Toekomstvisie Son en Breugel

Transcriptie

1 Toekomstvisie Son en Breugel Inleiding De gemeente Son en Breugel staat voor belangrijke keuzes voor de komende vijfentwintig jaar. Daarom is er behoefte aan een breed gedragen Toekomstvisie. De afgelopen jaren heeft de gemeente samen met de bevolking, diverse organisaties en bedrijven aan deze Toekomstvisie gewerkt. Hierbij stonden de vragen centraal Wat voor een gemeente wil Son en Breugel zijn in 2030? en Voor welke keuzen staat de gemeente Son en Breugel inzake de toekomst?. De Toekomstvisie geeft een beeld van Son en Breugel Deze visie is uitdrukkelijk niet bedoeld om oplossingen te bieden voor de problemen van dit moment of om als spoorboekje te dienen voor de reis naar Deze visie geeft richting en keuzemomenten aan. De verdere invulling zullen we in de komende jaren samen ter hand moeten nemen. Om richting te kunnen geven aan toekomstige ontwikkelingen en toekomstig beleid moet de toekomstvisie voldoende concreet zijn. Daarom is de toekomstvisie opgesteld in vijf kernthema s: - sociale samenhang en voorzieningen; - economie; - natuur en landschap; - verkeer - ruimtelijke ontwikkeling. Bij de ontwikkeling van de toekomstvisie is rekening gehouden met een aantal randvoorwaarden. De gemeente Son en Breugel is geen eiland. Integendeel, de gemeente ligt in een omgeving waar veranderingen elkaar in hoog tempo opvolgen. De regio speelt ook in de toekomst een belangrijke rol in het functioneren van de gemeente Son en Breugel. De strijd voor behoud van zelfstandigheid van de gemeente is met succes gestreden. Dit succes werd mede mogelijk door de afspraak dat er op basis van niet vrijblijvende samenwerking een oplossing zou worden gezocht voor het ruimteprobleem van de Stadsregio Eindhoven. Dit heeft geleid tot een convenant regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven. De afspraken vormen een randvoorwaarde van de Toekomstvisie omdat zij verbonden zijn met de zelfstandigheid van de gemeente Son en Breugel. Een andere belangrijke randvoorwaarde is de kwaliteit van de gemeente Son en Breugel. Het groene dorpse karakter van Son en Breugel in een dynamische regio staat daarom centraal bij de ontwikkeling van de Toekomstvisie. De Toekomstvisie bestaat uit drie delen, te weten: 1. de (toekomst)visie; 2. de onderbouwing van deze visie, en; 3. een to do -list om de visie verder te concretiseren. Toekomstvisie (samenvatting) H:\001_Alg\ _ EB Toekomstvisie (samenvatting).doc

2 Toekomstvisie Son en Breugel Een schets van onze gemeente in 2030.Het is 2 mei 2030, s morgens. We lopen door Son en Breugel. Het dorp is de afgelopen 25 jaar flink gegroeid van 6000 woningen toen naar 9000 nu. Toch heeft het dorp haar dorpse karakter weten te behouden. In de kernen zijn een school, een gezondheidscentrum, woon/zorg eenheden, buurtwinkels, sportverenigingen, een buurtcentrum. In het centrum de kroegen, het theater, de bibliotheek. Het is rustig in het dorp, de mensen lopen of fietsen. Je hebt je auto nauwelijks nodig. Je boodschappen laat je bezorgen en als je ergens moet zijn bel je vervoer op maat. Een openbaar vervoer verbinding brengt je snel naar de grote steden in de omgeving. Het verkeer dat niet in het dorp moet zijn, rijdt er omheen en bewoners die buiten Son en Breugel moeten zijn zitten snel op de snelwegen. De kinderen zitten vanochtend op school. Er zijn veel kinderen bijgekomen, dat komt omdat er veel jonge gezinnen in Son en Breugel wonen. De nieuwe wijken zijn daarop ingericht, brede scholen, speelvoorzieningen en jeugdcentra voor de jongeren, maar ook veel groen met daarin veel sportvoorzieningen. Son en Breugel is groen. De gemeenteraad in 2005 heeft er voor gekozen om iedere hectare die hij ging bebouwen te compenseren met een hectare nieuw hoogwaardig groen. Ook de boeren hebben hier een taak in gekregen. Het aantal agrarische bedrijven is gedaald. Maar door de subsidies zijn er groene oases ontstaan waar men kan recreëren. De mensen hoeven niet ver weg voor hun werk. Er is veel werkgelegenheid op Ekkersrijt. Bovendien kunnen de mensen thuis werken. Her en der zijn kleinschalige bedrijven aan huis. Via digitale snelwegen houdt men contact met de werkgever. Eigenlijk hoef je je huis niet uit in Maar in Son en Breugel zijn er plaatsen waar je elkaar kunt ontmoeten. In de wijken, in het centrum, bij de scholen en bij de vele clubs. Zo blijft het dorpse karakter in stand.. Sociale samenhang en voorzieningen Jong en oud in balans De leeftijdsopbouw van de plaatselijk bevolking in 2030 is een ideale mix tussen jong en oud. De nieuw gebouwde woningen zijn bedoeld voor jongeren en jonge gezinnen, waardoor de leeftijdsopbouw in balans is gebracht. Daarnaast zijn voor ouderen (aangepaste) woningen gebouwd, zodat doorstroming mogelijk is en de bestaande woningvoorraad vrijkomt. Ook in de oudere wijken wonen jong en oud bij elkaar. De woningen in deze wijken zijn daarop aangepast. Het voorzieningenniveau is toegesneden op de mix tussen jong en oud. De bevolkingsgroei heeft geleid tot een vergroting van het economisch draagvlak van het voorzieningenniveau in Son en Breugel. Een bewoner van Son en Breugel kan daardoor zijn hele leven in Son en Breugel blijven wonen. Zorgvoorzieningen zoals een apotheek, huisarts, fysiotherapeut of woon/zorg eenheden zijn in de wijken, zodat deze voorzieningen dicht bij huis beschikbaar zijn. Dit geldt ook voor het onderwijs, kinder- en peuteropvang en naschoolse activiteiten. Er staat een dependance voor voorgezet onderwijs. Sportvoorzieningen zijn verspreid over het hele dorp. In de regel zijn soortgelijke sportactiviteiten op één locatie geconcentreerd. 2

