Vormings- en uitwisselingsmoment voor schepenen en ambtenaren mondiaal beleid. Aan de slag met de SDG's

Transcriptie

1 Vormings- en uitwisselingsmoment voor schepenen en ambtenaren mondiaal beleid Aan de slag met de SDG's

2 Wat staat er op het programma? 1. Het nieuwe globale kader: De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen 2. Leidraad 3. Spelmethodiek

3 Het nieuwe globale kader: De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen En de raakvlakken met lokale besturen

4 Overzicht 1. Even terugblikken 2. De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen 3. Een blik vooruit 4. Lokale schouders voor mondiale uitdagingen

5 1. Even terugblikken De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen = 2 agenda s die samen komen Ontwikkelingssamenwerking Duurzame ontwikkeling klimaat

6 Ontwikkelingssamenwerking: MDG s Armoedebestrijding Verschil in thema s

7 Ontwikkelingssamenwerking: MDG s Armoedebestrijding Verschil in thema s Verschil in landen

8 Ontwikkelingssamenwerking: MDG s Armoedebestrijding Verschil in thema s Verschil in landen Oude visie op ontwikkelingssamenwerking

9 Duurzame ontwikkeling - Klimaat

10

11

12 Parijs 2015: - Lange termijndoelstellingen - Transparant - Acties in stijgende lijn - «afdwingbaar» - bedrijven

13 2. De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen

14 Karakteristieken 17 doelstellingen, 169 subdoelstellingen, XXX indicatoren Opmaak via participatief proces met landen, academici, bedrijven, civiele maatschappij Armoedebestrijding + duurzame ontwikkeling Universeel (cfr. Mensenrechten) en voor iedereen!

15 Karakteristieken 17 doelstellingen, 169 subdoelstellingen, XXX indicatoren Opmaak via participatief proces met landen, academici, bedrijven, civiele maatschappij Armoedebestrijding + duurzame ontwikkeling Universeel (cfr. Mensenrechten) en voor iedereen!

16 Karakteristieken 17 doelstellingen, 169 subdoelstellingen, XXX indicatoren Opmaak via participatief proces met landen, academici, bedrijven, civiele maatschappij Armoedebestrijding + duurzame ontwikkeling Universeel (cfr. Mensenrechten) en voor iedereen! 1 en ondeelbaar, elk thema evenwaardig Verantwoording afleggen

17 Aandachtspunten

18 3. Een blik vooruit

19 4. Lokale schouders voor mondiale uitdagingen Interne organisatie gemeentebestuur: DOD hebben links met diensten onderwijs, welzijn, mondiaal beleid, duurzaamheid, mobiliteit, integratie, aankopen, jeugd, sport, gezondheid, armoede, economie, landbouw, ruimtelijke planning, milieu => Voorbeeldfunctie, faciliteren, sturen Extern: Bedrijven, scholen, burgers, gezinnen, verenigingen informeren en sensibiliseren KT: laaghangend fruit MLT-LT: leidraad

20 5 pijlers

21 Beëindig armoede overal en in al haar vormen Bedoeling is om armoede op nationaal vlak te halveren tegen 2030

22 Vlaanderen: 12-15% in armoede Lokale besturen: Charter tegen kinderarmoede Sociale tarieven voor VT activiteiten Samenwerken met diaspora-organisaties om armoede in herkomstregio te verminderen

23 Beëindig honger, bereik voedselzekerheid en verbeterde voeding en promoot duurzame landbouw Betaalbare voeding Voedselzekerheid Gezond en kwalitatief voedsel op een duurzame manier verbouwen

24 Verbinding steden (afzetmarkt) en platteland Lokale besturen: Transversale duurzame voedselstrategie Stadslandbouw promoten vb. volkstuintjes, eetbare gevels Organisaties ondersteunen die in OL werken aan duurzame landbouw en voedselketens

25 Verzeker een goede gezondheid en promoot welvaart voor alle leeftijden Daling kinder- en moedersterfte, drank- en druggebruik, verkeersdoden, mentale zieken Informatie over besmettelijke ziektes is noodzakelijk om de verspreiding ervan tegen te gaan

