Jaarverslag leerplicht gemeente Almere schooljaar 2014/ 2015

Transcriptie

1 Jaarverslag leerplicht gemeente Almere schooljaar 214/ 215

2 Voorwoord Jaarverslag leerplicht gemeente Almere schooljaar 214/ 215 Voor u ligt het jaarverslag Leerplicht gemeente Almere voor het schooljaar Dit jaarverslag houdt de vinger aan de pols als het gaat om het waarborgen van het recht op onderwijs voor iedere leerling in Almere. Het afgelopen jaar is er veel veranderd in het sociale domein. Gemeenten hebben door de overheveling van de jeugdzorg en Passend Onderwijs nieuwe taken en bevoegdheden gekregen. Beide verschuivingen hebben invloed gehad op de manier van samenwerken in Almere in het afgelopen schooljaar. Dit geldt met name voor de invoering van de Wet Passend Onderwijs per 1 augustus 214. In Almere is er een nog intensievere samenwerking tot stand gekomen tussen de gemeente en Bureau Passend Onderwijs Almere. Het overeengekomen uitgangspunt is dat er gepraat wordt met ouders en kinderen. Zij worden als partners gezien. Daarnaast vertrouwen we op de kennis en kunde van onze professionals. Dat geldt ook voor de uitvoering van de leerplichtwet waarbij, naast handhaven ook innovatief denken en handelen nodig is om voor elke Almeerse leerling de juiste oplossing te kunnen vinden. Uiteraard doen wij dit in samenwerking met leerling, ouders en onze scholen en maatschappelijke partners. Wij vinden het belangrijk om oog te hebben voor vroegtijdige signalering en interventies op zowel het primair en voortgezet onderwijs als op het middelbaar beroepsonderwijs. Veelvuldig verzuim kan immers een voorbode zijn van uitval. Door middel van een goede aansluiting op en verbinding tussen gemeente, onderwijs en de sociale infrastructuur in de stad proberen we dit gezamenlijk voor elkaar te krijgen. Een (persoonlijke) startkwalificatie voor alle Almeerse jeugd is het gezamenlijk doel. Wij zijn trots op de manier waarop we de samenwerking met elkaar hebben weten te continueren of zelfs versterken in deze tijd van fundamentele veranderingen. In het schooljaar is wederom veel geïnvesteerd in de aanpak van schoolverzuim. Er zijn gesprekken gevoerd met scholen en netwerkpartners om vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid deze problematiek aan te pakken. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanpak van de thuiszittersproblematiek. Binnen de driehoek gemeente, Passend Onderwijs en GGD is er een structureel casuïstiek overleg ontwikkeld, gericht op het zo snel mogelijk vinden van een geschikte (onderwijs)plek voor deze kinderen. Deze aanpak is succesvol gebleken en de landelijke organisatie die gaat over leerplicht Ingrado roemt Almere om haar aanpak. Ik ben positief gestemd met de resultaten die zijn weergegeven in dit jaarverslag. Dat het aantal meldingen is gestegen geeft ons beter zicht op het schoolverzuim en meer houvast om preventief beleid te maken. Iedere jongere moet in principe met minstens een startkwalificatie de arbeidsmarkt betreden René Peeters Wethouder Jeugd, Maatschappelijke Ondersteuning, Onderwijs en Sport LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 3