3 Ontmoeten Om de leefbaarheid van de verschillende wijken in Son en Breugel te waarborgen worden bepaalde voorzieningen op wijkniveau aangeboden. Het gaat om een apotheek, kleinschalige supermarkten en een wijkcentrum ten behoeve van kleinschalige evenementen. Een breder aanbod van winkel-, horeca- en centrumvoorzieningen is geconcentreerd in het centrum rondom de pleinen. Zij vormen het fysieke en sociale centrum van de gemeente Son en Breugel. Het verenigingsleven speelt een belangrijke rol binnen de plaatselijke samenleving. De gemeente Son en Breugel heeft een rijk verenigingsleven en een groot aantal vrijwilligers. De gemeente ondersteunt en stimuleert initiatieven vanuit het verenigingsleven en vanuit de bevolking om de sociale samenhang en sociale controle versterken. De afstand tussen de gemeente en de bevolking is klein. Het gemeentebestuur betrekt de burgers zoveel mogelijk bij de ontwikkeling en het bestuur van de gemeente. Hierdoor voelen de burgers van Son en Breugel zich, samen met de gemeente, verantwoordelijk voor het maatschappelijke leven binnen Son en Breugel. Economie Werken De gemeente Son en Breugel heeft in 2030 het laagste werkloosheidscijfer van de provincie Noord-Brabant. Omdat Son en Breugel een aantrekkelijk woon- en een aantrekkelijk werkklimaat heeft, werkt een groot deel van de beroepsbevolking van Son en Breugel ook in de gemeente. Hierdoor levert Son en Breugel een positieve bijdrage aan het mobiliteitsprobleem. Thuis werken wordt gestimuleerd in Son en Breugel. Om de economische dynamiek en de kwaliteit van de kernen te vergroten, zijn er (kleinschalige en schone) bedrijfsactiviteiten aan huis. Bedrijfsactiviteiten die niet in de woonomgeving thuishoren of te grootschalig worden, worden verplaatst naar bedrijventerrein Ekkersrijt. Ekkersrijt Op dit bedrijventerrein is een breed scala van bedrijfsactiviteiten, van kantoren tot het home and living - centrum van de regio Eindhoven en van het maken van hoogwaardige betonproducten tot het ontwikkeling van high-tech producten. Door dit brede aanbod wordt flexibel invulling gegeven aan de vragen vanuit de markt. Aan de behoefte aan meer ruimte bij bedrijven wordt vooral tegemoet gekomen door intensief gebruik en inbreiding, alsmede door een beperkte uitbreiding. Het bedrijventerrein is ten opzichte van 2005 in beperkte mate uitgebreid. Er is geen tweede grootschalig bedrijventerrein in Son en Breugel. Het bedrijventerrein is goed bereikbaar, zowel voor mensen als voor goederen. Ontmoetingsplaats Het centrum levert een belangrijke bijdrage aan de plaatselijke economie. In dit gebied is een belangrijk deel van de winkel- en horecavoorzieningen geconcentreerd. Het centrum is een gebied waar mensen graag verblijven. Er hangt een gezellige intieme sfeer in het centrum. De gemeente stimuleert initiatieven die de beeldkwaliteit van het centrum verhogen. Het winkelaanbod is breed en kleinschalig van opzet. Het voorziet in de dagelijkse behoefte maar ook in behoefte van een specifieke kwaliteitsmarkt, waardoor het centrum ook regionaal aantrekkingskracht heeft. Naast het brede winkelaanbod zijn er in het centrum diverse horecagelegenheden waardoor een breed publiek langer in het centrum verblijft. Deze horecagelegenheden zijn ook het rustpunt van de diverse wandel- en fietsroutes in de regio. In 3

