Prof.mr. W.D. Kolkman

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Prof.mr. W.D. Kolkman"

Annelies Desmet
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 30 maart 2015 Prof.mr. W.D. Kolkman Hoogleraar privaatrecht i.h.b. notarieel recht RUG, raadsheer-plvv Hof Arnhem-Leeuwarden, adviseur Elan Notarissen

2 Indeling 1. Nieuwe wetgeving A. Wetsvoorstel beperkte g.v.g. B. Wetsvoorstel scheiden zonder rechter C. Wetsvoorstel tegengaan huwelijksdwang 2. Overige onderwerpen A. Verdeling B. Doorbreking huw. vw. C. Verknochtheid D. Echtscheidingsconvenant E. Benadeling art. 1:164 F. Ongehuwde samenwoners

Wetsvoorstel tegengaan huwelijksdwang 2. Overige onderwerpen A.

3 A. Wetsvoorstel beperkte g.v.g. Beperking Voorhuwelijkse goederen Erfrecht en giften Vruchten en inkomsten Schuldenregeling Incl. Faillissementswet Ondernemingsvermogen Redenen 3

4 Buiten gemeenschap (art. 1:94) Erfopvolging bij versterf, making, lastbevoordeling of gift M.u.v. insluitingsclausule Dwingt insluitingsclausule? Vgl. HR 21 nov 1980, NJ 1981/193 M.u.v. gift gemeenschapsgoed aan andere echtgenoot Wvps Andere wettelijke rechten en legitieme 4

u.v. insluitingsclausule Dwingt insluitingsclausule? Vgl.

5 Ondernemingsvermogen (art. 1:95) Als ondernemingsvermogen buiten gemeenschap Ten bate/laste van gemeenschap: vergoedingen ten bedrage van winsten/verliezen voor zover in maatschappelijk verkeer redelijk Ook bij rechtspersoon/pers.vennootschap Indien gerechtigdheid tot vermogen van rp/pv buiten gemeenschap valt; en in overwegende mate bij machte te bepalen dat winsten hem toekomen 5

ten bedrage van winsten/verliezen voor zover in maatschappelijk verkeer redelijk Ook bij

6 Schulden (art. 1:96) Ongewijzigd: Gemeenschapsschuld Verhaal op gemeenschap en op eigen goed debiteur Draagplicht 50%-50% Na ontbinding Niet-debiteur: hoofdelijk aansprakelijk, verhaal beperkt Privéschuld Verhaal op gemeenschap en op eigen goed debiteur Aanwijsrecht Draagplicht 100% debiteur 6

goed debiteur Draagplicht 50%-50% Na ontbinding Niet-debiteur: hoofdelijk

7 Schulden (art. 1:96 nieuw) Lid 3. Verhaal op gemeenschap voor privéschuld beperkt tot helft opbrengst van uitgewonnen goed Andere helft komt toe aan ander Valt voortaan buiten gemeenschap Overnemingsrecht Ander kan goed overnemen, tegen betaling van helft van waarde uit eigen vermogen Overgenomen goed wordt privégoed 7

uitgewonnen goed Andere helft komt toe aan ander Valt voortaan buiten

8 Schulden (art. 1:96 nieuw) Lid 7. Voor zover bij ontbinding gemeenschapsgoederen niet toereikend zijn om gemeenschapsschulden te voldoen, worden deze gedragen door echtgenoot van wiens zijde zij in gemeenschap zijn gevallen Tenzij aard schulden tot andere draagplicht leidt Voorbeeld A gemeenschapsschulden: 100 B gemeenschapsschulden: 200 Activa gemeenschap: 180 8

te voldoen, worden deze gedragen door echtgenoot van wiens zijde zij in gemeenschap zijn

9 Schulden na ontbinding Art. 1:102 Hoofdelijk, 100% Uitwinning beperkt tot hetgeen uit hoofde van verdeling is verkregen Zaaksvervanging? Met de voorgestelde redactie van artikel 102, tweede zin, is niet beoogd uit te sluiten dat het verhaalsrecht zich mede uitstrekt tot goederen die geacht moeten worden in de plaats te treden van hetgeen uit hoofde van verdeling van de gemeenschap is verkregen. 9

10 Schulden na ontbinding HR 8 jan 2010, NJ 2010/155 Vorderingsrechten zijn zelfstandig Verjaring schuld andere echtgenoot 10

11 Art. 61 Fw Praesumptio Muciana Met name lid 4 knelpunt Weerlegbaar vermoeden: goed van V behoort tot faillissement M Zolang niet weerlegd, mag curator goed tot boedel rekenen Weerlegging als aangetoond: 1. eigendom (d.m.v. alle bewijsmiddelen) 2. financiering met eigen middelen (d.m.v. art. 61 lid 4) 11

curator goed tot boedel rekenen Weerlegging als aangetoond: 1. eigendom (d.