3 Inhoudsopgave Inleiding Voorwoord 3 Inleiding 5 Hoofdstuk 1 Leerplichtwet Hoofdstuk 2 Algemene cijfers 9 Hoofdstuk 3 Verzuim 11 Hoofdstuk 4 Thuiszitters 15 Hoofdstuk 5 Vrijstellingen 19 Hoofdstuk 6 Interventies 21 Hoofdstuk 7 Bemiddelingen 25 Nawoord 29 Vanuit de leerplichtwet 1969 is elke gemeente verplicht om jaarlijks verslag te doen van de verzuimcijfers. In dit jaarverslag kunt u lezen wat de resultaten van de inzet van leerplicht in Almere zijn met betrekking tot het schooljaar 214/ 215. Uiteraard hangen de resultaten van deze inzet samen met de inzet die gepleegd is door de scholen zelf en onze maatschappelijke partners. U bent van ons gewend dat deze cijfers werden opgenomen in de Almeerse monitor Voortijdig Schoolverlaten. In verband met de ontwikkelingen in het Sociale Domein is echter besloten om de VSV monitor uit te breiden naar een monitor waarin de stand van zaken van onze Sluitende Aanpak Jongeren wordt opgenomen. Om deze reden is besloten het jaarverslag van leerplicht geïsoleerd uit te brengen, zodat u ook dit jaar inzicht heeft in de verzuimcijfers van Almere. In dit verslag komen de volgende gegevens met betrekking tot onze leerplichtige jongeren achtereenvolgend aan de orde. We geven u allereerst inzicht in het aantal leerplichtige jongeren uitgesplitst in leeftijd, onderwijssoort en woonwijk. Vervolgens specificeren we het aantal ongeoorloofde verzuimmeldingen in relatief en absoluut verzuim. Deze cijfers zullen worden vergeleken met voorgaande jaren. Ten derde geven we informatie over het aantal thuiszitters uitgesplitst naar onderwijsachtergrond, aantal nieuwe gevallen, aantal opgeloste gevallen en aantal gevallen waarin het dossier is gesloten in verband met het bereiken van meerderjarige leeftijd of verhuizing buiten Almere. Deze cijfers kunnen we niet vergelijken met voorgaande jaren, omdat de cijfers rondom thuiszitten niet eerder tot op dit detailniveau zijn geregistreerd en verwerkt in de vorige monitors. Als vierde komen de vrijstellingen aan bod. We maken hierin onderscheid tussen de verschillende redenen voor een vrijstelling, zodat u kunt zien wat de aanleiding was om deze vrijstellingen te verlenen. Vervolgens geven we u inzicht in het aantal gepleegde interventies uitgesplitst in verschillende soorten, zoals aantal waarschuwingen en huisbezoeken. Tot slot laten we u door middel van het aantal bemiddelingen weten hoe vaak er voorlichting/ advies is gegeven aan bijvoorbeeld ouders en (onderwijs)partners. Onze visie op onderwijs Doorlopende leerlijn PO/ VO/ MBO Geen jongere tussen wal en schip De leerling/ jongere is het vertrekpunt Inclusief onderwijs, maatwerk indien nodig 4 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 5

4 Hoofdstuk 1 De Leerplichtwet 1969 In Nederland wordt middels de Leerplichtwet 1969 het recht op onderwijs maar ook de plicht om onderwijs te volgen geregeld. In de wet wordt aangegeven dat ouders/verzorgers verantwoordelijk zijn voor de schoolinschrijving en schoolgang van kinderen tot 18 jaar. Vanaf 12 jaar is de jongere hier zelf ook verantwoordelijk voor. Daarnaast worden scholen vanuit deze wet verplicht melding te maken van ongeoorloofd verzuim. De leerplichtambtenaar doet onderzoek naar de reden en de achtergronden van het verzuim. Er wordt onderscheid gemaakt in de leerplicht en de kwalificatieplicht. Hierbij een korte toelichting op deze begrippen. De leerplicht geldt voor kinderen vanaf 5 jaar. Zij moeten vanaf deze leeftijd naar school en onderwijs volgen. De leerplicht eindigt na afloop van het schooljaar waarin zij 16 jaar zijn geworden. De kwalificatieplicht gaat in na afloop van de leerplicht en is van toepassing op kinderen tussen de 16 en 18 jaar. In Almere wordt de aanpak van schoolverzuim vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid opgepakt. De leerplichtambtenaren werken dan ook nauw samen met de scholen en diverse netwerkpartners. Daarnaast participeren de leerplichtambtenaren in verschillende overleggen, zoals bijvoorbeeld de zorgadviesteams op scholen. In geval van ongeoorloofd schoolverzuim gaat er tijdens het onderzoek veel aandacht uit naar de achtergronden van het verzuim. De leerplichtambtenaar gaat in gesprek met ouders en leerling en andere betrokkenen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de situatie. De leerplichtambtenaar adviseert en bemiddelt maar handhaaft ook waar nodig. De kwalificatieplicht eindigt als de kinderen 18 jaar zijn geworden of als zij een startkwalificatie hebben behaald. Een startkwalificatie is een diploma op MBO niveau 2 of een HAVO of VWO diploma. Tenslotte wordt in de Leerplichtwet 1969 ook vastgelegd op welke gronden ouders/verzorgers een beroep kunnen doen op vrijstelling van de leerplicht en onder welke omstandigheden ouders/verzorgers extra verlof voor hun schoolgaande kind kunnen aanvragen. 6 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 7