4 het centrum worden regelmatig evenementen georganiseerd en is derhalve ook het culturele hart van de gemeente, met de bijzondere kiosk in het middelpunt. Uitdagingen voor de agrariërs De economische en maatschappelijke functie van het buitengebied is versterkt door de combinatie landbouw en zorg en landbouw en natuurbeheer. Hierdoor is de inkomensbasis van agrarische bedrijven verbreed en is er sprake van een vitaal landelijk gebied. Als belangrijke randvoorwaarde geldt dat de natuurlijke en landschappelijke waarden van het buitengebied niet worden aangetast. Bestaande agrarische bedrijven welke zijn gelegen in de zogenaamde verwevingsgebieden krijgen beperkte uitbreidingsmogelijkheden. Vestiging van nieuwe grootschalige intensieve veehouderijen is gezien het ruimtebeslag niet toegestaan. Zorg dicht bij huis De zorgsector is in 2030 een economische drager van belang. Mensen in Nederland worden doorgaans oud en hebben veel behoefte aan zorg. Son en Breugel is een gemeente waar iemand zijn / haar hele leven kan wonen. Dit heeft gevolgen voor de in het dorp aanwezige zorgvoorzieningen. Deze voorzieningen worden op wijkniveau en dicht bij woningen aangeboden. Natuur Waardevolle landschaps- en natuurgebieden Op het grondgebied van de gemeente Son en Breugel is een aantal grootschalige en waardevolle landschaps- en natuurgebieden met diverse milieus. Door de grootschaligheid en diversiteit van de natuurgebieden hebben flora en fauna een kans om zich te ontwikkelen. Versnippering van landschap en natuur is zoveel mogelijk voorkomen. Verder zijn de in de bebouwde kom aanwezige natuurlijke en cultuurhistorische waarden gewaarborgd. Het beleid van de gemeente Son en Breugel is er op gericht om de op het grondgebied van Son en Breugel voorkomende landschappelijke en natuurlijke waarden te beschermen en te versterken. Daarom worden nieuwbouw waar mogelijk binnen de bebouwde kom gerealiseerd. Indien inbreiding of intensivering binnen de bebouwde kom geen oplossing biedt, wordt gezocht naar locaties die de natuur en landschap niet te veel belasten en worden bufferzones aangelegd. Natuurontwikkelingsproject Elke hectare rood is gecompenseerd met een hectare groen. De (regionale) woningbouwopgave is gebruikt om een natuurontwikkelingsfonds op te richten waarmee natuurontwikkelingsprojecten worden gefinancierd. De middelen uit dit fonds zijn ingezet om bestaande landschaps- en natuurgebieden te beschermen en te versterken maar ook om nieuwe natuur- en landschapsgebieden mee te ontwikkelen. Agrarische bedrijven spelen een belangrijke rol in het beheer van de landschaps- en natuurwaarden. Recreëren in de natuur Het buitengebied van Son en Breugel heeft kwaliteit. Hier kan men wandelen, fietsen, kanoen, paardrijden etc. De aanwezige agrarische bedrijven spelen hierin een rol. Naast agrarische bedrijfsactiviteiten, is er kleinschalig horeca en verkoop van streekproducten. 4