12 Art. 61 Fw (nieuw) Lid 2. Bij huwelijkse voorwaarden buiten gemeenschap houden van rechten aan toonder en zaken die geen registergoederen zijn: art. 1:130 BW Lid 3 t/m lid 6 vervallen 12

13 Overgangsrecht G.v.g. ontstaan na inwerkingtreding Wat te doen met alsof-beding in oude huwelijkse voorwaarden? Uitleg, Haviltex Art. 71 Ow NBW 13

14 B. Wetsvoorstel scheiden zonder rechter Titel 1.6 t/m 1.9 BW van toepassing op g.p. Art. 1:80c 1:80f vervallen Echtscheiding door ambtenaar burgerlijke stand Mits gemeenschappelijk verzoek Mits niet gezag over kind(eren) 14

15 Scheiden zonder rechter Procedure (art. 1:152 ontwerp) Verzoek indienen bij abs Twee weken wachttijd Vóór beslissing abs verklaren echtgenoten in persoon dat huwelijk duurzaam is ontwricht Abs maakt akte op Echtscheiding tot stand door inschrijving akte 15

Vóór beslissing abs verklaren echtgenoten in persoon dat

16 C. Tegengaan huwelijksdwang (33 488) Minderjarigen kunnen geen huwelijk sluiten Verval art. 1:31 lid 2 & 3, 1:35, 1:36 Huwelijk tussen 3 e /4 e graads bloedverwant: verklaring van vrije toestemming 16

17 Het ene huwelijk is het andere niet HR 15 maart 2013, BNB 2013/151 G.p. voor één dag Fraus legis Hof Arnhem 5 april 2012, NJ 2013/378 HR 26 april 2013, RvdW 2013, 638 Verschil in leeftijd Rechtsgevolgen nietigverklaring; goede trouw 17

18 Overige onderwerpen A. Verdeling B. Doorbreking huw.vw. C. Verknochtheid D. Echtscheidingsconvenant E. Benadeling art. 1:164 F. Ongehuwde samenwoners 18

19 A. Verdeling HR 8 feb 2013, NJ 2013/201 Overeenstemming over verdeling i.d.z.v. art. 3:182? Gerechtvaardigd vertrouwen Wettelijke rente HR 16 jan 2015, HR:2015:85 Rechtsverwerking Gerechtvaardigd vertrouwen 19

20 Gelijke verdeling, tenzij...? (I) HR 30 maart 2012, NJ 2012/407 (Voorhuwelijkse schulden) Schulden verknocht? Afwijking 1:100? Hof Amsterdam 14 mei 2013, GHAMS:2013:CA

21 HR 30 maart 2012, NJ 2012/407 kort huwelijk niet of nauwelijks samenwoning geen gemeenschappelijke huishouding schulden zijn door M vóór huwelijk aangegaan V heeft daarvan pas kennis gekregen tijdens e.s.procedure stelling van M dat met de gelden bruiloft van partijen is betaald, kan niet juist zijn M legt geen behoorlijke verantwoording af van besteding aannemelijk is dat M gelden heeft aangewend voor aankoop van auto's of onroerend goed in Marokko 21

22 Gelijke verdeling, tenzij...? (II) HR 20 sept 2013, HR:2013:CA3748 HR 22 nov 2013, RFR 2014/17 Hof Arnhem-Lwrd 13 maart 2014, RFR 14/72 Maatstaf afwijking gelijke verdeling HR 20 dec 2013, HR:2013:2050 Geen afwijking van peildatum voor vaststellen samenstelling en omvang huw.gemeenschap 22

23 Gelijke verdeling, tenzij...? (III) HR 12 juli 2013, RFR 2013/107 Eenvoudige gemeenschap Bedoeling partijen Goederenrecht vs. verbintenisrecht 23

