Herinrichting Groen DorpsstraatWagenberg

Transcriptie

1 Herinrichting Groen DorpsstraatWagenberg 24 november 2014 Waalwijk

2 Colofon Project: Herinrichting Groen Dorpsstraat Wagenberg Opdrachtgever: Gemeente Drimmelen Contactpersoon: John Mandemakers Opgemaakt door: Hoogeinde GC Waalwijk T info@storix.nl W Auteurs: A.H.J. Stokwielder Geregistreerd taxateur van bomen M. (Mirjan) Hendriks-Mesu Bosbouwkundig ingenieur Datum: 24 november

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING INVENTARISATIE INVENTARISATIE/RONDGANG 22 NOVEMBER HUIDIGE SITUATIE UITSLAG ENQUÊTE INVENTARISATIE SEPTEMBER/OKTOBER ADVIES HERINRICHTING DORPSSTRAAT SPEERPUNTEN DUURZAME HERINRICHTING SOORT BEPLANTING LOKATIE S WAAR BOMEN BLIJVEN OF KOMEN

4 1. Inleiding Aanleiding tot deze opdracht is de aangevraagde omgevingsvergunning in 2013 door de gemeente Drimmelen. Dit op verzoek van een aantal bewoners Door andere bewoners uit de Dorpsstraat is hierop bezwaar gemaakt omdat er geen herplantplicht was opgenomen. Zij zijn voor het herplanten van bomen in de Dorpstraat. Met de bezwaarmakers heeft de gemeente afgesproken dat er een plan van aanpak wordt opgesteld waarin een visie wordt gegeven voor wat betreft de toekomstige invulling van de ruimte voor de Dorpsstraat in Wagenberg. Dit betreft het gedeelte vanaf splitsing Kerkstraat Postweg tot Vogelstraat Gomarusstraat. De speerpunten hierin zijn: 1. Groen, dit betreft bomen, boomborders en hagen 2. Functionele inrichting, dit betreft parkeren, rijbaan en trottoir 3. Nutsvoorziening, dit betreft de kabels en leidingen In november 2013 is een 1 ste inventarisatie/rondgang plaatsgevonden met de volgende personen: John Mandemakers (Gemeente Drimmelen) Mevrouw Hendrix (Dorpsstraat 53) De heer S. de Vreede (Dorpsstraat 57) Ton Stokwielder (Storix Boom- en Landschapsbeheer) Mirjan Hendriks (Storix Boom- en Landschapsbeheer) In het voorjaar van 2014 heeft Stichting Dorpsraad Wagenberg een enquête gehouden onder de bewoners van de Dorpsstraat. De uitslag van deze enquête is meegenomen in het inrichtingsplan. In het plangebied staan in het totaal 47 bomen. 4 bomen blijven gehandhaafd en krijgen bij de huidige planvorming een betere groeiplaats. 11 bomen worden verwijderd en hiervoor komen vormbomen met daaronder een blokhaag teruggeplaatst. 23 boomspiegels worden voorzien van bestrating en vervallen definitief maar daarvoor komen 7 blokhagen en 4 nieuwe vormbomen met blokhaag voor in de plaats. Alle esdoorns met een matige conditie worden vervangen voor 16 haagbeuken die jaarlijks in vorm gesnoeid worden. Onder deze haagbeuk wordt een blokhaag van beuk aangeplant. 3

