stichting CULTUREEL ERFGOED ENSCHEDE i.o.

Transcriptie

1 stichting CULTUREEL ERFGOED ENSCHEDE i.o. Cultureel Erfgoed Enschede is hét kenniscentrum op het gebied van gemeentelijke en Rijksmonumenten in de gemeente Enschede. Cultureel Erfgoed Enschede kan monumenteigenaars ondersteunen c.q. adviseren in vraagstukken die voor de instandhouding en continuïteit van een monument van belang zijn. Cultureel Erfgoed Enschede richt zich eveneens op publieksvoorlichting door middel van de website over Rijks en gemeentelijke monumenten in Enschede. Inhoudsopgave. Jaargang 1- nummer Partner worden van de Stichting Cultureel Erfgoed Enschede. 2. Onderhoud aan Rijksmonumenten. 3. Energie besparen in historische woning. 4. Kienhuis Hoving informeert. 5. Heren op het Land. 6. Ambachtschool in de verkoop. 7. MJOP van groot belang voor monument. 8. Theehuis Apenhof in dramatisch verval. 9. Historische waardenkaarten Enschede. 10. Bert Haer komt op voor monumenten. 11. Herbestemming monumenten. 12. Erfgoedwet Partner worden van de stichting Cultureel Erfgoed? De stichting Cultureel Erfgoed Enschede i.o. wil haar dienstverlening naar monument eigenaars en de publieksvoorlichting blijven verbeteren. Belangrijk hierbij is dat professionele partijen kennis en informatie met ons delen voor publicatie op de website en de nieuwsbrief van Cultureel Erfgoed Enschede. Cultureel Erfgoed vormt een breed scala aan onderwerpen en hierbij valt te denken aan bouwtechnische zaken, wet en regelgeving, bestuurlijke zaken, financiële onderwerpen, subsidies en restauratie van monumenten. Stads villa Serphos op de website. Klik HIER Als partner van de stichting Cultureel erfgoed Enschede richt u zich op een specifieke doelgroep waarbij u uw product en dienstverlening kunt presenteren. Wilt u als professionele partner een bijdrage leveren aan het kennis platform de stichting Cultureel Erfgoed Enschede? Neem dan contact met ons op info@cultureelerfgoedenschede.nl Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 1

2 2. Vergunningsvrije werkzaamheden aan Rijksmonumenten. Bent u eigenaar van een rijksmonument of van een pand in een beschermd stads- of dorpsgezicht? Wilt u het pand opknappen, verbouwen, uitbreiden of slopen? Dan hebt u een omgevingsvergunning nodig. Maar niet voor álle werkzaamheden. Sinds 1 januari 2012 zijn onderhoudsklussen als het overschilderen van deuren en ramen in dezelfde kleur, en het vervangen van slechte dakpannen vergunning vrij. En de bruine keukenkastjes en dito tegeltjes uit de jaren 70 mag u ook zonder vergunning vervangen. Maar het hele pannendak vernieuwen mag weer niet. Waar ligt precies de grens? In deze brochure staat wat wel en niet zonder vergunning mag. Klik HIER voor het informatieblad van de Rijksdienst voor cultureel erfgoed. 3. Energiebesparing in historische woningen. Veel oude woningen beschikken over voorzieningen die het energieverbruik kunnen beperken en het wooncomfort kunnen verhogen. Het is verstandig deze te blijven gebruiken of ze opnieuw in gebruik te nemen. Daarmee wordt ook het historische karakter van de woning versterkt. In deze brochure geeft Monumentenwacht tips om de bedoelde voorzieningen te herkennen en te benutten. Prettige bijkomstigheid het is meestal niet moeilijk en niet duur. Lees alles over stook en ventilatie gedrag, thermisch comfort verbeteren, zonwering en daglicht benutten en luchtstromen controleren. Klik HIER voor de flyer van Monumentenwacht Nederland. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 2

