SPITTER, SPETTER, SPATER, LEKKER IN HET WATER!

Transcriptie

1 B E L NIEUWSBRIEF Bewonersvereniging EVA Lanxmeer - jaargang 8 nr 3 - mei 2005 Redactioneel Onze buren ontdekten onlangs in hun klimop een merelmoeder met een jong. Het nest was vernuftig gecamoufleerd en is gelukkig tot nog toe aan de aandacht van katten en andere ongewenste bezoekers ontsnapt. Nieuw leven in de hof! Bij al het leven dat er al is! En waar leven is, is beweging, activiteit, dynamiek. Van de eerste tot en met de zoveelste fase. Van actuele werkelijkheid tot toekomstdromen en ontwerpen. U leest erover in deze dikke editie. Voor allen die verhinderd waren, treft u een zeer compleet verslag van de BEL jaarvergadering. We gunnen u weer een kijk op mensen, vogels en zelfs auto s in de wijk. In het Kwarteel ontsprongen een tweetal beeldende en bloemrijke gedichten en we kunnen u ditmaal zelfs twee columns opdienen. Al met al biedt de veelzijdige inhoud opnieuw zicht op de actieve gemeenschap die we hier met elkaar vormen. De redactie ziet uw reacties graag tegemoet. Veel leesplezier! Henk Fonteyn Inhoudsopgave Redactioneel Spitter, spetter, spater Het kan altijd erger (column) Notulen ALV Gratis planten 16 mei fietsen voor Tanzania Milieudefensie Kijk op de wijk Wijk in voorbeeldboek Stir/IPSV EVA-centrum De luchtendans Natuur in de wijk Kaartjes Energy Check Han Sloots Eva-literair Terra Bella gaat voor wijkmilieukeurmerk Pinkstervuur Vraag het Vitens Citizens Multi-National (CMN) ontwikkelingen Werfterp en kantorenwerf Paradise regained Vraag en aanbod Speeltoestellen Dieren in de wijk Colofon/agenda SPITTER, SPETTER, SPATER, LEKKER IN HET WATER! Nou ja, bijna dan. Eerst spitten en dan spatten. Gelukkig wordt er weer gewerkt aan de waterspeelplaats aan de Anna Blamanweg. Eerst Van Santen voor het nodige grondwerk, daarna komt Copijn de rest aanleggen en tot slot zal er door de kunstenaar Paul van Dijk samen met vrijwilligers aan de verfraaiing & afwerking worden gewerkt. Nog even en de zomer kan beginnen! pomp voor de waterspeelplaats 1

2 HET KAN ALTIJD ERGER Begin april schrok ik me de pleuris. Niet van de langverwachte WOZ-beschikking, ook al werd de woning waarvoor we ooit een klein vermogen hebben neergeteld voor zo n belachelijk laag bedrag getaxeerd dat het begrip marktconform een verrassende lading kreeg. We hadden het kunnen weten, want het is bij ons al tijden de gewoonte tijdens de afwas meerstemmig de inmiddels getoonzette inventarisatielijst van de werkgroep bouwgebreken te zingen met als refrein: Ik lach me kapot - de goot is verrot maar ik was al zot - dankzij het afschóhóhóót. Dus bevreemdt het ons niet dat de WOZ-taxateurs bij gebrek aan beter vergelijkingsmateriaal niets anders rest dan voor deze verzameling houtskeletten een half ingezakte zespersoons blokhut op de voormalige camping De Welborn op onduidelijke gronden omgedoopt tot Parc Beaugarde, terwijl er toch weinig moois te zien is - als referentie te gebruiken. Ik schrok zeker niet van de jaarafrekening van Vitens die, de onheilspellende aankondiging van de waterboer zelf ten spijt, bij ons gewoon op een heel verantwoord eindcijfer uitkwam. Maar ja, wij huldigen dan ook het standpunt dat je best kunt volstaan met één douchebeurt per week je bent dan tenminste enigszins toegerust voor als je nog eens in het verzorgingscircuit terechtkomt waar één keer douchen als luxe wordt beschouwd. De vorstelijke beloning van het Nuon-geboefte en dat allemaal dankzij onze teruggeleverde energie, ik nam het voor kennisgeving aan. Maar dan opeens: Jij! Met een kruiwagen! Dat kan niet wáár zijn! Zucht, dat was het dan, wég het zorgvuldig opgebouwde imago van coole gozert en dat allemaal omdat twee buren, ik en een kruiwagen op één zelfde moment op één zelfde punt samen kwamen. Drie jaar heb ik met succes mijn aanwezigheid in dit ecodurp voor ieder die het maar horen wil gerechtvaardigd met het was het idee van mijn vrouw en ach, om zoiets nu gelijk aan te grijpen om een punt achter de relatie te zetten om in één adem door te gaan met dat ik natuurlijk altijd wel een goed excuus heb om niet samen te hoeven tuinieren, me tijdig afmeld voor die eindeloze vergadersessies (met gebak van verantwoord geplukte Vitensappels vooraf en holistisch navelstaren toe) en dat het noooiiit in me op zal komen met de voeten in de zandbak te zitten omdat dat het wijgevoel vergroot Maar dan, één slordig gepland ritje met de kruiwagen - en dat alleen om thuis even de toffe echtgenoot uit te hangen - en ik hoor er helemaal bij. Want zo gaat dat hier: je hoeft maar drie meter met een spade over je schouder te lopen en het is meteen van hé buurrrrmannn, lekkerrrr klussennn! Wat ik ook bedenk om er onderuit te komen bozer kijken dan een lid van een deathmetalband, drie keer per dag een pizzakoerier bestellen en hem het verkeerde huisnummer geven zodat ie eindeloos met de volgens goed gebruik lekke uitlaat rondjes scheurt en hardop overwegen zelf een derde én vierde auto erbij te nemen - ik hoor enkel nog: buurrrmannetjo! Een nachtmerrie was het, die ik, zo ben ik ook wel, slechts een enkeling toewens. Op zeker moment ontwaakte ik, stommelde half verdoofd de trap af, plukte de kranten van de mat en, het was een zaterdag, bladerde gedachteloos door het Volkskrant Magazine met Paul de Leeuw voorop. Wat ik binnenin aantrof maakte in één klap mijn dag goed: de reportage over dat angstaanjagende ecodorp in Delfgauw met de fantastische tussenkop de trampoline schuiven we even door. Tevreden trok ik overall en klompen aan, gooide de spa over de schouder en ging dronken van geluk dat fijne Betuwse onkruid te lijf. Het kan altijd erger, bedacht ik me, en zo lang we dit onder ons én de Volkskrant buiten de poorten houden is er weinig aan de hand. Bram van Schaik, ook uw buurman (gelieve niet verder te vertellen) 2

