Minder kans op kanker
|
|
- Theodoor Verlinden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Georgie Dom Minder kans op kanker Informatie & preventie
2 1 e druk, augustus 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond De inhoud van deze uitgave is mede tot stand gekomen in samenwerking met KWF Kankerbestrijding Auteur: Georgie Dom Eindredactie: Vantilt Producties, Nijmegen Infographics: KICKSAUS (pag. 41, 88) Grafische verzorging: Het vlakke land, Rotterdam Foto omslag: Van Beek images ISBN NUR 863 Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende op het auteursrecht, c.q. de uitgever van deze uitgave, door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in artikel 17 lid 2, Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb. 351) ex artikel 16B Auteurswet 1912, te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden. Hoewel de gegevens in dit boek met grote zorgvuldigheid zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele (zet)fouten of onvolledigheden.
3 Inhoud Voorwoord 7 Inleiding 9 1 Over kanker Zo ontstaat kanker Oorzaken Veel soorten a Borstkanker bij vrouwen b Borstkanker bij mannen c Huidkanker d Darmkanker e Longkanker f Prostaatkanker 30 2 Meer kans bij kanker Incidentie a Borstkanker b Darmkanker c Huidkanker d Longkanker e Prostaatkanker f Andere vormen van kanker Sterfte Overleving Prevalentie Leeftijd en geslacht a Leeftijd b Geslacht 42 3 Kanker voorkomen Stop met roken Eet gezond Wees matig met alcohol Beweeg voldoende Let op uw gewicht Voorzichtig met zonlicht Elektromagnetische straling Werk veilig 51 4 Kanker tijdig ontdekken Zelf ontdekken a Knobbeltje in de borst Bevolkingsonderzoeken a Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker b Bevolkingsonderzoek borstkanker c Prostaatonderzoek d Bevolkingsonderzoek darmkanker 60 5 Stoppen met roken Verslaving Motivatie Kies het juiste moment Zoek hulp Hulpmiddelen a Fabels? 67
4 6 Gezond eten Schijf van Vijf Lekker makkelijk (On)gezonde producten a Groente en fruit b Vlees c Vis, zuivel en vet d Chips, patat en koek e Zout f Thee en koffie g Vitaminen, mineralen en andere supplementen h Calcium 78 7 Bewegen & afvallen Hoeveel bewegen? a Naar de sportschool b Niet overdrijven Afvallen a Oorzaken b Gewicht bepalen c Zo valt u af d Op gewicht blijven 89 Begrippenlijst 91
5 Voorwoord Niet roken, voldoende groente en fruit eten en genoeg bewegen; eigenlijk weten we allemaal wel wat je kunt doen om de kans op kanker te verminderen. Maar tussen weten en doen zit soms een wereld van verschil. Juist mijn buurvrouw die altijd zo gezond leefde, heeft nu kanker. En: Mijn opa is met een borreltje en een sigaret 100 jaar geworden. De werkelijkheid van kanker is ingewikkeld. Waarom de ene persoon kanker krijgt en de andere niet, blijft lastig te zeggen. Maar uit onderzoek blijkt wel dat een gezonde leefstijl de kans op kanker met maar liefst 35 tot 50% verkleint. Als niemand meer rookt, zal er over enkele decennia 30% minder kanker zijn. Gezond leven helpt dus. Het is alleen geen garantie. Toeval en erfelijke aanleg spelen bij kanker ook een belangrijke rol. Bovendien is het een ouderdomsziekte die komt met de jaren. KWF Kankerbestrijding financiert onderzoek naar kanker. Daarnaast geven wij voorlichting over preventie en stimuleren we mensen via campagnes te stoppen met roken (of beter nog: er niet mee te beginnen). Minder kanker staat niet voor niets voorop in onze doelstelling, naast meer genezing en betere kwaliteit van leven voor patiënten. We zijn blij dat de Consumentenbond met deze uitgave aandacht vraagt voor preventie. Dit boek laat zien hoe u de kans op kanker kunt verkleinen en motiveert u aan de slag te gaan. We hopen dat consumenten de stap zetten van weten naar doen. KWF Kankerbestrijding blijft onderzoek ondersteunen naar zaken die de kans op kanker beïnvloeden. En we blijven net als de Consumentenbond goed informeren over het belang van gezond leven. De reden is simpel: iedereen verdient een morgen! Michel Rudolphie Algemeen directeur KWF Kankerbestrijding
