Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen. ontwerp

Transcriptie

1 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen ontwerp Gemeente Tiel, december 2009

2 2 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

3 Toelichting Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 3

4 4 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

5 Inhoud INHOUD 5 1. INLEIDING AANLEIDING VRIJGEKOMEN AGRARISCHE BEDRIJFSBEBOUWING HUISVESTING TIJDELIJKE ARBEIDSKRACHTEN BED AND BREAKFAST 7 2. BESCHRIJVING BESTAANDE SITUATIE HET PLANGEBIED GELDENDE PLANOLOGISCHE SITUATIE 8 3. BELEIDSKADER BELEIDSKADER HERGEBRUIK VRIJGEKOMEN AGRARISCHE BEDRIJFSBEBOUWING IN HET BUITENGEBIED HANDREIKING TIJDELIJKE HUISVESTING ARBEIDSKRACHTEN BED & BREAKFAST PLANBESCHRIJVING ALGEMEEN HERGEBRUIK VRIJGEKOMEN AGRARISCHE BEDRIJFSBEBOUWING HUISVESTING TIJDELIJKE ARBEIDSKRACHTEN BED AND BREAKFAST JURIDISCHE ASPECTEN HAALBAARHEIDSASPECTEN ECONOMISCHE HAALBAARHEID OVERLEG EN INSPRAAK 17 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 5

6 6 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

7 1. Inleiding 1.1. Aanleiding De aanleiding voor dit paraplu-bestemmingsplan is om een aantal regionale afspraken planologisch mogelijk te maken. Het gaat om de volgende: vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing, de tijdelijke huisvesting arbeidskrachten en bed and breakfast Vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing In regionaal verband is in de jaren 2006/2007 gewerkt aan de beleidsinvulling functieverandering gebouwen buitengebied. Deze inspanningen hebben in de zomer van 2007 geleid tot een beleidskader "hergebruik vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied" dat in het najaar door alle Rivierenlandgemeenten in hun raad is vastgesteld. Het beleidskader, dat in nauw overleg met de provincie is opgesteld, is ook voor akkoord aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Gelderland. De raad van Tiel heeft ermee ingestemd op 21 november 2007 (en Gedeputeerde Staten en de VROM-inspectie in 2008). GS hebben destijds aangegeven dat om een vlotte toepassing mogelijk te maken het beleid opgenomen dient te worden in de gemeentelijke bestemmingsplannen. Gelet op de omstandigheden rond het bestemmingsplan Buitengebied van Tiel was daar tot nog toe geen ruimte voor. Dit wordt nu mogelijk gemaakt met dit paraplu-bestemmingsplan Huisvesting tijdelijke arbeidskrachten Agrarische bedrijven doen steeds vaker tijdelijk een beroep op arbeidskrachten uit voornamelijk Midden- en Oost Europa. Vooral in arbeidsintensieve teelten zoals de fruit- en groenteteelt die in Tiel sterk vertegenwoordigd zijn is de behoefte aan arbeidskrachten groot. De verwachting is dat door de uitbreiding van de EU en het verder openstellen van de binnengrenzen, het aantal tijdelijke buitenlandse arbeidskrachten (hierna te noemen "arbeidskrachten") verder zal toenemen. Het budget van de arbeidskrachten is beperkt en zij zijn meestal slechts gedurende een korte (aaneengesloten) periode werkzaam in Nederland. Hierdoor is op de reguliere woningmarkt voor hen onvoldoende passende huisvesting beschikbaar. Een deel van de arbeidskrachten is daardoor (illegaal) gehuisvest in onveilige panden of op campings. Dit leidt in een aantal gevallen tot onveilige situaties voor arbeidskrachten, tot overlast voor omwonenden en tot een verrommeling van het landschap. Om problemen te voorkomen of te verhelpen is het van belang om de agrarische doelgroep duidelijkheid te bieden over de wijze waarop in een goede huisvesting voor hun arbeidskrachten kan worden voorzien. Dit is opgenomen in de beleidshandreiking "Huisvesting van tijdelijke buitenlandse arbeidskrachten in de land- en tuinbouw" van de Regio Rivierenland welke in dit bestemmingsplan een juridisch planologische vertaling krijgt Bed and breakfast In het bestemmingsplan Buitengebied Tiel is bed and breakfast mogelijk voor agrarische bedrijven in de woning, via een binnenplanse ontheffing. Binnen de bestemming wonen is het wel rechtstreeks toegestaan in de woning. Maar mogelijkheden in bijgebouwen ontbreken. Op basis van de regionale ambitie om de kansen die de sector Recreatie & Toerisme biedt optimaal te benutten, wordt dat laatste met dit plan mogelijk gemaakt. Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 7