5 2. Inventarisatie 2.1 Inventarisatie/rondgang 22 november 2013 De huidige bomen zijn geplant tijdens de reconstructie van de Dorpsstraat ongeveer 20 jaar geleden. Er is een zichtbaar groot verschil in dikte/groeikracht van de bomen. Dit komt doordat een deel van de bomen bewortelbare ruimte heeft gevonden buiten de groeiruimte die destijds ondergronds is gegeven aan de bomen. Deze groeiplaats blijkt veel te gering te zijn in bewortelbare m³. Bomen die een uitvlucht gevonden hebben in particulieren tuinen of andere borders staan er goed bij. Andere bomen staan er slecht bij en hebben veelal de gehele verharding omhoog gegroeid. Aan de onderzijde van de bestrating ontstaat bodemcondens. De wortels zoeken dit vocht op, de wortels worden dikker en hierdoor ontstaat wortelopdruk. Wortels komen in sommige gevallen onder de fundering door; dit leidt tot problemen. Bij één woning is dit door het openen van de vloer werkelijk vastgesteld. Door het aanbrengen van antiwortelplaten wordt dit in de toekomst voorkomen. Grondwaterstand zit op meter; platen zitten tot onder grondwaterstand zodat wortels er niet onderdoor kunnen. Het Boombeleidsplan (BBP) van de Gemeente Drimmelen is opgesteld. Het advies in het BBP is om minder vormbomen in de totale hoeveelheid van bomen te krijgen in verband met te hoge kosten voor het onderhoud. Daarnaast wordt er gemeld dat het aantal bomen in de verharding verminderd dient te worden vanwege beperkte groeiruimte en daarmee samenhangende hoge kosten. Voor de herinrichting van het groen in de Dorpsstraat in Wagenberg worden de volgende zaken meegenomen: * Parkeerbeleid en parkeernorm * Nutsvoorziening * Bomen en groen Vanwege beperkte ruimte wordt er naar duurzaamheid gezocht in het aanbrengen en/of handhaven van bomen en/of vormbomen. In overleg met bewoners afspraken maken om het bovengrondse onderhoud van de vormbomen zelf uit te gaan voeren. (Buurtparticipatie bij onderhoud) Vanuit de Dorpsraad wordt dit schriftelijk vastgelegd. 4

6 Voor wat betreft de uitvoering van werkzaamheden wordt een dag afgesproken en hierbij wordt de weg volgens de RAW-wegafzetting geplaatst; het voorstel is dat deze door de gemeente voor gebruik wordt aangeboden. Rondom boomspiegel maken van blokhaag van de lindeboom (opschot knippen) of eventueel aanplanten van blokhagen van veldesdoorn (Acer campestre). De wettelijke norm voor de doorrijhoogte voor wat betreft de bomen is 4.20 meter boven de rijbaan. Daarnaast mogen de takken de huizen niet raken. Bewoners hebben last van blad in de dakgoten; ook bij vormbomen heb je last van bladeren, hoewel de hoeveelheid in dit geval beperkter is. Vanuit het beleid is vastgesteld dat bij het eindbeeld de takken van bomen zich tenminste 1.5 meter uit de gevel en op tenminste 1.5 meter boven het dak moeten bevinden. Bewoners verwachten dat de Gemeente Drimmelen een budget heeft opgenomen om de Dorpsstraat opnieuw in te richten. Er is vanuit de gemeente geen budget beschikbaar voor herinrichting van het groen in een keer. Daarnaast willen bewoners zelf gaan lobbyen bij andere buurtgenoten/bewoners van Wagenberg om het centrum van Wagenberg weer leefbaar te maken. 2.2 Huidige situatie Foto 1: Wortelopdruk 5

7 Foto 2: Wortelgroei tussen bestrating Foto 3: Afmetingen boomspiegel 6

8 Foto 4: Geparkeerde auto in boomspiegel Foto 5: Beeld van huis, boomspiegel en trottoir 7

9 Foto 6: Wortelgroei langs huis 2.3 Uitslag enquête De respons van de enquete was goed; van de 28 uitgereikte enquetes zijn er 21 retour gekomen. Met behulp van de uitslag en gesprekken die tijdens de inventarisatie hebben plaatsgevonden, is in het straatbeeld bepaald hoe de herinrichting eruit komt te zien. 2.4 Inventarisatie september/oktober 2014 Het beleid van de gemeente is om cultuurvormen zoals knot-, lei en gescheerde bomen te minimaliseren. Op dit beleidsbesluit wordt in dit geval afgeweken omdat de buurtbewoners via buurtparticipatie de extra kosten in onderhoud voor een leefbare omgeving voor hun rekening gaan nemen. Dit gebeurd middels inzet van arbeid. Daarbij is een vereiste dat er profesionele begeleiding vanuit de gemeente plaats gaat vinden. Dit tijdens het knippen van de bomen maar ook bij het watergeven in de zorgperiode na aanplant. 8

10 3. Advies herinrichting Dorpsstraat 3.1 Speerpunten De speerpunten betreffen de beschikbare ruimte en de eisen van de bewoners om de beschikbare ruimte zo functioneel mogelijk in te zetten. En het groen in te passen in relatie tot verkeersveiligheid en gebruikerscomfort. Door de beschikbare boven- en ondergrondse ruimte in relatie tot de aanwezigheid van kabels, leidingen en andere nutsvoorzieningen is de keuze gemaakt voor duurzaam boombeheer op cultuurvormen. Daarin ligt vooral ten grondslag dat de ruimte boven- en ondergronds zeer beperkt is. Door de aanwezigheid van nutsvoorzieningen is regelmatige wortelschade door graafwerkzaamheden niet te voorkomen. Door juist cultuurvormen met een beperkt bladvolume te kiezen kan hierop ingespeeld worden. Opheffen van niet- of beperkt functionele verharding in de Dorpsstraat. Creëren van borders met groen en waar het kan met bomen Daarnaast is het zaak om duidelijkheid te scheppen wat betreft het parkeren in de straat. Een normparkeervak heeft een minimale lengte van 6 meter zodat er normaal ingeparkeerd kan worden. 3.2 Duurzame herinrichting Om te komen tot een duurzame herinrichting van de Dorpsstraat is het belangrijk om een bos-strooisellaag aan te brengen bij de aanleg van de boomborders. Hierdoor komen humus en nutriënten vrij door vertering. Strooisel van blad of mulch reduceert de verdamping enorm waardoor veel minder snel droogtestress ontstaat. Daarnaast voorkomt strooisel verslemping van de toplaag door regenslag, omdat het blad de grote klappen van regendruppels opvangt. Het bodemleven, zoals regenwormen, zorgen voor vele gangen in de bodem waardoor overtollig water snel kan worden afgevoerd en minimale ontwikkeling van ongewenste kruiden. Er zijn twee vereisten bij het succes van het toepassen (omarmen) van de strooisellaag in de beplanting: De laag moet uiteindelijk met een of andere beplantingsvorm ongeveer 98% overschaduwd zijn. Pas dan is er geen ruimte voor ongewenste kruiden. Door de goede omstandigheden gebeurt dit extreem snel na aanplant. 9

11 Een borderrand of haagje met onzichtbaar gaas is onontbeerlijk. Dit zorgt voor strakke afbakening tussen de boomborders en de verharding. De ornithologische waarde (rijkdom aan voedsel voor alle lijsterachtige) werkt op deze manier niet tegen de beheerder door het wegwerpen van houtbrokjes of bladeren op zoek naar regenwormen. De rand is tevens een perfecte barrière tegen vertrapping van de hoeken. Kortom, het voorkomt de smoezelzones die vaak als storend worden ervaren en het geheel een onverzorgde aanblik geven. De aanleg: 99 van de 100 keer kan de bodem zonder gronduitwisseling opgewaardeerd worden. Via een bodembalansanalyse kan op maat bijgemest worden met meststoffen op natuurlijke basis. Tevens kan de bodembiologische toestand opgewaardeerd worden welke de beheerder helpen voor een gezond bomenbestand doordat de nutriënten vaak wel aanwezig zijn, maar niet direct worden opgenomen door de boom. Het bodemleven speelt daarin vaak een cruciale rol. Bij aanleg kan een laag van minimaal 10 cm mulch (houtbrokjes welke één compostering meegemaakt hebben) de bosbodem simuleren wat leidt tot een onvoorstelbare verbetering van het aanslagpercentage en groei van bomen en andere beplanting. Foto 7: Voorbeeld van een boomborder bedekt met klimop en varens, een borderrand met een beukenhaag 10

12 Foto 8: Vormboom van Carpinus betulus 3.3 Soort beplanting De volgende vormen beplanting wordt geadviseerd: 1. Vormbomen met blokhaag Haagbeuk (Carpinus betulus) met daaronder een blokhaag van beuk (Fagus sylvatica). Hierbij worden de volgende afmetingen geadviseerd: opsnoeien tot 2.20 meter hoogte zodat het uitzicht niet belemmerd wordt; Totale hoogte van de vormboom wordt 6.00 tot 6.50 meter; De breedtes van de vormbomen variëren: Vormboom standaard: hierbij is de breedte tot 2.00 meter; Vormboom breede vorm: hierbij is de breedte > 2.00 meter; De bijbehorende blokhaag wordt geknipt op 0.75 meter hoogte. 11

13 Foto 9: Boomborder met beukenhaag. In de boomborder zelf komt een beplanting van bodembedekkers zoals Hertshooi en Maagdenpalm groeiend in een mulchlaag 2. Blokhagen Daarnaast worden er blokhagen aangeplant zonder vormboom ook deze worden op 0.75 meter hoogte geknipt. Voor het afschermen van de blokhagen wordt geadviseerd om verzinkte volièregaas te gebruiken met een maaswijdte van 19 x 19 mm. Het gaas wordt rondom het vak vastgezet met kunststof paaltjes, dit is absoluut noodzakelijk omdat vogels de mulchlaag anders op de verharding gooien. De huidige basaltkeien worden vervangen door brede troittoirbanden; hierdoor krijgt de beplanting minder last van strooizout en wordt de beplanting goed afgeschermd. Foto 10:Voorbeelden van verzinkt volièregaas 12