6 8 HART & VATEN GEZOND
7 Z O WERKT ONS HART 9 Inleiding Een op de drie Nederlanders krijgt gedurende zijn leven kanker. Per jaar zijn dat ruim mensen. Er sterven jaarlijks bijna mensen aan kanker. De ziekte is hiermee doodsoorzaak nummer één in Nederland. Het aantal nieuwe kankerpatiënten stijgt al jaren, met ongeveer 3% per jaar. Naar verwachting zal de groei de komende decennia nog groter worden. Kanker komt namelijk veel voor bij ouderen en daarvan komen er steeds meer in Nederland, onder andere door de almaar stijgende levensverwachting. Bovendien zijn onze leefgewoonten veranderd. Zo zijn in de jaren 70 van de vorige eeuw meer vrouwen gaan roken, waardoor nu het aantal vrouwen met longkanker toeneemt. Tegenover deze onrustbarende getallen staat goed nieuws. Wereldwijd zoeken duizenden wetenschappers naar manieren om kanker onder controle te krijgen. Met groeiend succes: de overlevingskansen van kankerpatiënten zijn de afgelopen decennia langzaam gestegen. Ruwweg geneest de helft van alle kankerpatiënten. Vooral mannen sterven minder snel aan kanker. Helaas kunnen we niet garanderen dat u geen kanker krijgt. Maar onderzoek wijst uit dat kanker voor 30 tot 50% te voorkomen zou zijn door een gezonde leefstijl. Dit boek helpt u daarbij. Hoofdstuk 1 beschrijft wat kanker is, hoe hij ontstaat, welke verschillende oorzaken er zijn en welke soorten zich het vaakst voordoen. Hoofdstuk 2 geeft vooral cijfers. U leest hoe kanker zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld, wat de huidige stand van zaken is en hoe de prognose luidt voor de toekomst. Ook gaan we in op de overlevingskans, de trends bij enkele belangrijke kankersoorten en de relatie tussen kanker enerzijds en geslacht en leeftijd anderzijds. Hoofdstuk 3 bespreekt hoe u via een gezonde leefstijl de kans op kanker kunt verkleinen. We gaan specifiek in op roken, beweging, voeding en straling. In hoofdstuk 4 wordt verteld hoe u kanker bij uzelf kunt herkennen. Ook het belang van bevolkingsonderzoeken komt aan de orde. In de hoofdstukken daarna worden de drie belangrijkste leefstijlaspecten niet roken, gezond eten en voldoende beweging verder uitgediept met praktische tips en adviezen. Tot slot treft u aan het eind van dit boek een handige begrippenlijst aan.
Georgie Dom. Hart & vaten gezond. Informatie en preventie
Georgie Dom Hart & vaten gezond Informatie en preventie 1 e druk, augustus 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieGeorgie Dom. Bewegen. & fit. blijven. Met handige oefeningen en tips
Georgie Dom Bewegen & fit blijven Met handige oefeningen en tips 1 e druk, maart 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieGeorgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp
Georgie Dom Greep op uw geheugen Zo blijft u scherp 1 e druk, juli 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieVoeding en uw gezondheid
Georgie Dom Voeding en uw gezondheid Ziekten voorkomen en behandelen 1e druk, september 2009 Copyright 2009 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieWIJZER OVER GEHEUGEN. over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM
WIJZER OVER GEHEUGEN over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM Wijzer over geheugen GEORGIE DOM WIJZER OVER GEHEUGEN 1 e druk, september 2013 2013 Consumentenbond en Alzheimer Nederland Auteursrechten
Nadere informatieUw recht bij geldzaken
Georgie Dom Uw recht bij geldzaken Bij banken, fiscus, adviseurs en verzekeraars 1 e druk, maart 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden
Nadere informatieGEZOND SENIOREN ETEN VOOR. met handige tips en weekmenu s BOUDEWIJN BREEDVELD & GEORGIE DOM
GEZOND ETEN VOOR SENIOREN met handige tips en weekmenu s BOUDEWIJN BREEDVELD & GEORGIE DOM Gezond eten voor senioren BOUDEWIJN BREEDVELD & GEORGIE DOM GEZOND ETEN VOOR SENIOREN 1 e druk, juni 2013 Copyright
Nadere informatieGeorgie Dom. Veilig eten. Kopen, koken en bewaren
Georgie Dom Veilig eten Kopen, koken en bewaren 1 e druk, juli 2011 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieGeorgie Dom. Blijf gezond! Tips voor senioren
Georgie Dom Blijf gezond! Tips voor senioren 3 1 e druk, juni 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond Auteur:
Nadere informatieJaarboek Geld 2012. Van belasting tot verzekering
Jaarboek Geld 2012 Van belasting tot verzekering 1 e druk, december 2011 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen: Consumentenbond
Nadere informatieLanger plezier van je pc. Zo blijft je computer snel en schoon
Langer plezier van je pc Zo blijft je computer snel en schoon Langer plezier van je pc 1 e druk september 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties
Nadere informatieSamenwonen of trouwen
Ciska Sikkel-Spierenburg Samenwonen of trouwen Financiële en juridische aspecten 3 e, herziene druk, mei 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst en tabellen voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieprettig blijven wonen Praktische & financiële informatie voor senioren Georgie Dom & Alfred Jacobsen
prettig blijven wonen Praktische & financiële informatie voor senioren Georgie Dom & Alfred Jacobsen Prettig blijven wonen georgie dom & alfred jacobsen prettig blijven wonen 3 e, geheel herziene druk,
Nadere informatieCiska Sikkel-Spierenburg. Scheiden. Financiële en juridische aspecten
Ciska Sikkel-Spierenburg Scheiden Financiële en juridische aspecten 3 e, geheel herziene druk, september 2011 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties
Nadere informatieMarjan Langbroek. Tips & toeslagen. Krijg waar je fiscaal recht op hebt
Marjan Langbroek Tips & toeslagen Krijg waar je fiscaal recht op hebt 1 e druk, november 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieESTHER VAN AS & JOLINE KRONENBURG-DE JONGE DE ROL VAN DE EXECUTEUR. klaar voor de notaris deel 3
ESTHER VAN AS & JOLINE KRONENBURG-DE JONGE DE ROL VAN DE EXECUTEUR klaar voor de notaris deel 3 1 e druk, november 2013 Eerder verschenen in deze reeks: 1. Het levenstestament 2. Samenwonen 2013, Consumentenbond,
Nadere informatieDe mooiste steden. De keuze van de Reisgids
De mooiste steden De keuze van de Reisgids Mooiste steden.indb 3 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond De
Nadere informatieMaartje Heymans & Ruud de Korte. Foto s bewerken. Stap voor stap
Maartje Heymans & Ruud de Korte Foto s bewerken Stap voor stap 1 e druk, februari 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieINA HOUWING & SASKIA MOS-VAN GOOL HET LEVENS TESTAMENT. klaar voor de notaris deel 1
INA HOUWING & SASKIA MOS-VAN GOOL HET LEVENS TESTAMENT klaar voor de notaris deel 1 1 e druk, februari 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag en EPN Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties
Nadere informatieTABLET Voor Apple en Android met aandacht voor Windows
HAAL MEER UIT JE TABLET Voor Apple en Android met aandacht voor Windows met 14 online instructievideo s DENNIS GANDASOEBRATA 1 e druk, augustus 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten
Nadere informatieHoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren!
Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! KAN KANKER VOORKOMEN WORDEN? Kanker is in Nederland doodsoorzaak nummer één. Preventie is daarom van groot belang. Er zijn helaas geen garanties op
Nadere informatieSAMEN WONEN. klaar voor de notaris deel 2 ELLE VAN GOMPEL & DESIRÉE LAUREIJ
klaar voor de notaris deel 2 SAMEN WONEN ELLE VAN GOMPEL & DESIRÉE LAUREIJ Samenwonen Elle van Gompel & Desirée Laureij samen wonen klaar voor de notaris deel 2 1 e druk, juni 2013 Copyright 2013 Consumentenbond,
Nadere informatieKanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker
Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel
Nadere informatieMaartje Heymans & Ruud de Korte. Alles over digitale video
Maartje Heymans & Ruud de Korte Alles over digitale video 1 e druk, mei 2011 Auteurs: Maartje Heymans & Ruud de Korte Verder werkte mee: Karen Reijneveld, onderzoeker Consumentenbond Eindredactie: Vantilt
Nadere informatie101 Slimme geldtips BW-101 slimme geldtips.indd :02
101 Slimme geldtips Reinout van der Heijden 101 Slimme geldtips 1e druk, mei 2011 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen:
Nadere informatieZELF KLUSSEN HOUT & MEUBELS
Hout & meubels ZELF KLUSSEN HOUT & MEUBELS 1 e druk, april 2014 2012 Stiftung Warentest, Berlijn 2014 Consumentenbond voor deze Nederlandse editie Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden
Nadere informatiejaarboek bijna 2000 producten en diensten getest
Test jaarboek 2014 bijna 2000 producten en diensten getest 1 e druk, november 2013 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen: Consumentenbond
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Kanker
Spreekbeurt Nederlands Kanker Spreekbeurt door een scholier 1834 woorden 12 januari 2011 7 12 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Wat is kanker eigenlijk? Kanker komt heel veel bij ouderen voor, het is zelfs
Nadere informatieDe rol van de executeur
De rol van de executeur Esther van As & Joline Kronenburg-de Jonge DE ROL VAN DE Executeur klaar voor de notaris deel 3 Eveneens verschenen in deze reeks: 1. Het levenstestament 2. Samenwonen 4. Mijn
Nadere informatieGezond eten: Daar heb je een leven lang lol van!
Gezond eten: Daar heb je een leven lang lol van! Opgedragen aan Julia, Floris en Maurits. Gezond eten: Daar heb je een leven lang lol van! EEN VROLIJK BOEK VOOR KINDEREN WAARMEE ZIJ HUN OUDERS KUNNEN LEREN
Nadere informatieINFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven
GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde
Nadere informatieKEUKEN & BADKAMER ZELF KLUSSEN ALFRED M. JACOBSEN
ALFRED M. JACOBSEN ZELF KLUSSEN KEUKEN & BADKAMER Keuken & badkamer ZELF KLUSSEN KEUKEN & BADKAMER 1 e druk, april 2014 2012 Stiftung Warentest, Berlijn 2014 Consumentenbond voor deze Nederlandse editie
Nadere informatieDe mooiste Nederlandse steden
1 De mooiste Nederlandse steden DE MOOISTE NEDERLANDSE STEDEN 1 e druk, oktober 2013 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieINA HOUWING & SASKIA MOS-VAN GOOL HET LEVENS TESTAMENT. klaar voor de notaris deel 1
INA HOUWING & SASKIA MOS-VAN GOOL HET LEVENS TESTAMENT klaar voor de notaris deel 1 Eerder verschenen in deze reeks: 2. Samenwonen 3. De rol van de executeur 4. Mijn vermogen en de AWBZ 5. De familiebank
Nadere informatieFeiten en Fabels. over risicofactoren voor kanker. Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie
Feiten en Fabels over risicofactoren voor kanker Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie (tevens werkzaam bij de Gezondheidsraad, Den Haag) 15 oktober 2015 Voorkomen
Nadere informatieMaartje Heymans & Ruud de Korte. Alles over digitale fotografie
Maartje Heymans & Ruud de Korte Alles over digitale fotografie 1 e druk, juni 2009 Auteurs: Maartje Heymans & Ruud de Korte Verder werkte mee: Karen Reijneveld, afdeling Onderzoek Consumentenbond Eindredactie:
Nadere informatieCiska Sikkel-Spierenburg SCHEIDEN
Scheiden Ciska Sikkel-Spierenburg SCHEIDEN 4 e geheel herziene druk, april 2015 Copyright 2015 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieTips & toeslagen BW-Tips en toeslagen.indd :47