8 2. Beschrijving bestaande situatie Het plangebied Het plangebied omvat het buitengebied van de gemeente Tiel en de dorpen Kapel Avezaath en Wadenoyen. Het buitengebied bevat met name agrarische functies waarin de fruitteelt de meest herkenbare functie is. De werkingssfeer van dit bestemmingsplan omvat de plangebieden van onderstaande vigerende bestemmingsplannen. Bestemmingsplan Vastgesteld Goedgekeurd Kapel Avezaath mei november 1990 Wadenoyen juni oktober 1989 Buitengebied Tiel 16 maart november 2005 Buiengebied Tiel, eerste herziening 17 september mei 2009 Dit bestemmingsplan zal de hierboven genoemde bestemmingsplannen deels vervangen en/of aanvullen Geldende planologische situatie Dit paraplubestemmingsplan heeft betrekking op de in paragraaf 2.1. genoemde bestemmingsplannen. In deze bestemmingsplannen zijn geen, of geen adequate, regelingen opgenomen omtrent: - hergebruik vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing; - tijdelijke huisvesting arbeidskrachten; - bed and breakfast. 3. Beleidskader 3.1. Beleidskader hergebruik vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied Door de Regio Rivierenland is het beleidsstuk Beleidskader hergebruik vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied vastgesteld. Door verschillende omstandigheden stoppen steeds meer agrarische ondernemers met hun bedrijfsvoering waardoor agrarische bedrijfsgebouwen hun functie verliezen en leeg komen te staan. De wens is om deze bedrijfsgebouwen te hergebruiken voor andere doeleinden. Door hergebruik en functieverandering dient de vitaliteit en de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit van het buitengebied te worden behouden en vergroot, zonder daarbij de ontwikkelingsmogelijkheden voor agrarische bedrijven te beperken. Dit wordt bereikt door de vestiging van nieuwe economische bedrijvigheid onder een aantal voorwaarden mogelijk te maken. Landschapsontsierende bebouwing dient gesaneerd te worden en door hergebruik wordt verpaupering en ongewenst gebruik tegen gegaan. Verder worden de agrarische ondernemers nieuwe mogelijkheden geboden om na beëindiging van het agrarische bedrijf in hun levensonderhoud te voorzien alsook in de behoefte aan wonen in een landelijke omgeving. 8 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

9 Uitgangspunten Er zijn een aantal uitgangspunten waaraan hergebruik en functieverandering van vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied in alle gevallen moet voldoen. In de volgende situaties kan men gebruik maken van de hergebruikregeling: - De regeling voor functieverandering is van toepassing op vrijkomende en vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied die met een vergunning is opgericht en minstens vijf jaar rechtmatig is gebruikt (dit wil zeggen conform de bestemming uit het vigerende bestemmingsplan). Functieverandering naar wonen kan daarnaast ook van toepassing zijn op bedrijfsbebouwing in het buitengebied die minimaal 5 jaar voor niet agrarische (rechtmatige) doeleinden in gebruik is (geweest); - functieverandering van vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen mag niet leiden tot een beperking van de ontwikkelingsmogelijkheden voor omliggende agrarische bedrijven; - De regeling voor functieverandering geldt voor recent vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen (met een agrarische bestemming) maar ook voor eerder vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen (waarvan de bestemming reeds is omgezet in bijvoorbeeld een woonbestemming). Voor functieverandering naar wonen komen ook bedrijfsgebouwen in aanmerking die nooit voor agrarische doeleinden in gebruik zijn geweest; - bij functieverandering moet de bestaande infrastructuur toereikend zijn voor de nieuwe functie. Nieuwe functies mogen dan ook geen grote verkeersaantrekkende werking hebben; - nieuwe bebouwing wordt alleen toegestaan wanneer deze op een goede landschappelijke en stedenbouwkundige wijze kan worden ingepast in het buitengebied; - buitenopslag van goederen en stalling buiten is niet toegestaan; - detailhandel is slechts toegestaan voor kleinschalige verkoop van ter plaatse geproduceerde of streekeigen producten waarbij de detailhandelsfunctie ondergeschikt is aan de hoofdfunctie; - functieverandering wordt geëffectueerd door aanpassing van de agrarische bestemming binnen afzienbare termijn. Vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing (VAB) kan worden hergebruikt voor woondoeleinden of verscheidene bedrijfsmatige doeleinden. Daarnaast worden mogelijkheden geboden voor sloop van de bebouwing en vervangende nieuwbouw. - hergebruik voor woonfunctie: verbouw tot woning(en); - sloop en nieuwbouw voor woonfunctie: sloop en nieuwbouw bijgebouwen, sloop en uitbreiding bestaande woning of sloop en nieuwbouw woongebouw of woning(en); - hergebruik voor bedrijfsmatige functies; - sloop en nieuwbouw voor bedrijfsmatige functies Functieverandering naar wonen In ruil voor de sanering van vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing in het buitengebied worden verruimde mogelijkheden geboden voor de bouw van nieuwe woongebouwen of de verbouw van een deel van de VAB tot woningen. Afhankelijk van de hoeveelheid te slopen bedrijfsgebouwen mag/mogen: - de VAB verbouwd worden tot één of meerdere woningen; - een nieuw woongebouw met meerdere woningen worden gebouwd; - een nieuw bijgebouw worden opgericht; - de bestaande woning naar inhoud worden vergroot. Bij de sloop van grote hoeveelheden bebouwing kunnen de sloopkosten en de restwaarde van de bebouwing worden terugverdiend door de bouw van woongebouwen. De sloop van relatief geringe hoeveelheden bebouwing ( < 500 m²) kan worden terugverdiend door de verruimde mogelijkheden die de gemeente biedt voor de bouw van extra bijgebouwen of uitbreiding van de bestaande woning. Deze regeling geldt ook voor bedrijfsgebouwen die nooit voor agrarische doeleinden gebruikt zijn (mits deze wel rechtmatig gebruikt zijn). Het wordt van belang geacht dat monumentale bedrijfsgebouwen en karakteristieke/ beeldbepalende bebouwing behouden blijft. De mogelijkheid bestaat om deze gebouwen te verbouwen tot individuele woningen of woongebouwen. Voorwaarde voor hergebruik is dat alle Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 9

