Docent, kom aan je werk toe!
|
|
- Klaas van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 René van Kralingen Pieter Mostert Docent, kom aan je werk toe! 33 cases uit het dagelijks leven van een docent Houten 2013
2 VII Voorwoord Welkom in de wereld van de casuïstiek. Dat is waar het allemaal gebeurt: niet in plannen, niet in beleidsnota s, niet in algemene regels of afspraken, maar in het gewone gedoe. Want voor je het weet zit je in een toetscommissie en worden er dingen van je verwacht die je niet waar kunt maken of die compleet anders uitpakken. Soms mis je de ervaring om te doorzien wat coördinatorschap, moduleleiderschap of lidmaatschap van de toetscommissie behelst. Hoe kun je nu zelf keuzes maken? Ben je niet gewoon onderdeel van de organisatie en worden niet heel veel dingen ( taken ) gewoon van je verwacht? Maar ook dan zul je zelf moeten kiezen, niet zozeer óf je een taak op je neemt, maar hoe je die gaat uitvoeren. De docent krijgt de regie over het onderwijs terug. Samen met je collega s ben je verantwoordelijk voor de opleiding. Dit is een verhalend boek, want leren we in deze tijd van sociale media niet vooral van verhalen, veel meer dan van uitleg of instructie? We delen in Nederland tegenwoordig onze ervaringen na een popconcert of een theatervoorstelling, liefst met onze smartphone. Volgers sturen we een twitterbericht of we laten via onze weblog weten wat we beleefd hebben of houden elkaar via Facebook op de hoogte. Dat doen we met het netwerk dat we hebben opgebouwd. Wat we plaatsen, bepalen we zelf. Hoe we op andere verhalen reageren, verschilt per persoon. In dit boek beschrijven we cases, die we om educatieve redenen willen delen. Deze verhalen zijn de moeite waard omdat ze representatief zijn voor andere scholen of opleidingen. Ze leiden tot herkenning, maar ook tot identificering van het probleem. We denken dat je er meer van leert dan van een theoretische tekst die bedoeld is als instructie. Boeken die op cases zijn gebaseerd zijn er genoeg, maar wat die boeken meestal doen is op schoolmeesterachtige toon aan de hand van de case uitleggen hoe het zit. Het is het klassieke hoorcollege van de docent aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Bovendien zijn onderwijskundige boeken vaak ambitieus opgesteld. Dat is op zich niet erg, alleen vertrekken dit soort boeken zelden vanuit de praktijk. Er worden concepten en modellen gepresenteerd. Auteurs van dit soort boeken gaan ervan uit dat er deductief geleerd wordt. Maar een docent in de praktijk leert zo niet. Zijn onderwijspraktijk staat centraal. En daar zoekt hij toepassingen bij. Wij denken dat het leren op een inductieve wijze beter aanslaat. In dit boek doe je dat door in de case te kruipen en aan te wijzen wat in die case allemaal te leren valt. Deze casuïstiek vormt rijk materiaal. Er zit nogal wat misère in de cases die we beschrijven. Gaat er dan niks goed? Nee, dat is het punt niet. Juist in het gehannes wordt duidelijk wat er allemaal meespeelt en waar je allemaal op moet letten. Er bestaan in het hoger onderwijs een paar onaanvechtbare waarheden die voor lief worden genomen door docenten, teams en onderwijskundigen. Waar die trends en hypes vandaan komen, is niet helemaal duidelijk. Opvallend is dat men elkaar op congressen napraat en bevestigt. Een tegengeluid wordt al snel als weerstand gezien, of als iets niet wetenschappelijks. Wij staan als opleiders en onderwijsadviseurs dagelijks voor groepen docenten. Vaak zoeken we met docenten op cursusdagen naar oplossingen of een bepaalde aanpak. Hun vragen staan centraal. Dit boek geeft wel een representatief beeld van wat docenten op hun bordje krijgen en waar ze wat mee moeten. Als onderwijsgekken tackelen we die cases graag. We schrijven concreet, praktisch, straight forward, onconventioneel.
3 VIII Voorwoord Er zijn oneindig veel voorbeelden. Alle cases in dit boek zijn op de werkelijkheid gebaseerd. Wij hebben deze situaties als opleiders op een van de opleidingen meegemaakt of we hebben ze horen vertellen in onze cursussen. De ene case verliep overigens in kortere tijd dan de andere. Sommige cases hadden een staartje, het verhaal ging verder na de case. Maar waarom deze 33? We hebben bij de selectie de volgende criteria gehanteerd: 5 Is deze situatie herkenbaar voor elke docent, ongeacht de opleiding waaraan hij of zij is verbonden? Beschrijft deze case wat we in de realiteit zien, is dit wat docenten meemaken, op vele plekken, op vele momenten? 5 Is deze case interessant voor de vele docenten die nieuw zijn in het hbo? 5 Beschrijft de case een generiek probleem, hoe specifiek het zich ook voordoet in deze ene case? De cases zijn geordend in vijf categorieën, die zijn gedacht vanuit de belangrijkste rollen van een docent. 5 In de les: de docent als regisseur van wat er in de les gebeurt. 5 Voor de student: de docent als ontwerper van onderwijs, coach bij de uitvoering en beoordelaar van eindproducten. 5 Samen met collega s: de docent als collega (over professionele samenwerking). 5 In opdracht van het management: het management als opdrachtgever, de docent als opdrachtnemer. 5 Maatschappelijke verantwoording: de docent als een professional die bijdraagt aan het afleggen van maatschappelijke verantwoording door de opleiding. De vijfdelige opzet zegt iets over de rollen die docenten tegenwoordig hebben op scholen. In die zin is dit boek ook een tijdsdocument te noemen. Docenten geven les, maar voeren ook aanverwante taken uit. Vrijwel iedere docent voert overleg met collega s over ontwikkeld studiemateriaal, is betrokken bij de accreditatie van de opleiding en is lid van een interne commissie. Elke docent heeft een scala aan taken, aangegroeide activiteiten nog daargelaten. Docentschap in 2013 is dus meer dan lesgeven. Dit boek vormt een blik in de keuken van het hoger onderwijs. We hanteren een vast format voor de beschrijving en behandeling van elke case. 5 De case zelf: concreet, pakkend, beeldend, vaak schrijnend. 5 De diagnose: dit is onze professionele blik. Daarbij hanteren we vier perspectieven. 5 Communicatief: hoe gaan de betrokkenen met elkaar om? 5 Organisatorisch: wie heeft hier welke rol of verantwoordelijkheid? 5 Formeel: welke regelingen of wettelijke bepalingen zijn hier in het geding? 5 Didactisch: wat te doen en hoe te werk te gaan ten behoeve van het leren van studenten? 5 Suggesties voor wat je als docent beter kunt laten, ook al is het heel verleidelijk om zo wel te denken of te handelen. Deze suggesties zijn vooral gericht op het loslaten van bepaalde gedachtes of benaderingen, volgens de aloude les leren is vooral een kwestie van afleren. 5 Suggesties voor wat je beter wel kunt doen: alternatieve benaderingen en praktische tips. 5 Terug naar de case: afweging van de hoofdlijn. Hoe nu in deze situatie te kijken, of te handelen? Bij sommige cases, zo zal de lezer zien, zijn niet alle vier de perspectieven relevant. Zo is bij de case over de examencommissie een didactisch perspectief niet aan de orde. Dat ontbreekt in zo n geval.