3 4. KienhuisHoving informeert Branchegroep Cultureel erfgoed & Landgoederen MONUMENTEN De laatste jaren is het monumentenstelsel gemoderniseerd. De bedoeling van de wetgever is om cultuurhistorische waarden een duidelijke plaats te geven in de ruimtelijke ordening en anderzijds onnodige regeldruk weg te nemen. Hiertoe is sinds 2009 een groot aantal wetten en regels gewijzigd. Bestemmingsplannen en cultuurhistorie in Enschede Zo moet bij het maken van bestemmingsplannen vanaf 2012 rekening worden gehouden met cultuurhistorie. Artikel 3.1.6, vijfde lid onderdeel a van het Besluit ruimtelijke ordening vormt hiervoor de wettelijke basis. Concreet betekent dit dat cultuurhistorische waarden al in bestemmingsplannen worden vastgelegd en daardoor de noodzaak afneemt tot het aanwijzen van nieuwe beschermde monumenten. Voor nieuwe bestemmingsplannen moet in de toelichting een beschrijving worden opgenomen van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten archeologische monumenten rekening is gehouden. Tevens dient in de planregels een omgevingsvergunningstelsel voor bodemingrepen te worden opgenomen. In de vergadering van 8 december 2014 heeft de raad van de gemeente Enschede de Structuurvisie "Bouwen aan cultuurhistorisch Enschede" met bijbehorende cultuurhistorische beleidskaart vastgesteld. Met de vaststelling van deze structuurvisie heeft de raad het college de opdracht gegeven om een zogenaamd paraplubestemmingsplan op te stellen om de bescherming van het in Enschede aanwezige cultuurhistorische erfgoed te borgen. Tevens is opdracht gegeven om de Welstandsnota Enschede aan te passen zodat ook daarin het cultuurhistorische erfgoed is geborgd. Binnenkort zal het betreffende paraplubestemmingsplan voor geheel Enschede in procedure worden gebracht. Een paraplubestemmingsplan is een partiële herziening van meerdere bestemmingsplannen. Op cultuurhistorisch gebied zullen diverse bestemmingsplannen door middel van het paraplubestemmingsplan worden aangepast of aangevuld, voor het overige blijven die bestemmingsplannen van kracht. Om te voorkomen dat zich in de tussentijd ontwikkelingen voordoen die van nadelige invloed kunnen zijn op de bescherming van het cultuurhistorische erfgoed heeft de raad op 16 februari 2015 het voorbereidingsbesluit "Cultuurhistorie Enschede" vastgesteld. Het voorbereidingsbesluit geldt voor gebouwen met (hoge) attentiewaarde, zoals aangegeven op de Cultuurhistorische waardenkaart Enschede. Met het voorbereidingsbesluit wordt voorkomen dat bouw- en sloopactiviteiten plaatsvinden die van invloed kunnen zijn op de verwezenlijking van in het nieuwe paraplubestemmingsplan vast te leggen uitgangspunten. De geldigheidsduur van het voorbereidingsbesluit is één jaar. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 3

4 Aanwijzing tot monument en herbestemming Er wordt al jaren geprocedeerd over aanwijzingen van leegstaande kerkgebouwen als (gemeentelijk) monument. Kerkbesturen worden geacht een als monument aangewezen kerkgebouw in stand te houden, terwijl het vinden van een verantwoorde herbestemming door de aanwijzing nog moeilijker wordt. De bestuursrechter toetst in dit soort zaken terughoudend en oordeelt niet zelf over de monumentwaardigheid van een object. Het bevoegd gezag beschikt hier over beoordelings- en beleidsvrijheid. Een aanwijzing van een object tot gemeentelijk of rijksmonument kan ertoe leiden dat de mogelijkheden tot herontwikkeling ervan worden beperkt. Een aanwijzing tot monument beïnvloedt de verkoopprijs meestal negatief. Eigenaren kunnen daardoor ernstig gedupeerd raken. Tot voor kort werd dit niet van belang geacht bij de procedure tot aanwijzing van een monument. Indien een eigenaar de mogelijk negatieve gevolgen van een monumentenstatus voor herbestemming en verkoop aanvoerde tegen het aanwijzingsbesluit, verwees de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State hiervoor naar de belangenafweging die in het kader van een latere vergunningsprocedure voor wijziging of sloop moet plaatsvinden. De Afdeling heeft met een aantal recente uitspraken een nieuwe lijn ingezet (uitspraken van 3 april 2013, BZ7564 en BZ7565, 16 juli 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2675 en van 24 december 2014, ECLI:NL:RVS:2014:4681). Indien de eigenaar van het pand concreet en gemotiveerd aangeeft dat een monumentenstatus negatieve gevolgen zal hebben voor bijvoorbeeld herontwikkeling of verkoop dienen deze omstandigheden naar het oordeel van de Afdeling al bij de aanwijzing aan de orde te komen en niet pas bij een aanvraag om een omgevingsvergunning voor sloop of wijziging van het monument. Het ligt vervolgens op de weg van het bestuur om op deze belangen in te gaan en zo nodig aannemelijk te maken dat er wel alternatieve mogelijkheden zijn voor een zinvol hergebruik van het pand waardoor het met de aanwijzing te dienen belang van het behoud van het monument prevaleert boven het belang van de eigenaar om de aanwijzing achterwege te laten. De verwachting is dat deze nieuwe rechtspraak zal leiden tot minder aanwijzingen. Dit sluit aan bij het ingezette moderniseringsproces van de monumentenzorg. Margot de Buck margot.debuck@ kienhuishoving.nl, tel.nr advocaat omgevingsrecht Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 4