Tips & toeslagen Marjan Langbroek TIPS & toeslagen 2 e, geheel herziene druk, november 2013 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieONLINE PRIVACY. Onbespied op internet VINCENT VAN AMERONGEN
ONLINE VINCENT VAN AMERONGEN PRIVACY Onbespied op internet VINCENT VAN AMERONGEN ONLINE PRIVACY Onbespied op internet 1 e druk, maart 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst,
Nadere informatieDe familiebank BW-Familiebank.indd :18
De familiebank JENNIFER FLUITMAN-MARINUSSEN & MARTIJN VAN VALBURCH De Familie bank klaar voor de notaris deel 5 Eveneens verschenen in deze reeks: 1. Het levenstestament 2. Samenwonen 3. De rol van de
Nadere informatieGEORGIE DOM. senioren
GEORGIE DOM Mogelijkheden voor senioren Prettig blijven wonen GEORGIE DOM 4 e, geheel herziene druk, juli 2015 Copyright 2015 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties
Nadere informatieUw computer en netwerk veilig
Maartje Heymans & Ruud de Korte Uw computer en netwerk veilig Blijf indringers de baas 1 e druk, februari 2009 Auteurs: Maartje Heymans & Ruud de Korte Verder werkte mee: André Schild, afdeling Onderzoek
Nadere informatieWerkstuk Nederlands Kanker
Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieV OEDING. De juiste keuzes. om de risico s te verminderen EN KANKER
V OEDING EN KANKER De juiste keuzes om de risico s te verminderen Een studie van het Documentatie- en Informatiecentrum van de Tiense Suikerraffinaderij I N H O U D Waarom kanker? Wat is kanker eigenlijk?
Nadere informatieHAAL MEER UIT JE TABLET. voor Android-gebruikers. Met 14 onlineinstructievideo s DENNIS GANDASOEBRATA
HAAL MEER UIT JE TABLET voor Android-gebruikers Met 14 onlineinstructievideo s DENNIS GANDASOEBRATA 1 e druk, november 2014 Copyright 2014 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en
Nadere informatie28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.
Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding
Nadere informatiemeer bewegen minder kans op kanker
meer bewegen minder kans op kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? pagina 3 Oorzaken en risicofactoren van kanker pagina 4 Relatie tussen bewegen en kanker pagina 6 Wat is gezond bewegen? pagina 8 Meer
Nadere informatieVoeding bij borstkanker. Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012
Voeding bij borstkanker Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012 Voeding en borstkanker Antioxidanten, het wondermiddel tegen kanker? Anti-oxidanten helpen kanker
Nadere informatieLeefstijlkoers. De koers van uw leefstijl is gezond. Kijk op de volgende pagina voor een overzicht van uw leefstijl. 1 / 7
Leefstijlkoers De koers van uw leefstijl is gezond. Kijk op de volgende pagina voor een overzicht van uw leefstijl. 1 / 7 Leefstijloverzicht U ziet hieronder wat uw score is op de verschillende aspecten
Nadere informatieHAAL MEER UIT JE TABLET. voor ipad-gebruikers. Met 14 onlineinstructievideo s DENNIS GANDASOEBRATA
HAAL MEER UIT JE TABLET voor ipad-gebruikers Met 14 onlineinstructievideo s DENNIS GANDASOEBRATA 1 e druk, november 2014 Copyright 2014 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties
Nadere informatieMens en kanker. Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties
Mens en kanker Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties De stem van de kankerpatiënt NFK NFK staat voor de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties. Binnen deze koepel zijn 20
Nadere informatieTestament & overlijden
Ciska Sikkel-Spierenburg Testament & overlijden Wat moet u regelen? 5 e druk, augustus 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen
Nadere informatieEen leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?
Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in
Nadere informatiePre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum
Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten
Nadere informatieAltijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn?