4 Voorwoord IX Dit boek pleit voor vereenvoudiging van het onderwijs. Veel veranderingen vormen hogere taalkunde en lopen stuk op semantische discussies. Hoe iets op papier staat lijkt belangrijker dan hoe het gaat in de klas. Vereenvoudiging is aan te brengen in de beleidstaal, maar ook op het gebied van kwaliteitszorg, onderwijsconcepten, toetssystemen en dergelijke. Wij hebben de ambitie om met dit boek alle docenten in staat te stellen betrokken te raken bij de ontwikkeling van hun opleiding, niet omdat dat moet van een of andere instantie, maar omdat ze het zelf willen. Intrinsieke gedrevenheid heet dat. Elk boek verdient een motto. Zo ook dit boek, en het motto heeft een interessante geschiedenis. Die begint bij het fenomeen dat veel vernieuwingsscholen (met name in het basisonderwijs) hetzelfde motto voeren, meestal in de volgende versie: Onderwijs is niet het vullen van lege emmers, maar het aansteken van een haardvuur. Alleen blijkt men niet goed te weten van wie het afkomstig is. Als we dat kunnen vaststellen, dan kunnen we ook kijken of de vertaling klopt. Het citaat blijkt ontleend te zijn aan een van de opstellen van de Romeinse schrijver en filosoof Plutarchus ( n. Chr.). Hij schreef in het Grieks. Het derde opstel heet Over het luisteren (naar een les of een lezing). Plutarchus betoogt dat we ons verstand niet voor niks hebben en er daarom goed gebruik van moeten maken. Hoe maak je er nu goed gebruik van? Om dat te verduidelijken maakt Plutarchus een dubbele vergelijking (van het verstand met iets uit de alledaagse wereld), namelijk eerst met een vat, daarna met hout. Een vat is er om gevuld te worden, hout is er om aangestoken te worden. We hebben ons verstand niet om het als een vat tot de rand te vullen, maar om het als het hout aan te steken met een vonk. De les van Plutarchus is: luister zo naar anderen dat wat zij zeggen bij jou zorgt voor een vonk en steek vervolgens met die vonk je hout aan. Je zou kunnen zeggen: het hout, dat is alles wat je al wist en dacht, de vonk is het nieuwe wat je leert door te luisteren naar wat de docent te zeggen heeft. Degene die luistert is hout en vonk tegelijkertijd. Het is dus niet zo dat de student alleen het hout is (dat ligt te wachten) en dat anderen het onderwijs de vonk zijn en daarmee bij de studenten het vuur komen aansteken. Dat zou brandstichting zijn, om de metafoor verder door te voeren. Het vuur aansteken doe je zelf, dat moet je vooral niet door anderen laten doen. Maar anderen kunnen je daarbij wel helpen. Daarom is er onderwijs en daarom is het daar gaat Plutarchus opstel over wijs om te luisteren naar wat anderen je te zeggen hebben. Zo ook met dit boek: gebruik (bij het lezen) je verstand, niet door het, als een vat, tot de rand te vullen, maar als hout dat je door een vonk laat ontvlammen. Erkentelijk Wij zijn Simone Frederiks, Marjolein Moonen, Buck Burmann, Bert Kramer, Edwin Versluis, Maurits Godschalx, Pieter Jan Smit, Etto Planting, WaiYuen Yeung, Walter Geerts, Paul Ganzeboom, Marieke van Meurs, Heleen Lieve, Saskia Sluiter, Judith Verbeek, Rob Risseeuw en Peter de Vries van diverse hogescholen erkentelijk voor hun bijdrage. René van Kralingen Pieter Mostert Capelle a/d IJssel/Voorburg, december 2012
5 XI Inhoud I In de les 1 Ze lezen niet Daar zit je dan als onderzoeker Moeilijke vakken De docent werkt hard, de studenten niet Bij mij komen ze niet te laat II Voor de student 6 Wil je de leerdoelen concreter formuleren Het verplichte slb-gesprek Stagebegeleider, voor zover mogelijk Creativiteit beoordelen met een standaardlijst Portfolio s, waarvoor? We gaan een tijdschrift maken In opleiding aan het werk Gemeenschappelijk, dus niet motiverend Een woeste opdracht Waar moet ik beginnen? Samenwerken in plaats van commentaar leveren III Samen met collega s 17 Body of knowledge Daar zit je dan als toetsexpert Waarom ik slecht geëvalueerd word? Geen idee!
