Wij nodigen u en uw collega s van harte uit om deel te nemen!

Transcriptie

1 opleiding.

2 Welkom! Voor u ligt het opleiding- en ontwikkelplan van de beide Hoogwaterbeschermingsprogramma's voor ! Na een goede start in 2014 wordt het opleiding- en ontwikkelplan in met onverminderde inzet doorgezet. Dit boekje geeft een overzicht van alle opleidingen die we in aanbieden aan waterschappen en Rijkswaterstaat met een opgave in de hoog waterbeschermingsprogramma s. Via het opgaveformulier kunnen projectteamleden en opdracht gevers zich aanmelden ( water beschermingsprogramma.nl/ opgaveformulier). Nederland heeft een enorme geschiedenis met dijkversterkingen. Dat doen we steeds slimmer en ook beter. Dit is ook van groot belang voor het succesvol realiseren van de huidige opgaven ter verbetering van de waterveiligheid in Nederland. Met dit opleidingen ontwikkelplan willen we een impuls geven aan de professionalisering van IPM teams en hun organisaties. We investeren aan de voorkant in vakkennis, werkwijzen en competenties, maar zeker ook in het netwerk van vakgenoten dat gelijksoortige uitdagingen oppakt en hierover onderling uitwisselt. Dit maakt het werk niet alleen interessanter, maar dat verdienen wij in de uitvoering dubbel terug! Het maakt ons niet uit of uw project onderdeel uitmaakt van het Hoogwaterbeschermingsprogramma of HWBP-2. Ons doel is om tot één community van vakgenoten te komen en samen effectieve werkwijzen rond projectmanagement van waterveiligheidsprojecten te ontwikkelen. Op deze manier wisselen we ook effectief kennis en ervaringen. Beide programma s blijven natuurlijk wel hun eigen onderwerpen en accenten houden. Zo staat bij het HWBP-2 meer en meer de beheerste uitvoering centraal, terwijl bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma onderwerpen als nieuwe normering, benutten van meekoppelkansen en werken met de levenscyclus benadering aandacht vragen. Het opleiding- en ontwikkelplan 2015 voorziet in beide behoeften. Bijna alles zit er wel in.

3 2 Hoogwaterbeschermingsprogramma Terugkijkend naar 2014 kunnen we zien dat er meer dan twee keer zoveel als verwacht gebruik is gemaakt van de aangeboden opleidingen en dat er ook een hoge waardering is van de deelnemers. Dit geldt zowel voor de vakinhoudelijke modules voor de verschillende IPM disciplines, als voor de competentietrainingen van medewerkers en teams. Voor ligt de ambitie onverminderd hoog en is het aanbod op basis van een nieuwe behoefte inventarisatie aangescherpt. Wij nodigen u en uw collega s van harte uit om deel te nemen! Richard Jorissen Programmadirecteur HWBP Roeland Hillen Programmadirecteur HWBP-2 Opleidingsgids. 3

4

5 Inhoud Visie opleiden en ontwikkelen 7 Opleidingsaanbod Werkwijze 11 vakinhoudelijke trainingen 13 Basis Techniek 13 Verdieping Techniek: Ontwerpinstrumentarium 14 Verdieping Techniek: Levenscyclusbenadering (LCC) 15 Verdieping Techniek: Ontwerpen in verkenningsfase 16 Basis Omgevingsmanagement 17 Verdieping Omgevingsmanagement 19 Basis Markt en Projectbeheersing 20 Verdieping Projectbeheersing: Planning 22 Verdieping Projectbeheersing: Raming 23 Verdieping Projectbeheersing: Risicomanagement 25 Verdieping Markt: Marktbenadering en contracteren 27 vaardigheidstrainingen 29 Leertraject Professioneel opdrachtgeverschap 29 IPM basistraining 31 Intervisie 33 competentietrainingen 35 Onderhandelen en conflicthantering 35

6 Coachend leiderschap 39 Adviesvaardigheden 41 Teamontwikkeling 43 Opleidingspartners 46 6 Hoogwaterbeschermingsprogramma

7 Visie opleiden en ontwikkelen Het Hoogwaterbeschermingsprogramma investeert vanaf de start in het opleiden en ontwikkelen van projectteams. Zo worden keringbeheerders (waterschappen en Rijkswaterstaat) gefaciliteerd in het (blijven) versterken van de kwaliteit van hun projectorganisatie, van individuele projectrolhouders en van interne opdrachtgevers. De opleidingsactiviteiten richten zich op de volle breedte, dus van verdieping van vakinhoud tot het ontwikkelen van vaardigheden, houding en gedrag. Het opleiding- en ontwikkelplan Hoogwaterbescherming (HWBP) loopt van begin 2014 tot en met eind Begin 2014 sloot HWBP-2 hierbij aan. Dit plan is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de beheerders en de opleidingspartners. Het opleiding- en ontwikkelplan is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: competentieontwikkeling heeft betrekking op zowel de (vak)inhoud als op de benodigde vaardigheden en houding en gedrag; is gericht op individuele- en teamontwikkeling; om een gedeeld beeld te hebben van de benodigde competenties voor ieder project maken we gebruik van referentieprofielen ( voor de vijf verschillende projectrolhouders: projectmanager, technisch manager, manager projectbeheersing, omgevingsmanager en contractmanager; het opleiding- en ontwikkelplan sluit hierop aan; bij zowel vakinhoudelijke opleidingen als bij trajecten op het gebied van vaardigheden, houding en gedrag, zijn de eigen opgave en dagelijkse praktijk het vertrekpunt; het opleiding- en ontwikkelplan sluit aan op de MIRT projectfasen van verkenning t/m realisatie; leren door (informatie, kennis en ervaringen te) delen en doen (praktijkleren); in de uitvoering van het programma wordt ingespeeld op de meest recente vak inhoudelijke ontwikkelingen en wordt samengewerkt met toonaangevende opleidings- en kennisinstituten en ingenieursbureaus; het opleiding- en ontwikkelplan is vraag gestuurd en afgestemd op de kennis- en ontwikkelbehoeften van de beheerders (maatwerk); de kennis en ervaringen bij de beheerders zijn bij de ontwikkeling en/of uitvoering van opleidingsactiviteiten van groot belang en worden actief betrokken; Opleidingsgids. 7

8 de beheerders zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit en professionaliteit van hun projectteams; het opleiding- en ontwikkelplan is bedoeld ter ondersteuning en facilitering. 8 Hoogwaterbeschermingsprogramma

9 Opleidingsaanbod Doelgroep De primaire doelgroepen van dit opleiding- en ontwikkelplan zijn de keringbeheerders die een opgave hebben in de HWBP's. Er zijn ook opleidingsplaatsen beschikbaar voor beheerders die geen opgave hebben in het HWBP maar netto wel meebetalen. Voor deze laatste groep zijn 25% extra opleidingsplaatsen beschikbaar. In het opleiding- en ontwikkelplan 2015 worden opleidingen aangeboden voor: gehele projectteams (ofwel IPM-teams); individuele projectrolhouders en specialisten; groepen van projectrolhouders; intern opdrachtgevers; deelnemers aan reviewpool HWBP; medewerkers van de programmadirectie HWBP en het programmabureau HWBP-2. Opleidingsaanbod Het succes van een project of programma wordt vooral bepaald door de kwaliteiten van managers en teamleden en de wijze waarop zij (kunnen) werken en samenwerken. Dit vraagt de juiste kennis en vaardigheden maar ook effectief gedrag. Het opleiding- en ontwikkelaanbod is dan ook uitgewerkt langs drie lijnen: 1 vakinhoud 2 vaardigheden 3 houding & gedrag coachend leiderschap Uitvoering van het opleiding- en ontwikkelplan wordt vormgegeven via trainingen en thematische vakdagen. Trainingen duren meestal een dag. Een vakdag duurt een dagdeel Opleidingsgids. 9

10 (ochtend of middag). De trainingen vinden plaats centraal in het land (Amersfoort/Utrecht). 10 Hoogwaterbeschermingsprogramma

11 Werkwijze Om de organisatie rond opleidingen goed te laten verlopen gelden er spelregels voor deelname. Spelregels voor deelname deelname aan de basistrainingen, teamtrajecten en vakdagen zijn voor alle projectteamleden (inclusief eventuele inhuurkrachten) toegankelijk. Daarbij geldt wel dat de deelnemer een duidelijke rol in het HWBP project vervult; deelname aan de verdiepingstrainingen is, uitzonderingen daargelaten, alleen toegankelijk voor medewerkers van waterschappen en Rijkswaterstaat en dus niet voor inhuurkrachten; deelname aan opleidingen wordt betaald uit het programmabudget van de hoogwaterbeschermingsprogramma s. wanneer een deelnemer niet kan deelnemen aan een training dient hij of zij zich uiterlijk een week van tevoren af te melden bij Zo kan de organisatie nog tijdig naar een vervanger zoeken door mensen die op de wachtlijst staan te benaderen; voor deelnemers die niet komen opdagen ( no-shows ), of zich niet uiterlijk een week van tevoren hebben afgemeld, kunnen de gemaakte kosten in rekening worden gebracht bij de organisatie van de betreffende deelnemer; de uren voor deelname aan en trainingen worden door eigen organisatie van de deelnemer betaald en zijn niet financierbaar vanuit de financieringsregeling van de HWBP's. Aanmelden De projectmanagers kunnen, in overleg met hun intern opdrachtgevers en teamleden, vervolgens opgave doen van deelname aan de verschillende opleidingen in 2016 via een digitaal opgaveformulier. Het opgaveformulier dient uiterlijk maandag 11 januari 2016 ingevuld te worden. Op basis van de opgaven worden de trainingen geprogrammeerd voor Q1 en Q Begin februari 2016 ontvangen de deelnemers een uitnodiging per . Opleidingsgids. 11

12 Het aanmelden van deelnemers uit waterschappen die geen opgave in het HWBP hebben loopt via de vaste contactpersonen. Mocht je willen weten wie uw vaste contactpersoon is stuur dan een mail naar of neem contact op met Maschinka Slenters Hoogwaterbeschermingsprogramma

13 Basis Techniek doelgroep duur voorbereiding voorkennis Gehele IPM-team en opdrachtgever 1 dag Geen Geen verzorgd door Stichting Wateropleidingen Inhoud In deze basismodule komt de nieuwe aanpak in het Hoogwaterbeschermingsprogramma aan de orde vanuit het gezichtspunt van de techniek. Wat is technisch gezien mogelijk, realistisch en haalbaar en wat betekent deze kennis voor het verkennings- en ontwerpproces? Welke informatie is beschikbaar en benodigd en hoe betrouwbaar en representatief is deze informatie? En hoe kan een niet-technisch manager gevoel krijgen voor de technische implicatie van een dijkversterking? Resultaat Na afloop van deze training kunt u: a technische mogelijkheden en beperkingen meenemen bij (ontwerp)beslissingen en verantwoord omgaan met de implicaties hiervan in het dijkversterkingsproject; b normering, uitgangspunten en randvoorwaarden die eerder al voor de projecten binnen het HWBP zijn vastgesteld begrijpen en uitleggen; c voor- en nadelen van de verschillende contractvormen noemen. vakinhoudelijke trainingen Opleidingsgids. 13

14 vakinhoudelijke trainingen Verdieping Techniek: Ontwerpinstrumentarium doelgroep duur voorbereiding voorkennis Technisch managers en specialisten 1 dag Basistraining Techniek gevolgd, uitzondering voor ervaren technisch managers en experts Ervaring met dijkversterkingsprojecten en basiskennis van dijken verzorgd door Stichting Wateropleidingen Inhoud Deze verdiepingsmodule biedt inzicht in de opbouw en toepassing van het nieuwe Ontwerpinstrumentarium (OI2014) en de veranderingen en aanvulling op de vigerende leidraden en technische rapporten. Met het nieuwe instrumentarium kunt u nu al ontwerpen op basis van de overstromingskansbenadering en de nieuwe normen en een consequentieanalyse uitvoeren naar de impact van de nieuwe normering. Resultaat Na afloop van deze module kunt u: a uitleggen hoe het OI2014 toegepast kan worden om keuzes te kunnen maken; b uitleggen welke keuzes er zijn voor de dimensionering van een kering; c de berekeningen bij de hydraulische randvoorwaarden en de faalmechanismen begrijpen; d uitleggen hoe binnen projecten omgegaan kan worden met innovaties. 14 Hoogwaterbeschermingsprogramma

15 Verdieping Techniek: Levenscyclusbenadering (LCC) doelgroep duur voorbereiding voorkennis Technisch managers, specialisten en eventueel andere IPM-rolhouders 1 dag Basistraining Techniek gevolgd, uitzondering voor ervaren technisch managers en experts Ervaring met dijkversterkingsprojecten en basiskennis van dijken verzorgd door Stichting Wateropleidingen Inhoud In deze module staat het werken met de LCC (Life Cycle Costing) methodiek centraal. Het uitgangspunt van voor 50 jaar versterken is helemaal losgelaten. LCC staat voor Life Cycle Costing en is het beoordelen van alle kosten behorende bij de levenscyclus van de waterkering. De waterkering wordt benaderd vanuit het perspectief van zijn levenscyclus, waarbij de kosten van de investeringen en beheer & onderhoud van belang zijn. Met LCC tonen waterschappen aan dat het ontwerp van een dijkverbetering het meest doelmatig is. Resultaat Na afloop van deze module kunt u: a uitleggen hoe je een LCC toepast op waterkeringen; b de juiste en goede gegevens aanleveren om een berekening te kunnen maken; c de beheer- en onderhoudskosten noemen; d scenario s in ontwerp, beheer- en onderhoud doorrekenen. Opleidingsgids. 15