14 3. Kastanjeboom op plein (splitsing Kerkstraat Postweg) Bij het plein met de Kastanjeboom wordt een boomborder aangelegd zodat de huidige Aesculus carnea zich verder kan ontwikkelen. De bank kan wellicht gerenoveerd worden. 4. Lindeboom op plein (Vogelstraat-Gomarusstraat) Op het andere plein, aan de andere zijde van de Dorpsstraat, wordt een boomborder aangelegd rondom de lindeboom. 5. Boom met grotere kroonvorm maar later te behouden als vormboom Voor huisnummer 30, 41, 59 en 61 is het advies om een Amberboom (Liquidambar styraciflua) te plaatsen en uit te laten groeien tot een bredere boom. De Amberboom is een boom die ook het snoeien goed verdraagt. Foto 11: Amberboom 13

15 3.4 Lokatie s waar bomen blijven of komen Op de nu volgende foto s zijn de lokaties vastgelegd waar bomen blijven of komen en waar blokhagen geplaatst worden. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare ruimte bovengronds. De geadviseerde beplanting en plantlocatie wordt behandeld per huisnummer. Op kaart 1 en 2 zijn de exacte locaties van de boomborders blokhagen en de kronen van de bomen weergegeven. De geadviseerde maatregelen zijn als volgt: 1. Verwijderen boom geen nieuwe aanplant, dichtstraten (23x); 2. Aanplant Liquidambar in brede boomborder met onderbeplanting of blokhaag (4x); 3a. Verwijderen boom + aanplant vormboom met blokhaag (11x); 3b. Verwijderen boom + aanplant blokhaag (2x); 4. Nieuwe aanplant blokhaag (7x); 5. Nieuwe aanplant vormboom + blokhaag (4x); 6a. Uit bloembak de Buxus verwijderen en aanplant vormboom+ blokhaag (1x); 6b. Uit bloembak de Buxus verwijderen en aanplant blokhaag (1x); 7a. Handhaven bestaande boom aanleg forse boomborder met renovatie boomborder met rondom een haag (3x); 7b. Handhaven bestaande boom aanleg boomborder (1x); 8. Leilindes voor kerk voorzien van boomborder en aanplant haag van rode beuk (2x); De cijfers van bovenstaande adviezen staan onder de foto s tussen haakjes 14

16 Foto 12 Advies: Voor huisnummer 41 verwijderen huidige bomen en dichtstraten rechter boomborder(1) en aanplant Liquidambar in brede boomborder (2) Foto 13 Advies: Verwijderen bomen voor huisnummer 43 en aanplant vormbomen in bredere blokhaag (3a). De rechter boomspiegel dichtstraten (1); de plantlocatie is opgeschoven naar rechts voor een ruimere parkeerplaats (5). Rechts 1 boom verwijderen en dichtstraten (1) (staat niet op foto) 15

17 Foto 14 Advies: Linksvoor huisnummer 45 aanplanten blokhaag (4) en rechtsvoor vormboom met blokhaag aanbrengen (5) Voetnoot: Wordt misschien niet gerealiseerd i.v.m. mogelijke wijziging van plangebied Foto 15 Advies: Verwijderen boom en dichtstraten (1) i.v.m. mooie boom in particuliere tuin. Beeldbepalend groen in tuin van huisnummer 49. In de linker bloembak de Buxus verwijderen en vormboom in blokhaag (6a) als dit gewenst is met de straatverlichting in de linkerbloembak. In de rechterbloembak Buxus verwijderen en aanbrengen blokhaag (6b) 16

18 Foto 16 Advies: Blokhaag rechtsvoor huisnummer 49 tussen lantaarnpaal en inrit (4). Bewoner wil geen boom. Foto 17 Advies: Voor huisnummer 51 en 53 aanplant blokhaag (4) 17

19 Foto 18 Advies: Tussen huisnummer 53 en 55 aanplant blokhaag (4) Foto 19 Voor huisnummer 57 is door bewoners strook groen aangelegd 18