26 Andere beleidsniveaus (Vlaams, federaal) Lokale besturen: Campagne gezonde gemeente Gezondheid opnemen in woonbeleid (vb. kangoeroewoningen, cohousing) Faciliteren internationale samenwerking en uitwisseling tussen ziekenhuizen of actoren uit zorgverlening

27 Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen Deelname jongens en meisjes aan lager en middelbaar onderwijs Kans om verder te studeren

28 Gemeenten zijn kleine speler Flankerende maatregelen van Lokale besturen: Inrichting schoolomgeving (fietspaden, veiligheid ) in overleg met o.a. politie Levenslang leren bij eigen gemeentepersoneel Wereldburgerschapseducatie stimuleren

29 Bereik gendergelijkheid en empowerment voor alle vrouwen en meisjes Komaf maken met genderongelijkheid: het glazen plafond, de loonkloof, gendergeweld Vrouwen en mannen hebben recht op een goede gezondheid en kennis over seksualiteit en voortplanting

30 LB nemen een voorbeeldfunctie op: Eigen personeelsbeleid Genderaspect in ruimtelijke ordening meenemen (vervoer, verlichting, ) Europees charter voor gelijkheid van mannen en vrouwen Bij internationale partnerschappen over gendergelijkheid waken

31

32 Verzeker toegang tot duurzaam beheer van water en sanitatie voor iedereen Veilig water Verbetering waterkwaliteit (minder vervuiling, chemicaliën, afvalwater) Waterschaarste aanpakken

33 Veel actoren (Europa: regelgeving, VMM, intergemeentelijke samenwerking, provincies ) Lokale besturen: Opvang en hergebruik van regenwater: Goede voorbeeld geven bij gemeentelijke gebouwen Noodplan bij wateroverlast Sensibilisering

34 Verzeker duurzame consumptie- en productiepatronen Afval verminderen (+ voedselverspilling) Duurzaam grondstoffenbeheer Sensibiliseren voor een duurzame levensstijl

35 Lokale besturen: Verwerken organisch afval tot compost + inzetten op compostmeesters Bij overheidsopdrachten: duurzaam materialenbeheer, eerlijke handel Duurzame lokale voedselstrategie: veggie-dagen, seizoensgroenten in gemeentelijke keukens,

36 Neem dringend actie om de klimaatverandering en haar impact te bestrijden Beleidsmaatregelen tegen klimaatverandering Sensibilisering burgers Weerbaarheid verhogen van kwetsbare naties

37 Lokale besturen: Europese burgemeestersconvenant Autodelen en fietsen aanmoedigen Klimaatbuffers Compensatie vliegreizen gemeentepersoneel

38 Behoud en maak duurzaam gebruik van de oceanen, de zeeën en de maritieme hulpbronnen Overbevissing, afval, illegale visvangst

39 Kustgemeenten: Verbreden strand, verstevigen golfbrekers, bouw keerdammen Kustburgemeestersoverleg Acties voor kuisactie strand Andere gemeenten: Sensibiliseren burgers over gebruik microplastiek, bedreigde vissoorten, keurmerken Duurzame vis in gemeentekeukens

40 Bescherm, herstel en bevorder het duurzaam gebruik van ecosystemen, beheer bossen duurzaam, bestrijd woestijnvorming en landdegradatie en draai het terug en roep het verlies aan biodiversiteit een halt toe Behoud biodiversiteit en ecosystemen Herstel aangetaste gebieden

41 Voornamelijk op Vlaams niveau Lokale besturen: Openbare bossen voor recreatief gebruik inzetten In eigen groenbeheer en ruimtelijk beleid aandacht voor biodiversiteit Inzetten op vrijwilligers vanuit jeugd- en milieuverenigingen (vogeltelling, herstel wandelwegen)

42

43 Verzeker toegang tot betaalbare, betrouwbare en moderne energie voor iedereen Efficiënte energieproductie en gebruik Focus op hernieuwbare bronnen