5 5. Heren op het Land. Heren op het Land is een interessant boekwerk met beschrijving van de buitenplaatsen van de Twentse textielfabrikanten. Het is een uitgave van Waanders Uitgevers en Het Oversticht. Het 208 pagina s tellende boekwerk is voorzien van bekende en minder bekende herenhuizen, villa s en landgoederen van vroegere textielfabrikanten. Daarnaast is er aandacht geschonken aan parken, tuinen en buitenverblijven in Twente die zich nog steeds onderscheiden door de schitterende tuinarchitectuur en natuurgebieden. Het boekwerk is voorzien van prachtige eigentijdse en historische foto s en tekeningen. De auteurs van het boekwerk zijn; Anneke Koops, Mascha van Damme, Maartje van Hellemondt, Anne Kempers en Barbara Laan. Het boek is beslist een aanrader voor degene die geïnformeerd wil worden over oude historie en architectuur van landhuizen en landgoederen in Twente. Het boek is verkrijgbaar bij de reguliere boekhandel onder ISBN Landgoed Het Stroot. Klik HIER voor meer informatie Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 5

6 6. Ambachtschool in de verkoop. De gemeente Enschede heeft besloten om de voormalige Ambachtschool bij de makelaar Snelder Zijlstra in de etalage te zetten. Het tot nu toe hoogste uitgebrachte bod kwam niet verder dan B&W heeft vorig jaar ingestemd met een nieuwe bestemming voor het pand. Dat was maatschappelijke voorziening en is nu verruimd met wonen, werken en beperkte mogelijkheden voor detailhandel en horeca. Nieuwe kopers moeten zich echter del bedenken dat het pand behoorlijk achterstallig onderhoud heeft en wezenlijke bouwkundige veranderingen zijn slechts beperkt mogelijk aangezien het hier een gemeentelijk monument betreft. De school is tussen 1922 en 1923 gebouwd, in opdracht van de Hogere Textielschool en naar ontwerp van de Enschedese architect Arend G. Beltman. De ambachtsopleidingen boden de Enschedese jongeren nu ook andere mogelijkheden dan alleen het beroep van textielarbeider. Kenmerkend voor de school zijn de twee lange vleugels die evenwijdig langs de straatzijden lopen en waarin zich de lokalen bevinden. De school heeft drie bouwlagen. Meer informatie en foto s van de voormalige Ambachtschool kunt u HIER vinden. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 6

7 7. Meerjaren onderhoud plan van essentieel belang voor een monument. Een actueel meerjaren onderhoud plan voor een monument is voor de instandhouding van een monument van essentieel belang. Het geeft de eigenaar van een monumenten inzicht in de huidige situatie waarin zich het monument bevindt en geeft richtlijnen voor periodiek onderhoud en een financiële planning. Deze richtlijnen komen tot stand door middel van een bouwkundige en installatie technische inspectie van het monument. Belangrijk hierbij is dat deze inspectie c.q. opname wordt uitgevoerd volgens de NEN norm 2767 en door gecertificeerde inspecteurs. Alleen op deze wijze kan een verantwoordt meerjaren onderhoud plan worden opgesteld Wilt u meer informatie over het meerjaren onderhoud plan voor uw monument? Klik dan HIER voor aanvullende informatie van SB Vastgoed voor het opstellen van een Meerjaren Onderhoud Plan. 8. Historisch Theehuis Apenhof in dramatisch verval. Het voormalig Theehuis van de familie van Heek aan de Laaressingel is de laatste jaren in dramatisch verval geraakt. Het is de huidige eigenaar, de gemeente Enschede, niet gelukt om dit monument op verantwoorde wijze in stand te houden. Het monument is van historische waarde en maakt deel uit van het Florapark. Wij doen hierbij een dringende oproep aan de gemeente om snel tot actie over te gaan anders blijft er nog maar een oplossing namelijk slopen en dat hebben we in Enschede al veel te vaak gedaan met monumenten. Klik HIER voor informatie over het voormalige theehuis van de familie van Heek. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 7