20 Foto 20 Advies: Nieuwe aanplant vormboom met blokhaag voor huisnummer 57A (5) Foto 21 Advies: Huidige boom voor huisnummer 57B verwijderen en dichtstraten(1). Herplant vormboom met blokhaag achter verkeerspaaltje (5) 19

21 Foto 22 Advies: Voor huisnummer 59 verwijderen boom en dichtstraten (1). De aanplant van Liquidambar styraciflua als grote vormboom met flinke boomborder (2) op gewijzigde locatie tegen bank. Foto 23 Advies: Bij huisnummer 61 rechter boom verwijderen en dichtstraten(1). Bij linker boom boomspiegel vergroten en haagblok met Liquidambar terugplanten (2). 20

22 Foto 24 Advies: Voor huisnummer 63 linker boom vervangen door vormboom met blokhaag (3a) en rechterboom verwijderen en dichtstraten (1) Foto 25 Advies: Voor huisnummer 65 en 67 verwijderen huidige bomen en dichtstraten (1) en aanbrengen één vormboom met blokhaag (5) 21

23 Foto 26 Advies: Voor huisnummer 69 boom verwijderen en dichtstraten (1) en voor huisnummer 71 huidige boom vervangen door vormboom met blokhaag (3a) Foto 27 Kastanjeboom op plein Advies: Aanleg forse boomborder met renovatie van boomborder met rondom een haag(7a) 22

24 Foto 28 Advies: Verwijderen 2 bomen aangeven met rode pijlen en dichtstraten (1). Aanleg boomborder voor bestaande linde met rondom haag (7a) Foto 29 Advies: Voor huisnummer 30 verwijderen linker boom en dichtstraten (1) en verwijderen boom rechtsvoor door Liquidambar in boomborder met onderbeplanting (2). 23

25 Foto 30 Advies: Voor huisnummer 32 verwijderen boom en aanplanten vormboom met blokhaag (3a). Boom linksvoor huisnummer 32 verwijderen en dichtstraten (1) Foto 31 Advies: Voor huisnummer 34 huidige boom vervangen door vormboom met blokhaag (3a). 24

26 Foto 32 Advies: Voor huisnummer 36 rechterboom verwijderen en dichtstraten (1). De linkerboom verwijderen en aanplant blokhaag (3b) Foto 33 Advies: Voor huisnummer 38 aanplanten van twee maal blokhaag (4) 25

27 Foto 34 Advies: Voor huisnummer 40 huidige boom verwijderen en dichtstraten (1) Tussen huisnummer 42 en 40 vervangen huidige boom in vormboom met blokhaag (3a) Foto 35 Advies: Voor huisnummer 42 naast lantaarnpaal aanplanten blokhaag (4) 26

28 Foto 36 Advies: Tussen huisnummer 42 en 44 verwijderen huidige boom en vervangen voor vormboom met blokhaag (3a) Foto 37 Advies: Voor huisnummer 44 verwijderen huidige bomen. De rechterboomborder dichtstraten (1) en linkerboom vervangen door een blokhaag (3b) 27

29 Foto 38 Advies: Voor huisnummer 54 aanplanten blokhaag voor pui (4) Foto 39 Advies: Leilindes rechtsvoor kerk voorzien van boomborder met daaronder blokhaag van rode beuk (8) 28

30 Foto 40 Advies: Leilindes linksvoor kerk voorzien van boomborder met daaronder blokhaag van rode beuk (8) Foto 41 Advies: Voor huisnummer 58 huidige boom verwijderen en aanplanten vormboom met blokhaag (3a) 29

31 Foto 42 Advies: Tussen huisnummer 58 en 58A huidige boom verwijderen en aanplanten vormboom met blokhaag (3a) Foto 43 Advies: Verwijderen Zuileik en dichtstraten (1)voor huisnummer 58A 30

32 Foto 44 Advies: Aanplanten blokhaag aan einde bushalte voor huisnummer 58A (4) Foto 45 Advies: Vervangen boom voor huisnummer 60 voor vormboom met blokhaag (3a) 31

33 Foto 46 Advies: Lindeboom langs huisnummer 60 op hoek aanleg forse boomborder met haag (7a) Verwijderen boom en dichtstraten (1) aangegeven met rode pijl. Foto 47 Advies: Linkerboom voor drogist hoek Kerkstraat verwijderen en dichtstraten (1). Rechterboom handhaven en aanleg boomborder (7b). 32