5 Hoofdstuk 2 Algemene cijfers Per 1 oktober 214 telde de gemeente Almere leerlingen in de leeftijd van 5 t/m 18 jaar. Het aantal leerplichtigen bedroeg Onderstaande figuren laten zien dat de meesten deelnemen aan het basisonderwijs (48%) en voortgezet onderwijs (38%). Daarnaast zijn ze vooral afkomstig uit de wijken Almere Stad (56%) en Almere Buiten (31%). En verder zien we dat 86% van de leerlingen leerplichtig en 14% kwalificatieplichtig is. Aandeel leerlingen per stadsdeel 28% 28% Stadcentrum/Oost Poort Figuur 2.1: Aandeel leerlingen per schoolsoort Haven/Hout Buiten 4% Stad West 2% vso 31% 9% 38% bo so Aandeel leerlingen naar leeftijd 48% mbo vo 1% 12 t/m 16 jaar 1% 2% 37% 5 t/m 11 jaar 17 en 18 jaar 49% 8 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 9

6 Hoofdstuk 3 Verzuim Een van de belangrijkste taken van Leerplicht is het terugdringen dan wel beëindigen van schoolverzuim. Schoolverzuim kan namelijk een voorbode zijn op voortijdig schooluitval. Dit kan diverse onwenselijke gevolgen hebben voor het kind maar ook tot nadelige maatschappelijke effecten leiden (criminaliteit, werkloosheid e.d.). Het is Leerplicht er dan ook alles aan gelegen om in een zo vroeg mogelijk stadium het verzuim te stoppen. Er zijn verschillende vormen van verzuim te onderscheiden. Licht verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind van 12 jaar en ouder vertoont beginnend verzuimgedrag, door af en toe een lesuur te spijbelen of het kind verschijnt soms te laat op school. Deze leerlingen worden door school aangemeld voor een kort gesprek met de leerplichtambtenaar op school (het verzuimspreekuur). Deze gesprekken worden vanuit een preventief kader ingestoken en hebben een voorlichtend karakter. De leerling ontvangt een schriftelijke waarschuwing. Het bijhouden van licht verzuim is geen wettelijke taak maar wordt in het kader van preventie uitgevoerd. Relatief verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind verzuimt regelmatig. Het verzuim kan een aantal lesuren betreffen maar ook hele schooldagen. Ook frequent te laat komen wordt als relatief schoolverzuim beschouwd. Deze vorm van ongeoorloofd verzuim wordt ook wel signaal verzuim genoemd en komt het meest voor. In het geval van 16 uur of meer verzuim in een periode van vier weken, zijn scholen wettelijk verplicht het verzuim te melden bij Leerplicht. Absoluut verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind is wel ingeschreven in de basisregistratie personen van de gemeente maar staat niet ingeschreven op een school. De leerlingenadministratie controleert dit wekelijks. De ouders/ verzorgers worden aangeschreven of middels een huisbezoek benaderd en verzocht binnen een termijn van vier weken een schoolinschrijving te realiseren. Dit is de minst voorkomende vorm van verzuim in Almere. Mocht de schoolinschrijving uitblijven gaat de leerplichtambtenaar over tot handhaven Ziekteverzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind is wegens ziekte niet in staat om naar school te gaan. Deze vorm van verzuim wordt in eerste instantie door de school opgepakt. Als er sprake is van frequent of langdurig ziekteverzuim kan de school de jeugdarts inschakelen voor advies. Als er sprake is van een vermoedelijke onterechte ziekmelding wordt hiervan door school melding gedaan bij de leerplichtambtenaar. Deze start vervolgens een onderzoek. Dit schooljaar zijn er meldingen van vermoedelijk ongeoorloofd verzuim gedaan. Deze meldingen hebben betrekking op 1.18 verzuimers (zie tabel 2.3). Het aantal meldingen is hoger dan het aantal verzuimers, want jongeren kunnen jaarlijks meerdere keren als verzuimer worden aangemeld. Luxe verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind verzuimt omdat er recreatieve activiteiten plaatsvinden onder schooltijd waarvoor geen toestemming is verleend door de schooldirecteur of leerplichtambtenaar. Deze vorm van verzuim vindt vaak plaats rondom vakantieperiodes. De leerplichtambtenaar maakt in dit soort gevallen, conform het beleid van het Openbaar Ministerie, proces verbaal op. 1 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 11