16 vakinhoudelijke trainingen Verdieping Techniek: Ontwerpen in verkenningsfase doelgroep duur voorbereiding voorkennis Technisch managers, specialisten en eventueel andere IPM-rolhouders 1 dag Basistraining Techniek gevolgd, uitzondering voor ervaren technisch managers en experts Ervaring met dijkversterkingsprojecten en basiskennis van dijken verzorgd door Stichting Wateropleidingen Inhoud In deze module staat de werkwijzer Ontwerpen in de verkenningsfase centraal. Met deze werkwijzer wordt het proces dat in de verkenningsfase gevolgd wordt beschreven. De verkenningsfase bevat een verbreding en vervolgens een trechtering (zeef ). In de verbreding wordt de veiligheidsopgave bepaald, en wordt een ruimtelijke analyse uitgevoerd. Vervolgens worden kansrijke oplossingen geselecteerd, de trechtering. Zo wordt stapsgewijs een voorkeursalternatief vastgesteld. Resultaat Na afloop van deze module kunt u: a het traject van de dijkversterking bepalen; b de risico s en kansen van de verschillende varianten inventariseren; c uitleggen welke criteria u meeneemt bij het afwegen van de verschillende varianten; d voor elke variant bepalen welke informatie u nodig heeft om tot een goede afweging te kunnen komen; e onzekerheden in beeld brengen, zodat de ambtelijk en bestuurlijk opdrachtgevers een goed besluit kunnen nemen. 16 Hoogwaterbeschermingsprogramma

17 Basis Omgevingsmanagement doelgroep duur voorbereiding voorkennis Gehele IPM team en opdrachtgever 1 dag Geen Geen verzorgd door Wesselink van Zijst Inhoud Het beheer van alle activiteiten om het samenspel tussen keringbeheerder en omgeving professioneel en integer uit te voeren noemen we Omgevingsmanagement. Daarmee wordt invulling gegeven aan de eis om vanuit de publieke taak zorgvuldig om te gaan met alle belangen in de afweging. Deze basistraining Omgevingsmanagement bestaat uit vier bouwstenen: 1 het Mutual Gains gedachtegoed (MGA) is de filosofie van de aanpak, ontwikkeld aan Harvard University in de VS en onder meer via Rijkswaterstaat overgekomen naar Nederland; 2 strategisch OmgevingsManagement (SOM) is de aanpak voor het voorkomen of oplossen van problemen en het gelijktijdig bouwen aan vertrouwen om tot een duurzame relatie te komen; 3 het ontwikkelen van vaardigheden die nodig zijn om vanuit de filosofie en met de aanpak te kunnen werken. De bestuurlijke sensitiviteit wordt ontwikkeld en de vaardigheden om een goed omgevingsgerichte dialoog te kunnen voeren worden versterkt; 4 het verankeren van kennis en kunde in de eigen organisatie zodat de organisatie waar kan maken wat aan de omgeving wordt beloofd. Dit is het interne leerdoel. In de basistraining ligt het accent op de eerste twee onderdelen, overdracht van kennis over MGA en SOM aan de hand van aansprekende voorbeelden uit de wereld van waterbeheer en infrastructuur. Resultaat Na afloop van deze module heeft u: a inzicht in de redenen om omgevingsmanagement in te zetten in HWBP projecten binnen IPM-rolmodel; b inzicht in verschillen tussen standpunten en belangen van stakeholders en de wijze waarop met hen het vertrouwen kan worden opgebouwd om belangen af te stemmen en transparante keuzes te maken binnen de maatschappelijke opgave van dijkversterking; Opleidingsgids. 17

18 vakinhoudelijke trainingen c inzicht in de stapsgewijze aanpak van strategisch omgevingsmanagement, met name ten aanzien van de eerste fase van inventarisatie en analyse van belangen, issues en stakeholders. 18 Hoogwaterbeschermingsprogramma

19 Verdieping Omgevingsmanagement doelgroep duur voorbereiding voorkennis Omgevingsmanager, communicatieadviseurs en adviseurs conditionering 2 dagen Geen Basistraining Omgevingsmanagement gevolgd verzorgd door Wesselink van Zijst Inhoud In de verdiepingstraining ligt het accent op overdracht van kennis over MGA en SOM aan de hand van aansprekende voorbeelden uit de wereld van waterbeheer en infrastructuur. Daarnaast worden basisvaardigheden aangeleerd om het juiste gesprek met de omgeving te voeren. Dit wordt getoetst in een uitdagende simulatiegame, gebaseerd op actuele opgaven in de hoogwaterbescherming. Resultaat Na afloop van deze module heeft u: a beter inzicht in de dynamiek van omgevingsmanagement en in concrete handelingsperspectieven voor een aantal algemeen voorkomende situaties; b heeft u inzicht in verschillen tussen standpunten en belangen van stakeholders verdiept, zodat zij zelfstandig in staat zijn het belang achter een standpunt te vinden; c zich verdiept in de wijze waarop zij vertrouwen kunnen opbouwen met omgevingspartijen; d kent u de stapsgewijze aanpak van strategisch omgevingsmanagement en heeft u dat geoefend in een concrete casus. Opleidingsgids. 19

20 vakinhoudelijke trainingen Basis Markt en Projectbeheersing doelgroep duur voorbereiding voorkennis Gehele IPM team en opdrachtgever 1 dag Geen Ervaring met projectmatig werken, met name met het werken in een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie verzorgd door Twynstra & Gudde Inhoud Deze module bestaat uit twee aaneengesloten blokken van een halve dag die met elkaar samenhangen: Blok 1 (ochtend): projectbeheersing Ingegaan wordt op projectbeheersing in zijn algemeenheid: wat omvat projectbeheersing, wat komt er bij kijken. Het belang van de scope komt aan de orde. Vervolgens wordt per aspect (risico s, tijd, geld en kwaliteit) ingegaan op de essentie. Aandacht wordt besteed aan rapporteren in het kader van projectbeheersing (wat rapporteren en aan wie) en aan de beschikbare tools en templates. De aspecten tijd, geld en risico s zullen diepgaander worden behandeld in de verdiepingsmodules. Blok 2 (middag): marktbenadering in verkenningsfase Wij gaan in dit blok in op de volgende onderwerpen: essenties van verschillende contractvormen voor de realisatie, het maken van een marktbenaderingsstrategie (contractvorm en aanbesteding) en manieren om innovatie in projecten te bevorderen. Ook de inkoop van adviesdiensten in verkenningsfase en ook inzicht in relevante strategieën voor de marktbenadering (incl. samenwerkingsvormen en ondersteunende contractvormen) komen aan de orde. Hierbij gaan wij steeds uit van een risicogestuurde werkwijze, gericht op de doelen van zowel het project als het programma. 20 Hoogwaterbeschermingsprogramma