10 vrijgekomen (agrarische) bedrijfsgebouwen zonder karakteristieke of monumentale waarde gesloopt worden. Nieuwe woongebouwen De mogelijkheid wordt geboden om in ruil voor de sloop van alle voormalige agrarische bedrijfsgebouwen een woongebouw op te richten. Door de opbrengsten van de extra bouwrechten te gebruiken voor het dekken van de sloopkosten en de kosten van landschappelijke inpassing van nieuwe bebouwing kan de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit van het buitengebied vergroot worden. De volgende regeling is van toepassing voor sloop en vervangende nieuwbouw van woongebouwen: Gesloopte oppervlakte compensatiewoningen m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen Geen mogelijkheden voor bouw woongebouw m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen Bouw woongebouw van maximaal 750 m m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen Bouw woongebouw van maximaal m 3 > m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen Bouw woongebouw van maximaal m 3 Daarnaast geldt de voorwaarde dat de oppervlakte van een nieuw woongebouw maximaal 50% bedraagt van de oppervlakte van de gesloopte bedrijfsgebouwen (reductie bebouwd oppervlak van minimaal 50%). Met de realisatie van kleinschalige woongebouwen wil de gemeente tegemoet komen aan de minder draagkrachtige groepen (starters, jonge gezinnen). Alleen wanneer er ruimtelijke argumenten bestaan tegen de bouw van een woongebouw of wanneer de eis van een woongebouw een financiële of persoonlijke belemmering vormt voor functieverandering, worden mogelijkheden geboden voor het terugbouwen van een individuele woning. De volgende voorwaarden dienen als uitgangspunt: - Alle op het perceel aanwezige voormalige bedrijfsgebouwen dienen te worden gesloopt (ook al is dit meer dan m²), uitgezonderd de hoeveelheid bij recht toegestane bijgebouwen en met uitzondering van monumentale gebouwen of gebouwen die door de gemeente zijn aangemerkt als karakteristiek en/of beeldbepalend. - In principe dient de nieuwbouw plaats te vinden in de directe nabijheid van het reeds aanwezige hoofdgebouw. Alleen wanneer een initiatiefnemer kan aantonen dat nieuwbouw op een andere locatie vanuit het oogpunt van ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit de voorkeur verdient, kan de nieuwbouw plaatsvinden op grotere afstand van het bestaande hoofdgebouw of zelfs op een ander perceel. Hierbij geldt dat de initiatiefnemer bij functieverandering moet aantonen waarom herbouw op een andere locatie de ruimtelijke kwaliteit versterkt. - Toegestaan zijn woningen met een maximale omvang conform de regeling in het vigerende bestemmingsplan. - Voor woongebouwen geldt een ruimere maatvoering. Afhankelijk van de omvang van de gesloopte opstallen, mag een woongebouw tot maximaal m 3 worden teruggebouwd. Om te garanderen dat (een deel van) de woningen daadwerkelijk betaalbaar zijn voor minder draagkrachtige groepen geldt de voorwaarde dat in een woongebouw van meer dan 750 m 3 minimaal twee woningen worden gerealiseerd, in een woongebouw van meer dan 900 m 3 minimaal 3 woningen en in een woongebouw van m 3 minimaal 4 woningen. - Om de kwaliteit van de huisvesting te garanderen, geldt een minimale omvang van 300 m 3 per woning. - Een zorgvuldige landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing van het nieuwe woongebouw (of woning) en de bijgebouwen. - Nieuw te bouwen woongebouwen of woningen mogen niet leiden tot beperking van de ontwikkelingsmogelijkheden voor omliggende agrarische bedrijven. Gemeenten zullen bij het verlenen van goedkeuring aan het oprichten van nieuwe woongebouwen of woningen, de belangen die gediend zijn met functieverandering dan ook moeten afwegen tegen de toekomstperspectieven en -plannen van omliggende agrarische bedrijven. - Bij een woongebouw met meerdere wooneenheden geldt de volgende regeling voor bijgebouwen: 10 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

