herstelzorg vinden wij het belangrijk de ervaringen van patiënten mee te nemen in de verbeteringen van de zorg. Om inzicht te krijgen in de ervaringen van patiënten is in januari en februari 2012 een tweetal focusgroepen met patiënten /mantelzorgers georganiseerd. Het doel van de focusgroep was inzicht krijgen in de ervaring van patiënten/mantelzorgers op het punt van informatieoverdracht en kennis en deskundigheid. In dit document de resultaten daarvan. 2. Methode Focusgroepen Patiëntenpanel dat gesprek voert over verbeteringen in bestaande zorg of nieuw op te zetten aanbod of dienst. Doel Het doel van de focusgroep is inzicht krijgen in de ervaring van patiënten/mantelzorgers als het gaat om informatieoverdracht en kennis & deskundigheid bij de diverse zorgverleners in de keten. De informatie uit de bijeenkomst wordt vertaald naar aanbevelingen. Deze worden voorgelegd en besproken in het SGT. Organisatie Focusgroep De focusgroepen zijn respectievelijk op 18 januari en 22 februari 2012 gehouden, op neutraal terrein (kantoor Zorgbelang Leiderdorp) en olv een onafhankelijke gespreksleider: Sytze Geursen, regioconsulent van Zorgbelang. Bij beide bijeenkomsten was een vertegenwoordiger van het ouderenberaad als toehoorder aanwezig. Van de bijeenkomst is een verslag (geanonimiseerd) met aanbevelingen gemaakt. De deelnemers Deelnemers zijn gezocht onder de deelnemers aan het herstelzorgonderzoek. Bij de verzending van de vragenlijsten (T12) is een formulier toegevoegd waarin een oproep stond voor deelname (bijlage 1). Daarnaast zijn een aantal ouderen benaderd die via de eerder binnengekomen vragenlijsten interesse hadden getoond voor de resultaten van het onderzoek. Deelnemers aan de focusgroep waren zowel patiënten als mantelzorgers. De patiënten waren in het afgelopen jaar minimaal één keer opgenomen binnen de deelnemende ziekenhuizen. Met alle deelnemers is vooraf telefonisch contact gezocht, zodat eventuele vragen beatwoord konden worden. Vervolgens ontvingen de deelnemers een uitnodigingsbrief met daarin informatie over de focusgroep, praktische informatie en een aantal vragen om alvast over na te denken (bijlage 2). 3. Resultaat De twee focusgroepen hadden respectievelijk 3 zorgvragers en 5 mantelzorgers (18 januari) en 5 zorgvragers en 1 mantelzorger (22 februari). De bijeenkomsten duurden elk 2 uur en verliepen in een prettige sfeer. Alle deelnemers hebben na afloop het verslag van de bijeenkomsten toegestuurd gekregen. Verbeterpunten De verslagen van de twee bijeenkomsten zijn opgenomen in de bijlagen. 1