3 NOTULEN ALV BEWONERSVERENIGING EVA-LANXMEER 23 MAART 2005 Notulen zijn altijd in meer of mindere mate een persoonlijke weergave van de degene die tijdens een bijeenkomst of vergadering probeert op te schrijven wat er wordt gezegd. Deze notulen zijn niet zozeer een letterlijk verslag, maar ze geven in grote lijnen weer waar het die avond over ging. Soms achteraf aangevuld door de schrijver, aangeduid met (RO). Kees van der Zwaard heeft zich schriftelijk afgemeld. De agenda voor deze vergadering wordt vastgesteld: A. Welkom B. Verslag kascommissie over financiën 2003 en 2004 C. Terugblik op 2004 en vooruitblik naar 2005 D. Lening voor arbitrage bouwgebreken E. Huishoudelijk reglement F. Begroting 2004 G. Pauze H. Jaarplan Terra Bella I. Nieuwe en afgetreden bestuursleden J. Rondvraag K. Stand van zaken EVA-centrum L. Sluiting Er zijn 38 leden (deels) aanwezig, van wie zeven huidige en toekomstige bestuursleden, en vier leden van de Groengroep. De verdeling over de woonclusters is als volgt: Nesciohof 4 Vasalishof 5 Toon Hermanshof 6 Lodewijk van Deysselhof 3 Pioniersveld 2 Kwarteel 12 Peijnenborgh-woningen 4 opmaat-woningen 0 buiten de wijk 2 A. Welkomstwoord en vaststelling notulen Dagvoorzitter Jaap van der Ham verwelkomt de aanwezigen en vraagt of er nu al punten voor de rondvraag zijn. André van der Leur heeft er twee. Die mag straks als eerste en is in ieder geval verzekerd van spreektijd. De notulen van de ALV van 24 april 2004 worden vastgesteld. Wel wordt opgemerkt dat de uitslag van het stoplichtspel ontbreekt, en dat zulks jammer is. Het is ook een beetje typerend voor BEL-initiatieven: ze starten enthousiast, maar er is geen vervolg. De conclusie van het stoplichtspel komt trouwens bij punt C aan de orde. B. Goedkeuring financiën 2003 en 2004 plus installatie kascommissie Het financiële jaarverslag van 2003 en 2004 wordt goedgekeurd. In 2003 was er geen kascommissie ingesteld. Cees Steijlen en Kees Kil zijn vorig jaar gevraagd om zitting te nemen, en ze hebben het werk degelijk en met enthousiasme gedaan. We waren het overzicht soms een beetje kwijt. Hulde voor zoveel vakmanschap en bedankt! Het financiële jaaroverzicht van 2003 en 2004 is in hernieuwde versie op de website te downloaden. Deze versie is op de dag van de ALV tot stand gekomen. De belangrijkste feiten zijn: - het secretariaat vraagt geen vergoeding meer; - de Nieuwsbrief kost bijna de helft van wat er jaarlijks aan geld binnenkomt; - Terra Bella heeft minder gekost dan begroot en zegt zelf in 2005 zijn eigen broek op te kunnen houden; - we hebben voorgeschoten aan bewoners die hun bouwgebreken via arbitrage vergoed willen krijgen; - en ondanks dat we dat bedrag deels terug zullen ontvangen, maar in de boeken dat bedrag niet hebben opgenomen, daalt het eigen vermogen licht. Cees Steijlen blijft in de kascommissie en Ed Zijlemaker gaat hem vergezellen. Cees krijgt voor zijn werk de afgelopen week nog een cadeautje, en Kees Kil, die niet meer in de kascommissie terugkeert, ook. C. Terugblik op 2004 en vooruitblik naar 2005 De opdracht van de ALV van 2004 aan het bestuur was om meer aandacht te hebben voor de uitgangspunten van de wijk en die ook uit te dragen. Dit was ook de uitkomst van het toen gespeelde stoplichtspel: op alle punten scoort de BEL goed, behalve op dat ene punt. Het jaar ervoor diende het bestuur juist meer oog te hebben voor de dagelijkse problemen en gang van zaken in de wijk, en zich minder te richten op de uitgangspunten en de daarop gebaseerde toekomstplannen. We hebben beide in 2004 gecombineerd. We hebben geprobeerd alsnog huishoudwater geleverd te krijgen. Toen dat niet zou lukken hebben we de redenen daarvoor bij de leverancier en de Rijksoverheid achterhaald. We zijn naar Wijnbergen (de nieuw te bouwen ecowijk in Doetinchem) geweest om de 3

4 bewonersvereniging daar te vertellen over de organisatie en sociale structuur van onze eigen wijk. We hebben meegedacht met de initiatiefnemers en betrokken bedrijven om een haalbare biogasinstallatie te krijgen. Dat laatste is al een combinatie van uitgangspunten uitdragen en de belangen van bewoners behartigen. Want bij een installatie die ons geld kost of overlast bezorgt is niemand in de wijk gebaat. Die kritische houding hebben we ook bij de plannen van de Gemeente voor het Stationsgebied. Op de dag van de ALV stond een ingezonden brief van de BEL in de Culemborgse Courant (dat was te danken aan de goede relatie tussen een opmaat-bewoner en de plaatselijke journaliste). En die kritische houding hebben we nu ten aanzien van de projectgroep. Het lijkt er op dat er voor de BEL niet zo veel meer te participeren valt. Maar we willen wel geïnformeerd worden over de nieuwe en bestaande plannen voor ontwikkeling van de wijk Lanxmeer. Er valt voor de BEL niet veel te sturen (als dat in het verleden al mogelijk was), maar bijsturen en op de rem trappen kan wel. Lambik Swinkels constateert bij bewoners een grote behoefte aan informatie over (bouw)plannen rondom hun eigen woningen in de tweede fase. Hiermee is het eerste punt van André s rondvraag meteen behandeld. De BEL moet beloofde initiatieven van de projectgroep niet afwachten en wordt gevraagd samen met de BCW een avond te organiseren. Marleen Kaptein heeft het slechte functioneren van de projectgroep bij de nieuwe wethouder van ruimtelijke ordening aangekaart. D. Goedkeuring lening voor arbitrage bouwgebreken Het bestuur is geen toverfee die de problemen van bewoners oplost zo stelt de voorzitter. Ieder is verantwoordelijk voor zijn eigen daden, ook bij het kopen van een huis. En buren kunnen elkaar bij tegenslag ook helpen. Maar de gebreken aan de woningen in een van hoven zijn van dien aard dat bewoners steun verdienen van de hele wijk, vinden wij. Ook omdat de woningbouw experimenteel van aard is, en wij als wijk de financiële middelen hebben. Daarom willen we naast de solidariteitsbijdrage aan alle getroffen bewoners, aan vier van hen een lening van verstrekken om de bouwgebreken via arbitrage vergoed te krijgen. De voorwaarden voor de lening en nadere informatie staan genoemd in de bijbehorende stukken. Hans Kunstman, van de verenigde huiseigenaren uit die hof, stelt dat de lening direct wordt terugbetaald voor dat deel waarin bewoners in het gelijk worden gesteld. Daarvoor gelden de termijnen van terugbetaling dus niet. De vergadering gaat akkoord met de lening en waardeert de steun die het bestuur aan bewoners geeft. E. Goedkeuring huishoudelijk reglement Gedurende de oprichting van stichting Terra Bella werd ons door de betreffende notaris duidelijk gemaakt, dat de BEL in haar huishoudelijk reglement de relatie tussen BEL en Terra Bella diende vast te leggen. Er was echter nog geen huishoudelijk reglement. Dus we zijn begonnen die zaken op te schrijven die in de loop der jaren gewoonte zijn geworden. Daar hoeft geen notaris aan te pas te komen, ook niet voor adviezen. Die kennis blijkt ook onder bewoners aanwezig. De relatie BEL Terra Bella staat nog steeds niet in het huishoudelijk reglement beschreven, dus dat gaat nog gebeuren. En het artikel over rangnummers werd als niet volledig beoordeeld. De vergadering keurt de letterlijke tekst van het huidige reglement goed, onder voorwaarde dat het artikel over de rangnummers wordt geschrapt. Er ontstaat een discussie over de status van BEL-leden die hun contributie niet betalen. In het huishoudelijk reglement staat dat zij lid blijven, mits ze in de wijk wonen. Tenzij ze zich als lid afmelden. Leden van buiten die niet betalen worden na twee herinneringen als lid geschrapt. Iedereen in de wijk blijft de Nieuwsbrief ontvangen, lid of niet. Een ludiek voorstel om aan niet-betalende leden ( leden met schuld ) een zwart-wit versie van de Nieuwsbrief te verstrekken wordt niet in stemming gebracht. F. Goedkeuring begroting 2005 De begroting, inclusief de verlaging van de contributie, wordt goedgekeurd. Jan Tempelman stemt tegen. Dat klinkt erg eenzaam, maar er wordt niet hoofdelijk gestemd. Expliciete tegenstemmen worden niet zichtbaar, tenzij de betreffende persoon dat wenst, zoals in het bovenstaande geval. Een lagere contributie gaat nauwelijks ten koste van de reserve, die ruim is. We hebben voor 2005 geen concrete doelen die geld zouden kosten. De begroting is te raadplegen op de website. Marleen Kaptein vraagt of de BEL bereid is om de actualisatie van de standaard projectfolder mede te financieren. De voorraad is op, en de teksten dateren nog uit We nodigen haar daarvoor op een bestuursvergadering. 4