7 Het aantal meldingen van verzuim is de laatste jaren toegenomen. Op zichzelf zegt die toename niet zoveel, want ook de totale populatie van Almeerse jongeren van 5 t/m 18 jaar groeit. Maar het aantal meldingen per verzuimer is dit jaar bijna verdubbeld t.o.v. de voorgaande jaren. Er is een duidelijke groep van leerlingen die herhaald meer zijn gaan verzuimen. Het landelijke beeld over de stijging van het aantal verzuimmeldingen is dat dit te maken heeft met het strikter nakomen van de meldplicht door scholen. Ook in Almere geldt dat met name MBO College Almere, strenger omgegaan is met het melden van verzuim volgens de richtlijn van het ministerie. De stijging van het aantal leerlingen met herhaald verzuim is in figuur 2.2 zichtbaar. Sinds 21/11 is er sprake van een verdrievoudiging. Figuur 2.2: Aantal meldingen per verzuimer, naar schooljaar 12% 3% 35% onderstaande overzichten. Ten aanzien van de overige vormen van verzuim tekent zich in de afgelopen jaren een zekere trend af. Het lichte verzuim, waarbij met de jongere preventieve gesprekken worden gevoerd loopt terug. Het relatieve verzuim, waarbij er regelmatig gespijbeld wordt, neemt daarentegen verder toe. Gerelateerd aan de totale populatie van de 5 t/m 18 jarige leerlingen in Almere, zien we (in tabel 2.3) dit jaar het percentage verzuimers licht groeien t.o.v. de voorgaande jaren; van 2,9% in de schooljaren 21/11 en 212/13 naar 3,1% in 214/15. Tabel 2.3: Aantallen meldingen en verzuimers, en percentage verzuimers per schooljaar schooljaar aantal meldingen aantal verzuimers % verzuimers op populatie 21/ ,9% 212/ ,9% 214/ ,1% Gelet op enkele achtergrondkenmerken van de verzuimers laat figuur 2.5 zien dat er in de mate van verzuim vooral twee groepen uitspringen. In het middelbaar beroepsonderwijs ligt het verzuim (met 14,3%) aanmerkelijk hoger dan het gemiddelde in Almere (3,1%). Daarnaast en daar deels mee samenhangend, zien we een betrekkelijk hoge mate van verzuim bij de kwalificatieplichtigen van 17 en 18 jaar. Figuur 2.5: Percentage verzuimers van 5 t/m 18 jaar t.o.v. het totaal aantal leerlingen in deze leeftijdscategorie, naar drie kenmerken totaal geslacht leeftijd Almere 3,1% 5% jongens meisjes 5 t/m 11 jaar 12 t/m 16 jaar,5% 5% 3,4% 2,8% 4,5% 49% 88% 7% 65% één melding twee of meer meldingen Tabel 2.4: Meldingen van verzuim naar aard en naar schooljaar aard van het 21/11 212/13 214/15 verzuim relatief verzuim 65% 79% 86% schoolsoort 17 en 18 jaar primair ond,1% voortgezet ond 1,7% 54% mbo/educatie 8,7% 14,3% 21/ / /215 luxe verzuim 11% 6% 2% licht verzuim 24% 15% 12% Bij deze ontwikkelingen kijken we ook naar de aard van het verzuim, variërend van licht verzuim van enkele uren per maand, tot absoluut verzuim, Meldingen van absoluut verzuim zijn de laatste jaren teruggelopen tot slechts enkele gevallen, en niet opgenomen in (spreekuur) aantal (=1%): % 12 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 13

