Pedagogisch werkplan Smallsteps kabouters bso

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan smallsteps kabouters bso Grote Beer VZ Krommenie Vastgesteld door Ingangsdatum revisiedatum versienummer MT regio Amsterdam e.o april 2013 Juli

2 Inhoud Hoofdstuk 1 Visie en doelstellingen Inleiding Visie op de ontwikkeling van kinderen pedagogische uitgangspunten en pedagogische houding Doelen Pedagogisch handelen... 9 Hoofdstuk 2 kwaliteitszorg Afspraken t.b.v. kwaliteitszorg Medewerkers Wenbeleid Wennen op de groep (extern) Intern wennen kdv-bso Intern wennen bso (Pedagogisch) handelen tijdens wenperiode Ruilen en structureel en incidenteel afnemen van extra dagen Opendeurenbeleid Normen en waarden gevoelige onderwerpen Taalgebruik Seksualiteit en intimiteit Pesten en ruzie op de Bso Mediagebruik en gebruik mobiele telefoon door kinderen Kinderen en ziekte Medicijngebruik Vermoeden van huiselijk geweld en/of kindermishandeling Toezicht Scheiden Opvallende kinderen Hygiëne tot slot

3 Hoofdstuk 3 Ouders Inleiding Oudercontacten Klachten Vertrouwenspersoon Privacy Afspraken Hoofdstuk 4 Bij ons op de locatie Beschrijving locatie Groepen Praktische informatie... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Openingstijden/ personele inzet... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Dagranden/ 3uursregeling in vakantie (structureel)samenvoegen Toezicht Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Ondersteuning van andere volwassene/achterwacht Wennen Dagindeling Halen van school Toilet bezoek / omkleden Eten/drinken/voeding Activiteiten Activiteiten aanbod Vrijspel Opendeuren in de praktijk Kinderparticipatie Vrij-spel... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Buitenspelen Afspraken

4 4.11 Afscheid nemen van de groep Schoolcontacten, contacten in de buurt (samenwerking) Volgen van kinderen

5 Hoofdstuk 1 Visie en doelstellingen 1.1 Inleiding Bso kabouters, onderdeel van Smallsteps BV heeft een aantal locaties in Amsterdam en omstreken. In november 2012 hebben wij (een werkgroep bestaande uit een aantal locatiemanagers en de manager Kwaliteit) een aantal doelstellingen en werkwijzen geformuleerd. Deze komen respectievelijk in hoofdstuk 1, 2 en 3 aan bod. Daarnaast zijn er locatie specifieke elementen die op iedere locatie anders zijn. Deze elementen worden in hoofdstuk 4 beschreven. Smallsteps heeft een algemeen pedagogisch beleid. In dit document geven wij aanvullingen en concretiseringen voor de locaties. Het doel is om ons pedagogisch handelen en werkwijze te beschrijven aan de hand van onze visie en wet- en regelgeving. 1.2 Visie op de ontwikkeling van kinderen Het kernbegrip in de visie van smallsteps is ruimte voor ontwikkeling Wij zien de kinderen en hun ontwikkeling op de volgende manier: elk kind wordt geboren met een eigen karakter elk kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo elk kind is nieuwsgierig en onderzoekend elk kind verwondert zich, ontdekt, ziet en leert hoe de wereld in elkaar zit door ervaringen op te doen. De omgeving de ouders, de groep, de pedagogisch medewerkers beïnvloedt de ontwikkeling van het kind. Het kind beïnvloedt ook de opvoeders, de omgeving: er is een voortdurende wisselwerking tussen kind, opvoeders en omgeving. Diversiteit is voor ons een basisgegeven en heeft een toegevoegde waarde. Mensen en dus ook kinderen verschillen van elkaar, vinden verschillende dingen lesmallsteps, hebben verschillende talenten en verschillende inbreng. 1.3 pedagogische uitgangspunten en pedagogische houding In onze uitgangspunten hebben wij beschreven wat kinderen nodig hebben om zich te ontwikkelen en om plezier te hebben. De volgende uitgangpunten vormen de basis van de organisatie op de locatie, de rol van de pedagogisch medewerker en de opvoedingsdoelen: Wij benaderen kinderen met respect. Belangrijk is dat we goed naar hen luisteren en kijken, want elk kind is anders en heeft andere behoeftes. We benaderen de kinderen positief, complimenten en begeleiding zijn daarbij heel belangrijk. Wij vinden het belangrijk dat een kind zich prettig voelt op de bso, dat het plezier heeft. Wij willen het kind uitdaging en verwondering bieden en mogelijkheden voor verdere ontwikkeling. Dat doen we door aandacht te besteden aan speelgoed, inrichting, muziek, taalontwikkeling en beweging. Wij willen kinderen de ruimte geven om zich te ontwikkelen tot open, evenwichtige en zelfstandige mensen; we gaan er van uit dat kleine kinderen ontwikkelen door te leren en te ervaren en niet perse door te gehoorzamen. 5

6 Binnen onze buitenschoolse opvang wordt een sfeer gecreëerd die ervoor zorgt dat de kinderen zich prettig en veilig voelen, vertrouwen hebben in eigen kunnen, voor zichzelf op kunnen komen, respect ontwikkelen voor zichzelf en anderen, zelfstandig zijn en sociaal vaardig. Ruimte voor de individuele ontwikkeling en behoefte van kinderen staat centraal in het pedagogisch handelen en er wordt aandacht gegeven aan het samen leven en spelen in groepsverband. Buitenschoolse opvang bevindt zich tussen de thuis- en schoolsituatie en is de vrije tijd van kinderen. Door vrij te spelen en het aanbieden van een gedifferentieerd en gevarieerd aanbod van (georganiseerde) activiteiten wordt er invulling gegeven aan die vrije tijd. Wij streven naar een goede samenwerking met andere voorzieningen in de buurt, zoals sportverenigingen, bibliotheek, muziekschool en bestaat de mogelijkheid samen met hen activiteiten te ontwikkelen die voor de kinderen van de bso en voor kinderen uit de buurt opengesteld worden. Dit alles gebeurt in samenwerking met de ouders met als basis wederzijds vertrouwen, openheid en respect. Concreet betekent het de kinderen dat wij enerzijds de groep zo inrichten met materialen en hoeken dat de kinderen zelfstandig kunnen kiezen, spelen en zich ontwikkelen en anderzijds activiteiten aanbieden zodat bepaalde ontwikkelingsgebieden gericht aan bod komen. Daarnaast staat participatie (inspraak) van kinderen centraal, dit staat voor het serieus nemen van de mening en de wensen van kinderen en loopt als een rode draad door onze wijze van opvang omdat wij vinden: - dat kinderen recht hebben op participatie; - dat het hun betrokkenheid bij de opvang stimuleert; - dat het goed is voor de ontwikkeling van de kinderen; - dat het getuigt van respect voor het kind; - dat het kwaliteit verhogend voor onze opvang kan zijn. De mate waarin de kinderen betrokken worden bij de participatie kent verschillende gradaties en is afhankelijk van de leeftijd en de ontwikkeling van het kind. Voor oudere kinderen kan gelden dat zij uiteindelijk zelf initiatief nemen en zelf beslissen. In de paragraaf over het pedagogisch handelen, komen wij hierop terug. Om de kinderopvang te optimaliseren en (pedagogische) kwaliteit te bieden, houdt Smallsteps met de concrete uitwerking van haar doelen rekening met de typering van ouders en kinderen in de regio en de wijken waarin zij opvang biedt. 1.4 Doelen Smalls kinderopvang heeft een algemeen pedagogisch beleid, waarin de 4 teps opvoedingsdoelendoelen, geformuleerd door Marianne Riksen-Walraven beschreven worden. Hieronder willen wij de basisdoelen verder concretiseren zodat duidelijk is hoe wij ons in ons handelen richten op de doelen. 6