6 XII Inhoud 20 Beginnen zonder inwerken Vier ogen dwingen niet Mijn collega heeft deze cursus gemaakt IV In opdracht van het management 23 Coördinator van ongeveer alles Daar zit je dan als moduleleider De worsteling van de toetscommissie De examencommissie in de rol van scheidsrechter Van wie is het toetsbeleid? Wat is mijn opdracht? Wie heeft hier de regie? V Maatschappelijke verantwoording 30 Moet dat ook nog? Samen schrijven Voorbereid het gesprek in Op gesprek bij het accreditatiepanel Bijlagen Nawoord Over de auteurs Literatuur Register
René van Kralingen Pieter Mostert. Docent, kom aan je werk toe!
René van Kralingen Pieter Mostert Docent, kom aan je werk toe! René van Kralingen Pieter Mostert Docent, kom aan je werk toe! 33 cases uit het dagelijks leven van een docent Houten 2013 ISBN 978-90-368-0290-1
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatie1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren
Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd
Nadere informatieWil je de leerdoelen concreter formuleren
35 Wil je de leerdoelen concreter formuleren.1 Diagnose 3.1.1 Communicatief 3.1.2 Organisatorisch 37.1.3 Formeel 37.1.4 Didactisch 37.2 Suggesties voor wat je beter kunt laten 37.3 Suggesties voor wat
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieMax van den Broek ALLEDAAGSE PARADOXEN ISVW UITGEVERS
Max van den Broek ALLEDAAGSE PARADOXEN ISVW UITGEVERS INHOUD Voorwoord Daan Roovers 7 Inleiding 9 I Vroeger uit bed 13 II Stoppen met roken 19 III Fear of missing out (F.O.M.O.) 27 IV Het geheim van afvallen
Nadere informatieWiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs
Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 22 (2005) nr. 1 & 2 53 Oratie, uitgesproken op 11 maart 2005, bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Professionalisering in het bijzonder in het onderwijs
Nadere informatieRapportage Werksoorten. Bea het Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:
Rapportage Werksoorten Naam: Bea het Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea het Voorbeeld / 16.06.2015 / Werksoorten (QWSM) 2 Inleiding Wat voor soort werk spreekt jou aan? Ben jij
Nadere informatieCoach je ziel naar wijsheid
Steven Smitt Coach je ziel naar wijsheid Inzicht krijgen in de realiteit van ieder moment Uitgeverij Akasha Inhoud Voorwoord 7 Ontstaan van het spel 9 Werking van het spel 13 De zeven stappen op weg naar
Nadere informatie2.1 FaVoriete leestips
Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften
Nadere informatieDeelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek
Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept
Nadere informatieTraining Resultaatgericht Coachen
Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.
Nadere informatieWorkshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieVoorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen
3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieMODULE #7 CORE PURPOSE
MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de
Nadere informatietoolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte
toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieSTAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE
STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE Naam: Klas: Bedrijf: Stageperiode: Maak een inhoudsopgave zoals hieronder is afgebeeld. Indien nodig je eigen onderdelen tussen voegen en uiteindelijk de inhoudsopgave
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT
ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen
Nadere informatieMENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING
2016 OPLEIDING TOT ERVARINGSDESKUNDIGE MENSEN MET EEN LICHT VERSTANDELIJKE BEPERKING UIT EIGEN ERVARING Inge Mol Ik wil mijn stem laten horen. In het werkveld wordt er steeds meer gebruik gemaakt van kennis
Nadere informatie8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA
53 8 MEDIA EN SOCIALE MEDIA Media Afhankelijk van de omstandigheden kan het verstandig zijn om de media proactief te benaderen op het moment dat een afdeling van de school zwak of zeer zwak wordt. Bij
Nadere informatieOntdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Nadere informatieBPV-praktijkboek. Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent
BPV-praktijkboek Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent Crebocode 90440, dossier 2013-2014 Bedrijfsnaam :. Naam Student : Cohort :.. Wat is een BPV werkboek Dit BPV werkboek maakt onderdeel uit van de Opleiding
Nadere informatieBijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren
Bijlage 3: Format beschrijving opdrachten onderzoekend leren Dit format is bedoeld voor docenten die onderzoekend-lerenopdrachten gaan maken voor het gebruik in hun eigen groep en/of voor gebruik door
Nadere informatieInhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens
Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren
Nadere informatie2012-2013. ervaringsdeskundige. Mensen met een licht verstandelijk beperking. Opleiding tot
2012-2013 Opleiding tot ervaringsdeskundige Mensen met een licht verstandelijk beperking Uit eigen ervaring... Ik wil mijn stem laten horen, in een groot aantal werkvelden wordt er steeds meer gebruik
Nadere informatieIntroductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen
Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op
Nadere informatieEllen van Wijk - Ruim baan voor creatief talent B 3. Survey commitment van medewerkers
Survey commitment van medewerkers B 3 Survey commitment van medewerkers 229 230 Ruim baan voor creatief talent, bijlage 3 Voor je ligt een vragenlijst waarin gevraagd wordt naar verschillende aspecten
Nadere informatieKIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013
www.kidpartners.nl KIDmail 25 Januari 2013 Allereerst willen wij jou een stralend 2013 wensen met de onderstaande doodle. Je kunt zelf invullen waar jouw ster het komend jaar gaat stralen. We hebben het
Nadere informatiearbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk
arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk Zestor is opgericht door sociale partners in het hbo: Het is toegestaan om (delen van) de informatie uit deze
Nadere informatieJAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN
JAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN 2015-2016 Inhoudsopgave Voorwoord (pagina 3) Inleiding (pagina 3) Bestuur Jonge Socialisten Arnhem- Nijmegen 2015-2016 (pagina 4) Portefeuilleverdeling (pagina
Nadere informatieCOMMUNICATIE technieken. voor leidinggevenden
COMMUNICATIE technieken voor leidinggevenden Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieWorkshop A Hoe werkt de gemeenteraad?
Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Korte omschrijving workshop De workshop begint met een kort filmpje over de gemeenteraad. De workshopleider doet vervolgens met
Nadere informatieOm te beginnen. Waarom dit boek?
Om te beginnen Waarom dit boek? Leraren in alle onderwijssectoren zijn continu bezig om hun werk onderwijs verzorgen op de best mogelijke manier te doen. Ze hebben hart voor hun leerlingen, hun vak, hun
Nadere informatiembo groene ruimte Laat jij Nederland genieten van groen?
mbo groene ruimte 2016 2017 Laat jij Nederland genieten van groen? mbo groene ruimte Genieten van groen Ben je graag actief in de groene buitenruimte? In de zon, maar ook in weer en wind? Maak jij (vak)
Nadere informatieVoorbereiding assessment
Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende
Nadere informatieIK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN
IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN 1 2 3 4 5 A Samen werken (spelen) Hierbij is het samenwerken nog vooral doel en nog geen middel. Er is nog geen sprake van taakdifferentiatie. De taak ligt vooraf
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieInterview verslag! Anouk van Houten 538565. Interview verslag. Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen
Interview verslag Naam: Anouk van Houten, 538565 Klas: INF1c Vak: Interviewen Docent: Ellen Leen Inhoudsopgave: Voorwoord -!!!!! blz. 3 Wempe Webdesign -!!!! blz. 4 Opleiding -!!!!!! blz. 4 Beroepskeuze
Nadere informatieHandleiding Lesmethode Groep 7 &8 Huiswerk Bikkels. Inkijkexemplaar
Handleiding Lesmethode Groep 7 &8 Huiswerk Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 5 Verantwoording methodiek 6 Doorgaande lijn Po en Vo 7 Preventief en curatief 8 Organiseer je les 9 Praktische
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieChecklist voor Succesvol Ondernemen
Kruis aan wat voor jou van toepassing is om een overzicht te hebben van waar je mee aan de slag kunt om meer klanten te krijgen en meer geld te verdienen. SuccesHoek 1: Actiegerichte Focus Ik besteed meestal
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieBoost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door
Boost uw carrière Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Introductie Update uw kennis De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo. Hoe goed
Nadere informatieInleiding. En hoewel het er soms op lijkt dat je deze aspecten van het vak van nature hoort te beheersen, zijn er maar weinig docenten die dat kunnen.
binnenwerk timemanagement:opmaak 1 24-07-2013 11:49 Pagina 3 Inleiding De werkdruk in het onderwijs is hoog. Er worden steeds nieuwe, vaak hogere, eisen gesteld. De administratieve druk is hoog en docenten
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatieLééf je dag. Prikkelende workshops om samen te leren
Lééf je dag Prikkelende workshops om samen te leren Vier je dag, vier het moment Wilt u een personeelsbijeenkomst organiseren waarbij u ontspanning combineert met leren? Kies dan voor de workshops van
Nadere informatie- Je spreekt leerlingen aan op ongewenst gedrag. Je geeft af en toe positieve feedback.