8 Hoofdstuk 4 Thuiszitters Thuiszitter zijn leerplichtige of kwalificatieplichtige jongeren met een schoolinschrijving die vier aaneengesloten weken of langer niet naar school gaan. Hier kunnen diverse redenen aan ten grondslag liggen. In het schooljaar bleek dat in de meeste gevallen psychische problematiek of gedragsproblematiek een oorzaak was van langdurig schooluitval. De meeste thuiszitters waren afkomstig uit het voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De thuiszitters hebben de bijzondere aandacht van Leerplicht. Immers geldt hoe langer een leerling niet naar school gaat, hoe hoger de drempel wordt om de schoolgang weer op te pakken. Elke leerling heeft recht op onderwijs en vanuit alle betrokken partijen (school, ouders/verzorgers, leerling, netwerkpartners) dient inspanning geleverd te worden om de duur van het thuiszitten tot een zo kort mogelijk te beperken en de leerling weer zo snel mogelijk op een (passende) onderwijs plek te plaatsen. Leerplicht stelt zich als zeer betrokken en actieve partner op bij het oplossen van deze problematiek. Tweewekelijks vindt er een casuïstiek overleg plaats waarin per thuiszitters de stand van zaken wordt besproken en de uitgezette acties worden afgestemd. In dit overleg participeren naast de leerplichtambtenaren, ook de brandpuntfunctionaris vanuit de GGD en een vertegenwoordiger van de afdeling Toeleiding van Passend Onderwijs. Daarnaast is Leerplicht regelmatig vanuit een bemiddelende rol maar ook als procesbewaker betrokken en adviseert en informeert ouders maar ook scholen bij deze vorm van langdurig verzuim. De wethouder onderwijs wordt door Leerplicht zes wekelijks geïnformeerd over de stand van zaken rondom de thuiszitters in Almere. De figuren op de volgende pagina illustreren het verloop van het aantal thuiszittende leerlingen gedurende het schooljaar Weergegeven wordt: het aantal thuiszitters aan het begin van het schooljaar, het aantal nieuwe thuiszitters dat er in de loop van het schooljaar is bijgekomen, het aantal thuiszitters dat door bemiddeling van leerplicht is opgelost, en het aantal thuiszitters dat passief is opgelost, doordat de leerling 18 jaar is geworden of is verhuisd. Daarmee wordt het aantal thuiszitters aan het eind van het schooljaar bepaald. In totaal waren er aan het begin van het schooljaar 35 thuiszittende leerlingen. Gaandeweg het schooljaar kwamen daar 61 leerlingen bij, met name thuiszitters ingeschreven in het vo. Vooral door actieve bemiddeling is het aantal thuiszitters aan het einde van het schooljaar teruggelopen naar 13 leerlingen. De grootste reductie werd bereikt in het (voortgezet) speciaal onderwijs. Hoewel het terugdringen van de duur van het thuiszitten nog een aandachtspunt is, heeft de huidige aanpak van thuiszitters geleid tot een toename van ruim 3% van het aantal opgeloste gevallen gedurende het schooljaar, ten opzichte van schooljaar LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 15

9 Figuur 2.6: Ontwikkelingen aantal thuiszitters voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs begin schooljaar tijdens schooljaar passief opgelost einde schooljaar actief opgelost so vso Figuur 2.7: Ontwikkelingen aantal thuiszitters voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs begin schooljaar tijdens schooljaar passief opgelost einde schooljaar actief opgelost vo mbo 16 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 17

10 Hoofdstuk 5 Vrijstellingen incidenteel verzuim relatief verzuim luxe verzuim 21/11 212/13 214/15 Ouders kunnen een beroep doen op vrijstelling van leerplicht. Hun kind hoeft dan niet naar school. Vrijstelling van de plicht tot inschrijving van een kind kan in de volgende bijzondere omstandigheden ontstaan: bij lichamelijke of psychische ongeschiktheid van de leerling, als de ouders overwegende bedenkingen hebben tegen de richting van het onderwijs, als de leerplichtige onderwijs volgt in het buitenland, of vanwege bijzondere omstandigheden, waarbij de jongere op andere wijze onderwijs volg Tabel/Figuur 2.8: Percentages verzoeken om vrijstelling naar aard en naar schooljaar lichamelijk/psych richting school bezoek school buitenland bijzondere omstandigheden 21/11 212/13 214/15 aard van de vrijstelling 21/11 212/13 214/15 lichamelijk/psychisch 2% 12% 23% richting school 9% 7% 11% bezoek school buitenland 62% 69% 59% bijzondere 9% 12% 7% 88% 83% 83% 85% 9% 1% omstandigheden aantal (=1%): % 69% 97% 7% 96% 1% 1 Dit aantal is exclusief de 55 jongeren die permanent zijn vrijgesteld doordat zij geen enkele vorm van onderwijs kunnen volgen. Het aantal verzoeken om vrijstelling is gedaald t.o.v. twee jaar terug. In het bijzonder geldt dat voor de verzoeken vanwege het bezoek van een school in het buiteland. Een duidelijke toename daarentegen manifesteert zich bij de verzoeken vanwege lichamelijke of psychische ongeschiktheid. 21/11 212/13 214/ bijzondere omstandigheden school buitenland richting school scholen lichamelijk/ psychisch 6 4 ouders 2 leerplicht overig 18 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 21/11 LEERPLICHT 212/13 JAARVERSLAG 214/ /15 19