7 Opvoedingsdoel 1 Het bieden van voldoende emotionele veiligheid van het kind Een kind moet zich veilig voelen om zich te kunnen ontwikkelen. Hieronder geven wij aan hoe Smallsteps op de groepen werkt aan dit opvoedingsdoel. Doordat door de week heen veel verschillende kinderen op verschillende dagen naar de opvang gaan, is aan de aanwezigheid van bekende groepsgenoten, een vertrouwde groep niet per definitie voldaan. Dit kan de kinderen een onveilig gevoel geven. Bij ons wordt hiermee rekening gehouden door extra aandacht te besteden aan de groep en het bekend zijn met elkaar. Bijvoorbeeld door veelvuldig namen te noemen (bv Charlotte, Pieter, Karin en Chaid, komen jullie ipv Jongens, komen jullie) en namenspelletjes te doen.. Ook het regelmatig samen praten over wat er is gebeurd en maken van foto s, draagt bij aan het gevoel van veiligheid; Het wennen van kinderen in de groep wordt uitgebreid aandacht besteed, zodat het kind (met de ouder) zich zo snel mogelijk veilig voelt. In Hoofdstuk 2 wordt het wenbeleid beschreven met bovenstaande als uitgangspunt. In een door ouders ondertekende overeenkomst staan de wenafspraken met data genoemd; Wij gaan ook zorgvuldig om met het opendeurenbeleid zoals in het algemene beleid beschreven staan. Afhankelijk van de grootte en bouw van de locatie wordt het opendeuren beleid vorm gegeven, rekening houdend met het bieden van voldoende emotionele veiligheid van het kind. In Hoofdstuk 2 geven wij de kaders van het werken met opendeuren. Aan rituelen, structuur en afspraken wordt in dit verband extra aandacht besteed. In het locatie specifieke deel van dit document (Hoofdstuk 4) wordt dit beschreven; Uiteraard wordt er ook rekening gehouden met de inrichting die kan bijdragen aan het gevoel van veiligheid en geborgenheid; De vaste structuur van de dag en de vaste pedagogisch medewerkers dragen bij aan het gevoel van veiligheid (zie ook Hoofdstuk 4 de paragraaf over de dagindeling); In het pedagogisch handelen (zie paragraaf 1.4) geven wij de kinderen de ruimte om zichzelf te zijn en reageren wij adequaat op de signalen van de kinderen. Opvoedingsdoel 2 Het bieden van voldoende mogelijkheden voor de kinderen om persoonlijke competenties te ontwikkelen. Persoonskenmerken als zelfstandigheid, zelfredzaamheid en zelfvertrouwen vallen hieronder maar ook de vaardigheden op de verschillende ontwikkelingsgebieden. Unieke kinderopvang besteedt op de volgende manieren aandacht aan dit opvoedingsdoel. Wij geven kinderen keuzes. Zo mag een kind bijvoorbeeld beleg op brood kiezen, een keuze maken uit verschillende activiteiten, een keuze maken in waar zij willen spelen. Wij hebben op de groepen verschillend en uitdagend materiaal en speelgoed dat past bij de ontwikkeling van de kinderen. Hierdoor kan een kind zich spelenderwijs op alle ontwikkelingsgebieden ontwikkelen. In het aanbieden van activiteiten geven wij kinderen de ruimte om op de verschillende ontwikkelingsgebieden te oefenen. Bijvoorbeeld een parcours of spel waarin kinderen hun motorische vaardigheden kunnen ontplooien, of een spel met muziekinstrumenten waarbinnen de kinderen hun muzikale creatieve vermogen 7

8 aanspreken. In het locatie specifieke deel (Hoofdstuk 4) worden de activiteiten verder beschreven. Wij begeleiden de kinderen bij het verdiepen en uitbreiden van hun spel. Dit onderdeel wordt in paragraaf 1.4, over het pedagogisch handelen, beschreven. Opvoedingsdoel 3 Het bieden van voldoende mogelijkheden voor kinderen voor het ontwikkelen van sociale competenties. Het leren omgaan met elkaar, elkaar (kinderen en groepsleiding) leren kennen, samen plezier hebben, het inleven in de ander, verdraagzaamheid en acceptatie spelen een rol in een groep die wisselend is van samenstelling. De pedagogisch medewerkers speelt hierin een cruciale rol. Daar waar mogelijk zijn zij erop gericht dat kinderen goed met elkaar om leren gaan, waardoor zij groeien in hun weerbaarheid en samenspel. In de paragraaf 1.4, over het pedagogisch handelen, wordt dit aspect nader beschreven. Opvoedingsdoel 4 Het overdragen van waarden en normen Smallsteps heeft gezamenlijk een aantal waarden en normen bepaald die aansluiten bij de Nederlandse maatschappij en de kinderen houvast kunnen geven in andere omstandigheden, zoals alsjeblieft en dankjewel zeggen, hand geven, luisteren naar elkaar, elkaar helpen, opruimen, aardig zijn voor elkaar, geen fysiek geweld e.d.. Ook hebben wij een standpunt in genomen in een aantal algemeen normengevoelige onderwerpen zoals tafelmanieren, seksualiteit, intimiteit, taalgebruik, kleding, voeding, radio/ tv/ computer/ cd/ dvd gebruik/mediagebruik. In Hoofdstuk 2 en 4 worden deze standpunten beschreven. Vanuit een veilige basis verwonderen kinderen zich over de dingen die ze zien en die ze ontdekken. Verwondering en uitdaging zijn belangrijk, zo ontwikkelen kinderen zich. Bij de activiteiten die er op en rond de buitenschoolse opvang te doen zijn, speelt het ontdekken van nieuwe dingen een grote rol. Dit zie je ook terug in de materialen en activiteiten die de kinderen onderling of met ons ondernemen. Kinderen van verschillende leeftijden en sekse vinden op andere manieren uitdaging. Jongens willen vaak doen en dan ervaren, meisjes kijken liever eerst even hoe anderen het doen en gaan dan kopiëren. Het is belangrijk deze verschillen ruimte te geven. Het werken met thema s is een inspiratiebron voor verschillende activiteiten. We letten bij het inrichten van de ruimten op keuzemogelijkheden. Zo richten we verschillende speelhoeken in: een ruimte om te bewegen, een rustiger ruimte of hoek met knutselmateriaal, een game hoek, een plek voor muziekinstrumenten, een bouwhoek en verkleedhoek. Ook passen wij de activiteiten en het materiaal aan aan de verschillende interesses en ontwikkelingsfasen van de kinderen. Bovendien laten wij de kinderen zoveel mogelijk zelf kiezen. In het locatie specifieke deel (Hoofdstuk 4) geven wij aan hoe wij vorm geven in de activiteiten aan dit doel. 8

9 1.5 Pedagogisch handelen Door het maken van duidelijke en eenduidige afspraken t.a.v. het pedagogisch handelen, creëren wij een voorspelbare en emotioneel veilige omgeving in de bso. Dit veilig voelen is een voorwaarde voor het kind om zich te kunnen ontwikkelen. Daarbij is het belangrijk stil te staan en in te spelen op de eigenheid en ontwikkelingsdrang van een kind. In een omgeving waar afspraken goed op elkaar zijn afgestemd, kunnen wij inspelen op deze behoefte en creëren wij een omgeving waarin ieder kind zich kan ontplooien. In het algemene pedagogisch beleid staat ons handelen ook beschreven. Wij geven hieronder nog concreter aan hoe wij het pedagogisch handelen zien. Wij gebruiken hiervoor de term sensitief responsief. Sensitief-responsief Het sensitief-responsief begeleiden bestaat uit: Het geven van emotionele ondersteuning. Hierdoor leert een kind dat zijn signalen en initiatieven worden opgemerkt, dat het serieus genomen wordt en de moeite waard is; Voorbeelden - Wij benutten en creëren kansen voor oogcontact en aandacht; - Wij verwoorden onze handelingen zodat de kinderen weten wat er gaande is en zich veilig kunnen voelen; - Kinderen worden begroet bij binnenkomst. Hun naam wordt daarbij genoemd. Goedemiddag Karin, fijn dat je er bent ; - tijdens het wennen geven wij extra aandacht aan het nieuwe kind en zijn/haar omgeving (zie wenbeleid); - Wij geven vaak complimenten en aanmoedigingen: goed zo, ga zo door - Wij geven regelmatig een aai over de bol ; - Wij bereiden de kinderen voor op wat er komen gaat: over 5 minuten gaan wij opruimen. Het tonen van respect voor de eigenheid van het kind dat zelf iemand wil zijn en zelf de wereld wil ontdekken. Dit betekent dat wij het kind de ruimte laten zelf op ontdekkingstocht te gaan, op een veilige manier. Dat betekent ook dat wij zoeken naar alternatieven voor het kind als de situatie gevaarlijk of ongewenst kan zijn; Voorbeelden - Wij leggen kinderen uit waar het gevaar in zit en leren hen daarmee omgaan; - Wij maken gezamenlijk regels voor het stoeien, zodat de kinderen wel kunnen en mogen stoeien; - De kinderen hebben keuzevrijheid, waardoor zij zelf kunnen bepalen wat zij willen doen; - Kinderparticipatie, kinderen betrekken bij bepaalde beslissingen; - Wij denken in mogelijkheden als een kind iets wil. Het structureren en grenzen stellen. Door situaties voor het kind te structuren en uit te leggen, krijgt het kind zicht op de situatie en kan er daardoor beter mee om gaan; Voorbeelden - Wij bereiden de kinderen voor op wat er komen gaat: Wij gaan zo opruimen, nog 5 minuten ; - Als wij een spel spelen, bespreken wij de regels van te voren; 9

10 - Wij geven kinderen verantwoordelijkheden en vrijheid binnen afspraken: bv zelfstandig buiten spelen met een tijdsafspraak; - Als kinderen aan het einde van de middag nog willen verven, stellen wij vragen als: Hoe laat is het eigenlijk? Hoeveel tijd is er nog voordat je gehaald wordt? Lsmallstepst dat nog denk je? Wat moet er dan nog allemaal gebeuren e.d. De kinderen leren op deze manier zelf nadenken en keuzes maken en leren de situatie overzien. Het geven van informatie en uitleg. Kinderen vragen om nieuwe inzichten, nieuwe kennis, nieuwe uitdagingen om hun zelfstandigheid en competentie te laten zien, maar ook om zich te ontwikkelen. Wij gaan hierop in door het kind de gevraagde kennis en inzichten bij te brengen en uitleg te geven; Voorbeelden - Wij voeren gesprekken met kinderen, bv over wat er in het nieuws is; - Wij geven kinderen uitleg over het verkeer als wij van school naar de bso lopen. Het stimuleren van ontwikkeling. Door kinderen uit te dagen iets nieuws te proberen, zonder hen te overvragen, worden zij gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen; Voorbeelden - Wij geven de kinderen suggesties om verder te komen in hun ontwikkeling: misschien kun je het ook zo doen, of misschien kun je een vliegtuig maken, wat zou je nog meer kunnen doen en maken? Het begeleiden van interacties tussen kinderen. Door bewust op leeftijdsniveau de interacties tussen kinderen te begeleiden, leren zij op een positieve manier samen te zijn en samen te werken. Voorbeelden - Kinderen mogen zelf iets organiseren als zij dat willen. Als een kind een buitenspel wil doen, zeggen wij: Dat is een goed idee, hoe wil je dat regelen, wat heb je nodig, ga het maar doen Positieve omgang Positieve omgang met het kind is de basis van het handelen. Hoe vaker een kind de mogelijkheid krijgt iets goed te doen en dat vervolgens te horen krijgt, hoe beter zijn zelfbeeld en zelfvertrouwen wordt, hoe meer de innerlijke drang in spel/spelen en ontwikkelen de ruimte krijgt. Dat betekent concreet dat wij zo veel mogelijk: - een kind of de groep complimenten geven; - alternatieven geven in geval van ongewenst gedrag; - uitleg geven; - mogelijkheden aanreiken hoe of waar iets wel kan. Zo leert het kind op een respectvolle positieve manier gewenst gedrag aan; - mogelijkheden aanreiken in uitdagingen, spel en speelgoed; - kinderen begeleiden in hun spel en hierbij actief betrokken zijn (samen spelen en interactief); - Wij spreken kinderen op ooghoogte aan en lopen ernaar toe of zitten erbij (niet van een afstand); 10

11 - Wij spelen ook mee met, zitten tussen de kinderen en geven suggesties zodat zij verder komen in hun spel om leren omgaan met hun emoties; - Wij betrekken kinderen bij de dagelijkse bezigheden als, vegen, opruimen, fruit schoonmaken e.d.; - Wij gebruiken zoveel mogelijk een positieve formulering en stellen open vragen; Voorbeeld: - Denk je dat het lukt om dat nu nog te doen? (ipv: nee dat kan niet) - Wij zijn consequent in het naleven van afspraken in combinatie met het bieden van alternatieven, nieuwe kans geven en bekrachtigen van het gewenste gedrag; - Wij zien kansen en grijpen die ook om kinderen verder te helpen. Door de positieve benadering hebben kinderen zin om te spelen en zich verder te ontwikkelen. Kinderparticipatie Naast een positieve benadering vinden wij het belangrijk dat kinderen de mogelijkheid hebben om actief mee te denken en invloed te hebben op hun eigen bestaan. Zo kunnen wij een positieve bijdrage leveren aan hun welbevinden. Op deze manier kunnen wij bij kinderen het volgende bereiken en leveren wij een bijdrage aan het bereiken van de opvoedingsdoelen genoemd in paragraaf 1.3: Het vergroten van zelfvertrouwen; Het stimuleren tot zelfstandig nadenken; Het uitdagen om met elkaar van gedachten te wisselen en te onderhandelen; Kinderen uitdagen om gehoord te worden en naar elkaar te luisteren; Het verhogen van de betrokkenheid bij het groepsgebeuren. Kinderparticipatie is een manier van werken, die beoogt kinderen daadwerkelijk invloed te geven op de dagelijkse gang van zaken op de buitenschoolse opvang. Het is geen eenrichtingsverkeer, maar een wisselwerking tussen ons en kinderen. Kinderparticipatie heeft tot doel dat kinderen medezeggenschap hebben bij zaken die hen direct en indirect aangaan. Deze zaken hebben bijvoorbeeld betrekking op: Activiteiten/thema s; Aanschaf van materialen en speelgoed; Verlangenlijst Sinterklaas; Problemen op de groep; Afspraken/regels; Veiligheid; Inrichting groep; Kinderparticipatie is voor alle leeftijden. Alle kinderen kunnen in hun gedrag aangeven aan wat zij wel of niet lesmallsteps vinden. Wij zijn alert op het gedrag van kinderen om erachter te komen wat zij willen. Door actief te luisteren en te observeren kunnen wij signalen opvangen van de groep en het kind. Voor de jongsten geldt dat de kinderparticipatie vooral op dit kinderen geven signalen niveau zit. Naarmate de kinderen ouder worden, kunnen zij op meerdere manieren aangeven wat zij zouden willen en kunnen wij uit verschillende methodes/werkvormen kiezen om informatie van de kinderen te krijgen. Dit aspect wordt in het locatie specifiek deel, Hoofdstuk 4, verder uitgewerkt. 11

12 Basishouding Het vormgeven aan kinderparticipatie is voortdurend een aandachtspunt in het omgaan van ons met de kinderen. Kinderparticipatie staat of valt met onze basishouding van. Deze omvat de volgende elementen. Actief kunnen luisteren Observeren, hierdoor kunnen wij de signalen opvangen van de groep en het kind; Eigen mening op de achtergrond kunnen stellen; Grenzen kunnen aangeven, kaders kunnen stellen; De verantwoordelijkheid kunnen loslaten; Open vragen kunnen stellen; Oor hebben voor de mening van alle kinderen (niet alleen van de dominante kinderen); Niet zelf met oplossingen komen; Geen oordelen uitspreken over suggesties, wensen e.d. van kinderen. In het algemeen zullen de pm-ers van de bso verder gaan in de kinderparticipatie naarmate de kinderen ouder worden. De jongste groep van de bso (4-6 jaar) krijgen een keuze uit verschillende activiteiten, maar kunnen wel actief participeren als het gaat om bijvoorbeeld het maken van een verlanglijstje voor Sinterklaas of de aanschaf van speelmateriaal. De oudste groep (7-12) kunnen projecten uitzetten, zoals het maken van een eigen krant of het steunen van een goed doel door een ludieke actie 12

13 Hoofdstuk 2 kwaliteitszorg Op onze bso s wordt dagelijks gestreefd naar het leveren van een zo groot mogelijke kwaliteit. Vanuit de regio is een manager kwaliteit werkzaam die ondersteuning biedt aan de verschillende vestigingen t.b.v. de kwaliteit op het gebied van pedagogiek, veiligheid en gezondheid. Onder kwaliteitszorg en afspraken verstaan wij enerzijds de zorg die wij bieden om te borgen wat wij beogen en anderzijds een aantal gezamenlijke afspraken omtrent normen- en waarden gevoelige onderwerpen. In beide items monden sommige onderdelen uit in een protocol waarnaar wij zullen verwijzen. 2.1 Afspraken t.b.v. kwaliteitszorg Wij houden ons binnen de kwaliteitszorg aan wet- en regelgeving. Hieronder geven wij aan wat wij precies doen. Jaarlijks wordt de risico inventarisatie gezondheid en veiligheid (RIG en RIV) uitgevoerd. Na de inventarisatie wordt een actieplan opgesteld en een plan van aanpak gemaakt. Dit wordt besproken met de oudercommissie van de locatie.. De actieplannen en het plan van aanpak liggen ter inzage voor alle ouder(s)/verzorger(s) op de locatie. Ook is er een map met alle protocollen en werkinstructies/ werkafspraken die gemaakt zijn om de veiligheid en gezondheid te borgen; De locatiemanager hanteert een jaarkalender Kwaliteit m.b.t. wet- en regelgeving, waarop wordt aangegeven wanneer welk protocol, of welke instructie in en met het team besproken wordt. Sommige protocollen worden eens per jaar besproken, anderen in ieder geval vier keer per jaar, zoals het Protocol Huiselijk Geweld en Kindermishandeling; Op onze locaties zijn opgeleide Bedrijf Hulpverleners (BHV ers) werkzaam; deze zijn o.a. verantwoordelijk voor het houden en evalueren van de brandoefeningen, die 2 keer per jaar worden gehouden. Elke dag is op de locatie tenminste een BHV er aanwezig; De BHV ers zijn ook geschoold in kinder-ehbo; Onze pedagogisch medewerkers worden opgeleid in van kinder-ehbo; De locatiemanager is aandachtfunctionaris Kindermishandeling voor de locatie. Zij/hij kent de procedure en zorgt er voor dat dit onderwerp 4 keer per jaar aandacht krijgt binnen het team. Daarnaast wordt zij/hij betrokken tijdens de kind besprekingen als er een vermoeden is van kindermishandeling. (zie ook de paragraaf over vermoeden van kindermishandeling); Jaarlijks worden alle locaties door de GGD geïnspecteerd en de inspecteur kijkt of er kwalitatief goede kinderopvang wordt geleverd. Hierbij wordt gekeken of er voldaan wordt aan de kwaliteitseisen op het gebied van ouderinspraak, personeel, veiligheid en gezondheid, accommodatie en inrichting, groepsgrootte en beroepskracht-kind-ratio, pedagogisch beleid en pedagogische praktijk, klachten en voorschoolse educatie. De GGD rapporten zijn inzichtelijk voor alle ouders; De locatiemanager draagt zorg voor de deskundigheidsbevordering van de pedagogisch medewerkers. Dit gebeurt middels diverse overlegvormen: gesprekken met individuele medewerkers, groepsoverleggen en teamoverleg. 13

14 Daarnaast is er vakliteratuur aanwezig op de bso s. Elk jaar wordt er een opleidingsplan opgesteld; Wij houden volgens een vast patroon onze werkoverleggen. De data van de werkoverleggen worden per jaar vastgelegd; Wij volgen de kinderen in hun ontwikkeling door gebruik te maken van een volgsysteem. In Hoofdstuk 4 wordt aangegeven welk volgsysteem gebruikt wordt; De oudercommissie is een orgaan dat ons adviseert en scherp houdt t.a.v. onder andere de kwaliteitszorg. In Hoofdstuk 3 wordt de taken en rol van de oudercommissie nader omschreven. De notulen zijn inzichtelijk op de locatie; N.a.v. de Amsterdamse zedenzaak in december 2010 heeft de commissie Gunning aanbevelingen gedaan om de veiligheid van kinderen in de kinderopvang te vergroten. Het gaat dan vooral om het 4-ogen principe, de procedure rondom werving en selectie en het gebruik van de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. De concrete invulling van deze onderwerpen wordt in dit Hoofdstuk en in Hoofdstuk 4 behandeld. 2.2 Medewerkers Elke groep beschikt over vaste en vertrouwde pedagogisch medewerkers. Bij afwezigheid door vakantie en/of ziekte worden zij zoveel mogelijk vervangen door collega s of bekende invalkrachten. Alle medewerkers, inclusief invalkrachten, beschikken over een erkend diploma voor het werken in de kinderopvang en een verklaring omtrent gedrag. In ons personeelsbeleid beschrijven wij hoe wij personeel selecteren, screenen en hoe de inzetbaarheid en de vervanging geregeld is. Een samenvatting hiervan staat op de website. Naast pedagogisch medewerkers kennen wij binnen onze organisatie drie leidinggevende functies die elk op hun eigen niveau verantwoordelijk zijn: 1. De locatiemanager heeft de dagelijkse leiding van het kinderdagverblijf of de buitenschoolse opvang. De locatiemanager is het eerste aanspreekpunt. De locatiemanager functioneert onder verantwoordelijkheid van een clustermanager. 2. De clustermanager is verantwoordelijk voor meerdere vestigingen en stuurt de desbetreffende locatiemanagers aan. 3. De directeur is verantwoordelijk voor één van de zes regio s binnen Estro Kinderopvang en vormt samen met de clustermanagers, manager HR, manager control, manager huisvesting en manager kwaliteit het MT van een regio. Beroepskrachten in opleiding Wij bieden beroepskrachten in opleiding graag de mogelijkheid om beroepservaring op te doen. De opleiding Pedagogisch Werk niveau 3 (PW3) kent twee varianten: BOL-opleiding Een leerling van deze opleiding volgt theorie en loopt stage en is altijd boventallig inzetbaar. De BOL- leerling wordt begeleid door een werkbegeleider (ervaren pedagogisch medewerker) en een praktijkopleider. BBL-opleiding Een leerling van deze opleiding krijgt bij ons een leer-arbeidsovereenkomst voor 20 tot 30 uur per week en gaat daarnaast 1 dag in de week naar school. De BBL-er wordt altijd naast een ervaren pedagogisch medewerker ingezet en begeleid door een werkbegeleider 14

15 (ervaren pedagogisch medewerker) en een praktijkopleider. De inzetbaarheid van de BBL-leerling kent in principe een opbouw tot inzetbaarheid van 0 tot 100 procent in het eerste en tweede leerjaar van de opleiding. De formatieve inzetbaarheid van de leerling wordt vastgesteld op basis van informatie van de praktijkbegeleider, school en de werkbegeleider. Indien een BBL leerling voor bijvoorbeeld 50% intallig inzetbaar is, kan dit als volgt ingevuld worden: de leerling kan gedurende de helft van de arbeidsovereenkomst als pedagogisch medewerker ingezet worden. De andere uren werkt de BBL boventallig op de groep. de leerling wordt gedurende alle arbeidsuren op de groep ingezet, maar dan voor de helft van het aantal aanwezige kinderen. De BBL leerling mag voor 100 procent ingezet worden vanaf de derde fase in de opleiding. In die fase is er dus vaak geen onderscheid meer tussen de BBL -leerling en de gediplomeerde pedagogisch medewerker. Wij volgen ons BBL beleid dat op te vragen is op de locatie. Stages Naast bovengenoemde varianten is het sommige gevallen mogelijk stage faciliteiten te bieden voor o.a. de volgende opleidingen: Helpende Welzijn, niveau 2 Pedagogisch Werk, niveau 4 Sociaal Pedagogische Hulpverlening (HBO-SPH) Kortdurende stage van enkele weken ter oriëntering op de beroepskeuze 2.3 Wenbeleid Voor het wennen en afscheid nemen, nemen wij de tijd om zowel de kinderen op de groep als het betreffende kind voor te bereiden. Dit geeft de kinderen duidelijkheid en daarmee een gevoel van veiligheid. Tevens worden hierdoor de kinderen bij elkaar betrokken. Voor het welbevinden van het kind en de groep is het van belang goed en snel te wennen. Immers dan pas kan een kind en de groep zich verder ontwikkelen. Dit doen we door bijv. een groter kind een nieuw kind op de bso een rondleiding te geven. En nieuwe kinderen worden tijdens het eetmoment voorgesteld aan de eigen leeftijdsgroep Wennen op de groep (extern) Als er een kind nieuw op de bso komt mag het altijd eerst, voorafgaand aan de officiële plaatsingsdatum 2 keer een middag (boventallig) komen wennen, mits er een getekend contract aanwezig is en de groepsgrootte het toelaat en voldoet aan de BKR. Voor ouders is dat een gelegenheid om te zien hoe een middag verloopt. In overleg worden de wen data afgesproken en vastgelegd. Een kopie daarvan wordt bij de kind gegevens bewaard. Omdat bso kinderen meer aan kunnen dan jongere kinderen, vinden wij dat bij een (bijna) volledige bezetting maximaal 2 kinderen tegelijk kunnen wennen. Het wennen gebeurt zoveel mogelijk tijdens reguliere schooldagen. In vakanties staat er soms een uitstapje gepland en is het dagritme net even anders. Afsluitend, na een periode van 2 a 3 maanden, vindt er een evaluatiegesprek plaats met een vaste pedagogisch medewerker en de betreffende ouders. Ouders kunnen hun vragen stellen en wij kunnen evalueren hoe de ouders het wennen ervaren hebben. 15

16 2.3.2 Intern wennen kdv-bso Als een kind doorstroomt naar de bso binnen de organisatie wordt in overleg met de ouders een wenschema opgesteld van 2x een dagdeel. Dit mag voor de overgangsdatum boventallig. In vakanties is het beter voor een kind om niet te wennen. De dagen zijn anders en soms is er een uitstapje gepland. Als het voor de ouders niet anders kan, wijken wij hiervan af. Er kunnen maximaal 2 kinderen tegelijk komen wennen op de bso. Als deze kinderen van dezelfde groep komen, kunnen zij elkaar steun bieden. Het wennen kan het beste binnen 2 week gepland worden. Mocht het zo zijn dat de bezetting op de groep niet volledig is, kan het voorkomen dat er meerdere kinderen tegelijk wennen Intern wennen bso Als een kind doorstroomt van de ene bso groep naar de andere, mag het een keer een middag meedraaien op de nieuwe basisgroep. Als blijkt dat het moeilijk gaat, kan er in overleg met de ouders besloten worden om nog een keer te wennen. Een week voordat de overgang is, begint de wenperiode. Er kunnen maximaal 2 kinderen per groep tegelijk komen wennen bij een volledige bezetting. Mocht het zo zijn dat de bezetting op de groep niet volledig is, kan het voorkomen dat er meerdere kinderen tegelijk wennen (Pedagogisch) handelen tijdens wenperiode Het doel van de wenperiode is dat het kind zich veilig voelt in de nieuwe situatie en zich vrij gaat voelen om zich in de groep te voegen, te spelen en zich te ontwikkelen. Naast de opbouw in de tijd op de groep, is het begeleiden van de nieuwe kinderen van belang. Concreet betekent dit dat, naast het pedagogisch handelen beschreven in paragraaf 1.4:de andere kinderen op de hoogte gebracht zijn van de komst van het nieuwe kind; het kind wordt voorgesteld in de groep en de andere kinderen die dat kunnen en willen, mogen aan het nieuwe kind vertellen hoe de dag verloopt, wat de afspraken zijn e.d.; de wij tijdens de wenperiode continu contact houden met het kind. Zo zitten wij naast of dichtbij het wen kind en zorgen voor oogcontact en positieve, bemoedigende woorden; een kind neemt het wen kind mee, leidt het rond en vertelt de afspraken, zo ontstaat meteen het contact tussen de kinderen. Bij jonge bso kinderen gaan wij mee. 2.4 Ruilen en structureel en incidenteel afnemen van extra dagen Als ouders incidenteel een extra dag(deel) willen afnemen welke buiten de vaste contacturen valt, dan is dit mogelijk binnen de eigen groep het als aantal kinderen dit toelaat. Onze voorkeur gaat uit naar extra opvang binnen de eigen groep omdat het gevoel van veiligheid en geborgenheid voor het kind voor ons voorop staan. Indien er geen plaats is op de eigen groep, is opvang op een andere groep mogelijk in overleg met de ouders en na schriftelijke vastlegging. Als het afnemen van een extra dag(deel) structureel is, is ons uitgangspunt dat het kind in zijn eigen groep geplaatst wordt. Wanneer de groepsgrootte het niet toelaat het kind een extra dag(deel) in deze groep te plaatsen, besluiten wij in overleg met ouders het 16

17 kind voor dat dagdeel tijdelijk in een andere groep te plaatsen. Hiervoor is schriftelijke toestemming van de ouders nodig. In zo n situatie plaatsen wij het kind maar in 1 andere groep. Zodra plaats is in de oorspronkelijke groep wordt het kind overgeplaatst naar deze groep. Deze datum is vastgelegd in de overeenkomst. 2.5 Opendeurenbeleid Als de bso meerdere ruimtes heeft, kan er gebruik gemaakt worden van het opendeurenbeleid. De kinderen maken dan gebruik van de verschillende ruimtes en verlaten hun basisgroep en gaan soms meteen uit school naar een activiteit buiten de eigen basisgroep. In het locatie specifieke deel (Hoofdstuk 4) wordt beschreven hoe er op de betreffende locatie invulling wordt gegeven aan het werken met opendeuren Tijdens opendeuren kan de beroepskracht-kind-ratio (bkr) tijdelijk worden losgelaten, echter de bkr is op basisgroep niveau bepaald. 2.6 Normen en waarden gevoelige onderwerpen Taalgebruik De voertaal op de bso is Nederlands, wij communiceren met de kinderen in het Nederlands. Er wordt van ons verwacht correct Nederlands te spreken. Als een kind bijvoorbeeld zegt: Hij is groter als hem, reageren wij erop door te zeggen: oh. Is hij groter dan hij? Wij corrigeren op een natuurlijk manier de taal. Tijdens diverse activiteiten wordt ook aandacht gegeven aan de taalontwikkeling. Door veel en goed met de kinderen te spreken, zingen en voor te lezen wordt de taalontwikkeling gestimuleerd. De kinderen horen dan veel taal. Op de bso wordt niet gescholden en geschreeuwd, dit geldt natuurlijk voor ons maar is ook een regel voor de kinderen. Kinderen worden altijd aangesproken op taalgebruik dat anderen kan kwetsen of anderszins niet aan de algemeen geldende normen voldoet. (opvoedingsdoel 1,3,4) Wij gebruiken de taal ook om normen en waarden door te geven. Zo leren wij kinderen dingen op een plezierige wijze aan anderen te vragen. Wij zeggen alsjeblieft en dank je wel. Er wordt netjes naar anderen gesproken ( wil je dat even pakken? ipv Pak dat en mag ik alsjeblieft ipv ik wil ). Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie Seksualiteit en intimiteit Seksuele ontwikkeling Vanaf een paar maanden oud wordt een kind zich al bewust van het eigen lichaam. Het begint met het ontdekken van handen, voeten en wat je ermee kan maar op een gegeven moment komen ook andere lichaamsdelen aan bod. Dat is natuurlijk nog heel onschuldig maar het is wel belangrijk hoe ermee wordt omgegaan. De seksuele ontwikkeling bij kinderen kent verschillende fases met verschillende kenmerken: Kinderen tussen 0 2 jaar - Worden egocentrisch geboren, zijn gericht op lustbevrediging (drinken,aandacht) - Ontdekken hun eigen lichaam en geslachtsorganen en kunnen dat als prettig ervaren - Worden graag geknuffeld Kinderen tussen 2 en 4 jaar - Worden zich meer bewust van eigen lichaam - Ontdekken de verschillen tussen man en vrouw 17

18 - Gaan spelenderwijs op ontdekking uit door bijv. te kijken bij leeftijdsgenootjes - Hebben net als baby s veel behoefte aan lichamelijk contact Kinderen tussen 4 en 8 jaar - Spelen soms spelletjes zoals vadertje en moedertje of doktertje - Er ontstaat het begin van schaamtebesef - Gaan veel vragen stellen over voortplanting Kinderen tussen 8 en 10 jaar - worden voor het eerst verliefd - seksualiteit wordt interessanter, kinderen gaan meer op ontdekking uit - hebben vaak seksueel spel met andere kinderen, ook van hetzelfde geslacht Kinderen tussen 10 en 12 jaar - Jongens krijgen hun eerste zaadlozing, meisjes hun eerste menstruatie - Verliefdheden worden serieuzer, meer doelgericht en seksueler - Gaan experimenteren met seksualiteit door bijv. masturberen Intimiteit Op de bso wordt er geknuffeld en gestoeid met de kinderen, zitten zij op schoot, worden gedragen en gaan naar het toilet waarbij soms een van ons aanwezig is. Wij hebben afspraken om onszelf en de andere kinderen te beschermen tegen ongewenste intimiteiten. Op het moment dat een kind een van deze fysieke contactmomenten niet wil, doen wij het niet. Voor kinderen onderling geldt dat ook. Bij (seksueel) grensoverschrijdend gedrag handelen wij volgens de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Andere afspraken zijn: - als een kind aan het masturberen is, straffen wij het niet af maar geven alternatieven en afleidingen als: dat kan je beter doen als je alleen bent, dat is iets voor jezelf. Of haal je handen maar even uit je broekzak; - kinderen mogen het zeggen als een aanraking niet fijn vinden; - kinderen mogen doktertje spelen, kleren blijven aan; - wij kussen de kinderen op de wang en alleen als het initiatief vanuit het kind komt; - kinderen geven zelf aan hoe zij het dagelijkse afscheid van de bso willen vormgeven. Bijvoorbeeld met een high five of een knuffel. Als er een gezamenlijk ritueel is ontstaan, wordt dit beschreven in Hoofdstuk 4. Taalgebruik Wij hebben besloten om voor meisjes plasser te gebruiken en voor jongens piemel. Als kinderen van huis uit een ander woord meekrijgen, geven wij aan dat dat ook kan, maar dat wij piemel (plasser) zeggen. Voor de ontlasting gebruiken wij de woorden poep en plas. Verkleden Als kinderen zich willen verkleden, gebeurt dat altijd onder toezicht van ons. Bij het aantrekken van verkleedkleren wordt in ieder geval altijd het ondergoed aangehouden, ook i.v.m. de hygiëne. Omdat wij aansluiten bij de interesses en behoefte van de kinderen (ontwikkelingsgericht) kunnen jongens zich verkleden als meisje (prinses)aan en lippenstift/nagellak op en de meisjes kunnen zich ook verkleden als soldaat of piraat. 18

19 Op een sportbso of bij een bepaalde activiteit kan het voorkomen dat de kinderen zich omkleden. Afhankelijk van de sportlocatie zijn daarover afspraken. In het locatie specifieke deel (Hoofdstuk 4) wordt dit indien van toepassing beschreven. Toilet De toiletten zijn op ieder locatie anders gesitueerd. Om de privacy te respecteren, zijn er afspraken gemaakt in het locatie specifieke deel (Hoofdstuk 4) worden deze beschreven. Voortplanting/seksualiteit Als kinderen met vragen komen over voortplanting, proberen wij die, lettend op de leeftijd, zo goed en eerlijk mogelijk te beantwoorden. Met ouders bespreken wij dat kinderen met vragen zitten en hoe dat in de thuissituatie is. Zo weten ouder(s) en wij van elkaar waar het kind vragen over heeft en wat er verteld wordt. Zindelijkheid Op de bso hebben we te maken met kinderen die zindelijk zijn. Maar ondanks dat kunnen er toch ongelsmallstepsjes gebeuren. Kinderen worden op het moment van een ongelsmallstepsje even apart genomen om schone kleding aan te doen. Tevens is het zeer belangrijk om de kinderen te zeggen dat het kan gebeuren en het niet erg is Pesten en ruzie op de Bso Nee, jij mag niet meedoen. De 11-jarige Freek is hier stellig in: Ga maar wat anders doen, want jij kan niet voetballen. Wanneer wij merken dat een kind geplaagd of uitgesloten wordt, zijn wij heel duidelijk. Net als op school wordt schelden en pesten niet getolereerd. Wij besteden hier zowel individueel als in de groep aandacht aan zodat kinderen inzicht krijgen in wat het verschil is tussen plagen (een grapje maken) en pesten. Wij proberen uit te leggen wat pest gedrag voor gevolg heeft en hoe het voelt om gepest te worden. Kinderen tussen vier en acht jaar verkeren dagelijks in een groep leeftijdgenoten, Zij doen daar veel ervaring op en kijken naar elkaars gedrag. Zij zien hoe het ene kind iets van een ander gedaan probeert te krijgen. Zij merken ook dat bepaalde kinderen bijna nooit mogen meedoen met andere kinderen. Al kijkend en handelend leren zij, met vallen en opstaan, hoe zij met anderen kunnen omgaan. Kleuters kunnen rollen verdelen en daar hele verhalen bij bedenken. Zij leren ook steeds beter om hun spel af te stemmen op degenen met wie zij spelen. Kleuters reageren dan vooral op het gedrag van de ander. Zij gaan ervan uit dat er een direct verband is tussen iets wat er gebeurt en de emoties die zij bij de ander kunnen zien: als er iets van je wordt afgepakt, word je boos en dat laat je merken. Kleuters kunnen nog niet goed inschatten hoe hun eigen gedrag invloed kan hebben op andere kinderen. In de loop van hun schooljaren leren zij dat steeds beter. Kinderen gaan ook steeds beter beseffen dat eenzelfde gebeurtenis niet bij elk kind dezelfde emotie hoeft op te roepen. Pas in de hoogste klassen van de basisschool zijn kinderen in staat om de gevoelens en eigenschappen van anderen goed te beschrijven en te onderscheiden. Om sociale vaardigheden te leren, hebben kinderen vooral elkaar nodig. Meestal slagen zij er in zelf hun ruzies op te lossen, of te bepalen wie de baas mag zijn. Als dat niet lsmallstepst, moeten zij weten dat wij hen steunen. Kinderen van deze leeftijd zijn vaak al goed in 19

20 staat om met de hulp van een volwassene te bekijken wat nu eigenlijk het probleem is en hoe dat opgelost kan worden. Daarbij kunnen de vier- en vijfjarigen het beste uit de voeten met eenvoudige oplossingen. Bij de wat oudere kinderen ( vanaf 7 jaar) kan een beroep worden gedaan op hun invoelingsvermogen. Goede voorbeelden en een verstandige aanpak door volwassenen helpen kinderen bij het leren samenleven. Kinderen leren het meeste van de oplossingen die ze zelf uitvinden. Dat geldt ook bij het oplossen van ruzies. Het is daarom niet verstandig om kinderruzies meteen te stoppen of de kinderen een kant en klare oplossing aan te bieden. Het helpt wel om kinderen steun te geven als zij er zelf niet uitkomen. Een voorstel om om de beurt met de pop te spelen of samen met alle poppen te spelen, kan kinderen helpen bij het oplossen van hun ruzie om de pop. Ruzies tussen kinderen van deze leeftijd vallen niet onder het begrip pesten. Bij pesten zijn het steeds dezelfde kinderen die het slachtoffer zijn. Op de groepen proberen wij een sfeer te creëren waarbinnen de kans op pesten kleiner is. Wij doen dat op de volgende manier: Zelf het goede voorbeeld te geven; Wanneer het over pesten gaat is het voorbeeld dat de leiding geeft van groot belang. Er zal minder gepest worden in een klimaat waar duidelijkheid heerst over de omgang met elkaar, waar aanvaarding van verschillen wordt aangemoedigd, waar ruzies niet met geweld worden opgelost, maar uitgesproken, waar kinderen gerespecteerd worden in hun eigenheid, waar agressief gedrag van kinderen en leiding niet wordt geaccepteerd en waar de leiding duidelijk stelling nemen tegen dergelijke gedragingen; Door (samen met) de kinderen gedragsregels af te spreken; Wij laten aan de andere kinderen zien dat iedereen verschillend is en dat iedereen zijn eigen talenten heeft; Wij geven de kinderen en de groep als geheel vaak en bewust complimentjes; Wij laten kinderen elkaar helpen en geven complimenten als dat gelsmallstepst is; Wij benoemen regelmatig de sfeer op de groep; Wij hebben in geval van pesten een pestprotocol opgesteld dat aandacht geeft aan zowel de gepeste, de pester en de overige kinderen, maar ook hoe wij pesten, naast bovenstaande ook nog proberen te voorkomen Mediagebruik en gebruik mobiele telefoon door kinderen Ondanks dat internet en mobiele telefoons niet meer weg te denken zijn in onze maatschappij, hebben wij om veiligheids- en privacy redenen het gebruik hiervan door kinderen op de bso ingeperkt. Het contact tussen ouders en de bso willen wij graag via ons laten lopen, wij zijn immers verantwoordelijk voor de kinderen die op de bso zijn. Daarnaast hebben veel kinderen Smartphones waarmee foto s/film gemaakt kunnen worden en toegang is tot bijvoorbeeld Facebook. In ons foto- en filmbeleid geven wij aan dat wij alleen foto s nemen en films maken met een camera van de locatie voor intern gebruik en educatieve doeleinden. In dit verband kan het niet anders dan dat wij de kinderen vragen om de mobiele telefoons in bewaring te geven bij ons. Wij zorgen op de locatie voor een veilige plaats. Mocht er een computer op de locatie zijn met een internetverbinding, zijn er afspraken over toezicht. Deze komen in Hoofdstuk 4 aan de orde. 20

21 2.6.5 Kinderen en ziekte Als ouder met een ziek kind sta je voor een dilemma. Breng ik mijn kind wel naar de bso of hou ik hem/haar thuis? Het welbevinden van het kind staat voorop. Voor ons zijn de volgende vragen van belang: Voelt het kind zich niet lekker? Huilt het meer dan normaal? Wil het niet eten en heeft het ergens pijn? Dan vinden wij het beter dat het kind opgehaald kan worden. Koorts is niet altijd een goede graadmeter. Het kan voorkomen dat een kind verhoging heeft, maar zich verder wel lekker voelt en het aan kan om op de bso te blijven. Terwijl een kind zonder koorts, zich erg naar kan voelen en beter wel opgehaald kan worden. wel/niet naar de bso Soms is het lastig om als ouders te bepalen of hun kind zich goed genoeg voelt om naar de bso te gaan. Het kind was bijvoorbeeld de vorige dag niet zo lekker, maar s morgens valt het wel weer mee. Bij twijfel kan het kind gewoon komen, maar het is wel belangrijk dat wij goed ingelicht worden. wel/niet ophalen van de bso Als wij merken dat een kind niet lekker is, bellen wij de ouders op en overleggen wij over de situatie. Soms is een kind zo ziek, dat het beter is als het zo snel mogelijk wordt opgehaald. Het kan echter ook zo zijn dat we met de ouders afspreken dat we het nog even aankijken. Besmettingsgevaar Als uw kind een besmettelijke ziekte of aandoening heeft, bijvoorbeeld waterpokken of een ontstoken oog, kan de rest van de groep worden besmet. Dit is vervelend, maar kan niet altijd worden voorkomen. Sommige ziektes zijn immers al besmettelijk voordat er symptomen optreden. In andere gevallen kunnen wij verspreiding voorkomen door een goede hygiëne. Wij adviseren ouders te overleggen met ons over de te nemen maatregelen ter voorkoming van besmetting op de bso. Het kan voorkomen dat door de bso wordt geadviseerd dat kinderen met bepaalde symptomen beter niet, of onder bepaalde voorwaarden naar de bso kunnen komen. Wij volgen hierin de richtlijnen van de GGD t.a.v. infectieziekten Medicijngebruik Als uw kind (nog)medicijnen gebruikt als het naar de bso gaat, wordt verwezen aar het protocol Toediening geneesmiddelen, dat op elke vestiging aanwezig is. Voor de gezondheid van uw kind is het van belang zorgvuldig om te gaan met het toedienen van medicijnen door de pedagogisch medewerkers en zij vragen u dan ook een formulier daarvoor in te vullen en te teken Vermoeden van huiselijk geweld en/of kindermishandeling Wanneer op de bso het vermoeden bestaat dat een kind mishandeld, dan wel seksueel misbruikt wordt zal er, na intern overleg tussen pedagogisch medewerker, locatiemanager, clustermanager en manager kwaliteit gehandeld worden volgens de Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. In deze Meldcode worden 3 situaties beschreven waarbinnen er sprake is van vermoeden van kindermishandeling. 1. route bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling 2. route bij signalen van kindermishandeling door een beroepskracht 21

22 3. route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling De locatiemanagers en de managers kwaliteit zijn opgeleid tot aandachtsfunctionaris Kindermishandeling en zorgen ervoor dat het onderwerp onder de aandacht blijft en signalen worden opgemerkt. De medewerkers zijn getraind in het signaleren en het volgen van de routes. De Meldcode is opgenomen in de jaarkalender kwaliteit Toezicht/transparantie In het convenant wordt gesproken over het vier-ogen principe. Dit betekent dat altijd iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren. De ondernemer dient bij de invulling van het vier-ogenprincipe rekening te houden met de voorspelbaarheid, mogelijkheid en frequentie waarin een medewerker alleen op de groep of in de bso is. Hoewel het vier-ogen principe volgens wet- en regelgeving niet voor de bso ingevuld hoeft te worden, wordt toch er toch aandacht aan besteed, ter bescherming van de (mannelijke) medewerkers. Daarbij willen wij de nadrsmallsteps leggen op het zicht op het gedrag van kinderen onderling. De groepsruimte kan bijvoorbeeld hoeken hebben waarbij het toezicht moeilijk is. Afspraken over (toe)zicht is dus van belang in dit verband. In Hoofdstuk 4 wordt locatie specifiek het toezicht beschreven Scheiden Er wordt zorgvuldig omgegaan in het geval van scheiden van de ouders van een kind op de groep. Er wordt rekening gehouden met het begripsvermogen van het kinderen de kinderen in de groep. Wij kiezen geen partij en stellen het belang van het kind voorop. In het protocol Scheiden wordt precies omschreven wat er gedaan wordt Opvallende kinderen Als er binnen de bso zorg is over een kind wordt dit eerst tijdens een groepsvergadering met de locatiemanager besproken. Een kind kan eventueel aan de hand van een observatieformulier geobserveerd worden. Naar aanleiding van de observatie worden afspraken gemaakt over het plan van aanpak van het desbetreffende kind. De manager kwaliteit, tevens pedagoog kan voor vragen en observatie geraadpleegd worden. De ouders worden na de eerste signalering geïnformeerd en de te nemen stappen worden afgestemd. Zorgkinderen Sommige kinderen hebben extra zorg nodig. Het kan zijn dat bij de aanmelding of bij het intakegesprek met ouders naar voren komt dat er extra zorg voor het kind nodig is. Er wordt voor de plaatsing zorgvuldig gekeken naar de mogelijkheden op de locatie. We gaan met de ouders en eventuele andere (externe) betrokkenen in overleg om te kijken of de opvang op de locatie haalbaar is binnen onze mogelijkheden en aansluit bij wat het kind nodig heeft. We streven er naar om voor elk kind het juiste opvangklimaat te creëren en alle mogelijkheden te bieden om zich te kunnen ontwikkelen. Om ervoor te zorgen dat we continue aansluiten bij de behoefte van het kind stellen we een plan van aanpak op, waar we de opvang evalueren zodat we tijdig afspraken kunnen bijstellen. Wij werken samen 22