21 Basis Markt en Projectbeheersing Resultaat Het resultaat voor de deelnemers van deze module is: a. inzicht in projectbeheersing (wat en waarom, belang van scope); b. inzicht in de relatie tussen beheersing en de wijze waarop de markt wordt benaderd; c. overzicht op managementniveau van invulling projectbeheersing; d. kennis van de wijze van contracteren en aanbesteden van onder meer advies- en ingenieurs-diensten en wat daarbij komt kijken; e. mogelijkheden om innovatie door middel van het betrekken van de markt te bevorderen; f. kennis van strategieën om de marktbenadering in te vullen. Vorm In deze training zal de stof aan de hand van voorbeelden uit de praktijk worden toegelicht. De deelnemers worden in korte oefeningen uitgedaagd de stof toe te passen en met elkaar in gesprek te gaan over toepassing in hun eigen werkomgeving. Opleidingsgids. 21

22 vakinhoudelijke trainingen Verdieping Projectbeheersing: Planning doelgroep duur voorbereiding voorkennis Manager projectbeheersing en/of planner 1 dag lezen financieringsregeling deel B en andere basisdocumenten (van tevoren toegestuurd) Basiskennis van projectbeheersing, bijv. door volgen van basistraining Markt en Projectbeheersing verzorgd door Twynstra & Gudde Inhoud Het programma bestaat uit twee blokken. In het eerste blok wordt het opbouwen van een deterministische planning behandeld. Hierbij zullen o.a. structurering van het project door middel van WBS, fasering, opbouw van het netwerk en mijlpalen aan bod komen. Verder wordt kennis over planningstechnieken en hulpmiddelen zoals kalenders, middelen en beperkingen behandeld. In het tweede blok wordt aandacht besteed aan het opstellen van een probabilistische planning en de samenhang met risicomanagement en de andere beheersaspecten. Daarnaast wordt het werken met buffers in de deterministische planning behandeld. Door de blokken heen is aandacht voor visualisatie en presentatie en duiding van de rol van de planner binnen het projectteam. Resultaat Aan het eind van deze module heeft de deelnemer: a inzicht en kennis van structureren van processen en raakvlakken, vertalen van scope; naar een deterministische en probabilistische planning, visualisering van processen (o.a. netwerk- en balkenplanning); b kennis hoe om te gaan met risico s en onzekerheden in de planning (link naar risicomanagement) en rapportage; c inzicht in de tools; d beschikking over een factsheet die als praktisch hulpmiddel ingezet kan worden. Vorm De theorie wordt afgewisseld met korte oefeningen en er is veel ruimte voor interactie, zodat de kennisoverdracht aansluit op het kennisniveau van de deelnemers. 22 Hoogwaterbeschermingsprogramma

23 Verdieping Projectbeheersing: Raming doelgroep duur voorbereiding voorkennis Projectmanager, manager projectbeheersing, risicomanager, eventueel andere IPM-rolhouders, kostendeskundige en controller 1 dag lezen financieringsregeling deel B en andere basisdocumenten (van tevoren toegestuurd) Basiskennis van projectbeheersing, bijv. door volgen van basistraining Markt en Projectbeheersing Basiskennis van risicoanalyse, bijv. door de Verdiepingsmodule Risicomanagement verzorgd door Twynstra & Gudde Inhoud Deze verdiepingsmodule bestaat uit twee hoofddelen: de kostenraming en de levensduurkosten analyse. De deelnemers zullen worden getraind om naar de SSK-raming en LCC-analyse met verschillende brillen te kijken. Er wordt aandacht besteed aan meer complexe onderwerpen, zoals probabilistische ramingen en enkele LCC-methodieken. Tijdens de training zal de SSK systematiek in zijn algemeenheid aan de orde komen alsmede een verdere toelichting op de onzekerheden, de probabilistiek en de presentatie van de resultaten. Ook zullen de beschikbaar gestelde tools en templates worden toegelicht. Resultaat Aan het eind van deze module heeft de deelnemer: a kennis van de SSK-2010 kostenraming en LCC-analyse systematieken; b kennis van de eenduidige begrippen in de systematieken; c kennis van de relatie tussen de systematieken, risicomanagement en de planning; d inzicht in de vertaling van scope naar een kostenraming en LCC-analyse en de vastlegging hiervan; e kennis hoe risico s en onzekerheden in een probabilistische kostenraming en LCC analyse worden opgenomen; f kennis bij welke onzekerheden de standaard LCC methode, de reële optie analyse of scenario analyse wordt gebruikt; g inzicht in de wijze waarop de uitkomsten van de SSK en LCC kunnen worden geïnterpreteerd; h inzicht in de wijze van rapporteren over de kostenraming en LCC-analyse i.r.t. de fi nanciële administratie; Opleidingsgids. 23

24 vakinhoudelijke trainingen i beschikking over een factsheet die als praktisch hulpmiddel ingezet kan worden. Vorm De theorie zal worden behandeld met diverse voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. De case wordt gemaakt op basis van ervaringen uit de waterschapswereld. Er wordt zoveel mogelijk interactief gewerkt. 24 Hoogwaterbeschermingsprogramma

25 Verdieping Projectbeheersing: Risicomanagement doelgroep duur voorbereiding voorkennis Projectmanager, manager projectbeheersing, risicomanager, eventueel andere IPM-rolhouders 2 dagen lezen financieringsregeling deel B en andere basisdocumenten (van tevoren toegestuurd) Ervaring met projectmatig werken Basiskennis van projectbeheersing, bijv. door volgen van basistraining Markt en Projectbeheersing verzorgd door Twynstra & Gudde Inhoud In elk project is het de uitdaging om risicomanagement niet alleen in te vullen als een verantwoording maar daadwerkelijk iets te doen met de informatie die hieruit voortkomt. Als basis voor deze module geldt de RISMAN-methode. Deze module gaat in op alle ins en outs van risicomanagement. Hierbij wordt ingegaan op de volgende onderwerpen: Dag 1 Hierin wordt met name stilgestaan bij het praktisch uitvoeren van een risicoanalyse. Hierbij wordt tevens de link met de raming (SSK), de planning (PPI) en de marktbenadering (alloceren van risico s) gelegd. Naast de theorie worden de deelnemers in staat gesteld om zelf te oefenen en komen praktijkvoorbeelden (van ons en van de deelnemers) uitgebreid aan bod. Afgesloten wordt met een praktijkcase. Dag 2 Deze dag staat in het teken van risicomanagement (daadwerkelijk beheersen van risico s inclusief rapportage en verslaglegging) en van de houding en het gedrag van diegenen die met risicomanagement aan de slag gaan. Met een trainingsacteur zal ook daadwerkelijk geoefend worden met het versterken van vaardigheden die helpen bij het succesvol toepassen van risicomanagement. Resultaat Aan het eind van deze module is de beoogde opbrengst: a deelnemer heeft inzicht in de wijze waarop risicoanalyse en -management effectief kunnen worden toegepast in een project; b is deelnemer in staat de beschikbare methoden en technieken toe te passen in eigen werk; Opleidingsgids. 25