11 Hoofdstuk 6 Interventies Op het moment dat de leerplichtambtenaar een melding van vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim ontvangt wordt er uitgebreid een onderzoek gestart. Er worden gesprekken gevoerd met ouders/ verzorgers, de leerling, school en overige betrokkenen. In overleg met deze partijen worden afspraken gemaakt om het verzuim te stoppen. Indien nodig wordt er verwezen naar hulpverlening of er wordt specialistische zorg geadviseerd. Het uitgangspunt is dat alle partijen willen dat het verzuim stopt. Mochten er zorgen zijn over een leerling en er wordt onvoldoende medewerking ervaren vanuit leerling danwel ouders/verzorgers kan de leerplichtambtenaar de zorgen over de ontwikkeling melden bij Veilig thuis Midden Nederland. Ook kan de leerplichtambtenaar ervoor kiezen om te handhaven door een proces verbaal op te maken. Dit zijn uiterste middelen, de voorkeur gaat uit naar een oplossing in het vrijwillige kader en vanuit intrinsieke motivatie. In de meeste gevallen wordt er een schriftelijke waarschuwing met afspraken afgegeven om men in de gelegenheid te stellen het gedrag te veranderen al dan niet met hulp van instanties. Uiteraard kan het voorkomen dat uit het onderzoek van de leerplichtambtenaar blijkt dat er geldige reden was voor het school verzuim. Het verzuim wordt dan achteraf als geoorloofd beschouwd. In tabel 2.9 zien we welke interventies vanuit leerplicht zijn ondernomen naar aanleiding van verzuimmeldingen. Tabel 2.9 : Interventies na verzuimmelding per schooljaar interventie 21/11 212/13 214/15 terug naar school/ 61% 45% 38% waarschuwing t.k.n./niet behandelbaar 9% 17% 41%* proces verbaal 11% 9% 6% verzuim achteraf 6% 6% 3% geoorloofd advies gegeven 2% 5% 2% anders 11% 18% 1% aantal (=1%): * Opvallend is de grote toename van het percentage waarbij het verzuim niet behandelbaar is en waarbij er nog geen verdere actie vanuit Leerplicht volgt. Deze ontwikkeling wordt veroorzaakt door het meldgedrag van MBO College Almere. Deze instelling meldt verzuim om aan de richtlijnen van het ministerie te voldoen, maar geeft tegelijkertijd het signaal af dat er geen actie vanuit Leerplicht gewenst is. Uit onderzoek blijkt dat 5% van de meldingen afkomstig van deze instelling hierdoor niet in behandeling kan worden genomen. Deze ontwikkeling heeft de cijfers negatief beïnvloed. Leerplicht is hierover in gesprek met de MBO-instelling. Daarbij worden verzuimers steeds minder vaak terug naar school verwezen en neemt ook het percentage processen verbaal af. Dat de interventies verschillen per schoolsoort is te zien in tabel 2.1. In het basisonderwijs zijn relatief meer processen verbaal gegeven, in het vo is het aandeel terug verwijzingen naar school groter en in het mbo is het percentage ter kennisname/niet behandelbaar groter. 2 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 21

12 Tabel 2.1 : Interventies na verzuimmelding per schoolsoort (exclusief schoolsoort onbekend) interventie po vo mbo/educatie terug naar school/ 27% 64% 29% waarschuwing niet behandelbaar 33% 17% 54% proces verbaal 13% 6% 3% verzuim achteraf - 3% 2% geoorloofd advies gegeven - 1% 2% anders 1% 27% 1% aantal (=1%): Bureau Halt: leerlingen die hebben verzuimd worden in sommige gevallen verwezen naar Bureau Halt. Zij krijgen dan een maatregel opgelegd, bestaande uit een aantal opdrachten, met als doel een leereffect te bereiken bij de leerling. Veiligheidshuis: leerplicht participeert structureel in de integrale aanpak vanuit het Veiligheidshuis gericht op de meest overlast gevende jongeren in Almere Zomeracties: jaarlijks worden door Leerplicht in en rond de zomervakantie acties georganiseerd met name gericht op de overgang van het VMBO naar het MBO. Leerplicht heeft naast de hierboven genoemde interventies nog aanvullende middelen ter beschikking in de aanpak van schoolverzuim. Hierbij een korte impressie: Zorgadvies Teams: dit is een overlegvorm op scholen waarin professionals uit verschillende organisaties zorgleerlingen bespreken. Er wordt een plan van aanpak gemaakt gericht op hulp en begeleiding van de leerling. Leerplicht participeert in alle Zorgadvies Teams in Almere. Huisbezoeken: in het kader van contact leggen maar soms ook aanvullend onderzoek, worden er dagelijks, ook in de avonduren, huisbezoeken afgelegd bij leerplichtige en kwalificatieplichtige jongeren. Er is hiervoor speciaal een medewerker buitendienst aangesteld. 22 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 23

