ZORGEND NETWERKEN EEN LEIDRAAD

Transcriptie

1 ZORGEND NETWERKEN EEN LEIDRAAD

2 INHOUDSOPGAVE INLEIDING & DOEL 1 BONDGENOOTSCHAP MET OUDERS 2 HET LANDSCHAP VAN DE HULPVERLENING 7 SAMENWERKEN MET PARTNERS 24

3 INLEIDING EN DOEL INCLUSIE In onze organisatie zijn kinderen met een specifieke zorgbehoefte welkom. In de handleiding inclusie van kinderen met een specifieke zorgbehoefte van het VBJK staat een zeer goede omschrijving van wat we met inclusie bedoelen. Onze visie sluit hierbij aan. Ouders en hun kind met een specifieke zorg worden vaak ondersteund door een professioneel netwerk. Wij gebruiken de opgebouwde kennis binnen dit zorgend netwerk in de kinderopvang. SAMENWERKEN Samenwerken in een zorgend netwerk is belangrijk om een kwaliteitsvolle inclusieve opvang uit te bouwen. Kinderen met een specifieke zorg vragen vaak een andere, meer individuele aanpak. Als kinderbegeleiders en onthaalouders ondersteund worden vanuit de expertise van een netwerk, kunnen zij gericht bijdragen aan het welbevinden van het kind in de groep. Zij onderzoeken mee wat mogelijk is voor hen, het kind en de groep. 1

4 BONDGENOOTSCHAP MET OUDERS Ouders vormen de basis voor een zorgend netwerk. Zij blijven de eerste opvoeders. Zonder hen kan je hun netwerk niet aanspreken. De dialoog met ouders is van onschatbare waarde. 2

5 Spreek met de ouders over hun verwachtingen van de opvang en onderzoek of de opvang hierop een antwoord kan bieden. Wees eerlijk, ook al is het antwoord neen of kan je de vraag maar gedeeltelijk inlossen. Neem tijd bij de inschrijving en sta voldoende stil bij de inhoud van de kindfiche. Wanneer een ouder een kindje inschrijft waarvan je weet dat er een specifieke zorgbehoefte is, ga hier dan voldoende op in. Kom zoveel mogelijk te weten over de aanpak van de ouders. Vraag bij inschrijving aan de ouders of er deskundige ondersteuning is voor het gezin, zoals thuisbegeleiding, kinesist, logopedist, GON-begeleiding, en of je hier contact mee mag opnemen. Las een wenmoment in waarop zowel ouder(s) als kind aanwezig zijn. Laat ouders tonen hoe ze voor hun kind zorgen, te eten geven, troosten, te slapen leggen, spelen Vraag regelmatig aan ouders hoe zij zich bij de opvang voelen. Door kleine, dagelijkse gesprekken, zullen ouders je sneller in vertrouwen nemen. Schenk in de communicatie voldoende aandacht aan de positieve zaken. Wat kan het kind wél? Aarzel niet om je eigen onzekerheid te bespreken. Communiceer vanuit gedeelde bezorgdheid. 3

6 Ouders kennen hun kind het beste. Respecteer hun ervaringsdeskundigheid. Respecteer de cultuur van elk gezin. Zet regelmatig de bril op van de ouders. Laat de gesprekken niet te zwaar worden. Erken de ouders voor hun dagelijks geploeter, gevoelens van onzekerheid en onmacht. Bevestig de ouders: jullie zijn goed bezig! Deel geen (vermoeden van) diagnose met de ouders. Dat is de taak van de specialisten. Volg de snelheid van de ouders. Bij een vermoeden van een probleem ligt de snelheid van een kinderbegeleider, onthaalouder of verantwoordelijke vaak hoger dan die van de ouders. Zet geen stappen naar andere diensten zonder te overleggen met de ouders. Ken de grenzen van je werk: ouders verwachten van de kinderopvang geen therapie. Toon respect voor de wijze waarop ouders op dat moment met hun kind met een handicap omgaan. 4