26 vakinhoudelijke trainingen c vergroten van vaardigheden/competenties van deelnemers met betrekking tot risicomanagement; d meer inzicht in relatie met scope en koppeling naar planning en raming;e beschikking over een factsheet die als praktisch hulpmiddel ingezet kan worden. 26 Hoogwaterbeschermingsprogramma

27 Verdieping Markt: Marktbenadering en contracteren doelgroep duur voorbereiding voorkennis Projectmanager, contractmanagers, en eventueel andere IPM rolhouders 2 dagen Geen Ervaring met projectmatig werken. Kennis van marktbenadering, bijv. door het volgen van basistraining Markt en Projectbeheersing verzorgd door volgt Inhoud Een optimale marktbenadering draagt bij aan het realiseren van projectdoelen, de beheersing van het project en het benutten van kansen zoals innovatie en versnelling. Dit geldt zowel voor de contractering en aanbesteding van ingenieursdiensten als van opdrachtnemers in de realisatiefase. Sinds medio 2014 is een kerngroep van contractmanagers binnen de programma s actief op het terrein van (verdieping op) marktbenadering en contractmanagement. Het accent ligt op kennisontwikkeling, kennisdeling en uitwisselen van ervaringen. Op basis van de opgedane ervaringen en de breder geuite behoefte aan verdieping op het terrein van marktbenadering en contracteren, wordt een verdiepingsmodule aangeboden. De verdiepingsmodule bestaat uit 2 onderdelen die elk een tijdsbeslag van een dag hebben. Précontractering (1 dag) In de verdiepingsmodule Précontractering staan de volgende thema s centraal: (geïntegreerde) contractvormen, afwegingskader contractvormen, Systems Engineering (SE), functioneel specificeren, EMVI, inkoopplan, contractbeheersplan en het vroegtijdig betrekken van de markt (marktconsultaties, concurrentiegerichte dialoog). Daarbij wordt aandacht besteed aan de samenhang en samenwerking tussen de verschillende IPM-rollen. Contractering (1 dag) In de verdiepingsmodule Contractering staan zaken als Systeemgerichte contractbeheersing (SCB), risicomanagement, auditing en samenwerking OG-ON centraal. Evenals in de verdiepingsmodule Précontractering wordt aandacht besteed aan het werken en samenwerken als IPM team in deze fase (managen van raakvlakken). Opleidingsgids. 27

28 vakinhoudelijke trainingen Resultaat Aan het eind van deze modules hebben deelnemers: a inzicht in de verschillende contractvormen, de gevolgen en inzet een tool als het afwegingskader; b kennis van strategieën om de marktbenadering in te vullen;c kennis van SE, functioneel specificeren en EMVI; d inzicht in wat er komt kijken bij het opstellen van het inkoopplan en het contractbeheersplan; e kennis van de uitgangspunten en werking van SCB, auditing en risicomanagement in de contracteringsfase. Vorm De theorie wordt afgewisseld met het uitwisselen van ervaringen en best en worst practices van binnen en buiten de waterschapswereld. Er wordt gebruik gemaakt van korte oefeningen en er wordt ervaring opgedaan met de inzet van beschikbare tools (Afwegingskader contractvormen, relatics). 28 Hoogwaterbeschermingsprogramma

29 Leertraject Professioneel opdrachtgeverschap doelgroep duur voorbereiding voorkennis Intern opdrachtgevers van HWBP projecten Totaal 4 dagen. Het leertraject is opgebouwd uit 4 blokken, verspreid over een periode van 9 maanden. Elk blok duurt 1 dag. Tussen de modules wordt een aantal concrete opdrachten uitgevoerd waarover deelnemers in volgende modules terugkoppelen. Deelnemer heeft relevante actuele werkervaring als interne opdrachtgever. De vorm van leren spreekt deelnemer aan. Het leertraject is een mix van kennis die gastsprekers inbrengen, leren van elkaars ervaring en verdieping die je in je eigen praktijk zoekt. Deelnemer wil en kan er tijd voor maken verzorgd door Neerlands diep (voorheen KING/RPA), maatwerk gemaakt voor HWBP Inhoud Een goede opdrachtgever kan het verschil maken voor het projectresultaat. Maar wat is goed opdrachtgeverschap? Welke kennis en vaardigheden heb je nodig om een goed opdrachtgever te zijn? Is het een vak apart? Hoe gaat het in de praktijk? Welke overeenkomsten en verschillen zijn er per beheerdersorganisatie en wat kunnen we daarvan leren?. In het programma professioneel opdrachtgeverschap staan de praktijk en de ervaring van de deelnemers centraal. Samen met collega-deelnemers werken we aan het ontwikkelen van een denk- en sturingsmodel over opdrachtgeverschap en vertalen deze modellen in inzichten en aanpakken voor (overdracht en borging binnen-) de eigen organisatie. We besteden aandacht aan de competenties die nodig zijn en de kennisvelden en instrumenten die je verder kunnen helpen. Thema s In het programma komen onder meer de volgende thema s aan bod: a hoe kom je tot strategie & focus&doel; b leiderschap naar onder & boven; c omgang project <-> organisatie: positie & verandering; d ruimte geven & nemen, rollen, taken enverantwoordelijkheden; e conflict & onderhandelen, macht & invloed; f interne kwaliteitsborging; g innovatieve contractvormen en (contract)beheersing. Opleidingsgids. 29

30 vaardigheidstrainingen Overige activiteiten Neerlands Diep Intern opdrachtgevers kunnen er ook voor kiezen om in plaats van aan het maatwerktraject op basis van het lidmaatschap aan het Neerlands diep netwerk dat inmiddels is overeengekomen deel te nemen aan het lopende Neerlands diep programma voor opdrachtgevers. Bij dit leertraject nemen, naast waterschappen en Rijkswaterstaat, ook opdrachtgevers deel uit andere overheden en organisaties. Meer informatie is te vinden op nl. De kosten van deelname aan dit standaard programma van Neerlands Diep komen voor rekening van de beheerder (je krijgt wel korting vanwege je lidmaatschap). Deelname aan het maatwerktraject Professioneel opdrachtgeverschap HWBP, wordt bekostigd uit het programmabudget. 30 Hoogwaterbeschermingsprogramma