13 luxe verzuim Hoofdstuk 7 Bemiddelingen relatief verzuim 21/11 212/13 214/15 lichamelijk/psych richting school Bemiddelingen hebben betrekking op allerlei algemene vragen om advies en informatie, die door scholen, ouders, instellingen en netwerkpartners aan Leerplicht worden gesteld. bezoek school buitenland Onderstaand is af te lezen dat het aantal bemiddelingsvragen dit jaar opnieuw fors is gegroeid. Een groei die vooral voor rekening komt van de overige instanties; bijzondere bijna een omstandigheden verdubbeling t.o.v. twee jaar 21/11 terug. Dit kan er op duiden dat 212/13 overige instanties Leerplicht beter 214/15 weten te vinden bij vragen. Hoewel er vanuit de scholen nog altijd de meeste bemiddelingsverzoeken komen, loopt dat aandeel langzaam terug. Ook vanuit de ouders en leerplicht komen minder vragen voor bemiddeling. 9% 88% 83% Tabel 2.11 : Interventies na verzuimmelding per schooljaar 1% 83% 85% 96% vragende 94% instantie 21/11 97% 212/13 214/15 scholen 69% 52% 7% 44% 43% 1% ouders/ jongeren zelf 24% 33% 25% 21/11 leerplicht 212/13 11% 1% 214/15 7% bijzondere overige instanties omstandigheden school buitenland 13% richting school 13% lichamelijk/ psychisch 25% aantal (=1%): scholen 6 4 ouders 2 leerplicht overig 21/11 212/13 214/15 24 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 25

14 Resumerend heeft 3,1% van de ruim 37. Almeerse leerlingen van 5 t/m 18 jaar in het afgelopen schooljaar één of meer keer verzuimd. Dat is wat meer dan in de voorgaande jaren. Ook het aantal leerlingen dat meerdere keren per jaar verzuimt zien we groeien. Tenslotte blijkt dat het verzuim zich vooral voordoet onder de kwalificatie plichtige mbo-ers. 26 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 27

15 Nawoord Leerplicht heeft zich in het afgelopen schooljaar met bevlogenheid ingezet om het schoolverzuim in Almere aan te pakken. In samenwerking met alle scholen en netwerkpartners hebben wij mooie resultaten behaald. Uiteraard liggen er nog voldoende uitdagingen voor de toekomst, denk hierbij aan het terugdringen van het schoolverzuim in het MBO, maar ook het door ontwikkelen van de aanpak van de problematiek rondom thuiszitters. Dit zijn speerpunten voor het schooljaar Vanuit Leerplicht/RMC zullen wij ons nog meer gaan richten op de kwaliteit van ons werk, professionalisering en deskundigheidsbevordering. Ons doel is om de jongeren uit Almere te ondersteunen en samen het verschil te maken, elk kind heeft immers recht op onderwijs! Saskia Ferwerda. Teammanager Leerplicht/RMC 28 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215 29

16 Colofon Titel Leerplicht Jaarverslag 214/215 Uitgave December 215 Samenstelling Gemeente Almere, afdeling Leren & Cultuur: Gemeente Almere, team Onderzoek en Statistiek Babeliowski Onderwijsonderzoek Redactie Gemeente Almere, afdeling Leren & Cultuur Gemeente Almere, afdeling Communicatie Babeliowsky Onderwijsonderzoek Vormgeving Gemeente Almere, afdeling Communicatie Fotografie Gemeente Almere Anja de Graaff istockphoto Nationale Beeldbank: Hans Tak Nationale Beeldbank: Richard van der Woude Drukwerk Gemeente Almere 3 LEERPLICHT JAARVERSLAG 214/215

17