44 Voorwaarden creëren voor omschakeling naar duurzame energie: Elektrische laadpalen en fietspompen Goede voorbeeld geven: groendaken, fietsparking, energieneutraal gebouw, elektrische fietsen voor dienstverplaatsingen Mensen met energie-armoede opvolgen

45 Bevorder aanhoudende, inclusieve en duurzame groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen Vooral economische groei voor minst ontwikkelde landen Arbeidsrechten Geen schade aan milieu en levensomstandigheden

46 Lokale besturen: Duurzame bedrijventerreinen Duurzaam logistiek systeem (bundelen transporten, elektrisch vervoer ) Sensibiliseren rond schone kleren Internationale (handels)relaties (her)evalueren adhv duurzaamheidscriteria

47 Bouw veerkrachtige infrastructuur, bevorder inclusieve en duurzame industrialisering en stimuleer innovatie Duurzame infrastructuur, innovatieve industrie & internet

48 Lokale besturen: Duurzame overheidsopdrachten Stimuleren innovatie door aanbod ruimten + begeleiding, gemeenschappelijke diensten, promotie ter beschikking te stellen van starters Duurzame infrastructuur bij stedenbandpartner

49 Dring ongelijkheid in en tussen landen terug

50 Brede sectoroverschrijdende strategie met structurele hervormingen (vnl regionaal en nationaal) Lokale besturen: Inzetten op integratie en inburgering van nieuwkomers/vluchtelingen In communicatie een positief beeld geven van diversiteit

51 Maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam Huisvesting veilig, proper en duurzaam bouwen Groen en natuur in woongebieden Degelijk openbaar vervoer

52 Dwarsverband met alle DOD Lokale besturen: Verduurzaming stedelijke agenda (TRAKSIS) Transitie-initiatieven van middenveld ondersteunen Netwerken van steden rond duurzaamheid

53

54 Bevorder vreedzame en inclusieve samenlevingen met het oog op duurzame ontwikkeling, verzeker toegang tot justitie voor iedereen en creëer op alle niveaus doeltreffende, verantwoordelijke instellingen Vrede, veiligheid Eerlijk bestuur Participatie

55 Lokale besturen: Lokale inburgerings- en integratiemonitor gebruiken voor beleid Divers personeelsbeleid Inspraak en participatie van de brede bevolking

56

57 Versterk de implementatiemiddelen en revitaliseer het wereldwijd partnerschap voor duurzame ontwikkeling Meer samenwerking: tussen bedrijven, overheden, burgers, organisaties Technologie, kennisdeling, handel, financiën en data

58 Lokale besturen: Middelen vrij maken voor een mondiaal beleid (0,7%) Partnerschappen Op gemeentelijk grondgebied Internationale samenwerking ikv internationale rechtvaardigheid (stedenband, ngo s, 4 de pijlers, diaspora, bedrijven )

59 Meer informatie Publicatie VVSG Lokale schouders voor mondiale uitdagingen. Een lokale vertaling van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Website VVSG > Internationaal > Noord-Zuid > De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen Politiek standpunt mbt SDG s Global goals, local focus, 27 mei, Antwerpen

60 Leidraad voor lokale besturen om gericht bij te dragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen versie 4/2016

61 Leidraad Wat is de leidraad? Een stappenplan Waarom deze leidraad? Om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen bekend te maken binnen het gemeentebestuur én daarbuiten Om te tonen hoe de gemeente bijdraagt aan de DOD Om het kader van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in de volgende beleidsperiode mee te nemen in het gemeentelijk beleid Voor wie? Schepen en ambtenaren lokaal mondiaal beleid Adviesraden Hoe gebruiken? Stappenplan: aanpassen aan eigen situatie en behoeften 61 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

62 De stappen Opwarmer 10 stappen (of onderdelen ) op tafel bekijk de 10 welke volgorde volgens jullie? (per tafel) (10 min) feedback op ons voorstel 62 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

63 Stap 1: Eerste analyse Wat? Eerste analyse van hoe de eigen stad of gemeente, via de huidige BBC, bijdraagt aan de DOD Waarom? eerste zicht krijgen op de bijdrage van de gemeente argumentatie opbouwen Wie? o Mondiale/Noord-Zuid ambtenaar o Geïnteresseerde collega s (duurzaamheidsambtenaar, milieuambtenaar, sociale dienst, dienst welzijn ) o Adviesraad / andere betrokkenen bij mondiaal beleid Hoe? BBC-meerjarenplan + fluo-stift 63 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

64 Stap 2: bespreking met de betrokken schepen(en) Wat? Waarom? Wie? Hoe? Overleg met de schepen(en) (mondiaal/noord-zuid beleid, duurzaamheid, milieu, sociale zaken, welzijn ) over: de DOD het belang van de (huidige en toekomstige) bijdrage van de gemeente Inzicht geven in de rol en actuele bijdrage van gemeente Goedkeuring en draagvlak voor verdere stappen Schepen(en) met argumentatie wapenen voor ondersteuning college. o Mondiale ambtenaar + betrokken collega s (duurzaamheidsambtenaar, milieuambtenaar, sociale dienst, dienst welzijn ) + evt. voorzitter adviesraad o Schepen(en) Overleg 64 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

65 Stap 3: draagvlak bij college bekomen Wat? College / gemeenteraad informeren en bewust maken over de rol en huidige bijdrage aan de DOD Waarom? Mandaat nodig van College voor verdere analyse/stappen Wie? Hoe? Respectieve schepen(en) + ambtenaren; Het schepencollege / gemeenteraad Infomeren & sensibiliseren via infosessie (schepen, ambtenaar, expert, VVSG of andere), via brochure lokale vertaalslag, via presentatie van de eerste analyse, College ondertekent engagementsverklaring + geeft mandaat 65 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

66 Stap 4: draagvlak bij adviesraden creëren Wat? Diverse adviesraden informeren en bewustmaken over de belangrijke rol en bijdrage van de eigen gemeente o De eerste stap of initiatief kan komen vanuit één of meerdere adviesraden >> moeten worden ondersteund! om een groter politiek draagvlak te bekomen bij het lokale bestuur Waarom? Langs diverse kanalen het politieke draagvlak vergroten Wie? Respectieve ambtenaren en hun adviesraden Hoe? Informeren, sensibiliseren via infosessies, spelmethodiek, debat, Ondersteunen in hun advies aan het college 66 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

67 Stap 5: Intern informeren en sensibiliseren Wat? MAT + personeel informeren en bewustmaken over de (huidige en toekomstige) bijdrage van de eigen gemeente en het eigen beleidsdomein. Waarom? Draagvlak creëren binnen de administratie en alle beleidsdomeinen Wie? Mondiale ambtenaar en betrokken/geïnteresseerde collega s (duurzaamheids- (of milieu)ambtenaar, ambtenaar voor welzijn, sociale zaken, ) De respectieve adviesraden Hoe? Spelmethodiek, lunchcauserie, infosessie, VVSG-brochure met voorbeelden, posters in de gebouwen van het gemeentebestuur, interne nieuwsbrief, als agendapunt op een vergadering van het managementteam, via individueel overleg met de gemeentesecretaris en collega s per dienst of beleidsdomein, 67 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

68 Stap 6: Interne werkgroep oprichten Wat? Waarom? Wie? Hoe? Interne werkgroep uitbreiden of oprichten met geïnteresseerde collega s (schepenen/ambtenaren), vb. duurzaamheid, milieu, ruimtelijke ordening, gezondheid, sociale zaken, welzijn, Groter draagvlak bekomen binnen de organisatie voor volgende stappen Mondiale ambtenaar + reeds betrokken collega s Goedkeuring gemeentesecretaris en managementteam Via oproep in interne nieuwsbrief, collega s aanspreken, via stimulansen van het managementteam, tijdens interne infomomenten over de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (zie vorige stap), 68 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

