Een van de vaardigheden die kinderen moeten
|
|
- Sylvia van den Broek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De jonge wetenschapper Creativiteit stimuleren op de speelplaats Buitenspelen met de Toverballenkar In het onderwijs moet meer tijd vrijgemaakt worden om de natuurlijke creativiteit van kinderen te stimuleren in plaats van te kortwieken. Hoe kun je als leerkracht de creativiteit tijdens het buitenspelen stimuleren? Met de Toverballenkar heb je hiervoor een krachtig instrument in handen. Zoals een toverbal van kleur kan veranderen, zo kunnen de materialen in de kar tijdens het spel van kinderen veranderen. Marga van Gijn is moeder van twee kinderen, master SEN, specialist het jonge kind en leerkracht van groep 1/2 op basisschool De Koningslinde in Vught. Zij heeft praktijkgericht onderzoek gedaan naar het creatieve gedrag van kinderen tijdens het buitenspelen met Loose Parts Een van de vaardigheden die kinderen moeten ontwikkelen om goed voorbereid te kunnen functioneren in de maatschappij is creativiteit. In het huidige onderwijs in Nederland wordt creativiteit veelal afgebakend in expressievakken met een duidelijke structuur. Tijdens het buitenspelen met de toverballenkar zijn het ontbreken van deze structuur en daarbij chaos, onzekerheid, toeval en het zintuiglijke contact met de materie juist gunstig voor het ontstaan van creativiteit. Wanneer leerkrachten creativiteit op hoog niveau willen ontwikkelen zullen zij kinderen de mogelijkheid moeten bieden om zelf te ontdekken (Jolles, 2012). Buitenspelen en creatief gedrag Op een zonnige zomerdag heb ik tijdens het buitenspelen met mijn kleuters van groep 1/2 mijn vraagtekens gezet bij de mogelijkheden voor het ontwikkelen van creatief gedrag op het schoolplein tijdens het spelen met conventioneel materiaal zoals fietsen, emmers, scheppen en karren. Ik besloot gericht te gaan observeren om zo de kenmerken van creatief gedrag in kaart te brengen (zie kader). Hiervoor heb ik als hulpmiddel een kijkwijzer gemaakt. Uit mijn observatie blijkt dat er opvallend weinig tot geen nieuwsgierigheid bij de kleuters uit mijn klas te zien is tijdens het spelen met deze conventionele materialen. De materialen worden gebruikt zoals ze door volwassenen Kenmerken van creatief gedrag Volgens Lucas, Claxton en Spencer (2012) zijn de kenmerken van creatief gedrag: nieuwsgierigheid doorzettingsvermogen verbeelding samenwerking discipline bedoeld zijn. Fietsen om te fietsen en karren om in te zitten en mee te duwen of trekken. Het creatieve proces De kern van creativiteit bestaat uit verwondering, nieuwsgierigheid en onderzoekend gedrag. Nieuwsgierigheid en een onderzoekende houding zijn daarom belangrijke elementen in het onderwijs, als we de creativiteit willen stimuleren. Dit is een goede reden om in het onderwijs materiaal aan te bieden dat nieuwsgierigheid oproept (Jolles, 2012). Daarom ben ik de uitdaging aangegaan om in de praktijk te onderzoeken wat het resultaat is van het inzetten van specifieke materialen op het creatieve en nieuwsgierige gedrag van kinderen tijdens het buitenspelen. Hierbij heb ik mij laten inspireren door de Reggio Emilia-benadering. Deze theorie is interessant vanwege de visie op het creatieve proces. Loris Malaguzzi ( ) is de grote inspirator en ontwikkelaar van de Reggio Emilia-benadering. Volgens hem komt creativiteit voort uit allerlei ervaringen, gekoppeld aan het gevoel van vrijheid om het onbekende te verkennen. Malaguzzi omschrijft de rol van de omgeving als een motiverende en bezielende kracht voor het creëren van creatieve situaties (Edwards, Gandini & Forman, 1998). Daarom heb ik in het onderzoek het eigen creatieve potentieel van de kinderen in de buitenruimte optimaal gerealiseerd door de omgeving zo in te richten dat deze de creativiteit die ieder kind van nature bezit, stimuleert. Motivatie, tijd, ongebondenheid en materialen voeden de creativiteit. De bron van motivatie is nieuwsgierigheid. Nieuwe en andere prikkels in de omgeving voeden deze nieuwsgierigheid (Kashdan, 2009). Loose Parts Tijdens mijn zoektocht naar geschikt materiaal om de ontwikkeling van de kenmerken van 30 HJK december 2015
2 creativiteit en nieuwsgierig gedrag bij kleuters te stimuleren, heb ik rekening gehouden met duurzaamheid en heb ik de focus gelegd op hergebruik van materialen. Er zullen voor de Toverballenkar, waarmee het creatieve gedrag en de nieuwsgierigheid tijdens het buitenspelen in het heden worden gestimuleerd, geen nieuwe materialen geproduceerd worden. Daarmee heb ik verantwoordelijkheid genomen voor de volgende generaties. Een direct gevolg van mijn keuze voor duurzaamheid was het inzetten van Loose Parts (zie kader). Veel materialen die normaal zouden worden weggegooid bleken geschikt om het nieuwsgierige gedrag van kleuters te prikkelen. Fabrikanten en winkeliers waren bereid om bijzondere materialen uit de afvalstroom te halen en voor mij te bewaren, zodat de kinderen ermee konden spelen. Van een plasticfabriek heb ik afgekeurde stootboeien gekregen, van de plaatselijke bakker broodkisten. Een aardige schilder gaf prachtige knalgele blikken en van een scheepswerf kreeg ik uit de afvalcontainer aantrekkelijke koperkleurige haspels, lasbrillen, een superdik kabeltouw en ook voorwerpen waarvan ik de naam en de functie niet ken en die ook mijn nieuwsgierigheid prikkelen. Loose Parts Nicholson (1971) ontwikkelde de theorie van Loose Parts. Deze theorie onderschrijft het idee dat losse materialen die met elkaar gecombineerd worden en waarvan de functie steeds opnieuw kan worden ontworpen, oneindig veel meer mogelijkheden creëren voor creativiteit dan statische materialen. Er is geen handleiding voor het gebruik. Een koekjesmachine maken spreekt het probleemoplossend vermogen aan Rijk spel Het gebruik van Loose Parts heeft een open einde en stimuleert actief handelen. Met Loose Parts introduceer je steeds een nieuwe situatie en wordt rijk spel mogelijk. Door buitenspelen met Loose Parts leren kinderen de mogelijkheden van het materiaal en hun eigen mogelijkheden beter begrijpen. Door het handelend bezig zijn met Loose Parts analyseren en evalueren de kinderen voortdurend, om uiteindelijk tot een eigen creatie te komen. Een koekjesmachine maken Twee kinderen hebben het plan om een koekjesmachine te maken. Samen overleggen ze welke materialen geschikt zijn en waarom, en doen ze suggesties voor de goede aanpak. Ze zijn druk aan het discussiëren en tegelijkertijd aan het werk. Als de machine omvalt, evalueren ze samen wat er mis is gegaan. Ze denken kritisch na. Hun probleemoplossend vermogen wordt hierbij aangesproken en ontwikkeld. Daarna beginnen ze vol overgave opnieuw. Uiteindelijk creëren ze samen een koekjesmachine en kan het bakken beginnen! Een kleuter stelt zichzelf een onderzoeksvraag tijdens het spelen met Loose Parts: Als ik in de slang blaas maakt de lucht geluid, hoe kan dat? Probeer jij het ook eens, zegt hij tegen zijn vriendinnetje. Doet jouw lucht dat ook? >> HJK december
3 Diversiteit Kinderen zijn divers. Deze diversiteit zal ook te zien zijn in het bevredigen van de nieuwsgierigheid, de creativiteit en de honger naar kennis. Het ene kind doet dit graag in interactie met de omgeving, terwijl een ander kind dit het liefst alleen doet zonder dat hij gestoord wordt door de omgeving. Loose Parts sluiten goed aan bij inclusief onderwijs, omdat er geen goed of fout is: kinderen van alle leeftijden culturen, vaardigheids- en cognitieve niveaus en sociale klassen kunnen deze materialen succesvol gebruiken. De diversiteit en gelijkwaardigheid in de groep komen hiermee tot hun recht (Daly & Beloglovsky, 2014). De verzamelde Loose Parts zijn samengebracht in de Toverballenkar en worden tijdens het buitenspelen ingezet voor een inspirerende rijke omgeving op de speelplaats. De Toverballenkar ontdekkingen. Door tijdens het spelen open stimulerende vragen te stellen kun je de creativiteit in de rijke inspirerende omgeving nog meer prikkelen (zie kader). Hanteer daarbij een open houding; alles kan en mag met de materialen. Er is geen goed of fout, zolang de veiligheid niet in het geding is. Materialen die stuk gaan, mogen in de afvalbak en worden weer aangevuld met andere materialen. Daarmee blijft de inhoud van de Toverballenkar nieuw en verrassend voor de kinderen. Tijdens het onderzoek heb ik in de praktijk de kenmerken van nieuwsgierig gedrag van de kinderen beïnvloed door de verwachtingen te verstoren, door alle mogelijkheden open te houden tijdens het spelen en door open vragen te stellen. Voorbeelden van open stimulerende vragen Waar lijkt dit op? Wat zou het kunnen zijn? Waar zou het in kunnen veranderen? Hoe komt dat? Wat zal er gebeuren als? Waarom? Bedenk eens? Hoe kun je zorgen dat? Wat vind je van? M. Snoeck Zoals een toverbal steeds verandert van kleur tijdens het gebruik, zo kunnen de materialen in de Toverballenkar van functie veranderen tijdens het spelen Het stimuleren van creatief gedrag Als leerkracht kun je nieuwsgierigheid en verwondering stimuleren door spelen en exploreren met de materialen uit de Toverballenkar vrij baan te geven. Het gevoel van vrijheid geeft kinderen de kans om zelf op zoek te gaan naar nieuwe mogelijkheden en ontdekkingen met Loose Parts tijdens het buitenspelen. Dit betekent niet dat je geen interesse toont voor hun spel. Volgehouden aandacht en een vragende houding die leidt tot experimenteren kun je aanmoedigen. Door zelf ook onderzoekend en nieuwsgierig gedrag te laten zien en interesse te tonen, laat je waardering zien voor hun spel, nieuwsgierigheid en Nieuwsgierigheid Alle kenmerken van nieuwsgierig gedrag (zie kader) waren te zien tijdens het spelen met de Loose Parts uit de Toverballenkar. De kinderen namen initiatief, verwonderden zich over de onbekende materialen en stelden zichzelf en anderen vragen over de aard en het gebruik van het materiaal. De mogelijkheden van de materialen werden volop uitgeprobeerd en onderzocht. Doordat ik de kinderen buiten veel vrijheid, tijd en ruimte voor exploreren en experimenteren gaf, ontstonden mooie creatieve processen. De gerichte observaties uit mijn onderzoek laten zien dat de Toverballenkar met Loose Parts geschikt is voor het ontwikkelen van de natuurlijke nieuwsgierigheid en daarmee het creatieve gedrag tijdens het buitenspelen. Kenmerken van nieuwsgierig gedrag Volgens Kashdan (2009) zijn de kenmerken van nieuwsgierig gedrag: uitproberen initiatief nemen vragen stellen verwonderen onderzoeken 32 HJK december 2015
4 Flow Opvallend is dat de kinderen die meedoen aan het onderzoek helemaal opgaan in de activiteit van het spelen met de Loose Parts. Ze hebben plezier en zijn enorm betrokken, geconcentreerd, doelgericht en intens aan het spelen. Csikszentmihalyi (1999) noemt deze mentale toestand flow. Door de goede balans van de taak die zij zichzelf geven en hun specifieke creatieve vaardigheden komen de kinderen in deze flow en kunnen ze de ingezette activiteiten succesvol uitvoeren. Dwalende en gerichte nieuwsgierigheid In het onderwijs moet tijd vrijgemaakt worden voor de dwalende nieuwsgierigheid, als we de gerichte nieuwsgierigheid willen stimuleren (Van der Kooij, 2013). Dwalende nieuwsgierigheid kenmerkt zich door verkennen, waarnemen en de zintuiglijke ervaring met het materiaal. Dat betekent dat er voldoende ruimte en tijd moet zijn voor kinderen om te experimenteren, zodat ze waardevolle ervaringen op kunnen doen. De vragen van de kinderen die voortkomen uit deze experimenten zullen ertoe leiden dat de dwalende nieuwsgierigheid gerichte nieuwsgierigheid wordt. Op dat moment gaan kinderen gericht een antwoord zoeken op hun vragen. Creatief gedrag zal helpen deze antwoorden ook daadwerkelijk te vinden. Ondernemingszin De Toverballenkar met Loose Parts heeft bij de kinderen uit mijn klas het verlangen om iets te weten, intens waar te nemen en te onderzoeken geprikkeld. De materialen hebben de verbeeldingskracht en het samenwerken gevoed. De kinderen hebben tijdens het spelen met de Toverballenkar keuzes gemaakt en plannen Een huis voor vos Bing uit groep 1 doet zijn uiterste best om met de materialen uit de toverballenkar een huis te maken voor vos. Hij krijgt daarvoor hulp van zijn vriend, die tips geeft en materialen aandraagt. Met haspels van koper, een fietsbel, lege plastic koekverpakkingen, binnenbanden, mayonaise-emmerdeksels en gekleurde stootboeien zoekt hij met aandacht het juiste evenwicht. Het is ogenschijnlijk een onmogelijke opgave, maar het lukt! Daarna bekijkt hij van een afstand met zijn vriendje trots het resultaat. Kijk juf, zegt hij. Vos kan door het raam naar buiten kijken, en als er iemand bij vos op bezoek komt, kan hij hierboven aanbellen en dan door de trap binnenin naar beneden klimmen, maar wel voorzichtig want anders valt alles om. Een huis voor vos: resultaat van een krachtig proces uitgevoerd. Ze hebben geleerd van hun eigen ervaringen. Daarbij heb ik als leerkracht de kinderen het gevoel van vrijheid, autonomie en de ruimte voor eigen initiatief gegeven. Gaandeweg zag ik een krachtig proces ontstaan. Betrokkenheid, flow en ondernemingszin werden zichtbaar tijdens het buitenspelen. Kinderen met ondernemingszin ontwikkelen de juiste vaardigheden om creatief slimme vondsten te bedenken (Jolles, 2012). Deze waardevolle vaardigheden kunnen de kinderen van nu goed gebruiken in de maatschappij van de toekomst waarin zij straks leven. De leerkracht Het scheppen van een rijke stimulerende omgeving is een uitdagende taak voor iedere leerkracht. Een leerkracht die daarbij alle kinderen op hun eigen manier de tijd, ruimte en vrijheid geeft voor de behoefte om iets te creëren, te ontdekken of te weten geeft nieuwsgierigheid ruim baan. In het kader van het stimuleren van creativiteit zullen leerkrachten zich bij de aanschaf en het gebruik van materialen dan ook steeds moeten afvragen: Wat kan het kind zelf bedenken, uitproberen, onderzoeken en uitvinden met dit materiaal? Literatuur De literatuurlijst is beschikbaar via Op 6 april 2016 geeft Marga van Gijn een workshop over de Toverballenkar op het congres Het jonge kind op het juiste spoor in Amersfoort. HJK december
5 Wil je op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom het jonge kind? Neem nu een abonnement op HJK Wil je niets missen, neem dan een abonnement op HJK én JSW en betaal slechts 117,50 per jaar Ontvang 10 x HJK HJK lezen op tablet en pc via Schooltas Krijg toegang tot het digitaal archief Studenten ontvangen 40% korting Samen voor 75,- per jaar Meer weten? Ga naar of bel
Ben jij Vindingrijk? Kolom
Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,
Nadere informatieAls kinderen vanuit hun eigen belevingswereld mogen werken, is de spelbetrokkenheid groot
Zó doe Ik dat In deze rubriek wordt een activiteit beschreven Impuls geven aan De cognitieve vaardigheden van Bloom kun je herkennen in het werken en spelen van kinderen. Ook kun je ze gebruiken om leren
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
ontwerp fourpack Cultuureducatie met Kwaliteit Onze ambities 1 2 3 Stappenplan Het kwadrant Drie domeinen 1 Intake 5 Scholingsactiviteiten VERBREDEN 2 Assessment 6 Meerjarenvisie In huis 3 Ambitiegesprek
Nadere informatieDURVEN, ZIEN, ERVAREN & DELEN HET CREATIEF PROCES IN HET BASISONDERWIJS
DURVEN, ZIEN, ERVAREN & DELEN HET CREATIEF PROCES IN HET BASISONDERWIJS PROCESGERICHTE DIDACTIEK leerkracht wie bepaalt het eindresultaat? leerling AMBACHTELIJKE DIDACTIEK PROCESGERICHTE DIDACTIEK VRIJE
Nadere informatieErfgoedonderwijs. 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren. 4. Erfgoed in de klas voorbeelden
Erfgoedonderwijs 1. Wat is erfgoed? 2. Waarom erfgoedonderwijs? 3. Erfgoedonderwijs en 21e eeuws leren 4. Erfgoed in de klas voorbeelden ERFGOED DOEN! Wat is erfgoed? Wat is erfgoed? Definitie Materiële
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieInhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.
1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders blz.
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau) Voor u ligt het pedagogisch beleid van Kappio (locaties Seppelin en Gastouderbureau). Hierin wordt beschreven
Nadere informatieDURVEN ZIEN ERVAREN DELEN HET CREATIEF PROCES IN 5 DISCIPLINES
DURVEN ZIEN ERVAREN DELEN HET CREATIEF PROCES IN 5 DISCIPLINES WENSEN / VERWACHTINGEN Deel met je buurman/buurvrouw Wie ben je? Waar kom je vandaan? Wat kom je halen? Wat wil je delen? WENSEN / VERWACHTINGEN
Nadere informatieLeren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education
Leren met je hart, je hoofd en je handen Play Learn Change is partner van LEGO Education Wat is ook weer het doel van leren? Jouw wereld ontdekken en begrijpen Jouw eigen plek ontdekken Jezelf staande
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatieTraining Creatief denken
Training Creatief denken Creatief denken: een oplossing voor elk probleem Creatief denken is vandaag de dag een must. De markt verandert razendsnel en als je niet innovatief bent, loop je achter de feiten
Nadere informatieInhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.
1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders
Nadere informatieCREATIEF DENKEN in ONDERWIJS Worskhops, training, begeleiding en materialen.
in NDERWIJS Creativiteit en Creatief Denken Creativiteit is een unieke eigenschap van de mens. Kijk om je heen, alles wat verzonnen en gemaakt is, vindt zijn oorsprong in het menselijk brein. Dat geldt
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieWetenschap en techniek bij kleuters. Martijn Weesing en Edith Louman
Wetenschap en techniek bij kleuters Martijn Weesing en Edith Louman Opzet Opening Jonge kind en W&T Een rijke leeromgeving voor W&T creëren W&T: de mogelijkheden zien in een kleuterklas Samenwerking en
Nadere informatieATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester
ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets
Nadere informatieSamen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.
Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw
Nadere informatieSamen groeien. Maak kennis met onze pedagogische visie
Samen groeien Maak kennis met onze pedagogische visie Best spannend, de zorg voor je kind overdragen op een ander. Hoe prettig is het als je weet dat het in goede handen is. Kober kinderopvang biedt je
Nadere informatieCREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen
CREATIVITEIT KUN JE LEREN! ICC netwerkdag, 31 mei 2018 Ellie van den Bomen Programma Wat is creativiteit? Creatieve mensen en hun kenmerken Het creatief proces Hoe herken je creativiteit bij kinderen?
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten
basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor
Nadere informatieSamen groeien. Maak kennis met onze pedagogische visie
Samen groeien Maak kennis met onze pedagogische visie Best spannend, de zorg voor je kind overdragen op een ander. Hoe prettig is het als je weet dat het in goede handen is. Kober kinderopvang biedt je
Nadere informatie6 HET GROTE VINDINGRIJKBOEK
6 HET GROTE VINDINGRIJKBOEK CREATIVITEIT KUN JE LEREN Ieder mens wordt geboren met creativiteit. Het vermogen om creatief te denken en te handelen; bekende dingen anders zien, nieuwe combinaties maken
Nadere informatieEen geslaagde activiteit
Een geslaagde activiteit Toelichting: Een geslaagde activiteit Voor Quest 4 heb ik een handleiding gemaakt met daarbij de bijpassend schema. Om het voor de leerkrachten overzichtelijk te maken heb ik gebruik
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatieTuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle
10 Tuinkers met taksi Geef ze de ruimte! onderzoekend leren in de onderbouw ROB-dag 2018 Jolande Kelder Hogeschool Viaa, Zwolle Klik om tekst toe te voegen 10 Kleuters en onderzoek Onderzoeken; dat past
Nadere informatieLesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden
Lesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden Jelle Jolles, Marleen van Tetering, Mathilde van Gerwen & Bianca Koomen Tetering, Gerwen, Koomen, Jolles. Workshop voor
Nadere informatieLOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je?
LOOPBAAN-ANKERTEST Welke baan past bij je? Waarom werk je? Welke aspecten motiveren je in jouw werk? Welke inhoudelijke zaken moet je werk bevatten zodat je het naar je zin hebt en met plezier en resultaat
Nadere informatieKernkwaliteiten zoals ontwikkeld en beschreven door D. Ofman. 1. Inleiding. 2. Kernkwaliteiten. 3. Kernkwaliteit en valkuil. 4.
Kernkwaliteiten zoals ontwikkeld en beschreven door D. Ofman 1. Inleiding 2. Kernkwaliteiten 3. Kernkwaliteit en valkuil 4. Omgekeerde proces 5. Kernkwaliteit en de uitdaging 6. Kernkwaliteit en allergie
Nadere informatieInge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
Nadere informatieREMIND. Bij u op SCHOOL?
REMIND Bij u op SCHOOL? Inhoudsopgave Slim jezelf zijn voor professionals 3 Slim jezelf zijn 3 Programma over persoonlijke ontwikkeling 3 Kostenoverzicht 4 Over Remind 5 Wij willen 5 Trainersopleiding
Nadere informatieArrangement: Dag klas, dag school! Tot ziens!
Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur (RKve) de andere. Zich laten inspireren door de wijze waarop Jezus met anderen omgaat en oproept
Nadere informatiePraktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study
Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Martijn Weesing, ipabo Amsterdam Erna van Hest, Vrije Universiteit Amsterdam St. Jan School, Amsterdam EWT Conferentie, NEMO, 22 mei 2013
Nadere informatieSleutel 5. Make it stick
Sleutel 5. Make it stick Na een inspirerende, creatieve sessie is niets zo frustrerend als stagnatie. Als de flappen met post-its worden opgerold en in een hoekje verdwijnen. Als niemand zich geroepen
Nadere informatieIedereen is een wetenschapper. 22 februari 2017
Iedereen is een wetenschapper 22 februari 2017 Ben je tussen 3 en 12 jaar en Wil jij wel eens op ontdekking gaan in het heelal? Wil jij je oud speelgoed uit elkaar halen om er iets anders van te maken?
Nadere informatieBLAADJE #4. mei 2018
BLAADJE #4 mei 2018 School voor KEES GROEP 1/2 breinvriendelijk onderwijs OBS met engelse les vanaf groep 1 De Koningslinde is een jonge openbare basisschool (obs ) in Vught. In het stadhouderspark, in
Nadere informatiePortfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring
Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring Authentiek leiderschap Pedagogische tact Ruimte geven Hoge verwachtingen Authentiek contact! Ik heb zelfvertrouwen. Ik heb hoge
Nadere informatieHele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig
De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar
Nadere informatieBijzonder Begaafd. Doelen workshop. Eigen casus. Juni 2016. Passende ondersteuning voor 'dubbel bijzondere' leerlingen
Bijzonder Begaafd SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen /thema/dubbel-bijzonder Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder
Nadere informatieWij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw.
onderwijs Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. April 2012 2 Stad & Esch bereidt leerlingen optimaal voor op de
Nadere informatieWat iedere schoolleider moet weten over de implementatie van een onderwijsinnovatie project
Wat iedere schoolleider moet weten over de implementatie van een onderwijsinnovatie project Jelle Jolles, Marleen van Tetering, Mathilde van Gerwen & Bianca Koomen Tetering, Gerwen, Koomen, Jolles. Workshop
Nadere informatieMakers maken makers!
buitenkind buitenkind hé! dat lijkt wel hé! dat Buienradar lijkt wel Buienradar Ja, klopt! Ja, klopt! Dat hadden wij al Dat hadden voor het wij al internet voor het er internet echt was. er echt was. PEIL
Nadere informatie111 super waardevolle quotes
Stel jezelf eens een doel waar je zowel zenuwachtig als enorm enthousiast van wordt. Je mag er natuurlijk even over nadenken, maar deel wel hieronder welk doel jij jezelf hebt gesteld! Je leert het meeste
Nadere informatie* Kleuters uitdagen werkt!
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs * Kleuters uitdagen werkt! Dolf Janson Kleuter is een ontwikkelingsfase Kleuter is geen leeftijdsaanduiding Wat betekent dit voor jonge kinderen met
Nadere informatieHet huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw
Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan
Nadere informatieOp ontdekkingsreis met de Bee-Bot
Zó doe Ik dat In deze rubriek wordt een activiteit beschreven Spelenderwijs leren programmeren Op ontdekkingsreis met de Bee-Bot De Bee-Bot is een lief, vrolijk robotbijtje op wieltjes. De Bee-Bot heeft
Nadere informatieCreatief Denken. Ideeën Werkplaats Groep 3 Groep 4 Groep 5
Creatief Denken Ideeën Werkplaats Groep 3 Groep 4 Groep 5 Inleiding Creativiteit is een proces waardoor je laat zien dat alles wat is ook altijd anders kan zijn. Kijken naar de werkelijkheid, dat koppelen
Nadere informatieKrachtvelden 30 januari Daan Demo
Krachtvelden 30 januari 2019 Waar ligt jouw kracht? Weet jij waar je echt goed in bent? Heb jij verborgen kwaliteiten? Hoe zien anderen jou? Als je je kwaliteiten kent, weet je wat je te bieden hebt en
Nadere informatieVerslag werkgroep 11. Middenschool: leer kracht in meervoud. Werksessie 1
Verslag werkgroep 11 19 mei 2009 en 20 mei 2009 25 ste Middenschoolcongres Werkgroep 11 Congresbegeleider: Erik Schrooten Verslaggever: Evelyn Neven Middenschool: leer kracht in meervoud Werksessie 1 Kennismaking
Nadere informatiepraktijk Codeer en leer
praktijk Codeer en leer Tegenwoordig wordt steeds meer gedigitaliseerd. Het is voor de kinderen meestal niet duidelijk dat achter al deze apparaten, apps en tools codetaal zit. Door leerlingen kennis te
Nadere informatieLet s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM
LET S YNNOVATE! Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg, riep Einstein al een dikke eeuw geleden. Wil je innoveren, dan zul je uit je routine moeten stappen. Maar hoe kun je succesvol
Nadere informatieLet s Play. Zintuigen. Magazine. Laat je passie zien! De wereld in 3D. Om te prikkelen. Nieuwe. Inge Wouters:
Let s Play Mei 2018 0,00 Magazine Inge Wouters: Laat je passie zien! De wereld in 3D www.letsplayskopos.nl Zintuigen Om te prikkelen Samenwerking Op alle niveaus Nieuwe ontwikkelingen Zintuigen Om te prikkelen
Nadere informatieStimulerend signaleren
Stimulerend signaleren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Desirée Houkema /thema/stimulerend signaleren Talenten worden zichtbaar als ze gestimuleerd worden productief Dabrowski: overexcitabilities
Nadere informatieOnderwijskundige Visie
Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,
Nadere informatieHet Mens Effect. hetmenseffect.nl
Het Mens Effect hetmenseffect.nl Uw organisatiedoelen & het effect van talent In deze dynamische tijd vormt de mens weer de kern van succesvolle organisaties. Welke uitdaging ook, ICT-systemen, processen
Nadere informatieCreativiteit, kun je dat afdwingen?
Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan
Nadere informatieSpelen en ontdekken Even kort voorstellen. Inhoud van de workshop. Natuur en techniek in hoeken
Spelen en ontdekken Natuur en techniek in hoeken Even kort voorstellen Moeder Ex-Juf Auteur Workshopleider JufBianca.nl Kleuterwereld En wie zijn jullie? Inhoud van de workshop Spelen en ontdekken Wat
Nadere informatieStedelijke basisschool KOSMOS Tel: Gerard Legrellelaan Antwerpen
Stedelijke basisschool KOSMOS Tel: 03-820 81 50 Gerard Legrellelaan 5-7 2020 Antwerpen E-mail: kosmos@so.antwerpen.be WELKOM IN ONZE NATUURSCHOOL School in de natuur en natuur in de school. Het kind bestaat
Nadere informatieZelfevaluatie-instrument MeMoQ. Dimensie 2: Betrokkenheid. Groepsopvang
Zelfevaluatie-instrument MeMoQ Dimensie 2: Betrokkenheid Groepsopvang 2016 Kind en Gezin UGent KU Leuven Citeren uit het zelfevaluatie-instrument MeMoQ kan, mits correcte bronvermelding: Declercq, B.,
Nadere informatieRegionaal verslag. Landelijk debat Ons Onderwijs Den Haag, 28 mei 2015
Regionaal verslag Landelijk debat Ons Onderwijs 2032 Den Haag, 28 mei 2015 1. Een korte impressie van de dialoog De debatavond in Den Haag bij het HCO is bezocht door circa 35 deelnemers. Van de aanwezige
Nadere informatieA More Beautiful Question A starting point for innovation. 20 januari 2017 Belinda Terlouw
A More Beautiful Question A starting point for innovation 20 januari 2017 Belinda Terlouw Waarom zit je hier? Veranderkunde Op zoek naar het WAT? Waarom? III. LvK II. KnK I. Vak Waarom? Controle is een
Nadere informatieAandacht voor spelen = ontwikkelingsgericht. www.speelgoedadvies.nl
Aandacht voor spelen = Aandacht voor ontwikkelingsgericht werken Wat kinderen werkelijk doen als ze spelen, daar wordt nauwelijks op gelet. Het is tijd vullen en als de tijd om is, wordt alles opgeruimd.
Nadere informatieWorking with parents. Models for activities in science centres and museums
Working with parents. Models for activities in science centres and museums 1 Indice VOERTUIGEN DIE ROLLEN MECHANICA... 3 1. Kort overzicht van de activiteiten in de workshop... 3 2. Doelstellingen... 3
Nadere informatieOUDERS. Langs de lijn of in het veld?
OUDERS Langs de lijn of in het veld? 1. Genetische aanleg 2. Herhaling 3. Inspanning Drie mythes Waarom zijn sommige mensen zo verbazend goed in hun vak? Omdat deze mensen geboren zijn met een buitengewoon
Nadere informatiebasiscompetenties 3de graad woordkunst-drama
basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende
Nadere informatieDoelgericht met vaardigheden aan de slag
Doelgericht met vaardigheden aan de slag SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 16 april 2015 Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman productief Dabrowski: overexcitabilities gevoelig
Nadere informatiepraktijk Gesprekken met ouders
praktijk Gesprekken met ouders Ouders zijn belangrijke partners van de school. Scholen zijn zich ervan bewust dat samenwerken met ouders bijdraagt aan het schoolsucces en het welbevinden van hun leerlingen.
Nadere informatiePASSENDE MEDEZEGGENSCHAP:
PASSENDE MEDEZEGGENSCHAP: Hoe maak je die? 1 Passende medezeggenschap: Hoe maak je die? 2012 Colofon Passende medezeggenschap: Hoe maak je die? is een uitgave van LOC Zeggenschap in zorg. LOC komt op voor
Nadere informatieCreatief Denken. Een huis vol verhalen Groep 1 en Groep 2
Creatief Denken Een huis vol verhalen Groep 1 en Groep 2 Inleiding Creativiteit is een proces waardoor je laat zien dat alles wat is ook altijd anders kan zijn. Kijken naar de werkelijkheid, dat koppelen
Nadere informatieWerkplan vakverdieping kunstvakken
Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht
Nadere informatieIndex. 1. Voorwoord 2 2. Algemene Tips... 3 3. Gesprek 1.. 6 4. Gesprek 2.. 8
Index 1. Voorwoord 2 2. Algemene Tips... 3 3. Gesprek 1.. 6 4. Gesprek 2.. 8 1 1. Voorwoord Welkom bij deze handleiding. Deze handleiding is bedoeld als gids bij het identificeren van de kwaliteiten van
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieCREATIEF DENKEN EN WERELDORIËNTATIE
Oriëntatie op mens en wereld. 21 st Century Skills: Creatief denken CREATIEF DENKEN EN WERELDORIËNTATIE Naast vakken als taal, rekenen en wereldoriëntatie hoor je ook steeds vaker de term 21 st Century
Nadere informatieHoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog
Hoofdstuk 18 Bouwen aan organisatie met de netwerkmultiloog Anne-Marie Poorthuis en Sjanneke Werkhoven De netwerkmultiloog is een methode om veel mensen in een organisatie te betrekken bij een organisatiethema
Nadere informatieFOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren
FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN Van visievorming tot invoering Rekenmethode kiezen en implementeren 6 SPECIAL REKENEN Wist je dat het moment waarop je het eerste boek pakt uit een zichtzending van een nieuwe
Nadere informatieWetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.
VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,
Nadere informatieIK ALS UNIEKE KUNSTENAAR
onderzoekt ontdekt diverse kunstuitingen DE ONDERZOEKER exploreert en experimenteert vindt een evenwicht tussen zichzelf en de groep* kan zich inleven* toont nieuwsgierigheid* DE SAMENSPELER toont engagement*
Nadere informatieZelfevaluatie-instrument MeMoQ. Dimensie 2: Betrokkenheid. Gezinsopvang
Zelfevaluatie-instrument MeMoQ Dimensie 2: Betrokkenheid Gezinsopvang 2016 Kind en Gezin UGent KU Leuven Citeren uit het zelfevaluatie-instrument MeMoQ kan, mits correcte bronvermelding: Declercq, B.,
Nadere informatieF A B S C H O L K I D S
F A B S C O H O L K I D S Over FabSchool Kids In Fabschool Kids staat zelf dingen maken, creativiteit en samenwerken centraal. In hands-on workshops in het Fablab Amsterdam leren kinderen alles over digitale
Nadere informatieBlij met je groepsplan? - NRCD en wat merken de leerlingen daarvan? E D C B A
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs drie groepen op basis van Cito vier groepen op basis van coachingbehoefte zes groepen op basis van analyse van de taak n groepen op basis van de match
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieMOOI IN EVENWICHT. mooi in evenwicht
1 MOOI IN EVENWICHT 2016-2019 mooi in evenwicht 2016-2019 INHOUD Onze grondhouding 5 Waar zijn wij sterk in? 13 Lekker leren 15 Het wordt anders 19 Onze ambities 20 Onze belofte aan jou 22 2 basisschool
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatieObservatiekladblok ZIEN!
Het observeren/ waarnemen Het observatiekladblok is een hulpmiddel in de fase van het waarnemen. Door de ZIEN! begrippen te kennen, gedrag te herkennen kun je scherper observeren. Wanneer je weet waar
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieontwerpleerplan Kunstenbad
ontwerpleerplan Kunstenbad De onderzoeker De vakman Ik als unieke kunstenaar De samenspeler De performer drukt zich persoonlijk uit bouwt vertrouwen op* vertelt een (eigen) verhaal Ik als unieke kunstenaar
Nadere informatieNulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14
10/03/2017 Nulmeting DNA-onderwijs Totaal aantal vragen: 14 De meeste juiste antwoorden: #0 Minste Juiste antwoorden: #0 1. Hoe kijk jij naar je leerlingen? Kinderen zijn enthousiast, willen graag leren,
Nadere informatieUITBLINKEN! HOE HOOG KAN JOUW LAT?
Ineke Walravens UITBLINKEN! HOE HOOG KAN JOUW LAT? Allereerst 9 Dit boek is voor jou geschreven. Om je te prikkelen, uit te dagen en vooral ook te inspireren. Alles wat aandacht krijgt groeit. Energie
Nadere informatiebasiscompetenties 2de graad muziek
basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieTRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN
TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN INHOUD De training is gebaseerd op 7 hoofdonderwerpen. De 7 sleutels tot positieve verandering: 1. Bevorder je positieve emoties 2. Denk positiever 3. Waardeer
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatie*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs Welke beeld heb jij bij activerende didactiek? Neem eerst even denktijd. Vergelijk daarna met je buur. Dolf Janson..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv
Nadere informatieSpringstof. trainingen in verbeeldingskracht. Aanbod 2017/2018. SPRINGSTOF trainingen in verbeeldingskracht.
Springstof trainingen in verbeeldingskracht Aanbod 2017/2018 Inleiding 'Every child is an artist, the problem is to stay one when you grow up' - PABLO PICASSO - Kinderen zijn van nature creatief. Door
Nadere informatie7 Gouden Tips. voor omgang met kinderen van nu
7 Gouden Tips voor omgang met kinderen van nu Inhoud Voorwoord Verlangen naar rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid Tip 1 Behandel me gelijkwaardig Tip 2 Regels maken we samen Verlangen naar vrijheid en
Nadere informatieAlle uitspraken/ antwoorden van ouders op onderwijscafé OPONOA, 26/10. Per vraag in volgorde van belangrijkheid (antwoorden zijn gewogen).
Bijlage bij verslag oudercafé OPONOA 26 oktober 2016 Aan : CvB, klankbordgroep (verspreiding bepalen in klankbordgroep) Betreft : Impressie en uitkomsten oudercafé 26 oktober 2016 Datum: : 28 oktober 2016
Nadere informatieDe workshop Solliciteren wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.
Workshop Solliciteren Solliciteren, vol vertrouwen aan de bak Je staat op een punt in je leven dat je op zoek gaat naar een baan. Je bent toe aan een nieuwe uitdaging of je bent genoodzaakt om iets anders
Nadere informatieEditie Opvoeden in je Buurt
Editie 2015- Opvoeden in je Buurt Het thema van de Week van de Opvoeding 2015 was Opvoeden in je buurt. Het thema werd door de partners van de Week van de Opvoeding uit een shortlist van 10 onderwerpen.
Nadere informatie