7 Wat maakt dat ouders informatie niet doorgeven? Voor hen is het een vanzelfsprekendheid / ze zijn er te vertrouwd mee. Ze zijn bang om hun opvangplaats te verliezen. Het is een onderdeel van een normaal verwerkingsproces Ze willen anderen niet lastig vallen met hun zorgen en problemen. 5

8 OUDERS DROMEN Dat hun kind samen met andere kinderen kan spelen, lachen, plezier maken, opgroeien Dat hun kind erbij hoort zoals het is. Dat zij samen als gezin vreugde kunnen beleven door het gewone en het ongewone. Een beetje tijd voor zichzelf. 6

9 Het landschap van de hulpverlening Rechtstreeks toegankelijke hulp niet-rechtstreeks toegankelijke hulp Brede instap Probleemgebonden hulp Intersectorale toegangspoort 7

10 Rechtstreeks toegankelijke hulp en Niet-rechtstreeks toegankelijke hulp Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) Jongeren en ouders kunnen er zelf aankloppen: Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Kind en Gezinlijn Centrum voor Leerlingenbegeleiding Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Opvoedingswinkel Thuisbegeleiding Niet-rechtstreeks toegankelijke hulp (NRTH) Jongeren en ouders kunnen er terecht via de intersectorale toegangspoort: Dagcentra Residentiële jeugdhulp Pleegzorg 8

11 De rechtstreeks toegankelijke hulp Brede Instap Probleemgebonden Hulp. 9

12 Wat doet de brede instap? Zij helpen bij algemene hulpvragen, los van enige probleemkenmerken. Zij vormen een netwerk in de regio met andere voorzieningen. 10

13 Voorzieningen binnen brede instap (1) Tele-onthaal (voor alle kinderen, jongeren en ouders) - Anoniem - 24/24 uur bereikbaar - Telefoon: Web: Jongerenadviescentra - J.A.C. (voor alle jongeren) - Informatie over bepaald onderwerp. - Advies rond vraag of probleem. - Begeleiding wanneer meerdere gesprekken nodig zijn. - Chat. - Jeugdadviseurs: jongeren helpen jongeren. - Web: 11

14 Voorzieningen binnen brede instap (2) C.L.B. (voor leerlingen, ouders en schoolteams) Informatie, advies, diagnostiek, korte begeleiding bij: - Leren en studeren - Onderwijsloopbaan. - Preventieve gezondheidszorg - Psychisch en sociaal functioneren C.A.W. Centrum Algemeen Welzijnswerk - algemeen onthaal - Informatie - Psychische steun - Begeleiding - Tijdelijke huisvesting - Web: 12

15 Voorzieningen binnen brede instap (3) Kind en Gezinlijn Regiohuizen - Informatie en advies over: Gezonde voeding, veilige leefwereld, gezondheid en vaccinatie, verzorging, opvoeding en ontwikkeling - info-avonden voor aanstaande ouders - Consulten in consultatiebureaus - Spreekuur opvoedingsondersteuning - Huisbezoeken - Bereikbaar voor professionele hulpverleners, gezondheidswerkers en verwijzers via het regiohuis. - Tel: 078/ Web: Ken je de regioverpleegkundige in jouw buurt? Maak zeker tijd om kennis te maken. Ook professionals kunnen er terecht met hun zorgen en vragen. 13

16 Voorzieningen binnen brede instap (4) Inloopteams (ouders en gezinnen met kinderen tot 6 jaar) - Organisatie van groepswerk voor ouders rond de opvoeding en de verzorging voor hun kind. - Verbetering toegankelijkheid van diensten voor kansarme gezinnen. - Organisatie van onthaal waar mensen terecht kunnen met hun verhaal of vragen. - Signalisatie naar beleidsmakers en verantwoordelijken van structurele knelpunten. - Web: Huizen van het kind - Partnerschap van verschillende lokale organisaties met uiteenlopende diensten voor ouders en kinderen. - Lokale ondersteuningsplaats voor ouders. - Web: 14

17 Voorzieningen binnen brede instap (5) De opvoedingswinkel Bibliotheek Advies Informatie Vorming Niet alleen ouders maar ook professionals kunnen er terecht met vragen over opvoeding. 15