69 Stap 7: Verfijnd analyseren Wat? Grondigere analyse (BBC // DOD) Waarom? - andere collega s (diverse diensten) beter betrekken - grondig zicht op de (mogelijke) bijdrage van de gemeente voor elk beleidsdomein. Wie? Interne werkgroep zet in gang collega s van de andere diensten en adviesraden nemen deel Hoe? BBC + DODs, + diensthoofd per dienst + collega s: - Elk lid van de interne werkgroep + eigen dienst (+ eventueel een andere dienst) om in detail samen een zicht te krijgen op huidige + mogelijke bijdrage van eigen dienst/beleidsdomein aan de DODs - Bespreking resp. schepen/dienst met adviesraad voor eventuele aanvulling of bijsturing 69 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

70 Stap 8: voorstel van aanvullende acties Wat? Aanvullende acties bepalen vanuit de analyse over wat gemeente nog kan of wil doen vóór de gemeenteraadsverkiezingen van Voorleggen aan en goedkeuring krijgen van college Waarom? Eigen bijdrage tot 2018 expliciteren, zodat ook lokale politici deze bijdrage kunnen gebruiken in Wie? hun communicatie en werk. Interne werkgroep, managementteam, schepenen, diensten, adviesraden Hoe? Hetzelfde groepje per dienst of beleidsdomein (+ schepen + consultatie adviesraad) maakt voorstel van mogelijke aanvullende acties voor het eigen beleidsdomein. Interne werkgroep brengt alles samen (met steun van het managementteam) + bereidt voorstelling op college voor. Na (eventuele) bekrachtiging bewaken het MAT en het schepencollege de uitvoering en opvolging Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

71 Stap 9: 2030 in het vizier Wat? Beleidsvoorbereidend werk van diensten en adviesraden naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen (in 2018 en 2024) om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in een nieuwe beleidsperiode (2019 en 2025) op te nemen. Waarom? Een voorstel doen om het kader van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in de volgende beleidsperiode mee te nemen in het gemeentelijk beleid. Wie? Interne werkgroep, managementteam, schepenen, diensten, adviesraden Hoe? Overleg van diensten, adviesraden en schepenen (per beleidsdomein + samen) naar aanleiding van nieuwe verkiezingen (in 2018 en 2024) om voorstel uit te werken voor de nieuwe beleidsperiode opdat de DOD in het vizier van het gemeentelijk beleid blijven Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

72 Extern: draagvlak creëren bij de bevolking Wat? Waarom? Wie? Hoe? Diverse doelgroepen (individuele burgers, bedrijven, scholen, verenigingen ) informeren en bewust maken over de DOD, hun rol, huidige en mogelijke bijdrage aan de DOD Draagvlak bij de burger creëren om, samen met de gemeente, de DOD helpen realiseren Geïnteresseerde ambtenaren en adviesraden die naar hun respectieve doelgroepen communiceren over de DOD Infoblad, infosessies, lezingen, debatten, via wijkcomités, gerichte subsidies met info over Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, 72 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

73 Overzicht leidraad feedback? 1. Eerste analyse 2. Bespreking met de betrokken schepen(en) 3. Draagvlak bij het college bekomen 4. Draagvlak bij de adviesraden verkrijgen 5. Intern informeren en sensibiliseren bij administratie 6. Interne werkgroep oprichten 7. Verfijnd analyseren 8. Voorstel van aanvullende acties tot 10/2018 (gemeenteraadsverkiezingen) in het vizier Extern: draagvlak creëren bij de bevolking 73 - Leidraad om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen in het lokaal beleid op te nemen

74 Smakelijk!

75 Spelmethodiek Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen

76 Doel spelmethodiek: Inhoudelijke smaakmaker: nadenken over DOD Reflecteren over hoe lokale besturen bijdragen/kunnen bijdragen aan DOD

77 Module 1: persoonlijke sfeer 1: maatschappelijke thema s linken aan DOD Module 2: lokaal bestuur 1: huidige situatie 2: verbanden leggen tussen DOD 2: ideaal/verbeterde situatie 3: subdoelstellingen

78 Bedankt!