11 woongebouw Woongebouw met 2 woningen Woongebouw met 3 woningen Woongebouw met 4 of meer woningen bijgebouwen 80 m 2 (in 1 bijgebouw) 120 m 2 (in 1 bijgebouw) of 110 m 2 (verdeeld over 2 bijgebouwen) 150 m 2 (in 1 bijgebouw) of 140 m 2 (verdeeld over 2 bijgebouwen). Nieuwe bijgebouwen Bij de sloop van alle voormalige agrarische bijgebouwen geldt dat voor elke m² gesloopte VAB 60% van de gesloopte oppervlakte mag worden teruggebouwd in de vorm van een nieuw bijgebouw (of uitbreiding van bestaande bijgebouwen) tot een maximale oppervlakte van 200 m² (inclusief de oppervlakte van de reeds aanwezige bebouwing). Deze gebouwen mogen ook gebruikt worden voor bedrijfsmatige activiteiten. Uitbreiden bestaande woning Bij de sloop van alle voormalige bedrijfsgebouwen geldt dat de inhoud van de bestaande woning uitgebreid kan worden tot een maximum van m 3. Voor het uitbreiden van de bestaande woning geldt de volgende regeling (gestaffelde regeling): Gesloopte oppervlakte Extra uitbreiding woning in m m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen 0,5 m 3 per gesloopte m 2 > 750 m 2 gesloopte bedrijfsgebouwen 0,35 m 3 per gesloopte m 2 Wanneer op meerdere percelen agrarische bedrijfsgebouwen vrijkomen, mag de oppervlakte gesloopte VAB worden opgeteld voor het verkrijgen van extra bouwrechten. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: - Per perceel moet minimaal 250 m² aan bedrijfsgebouwen worden gesloopt om voor saldering in aanmerking te komen. - Voor elk perceel geldt dat alle vrijgekomen agrarische bedrijfsgebouwen moeten worden gesloopt (ook als dit meer dan 250 m² is, uitgezonderd de hoeveelheid bij recht toegestane bijgebouwen). - Vervangende nieuwbouw moet plaatsvinden op het perceel waar dat uit ruimtelijk oogpunt het meest wenselijk is Functieverandering naar werken Naast sanering van VAB wil de gemeente onder een aantal voorwaarden ook mogelijkheden bieden om VAB te gebruiken voor bedrijfsmatige doeleinden. Waar gesproken wordt over functieverandering naar werken, wordt gedoeld op volledige functieverandering (van een agrarische functie naar een bedrijfsmatige functie). De gemeente wil onder voorwaarden bedrijvigheid toestaan die aan het buitengebied gebonden is, recreatieve voorzieningen en overige kleinschalige bedrijvigheid die qua karakter en uitstraling in het buitengebied past. Grootschalige bedrijvigheid of bedrijvigheid die qua uitstraling niet in het buitengebied past, behoort zich op een bedrijventerrein te vestigen. Hergebruik dient aan een aantal voorwaarden te voldoen: - Vestiging van bepaalde typen bedrijvigheid wordt alleen toelaatbaar geacht wanneer een deel van de vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing wordt gesloopt. De hoeveelheid te slopen bedrijfsgebouwen is afhankelijk van de functie van het bedrijf dat zich er wil vestigen (zie onderstaande tabel). Bebouwing met monumentale of karakteristieke waarde mag onder de voorwaarden door alle soorten bedrijvigheid volledig worden hergebruikt. - Buitenopslag is niet toegestaan. - De nieuwe functie mag geen grote verkeersaantrekkende werking hebben. - De nieuwe functie mag geen onevenredige milieuhinder voor de omgeving of omliggende natuur veroorzaken. Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 11

12 VAB s kunnen gebruikt worden voor een aantal typen bedrijven, waaronder niet agrarische bedrijven, recreatie en zorg. Om te waarborgen dat de bedrijven qua karakter en uitstraling passen in het buitengebied wordt voor een aantal soorten bedrijvigheid een maximale omvang opgelegd. Overtollige bedrijfsgebouwen moeten worden gesloopt. type bedrijf omvang hergebruik multifunctioneel gebied 1 omvang hergebruik groenblauw raamwerk 2 agrarisch verwante bedrijven 100% 100% aan het buitengebied 100% 100% gebonden bedrijven opslagbedrijven 500 m % van de geen mogelijkheden overtollige opstallen ambachtelijke bedrijven en 500 m m 2 kunstnijverheid extensieve verblijfsrecreatie 500 m m 2 kleinschalige horeca die 250 m m 2 gerelateerd is aan de recreatieve functie van het buitengebied Extensieve dagrecreatie 500 m m 2 overige bedrijven/zorg 500 m 2 geen mogelijkheden In het groenblauw raamwerk is hergebruik van VAB door opslagbedrijven en overige bedrijven niet toegestaan. Enkele vormen van bedrijvigheid worden in het buitengebied sowieso niet toegestaan vanwege verkeersaantrekkende werking, de milieuhinder, de planologische situatie of een landschappelijk ongewenste activiteit. Deze zijn detailhandel en bedrijven met een gemiddelde of hoge milieubelasting (categorie 3 en hoger volgens de VNG-publicatie Bedrijven en milieuzonering), met uitzondering van bedrijven van categorie 3 die sterk aan de agrarische sector verwant zijn. Voor niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid geldt dat maximaal 500 m² van de VAB mag worden hergebruikt voor de nieuwe functie. Alleen voor opslagfuncties wil de gemeente het toestaan om een groter deel van de vrijgekomen bebouwing te hergebruiken. Het is dan toegestaan om bovenop de 500 m² die mag worden hergebruikt voor niet aan het buitengebied gebonden functies, nog een 75% van de overtollige bedrijfsgebouwen te hergebruiken voor opslag. De overige 25% van de bebouwing moet worden gesloopt. De gemeente wil in het multifunctioneel gebied ook mogelijkheden bieden om een nieuw bedrijfsgebouw op te richten. Uitgangspunt is dat de nieuwe functie past bij de omringende gebouwen en functies. In het groenblauw raamwerk worden geen mogelijkheden geboden voor het oprichten van een nieuw bedrijfsgebouw voor niet-agrarische doeleinden Handreiking tijdelijke huisvesting arbeidskrachten Met het planologisch mogelijk maken van het tijdelijk huisvesten van arbeidskrachten in de land- en tuinbouw wil Tiel: - agrarische ondernemers legale mogelijkheden bieden om in veilige en kwalitatief goede huisvesting van hun tijdelijke arbeidskrachten te voorzien; - overlast voor omwonenden als gevolg van het huisvesten van arbeidskrachten voorkomen; - verrommeling van het landschap als gevolg van het huisvesten van arbeidskrachten voorkomen. 1 Multifunctioneel gebied is een gebied benoemd in het Streekplan, vastgesteld door Provinciale Staten van Gelderland op 29 juni Dit is een gebied waarin de provincie geen eigen uitgangspunten heeft geformuleerd. Randvoorwaarde van uit het Streekplan is dat gemeenten bij het inzetten van nieuwe ontwikkelingen rekening houden met waardevolle landschappen. 2 Groenblauw raamwerk is een gebied benoemd in het Streekplan, vastgesteld door Provinciale Staten van Gelderland op 29 juni In dit gebied is er ruimte voor natuurbehoud en ontwikkeling. Verstedelijking is in dit gebied niet toegestaan, tenzij sprake is van een groot maatschappelijk belang. 12 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

13 Hieraan liggen de volgende uitgangspunten ten grondslag: 1. Huisvesting op het agrarisch bedrijf Uitgangspunt is dat arbeidskrachten die tijdelijk werkzaam zijn in de land- en tuinbouw, uitsluitend gehuisvest kunnen worden op het agrarisch bedrijf waar zij werkzaam zijn. Aan dit uitgangspunt ligt een aantal redenen ten grondslag: - voor de meeste werkgevers en werknemers is huisvesting op het agrarische bedrijf een aantrekkelijke oplossing; - de werkgever zal zich meer dan intermediaire partijen verantwoordelijk voelen voor kwalitatief goede en veilige huisvesting; - een zekere mate van toezicht op de kwaliteit van de huisvesting en het gedrag van de arbeidskrachten is gegarandeerd; - overlast als gevolg van de huisvesting van grote groepen arbeidskrachten op één plek wordt voorkomen. 2. Huisvesting in agrarische bedrijfsgebouwen Een tweede uitgangspunt is dat arbeidskrachten zoveel mogelijk gehuisvest worden in de agrarische bedrijfsgebouwen (waaronder ook leegstaande gebouwen op het agrarisch bedrijf). Om twee redenen achten wij het van belang dat arbeidskrachten in de bedrijfsgebouwen worden gehuisvest: - in het algemeen zal huisvesting in de agrarische bedrijfsgebouwen comfortabeler zijn dan huisvesting daarbuiten; - huisvesting in de agrarische bedrijfsgebouwen leidt niet tot een verrommeling van het landschap als gevolg van allerhande woonunits en caravans die in het buitengebied gestald worden. 3. Pieken in seizoensarbeid afvangen door tijdelijke huisvesting op het eigen erf Het aantal arbeidskrachten dat werkzaam is in de land- en tuinbouw vertoont sterke pieken. Wij achten het niet reëel om van een agrarische ondernemer te verlangen dat hij in de piekmaanden voor alle arbeidskrachten inpandig woonruimte inricht, die de overige maanden van het jaar leegstaat. Daarom willen wij het agrarische ondernemers toestaan om in de piekmaanden arbeidskrachten te huisvesten in tijdelijke woonvoorzieningen op het eigen erf. De piekmaanden verschillen sterk per sector en worden om die reden ook per sector gedefinieerd. 4. Geen permanente bewoning van tijdelijke woonvoorzieningen De tijdelijke woonvoorzieningen zijn nadrukkelijk bedoeld voor het in de piekperiode huisvesten van arbeidskrachten die gedurende een korte periode op een agrarisch bedrijf zelf werkzaam zijn. Om permanente bewoning en verrommeling van het landschap tegen te gaan, moeten de tijdelijke voorzieningen buiten de piekmaanden verwijderd worden. 5. Adequate en veilige huisvesting voor tijdelijke arbeidskrachten Woonruimte voor arbeidskrachten moet voldoen aan alle eisen uit het Besluit Brandveilig Gebruik Gebouwen, het Bouwbesluit en de gemeentelijke bouwverordening om de veiligheid en een minimum aan comfort te garanderen. Dat betekent bijvoorbeeld dat naast slaapruimte ook verblijfsruimte, sanitair en kookgelegenheid aanwezig moet zijn, het gebouw aan minimale brandveiligheidseisen moet voldoen en geen sprake mag zijn van over bewoning. Huisvesting binnen agrarische bedrijfsgebouwen Agrarische ondernemers wordt de mogelijkheid geboden arbeidskrachten die tijdelijk op het eigen bedrijf werkzaam zijn, logies te verlenen binnen de (vrijgekomen) agrarische bedrijfsgebouwen. Het is mogelijk een bestaand bedrijfsgebouw tot logiesgebouw te verbouwen. Wanneer een agrarische ondernemer kan aantonen dat binnen de bestaande bedrijfsgebouwen geen ruimte is voor het inrichten van een logiesgebouw, kan hij onder strikte voorwaarden ook nieuwe bedrijfsgebouwen oprichten ten behoeve van een logiesfunctie. Een logiesgebouw mag het gehele jaar door gebruikt worden maar is wel nadrukkelijk bedoeld voor het huisvesten van arbeidskrachten die tijdelijk (maximaal 6 maanden) op het eigen bedrijf werkzaam zijn. Permanente bewoning wordt dus niet toegestaan. Verder is de ontheffing enkel bedoeld om een ander gebruik toe te staan, dan het bestemmingsplan ter plaatse toe laat. Het Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 13

