Healthy Pregnancy 4 All vroege start, lang profijt. Adja Waelput. 8 juni 2015, UMCG

Transcriptie

1 Healthy Pregnancy 4 All vroege start, lang profijt Adja Waelput 8 juni 2015, UMCG

2 Gezond ouder worden gebeurt in de baarmoeder

3

4 en die verschillen zijn er al vanaf de geboorte

5

6 Perinatale sterfte Perinatale sterfte: doodgeboorte na 22 weken sterfte in de 1e week na de geboorte per 1000 geboorten NL: 9,5 per geboorten Denktas et al, 2014

7 Babysterfte Ziekte perinataal en op volwassen leeftijd Verminderde ontplooiing en kansen als kind en van toekomstige generaties

8 Ongunstige perinatale uitkomsten & sterfte 15% PERINATALE STERFTE Sterfte tussen 22 weken zwangerschapsduur en de eerste 7 dagen na de geboorte 85% BIG 4 PERINATALE MORBIDITEIT - Aangeboren afwijkingen - Vroeggeboorte (<37 weken) - Laag geboortegewicht (<p10) - Lage Apgarscore (<7 na 5 min) Bonsel et al., 2010

9 Perinatale morbiditeitsverschillen in NL ( ) Perinatale morbiditeit (ziekte): aangeboren afwijkingen vroeggeboorte laag geboortegewicht lage Apgar score NL: 177,9 per geboorten Denktas et al, 2014

10 In Rotterdam maakt één op de zes baby s een slechte start

11 Babysterfte Ziekte perinataal en op volwassen leeftijd Verminderde ontplooiing en kansen als kind en van toekomstige generaties

12 Zuigelingensterfte Kindersterfte Jeugdcriminaliteit Jeugdwerkloosheid Jeugdzorg Kinderen in achterstandswijken Kinderen in armoede Kindermishandeling Voortijdige schoolverlaters Achterstandsleerlingen Kinderen met een handicap Tienermoeders

13 Het kwetsbare begin: embryonale en foetale gezondheid Sociale omgeving Steegers, 2014

14 Gezond geboren worden begint al vóór de bevruchting Waarom? Eerste maanden zijn bepalend voor verloop van de rest van de zwangerschap Meeste risicofactoren voor Big4 uitkomsten zijn al vóór de zwangerschap aanwezig bij de ouders of in de omgeving. Big4 = vroeggeboorte, te laag geboortegewicht, aangeboren afwijkingen en slechte start Preconceptiezorg Preconceptiezorg is het geheel aan maatregelen ter bevordering van de gezondheid van de (aanstaande) moeder en het aanstaande kind die, willen ze effectief zijn, bij voorkeur vóór de bevruchting moeten worden genomen (GR, 2007)

15 Nieuw denkkader nodig Grote verschillen in perinatale gezondheid Gezond geboren worden begint al vóór de bevruchting Invloed van juist ook niet-medische risico s en armoede Consequenties voor gezondheid toekomstige generaties Noodzaak tot vernieuwing van zorg Noodzaak tot afstemming van zorg Noodzaak tot wetenschappelijk onderzoek / zorgexprimenten 16

16 Steegers et al. Medisch Contact 2008 en april 2013

17 2008 Rotterdam > 2011, landelijk Zwangerschap Veilig bevallen Kraamzorg Intercon ceptiezorg Preconceptiezorg Consultatiebureau Ketenmaatregelen, onderzoek, monitoring, evaluatie

18 Geselecteerde gemeenten 14 gemeenten aanpak op wijkniveau Den Haag Amsterdam Appingedam Groningen Almere Utrecht Delfzijl Menterwolde Pekela Enschede Schiedam Nijmegen Tilburg Heerlen

19 Geselecteerde gemeenten 14 gemeenten aanpak op wijkniveau Amsterdam Den Haag Appingedam Groningen Almere Utrecht Delfzijl Menterwolde Pekela Enschede Schiedam Nijmegen Tilburg Heerlen

20 Projectdoelen Healthy Pregnancy 4 All Aanpak perinatale problematiek in Nederland Ontwikkeling en implementatie van experimenten voor: - programmatische preconceptiezorg - vernieuwde risicoselectie tijdens de zwangerschap met zorgpaden passend bij de lokale situatie Kennisontwikkeling; identificeren van best practices

21 Wat willen we weten? Preconceptiezorg Worden risicogroepen bereikt door huisartsen, verloskundigen en het CJG met kinderwensspreekuren? Verbetert de preconceptionele gezondheid van de deelnemers? R4U en zorgpaden Is het haalbaar om de R4U en de bijbehorende zorgpaden te implementeren? In welke mate verandert de perinatale morbiditeit door systematische risicosignalering met de R4U en de bijhorende zorgpaden? Denktaş et al,

22 Preconceptiezorg onder de aandacht Publieksvoorlichting met flyers, posters en infokaartjes Groepsvoorlichting Via de huisarts, verloskundige of de verpleegkundige van het consultatiebureau

23

24 Risicoselectie in de zwangerschap 3 elementen: 1. Rotterdam Reproductive Risk Reduction (R4U): - Doel: vroege risicosignalering tijdens zwangerschap - Afgenomen tijdens 1 e / 2 e consult in de zwangerschap 2. Zorgpaden: - Gekoppeld aan R4U risicoscores - Doel: ondersteuning en vorming werkprotocol - Brengt systematiek aan en verbindt zorgverleners - Binnen HP4All vooral voor niet-medische risicofactoren 3. Multidisciplinair overleg (MDO): - Bespreking casus met score boven afkapwaarde

25 R4U scorekaart R4U scorekaart (Rotterdam Reproductive Risk Reduction) Sociaal Etnicitei t Zorg Alg. medisch Obstetrisc h Uniforme risicoschatting door 1 e, 2 e en 3 e lijn Eenduidige classificatie (ja/nee) - geen risico - één specifiek risico - stapeling van risico s Leefstijl

26 Voorbeeld zorgpad psychosociaal 27

27 Waarom via gemeenten, niet via de zorg?

28

29 Wat heeft HP4All gebracht? lokale netwerken van geboortezorg en public health geboortezorg & gezonde start op de gemeente-agenda inbedding geboortezorg in activiteiten van gemeenten/ggd-en ontwikkeling zorgpaden - inzicht in wat er beschikbaar is & geboden kan worden - respect voor elkaars werk en competenties wetenschappelijke inzichten & nieuwe vragen 30

30 Thema s HP4All-2 1. Integratie van risicosignalering & zorg rondom het kwetsbare gezin tussen de verloskundige zorg en JGZ 2. Het toerusten van de kraamzorg voor risicosignalering in het gezin en toeleiding tot de JGZ 3. Interconceptiezorg; de voorbereiding op een nieuwe, volgende zwangerschap, zowel vanuit de geboortezorg als via de JGZ-contactmomenten bevallen Kraamzorg Intercon ceptiezorg Preconceptiezorg Consultatiebureau

31

32 Adja Waelput: