Algemene informatie totale knieprothese

Transcriptie

1 Algemene informatie totale knieprothese - 1 -

2 INLEIDING Uw revalidatie start vanaf de eerste dag na de operatie: een geleidelijke opbouw van het oefenprogramma, aangepast aan uw mogelijkheden en grenzen, rekening houdend met uw pijngrens. Er is opvolging door een kinesitherapeut en een ergotherapeut. Uw actieve inzet verhoogt de snelheid van recuperatie, beweeglijkheid, kracht, stabiliteit en functionele mogelijkheden. Naast het oefenen blijft het ook belangrijk om voldoende te rusten. Het is belangrijk om hier de gulden middenweg in te zoeken. Voor elke patiënt komen er moeilijke momenten tijdens de revalidatie of dagen dat het wat minder goed gaat. Ook op die momenten staat een heel team voor u klaar. Hieronder volgen enkele richtlijnen; afwijkingen hierop zijn mogelijk. De informatie in deze folder is algemeen van aard en kan het advies van uw arts over bijzondere omstandigheden, risico s en beperkingen die in uw specifi eke situatie van toepassing zijn, niet vervangen

3 HET KNIEGEWRICHT - DE PROTHESE Een knieprothese is meestal vervaardigd uit chroom-cobalt en vervangt het beschadigd kniegewricht. Het bestaat uit 3 à 4 delen en wordt geplaatst bij patiënten waarvan het kniegewricht aangetast is door artrose of reuma. De beweeglijkheid van het gewricht en de soepelheid ervan zullen voor een groot deel afhangen van hoe intens u de oefeningen na de operatie en thuis uitvoert. Achteraf mag u opnieuw wandelen en fi etsen. Sport met veel schokkende bewegingen dient echter beperkt te worden (bv. tennis) alsook het extreem plooien van de knie. VOORBEREIDING VOOR DE ZIEKENHUISOPNAME 1. De consultatie De orthopedisch chirurg geeft u een verwijsbrief mee voor de huisarts die de noodzakelijke onderzoeken voor een dergelijke ingreep zal doen. Deze brief bevat ook een deel dat uzelf moet invullen. Indien u bloedverdunnende medicatie neemt, zal de orthopedisch chirurg u meedelen vanaf wanneer u deze medicatie niet meer mag nemen. Bij het verlaten van de consultatie krijgt u de datum en het uur wanneer u zich moet aanmelden aan de dienst opname. De orthopedisch chirurg zal u ook doorsturen naar de opnamedienst waar u de kamerkeuze kan vastleggen

4 Indien u bij het verlaten van het ziekenhuis (8 à 10 dagen na de ingreep) wenst te revalideren in een revalidatiecentrum of u denkt poets-, gezins- en/of bejaardenhulp nodig te hebben, gaat u bij het verlaten van de consultatie langs bij de sociale dienst van het ziekenhuis die de eventuele verdere revalidatie reeds kan plannen. 2. De huisarts U kan de voorbereidende onderzoeken voor de ingreep laten doen door de huisarts. In ieder geval gaat u met de verwijsbrief van de orthopedisch chirurg naar de huisarts die belangrijke informatie omtrent uw gezondheidstoestand en in het bijzonder de medicatie die u neemt, dient te noteren. Breng steeds de medicatie mee die u thuis neemt (ook de medicatie die u tijdelijk niet meer neemt) opdat men in het ziekenhuis de juiste medicatie kan verder geven. Indien u allergisch bent aan producten of medicatie moet u dit zeker melden. 3. De kinesitherapie zo veel mogelijk bewegen met zo weinig mogelijk belasting Deze slogan geldt ook voor een versleten/zieke knie, alvorens de ingreep plaatsvindt. Bij pijn bent u immers geneigd om uw zieke knie in een soort geplooide ruststand te houden. Dit geeft echter een negatief effect: de spieren worden korter, het gewrichtskapsel kan beschadigd worden en het gewricht kan uiteindelijk verstijven. Alleen regelmatige beweging zorgt voor de aanmaak van voldoende gewrichtsvloeistof, dat zich over het gewricht verspreidt en ervoor zorgt dat de knie soepel kan bewegen. Bij een gebrek hieraan wordt het kraakbeen onvoldoende gevoed en begint het af te sterven

5 Enkele oefeningen: - zwemmen of fi etsen. - Zie oefeningen eerste dagen postoperatief. Oefeningen te omschrijven. a. In ruglig: aanspannen van Quadricepsspier (bovenbeenspier): knie gedurende 6 sec in bed drukken. aanspannen van hamstrings (achterbeenspieren): hielen gedurende 6 sec in bed drukken. Buig uw knie; glijd hierbij met uw hiel over het bed, strek dan uw been goed uit en duw uw hiel naar achter. Probeer uw hielen zover mogelijk naar achter te strekken, houd dit 6 seconden aan. b. Op de stoel beurtelings met uw hielen over de grond glijden. Strek uw knie zo veel mogelijk, maar laat uw bovenbeen op de zitting van de stoel rusten. Trek hierbij uw tenen naar u toe en blijf deze houding 3 tellen aanhouden. Buig uw knie zo ver u kunt. U kunt eventueel meeduwen met de voet van uw goede been. Een handdoek of stuk plastiek onder de voet plaatsen, kan dit vereenvoudigen. Afwisselend uw tenen en hielen van de grond brengen. Uw knieën beurtelings omhoog heffen. Uw knieën beurtelings strekken

6 c. Oefeningen in stand: Afwisselend uw linker en uw rechter been met gebogen knieën omhoog heffen. Afwisselend uw linker en uw rechter been gestrekt voorwaarts heffen. Organiseer reeds uw verblijf na de operatie thuis of in een revalidatiesetting DE PIJN Hoogstwaarschijnlijk heeft u voorafgaand aan deze knieoperatie ook pijn ondervonden. Omdat ook een operatie niet zonder pijn kan verlopen, proberen we gedurende uw opname de pijnbehandeling zo goed mogelijk te organiseren. Pijn voelen kan immers zowel lichamelijk als mentaal belastend zijn, waardoor het genezingsproces vertraagd wordt. Indien u thuis reeds pijnmedicatie neemt, doet u er goed aan dit te melden bij uw opname. De eerste dagen na de operatie krijgt u een pijnpomp. Dit is een computergestuurd toestel waarmee u zelf pijnmedicatie kunt vragen op het moment dat u dit nodig acht. Wanneer dit toestel na enkele dagen verwijderd wordt, krijgt u nog verder pijnmedicatie volgens noodzaak. Het is mogelijk dat u deze medicatie ook na ontslag nog enige tijd zal nodig hebben. Wenst u meer informatie over de pijnbehandeling, vraag dan zeker ook naar onze folders over het PCA systeem

7 DE OPNAME 1. De dag voor de ingreep Mee te nemen zaken tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis - pyjama of nachtkleed - kamerjas - toiletgerief (handdoeken, washandjes, douchegel/zeep) - trainingspak met wijde pijpen onderaan - platte gesloten schoenen met antislipzolen - stevige en steungevende sportschoenen: vb. sportschoenen met velcrosluiting. Opgelet voor zwelling van voeten. - lange schoentrekker - U kunt krukken in het ziekenhuis aankopen via de ergotherapeut of kinesitherapeut. Deze kosten 7.5 euro. U kunt ook krukken lenen bij uw ziekenfonds of bij de apotheek. Wij zorgen ervoor dat deze correct afgesteld worden. 2. De dag van de ingreep De ochtend van de operatie De verpleegkundige zal u vragen u te ontdoen van juwelen, gehoorapparaat, kunstgebit, bril, uurwerk en zal u helpen bij het aantrekken van het operatiehemd en van een elastische kous aan het been dat niet geopereerd wordt. In uw bed legt men een speciale (lucht)matras om te voorkomen dat u doorligwonden zou krijgen, men plaatst ook een blaassonde. Mogelijks krijgt u een tablet om onder de tong te laten smelten, dit dient om de verdoving voor te bereiden. Daarna brengt men u in bed naar de operatiezaal

8 In de operatiezaal De anesthesist plaatst via een prik in de rug een buisje om de pijnpomp aan te leggen en er wordt een infuus geplaatst. In de recovery of ontwaakkamer Na de operatie zal u wakker worden in de ontwaakkamer, u voelt zich nog suf en slaperig. U ligt hier nog een bepaalde periode ter observatie. De verpleegkundige volgt er uw bloeddruk, pols, hartritme en pijn. Als u voldoende wakker bent en pijnvrij, brengt men u terug naar uw kamer. Op uw kamer Regelmatig worden de bloeddruk, temperatuur, pijn en de wonde gecontroleerd. De eerste uren mag u nog niets eten of drinken. Er zijn verfrissende sticks om uw mond te verfrissen. De verpleegkundige zal u zeggen wanneer u weer mag drinken. Via de drukknop van de pijnpomp kan u zelf pijnstilling bijvragen indien nodig. Het is van belang om nu reeds uw niet geopereerd been wat te bewegen

9 3. De eerste dag na de ingreep De kinesitherapeut komt langs om u te begeleiden bij de uitvoering van ademhalingsoefeningen, circulatiebevorderende oefeningen, versterkende oefeningen van ondermeer uw Quadricepsspier en mobilisatie. Oefeningen worden eerst steeds uitgevoerd met uw goede been alvorens u met het geopereerde been dezelfde oefeningen uitvoert. Onderstaande oefeningen helpen complicaties te vermijden en dient u regelmatig tussendoor te herhalen. Ademhalingsoefeningen: met nadruk op een goede diepe in- en uitademhaling. Circulatiebevorderende oefeningen: om de bloedsomloop te stimuleren, is het goed om kleine oefeningen met de voeten te doen. Versterkende oefeningen en mobilisatie-oefeningen: De kinesitherapeut begeleidt u bij deze specifi eke oefeningen

10 4. De tweede dag na de ingreep Kinesitherapie: De oefeningen van de eerste dag na de ingreep worden uitgebreid met de passieve mobilisatie van uw knie op de kinetec. Uw geopereerde been wordt op dit toestel geplaatst. Progressief wordt er een strek-buigbeweging van uw knie uitgevoerd: uw knie wordt dus passief bewogen. Oefeningen in ruglig worden herhaald en uitgebreid. Vanaf de tweede dag na de ingreep mag u recht staan met hulp van een loopkader en steunen op uw geopereerde knie

11 5. De derde dag na de ingreep Indien operatie op maandag: pluridisciplinaire revalidatie op kamer: kinesitherapie: - Oefeningen in zit en stand. - Stappen met hulp van loopkader of rollator. Ergotherapie: De ergotherapeut komt bij u langs met de bedoeling u zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren in allerlei thuissituaties dmv tips en leefregels. Naast bevragen thuissituatie, leert de ergotherapeut u hoe u best transfers (verplaatsingen) uitvoert en op wat u moet letten voor een goede houding. Indien mogelijk wordt er gestart met stappen met hulp van 2 krukken. Tijdens het stappen leggen we de nadruk op het heffen van de knie en het afrollen van de voet. Indien operatie op donderdag: idem dag

12 6. De vierde dag na de ingreep pluridisciplinaire revalidatie in de kine- en ergozaal: Kinesitherapie: mobilisatie, massage, spierversterking, stabilisatie, functionele oefeningen. - Kine in lig of halfzit; - Oefeningen in stand tussen de // baren: leren steunen op uw geopereerde been en een goede voetafrol nastreven; - Oefeningen in stand voor sportraam; - Oefeningen in stand voor trap met leuningen; - Oefeningen in zit op de pendelbank. - Eventueel stappen mhv loopkader of krukken

13 Ergotherapie: Indien operatie op donderdag: zie derde dag na ingreep. - Herhaling transfers. - Stappatroon oefenen. - Tips voor in het algemeen dagelijks leven en uitleg hulpmiddelen. 7. De vijfde dag na de ingreep pluridisciplinaire revalidatie in de kine- en ergozaal: Kinesitherapie: uitbreiding oefeningen volgens uw mogelijkheden. Ergotherapie: Indien mogelijk uitbreiding met aanleren trap opgaan. TRAP OP TRAP AF

14 8. De zesde dag na de ingreep pluridisciplinaire revalidatie in de kine- en ergozaal: Kinesitherapie: uitbreiding oefeningen volgens uw mogelijkheden. Ergotherapie: Herhalingsoefeningen en algemene tips voor in thuissituatie: vb hoe in en uit de auto stappen, hoe best een voorwerp van de grond op te nemen

15 BIJ ONTSLAG Bij ontslag moet u in principe: de knie behoorlijk kunnen strekken en plooien en goed kunnen stappen met hulp van 1 of 2 krukken. Het is normaal dat de eerste weken na de ingreep uw geopereerde been, voet en enkel nog wat gezwollen zijn en soms een beetje warmer aanvoelen. Na het oefenen kunnen deze symptomen nog verergeren. Dit zal stilaan progressief verdwijnen door te oefenen. DE VERDERE REVALIDATIE Blijf zo actief mogelijk. Intensieve kinesitherapie is zeker nuttig. Zes tot acht weken na de operatie zouden uw spieren opnieuw voldoende sterk ontwikkeld moeten zijn om voor een stabiel gewricht te zorgen. Uw knie hierbij correct bewegen en rekening houden met tips in deze folder zorgen voor gunstige evolutie. Optimaal resultaat kan soms een jaar vragen. Een knieprothese kan uw oorspronkelijk gewricht niet volledig vervangen. Gelijkmatige bewegingen en een matige belasting verlengen de levensduur van uw nieuwe gewricht en beperken de slijtage ervan

16 BIJKOMENDE INFORMATIE - Meer informatie vindt u in onze folder: revalidatie na totale knieprothese na hospitalisatie. - Bij valproblematiek: zie folder valpreventie. - folder over het PCA systeem ( pijnpomp) We wensen u een vlot herstel en revalidatie! De dienst Orthopedie, de dienst Chirurgie, pijnkliniek en de dienst Kinesitherapie en Ergotherapie van het AZSAV Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Laat het ons gerust weten via infobrochures@azsav.be! Bijlage 524io 1114