1 Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn? De 20 fabels en feiten over afslanken Be-Slank Copyright 2011 Be-Slank.nl Alle rechten voorbehouden. 2 Feiten en Fabels: Frisdrank
Nadere informatieINFORMATIE VOOR WERKGEVERS
INFORMATIE VOOR WERKGEVERS DÉ SPECIALIST IN NAZORG! Copyright MHS-01102017 Behoudens uitzonderingen door de Wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht,
Nadere informatieDiabetes voorkomen. Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen
Diabetes voorkomen Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen Wat is diabetes? Bij diabetes ( suikerziekte ) kan het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf regelen. Dat gebeurt normaal gesproken
Nadere informatiePC-EHBO. Problemen met Windows 7 zelf oplossen
PC-EHBO Problemen met Windows 7 zelf oplossen pc-ehbo First published in 2010 with the title PC Problem Solving Made Easy by Which? Limited, UK Text copyright Which? Limited 2010 Cover and design layout
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieHandboek voor de scheve grote teen
Voetentraining Handboek voor de scheve grote teen Yvonne Bontekoning Cocky Hoogeveen Colofon ISBN 978-90-5472-402-5 NUR 871 Uitgave Arko Sports Media Wiersedreef 7 3433 ZX Nieuwegein T. 030 707 30 00 E.
Nadere informatieInhoudsopgave. 5 Inleiding. 85 Energie in balans met de Schijf van Vijf. 7 Gezond eten met de Schijf van Vijf
Inleiding Iedereen weet dat gezond eten goed voor je is. Je voelt je daardoor beter. Daarnaast is het ook belangrijk om een gezond gewicht te krijgen of te houden. Om gezond te kunnen eten, moet je wel
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieREINOUT VAN DER HEIJDEN EEN GOED PENSIOEN
Een goed pensioen REINOUT VAN DER HEIJDEN EEN GOED PENSIOEN 1 e druk, mei 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieBotontkalking. Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298
Botontkalking Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298 Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In
Nadere informatieOsteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. mca.nl
Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen mca.nl Inhoudsopgave Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 3 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 5 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieStoppen met roken Cursus
Stoppen met roken Stoppen met roken Cursus F.A. Willemsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieRisico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald
PERSMEDEDELING VAN JO VANDEURZEN, VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN 4 oktober 2012 Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald De kans dat Vlamingen
Nadere informatie1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker
Voeding en borstkanker Vragen? Haaglanden MC 18 oktober 2018 ellen.kampman@wur.nl 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker 1 op de 3 In 2017 Incidentie: ~ 110.000 Prevalentie: ~450.000 1 op de 20 is erfelijk
Nadere informatieBLIJF GEZOND! Tips voor senioren GEORGIE DOM
BLIJF GEZOND! Tips voor senioren GEORGIE DOM Blijf gezond! GEORGIE DOM BLIJF GEZOND! TIPS VOOR SENIOREN 3 e, geheel herziene en uitgebreide druk, februari 2015 2015 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten
Nadere informatieInformatorium voor Voeding en Diëtetiek
Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Onder redactie van: Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jacqueline Drenth Jolanda van Duinen Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Supplement Voedings- en Dieetleer
Nadere informatieHORECA KOK NAGERECHTEN II TENDENS HTRV WERKBOEK NAGERECHTEN II BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG
HORECA KOK NAGERECHTEN II TENDENS HTRV WERKBOEK NAGERECHTEN II BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG Colofon Uitgeverij: Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Auteur: Perry Bron, Uitgeverij
Nadere informatieVoedingsrichtlijnen zwangerschap
Voedingsrichtlijnen zwangerschap Hoera! Je bent zwanger. Een nieuwe tijd breekt aan. Wat gaat deze zwangerschap brengen? Hoe zorg je dat je baby goed groeit? Hoe blijf je zelf fit tijdens je zwangerschap?
Nadere informatieVoeding & kanker: feiten & fabels
Voeding & kanker: feiten & fabels Stichting Invitee Veenendaal 12 februari 2019 ellen.kampman@wur.nl Vragen? De vragen op voedingenkankerinfo.nl Is aangebrande en verkoolde voeding kankerverwekkend? Is
Nadere informatieStel je gezond weekmenu samen
Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl
Nadere informatielyondellbasell.com PROSTAATKANKER
PROSTAATKANKER Prostaat Kanker Ongeveer 1 op de 7 mannen krijgt de diagnose Prostaatkanker te horen. Je kent misschien zelf wel iemand die het heeft of ervoor behandeld is. Ondanks dat dit schokkende cijfers
Nadere informatieIt takes two to tango
It takes two to tango Voeding & leefstijl bij kanker 19 november 2016 Ilse Kavak-Scholten Inhoud Kanker Ondervoeding Kankercachexie Voedingsadviezen Beweging Feiten en fabels Rol fitnessprofessional Take
Nadere informatieHet programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels
De boodschappenkar Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Het programma over goede voeding Informatie over de Richtlijnen goede voeding Hoe ziet volgens u een gezond boodschappenmandje eruit? Toelichting
Nadere informatieDe eerste stappen naar een gezond gewicht
De eerste stappen naar een gezond gewicht Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Als je dit leest, heb je de eerste stap al gezet. Gefeliciteerd! Nu gaan we verder elke week een stapje.
