Grave gaat voor Groen

Transcriptie

1 Grave gaat voor Groen Projectenboek In de Kadernota 2015 is de volgende doelstelling opgenomen: Duurzaamheid moet een steviger plek krijgen binnen de eigen organisatie en planvorming van nieuwe projecten (bijvoorbeeld duurzaam bouwen of zonne-energie). De gemeente geeft het goede voorbeeld. Een duurzame uitstraling van de gemeente naar recreanten en bedrijven is daarbij van belang. Onder andere door bijvoorbeeld het faciliteren van elektrisch vervoer van zowel de auto als de fiets. De gemeente ziet veel meerwaarde in het samen optrekken met ondernemers. Op 28 oktober is gedurende een thema-avond een presentatie gehouden aan uw raad over verschillende mogelijke speerpunten en voorbeelden van projecten om deze doelstelling te realiseren. De visie doe enkele zaken goed dan veel half werd door de raadsleden gedeeld. Er zijn immers beperkte middelen en capaciteit aanwezig. Duurzaamheid is echter een erg breed begrip. Tijdens de thema-avond is duidelijk geworden op welke speerpunten en doelgroepen binnen dit thema wij ons moeten richten. Deze notitie is hier een uitwerking van. De volgende uitgangspunten worden gehanteerd bij het uitwerken van het thema duurzaamheid: - Met beperkte middelen en capaciteit zo groot mogelijk resultaat; - Geen visie met een stip op de horizon de uitwerking in de vorm van een projectenboek; - Het thema energie is speerpunt. Hoofdstuk 1. Inleiding uitwerking speerpunt energie 1 Energie Energie is een thema dat al geruime tijd veel aandacht krijgt in de media. Men wordt zich steeds meer bewust dat de conventionele energiebronnen vervuilend zijn en opraken. In de extreme weersituaties zien we steeds vaker de invloed van klimaatverandering. Om verdere klimaatverandering te beperken en de uitputting van grondstoffen voor te zijn is het noodzakelijk dat er kritisch gekeken wordt naar ons energiegebruik en wijze waarop wij energie produceren. Eind 2013 is een landelijk energieakkoord gesloten tussen 40 partijen in onze samenleving. Daarin zijn onder andere de volgende doelstellingen opgenomen: - In 2020 wordt 14% van ons energieverbruik op een duurzame wijze geproduceerd (nu zitten we op ruim 4%); - Energiebesparing van 1,5 % per jaar (in 2020 moet 100 Peta joule zijn bespaard, dit staat gelijk aan 1,5 miljoen huishoudens); - Aankomende jaren hiermee tenminste voltijds banen hiermee creëren. Feiten Grave *In 2013 hebben de Graafse huishoudens samen ongeveer 7,5 miljoen Euro gespendeerd aan hun energierekening. Dat is ruim 2000,- per huishouden; *Particulieren hebben in 2013 gezamenlijk ruim 14,3 miljoen kwh verbruikt. De totale opgewekte energie met zonnepanelen is kwh, dat is 3,2%. Op dit thema hebben wij verschillende projecten uitgewerkt. Deze projecten hebben wij gerangschikt in verschillende doelgroepen. A. Gemeentelijke Voorbeeldfunctie: De gemeente kan zelf iets aan doen door energie te besparen in haar eigen gebouwen of openbare verlichting of haar gebouwen te voorzien van zonnepanelen. De volgende projecten willen wij de komende jaren voorstellen om uit te voeren: 1. Energiebesparing in eigen gebouwen; 2. Duurzaam mobiliteitsplan; 3. Duurzaamheidsparagraaf; 1

2 4. Onderzoek mogelijkheden waterkracht bij de stuw. B. Burgers In de bestaande woningbouw is nog een enorm besparingspotentieel op het gebied van energie. 5. Energiebesparing in buurten en wijken (VNG subsidie); 6. Elektrisch laden voor auto en fiets; 7. Onderzoek haalbaarheid energie coöperatie. C. Verenigingen/Scholen De energierekening maakt een substantieel deel uit van de exploitatiekosten van sportverenigingen. Bovendien hebben sportverenigingen een maatschappelijk en ook educatieve functie en ontvangen subsidie van de gemeente. 8. Energiebesparing & zonnepanelen sportverenigingen (energiecoach); 9. Groene voetstappen. 2 Communicatie & Evaluatie Buiten dit programma bestaan al verschillende goede voorbeelden en particuliere initiatieven op het gebied van duurzaamheid in gemeente Grave. Tevens is bij verschillende organisaties interessante informatie beschikbaar over bijvoorbeeld subsidieregelingen of besparingstips voor inwoners, maatschappelijke instanties en bedrijven. Echter, waaraan het ontbreekt, is eenduidige communicatie hierover. Om duurzaamheid en energiebesparing bij de inwoners en bedrijven te stimuleren moet je als gemeente het goede voorbeeld geven en daarover vervolgens communiceren. Binnen het Land van Cuijk bestaan al verschillende communicatiemiddelen die hiervoor geschikt zijn. Het voorstel is om over bestaande duurzame initiatieven maar ook nieuwe projecten via dit format te communiceren. Een onderdeel hiervan is een webpagina op De evaluatie is de communicatie naar het college en de raad. Jaarlijks zal een voortgangsnotitie geschreven worden over de verschillende projecten waarin in een eenvoudig format de stand van zaken aan het college en de raad zal worden voorgelegd. 3 Lopende regionale projecten Eind 2014 heeft het Algemeen Bestuur van de ODBN besloten te stoppen met een regionaal samenwerkingsverband van de gemeenten uit Noord-Oost Brabant op het gebied van onder andere energie, klimaat en duurzaamheid. De ODBN heeft vervolgens een liquidatieplan opgesteld met een voorstel waarin het Regionaal Samenwerkingsbudget (RSB) jaarlijks met een x-percentage afneemt de komende 4 jaren. Vanaf 2019 hebben de gemeenten geen enkele financiële verplichting meer jegens ODBN op dit taakveld. Twee projecten lopen na de stopzetting van het RSB nog een periode door. Convenant duurzaam bouwen (loopt tot eind 2016) en Klimaatbestendig Land van Cuijk (loopt tot eind 2016). De kosten van deze projecten worden geschat op totaal ,-. De kosten en urenraming van deze lopende projecten zijn in het projectenboek opgenomen. 4 Benodigde middelen Zoals al eerder genoemd is door uw raad aangegeven dat er slechts beperkte middelen en uren beschikbaar zijn om de projecten uit te voeren. Hiermee is op de volgende manier rekening gehouden: - De projecten worden in een tijdspanne van vier jaar uitgevoerd; - De projecten worden zo veel als mogelijk uitgevoerd in samenwerking met de andere gemeenten in het Land van Cuijk. In oktober jl. heeft uw raad een raadsinformatiebrief ontvangen dat het college heeft besloten naar aanleiding van het vervallen van de samenwerking binnen regio Noors-Oost Brabant op het gebied van duurzaamheid, de samenwerking binnen het Land van Cuijk juist te versterken. De middelen die vrij komen uit de gestopte samenwerking worden volledig ingezet in de uitvoering van de projecten op het gebied van duurzaamheid. Dit zal in totaal om een bedrag gaan van ongeveer ,- over de jaren Er wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van subsidies en producten die beschikbaar worden gesteld aan gemeenten om projecten uit te voeren (bijvoorbeeld de VNG subsidie op het gebied van energiebesparing particuliere woningen). 2

3 3

4 Hoofdstuk 2. Projectenboek 1. Totaaloverzicht Projecten Nr. Project Benodigd Budget Benodigde uren ( ) 1 Energiebesparing in eigen gebouwen 7.500, Duurzaam mobiliteitsplan Nnb 75 (CGM*) 3 Duurzaamheidsparagraaf - 20 (CGM*) 4 Onderzoek waterkracht bij de stuw Energiebesparing in buurten en wijken VNG subsidie plus ,- 6 Elektrisch laden voor auto en fiets 4.000, Onderzoek haalbaarheid energie coöperatie 3.000, Energiebesparing & Zonnepanelen Nnb plus 200 sportverenigingen (energiecoach) ,- 9 Groene Voetstappen 1.000, Lopende regionale projecten , Communicatie & Programmamanagement 2.000,- 100 Totaal CGM: Dit zijn de benodigde uren om de doelstelling te realiseren voor gemeente Grave. Echter, Gemeente Cuijk en gemeente Mill & Sint Hubert hebben ook profijt van deze projecten. De totaal benodigde uren om deze twee projecten uit te voeren ligt hoger, echter die uren worden bij gemeente Cuijk en Mill & Sint Hubert in rekening gebracht en staan niet in deze tabel opgenomen. 2 Projectenboek 1. Energiebesparing in eigen gebouwen Verduurzaming van gemeentelijke gebouwen Eind 2018 is 5% energiebesparing in minimaal 3 gemeentelijke gebouwen gerealiseerd. realisatie In minimaal 3 gemeentelijke gebouwen worden slimme meters geplaatst en wordt het energieverbruik stevig gemonitord met behulp van een energiecoach. Hierdoor wordt al een energiebesparing verwacht. Tevens zal een energiemaatwerkadvies gemaakt worden van de gebouwen waarin staat welke energiebesparende maatregelen nog getroffen kunnen worden. Maatregelen die binnen 5 jaar terugverdiend kunnen worden, worden verplicht genomen (ongeacht wie de energierekening betaalt). Deze verplichting komt overeen met de verplichting die is opgenomen in het activiteitenbesluit waaraan bedrijven zich ook moeten houden. Intern: Afdeling Beheer en Afdeling Ontwikkeling Extern: Eventueel beheerstichtingen van de gebouwen 3 gemeentelijke gebouwen Nog niet duidelijk of en zo ja welke energiebesparende maatregelen uit het maatwerkadvies voortkomen die binnen 5 jaar terug te verdienen zijn en welke kosten hieraan verbonden zijn. Financiering Out of Pocketkosten: Installeren van slimmeters, invoeren energiemanagementsysteem en laten opstellen van een maatwerkadvies; 2.500,- per locatie. Dus in totaal 7.500,- Uren: 50 per jaar dus 200 in totaal Planning Doorlopend Duurzaam mobiliteitsplan Verduurzaming eigen wagenpark en werk-werk kilometers personeel -Meerjarig investeringsplan wagenpark CGM; -In % afname van ingediende dienstkilometers personeel. 4

5 realisatie Binnen CGM wordt een meerjarenplan opgesteld waarin het hele wagenpark van CGM inzichtelijk wordt gemaakt. van het plan is om na een x-aantal jaren tot een volledig duurzaam wagenpark te komen. De dienstkilometers worden teruggebracht door middel van investering in elektrische scooters en een carpooltool op social intranet. Intern: Afdeling Beheer, Afdeling Bedrijfsvoering, Afdeling Ontwikkeling Extern: - Werkorganisatie CGM Wijzigingen in de organisatie (bijvoorbeeld locaties) kunnen van invloed zijn op het behalen van de doelstelling. Financiering Out of pocketkosten: nog nader te bepalen en voor CGM Uren: 75 (Grave) Planning 2 de helft 2015 eind Duurzaamheidsparagraaf Duurzaamheid standaard integraal in alle beleidsvelden/projecten Duurzaamheid (people, planet en profit) wordt door middel van een aparte paragraaf benoemd in de vast te stellen beleidsvisies en projectplannen. realisatie In het format voor (nieuwe) projecten en beleidsvisies wordt standaard een paragraaf opgenomen waarin staat aangegeven op welke wijze duurzaamheid in de visie of plan is meegenomen. Dit kan op het gebied van energie zijn, groen etc. Deze paragraaf wordt overlegd met de medewerkers duurzaamheid. Intern: alle afdelingen Extern: - Werkorganisatie CGM Financiering 20 uren (Grave) Planning 2 de helft Onderzoek waterkracht bij de stuw Stimuleren van groene energieproductie Aan de hand van historische onderzoeksgegevens bepalen of het zinvol is om in de huidige energiemarkt te onderzoeken of waterkracht bij de stuw een rendabele business case kan opleveren. realisatie Aan de hand van oude onderzoeksgegevens en informatie van vergelijkbare al gerealiseerde projecten elders in het land een inschatting maken of het benutten van waterkracht bij de stuw in Grave een kans van slagen zou kunnen hebben in de huidige energiemarkt. Extern: - Stuw Grave Financiering 75 uren Planning 2016 realisatie 5. Energiebesparing in buurten en wijken Energiebesparing bestaande woningbouw 2 buurten/wijken zijn aan de slag gegaan met energiebesparing in het eigen woningen. VNG heeft in 2014 een subsidie aan de regio toegekend ter stimulering van energiebesparing in de bestaande woningbouw. Met deze subsidie worden producten ontwikkeld waarmee buurten en wijken zelf aan de slag kunnen gaan met energiebesparing in hun eigen woningen. De gemeente faciliteert en organiseert de eerste informatieavonden. Hier zijn beperkte kosten mee verbonden. Extern: Wijk- en dorpsraden 5

6 Er zijn geen actieve buurtbewoners te vinden die dit willen oppakken in de wijk. Financiering Out of Pocket: VNG subsidie ( 1.500,-) plus 1.000,- Uren: 75 uren Planning Eerste helft 2016 realisatie 6. Elektrisch laden voor auto en fiets Elektrisch rijden met auto en fiets stimuleren -Opstellen van laadpalenbeleid; -Realiseren van oplaadpunten in gemeente Grave. Elektrisch vervoer is in ontwikkeling. Steeds meer autobezitters stappen over op de elektrische auto. Echter, niet elke autobezitter kan op eigen terrein de auto opladen. Dit betekent dat in de openbare ruimte de auto opgeladen wordt. Het is belangrijk om hiervoor beleid op te stellen waarbij dit in goede banen wordt geleid. Oplaadpunten voor de auto en fiets zijn nodig om de ontwikkeling van elektrisch vervoer te stimuleren. De Provincie Noord-Brabant stelt elektrische laadpalen voor auto s beschikbaar. Echter, de inrichtingskosten van de parkeerplaats komen voor rekening van de gemeente. Tevens is budget nodig voor het realiseren van elektrische laadpunten voor fietsers. Intern: Afdeling Beheer en Afdeling Ontwikkeling Extern: - Financiering Out of Pocket: Subsidie Provincie Brabant ,- Uren: 50 Planning Doorlopend realisatie Financiering Out of Pocket: 3.000,- Uren: 75 Planning Onderzoek haalbaarheid energie coöperatie Een actieve groep burgers gaat zelfstandig aan de slag met productie van duurzame energie en energiebesparing in bestaande bouw. Oprichting van een energie coöperatie De gemeente initieert en organiseert de opstart van een actieve groep burgers en bedrijven die aan de slag willen gaan met de productie van duurzame energie en energiebesparing in bestaande bouw. De gemeente organiseert de eerste bijeenkomsten en faciliteert de groep tot aan de oprichting van bijvoorbeeld een energie coöperatie. Bij de eerste bijeenkomsten zal een expert nodig zijn op het gebied van energie coöperaties. Extern: Verschillende samenwerkingspartners Onvoldoende interesse bij burgers en bedrijven 8. Energiebesparing & Zonnepanelen sportverenigingen (energiecoach) Verduurzaming van verenigingsgebouwen Eind 2017 zijn op twee verenigingsgebouwen zonnepanelen geplaatst en is van vijf verenigingen die een subsidie ontvangen van de gemeente en beschikken over een eigen verenigingsgebouw of waarvan de gemeente zelf de energierekening betaalt een plan van aanpak opgesteld waarin inzichtelijk wordt gemaakt welke mogelijkheden er zijn tot energiebesparing. 6

7 realisatie Inzichtelijk wordt gemaakt wat de mogelijkheden zijn tot het plaatsen van zonnepanelen op verenigingsgebouwen inclusief de bijbehorende financiering. Er zijn verschillende mogelijkheden om zonnepanelen te financieren op verenigingsgebouwen; crowd funding, een combinatie met lokale bedrijven of een lening vanuit de gemeente. Inzichtelijk wordt gemaakt welke verenigingen met een eigen verenigingsgebouw gemeentelijke subsidie ontvangen. Vervolgens wordt een plan van aanpak opgesteld waarin energiebesparingsmogelijkheden (en daarmee exploitatievoordelen) worden benut. Hiervoor is het mogelijk dat extern technisch advies benodigd is. en Beheer Extern: Verenigingen Er zijn geen geschikte daken voor het plaatsen van zonnepanelen. Financiering Out of Pocket: nnb plus ,- Uren: 200 Planning 2016 en 2017 (eventueel uitloop 2018) realisatie Financiering Out of Pocket: 1.000,- Uren: 30 Planning 2016 en Groene Voetstappen Stimulering van leerlingen en ouders om te voet of met de fiets naar school te gaan. 4 basisscholen hebben minimaal een keer meegedaan met de actie Groene Voetstappen Te voet of met de fiets naar school is veiliger, gezonder en ook beter voor het milieu. De actie Groene Voetstappen wordt jaarlijks georganiseerd door het Klimaatverbond. Een week per jaar wordt in de Week van de Vooruitgang hier aandacht aan besteed. De gemeente faciliteert scholen om hieraan deel te nemen door het kopen van onderwijsmateriaal en organiseert een leuke afsluiting met de scholen. Extern: Basisscholen Basisscholen willen niet hieraan deelnemen. 10. Lopende regionale projecten Uitvoering en afronding van lopende regionale projecten. - Convenant duurzaam bouwen: dit convenant is met veel verschillende partijen afgesloten en loopt tot eind De gemeente komt tot die tijd haar verplichtingen na; - Klimaatbestendig Land van Cuijk; Het klimaat verandert en dat uit zich onder meer in een toename van heftige regenbuien, gevolgd door langdurige droogte en hogere temperaturen. In dit project buigen de gemeenten, waterschap Aa en Maas en de provincie Noord-Brabant zich over de mogelijkheden om hierop in te spelen. realisatie Extern: Waterschap, Provincie, Woningbouwcoöperatie, Bouwpartijen Regio Financiering Out of Pocket: ,- Uren: 75 Planning Doorlopend

8 realisatie Financiering Out of Pocket: 2.000,- Uren: 100 Planning Doorlopend Communicatie & Evaluatie Communicatie rond alle duurzame initiatieven in gemeente Grave Bestaande en nieuwe duurzame initiatieven van externen en gemeentelijke organisatie duidelijk zichtbaar. Informatie over subsidieregelingen, besparingstips en dergelijke voor inwoners en bedrijven uit Grave is makkelijk te vinden. Inrichten van een webpagina waarin alle duurzame initiatieven zichtbaar zijn. Communiceren volgens een format: Grave gaat voor Groen. en Afdeling Publiek Extern: Duurzame particuliere initiatieven 8