8 9. Historische waardenkaarten Enschede. Sinds januari 2012 moet in bestemmingsplannen aandacht worden besteed aan cultuurhistorisch waarden en moet worden aangegeven op welke wijze deze waarden worden beschermd. Om deze cultuurhistorische waarden goed vast te leggen in bestemmingsplannen worden er cultuurhistorische waardenkaarten voor de gemeente Enschede opgesteld die aangeven waar in de stad lage, middelhoge of hoge cultuurhistorische waarden zijn te verwachten. Deze waarden worden vervolgens vertaald in voorschriften in het bestemmingsplan. De historische verwachtingskaarten worden opgesteld in samenwerking met het Oversticht. 10. Bert Haer, ambtenaar van o.a. het monumentenloket van de gemeente Enschede, houdt een pleidooi voor de zorg en het behoud van monumenten in Enschede. Klik HIER voor de video. Watertoren Hoog en Droog Enschede Lonnekerberg in Enschede is een 200 hectare groot natuurgebied in Enschede en eveneens cultureel erfgoed van Enschede met een bijzonder interessante flora en fauna en landschap geschiedenis. Meer informatie over de Lonnekerberg? Klik HIER Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 8

9 11. Herbestemming en\of functiewijziging van monumenten. Een andere functie is vaak goed. Monumenten krijgen vaak een andere functie. Grote woonvilla s worden kantoren, scholen worden appartementencomplexen en boerderijen worden woningen. Vaak is een andere functie noodzakelijk omdat het gebouw zijn oude functie verliest. Voor het behoud van het monument is het dan goed dat er een andere functie aan wordt gegeven waardoor het gebouw duurzaam behouden blijft. Bovendien zijn functieveranderingen vaak zichtbaar aan het gebouw waardoor er een interessant historisch document ontstaat. Ieder gebouw en ieder stuk grond heeft een bestemming die is vastgelegd in een bestemmingsplan. Als de functie van een pand wijzigt, is daarvoor soms een wijziging van het bestemmingsplan nodig. Informatie daarover vindt u hier in het digitaal loket. Voor monumenten geldt bovendien dat als er een nieuwe functie aan het gebouw wordt gegeven, er een omgevingsvergunning nodig is. De gemeentelijke monumentencommissie moet daarbij advies uitbrengen en in het geval van een Rijksmonument ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Dit geldt ook voor een andere functie bij gelijkblijvende bestemming in het bestemmingsplan. Een vergunning is nodig omdat een andere functie vaak ingrijpende gevolgen heeft voor het monument. TETEM 2. Subsidie Herbestemmingsonderzoek. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft een subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten. Deze regeling staat open voor monumenten van allerhande statuur. Voor rijksmonumenten, provinciale en gemeentelijke monumenten. Maar ook voor gebouwen zonder formele monumentenstatus. In dat laatste geval moeten wel cultuurhistorische waarden in het geding zijn die door de gemeente worden erkend. Informatie over deze subsidieregeling vindt u hier. De provincie Overijssel De provincie stelt met ingang van 1 maart 2013 subsidie beschikbaar voor herbestemmingsonderzoek en het maken van een transformatieplan. Informatie hierover vindt u Hier Bron: Gemeente Enschede. Wilt u digitaal inzage in een bestemmingsplan? Klik dan HIER. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 9

10 12. Erfgoedwet. Zoals u wellicht bekend zal, zoals het zich nu laat aanzien, in 2016 de Erfgoedwet van kracht worden. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft daarvoor een consultatierondes gehouden met een zestal workshops. De samenvatting van deze workshops kunt u zien in de onderstaande video. Video workshops Erfgoedwet. In de komende nieuwsbrieven zullen wij nog uitvoerig ingaan op de nieuwe erfgoedwet. De Stenderkast molen in Usselo. Klik HIER voor meer informatie. Jaargang 01 nummer 05. [nieuwsbrief afmelden klik hier] Pagina 10