18 Probleemgebonden hulp (1) De diensten brede instap verwijzen naar de probleemgebonden hulpverlening wanneer uit één of meerdere gesprekken blijkt dat verdere hulp nodig is. De Jeugdhulpwijzer is een sociale kaart waar je op basis van een specifieke hulpvraag informatie over organisaties krijgt. Probleemgebonden hulpverlening: Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG): gezinnen met kinderen tot 12 jaar, kortdurende begeleiding. Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Diensten voor thuisbegeleiding Begeleiden de jongere, zijn ouders en eventueel broers en zussen in hun thuisomgeving. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen kortdurende intensieve thuisbegeleiding en langdurende thuisbegeleiding. 16

19 Probleemgebonden hulp (2) VAPH: Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap gezinnen met kinderen met een handicap. VAPH zorgt voor erkenning van de handicap en geeft goedkeuring voor ondersteuning. CGG: Centra Geestelijke Gezondheidszorg personen met psychosociale, psychische of psychiatrische problemen, via brede instap. Crisismeldpunt minderjarigen: Is een minderjarige in crisis en vind je geen oplossing binnen zijn omgeving of de reguliere jeugdhulp? Vind je dat je NU moet ingrijpen? Dan kan je als verwijzer aanmelden bij het Netwerk Crisisjeugdhulp van jouw regio. 17

20 Wat is de intersectorale toegangspoort? De overgang tussen rechtstreeks toegankelijke hulp en niet-rechtstreeks toegankelijke hulp. Wanneer rechtstreeks toegankelijke hulpverlening niet meer voldoet, kunnen ouders en hun kinderen terecht bij niet-rechtstreeks toegankelijke hulpverlening. Hoe? Een hulpverlener uit de rechtstreeks toegankelijke hulpverlening vult een aanvraagformulier in samen met de ouders en eventueel de jongere. De aanmelder blijft de verbindingspersoon tot de hulp is opgestart. Wanneer? Nood aan intensieve en ingrijpende hulpverlening. 18

21 Schema Integrale Jeugdhulp Wegwijs in de Integrale Jeugdhulp 19

22 Pedagogische ondersteuning hoofdkantoor VERANTWOORDELIJKE KINDEROPVANG opvoedings vragen Rechtstreeks toegankelijke hulp (opvoedingswinkel, CLB, consultatiebureau, CAW, CGG, thuisbegeleiding) ) Cliëntoverleg (in samenspraak met regiomanager en ouders) Team indicatiestelling: Welke hulp? PROVINCIALE INTERSECTORALE TOEGANGSPOORT Team jeugdregie: Beschikbare hulp? crisis Meldpunt crisisjeugdhulp (in samenspraak met regiomanager, bespreken met ouders) Vertrouwenscentrum kindermishandeling (in samenspraak met regiomanager, bespreken met ouders) NIET-RECHTSTREEKS-TOEGANKELIJKE HULP Ondersteuningscentrum jeugdzorg (ism regiomanager, bespreken met ouders) PARKET 20

23 Eenvoudige opvoedingsvragen Wat bedoelen we? Tijdelijke spanningen, moeilijkheden, onzekerheden binnen een gezin. Over een bepaald thema (een huilbaby, financiële problemen, relationele spanningen ) In de gesprekken met ouders ondervind je dat ouders nood hebben aan tijdelijke, laagdrempelige hulp van buitenaf (eerstelijnshulp / rechtstreeks toegankelijke hulp). Wat kan je doen? Zelf ondersteunen vanuit de dagelijkse gesprekken met ouders Doorverwijzen of contacten doorgeven van gepaste organisaties brede instap (zie vorige) 21

24 Complexe opvoedingsvragen Wat bedoelen we? Ouders hebben nog geen ondersteuning van eerstelijnshulp doorverwijzen. Ouders hebben wel reeds ondersteuning van eerstelijnshulp vragen of je met eerstelijnshulp contact mag opnemen, voorstellen om cliëntoverleg te organiseren of om aanvraag te doen bij intersectorale toegangspoort. Wat kan je doen? Complexe problemen over een langere periode. Je merkt dat de betrokkenen geen perspectieven meer zien in de reeds aanwezige hulpverlening. 22