5 G. Benoeming nieuwe en dechargering huidige bestuursleden We waren in 2004 met zes benoemde bestuursleden, plus een toegevoegd bestuurslid: iemand die het interessant vond om mee te doen. Deze persoon, Erica Delgorge uit het Kwarteel en kunsthistorica, is nu benoemd als bestuurslid. Wanneer zich nog een bewoner van zowel de Lodewijk van Deysselhof, de opmaatwoningen als de Peijnenborghwoningen aanmeldt, dan gaan we kijken wie er terugtreedt: iemand uit de Nesciohof of uit het Kwarteel. Er mogen niet meer dan negen bestuursleden zijn. I. Goedkeuring jaarplan groenbeheer 2005 Terra Bella presenteert de wijze waarop het groenbeheer vorm gaat krijgen. Wat gaat de Stichting samen met de Gemeente doen, maar vooral, wat gaan wij als bewoners zelf onderhouden en wat doet de Gemeente? Zelf onderhouden kan ook betekenen dat wij opdracht geven om iets te laten doen. Als voorbeeld wordt een te beheren gebied getoond: de Frederik van Eedenlaan. De Gemeente maait de wadi s, maar wij beheren de rest. Dat betekent zelf wilgen knotten, zelf zwerfvuil opruimen, zelf maaisel afvoeren, en zelf het maaien van de bermen uitbesteden. Bijvoorbeeld aan de Gemeente of aan de Stadsboer/proeftuinbeheerder. Dus wanneer de wadi s worden gemaaid, beslissen wij niet. Wanneer de bermen worden gemaaid beslissen wij wel. Zie de website voor de diverse presentaties en documenten. Financiën Over de financiering is weinig discussie. Het is de allereerste begroting, en de Stichting zelf heeft ook geen vergelijkingsmateriaal. De verwachting is dat zelf beheren een aardige winst oplevert, want de overhead die de Gemeente heeft, heeft Terra Bella niet. We krijgen het bedrag dat de Gemeente uitspaart, maar wij hoeven daar zogezegd geen gemeentehuis van te verwarmen, of de receptioniste en afdeling P&O van te betalen. We zien na een jaar wel hoe het is gelopen, en pas dan kan de Stichting een goed onderbouwde begroting indienen. De vergadering keurt de huidige begroting het jaarplan met beheeractiviteiten goed. We hebben alle vertrouwen in de Stichting. Lambik Swinkels, secretaris van Terra Bella, stelt voor om de kascommissie die de BEL controleert, ook Terra Bella te controleren. Daar is nu geen besluit over genomen. De omzet van Terra Bella is vijfmaal zoveel als van de BEL. Plus dat de Stichting belastingplichtig is. Joop Verweij vraagt om het overschot niet te groot te laten worden. Dan zou de Gemeente kunnen denken dat we met minder geld ook wel uit kunnen. Terra Bella antwoordt dat overschotten weer in het gebied geïnves teerd worden. Of aan een door Jan Tempelman gewenste professionele appelpers besteed kan worden. Samenwerkingsverbanden Gevraagd wordt of scholengemeenschap Lek en Linge bij het beheer betrokken wordt. Kunnen ze mooi beginnen met het opruimen van hun eigen zwerfvuil, klinkt het uit de zaal. Terra Bella antwoordt dat deze insteek weinig motiverend zal werken, en dat leukere activi - teiten het besef om de omgeving schoon te moeten houden eerder zullen vergroten. De waterpeilmeter, die we samen met Vitens (die hem betaald heeft) feestelijk in gebruik gaan nemen, wordt door Lek en Linge geadopteerd. Bij die waterpeilmeter horen ook lespakketten. Marleen Kaptein vraagt hoe de relatie tussen Terra Bella en de Stichting Caetshage is. Lambik antwoordt dat de Gemeente het gebied van de stadsboerderij nu nog onderhoudt, omdat er geen stadsboer is. Bernard Overgoor deelt mee dat de Stichting (Caetshage) nu op sterkte is, en dat er een sollicitatieprocedure is gestart om een stadsboer te benoemen. J. Rondvraag - André van Leur stelt een heikel onderwerp aan de orde: de parkeeroverlast in het pioniersveld. Bewoners zetten hun auto( s) niet op de centrale parkeerplaats neer, maar op de bouwweg. Daar zijn redenen voor: het gebied is nog lang niet ingericht, sommige huizen liggen relatief ver van de parkeerplaats, er is enkele malen ingebroken in gloednieuwe auto s. Gevraagd wordt of de Werkgroep Verkeer daar niet iets aan wil doen. Maar die werkgroep bestaat uit te weinig personen, is het antwoord. André wil er zelf wel zitting in nemen (blijkt na de vergadering, RO). 5

6 - Joop Verweij vraagt of het concept van de Turby al bij het bestuur bekend is. Plaatsing van een of meer van die kleine windmolens zou de wijk weer iets bijzonderder maken. Ed Zijlemaker van de Werkgroep Energie & Installaties antwoordt dat er binnen de werkgroep aandacht voor is, maar dat het te prematuur is om daar mededelingen over te doen. - Niek Hazendonk vraagt of het bestuur aandacht heeft voor de plaatsing van ondergrondse vuilcontainers, en of zij er bij de Gemeente en de AVRI voor kan zorgen dat onze wijk een hoge prioriteit krijgt. We hebben er zeker aandacht voor, maar plaatsing van ondergrondse Gft-containers kan de aanleg van een biogasinstallatie dwarsbomen, omdat die een andere manier van aanlevering van Gft-afval vergt. We gaan de diverse keuzemogelijkheden op papier zetten. Dan kan er beter over gediscussieerd worden. K. Stand van zaken EVA-centrum De ontwikkeling van het EVA-centrum is een kleine tien jaar gaande. De stand van zaken ten opzichte van de laatste mededelingen daaromtrent, voorjaar 2004, zijn: - het ontwerp van het gebouw is gewijzigd; - naast belangstelling van Rijksoverheden en de Provincie wordt nu samengewerkt met de Landbouwuniversiteit Wageningen (of hoe die nu mag heten); - het centrum is een van de vijf beschreven voorbeeldprojecten in een boek van de StIR (Stichting Intensief Ruimtegebruik); - het haalbaarheidsonderzoek van Lagroupe is positief; er blijft plek voor een hotel met circa zestig bedden en voor conferentiezalen; - partijen uit het bedrijfsleven willen investeren; - er is zicht op exploitanten die juist in het weekend voor inkomsten kunnen zorgen. Vlak voor of na de zomervakantie wil de Stichting een informatieavond voor wijkbewoners houden. Samenvatting in één zin De vergadering eindigt om uur. Vorige keer lukte het om een ALV in één zin samen te vatten. Daarom nu een praktisch advies. Kan de voorzitter van de vergadering vijf minuten voor de pauze een geheim teken geven, zodat iemand de knop van het koffiezetapparaat en de waterkoker vast aan kan zetten? Rudi Oortwijn, secretaris BEL Abonneer u op de notulen van het BELbestuur. Agenda en notulen van vergaderingen van het BEL bestuur stonden tot voor kort op de BEL website. Voortaan kunnen geïnteresseerden zich abonneren op agenda en notulen. De documenten worden dan direct na het verschijnen per aan u toegestuurd. U kunt zich aanmelden bij Rudi Oortwijn: oortwijn@inn.nl. GRATIS PLANTEN! Op een zonovergoten lentezondag hebben verschillende bewoners van Lanxmeer met elkaar planten geruild. Bewoners van met name Toon Hermanshof, Van Deijsselhof en Vasalishof hadden hun weldadig groeiende planten in potten en zakken klaargezet om weg te geven aan bewoners van Kwarteel, Lovelingpad en Willem Kloospad. Planten zoals schoenlappersplant, vergeet-me-nietjes, geraniums, margrieten, aardbeienstekjes, gras - en rietsoorten en handige bodembedekkers. Dit jaar merkten we dat het vooral nog eenrichtingsverkeer was tussen de mensen met volle tuinen en zij die volop met de tuinaanleg bezig zijn. Vraag en aanbod bij elkaar brengen leverde ook 1 op 1 uitruil op: "Ik heb heel veel stokrozen in m n tuin, wat heb jij in de aanbieding?" Het was een ruilmiddag waarbij alle partijen uiteindelijk blij naar huis en tuin terugkeerden. Monique Dijkers (Toon Hermanshof 19), links Sandra Wormgoor (Toon Hermanshof 13) P.s. Heb je deze middag gemist, maar wil je toch nog planten uitruilen? Bel dan aan bij de contactpersonen van de plantenwerkgroep van de Van Deysselhof: Sandra de Wolff (Slauerhoffpad 11) of Monique de Man (Slauerhoffpad 7) 6

7 FIETSEN VOOR EEN TECHNISCHE SCHOOL IN TANZANIA Op tweede pinksterdag, 16 mei a.s., organiseert de werkplaats voor de Derde Wereld in samenwerking met enkele vrijwilligers weer de jaarlijkse fietstocht. Dit jaar fietsen we voor een nieuwe afdeling elektrotechniek bij de technische school in Makoka (krottenwijk in Dar Es Salaam). Er zijn nu vier afdelingen gerealiseerd, nl. kleding maken, timmeren, metselen en machinale houtbewerking. Met deze laatste afdeling verdient de school nu geld om zichzelf te kunnen financieren. De leerlingen maken in hun opleiding ramen en deuren en kozijnen en ook meubilair voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. De tocht start bij de werkplaats (Anna Blamanweg 26) en is ongeveer 25 à 30 km lang. Ergens in het midden van de tocht is er een stop voor een kopje Derde Wereld koffie of frisdrank. De tocht eindigt weer bij de werkplaats aan de Anna Blamanweg waar u een aandenken aan de tocht ontvangt. Ook is het mogelijk om de werkplaats te bezoeken en foto s te bekijken van de voortgang van het project, want in de maand april bezochten we de school in Makoka. Inschrijven voor de fietstocht tussen en uur. Inschrijfgeld volwassenen 5 euro, kinderen 2,50 euro. Uw inschrijfgeld wordt verdubbeld door het Ministerie van ontwikkelingssamenwerking. Wij hopen op mooi weer en veel deelnemers. Corrie en Henk van Kesteren Anna Blamanweg 26. De werkplaats MEDEDELINGEN MILIEUDEFENSIE CULEMBORG MAART 2005 Raadsfracties benaderd Het College van B&W heeft haar visie gegeven op de ingekomen reacties inzake de plannen voor de Stationsomgeving. Omdat het College onvoldoende tegemoet komt aan onze twijfels en bezwaren hebben we de raadsfracties een brief gestuurd, waarin we een en ander extra onder de aandacht brengen en nader toelichten. Voor het stationsgebied vragen we naast maat regelen gericht op beperking van het autoverkeer een onderzoek naar alternatieven voor de toegangsweg via EVA-Lanxmeer. Wat dit laatste punt betreft ondersteunen we de eisen van de Bewonersvereniging EVA- Lanxmeer. Fietstocht Fietstocht naar de biologische boer op zaterdag 25 juni. Milieudefensie Steunpunt Culemborg Han Horstink Tel milieudefensie.culemborg@planet.nl 7

8 KIJK OP DE WIJK Van Mirjam, Marc, Kim en Roos vanuit het Rosalie Lovelingpad. Hier kwamen wij vandaan (eerste verdieping). De bakfiets hebben wij meegenomen, ideaal voor Amsterdam maar is ook hier heel praktisch. Wij kwamen voor een ruimer huis (met bad), het buiten, de tuin, de natuur, en iets van gezamenlijke verantwoordelijkheid voor je directe woonomgeving. Dit is wat wij inmiddels al hebben gevonden: Wij zijn benieuwd wat onze overburen, Han en Charlotte, als bewoners van het eerste uur van de Serrewoningen hebben gevonden in onze wijk. 8

9 EVA LANXMEER IN VOORBEELDENBOEK DUURZAME STEDENBOUW VAN STIR EN IPSV Tijdens de landelijke StIR manifestatie in De Doelen in oktober 2000 ontvingen wethouder Jur Marringa en ik uit handen van de heer Kokhuis, Directeur-generaal Volkshuisvesting, het certificaat Voorbeeldproject 2000 voor de integrale en duurzame ontwikkeling van de wijk EVA-Lanxmeer. StIR is de naam van het programma Stimulering Intensief Ruimtegebruik dat door VROM destijds is ingesteld. In totaal zijn er zo'n 230 projecten die een financiële bijdrage uit de StIR of het IPSV programma hebben ontvangen. Groot was daarom de verrassing dat de ecologische wijk EVA-Lanxmeer als één van de vijf projecten is geselecteerd, om uitgebreid beschreven te worden in het Voorbeeldenboek in kader van het Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw. Het boek komt eind april uit. Stichting EVA heeft er 100 besteld! Het komt op een perfect moment nu de ontwikkeling van het EVA Centrum in een stroomversnelling is gekomen. Enkele citaten uit de brochure van het boek: - 'De beschrijving van vijf duurzame stedenbouwkundige projecten in Nederland vormt het hart van Duurzame Stedebouw, voorbeelden, perspectieven en aanbevelingen. - Het zijn 5 zeer uiteenlopende projecten, geselecteerd uit de ruim 200 voorbeeldprojecten van de Stimuleringsregeling Intensief Ruimtegebruik (StIR) en het Innovatie Programma Stedelijke Vernieuwing (IPSV): - de herontwikkeling van de naoorlogse wijk Schalkwijk te Haarlem; - de ecologische woonwijk 'avant la lettre' op de stationslocatie EVA-Lanxmeer te Culemborg; - de herontwikkeling van het terrein van het voormalige gemeentelijke waterleidingbedrijf in Amsterdam-West; - de herontwikkeling van twee voormalige bedrijventerreinen voor metaalbewerking De Hutten in het dorp Ulft in de gemeente Gendringen in de Achterhoek; - het duurzame bedrijventerrein Bedrijvenstad Fortuna te Sittard.' Het boek wil laten zien dat stedenbouw en duurzame ontwikkeling heel goed samengaan. Beide hebben de lange termijn en het gemeenschappelijk belang voor ogen. Het voorbeeldenboek is een belangrijke vervolgstap op het Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw dat verscheen in Duurzame Stedebouw, voorbeelden, perspectieven en aanbevelingen is gemaakt door de Werkgroep Duurzame Stedelijke Ontwikkeling, een breed samengestelde groep deskundigen van de beroepsverenigingen BNSP en NVTL, in opdracht van het Ministerie van VROM, de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting, de Novem en Habiforum.' Marleen Kaptein - Stichting E.V.A. HET EVA CENTRUM - 'DE LUCHTENDANS'.. Toen wij begin 1996 met de Gemeente van start gingen om gezamenlijk de wijk EVA- Lanxmeer te realiseren, verscheen er een artikel van de historicus Bert Blommers in de Culemborgse Courant over de geschiedenis van het 'gerecht' Lanxmeer, dat in de middeleeuwen in bezit was van heer Gijsbert van Caets, die er een versterkt huis bouwde. Het 'hofstad Caetshage met tien morgen land', wordt voor het eerst in 1317 vermeld. De contouren van de vindplaats van het kasteeltje zijn nu in de Stadsboerderij Caetshage bewaard en gemarkeerd door een muurtje van kloostermoppen. Wat mij in het artikel van Bert Blommers ook intrigeerde was het verhaal over een Zaagmolen met de naam 'De Luchtendans' die eeuwen geleden in Lanxmeer heeft gestaan. Het leek me een mooie naam voor het EVA Centrum voor Integrale Ecologie, dat samen met de stadsboerderij de pijlers vormde onder de plannen voor de wijk. Dat was ruim negen jaar geleden 9

10 Tijdens de jarenlange samenwerking met de Gemeente lag het accent geheel op het ontwikkelen van het integrale stedenbouwkundig plan voor de wijk en het bouwen van de woningen. De realisatie (en de exploitatie) van het EVA Centrum en de stadsboerderij vond de Gemeente, gezien de landelijke doelstellingen van Stichting E.V.A., niet op haar weg liggen. Wel juichte de Gemeente beide plannen toe. Zij was in principe bereid om de grond te subsidiëren - en wat de stadsboerderij betreft de grond zelfs speciaal aan te kopen. Voorlopige schets van het EVA Centrum & Hotel, met restaurant en theetuin aan het water. Nu de ontwikkeling van het multifunctionele EVA Centrum als laatste onderdeel van de wijk in zicht komt, geef ik hier graag nog eens een overzicht van de doelstellingen en de verschillende functies die er gepland zijn. Zelf krijg ik bij de gedachte aan het EVA Centrum altijd een gevoel van 'licht, lucht en ruimte', zowel letterlijk als figuurlijk. De naam 'De Luchtendans' vind ik nog net zo mooi klinken als negen jaar geleden Het EVA Centrum voor Integrale Ecologie en maatschappelijke vernieuwing - een gebouw dat universe le waarden uitstraalt en een eigen verhaal van duurzaamheid vertelt. Het EVA Centrum voor Integrale Ecologie is bedoeld als multifunctioneel en educatief centrum waar 'duurzaamheid' in alle facetten zintuiglijk ervaren kan worden. Een gebouw als inspiratiebron voor brede groepen in de samenleving en een gebouw dat haar eigen verhaal van duurzaamheid vertelt aan de bezoekers die er kortere of langere tijd verblijven. Het EVA Centrum & Hotel komt te liggen in het verlengde van het waterwingebied, aan de Parallelweg Oost hoek Anna Blamanweg op ca. 50 meter vanaf het NS station. Het beoogt een landelijk platform en ontmoetingscentrum te zijn voor verdieping en bewustwording over maatschappelijke en culturele thema's: mens en milieuvriendelijke architectuur en stedenbouw, maatschappelijk verantwoord ondernemen, biologische landbouw, gezondheidszorg, kunstzinnige vorming, persoonlijke groei en sociale en ethische vraagstukken. Het EVA Centrum biedt huisvesting voor het houden van meerdaagse conferenties, symposia, beeldvormingprocessen, cursussen en opleidingen voor overheden, het onderwijs, bedrijfsleven, NGO's en particulieren. In de vormgeving van de gebouwen en de omringende tuinen wordt grote aandacht geschonken aan de wisselwerking tussen natuur en architectuur, aan schoonheid en beleving. Innovaties op gebied van energie- en waterhuishouding en een gezond binnenklimaat vormen een geïntegreerd onderdeel van het centrum en zijn in en rondom de gebouwen te zien en te beleven. Zoals bekend is er een Biogasinstallatie bij het EVA Centrum gepland, waar het toiletwater en Gft-afval uit de wijk wordt vergist. De energie die hiermee wordt opgewekt kan deels in de behoefte van het centrum voorzien, waardoor het demonstratieve karakter vergroot wordt. Het thema water is in alle facetten aanwezig: van biologische afvalwaterzuivering in een 'Living Machine', tot water als bron van gezondheid en schoonheid in een therapeutische wellnessafdeling. De volgende elementen behoren tot het programma voor het EVA Centrum & Hotel - Hoofdentree via een groot atrium, tevens geschikt voor tentoonstellingen en evenementen. - EVA Atelier: proeftuin voor sociaal-culturele activiteiten, onderwijsvernieuwing en de integratie van op de toekomst gerichte thema s in onderwijs en samenleving. - Duurzaam Congrescentrum met grote zaal voor 200 tot 300 deelnemers, diverse kleinere zalen met multi-mediavoorzieningen voor seminars, workshops, trainingen, lezingen, vergaderingen en creatieve activiteiten. - Vakbibliotheek met multimediavoorzieningen. - Theetuin, eetcafé en restaurant op biologische basis. - Ecologische hotelaccommodatie met zo'n 70 tot 80 kamers: duurzaam zowel qua vormgeving, materiaalgebruik, water- en energiehuishouding 10