5 Verkeer Goed bereikbaar Son en Breugel is goed bereikbaar. Zowel over de weg als over het water, zowel te voet of met de fiets als met het openbaar vervoer. De gemeente Son en Breugel, heeft als gevolg de groei een tweede aansluiting gekregen op de A50. Daarnaast is de kern Breugel ook via de zuidzijde ontsloten. De infrastructuur is aangepast zodat de groei niet leidt tot extra verkeersoverlast binnen de bebouwde kom. Er is een duidelijk onderscheid tussen bestemmingsverkeer en doorgaand verkeer. Onnodige doorgaande verkeersbewegingen binnen de bebouwde kom zijn effectief beperkt. Het gemotoriseerd verkeer vanuit de bebouwde kom richting de doorgaande nationale en provinciale verkeersroutes wordt buiten de woonwijken afgewikkeld en sluipverkeer wordt tegengegaan. Fietsen en wandelen Het centrum is vanuit het hele dorp goed bereikbaar. Er worden goede alternatieven geboden voor de auto. Het langzaam verkeer is in een voorrangspositie gezet en er is een goede openbaar vervoerverbinding met het centrum. Hierdoor wordt er veel gebruik gemaakt van de fiets of het openbaar vervoer. Het centrum blijft echter ook voor gemotoriseerd verkeer bereikbaar. In en rondom het centrum wordt voorzien in voldoende parkeerplaatsen. Parkeerplaatsen in het centrum zijn ingericht voor kort parkeren terwijl in de nabije omgeving van het centrum parkeerplaatsen voor langparkeerders aanwezig zijn. Zodoende is er een autoluw (winkel)centrum. Openbaar vervoer Son en Breugel, en dan met name het bedrijventerrein Ekkersrijt, heeft een goede openbare vervoersverbinding met Eindhoven aanwezig. Het centrum heeft een modern, kleinschalig, openbaar vervoer netwerk met verbindingen naar stations en het vliegveld. Vervoer over water De mogelijkheden van vervoer van goederen over water zijn door de opwaardering van het Wilhelminakanaal verbeterd. Daardoor is het aantal vrachtverkeersbewegingen van en op het bedrijventerrein Ekkersrijt teruggedrongen. Het Wilhelminakanaal vergroot bovendien de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van Son en Breugel. Het onderwerp verkeer is een majeur probleem. Er is op dit moment onvoldoende inzicht in de gevolgen die de groei van Son en Breugel op de infrastructurele voorzieningen heeft. Nader onderzoek zal hierop antwoord moeten geven waarbij het uitgangspunt is dat de infrastructuur wordt aangepast op en meegroeit met de toekomstige uitbreiding van de gemeente. 5

6 Ruimtelijke Ontwikkelingen Son en Breugel Bij de ontwikkeling van het dorp in de afgelopen dertig jaar zijn de kwaliteiten van rond de eeuwwisseling op eigentijdse wijze voortgezet. Het specifieke karakter van het dorp is nog steeds een combinatie van kleinschalige, hoogwaardige architectuur met robuuste groene lobben, waarmee natuur en landschap vanuit het buitengebied tot in de bebouwde kom doordringen. De Dommel is als natuur- en landschappelijk element ingepast in de bebouwde omgeving en vormt één van de kwaliteiten van die bebouwde omgeving. De monumentale waarde van de uitbreidingen van de jaren zestig is tijdig herkend, zowel in de gebouwde als in de groene omgeving. Ook het centrum is een geslaagde compositie van hoogwaardige bebouwing uit verschillende eeuwen en heeft een eigentijdse uitstraling. Sonniusdriehoek Naast inbreiding en intensivering binnen de bebouwde kom is de Sonniusdriehoek als woongebied ontwikkeld. Sonniusdriehoek maakt qua sfeer, inrichting en uitstraling logisch onderdeel uit van Son en Breugel en is ook qua voorzieningen op Son en Breugel gericht. Sonniuswijk Het overige deel van de in het convenant vastgelegde stedelijke opgave is gerealiseerd in het gebied Sonniuswijk. Deze nieuwe kern heeft eigen voorzieningen voor de dagelijkse behoeften. Voor een breder winkelaanbod is deze wijk ook aangewezen op het centrum. Bij de inrichting van de wijk is bijzondere aandacht besteed aan de bereikbaarheid van het centrum. Het centrum is vanuit de Sonniuswijk, zowel met de auto als met de fiets, te voet of met het openbaar vervoer, gemakkelijk te bereiken. Hoewel de keuze voor de Sonniuswijk ten aanzien van een aantal aspecten tegenstrijdig lijkt te zijn, is het gebied Sonniuswijk naar mening van de gemeenteraad de enige locatie op het grondgebied van Son en Breugel waar een woongebied van 3000 woningen (na 2015) kan worden gerealiseerd. De woningbehoefte tot 2015 kan gerealiseerd worden via inbreiding, intensivering en invulling van het gebied Sonniusdriehoek. Indien in 2010 blijkt dat de woningbouwprognoses naar beneden worden bijgesteld waardoor de regionale woningbouwtaakstelling voor de gemeente Son en Breugel beduidend lager uitvalt dan 3000 woningen, zal de gemeente Son en Breugel alternatieve locaties zoeken om deze (nieuwe) woningbouwtaakstelling te realiseren