Evaluatieformulier Lerarenopleiding (talen, exact, sociale vakken) Versie schoolcontactpersoon Student: Aldert Kasimier Schoolcontactpersoon: C. Vidon Opleiding: Geschiedenis Stageschool: Zernike Datum:
Nadere informatieGesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager
Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager 1 Executive Leadership Foundation - ELF 2005-2011 Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits netjes de bron wordt vermeld Lastige dingen
Nadere informatieOnderhandelen en afspraken maken
OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieKlik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan:
Klik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan: aansluiting BDB (inclusief BKE) op onderwijs- en personeelsbeleid opzet leertraject BDB (inclusief BKE) toetsing en
Nadere informatieChecklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding
Checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F - handleiding Inleiding De checklist Sollicitatiebrief schrijven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die moeten leren schrijven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieErno Mijland. De beste leraar is hij, die het meest van zijn leerlingen opsteekt. #smiho 100 direct toepasbare tips JEAN DE BOISSON
Erno Mijland De beste leraar is hij, die het meest van zijn leerlingen opsteekt. JEAN DE BOISSON #smiho 100 direct toepasbare tips Inhoud Leeswijzer Voorwoord Inleiding Wat zijn sociale media? 7 9 13 17
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieOntwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!
Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,
Nadere informatieTalentgerichte benadering
Talentgerichte benadering 4. Strengths-based development (*) Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Hoe creëren we een stimulerend leerklimaat waarin studenten het beste uit zichzelf kunnen halen? Dit was de
Nadere informatieLUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.
LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode
Nadere informatieUITKOMSTEN EVALUATIE TESTREIS LEEUWARDEN 10 OKTOBER 2009
UITKOMSTEN EVALUATIE TESTREIS LEEUWARDEN 10 OKTOBER 2009 ingevuld door 18 van de 26 deelnemers deelnemers waren heel divers eb varieerden in leeftijd van 13 t/m 23 jaar oud Welk cijfer geef je de training?
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieBeoordelingsformulieren
Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen
Nadere informatieOpleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl. Begeleiden van pabostudenten
Opleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl Begeleiden van pabostudenten Dit stuk geeft je handvatten bij de begeleiding van een pabostudent. Als
Nadere informatieUser Centered Design. Ontwerpbeslissingen
User Centered Design Ontwerpbeslissingen Ontwerpbeslissingen: Wat wij willen doen voor jou is Met betrekking tot lessen voorbereiden: Overzichten, schema s en lesplannen moeten ook door leerlingen begrepen
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatiembo bloem Geef jouw creatieve passie voor bloemen de ruimte
mbo bloem 2016 2017 Geef jouw creatieve passie voor bloemen de ruimte mbo bloem Bloemenvak zoekt creatieve bloembinders Vind jij het ook leuk om bloemen te schikken tot een adembenemend tafereel? Dan ben
Nadere informatieHoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Dit volume is goed, dit moet ik zo houden.
Wie Citaat feedback Wat? (Interpreteren) Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Wat & waarom? (Vervolg vraag) Goed volume in je stem. Het volume van mijn stem is zodanig dat de informatie goed te horen
Nadere informatieOntwerp je eigen prefabhuis
Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatieHet gedragmodel. 1. Inleiding
Het gedragmodel 1. Inleiding Het gedragmodel is een NLP-techiek, ontwikkeld door Peter Dalmeijer (zie www.vidarte.nl) en Paul Lenferink. Het model leert ons feedback te geven waarbij we anderen op hun
Nadere informatieProjectdefinitie. Plan van aanpak
Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste
Nadere informatiePost HBO opleiding Jobcoach/Trajectbegeleider
Post HBO opleiding Jobcoach/Trajectbegeleider Combo Emonomy Combo Emonomy heeft een lange historie en traditie in methodiekontwikkeling, onderzoek, opleiding, coaching en advies op het gebied van arbeidsontwikkeling,
Nadere informatieWorkshop Solliciteren
Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om
Nadere informatieHet gymnasium: iets voor jou?
Het gymnasium: iets voor jou? Stel jezelf eens de vraag... Ben ik nieuwsgierig? Heb ik een brede belangstelling? Hou ik van onderzoeken? Ben ik gek op cultuur? Houd ik van nieuwe dingen leren? Ben ik kritisch?
Nadere informatieDocentenhandleiding bij de voorstelling: De Kleine Kapitein Groep 5
Docentenhandleiding bij de voorstelling: De Kleine Kapitein Groep 5 Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen een KUVO -theatervoorstelling of -concert. Dat kan op uw eigen school of bij een collega-school
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Heeft u m al gezien? Misschien al een stukje in gelezen? Dit jaar is er een bijzonder boek uitgekomen, en het haalde gelijk grote verkoopcijfers. Ik
Nadere informatiembo teelt Een vruchtbaar vooruitzicht op werk
mbo teelt 2015 2016 Een vruchtbaar vooruitzicht op werk mbo teelt Toonaangevend in Teelt Nederland. Teeltland. Het is verbazingwekkend om te zien hoeveel wij in Nederland verbouwen op onze vruchtbare gronden.
Nadere informatieReflectie Verslag. 25 januari. Game Developement Informatica Hogeschool v. Amsterdam
Reflectie Verslag 25 januari 2013 Het reflectie verslag met nabeschouwing en beoordelingen over de stage van Simon Karman bij het bedrijf Sticky Studios. Game Developement Informatica Hogeschool v. Amsterdam
Nadere informatieLaat zien en vertel, dat is het motto van
Geef een presentatie en doe dat vooral met tekeningen Dan Roam, Visueel presenteren - Het ontwerpen van presentaties die overtuigen, Vakmedianet, 260 blz., ISBN 978 94 6276 016 5. Het doel van de presentator
Nadere informatieNieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren
Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Opleiding Mbo-Verpleegkundige Graafschap College Doetinchem w.reijrink@graafschapcollege.nl
Nadere informatieLeuk en veilig op social media, hoe doe je dat? Twitter, Facebook, LinkedIn
Leuk en veilig op social media, hoe doe je dat? Twitter, Facebook, LinkedIn Social media voor ouderen? 2 S o c i a l e n e t w e r k e n Communicatie tussen mensen, bedrijven en organisaties in een online
Nadere informatieWorkshop Solliciteren
Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om
Nadere informatieVERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN
VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel
Nadere informatieVerklaring Cliënt. Laat je cliënt deze verklaring VOLLEDIG invullen en ondertekenen.
Verklaring Cliënt Laat je cliënt deze verklaring VOLLEDIG invullen en ondertekenen. Naam cliënt: Naam student/coach: Totaal aantal uren coaching: Hulpvraag: Wat werd als positief ervaren: Wat wil je aan
Nadere informatieIk wens je veel succes en plezier in Werk vinden met social media! Aaltje Vincent
Voorwoord Miljoenen mensen in Nederland maken gebruik van Facebook, Twitter en LinkedIn om met elkaar in contact te zijn. Professioneel gebruik van deze social media maakt dat je sneller nieuw werk vindt!
Nadere informatieConflict met CASS voorkomen
Conflict met CASS voorkomen Deze 4 daagse cursus wordt aangeboden op de volgende data: Cursuscode Locatie Regulier of gericht op CASS & verstandelijke data CACF-R-0914 Doetinchem Regulier 15-09-2014 27-10-2014
Nadere informatieLeren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen
Nurse Academy lustrumcongres 2014 Leren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen Amersfoort, 17 november 2014 Jos de Munnink, gespreksleider moreel beraad GGNet Contact: j.demunnink@ggnet.nl
Nadere informatieFeedback aan leerkrachten
Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte
Nadere informatie