24 B. Doorbreking huw.vw. (I) Rb L warden 14 jan 2009, LJN BH0633 Rb Utrecht 1 aug 2012, LJN BX4241 Rb A dam 15 okt 2014, RFR 2015/23 Koude uitsluiting te doorbreken o.g.v. r&b? 24

25 Doorbreking huw.vw. (II) HR 18 juni 2004, NJ 2004/399 (Gedrag der echtgenoten) Vormvereiste huw.vw. Derogerende werking r&b HR 27 sept 2013, RFR 2013/130 Hof A dam 14 aug 2012, RFR 2012/120 Uitleg inkomensbegrip Geen verrekening: in strijd met r&b? 25

26 C. Verknochtheid HR 7 dec 2012, NJ 2013/141 omstandigheden van het geval, waaronder met name de aard van het goed of de schuld, zoals deze mede door de maatschappelijke opvattingen wordt bepaald Hof Arnhem-Lwrd 13 mei 2014, RFR 2014/110 Verknochtheid letselschade-uitkering Zaaksvervanging Identificeerbaarheid 26

27 Verknochtheid HR 8 juli 2011, NJ 2013/256 Is goodwill een goed? Goodwill verknocht? 27

28 D. Echtscheidingsconvenant HR 9 maart 2012, RFR 2012/76 Concept vs definitief convenant Hof A dam 18 feb 2014, GHAMS:2014:775 Geldig convenant? 28

29 E. Benadeling art. 1:164 Zes maanden vóór aanvang geding Verzoekschrift? Hof Den Haag 17 sept 2014, GHDHA:2014:3706 De keuken is weg Hof Den Haag 5 nov 2014, GHDHA:2014:3575 Ouders schenken V geld, later stort V restant terug Hof Den Haag 12 nov 2014, GHDHA:2014:3736 Lening zus? 29

30 F. Ongehuwd samenwonen Art. 1:160 Van rechtswege, definitief Als waren zij gehuwd : restrictief HR 20 dec 2013, NJ 2014/143 Onverkort restrictieve uitleg, indien huwelijk nieuwe partner alimentatiegerechtigde in stand gehouden om alimentatieverplichting te laten voortduren Nieuwe relatie wel belang bij behoeftigheid 30

31 Levensonderhoud Hof Den Haag 19 maart 2014, GHDHA:2014:943 Echtscheiding M en V Kinderen bij V Nieuwe relatie V met N, ongehuwd N geen wettelijke onderhoudsplicht jegens kinderen, maar o.g.v. art. 8 EVRM kan deze toch ontstaan Maatsch. ontwikkeling: onderscheid formele stiefouder en ongehuwde partner onhoudbaar? 31

32 Kosten huishouding HR 8 juni 2012, NJ 2012/364 M en V ongehuwd, geen sok Hof: minder werken V voor haar rekening+risico Gelijke draagplicht hypotheekrente? Haviltex: óf er afspraak is, inhoud afspraak en of afspraak gewijzigd is Alle omstandigheden (o.a. feitelijk handelen) HR houdt rekening met feitelijk gegroeide taakverdeling 32

33 Kosten huishouding HR 8 juni 2012, NJ 2012/364 Toepassing goederen- en verbintenissenrecht minder zakelijk? A-G: Voor zover het gaat om het reconstrueren van de bedoelingen van partijen ligt het voor de hand te meer waar een samenlevingscontract ontbreekt om in beginsel juist in het feitelijke handelen van partijen hun afspraken te lezen. Vgl. HR 18 juni 2004, NJ 2004/399 33

34 Natuurlijke verbintenis HR 10 okt 2014, NJ 2014/440 M en V ongehuwd, gemeensch woning Samenlevingscontract Aflossing uit gemeensch middelen: kosten huish Aflossing uit privévermogen: vorderingsrecht M lost af uit privévermogen Hof: voldoening natuurlijke verb (V geen vermogen, M hoger inkomen, M: verzorging ) HR: objectieve maatstaf Verwijst; wrsch geen nat. verb. 34

Vergelijkbare documenten

Masterclass Beperkte Gemeenschap van Goederen. 22 maart Drs. J.O. Horsthuis MFP RFEA (Jasper)

Masterclass Beperkte Gemeenschap van Goederen 22 maart 2017 Drs. J.O. Horsthuis MFP RFEA (Jasper) 1 Wetsvoorstel beperking gemeenschap van goederen Initiatief Wetsvoorstel 33 987 Swinkels (D66) / Recourt