31 IPM basistraining doelgroep duur voorbereiding voorkennis Alle projectrolhouders (IPM of anderszins) en intern opdrachtgever Totaal 2,5 dag. Het programma bestaat uit 3 bijeenkomsten: twee eendaagse sessies van 9 17 uur en é én halve dag van 9 tot 13 uur. Tussendoor krijg je enkele werkopdrachten Deelnemers vullen een projectscan in. Deze scan geeft inzicht in hoe jouw project is ingevuld, hoe jij je rol in het project invult en in de leervragen die je daarbij hebt. Geen verzorgd door Tornak Inhoud Deze basistraining IPM van 2,5 dag geeft projectleiders van verschillende projecten binnen de HWBP s inzicht in de principes van het IPM-model en in de wijze waarop zij zelf volgens het IPM model hun project kunnen inrichten. De modules zijn gericht op de invulling van de IPM rollen en de wijze waarop je volgens dit model met elkaar als team werkt. Belangrijke vragen die een plek krijgen zijn: wat zijn de leidende principes van het model en hoe helpen die mij in mijn project?; hoe worden de rollen ingevuld?; wat zijn de raakvlakken tussen de rollen en hoe ga je daarmee om?; wat zijn de grijze gebieden?; hoe lopen besluitvormingsprocessen?; hoe verhoud je je tot de (intern) opdrachtgever?; hoe lopen de verantwoordingslijnen?. Daarnaast besteden we aandacht aan de impact van werken volgens het IPM model voor de eigen organisatie, teamsamenstellingen en op de eigen rol als IPM rolhouder. Resultaat a je leert over de achtergronden en principes van het IPM model; b je leert hoe het werken volgens het IPM model kan bijdragen aan een goed projectresultaat; c je krijgt handvatten voor het inrichten van je project volgens het IPM model; d we oefenen met behulp van eigen praktijkcases en situaties; Opleidingsgids. 31

32 vaardigheidstrainingen e je krijgt persoonlijke feedback over hoe effectief dan wel ineffectief je optreden is; f je deelt je ervaringen met collega's binnen en buiten je eigen organisatie. Zodoende vergroot en versterk je ook je netwerk. Vorm Tijdens de training wordt veel gebruik gemaakt van de eigen praktijkvoorbeelden, best practices en van elkaars vraagstukken. We nodigen gasten die werken conform het IPM model uit om mee in gesprek te gaan en stimuleren deelnemers om tussen de dagen in gesprek te gaan met verschillende rolhouders of op bezoek te gaan bij een collega project. 32 Hoogwaterbeschermingsprogramma

33 Intervisie doelgroep duur voorbereiding voorkennis Groepen van dezelfde projectrolhouders Maatwerk per groep. Intervisie-bijeenkomsten vinden gemiddeld 1x per zes weken plaats. Een bijeenkomst duurt max 2,5 uur Deelnemers bereiden zich vooraf en brengen eigen cases en dilemma s in Ervaring als IPM rolhouder verzorgd door Palladio Inhoud Intervisie is een methodiek voor professionals die met en van elkaar willen leren. Het programma omvat 6 begeleide intervisiebijeenkomsten. Deelnemers brengen dilemma s of vraagstukken in. Het doel van intervisie is effectiever omgaan met functie- en persoonsgebonden dilemma s in de eigen werksituatie. Leren van jezelf, van situaties en vooral van en met elkaar. Met intervisie worden deskundigheidsbevordering en ontwikkelingsgericht werken beoogd. Resultaat Na afloop van deze serie bijeenkomsten beschikken de deelnemers (ook) over de vaardigheden om zelf invulling te geven aan de procesbegeleiding van intervisie. Vorm In de bijeenkomsten worden verschillende gespreks- en analysemethoden toegepast; afhankelijk van het type dilemma en persoonlijke voorkeur en behoeften. In de bijeenkomsten wordt ook actief gewerkt aan intervisievaardigheden: actief luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD), reflecteren, feedback geven en ontvangen en adviseren. Naast intervisiegroepen zijn er ook andere netwerken van soortgelijke rolhouders actief. In deze groepen staat het inhoudelijk vakgebied centraal. Relevante ontwikkelingen krijgen in deze groepen de aandacht en er wordt geleerd door het delen van best en worst practises. Zo is sinds 2014 een groep van technisch managers en een groep van contractmanagers actief. Vraag bij je eigen programmabegeleider naar deze rolhoudersoverleggen mocht je er meer over willen weten. Opleidingsgids. 33

34 vaardigheidstrainingen 34 Hoogwaterbeschermingsprogramma

35 Onderhandelen en conflicthantering doelgroep duur voorbereiding voorkennis Projectrolhouders (IPM of anderszins) die hun competenties op het terrein van onderhandelen en conflicthantering (verder) willen ontwikkelen. Het programma bestaat uit drie eendaagse werksessies van 9 17 uur. Deelnemers beschikken over een Management Drives (MD) profiel en hebben inzicht in hun persoonlijke drijfveren. Deelnemers die nog geen individueel MD profiel hebben, kunnen voorafgaand aan de start van het programma een individueel MD traject doen (investering: 1,5 uur). Tussen de werksessies is er een periode van ongeveer acht weken. Hierin vragen we je enkele opdrachten uit te voeren. Deelnemers hebben circa 3 jaar ervaring in projectmatige omgeving. verzorgd door Palladio Inhoud Binnen en in de omgeving van dijkprojecten opereren verschillende actoren en stakeholders, vaak vanuit eigen doelstellingen en belangen. Los van de rol die je vervult in een project, zul je te maken krijgen met situaties die een beroep doen op je onderhandelingsvaardigheden en vermogen om effectief om te gaan met (potentiële) conflicten. De training onderhandelen en conflicthantering geeft je inzicht in verschillende stijlen van onderhandelen, jouw eigen onderhandelings- en conflictstijl en hoe je daar in de praktijk effectief mee om kunt gaan. Vragen die centraal staan in deze training zijn: a hoe bereik je een overeenkomst waarbij de doelstellingen en belangen van alle partijen gediend zijn en die voor iedereen aanvaardbaar is?; b wat vraagt dit van jouw vaardigheden en competenties?; c waar liggen jouw eventuele belemmeringen en hoe kun je jezelf hier verder in ontwikkelen?. Opleidingsgids. 35

36

37 Onderhandelen en conflicthantering Resultaat Het theoretisch kader wordt onder andere gevormd door de inzichten uit de Harvard Negotiation Project (ook de basis voor de Mutual Gains Approach) en de escalatietrap van Glasl. De beoogde resultaten zijn: a je leert de uitgangspunten van principieel onderhandelen toe te passen en escalerende conflicten te doorzien en beheersen; b je leert aanspreken en feedback geven; c zowel naar opdrachtgevers als opdrachtnemers ben je in staat om de wederzijdse belangen in balans te brengen en te komen tot het beste onderhandelingsresultaat; d je leert ontstane conflicten te herleiden naar de oorsprong om vervolgens met de juiste interventies een impasse te kunnen doorbreken; e we oefenen met behulp van eigen praktijkcases en situaties;f je krijgt persoonlijke feedback over hoe effectief dan wel ineffectief je optreden is. Vorm Dag uur Op de eerste dag maken we uitgebreid kennis met elkaar. Middels theorie en oefeningen gaan we in op de psychologie van drijfveren en overtuigingen aan de hand van je eigen MD profiel. We behandelen de theorie van Harvard Negotiation en hoe deze toe te passen in de praktijk. Persoonlijke onderhandelingsstijlen worden inzichtelijk gemaakt. Verder wordt de dag gebruikt om het fundament te leggen in termen van kennis, houding en gedrag voor de rest van het programma. We gaan in op de fase van voorbereiding op een onderhandeling (kernanalyse). Het vaststellen van gemeenschappelijke belangen en doelen en hoe dit op effectieve in te zetten aan de onderhandelingstafel, wordt middels rollenspellen geoefend. Dag uur Deze dag wordt de theorie van conflictontwikkeling en -hantering behandeld en krijg je inzicht in je persoonlijke conflictstijl en de hieraan ten grondslag liggende overtuigingen. Er wordt veel geoefend met praktijksituaties om je te laten ervaren hoe je op verschillende manieren conflictsituaties kunt leren beheersen en ombuigen in een kans. Ervaringsleer beklijft en dat bereiken we door theorie, persoonlijke ervaringen en het spiegelen van/naar je collega s, voortdurend als proces met elkaar verbinden. Opleidingsgids. 37

38 competentietrainingen Dag uur Deze laatste dag wordt de theorie van dag 1 & 2 nogmaals kort behandeld. Er wordt uitgebreid stilgestaan bij hetgeen je aan ervaringen hebt opgedaan in de praktijk. Voor deze laatste dag breng je eigen cases in je gaat deze met een collega cursist voorbereiden. Na de voorbereiding worden de cases in een rollenspel uitgevoerd en nabesproken. Hierbij zullen/kunnen we ook een acteur inschakelen. Deze laatste dag zal vooral een dag zijn die de mogelijkheid biedt om te reflecteren op de werking van het geleerde in dagelijkse praktijk en het uitdiepen van persoonlijke vragen of ervaringen middels intervisie en/of praktijksimulatie. 38 Hoogwaterbeschermingsprogramma

39 Coachend leiderschap doelgroep duur voorbereiding voorkennis Medewerkers met een sturende rol in HWBP projecten. Denk aan projectleiders, projectmanagers, teamleiders en afdelingshoofden. Totaal 3 trainingsdagen. Een eendaagse werksessie van 9 19 uur, die we afsluiten met gezamenlijk diner en tweedaagse werksessie van tot de volgende dag 17 uur. Deelnemers beschikken over een Management Drives (MD) profiel en hebben inzicht in hun persoonlijke drijfveren. Deelnemers die nog geen individueel MD profiel hebben, kunnen voorafgaand aan de start van het programma een individueel MD traject doen (investering: 1,5 uur). Tussen de modules 1 en 2 wordt een aantal concrete opdrachten uitgevoerd waarover de deelnemers in module 2 terugkoppelen. Deze opdrachten worden ook gebruikt voor oefeningen en rollenspellen. Deelnemers hebben circa 3 jaar ervaring in projectmatige omgeving. We gaan er ook van uit dat je met de basale methoden voor werken met en het beheersen van projecten vertrouwd bent. verzorgd door Palladio en Ockeloen&Kiene Inhoud In dit programma vinden we antwoorden op volgende vragen. Hoe ga je in een project zo effectief mogelijk te werk? Wat kan je als betrokkene met een sturende rol (projectleider, teamleider, afdelingshoofd) doen om hier stuur op te houden? Wat zijn belangrijke Do's en Don't's? Antwoorden zijn in de vorm van wat je wel kunt doen en wat je beter kunt nalaten; gedragingen die meer effectief of minder effectief zijn; opvattingen en kennis die je helpen om gerichter te sturen. De groei van je eigen ervaring en inzicht staan daarbij centraal. Resultaten a. je leert om sturingssituaties en hun context beter te doorzien, met name wat betreft de meer menselijke (ook irrationele), aspecten; b. je ontdekt wat je eigen sterke punten en eventuele blinde vlekken in die situaties zijn; c. we oefenen met behulp van eigen praktijkcases en situaties; d. je krijgt persoonlijke feedback over hoe effectief dan wel ineffectief je optreden is; e. je deelt je ervaringen met collega's binnen en buiten je eigen organisatie. Zodoende vergroot en versterk je ook je netwerk. Opleidingsgids. 39

40 competentietrainingen Vorm Dag uur (1 dag) In deze module hebben we het onder andere over het profiel van de effectieve projectleider. Je eigen MD profiel speelt hierin een rol. Verder wordt deze module gebruikt om het fundament te leggen in termen van kennis, houding en gedrag voor de rest van het programma. Hier hoort ook bij het vormen van C-groepen(consultatiegroepen). In deze module hebben we het over een belangrijke sturingsfilosofie gebaseerd op het idee van sturingslagen in de organisatie. Daarnaast presenteren we een benadering van coachend leiderschap en hoe daar vorm aan te geven. Ook in situaties waarin je formeel misschien niet de leidinggevende bent. Dag uur (2 dagen) In deze module gaat het over veranderingsprocessen en onderhandelen. We zullen dit vooral veel oefenen. De eigen praktijksituaties spelen daarbij een belangrijke rol. We oefenen met stijlen van invloed en het beïnvloeden van mensen. Hierbij zullen we ook een gastdocent (acteur) inschakelen. Deze zal zich vooral bezig houden met je persoonlijk optreden en je leiderschapsgedrag. Onderwerpen zijn o.a. sturen in onverwachte situaties, opheffen van stagnatie, voorwaarden voor succesvolle verandering, omgaan met tegenstellingen en conflicten, effectief feedback geven, sturen door middel van vragen en toepassen GOOD-model, uitdagen, inspireren en faciliteren. We zullen hier overigens, afhankelijk van je leervragen, een keuze in maken. Consultatiegroepen Een belangrijk middel om ervaringen op te doen en uit te wisselen zijn de C-groepen of consultatiegroepen. Een C-groep bestaat uit vier of vijf personen die tussen maar ook binnen de modules contact houden met elkaar. De werkopdrachten zijn zo gekozen dat ze zinvolle gespreksstof voor de C-groep vormen en dat je er meestal goed aan doet er samen met je C-groep aan te werken in een of meerdere sessies. 40 Hoogwaterbeschermingsprogramma

41 Adviesvaardigheden doelgroep duur voorbereiding voorkennis Projectrolhouders en experts met een adviserende rol in HWBP projecten. Het programma bestaat uit drie eendaagse werksessies van 9 17 uur. Deelnemers beschikken over een Management Drives (MD) profiel en hebben inzicht in hun persoonlijke drijfveren. Deelnemers die nog geen individueel MD profiel hebben, kunnen voorafgaand aan de start van het programma een individueel MD traject doen (investering: 1,5 uur). Tussen de werksessies is er een periode van ongeveer acht weken. Hierin vragen we je enkele opdrachten uit te voeren Deelnemers hebben circa 3 jaar ervaring in een projectmatige omgeving. verzorgd door Palladio Inhoud Welke rol je ook vervult in een project; op je adviesvaardigheden zal steeds een groot beroep worden gedaan. Of het nu gaat om advisering richting je projectleider, de lijnorganisatie of bestuur en politiek. Hoe ga zo effectief mogelijk te werk? Hoe maak je contact en bouw je vertrouwen op? Hoe doorgrond je integrale vraagstukken en adviseer je overtuigend? Hoe bereid je je voor en hoe voer je een goed adviesgesprek?. Wat zijn belangrijke Do's en Don't's?. In dit programma vinden we antwoorden op deze vragen. Antwoorden in de vorm van wat je wel kan doen en wat je beter kunt nalaten; gedragingen die meer effectief of minder effectief zijn; opvattingen en kennis die je helpen om gerichter te adviseren. De persoonlijke effectiviteit en authenticiteit staan centraal. Vorm Het programma bestaat uit drie eendaagse werksessies van uur. Resultaten a je krijgt meer inzicht in je potentiële kracht, capaciteiten en belemmeringen als adviseur; b je leert effectief om te gaan met verbaal en non-verbaal gedrag; c je leert fact finding, krachtenveld- en belangenanalyses maken; d je krijgt handreikingen om beter te kunnen beïnvloeden en overtuigen; Opleidingsgids. 41