11 - Therapeutische wellnessafdeling, in atrium met hangende tuinen waar extra aandacht wordt geschonken aan water als levengevend element en bron van schoonheid, gezondheid en welzijn. - Groepspraktijk voor complementaire geneeskunde: bv traditionele Chinese geneeswijze. - Biologische waterzuiveringkas (de 'Living Machine') en een biogasinstallatie waar gas wordt gewonnen uit het zwarte afvalwater en Gft-afval van de wijk Lanxmeer. - Ecologische en educatieve tuinen rondom het gehele EVA Centrum & Hotel. - Parkeergelegenheid voor ca. 100 auto s. Sinds 2002 zijn we wat concreter met de planontwikkeling van het EVA Centrum gestart. Om te beginnen moesten we mensen uit geheel andere netwerken leren kennen. Liefst idealistische ondernemers en met een heleboel geld dat ging niet geheel vanzelf. Intussen is EVA-Lanxmeer landelijk en zelfs internationaal bekend en worden de plannen voor het EVA Centrum ondersteund door de provincie Gelderland en door de Rijksgebouwendienst. De ideeën voor het Centrum werden steeds concreter en ondervonden veel bijval van toekomstige gebruikers, maar vanuit de reguliere projectontwikkelingwereld werd er met enig ongeloof naar gekeken. Totdat we enkele maanden geleden in contact kwamen met een potentiële financier die het een fantastisch project vindt. Het moet wèl redelijk te exploiteren zijn, maar het 'mag dan ook wat kosten'. Enkele weken geleden kwamen we vervolgens in contact met de general manager van Hotel Bad Boekelo, en voormalig directeur van Hotel Amelander Kaap op Ameland. Hij is expert in duurzame en beleving- en Wellnessconcepten. De vele kanten van EVA-Lanxmeer en het EVA Centrum & Hotel spreken hem zeer aan en hij heeft een voorstel voor samenwerking ingediend. De komende maanden staan in het teken van verdere conceptontwikkeling. Vervolgens gaan we met alle partijen om de tafel om te onderzoeken op welke wijze het Centrum het best gerealiseerd kan worden. Over enkele weken komt het Voorbeeldenboek Duurzame Stedebouw uit, waar elders in de BEL Nieuwsbrief een berichtje over staat. In ieder geval zijn er de laatste jaren weer enkele bladzijden toegevoegd aan de rijke geschiedenis van het 'gerecht' Lanxmeer in Culemborg. Misschien komt er ook een nieuwe 'Luchtendans', met windmolens op het dak bijvoorbeeld.. Marleen Kaptein Stichting E.V.A. Deze foto heb ik gemaakt in mijn tuin in september vorig jaar, maar is interessant om nu te laten zien. Nu is namelijk het moment om planten te zaaien die in de nazomer zaad dragen, zoals deze zonnebloemen en kaardebollen die erg in trek zijn bij groenlingen. Op de voorgrond hangt een volwassen groenling op z n kop en daarachter een al bijna volwassen jong dat nog bedelt om voedsel. Dus zaai en plant er nu op los, dan hebben de vogels straks een feestmaal. Gerrit Jan Klop NATUUR IN DE WIJK 11

12 Op 1 januari geboren: Jaya, zoon van Andrea Broos en Daan Zavrel. Onlangs verhuisd naar de Hendrik Marsmanweg. Alle drie van harte gefeliciteerd! Tijne Marie is de dochter van Karin Wijkmans en Paul Bijpost en het zusje van Janna. Ze is geboren op 19 februari en woont aan het Jan Jacob Slauerhoffpad.. Van harte gefeliciteerd! Heel blij zijn wij met de komst van onze zoon en broertje José Edwin Staatsen Geboren in Cali, Colombia op 12 oktober 1999 Samen met ons aangekomen in Nederland op 25 maart 2005 Arthur Meuleman, Brigit Staatsen & Sietske Marsmanweg 8 ENERGY-CHECK Met de Energy Check is het mogelijk van elk apparaat in huis te bepalen hoeveel stroom het verbruikt. Dat kan tot opmerkelijke resultaten leiden. Zo heb ik een keer vastgesteld dat een nieuwe staande huiskamerlamp een halogeen lampje had dat maar liefst 300 Watt gebruikt. Terwijl ik altijd dacht dat halogeen juist extra zuinig was. Die lamp hebben we dus maar teruggebracht. Daarna hebben we een vergelijkbare lamp met spaarlamp gekocht die slechts 16 Watt gebruikt, dat is gauw verdiend! Deze Energy Check is onder meer te koop bij voor 24.95, artikelnummer A Ik heb het apparaatje uitgeleend aan Han Sloots van het Pioniersveld. In onderstaand artikel kun je zijn bevindingen lezen. Ik leen het apparaatje graag ook uit aan andere lezers die zelf een Energy-check willen uitvoeren. Belangstellenden kunnen zich via melden. Mario Huizinga m.huizinga@hetnet.nl 12

13 DE ENERGY-CHECK VAN HAN SLOOTS Aangezien ik als contactpersoon voor de wijkmonitoring van Mario Huizinga optreed voor het Pioniersveld, kwam ik op het idee om Mario weer eens de door hem gedoopte Energy Check op te laten duiken. Het is een handig apparaatje, waarmee je het actuele opgenomen vermogen en het minimum en maximum vermogen (in W(att)) en het elektriciteitsverbruik (in kwh) over een bepaalde tijd van elektrische apparaten kunt meten. Het is zelfs mogelijk, door de elektriciteitstarieven in te voeren, om de kosten direct af te lezen. Hieronder mijn bevindingen. Overigens lijkt het er, gebaseerd op de maandelijkse metingen van een 15-tal woningen aan het Rosalie Lovelingpad en het Willem Kloospad, sterk op dat het energieverbruik in onze woningen, die medio vorig jaar zijn opgeleverd, tamelijk hoog uitvalt. Een reden temeer om eens goed naar het energieverbruik van de diverse installaties te kijken. De Energy Check is daarvoor een uitstekend hulpmiddel, zolang een apparaat maar een aansluiting via een stekker heeft. Gelukkig is dat bij de installaties in onze huizen het geval. Tot mijn schrik bleken twee apparaten verantwoordelijk te zijn voor een kwart van het geschatte verbruik per jaar. En dan hebben wij (o schande! Ik durf het haast niet te bekennen, maar het slaapt zo lekker) een waterbed, dat verantwoordelijk is voor nog eens 20% van ons energieverbruik. Als die niet meegeteld wordt, is het aandeel van de twee eerste apparaten ruim een derde van het totaalverbruik! Dankzij Marten Holtrop, die zich in de tweede fase verdiept heeft in het warmtenet, kwam ik er achter dat de circulatiepomp continu draait en daarmee zo'n 430 kwh per jaar verbruikt. Samen met de ca. 650 kwh van de boiler met warmte-terug-win voorziening, ca kwh per jaar. De boiler wordt alleen verwarmd door de teruggewonnen warmte uit de afgezogen ventilatielucht en door de zonnecollector. Een goede reden om eens kritisch naar de installaties te kijken, na de volgende ronde van de wijkmonitoring in mei, waardoor een nauwkeuriger beeld zal ontstaan van de verbruiken. En dan nu de uitkomst van mijn metingen: apparaat tijd verbruik geschat jaarverbruik (uur) (kwh) (kwh) circulatiepomp warmtenet WTW-zonne-boiler waterbed draadloze telefoon vorstbeveiliging meterkast video waterkoker (1 liter) koffiezetapparaat (10 kopjes) wasmachine (40 C bontwas) combimagnetron: -maaltijd koken (combi functie) geen hoofdletter rijst koken (100 g) snelklaarmaal/"kliekje" opwarmen (3 min. op 900W) beker melk/bord pap opwarmen (1,5 min op 900W) Samen met mijn vriendin Charlotte hebben wij een tweepersoonshuishouden. Wij koken elektrisch (inductie) en gebruiken bijna elke dag de magnetron voor het koken van b.v. rijst, macaroni of piepers. Helaas was het niet mogelijk het verbruik van de kookplaten te meten door de afwijkende aansluiting. Ik kan iedereen aanraden om dit apparaatje eens te lenen van Mario. Het geeft inzicht in het elektriciteitsverbruik van diverse apparaten. (Misschien toch een ander bed? Eerst maar eens een nachtje over slapen). Han Sloots 13