14 verzoek moet dus in overeenstemming zijn met de bebouwingsvoorschriften (percentage, bouwblok, hoogte, breedte etc) van het bestemmingsplan. Een logiesgebouw moet voldoen aan de eisen uit het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken, Bouwbesluit en de gemeentelijke bouwverordening. Dat betekent onder meer dat naast slaapruimtes ook sanitair, badruimte, verblijfsruimte en kookgelegenheid aanwezig moet zijn en dat per persoon een bepaald minimum aan gebruiksoppervlakte beschikbaar moet zijn. Ook moet er zijn voorzien in de brandveiligheidseisen. Tijdelijke woonvoorzieningen op het eigen erf Tijdens de piekperioden acht Tiel het niet reëel om van agrarische ondernemers te verlangen dat zij voor alle arbeidskrachten inpandige huisvesting realiseren, die gedurende de overige maanden van het jaar leeg zou staan. Daarom wil Tiel agrarische ondernemers in piekperioden de mogelijkheid bieden arbeidskrachten die tijdelijk op het bedrijf werkzaam zijn, logies te verlenen buiten de agrarische bedrijfsgebouwen in tijdelijke logiesvoorzieningen. Voorwaarde is wel dat de tijdelijke logiesvoorzieningen binnen het agrarisch bouwblok worden geplaatst (of direct aansluitend daarop) en op een zorgvuldige wijze worden ingepast in het landschap (door bijvoorbeeld beplanting). Om verrommeling van het landschap te voorkomen en permanente bewoning tegen te gaan moeten de tijdelijke logiesvoorzieningen buiten de piekperiode verwijderd worden. De piekperiode verschilt per sector. Om die reden is het niet wenselijk de piekperiode precies af te bakenen maar geldt de eis dat tijdelijke logiesvoorzieningen gedurende maximaal 4 maanden per jaar op het erf aanwezig mogen zijn. In de praktijk is een periode van 4 maanden afdoende om in de piek te voorzien. Onderstaand wordt een indicatief overzicht gegeven van de pieken in de arbeidsbehoefte voor de in de regio Rivierenland dominante tuinbouwsectoren.. Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Hardfruit Houtig kleinfruit en aardbeien Glastuinbouw (groenten/bloemen) Champignonteelt Boomteelt (Sterk wisselend) Wanneer agrarische ondernemers logies willen verlenen aan arbeidskrachten in tijdelijke woonvoorzieningen op het agrarische erf, zullen zij ook moeten zorgen voor adequate voorzieningen zoals sanitair en wasruimte, voorzover niet aanwezig in de tijdelijke woonvoorzieningen zelf. Gemeenten kunnen medewerking verlenen aan het realiseren van logiesvoorzieningen door het afgeven van een tijdelijke bouwvergunning voor maximaal 5 jaar 3. Op die manier kan relatief snel en eenvoudig medewerking worden verleend aan het verlenen van logies aan tijdelijke arbeidskrachten, maar kan wel worden getoetst of er adequate voorzieningen aanwezig zijn (zoals sanitair e.d.) en of de tijdelijke logiesvoorzieningen op een goede wijze in de omgeving zijn ingepast. Huisvesting arbeidskrachten andere sectoren Andere vormen van (tijdelijke) huisvesting, met name op kampeerterreinen en bij agrariërs, voor arbeidskrachten die werkzaam zijn in andere branches zijn niet gewenst. 3 ex artikel 3.22 Wro jo 45 Woningwet = de mogelijkheid om voor 5 jaar gedurende een periode per jaar vergunning te verlenen in plaats van elk jaar opnieuw vergunning voor bijvoorbeeld enkele maanden aan te vragen 14 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