42 competentietrainingen Adviesvaardigheden e je leert effectief te handelen in verschillende fasen van een adviesproces; f je leert omgaan met- en ombuigen van weerstand naar samenwerking; g we oefenen met behulp van eigen praktijk-cases en situaties; h je krijgt persoonlijke feedback over hoe effectief dan wel ineffectief je optreden is. Vorm Dag uur Op de eerste dag maken we uitgebreid kennis met elkaar. We verbinden theorieën op het gebied van persoonlijke profilering en positionering met je eigen MD profiel. De basis voor effectief adviseurschap is het hebben van inzicht in de werking van je drijfveren, je eigen overtuigingen, je allergieën en blinde vlekken. Verder wordt in dag 1 het fundament gelegd in termen van kennis, houding en gedrag voor de rest van het programma. We besteden aandacht aan hoe te komen tot een goede voorbereiding van een adviesgesprek (kernanalyse) en de eerste fase van een traject: contact maken en vertrouwen opbouwen. We behandelen relevante gedragstheorieën en oefenen door middel van rollenspellen. Dag uur Deze dag wordt stilgestaan bij fact-finding, probleemanalyse, oordeelsvorming en het bouwen van de brug naar een goed advies. Luistervaardigheden en gesprekstechnieken worden behandeld als ook de theorie van Neuro Linguïstisch Programmeren. In de middag wordt middels rollenspellen geoefend om de opgedane kennis te laten beklijven. Dag uur Deze laatste dag wordt er vooral stilgestaan bij het adviseren zelf. Hoe breng je advies uit?. Presentatietechnieken, beïnvloedingsvaardigheden en het sturen naar een besluit, komen aan de orde. Deze laatste dag is verder bedoeld om te reflecteren op de dagelijkse praktijk en om aan de hand van de behandelde theorie, persoonlijke vragen en/of ervaringen uit te diepen. 42 Hoogwaterbeschermingsprogramma

43 Teamontwikkeling doelgroep duur voorbereiding voorkennis Gehele projectteam eventueel met opdrachtgever Maatwerk. Drie losse teamtrajecten van ieder 1 dag. Deelnemers beschikken over een Management Drives (MD) profiel en hebben inzicht in hun persoonlijke drijfveren. Deelnemers die nog geen individueel MD profiel hebben, kunnen voorafgaand aan de start van het programma een individueel MD traject doen (investering: 1,5 uur). Geen verzorgd door Palladio Goede samenwerking binnen een team begint bij een gedeeld beeld over de opgave, de te ontwikkelen activiteiten en uit te voeren werkzaamheden en de verschillende rollen, taken en verantwoordelijkheden. Daarnaast is het van belang kennis te hebben van elkaars drijfveren, voorkeursstijlen, sterke punten en ontwikkelpunten. Elkaar versterken, aanvullen en ondersteunen draagt naast het beschikken over de juiste kennis en vaardigheden in belangrijke mate bij aan realiseren van een sterk en goed samenwerkend team. Op het terrein van teamontwikkeling worden de volgende trajecten aangeboden: 1 teamsessies Management Drives 2 vervolgtrajecten teamontwikkeling3 spelsimulaties Teamsessies Management Drives Er wordt gebruik gemaakt van de tool Management Drives (MD). Met deze test worden drijfveren gemeten. Drijfveren bepalen in belangrijke mate hoe een individu functioneert. Datgene wat iemand drijft bepaalt namelijk voor een groot deel de waarneming, het gedrag, de motivatie om dingen wel of niet te doen, de zaken waaraan iemand graag energie geeft, de wijze van communiceren en de management- en besluitvormingsstijl. Voorafgaand aan de teamsessie wordt van alle deelnemers een MD profiel genaakt en teruggekoppeld. In de teamsessie wordt, vanuit een gedeeld beeld over de taak, rol, wijze van samenwerken en verwachtingen van de omgeving, gekeken naar groepsprofiel en de individuele profielen. Vragen als: waar staan we (als team), wat gaat goed, wat willen we anders/beter, hoe gaan Opleidingsgids. 43

44 competentietrainingen we dat doen, wat is daarvoor nodig worden beantwoord. Op basis van inzicht en bewustwording van eigen profiel en dat van de teamleden ontstaat een beeld van hoe optimaal gebruik gemaakt kan worden van elkaars positieve drijfveren en talenten en hoe aandachtspunten gecompenseerd en verder ontwikkeld kunnen worden. Vervolgtrajecten teamontwikkeling Ervaren is dat het belangrijk is om regelmatig aandacht te besteden aan het functioneren van het team. In het verlengde van de teamsessie MD wordt een vervolgtraject teamontwikkeling aangeboden. De inhoud hiervan vloeit voort uit de resultaten van de teamsessie MD en eventuele relevante ontwikkelingen qua omgeving, fase teamontwikkeling en projectfasering. Onderwerpen kunnen bijvoorbeeld zijn: effectieve communicatie, feedback geven, collegiale advisering, sturen op samenhang en interfaces. Spelsimulaties Met spelsimulaties op maat (realistische en herkenbare context en cases) wordt een leeromgeving gecreëerd waarin ervaren en geoefend kan worden. Een spelsimulatie laat deelnemers de effectiviteit van hun eigen handelen en dat van de collega s ervaren en maakt hen bewust van de aandacht- en ontwikkelpunten op het terrein van kennis en competenties maar ook ten aanzien van organisatie, structuur en systemen. Ten behoeve van teams in de fase van (overgang van planvorming naar-) realisatie, is de Realisatiegame beschikbaar. Bij voldoende interesse wordt ook een maatwerk spelsimulatie t.b.v. de fasen van verkenning en planvorming ontwikkeld en aangeboden. 44 Hoogwaterbeschermingsprogramma

45 Opleidingsgids. 45

46 Opleidingspartners Colofon Dit is een uitgave van de Programmadirectie Hoogwaterbescherming Hoogwaterbeschermingsprogramma Griffioenlaan 2, 3526 LA Utrecht grafisch ontwerp fotografie tekst druk vormvijf, den haag aafke holwerda (omslag, p41), tineke dijkstra (p4) programmadirectie hoogwaterbescherming telstar media, pijnacker November Hoogwaterbeschermingsprogramma

47 Opleidingsgids. 47