14 EVA-LITERAIR 10 GODFRIED BOMANS ( ) Het zou Godfried Bomans een zeker genoegen hebben gedaan, te weten dat er bijna dertig jaar na zijn dood nog een straat naar hem genoemd is. Hij is blijkbaar toch niet helemaal vergeten. Tenzij iemand van de straatnamencommissie heimelijk een voornaam lid blijkt te zijn van het bijna sectarische Godfried Bomans Genootschap, dat precies weet welk beukennootje Bomans waar opraapte. Bomans? Dat was toch die man van Spleen en het been? Hoe bedoel je? Spleen Ik zit mij voor het vensterglas onnoemelijk te vervelen. Ik wou dat ik twee hondjes was dan kon ik samen spelen. En dat been? Dat was het been van Marlène Diettrich, waarover Bomans bij het Grand Gala du Disque verzuchtte: Had mijn vrouw maar één zo n been. Zo was Bomans: een man van het bon mot, een causeur op de grens van de verzuiling. Hij werd steeds gevraagd om commentaar te geven op de afbrokkelende maatschappelijke en religieuze verhoudingen. En dat commentaar gaf hij ook: eerst snedig en gevat, later mijmerend en moraliserend. Zo kende men hem: achter een microfoon, hangend op een katheder, hand door het woeste haar, vaak met pijp, de aandacht vangend door je net niet aan te kijken, en dan die stem, die je nog steeds uit duizenden herkent. De vele televisieprogramma s, waarin Bomans figureerde, hadden - hoe kan het anders - treffende titels, bijvoorbeeld: Uitgesproken gedachten en Met Bomans de wereld door, dat afleveringen opleverde als Bomans in Bangkok. Voor veel mensen was Bomans een bekende, die nog voeling had met de oude orde en die ze een hand gaf op de nieuwe, onzekere wegen. In Bomans herkende men het heimwee naar de kinderlijke naïviteit èn het verlangen naar openheid en vervoering. Voeg naar de een vleugje eruditie aan toe en je bent van populariteit verzekerd. Bomans was mateloos populair en werd wel de eerste televisiepersoonlijkheid genoemd. Een rol die hij met verve speelde. Hij deinsde er niet voor terug om de jonge Mies Bouman op televisie een lesje ontspannen interviewtechniek te geven. Als je die beelden nu terugziet, valt op hoe gedateerd het is. Omdat Bomans vooral commentaar op zijn tijd gaf, lijkt alles wat hij zegt nu passé. Zelfs zijn beroemde sinterklaasconferences zijn traag en flauw geworden. Je kunt Bomans ook een eerste televisieslachtoffer noemen. Juist omdat hij zo in het middelpunt van de belangstelling stond en er van alle kanten aan hem werd getrokken, werd hij leeggezogen en werd hij niet voluit, wat hij dacht van geboorte te zijn: schrijver. Zodra iemand die het prachtig kan zeggen sterft, is zijn rol uitgespeeld Toch was Bomans ook een schrijver: Pieter Bas, Eric of het klein insektenboek en - wat mij betreft - vooral zijn Sprookjes. Bijvoorbeeld over de dood van de sprookjesverteller. De sprookjesverteller heeft zijn leven lang over kabouters ve rteld en wil, voor hij sterft, maar één ding: een kabouter zien. Helaas hij vindt er geen, komt tot de conclusie dat zijn leven zinloos is geweest en verwelkomt de Dood. Die zegt hem zijn geweten te onderzoeken, maar dat lukt de sprookjesverteller niet. Telkens kwam de gedachte aan de kabouter er tussen. En de Dood kwam. En hij nam hem in zijn armen en legde hem voor Gods voeten. Wie is dat?, vroeg God. Dit is een sprookjesverteller, antwoordde de Dood, hij is zojuist gestorven. Wat was zijn laatste gedachte?, vroeg God. Hij wilde een kabouter zien, antwoordde de Dood verlegen. God glimlachte. Dat is een zeer goede gedachte, zeide hij, laat hem derhalve binnen. Kees van der Zwaard 14

15 TERRA BELLA GAAT VOOR WIJKMILIEUKEURMERK Een mooi woord voor scrabble of galgje, maar waar gaat het over? Stichting Milieukeur ken je misschien van dat logo op voornamelijk kringlooppapier. Het is bedoeld als stimulans voor het verkrijgen van een milieuvriendelijker product. In de afgelopen jaren is gebleken dat er veel milieuwinst is te behalen in het beheer en onderhoud van (privé)tuinen en van de openbare ruimte. De waterkwaliteit is de laatste jaren bijvoorbeeld verbeterd door strengere regelgeving in de landbouw, maar dit wordt voor een deel onderuit gehaald door het gebruik van meststoffen en bestrijdingsmiddelen in tuinen en openbare ruimte. Met een regenbui spoelen deze middelen snel weg naar het oppervlaktewater. Stichting Milieukeur is daarom aan de slag gegaan met het ontwikkelen van een keurmerk op dit gebied; het milieukeur openbaar groen en verhardingen. De uitgangspunten van de wijk en die van het milieukeurmerk hebben zeer veel overeenkomsten. Daarom hebben we deze mogelijkheid van wederzijdse stimulans niet links laten liggen. Ondanks het feit dat Terra Bella al veel werk heeft aan het organiseren en het beheren van de wijk, hebben we vanaf vorig najaar als deelnemer meegedaan aan het ontwikkelen van dit keurmerk. Gezamenlijk met o.a. de gemeente Wageningen en Gelders Landschap is een pilot uitgewerkt. Van deze groep is de wijk Lanxmeer als een van de laatste nog in de race voor het behalen van het keurmerk. Tegen de tijd dat je dit leest, zal duidelijk zijn of we voldoen aan alle criteria. En die liegen er niet om. Benzine en olie voor de gebruikte machines moeten milieuvriendelijk zijn (ook de gemeente moet omschakelen); er moet een hondenpoepbeleid zijn (alleen in de wadi s!); gladheid mag niet met zout worden bestreden; compostering en verwerking takken (takkenrillen in de wijk?) moet zoveel mogelijk in de wijk gebeuren en bovenal moet dit alles in een administratie controleerbaar zijn. Er blijven dus nog punten in het beheer waarvan we nog niet goed weten hoe het aan te pakken Veel werk, maar door het meedoen aan dit keurmerk leren we ons ook scherp te houden op het milieuvriendelijk beheren van de wijk. Doordat we ook zelf gedeeltes van het beheer in eigen hand te nemen, vergroten we de mogelijkheden om milieuvriendelijk te beheren. Dit jaar zal het op een aantal vlakken nog uitproberen zijn. Mocht je hier op de een of andere manier je steentje aan willen bijdragen of iets in de openbare ruimte onderhouden, meld het aan de contactpersonen van Terra Bella. Rob Vleeming VRAAG HET VITENS De vraag was; "Wanneer wordt het nieuwe pompstation in gebruik genomen en stopt het huidige pomphuis?" Het antwoord is: "Op dit moment wordt er druk gewerkt aan de eindoplevering van de nieuwbouw en de nieuwe zuiveringsinstallatie. Concreet betekent dit dat er de komende weken nog op onderdelen wordt proefgedraaid, maar de oude installatie daarbij operationeel blijft. Als de testfase goed verloopt, zal de nieuwe installatie in de 1e week van mei operationeel worden en wordt de oude installatie buiten bedrijf gesteld. Met dat laatste komt er dan ook een eind aan de periodieke geluidsoverlast, veroorzaakt door de beluchtingventilatoren op de oude zuiveringsinstallatie. De vertraging in de bouw hield verband met noodzakelijke herlevering van cruciale onderdelen uit de zuiveringsinstallatie. Momenteel is Vitens bezig met de voorbereidingen om eind mei een open dag te organiseren. Te zijner tijd wordt dit aangekondigd in de pers. Bij de open dag wordt ook aandacht besteed aan de educatieve grondwatermeter die in Lanxmeer is geplaatst." Liesbeth van der Vegt Vitens adviseur beheer wingebieden 15

16 Pinkstervuur Vurige tongen dalen neer in deze tuin) bewegen met de zomerbries, bezwangeren de bloemen. mossen op de grijze muur, een bij begint te zoemen. Rozen en campanula s worden zacht beroerd, haar jong wordt door de lijster een wormpje gevoerd. Pinkstergeest hangt in de lucht en trekt ook in mij binnen. Vurige tongen dalen neer in deze tuin, zomerzoete geuren prikkelen mijn zinnen. Ik voel me aangeraakt door wat ik zo lang was vergeten: verhaalfragmenten over wat heel vroeger werd geweten. Eenvoudig, zó dichtbij in dit vroege middaguur ontsteekt er diep in mij een vonkje Pinkstervuur. Vurige tongen dalen neer in deze tuin. Paula Lampe, Kwarteel 16

17 CITIZENS MULTI-NATIONAL IN CULEMBORG In Lanxmeer kun je steeds vaker vernemen over Citizens Multi-National, kortweg CMN. Ik geef graag gehoor aan de vraag om vanuit mijn eigen perspectief CMN te beschrijven en gelijk opmerkzaam te maken op een paar laatste ontwikkelingen. Met de Werkwerf hebben wij ons bij CMN aangesloten en ook stadsboerderij Caetshage doet mee. In CMN associeer je je in een circuit dat met kapitaal werkt. Je wordt deel van een rentevrije handelsorganisatie. Deze kan zich, naarmate ze groter wordt, onafhankelijker van de gangbare economie ontwikkelen en een gezond en duurzaam economisch handelen en produceren dragen. Op een manier waarbij mensen die iets willen in de gemeenschap niet zonder liquiditeit hoeven te staan. Plaatselijke local capital circuits organiseren zich democratisch ten behoeve van de belangen van het geheel en de individuele bedrijven. Vanuit de CMN-beweging gezien ontwikkelt Culemborg zich nu als één van de actiefste centra waar begonnen wordt op deze wijze een wending te geven aan de ontwikkeling van de economie. De CMN heeft de volgende doelstellingen: - door middel van rentevrije financiering van het gehele (binnen de CMN opererende) toeleveringscircuit de consumentenprijzen geleidelijk te verlagen door uitschakeling van de niet noodzakelijke financieringslasten die de consumentenprijzen normaliter verhogen. - de verticale kapitaalreserves die binnen het CMN-toeleveringscircuit worden opgebouwd (door een kleine transactie-afslag) zoveel mogelijk te gebruiken voor het verstrekken van rabatten aan de consumentenleden. Vanzelfsprekend worden deze rabatten pas uitgekeerd nadat voldoende reserves zijn gevormd. - het door jou binnengebrachte kapitaal zo optimaal mogelijk te gebruiken voor het opbouwen van rentevrije vermogensreserves en deze reserves zoveel mogelijk ten dienste te stellen van de leden en de lokale gemeenschap waarvan je deel uitmaakt. - zich in te spannen om geleidelijk zoveel mogelijk rentevrij kapitaal te reserveren voor het rentevrij financieren op lange termijn van je lange termijn behoeften en die van de gemeenschap waarvan je deel uitmaakt. - zich in te spannen om de door jouw aankopen binnen het CMN-toeleverings circuit in omloop gebrachte kapitaal zo optimaal mogelijk binnen het CMN-netwerk te consolideren. Het goede recente nieuws is dat consumenten nu sinds enige weken op deze ontwikkeling worden aangesloten. Zij krijgen een elektronische betaalpas die op precies dezelfde wijze gebruikt kan worden als de beroemde chipkaart van het bankwezen. Binnenkort is dit uit te proberen op Werkwerf en Stationswerf. Het belangrijke verschil is echter dat je met de CMN-pas een stukje nieuwe economische ontwikkeling tot stand brengt, die stap voor stap stukken bestaande economie omzet in rentevrije economie. De uitgegeven Euro blijft bovendien levenslang doorwerken ten behoeve van de inlegger, waardoor ook het eigen economisch bestaan kan verbeteren. Je bent namelijk als deelnemer aandeelhouder en je houdt een betrokkenheid op zowel het groeiende rentevrij-kapitaalvolume als op de fondsen die zich vormen door een kleine afslag bij transacties (2%, 0,4 voor beheer, 1,6 voor diversen fondsen). Uit deze fondsen worden aan consumenten rabatten achteraf uitgekeerd. In het pasjessysteem zitten de speciale hulpmiddelen ingebouwd die zorgen dat dit werkt zonder merkbare rompslomp voor de gebruiker. De CMN-Culemborg kunnen we opbouwen door te beginnen om zoveel mogelijk boodschappen-euro s te besteden bij bedrijven die op het rentevrije CMN-Netwerk zijn aangesloten. Daartoe moeten we natuurlijk steeds meer bedrijven interesseren zich aan te sluiten. Mij heeft CMN al vele bijzondere contacten opgeleverd, maar ik verheug me om met andere Culemborgers onze locale vestiging op te bouwen. En in overleg duurzame creaties rond het eigen en algemeen opgebouwd vermogen te scheppen! Ook kunnen door verdere aansluiting van (toeleverings)bedrijven in de bouw (onder ander De Werkwerf en Al Om en aannemer BBC zijn aangesloten) op den duur bouwprijzen verlaagd worden, wanneer nieuwbouw rentevrij gerealiseerd wordt. Met de bouw van de Werfterp gaan we dit proces verder aan. Wil je op de hoogte blijven of deze nieuwe economie ondersteunen: bel Rembrandt Modderkolk of mail hem rembrandtreinier@planet.nl Laat je bij hem kosteloos aansluiten als consument of als bedrijf. Via hem zijn verschillende hoofdstukken (per ) te bestellen van de nieuwe publicatie Op weg naar een Nieuwe Gouden Eeuw van de hand van oprichter/ president van de Citizens-Multi-National Hank Monrobey. Marien Faasse 17

18 WERFTERP EN KANTORENWERF De Werkwerf wil door! Het Werfhuis heeft haar hoogste punt bereikt. Medio 2005 zal het Werfhuis afgebouwd zijn. We mogen van de Gemeente het terrein van de Werkwerf tot dan huren. De bedrijfsstarters die deel uitmaken van de Werkwerf willen door. De vrijwilligers willen blijven komen. Ondertussen is er met veel buitenlanders contact, die soms in relatie met ons hun eigen ecobuurtschap willen opzetten (Amerika, Polen, Estland). We gaan voor een volgend project waarin de Werkwerf gelijk een meer blijvende vorm kan aannemen. De Werkwerf zal zich verder ontwikkelen tot een bezoekbaar geheel van zinvolle ambachten. De Hof van Eden uit Utrecht gaat hier een filiaal ontwikkelen, waardoor ook de biodiversiteit een extra impuls krijgt. Door de samenwerking met ARTA (antroposofische drugsnazorg) kan dit geheel een impuls krijgen om onder de noemer herintreden in duurzaamheid tal van verzorgende functies aan te bieden. De ideeën die we momenteel bij de Gemeente neerleggen behelzen een samenhangend geheel van werken in relatie tot wonen en cultuur. Voor het project opteren we voor het gebied tussen het water westelijk van Lek en Linge en de Unie. Daar zijn twee bouwkavels van ca 2400 m2 tussen water en Multatulilaan met het archeologisch gebied er tussen. Het gaat om een terpvormige opzet waarbij bebouwing en terp elkaar doordringen. Aan de noordkant aansluitend op de geprojecteerde onderlandwoningen langs het water is deze (praktijk)werfterp gedacht. Enkele initiatiefneemsters zien hier een klein centrum voor nieuwe rituelen, waartoe mensen van diverse levensgemeenschappen (ook allochtonen) zich aangetrokken zouden kunnen voelen. De zuidelijke kavel behelst de kantorenwerf. Een spiraalvormige weg loopt door de Werfterp, steekt over en draait in de kantorenterp omhoog (en verbindt alles). We gaan nu dus voor een werfterp-landschap met wonen/werken/kantoren en een definitieve plaats voor de Werkwerf. Met daarin als één van de eerste te realiseren onderdelen de herberg voor bezoekende/medewerkende wereldburgers. Vanuit intensieve contacten met de earthship-beweging (stichting Owaze; ) werken we samen om hier de eerste earthships in Nederlandse bodem te bewerken. Kantorenwerf De kantorenwerf gaat uit van een werkleven, waarin met mate wonen en werken en cultuur (andere leefgebieden dus) zijn geïntegreerd. Ruimtelijk alsook in de tijd. Wellicht kan er in een (studio-achtige)ruimte bestemd voor kantoren in jaren van een slappe kantorenmarkt zolang gewoond worden. Het kantorenwerfcomplex zal een palet dienen te omvatten van high bussiness-standard tot aan de aard-uitstraling van een creatief en prachtig afgewerkt earthship iets verderop. Van klein tot groot. Van één persoonsondernemer tot Greenpeace. Met een grote organisatie met regiowerkplekken. Met flexwerkers die tijdens hun werk moeten kunnen switchen tussen abstracte (computer/tekst) en concrete (ontwerp-uitvoerings)werkzaamheden en daarvoor (bij abonnement) van de passende ruimten gebruik kunnen maken. Met plekken in het gebouw waarvoor je kunt kiezen in relatie tot de elementen aarde, water, vuur, lucht. Of in relatie tot concentratie of juist contact. Het is bedoeld voor starters tot gevorderden. Maar zeker met ruimte voor de initiatiefnemer. Er melden zich al zeer veel gegadigden voor de Werfterp. We komen graag verder in contact met kleinere en grotere partijen voor de kantorenwerf. Ben je geïnteresseerd? Laat het weten: Marien Faasse info@alom.org (engelstalig, zie vooral het book ) (hierop is ontwikkeling Stationswerf te zien) Marien Faasse NB iedere woensdagmiddag vanaf ca wordt er op de Stationswerf (Stationsweg 7) creatief gewerkt aan de toekomstige ontwikkeling. Daarna kan deelgenomen worden aan de raw food maaltijd (vrijwillige bijdrage) 18

19 PARADISE REGAINED Nu de avonden lengen en het af en toe zelfs mogelijk is om zonder winterjas, ijsmuts en handschoenen buiten te vertoeven, doen zich in onze hoven af en toe regelmatig paradijselijke toneeltjes voor. Iemand komt met een nog niet helemaal lege wijnfles en een paar glazen naar buiten, een ander vult een schaaltje met nootjes, er wordt een pot olijven opengetrok ken voor de kinderen een pak sap en wat plastic bekers en ziedaar: tevreden buren vermeien zich in elkanders gezelschap en bespreken harmonieus de actuele stand van zaken van huis, tuin en keuken. Gaat het wel eens mis in deze wijk? Zou er nu nooit eens zo n ouderwetse ordinaire schreeuwende burenruzie ontstaan? Het feit dat we geen schuttingen hebben om onze tuintjes aan de blikken van de linker - en rechterburen te onttrekken, betekent in elk geval dat er nooit ruzie kan komen over de boom die met zijn stam stevig in de tuin van buurman geworteld staat, maar waarvan die ene overhangende tak alle pruimen aan mijn kant van de schutting deponeert. Daarnaast elimineert de autoluwheid van onze wijk een aantal gegarandeerde conflicten. Geen buurman die zich met de radio op vol vermogen op zondagmorgen vroeg aan het veredelen van zijn heilige koe wijdt. Geen stationair draaiende motoren en giftige rook uitbrakende uitlaatpijpen op een ijzige wintermorgen, terwijl de bestuurder het ijs van de ramen krabt. Geen jeugd die met gierende banden van eerste naar tweede fase raast. Kunnen we eigenlijk wel ergens ruzie over krijgen? Ik heb hier stevig over nagedacht en leg de lezers graag de volgende knelpunten voor. Om te beginnen: huisdieren. Het is niet ondenkbaar dat onze kat de producten van haar spijsvertering in de tuin van de buren deponeert. Het is zelfs mogelijk dat diezelfde kat dat leuke koolmeesje, waar u van de winter zo van genoot, voortijdig van het leven berooft. Hier is tact en begrip voor de aard van het dier geboden, want we laten ons het paradijs toch niet nog eens door een lagere diersoort dan de homo ludens et sapiens afpakken. En verder: voorzichtig met vuur! De allereerste zomeravond in de hof, nu alweer bijna vier jaar geleden, had ik na veel blazen de inhoud van mijn vuurkorfje aan het vl ammen gekregen, toen mijn buurman me er beleefd op attent maakte dat de wind vanuit het westen kwam en de witte rook regelrecht zijn slaapkamer in blies. Ik heb de vuurkorf haastig cadeau gedaan aan het mandelige gebied, waar hij nu op oudejaarsavond nog een bescheiden rol vervult. Ten derde: fietsende, skatende, schreeuwende, voetballende, ruziënde, drummende, gooiende en smijtende jeugd. Onze eigen bloedjes van kinderen. Hier helpt, naast af en toe ouderlijk overleg en het bepalen van een gezamenlijk plan van aanpak, voor alles dat we nooit moeten vergeten dat we zelf kind geweest zijn en puber En waar de volwassenen dat kind in henzelf niet vergeten, gebeuren soms prachtige dingen! Zoals die middag in onze eigen hof, toen het ineens ouderwets sneeuwde zoals het sinds 1963 niet meer gesneeuwd had, en de senioren en junioren uit onze hof massaal achter het glas vandaan kwamen en elkaar enthousiast begonnen te bekogelen met verse sneeuw! Een stukje paradise regained! Henk Fonteyn VRAAG EN AANBOD Iets kopen, verkopen, vragen?. Stuur een naar de redactie: mwbaard@planet.nl VRAAG Gastouders Het gastouderbureau van de Stichting Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk Culemborg zoekt enthousiaste gastouders in de omgeving van de wijk EVA-Lanxmeer voor de naschoolse opvang van Wouter en Sicco Oortwijn op dinsdag en donderdag van uur tot +/ uuur. Meer informatie bij het gastouderbureau telefoon (mw. A. de Boer), of met de ouders van Wouter en Sicco: Gezocht hulp in de huishouding Wie wil ons meehelpen ons huis op orde te houden! 4 Uur per week. Eric & Jolanda, HR Holststraat 4, AANBOD Wijnrekken Ooit opgedoken in een Limburgse kelder: twee ijzeren wijnrekken, eentje in oud-groene kleur voor 100 flessen (10x10) en eentje grijs voor 40 flessen (4x5 aan twee kanten). Geïnteresseerd naar prijzen? Mail dan met Gerben Jansen, gerben.jansen@xs4all.nl 19

20 SPEELTOESTELLEN In januari van dit jaar hebben we de speeltoestellen in de mandelige gebieden laten inspecteren. Daar gingen vele discussies aan vooraf die zich het beste als volgt laten samenvatten: nergens in Nederland staan speeltoestellen in mandelige gebieden, dus is niet bekend of de gemeente of de bewoners verantwoordelijk en aansprakelijk zijn. Normaal is de gemeente verantwoordelijk voor speeltoestellen die in openbare gebieden liggen en bewoners voor speeltoestellen in hun eigen tuin. Daar tussenin ligt het grijze gebied waarin wij ons als experimentele wijkbewoners bevinden, want mandelige gebieden hebben van beide iets. De gemeente Culemborg stelt dat de speeltoestellen onder verantwoordelijkheid van de bewoners vallen. Daar is iets voor te zeggen: ze staan op privé-terrein dat in gemeenschappelijk (mandelig) bezit is van de particuliere huiseigenaren en van de BCW. Maar die terreinen hebben een semiopenbaar karakter, en dan lijkt de gemeente weer de eerstverantwoordelijke. Semiopenbaar is overigens een situatie die juridisch niet bestaat. En dat maakt de zaak zo onduidelijk en onzeker. Vooral wat de aansprakelijkheid betreft. Want er zal maar eens een kind uit de schommel vallen en blijvend invalide raken, waarop de ouders geleden schade proberen te claimen. Uitslag inspectie Om toch een stapje verder te komen hebben we als bestuur de toestellen maar eens laten inspecteren. Wanneer er niets aan de hand zou zijn, dan zijn we (bewoners, huiseigenaren van de grond, BEL?) ook niet aansprakelijk bij ongevallen, zo was onze gedachte. Helaas voldoet geen enkel toestel aan de wettelijke Europese eisen, zo blijkt uit het inspectierapport. Nergens is voldoende valruimte (dat geldt ook voor zandbakken) en nergens is voldoende valdemping van de ondergrond (dat geldt alleen voor toestellen hoger dan een meter). Hoe nu verder Het blijkt dat de zorgen van bewoners alleen maar zijn toegenomen. Wat niet weet wat niet deert geldt nu niet meer. Bewoners werkzaam in de kinderopvang en in de speeltoestellenbranche overwegen een bezwaar tegen het inspectierapport in te dienen. Zij twijfelen aan de deskundigheid van het inspectiebureau. Tegelijkertijd blijven wij als bestuur achterhalen wie er nu verantwoordelijk voor onderhoud en aansprakelijk bij ongevallen is. We hebben daartoe het kenniscentrum Consument en Veiligheid gevraagd om advies. In de tussentijd kunnen we bordjes plaatsen waaruit blijkt dat mandelige gebieden privéterreinen zijn. En ieder kind dat van buiten de wijk komt spelen daar op attent maken. Dan is het meteen geen openbaar gebied meer en vallen we niet onder het Warenwetbesluit Attractie- en speeltoestellen met al zijn wettelijke eisen en verplichtingen, maar onder de Warenwet Speelgoed die voor toestellen in ieders achtertuin geldt. Toch? We kunnen ook de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid bij de gemeente leggen. Want zolang we als bewoners de certificaten van de toestellen niet in bezit hebben, kunnen we in theorie al niet aan de wettelijke eisen en verplichtingen voldoen. Maar nu wordt het wel erg technisch, ook voor onszelf, dus wie er meer van wil weten, moet kijken op de website van het Keurmerkinstituut of van Consument en Veiligheid. En wie er meer van weet, die neemt contact met ons op. Graag zelfs. Rudi Oortwijn, namens het bestuur rief.html#obbrapport (thema s veiligheidseisen wetgeving speeltoestellen) Een nieuw huis in EVA-LANXMEER?? Let op het verschil tussen wat de aannemer af vindt en wat leefbaar is!! Je net betrokken huis bijna af, maar oei die laatste loodjes Na wat woonervaring toch nog een aanpassing of verandering bedacht? Eico staat u bij met originele ideeën, creatieve oplossingen en ruimtelijk inzicht. Kleine verbouwingen. Inrichting. Woonaccessoires. Eico Ebbelink Willem Kloospad 13 Culemborg