2 Samenvattend komen wij tot de volgende verbeterpunten: Communicatie en informatieoverdracht Betere communicatie met de patiënt en betrekken mantelzorger, door bijvoorbeeld: één aanspreekpunt voor de patiënt voor alle zaken, dossierinformatie bij het bed in te zien door mantelzorger, een (elektronisch) patiëntendossier eventueel beheerd door de patiënt/mantelzorger of de huisarts met de meest actuele en relevante zaken daarin. Betrek, zeker bij bepaalde ziektebeelden, de mantelzorger meer bij de zorg. Arts moet checken bij de patiënt, of - indien het ziektebeeld dit niet toelaat- bij de mantelzorger, of de boodschap duidelijk is overgekomen. Wees alert op het geven van eenduidige informatie richting patiënt en zorg voor betere uitwisseling tussen artsen onderling. Patiënt (en/of mantelzorger) moet mondig zijn en blijven, besteed extra aandacht voor de patiënt die niet mondig is of cognitief beperkt. Besteed meer aandacht aan de gehele mens en zijn situatie en niet alleen het ziektebeeld. Besteed meer aandacht aan de medicatieoverdracht richting patiënt. Laat tijdig ontslagmoment weten aan mantelzorg en patiënt. Maak dossierinformatie toegankelijk voor de patiënt/mantelzorger (bijv. een map bij het bed). Het bepreken van een niet-reanimeren verklaring moet niet op ad hoc basis besproken worden. Dit zou ook onder de aandacht gebracht moeten worden bij de oudere patiënt, de belangenorganisaties zouden hierin een rol kunnen spelen. Beperk het aantal verschillende zorgverleners aan het bed. Geeft eenduidige informatie en duidelijkheid over de mogelijkheden voor nazorg. Bereikbaarheid Zorg dat je als zorgverlener bekend bent bij en beschikbaar voor de patiënt of diens mantelzorger. Geef aan waar je bereikbaar bent in geval van vragen/complicaties. Specialisten moeten telefonisch goed bereikbaar zijn en niet te veel afgeschermd worden door hun secretaresse. Kennis en deskundigheid Eén hoofdbehandelaar voor de 70+ patiënt die het totaalplaatje kan overzien (geriater?) of de huisarts een meer coördinerende taak geven. Besteed aandacht aan ondervoeding en laat weten dat dit gebeurt. Zie er op toe dat de patiënt daadwerkelijk eet. Zorg dat alleen ervaren medewerkers infuus aanprikken bij ouderen. Besteed in de scholing van medewerkers expliciet aandacht aan specifieke de problemen van de ouder wordende mens. Biedt nascholing aan. Binnen de eerstelijn moet er genoeg aandacht zijn voor het vereenzamen Ga na of de aanwezige mantelzorger wel opgewassen is tegen de taak die hem/haar wacht. Overige punten Ophalen van hulpmiddelen moet ook buiten kantooruren of het ziekenhuis moet deze verstrekken. Betrek in samenspraak met de patiënt diens mantelzorger meer bij de verzorging Wat zouden patiënten er van vinden eigenaar te zijn van een eigen elektronisch patiëntendossier? Alle aanwezigen uit de eerste focusgroep zijn daar voorstander van. In de tweede focusgroep zijn de meningen verdeeld. Deelnemers van de tweede groep willen wel graag kennis nemen van de inhoud van 2

3 het dossier, maar men heeft er vertrouwen in dat behandelaars professioneel met het dossier omgaan. Men hoeft niet zonodig zelf eigenaar te zijn. Deelnemers adviseerden om de patiënt het dossier door te laten nemen met de (huis)arts om de informatie up to date te houden. Urgente en actuele zaken naar voren halen, minder relevante informatie naar achteren verplaatsen. De aanwezigen maken wisselend intensief gebruik van internet, maar kunnen er allemaal mee omgaan. Deelnemers vonden het niet nodig dat het mogelijk moet zijn aanvullingen/wijzigingen aan te brengen in je dossier. 4. Vervolg Dit rapport wordt door de projectleider samen met de vertegenwoordiger van het ouderenberaad aan de SGT s voorgelegd. De SGT s bepalen welke verbeteracties doorgevoerd worden en zijn verantwoordelijk voor de uitvoering daarvan. 3

4 Bijlage 1: brief bij T12 Geachte heer, mevrouw, Binnen het project Herstelzorg vinden wij het belangrijk de ervaringen van patiënten mee te nemen in de verbeteringen van de zorg. Om inzicht te krijgen in de ervaringen van patiënten organiseren we in november en- december 2011 focusgroepen met patiënten /mantelzorgers. Het doel van de focusgroep is inzicht krijgen in de ervaring van patiënten/mantelzorgers op het punt van informatieoverdracht en kennis en deskundigheid. Wij zijn op zoek naar deelnemers voor de focusgroep bijeenkomsten. Als u en/of uw mantelzorger interesse hebben om te praten over uw ervaringen in de zorg voor ouderen, dan willen wij graag met u in contact komen. Wat is een Focusgroep Een goede methode om de ervaringen en belevingen van de patiënt/mantelzorgers te horen, is de onderzoeksmethode focusgroep. Een focusgroep is een groep van 7 tot 10 deelnemers die, onder leiding van een onafhankelijke gespreksleider, praten over hun ideeën, motieven, belangen en denkwijze over een bepaald onderwerp. Vanuit het project Herstelzorg willen wij door middel van een focusgroep bijeenkomst zicht krijgen op uw ervaringen in het ziekenhuis en de herstelperiode daarna. Met de informatie die we zo van u en andere patiënten/mantelzorgers krijgen, kunnen concrete verbeteracties worden doorgevoerd binnen het ziekenhuis, verpleeghuis of thuiszorg. Waar gaat de bijeenkomst over? Tijdens de bijeenkomst willen we het vooral hebben over de communicatie, informatievoorziening en de deskundigheid van onze medewerkers (of: hulpverleners). De bijeenkomst wordt gehouden te Leiderdorp in het kantoor van Zorgbelang. Wilt u zich aanmelden, stuurt u dan bijgesloten antwoordformulier mee met de ingevulde vragenlijst, dan nemen wij contact met u op. Heeft u nog vragen over de Focusgroep bijeenkomst, neemt u dan contact op met: Marleen Hartevelt (beleidsmedewerker), telefoonnummer Met vriendelijke groet, Mw. I.E.C. van Everdinck van der Pols, Programmadirecteur Herstelzorg NPO 4

5 Bijlage 2: uitnodigingsbrief Geachte heer/mevrouw Wij hebben u onlangs gevraagd mee te werken aan een onderzoek naar de mening van patiënten als het gaat om communicatie, informatie en deskundigheid. We willen u met deze brief uitnodigen voor de bijeenkomst. De focusgroep wordt gehouden op woensdagochtend 18 januari 2012 van uur tot uur op het kantoor van Zorgbelang, Van der Valk Boumanweg 180a, 2352 JD Leiderdorp. Wij bieden u graag na afloop een lunch aan. In de bijlage vindt u Informatie over het project Herstelzorg, de focusgroep en alvast een paar vragen om over na te denken. Deelname aan de focusgroep is anoniem en heeft op geen enkele wijze gevolgen voor de zorg die u, of uw naaste ontvangt. Mocht u nog vragen hebben over het onderzoek, neemt u dan contact op met: Marleen Hartevelt, tel Met vriendelijke groet, Irma Een routebeschrijving treft u bijgaand aan. 5

6 Herstelzorg Opname in een ziekenhuis is voor veel mensen, maar specifiek voor ouderen, een ingrijpende gebeurtenis, die ertoe kan leiden dat u zich na de opname minder goed kunt redden in het dagelijks leven. Dit risico is voor ouderen met meerdere problemen groter. Bovendien zijn er rondom een ziekenhuisopname vaak veel verschillende hulpverleners betrokken. Dit kan erg verwarrend zijn, omdat tegenstrijdige adviezen kunnen worden gegeven over bijvoorbeeld medicatie. Het vermoeden is dat de zorg voor ouderen verbetert als er een betere communicatie is tussen de verschillende hulpverleners die betrokken zijn bij de zorg vóór, tijdens en na een ziekenhuisopname. Het HerstelZorgProgramma is een project in de regio Leiden, gericht op het verbeteren van de zorg voor ouderen (70 jaar en ouder) met meerdere gezondheidsproblemen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Het doel is om de zelfredzaamheid van ouderen na ziekenhuisopname zoveel mogelijk te behouden. Bij het project Herstelzorg zijn alle zorgaanbieders betrokken die een rol spelen in de keten van opname en herstel, zoals huisartsen, ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorg. Voor meer achtergrondinformatie over het HerstelZorgProgramma kunt u kijken op de website Focusgroep Een van de methoden waarmee een goede indruk kan worden verkregen van de ervaringen en belevingen van de patiënt, is de onderzoeksmethode focusgroep. Een focusgroep is een groep van 7 tot 10 deelnemers die, onder leiding van een gespreksleider, praten over hun ideeën, motieven, belangen en denkwijze over een bepaald onderwerp. Het (ziekenhuis) wil graag door middel van een focusgroep zicht krijgen op uw ervaringen in het ziekenhuis en de herstelperiode daarna. Met de informatie die we zo van u en andere patiënten/mantelzorgers krijgen, kunnen concrete verbeteracties worden doorgevoerd binnen het ziekenhuis, verpleeghuis of thuiszorg. Vragen om alvast over na te denken. Om u voor te bereiden op de focusgroep treft u hieronder een aantal vragen aan. U heeft allemaal in minder of meerdere mate contact met steeds verschillende zorgverleners. Wat is uw ervaring met het delen van informatie tussen de verschillende partijen in de zorg? Heeft u het idee dat de volgende zorgverlener op de hoogte is van wat de vorige heeft verteld/afgesproken? Hoe zou dat volgens u kunnen verbeteren? Welke rol kunt u daar zelf in spelen? Wat zou u er van vinden als u zelf de eigenaar bent van uw medisch dossier en dat u de zorgverlener toestemming moet geven voor inzage? Zou u dat willen? In hoeverre maakt u momenteel zelf gebruik van het internet? Wat vindt u van de deskundigheid van mensen in de zorg, hun kennis over ouderdom en de daarmee samenhangende problematiek? Wat zijn uw ervaringen? Is iedereen even deskundig? Wat vindt u goed gaan? Wat niet? Wat zou u willen verbeteren of wat zou anders moeten? Stel u bent morgen directeur van een organisatie in de zorg. Welke twee maatregelen zou u dan nemen? 6

7 Bijlage 3: verslagen 7