Nadere informatieInleiding. Wat is osteoporose?
Botontkalking Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In deze folder leest u meer over osteoporose. Wat is osteoporose?
Nadere informatieGewichtstoename bij behandeling van kanker
Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze
Nadere informatieOsteopenie Uitleg en leefstijladviezen.
Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen www.nwz.nl Inhoud Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 4 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 6 Uw vragen 7 2 Bij het ouder worden,
Nadere informatieBotontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Botontkalking Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose.
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieDiabetes type 2 en erfelijkheid
Diabetes type 2 en erfelijkheid Diabetes type 2 in uw familie? Wie in uw familie Iedereen kan diabetes type 2 krijgen. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes (of ouderdomssuiker) genoemd. Dat
Nadere informatieGezonde leefstijl, hoe pak je dit op?
Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op? Jolande van Teeffelen, diëtist Van de mensen met OSAS heeft 90% overgewicht Vetafzetting door overgewicht kan obstructie van de luchtweg veroorzaken. Maar de apneu
Nadere informatieRole of nutrition in carcinogenesis and cancer prevention. Prof. dr. ir. Ellen Kampman Wageningen Universiteit & Academisch Medisch Centrum Nijmegen
Role of nutrition in carcinogenesis and cancer prevention Prof. dr. ir. Ellen Kampman Wageningen Universiteit & Academisch Medisch Centrum Nijmegen Rol van voeding in de carcinogenese en kankerpreventie
Nadere informatieDiabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?
Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de
Nadere informatieNIEUWE SJABLONEN VOOR KLEOS GEBRUIKERSINSTRUCTIE
NIEUWE SJABLONEN VOOR KLEOS GEBRUIKERSINSTRUCTIE Kleos Postbus 23 7400 GA Deventer T: 0570 67 35 55 F: 0172 46 69 98 E: software@kluwer.nl I: kleos.kluwer.nl/ Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende
Nadere informatieGezond zwanger... 2. Medicijnen... 4 Orgaanvlees... 4 Rauwemelkse producten... 4 Rauwe eieren... 4 Rauw vlees en kattenontlasting...
Contents Gezond zwanger... 2 DOEN!... 2 Drink veel vocht.... 2 Eet elke dag verse groenten en fruit.... 2 Slik dagelijks foliumzuur.... 2 Slik een multivitamine speciaal voor zwangeren.... 2 Zorg voor
Nadere informatieEerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld. www.stoppendoejezo.com
Stoppen doe je zo Eerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld www.stoppendoejezo.com Illustraties: Caroline van Iersel Redigeren tekst: Conny de Wit isbn: 9789048411955
Nadere informatietestament Nieuwe editie met cijfers 2013 & overlijden ciska sikkel-spierenburg
testament & overlijden Nieuwe editie met cijfers 2013 ciska sikkel-spierenburg Ciska Sikkel-Spierenburg testament & overlijden 6 e, herziene druk, april 2013 Copyright 2013 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten
Nadere informatieTESTAMENT & OVERLIJDEN. NIEUWE EDITIE met cijfers 2014 CISKA SIKKEL-SPIERENBURG
TESTAMENT & OVERLIJDEN NIEUWE EDITIE met cijfers 2014 CISKA SIKKEL-SPIERENBURG Testament & overlijden CISKA SIKKEL-SPIERENBURG TESTAMENT & OVERLIJDEN 7 e, herziene druk, maart 2014 Copyright 2014 Consumentenbond,
Nadere informatieKanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014
Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker
Nadere informatiegeorgie dom Mijn Goed RECHT ALS CONSUMENT
georgie dom Mijn Goed RECHT ALS CONSUMENT 1 e druk, augustus 2014 Copyright 2014 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond Auteur:
Nadere informatie