15 3.3. Bed & breakfast De gemeenten in Rivierenland hebben een gezamenlijke visie opgesteld welke past bij het karakter van het gebied: Kansen tussen de Dijken. Regionaal is geconcludeerd dat de economische betekenis van toerisme en recreatie groot is en in belang toeneemt. Om de kansen die de sector biedt optimaal te benutten, moet zo veel mogelijk worden aangesloten bij de consumentenvraag. Inspelen op veranderingen in deze vraag is daarom essentieel. De toenemende behoefte aan kwaliteit, de vergrijzing en de toenemende populariteit van agrotoerisme zijn ontwikkelingen waarmee rekening moet worden gehouden. In 2006 heeft de raad van Tiel de beleidsnota Recreatie en Toerisme vastgesteld. Het doel van de beleidsnota is het verlengen van de verblijfsduur, door zowel een aantrekkelijk aanbod voor de eigen inwoners als door middel van het verlengen van de verblijfsduur van bezoekers en toeristen. Dit draagt tevens bij aan de versterking van de economische structuur binnen de gemeente. Een van de zwakten die genoemd wordt in de beleidsnota Recreatie en Toerisme is het beperkte verblijfsrecreatieve aanbod binnen de gemeentegrenzen, terwijl er genoeg mogelijkheden aanwezig zijn voor onder meer bed and breakfast. 4. Planbeschrijving 4.1. Algemeen De verschillende vigerende bestemmingsplannen worden herzien op de punten waarop de geformuleerde beleidsonderwerpen van dit paraplubestemmingsplan betrekking hebben. Omdat er voor de meeste onderwerpen geen regels bestaan, gelden deze als aanvullend. In verband met de gedateerde systematiek van de verouderde bestemmingsplannen voor Kapel Avezaath en Wadenoijen wordt 'bed and breakfast' hier niet opgenomen. Deze plannen vereisen een integrale herziening Hergebruik vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing Vrijgekomen (agrarische) bedrijfsbebouwing kan worden ingezet voor wonen. Hiertoe is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Voor wat betreft woningbouw zijn er diverse mogelijkheden; het is mogelijk om nieuwbouw, inclusief bijgebouwen, op te richten en bestaande woningen uit te breiden. De ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit dient wel aantoonbaar te verbeteren. De woningbouw dient gesitueerd te worden op plekken waar voorheen (agrarische) bedrijfsbebouwing heeft gestaan. Alle woningbouwprojecten dienen landschappelijk en stedenbouwkundig inpasbaar te zijn waarbij geen belemmeringen ontstaan voor naburige (agrarische) bedrijven. Evenmin mag er hinder ontstaan voor omwonenden en dienen milieuhygiënische beperkingen in acht te worden genomen. Het is overigens mogelijk om sloopprojecten op diverse percelen te bundelen, met inachtneming van de minimaal te slopen oppervlakten en de positionering van nieuwbouw op de ruimtelijk meest wenselijke locatie. In alle gevallen dient bijna alle vrijgekomen agrarische bedrijfsbebouwing te worden gesloopt. De regelingen voor glastuinbouw en champignonteelt hebben geen vertaling gekregen in dit plan, aangezien zij niet aanwezig zijn in Tiel. Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 15

16 4.3. Huisvesting tijdelijke arbeidskrachten Het huisvesten van tijdelijke arbeidskrachten wordt mogelijk gemaakt door middel van een ontheffing op de gebruiksregels. De tijdelijke woonvoorzieningen dienen binnen het bestaande bouwvlak te worden geplaatst en mogen uitsluitend worden gebruikt voor de vestiging van (buitenlandse) tijdelijke arbeidskrachten voor zover deze ter plekke werkzaam zijn. Er mag geen hinder voor de omgeving vanuit gaan. Uit de planregels blijkt nadrukkelijk dat plaatsing wordt toegelaten voor een periode van maximaal 4 maanden. De beleidshandreiking "Huisvesting van tijdelijke buitenlandse arbeidskrachten in de land- en tuinbouw" is niet integraal overgenomen in dit bestemmingsplan. Dit heeft als reden dat inmiddels diverse wetswijzigingen zijn doorgevoerd (Wro, Besluit brandveilig bouwen). Ook wordt in de handreiking gesproken over "buitenlandse arbeidskrachten". Om deze regels enkel van toepassing te verklaren op die groep en niet ook op binnenlandse arbeidskrachten is in strijd met het europees beginsel van vrijheid van verkeer van personen. Bovendien is het oprichten van permanente bedrijfsruimte met als doel huisvesting van arbeidskrachten niet toegestaan, ook al zouden hier slechts voor een gedeelte van het jaar arbeidskrachten in worden gehuisvest. In Tiel is het uitsluitend mogelijk om binnen bestaande agrarische bedrijfsbebouwing huisvesting aan te bieden. Het is wel mogelijk om tijdelijke woonvoorzieningen te plaatsen voor een periode van maximaal 4 maanden Bed and breakfast De mogelijkheid tot bed and breakfast wordt mogelijk gemaakt door middel van een ontheffing op de gebruiksregels. Het college van burgemeester en wethouders is bevoegd ontheffing te verlenen van de voorwaarden bij een aan huis gebonden beroep en toestaan dat een bijgebouw bij een (bedrijfs)woning wordt gebruik voor bed and breakfast. 5. Juridische aspecten Het bestemmingsplan bestaat uit een toelichting, regels en bijlagen. De regels zijn opgezet in 4 hoofdstukken, overeenkomstig het gestelde in de SVBP2008 behorende bij de Regeling standaarden ruimtelijke ordening. Artikel 1: Begripsbepalingen Het opnemen van begripsbepalingen is beperkt tot die begrippen, waarbij sprake is van een (mogelijke) afwijkende betekenis in het algemeen spraakgebruik en/of technische begrippen, waarbij een vereenvoudigde omschrijving de leesbaarheid bevordert. Door het toevoegen van de mogelijkheid voor aan huis gebonden beroep aan het begrip bedrijfswoning, ontstaat er voor alle bedrijven, al dan niet agrarisch, de mogelijkheid voor bed & breakfast in de woning. Artikel 2: Wijzigingsbevoegdheid hergebruik vrijgekomen (agrarische) bedrijfsbebouwing Met dit artikel wordt een wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het college om de specifieke agrarische bestemming te wijzigen naar wonen of agrarisch, bedrijf, recreatie of horeca-2, bij het vrijkomen van, al dan niet agrarische, bedrijfsbebouwing. In de regeling zijn voorwaarden opgenomen wanneer van deze regeling gebruik kan worden gemaakt en welke omvang de nieuwe functie mag hebben. Er is in de leden een verdeling gemaakt voor de verschillende mogelijkheden: - functiewijziging naar wonen met nieuwbouw - functiewijziging naar wonen met uitbreiding bijgebouwen - functiewijziging naar wonen met uitbreiding bestaande woning - functiewijziging naar agrarisch, bedrijf, recreatie of horeca-2 Tot slot worden een aantal aanvullende voorwaarden genoemd wanneer er een functiewijziging van meerdere percelen plaats vindt. 16 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen

17 Artikel 3: Ontheffing huisvesting tijdelijke arbeidskrachten Met dit artikel wordt een binnenplanse ontheffing toegevoegd ten behoeve van de realisatie van huisvesting voor tijdelijke arbeidskrachten. De huisvesting kan gerealiseerd worden onder een aantal voorwaarden binnen de agrarische bedrijfsgebouwen. Ook kan voor de piekopvang in de periode zoals aangegeven in paragraaf 3.2. ontheffing worden verleend voor het realiseren van tijdelijke huisvesting buiten de agrarische bedrijfsgebouwen. Artikel 4: Ontheffing bed & breakfast in bijgebouwen Bed & breakfast is mogelijk in woningen rechtstreeks voor de bestemming wonen. Bed & breakfast valt namelijk binnen het begrip "aan huis gebonden beroep". Voor de bestemming agrarische bedrijf is bed & breakfast mogelijk middels een binnenplanse ontheffing. Met dit artikel is er voor het college de mogelijkheid om middels een ontheffing onder voorwaarden ook bed & breakfast toe te staan in bijgebouwen. Artikel 5: Anti-dubbeltelregel In deze regel is geregeld dat gronden die reeds bij een verleende bouwvergunning zijn meegenomen niet nog eens bij de verlening van een nieuwe bouwvergunning of het doen van een melding in aanmerkingen mag worden genomen. Artikel 6: Algemene gebruiksregels Hieronder zijn een algemeen en meer specifiek gebruiksverbod opgenomen. Artikel 7: Algemene procedureregels Hierbij worden de in acht te nemen regels aangegeven waaronder burgemeester en wethouders ontheffing kunnen verlenen. De procedure voor wijziging van het bestemmingsplan ten behoeve van 'hergebruik vrijgekomen (agrarische) bedrijfsbebouwing' is geregeld in de Wet ruimtelijke ordening waarbij bepaald is dat afdeling 3.4. van de Algemene wet bestuursrecht toegepast moet worden. Artikel 9: Overgangsrecht Hierin staan de overgangsregels voor bestaande bouwwerken en bestaande gebruiksactiviteiten die afwijken van de bestemmingen en/of regels in het bestemmingsplan. Artikel 10: Slotregel Dit artikel geeft aan onder welke benaming de regels kunnen worden aangehaald. 6. Haalbaarheidsaspecten 6.1. Economische haalbaarheid Het bestemmingsplan is een paraplubestemmingsplan dat voor diverse plangebieden een aanvullende juridische regeling biedt voor 'Tijdelijke huisvesting arbeidskrachten', 'Vrijkomende Agrarische bebouwing', en 'Bed and Breakfast in Tiel. Er zijn geen nieuwe ontwikkelingen voorzien zodat er, buiten procedurele, geen andere kosten aan het plan verbonden zijn Overleg en inspraak In het kader van het wettelijk verplichte overleg is het ontwerpplan toegezonden aan diverse ambtelijke instanties. Reacties p.m. Het al dan niet voeren van inspraak is een keuze van het college. Inspraak wordt in Tiel doorgaans georganiseerd om twee doelen te bereiken; gebruik maken van plaatselijke kennis om eventuele fouten uit het plan te halen en het verkrijgen van draagvlak. Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen 17

18 Er is gekozen om geen gebruik te maken van de gemeentelijke inspraakprocedure zoals bedoeld in de gemeentelijke inspraakverordening. Belangrijk argument hiervoor is dat de complexiteit van dit plan gering is. De belangen van belanghebbenden worden echter voldoende gewaarborgd in de formele procedure. In deze procedure wordt de mogelijkheid geboden om zienswijzen in te dienen. 18 Paraplu-bestemmingsplan regionale regelingen