25 Crisissituatie Wat is een crisissituatie? Een crisis is een situatie waarbij de fysieke veiligheid van één of meerdere kinderen acuut in gevaar is. Onmiddellijk handelen is noodzakelijk. Situatie 1: Het kind is in onmiddellijk gevaar, andere kinderen zijn in gevaar. Situatie 2: Ouders komen niet meer opdagen. Wat kan je doen? Situatie 1: Procedure crisis volgen. Situatie 2: Het reguliere netwerk van het gezin aanspreken. Wanneer dat niet mogelijk is: Contact nemen met meldpunt crisisjeugdhulp van de regio: 23

26 Verontrustende situatie Wat is een verontrustende situatie? Vermoeden van kindermishandeling. Wat kan je doen? Bespreek je bezorgdheid met de ouders en/of het kind in een constructieve dialoog. Start een observatieperiode. Probeer ouders aan te sporen om hulp te zoeken. Bij bedreigende en/of onveilige situatie en wanneer ouders weigeren hulp te zoeken: o Bespreek situatie met regiomanager. o Neem contact met het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling of het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg. Breng de ouders ervan op de hoogte dat je deze stap zal nemen. 24

27 Samenwerken met partners (1) Thuisbegeleidingsdiensten Welke ondersteuning bieden zij? Advies over de inrichting van de ruimte; Advies over spelmateriaal of ondersteunend materiaal; Advies over dagindeling en structuur; Handicapspecifieke informatie; Advies over de begeleiding van een kind met een specifieke zorg; Advies over de verzorging van een kind met een specifieke zorg. 25

28 Samenwerken met partners (2) Wanneer je een kind met een specifieke zorg opvangt, vraag je aan de ouders of zij thuisbegeleiding krijgen en of je de thuisbegeleiding een keer mag uitnodigen. Structurele samenwerkingen kunnen vastgelegd worden in een samenwerkingsovereenkomst. Landelijke Kinderopvang heeft zo n samenwerkingsovereenkomst met volgende thuisbegeleidingsdiensten:

29 Samenwerken met partners (3) Kinesisten en logopedisten Wanneer je weet dat een kind begeleiding krijgt van een kinesist of een logopedist kan je aan de ouders vragen of hun kinesist / logopedist langs mag komen om oefeningen met het kind voor te doen. GON-begeleiding Kinderen met een specifieke zorgbehoefte die inclusief onderwijs volgen (dus onderwijs in een gewone school) hebben meestal recht op een aantal uren GON-begeleiding. Je kan vragen aan de ouders of je met de GON-begeleiding contact kan opnemen om te vragen of zij nog tips hebben voor de opvang in verband met begeleidershouding, structuur, dagindeling, hulpmateriaal, 27

30 Samenwerken met partners(4) School Je kan vragen aan ouders of je contact mag opnemen met de school om tips uit te wisselen. Bijvoorbeeld: hoe kunnen we ons buitenspeelmoment zo organiseren dat dit kind niet uit de boot valt of dat het een veilige situatie blijft. Probeer vóór er problemen zijn te vragen aan ouders of je af en toe contact mag hebben met de school. Leg uit dat de school voor jou belangrijke informatie kan hebben over het omgaan met hun kind in een groep. 28

31 Werken aan partnerschap Maak jezelf als partner zichtbaar, zorg voor regelmatig contact ook al is het niet dringend. Zorg dat ze je niet vergeten. Antwoord op alle mails die je van partners krijgt. Overtuig je partners van de kwaliteit die je wil bieden in de kinderopvang, opvang is méér dan toezicht. Neem tijd om terug te koppelen, houd je partners op de hoogte van bepaalde evoluties. Vraag ook actief naar terugkoppeling bij je partners. Nodig jezelf uit en bereid je gesprek / vragen goed voor. 29

32 Tot slot: