Visie Persoonlijke Beschermingsmiddelen bij Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen

Transcriptie

1 Visie Persoonlijke Beschermingsmiddelen bij Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen E. de Maat/C. Maas Versienummer 1.0 Datum: 24 maart 2014

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Samenvatting Huidige situatie... 9 Blus- en Chemiepakken (incl. handschoenen+laarzen)... 9 Gaspakkenteams Wet- en regelgeving Basis brandweereenheden en hulpverleningseenheden Eenheden bestrijding van ongeval gevaarlijke stoffen Eenheid voor het verkennen van gevaarlijke stoffen Landelijke concept-visie IBGS Bescherming brandweerkleding bij een inpandige grijpredding TNO onderzoek Resultaten Aanvullende uitgangspunten Afweging type PBM s Snelle redding Aanvullende taken meetploegen Met welke Zeeuwse scenario s moeten we rekening houden? Waar zijn de OGS-PBM s nodig in Zeeland? Conclusies Gaspakkenteams Zeeland Slagkracht Dekkingsnorm Organisatie per gaspakkenteam en locatie Waar worden de Snel inzetbare gaspakkenteams geplaatst? Afwijking van het Besluit Veiligheidsregio s: Redenen om af te wijken van het Besluit Veiligheidsregio s Restrisico s Maatregelen ter beperking van het restrisico Samenwerking Ontsmettingseenheid Wat is voor IBGS nodig? Bluspak Chemielaarzen/chemiehandschoenen Vuilwerkpak MIRG Gaspak Oefenpakken - vuilwerkpakken Oefenpakken - gaspakken Logistieke voorraad Extra materiaal tbv verkenning Extra kledingpakketten tbv decontaminatie Spotdecontaminatie Eindvisie PBM s bij IBGS Afwegingskader PBM s Waar en wanneer is een vuilwerkpak nodig? Criteria van een vuilwerkpak Waar en wanneer is een gaspak nodig? Visie PBM s Pagina 2

3 BIJLAGEN Redenen om af te wijken van het Besluit Veiligheidsregio s Restrisico s Maatregelen ter beperking van het restrisico Samenwerking Visie PBM s Pagina 3

4 1. Inleiding Bij het bestrijden van incidenten waarbij sprake is van gevaarlijke stoffen (IBGS) in Zeeland kan naast het standaard bluspak, als extra persoonlijk beschermingsmiddel (PBM), een chemicaliënoveral of gaspak noodzakelijk zijn om de taken van de brandweer op een veilige manier uit te kunnen voeren. Ondanks dat er relatief veel risico s vanwege gevaarlijke stoffen in Zeeland aanwezig zijn, worden deze extra PBM s, slechts enkele malen per jaar ingezet. De wijze van optreden en mate van het beschermingsniveau staan momenteel landelijk ter discussie. Ook binnen de eigen Veiligheidsregio zijn er verschillende ideeën over hoe en met welke PBM s er bij een IBGS moet worden ingezet. Onze regio heeft behoefte aan een visie t.a.v. de PBM s die noodzakelijk zijn tijdens de bestrijding van incidenten met gevaarlijke stoffen (IBGS). Redenen die hieraan ten grondslag liggen zijn: - Problemen met de gaspakkenteams in 2010 (organisatie, motivatie, geoefendheid en onvoldoende bezetting). Diverse herzieningsvoorstellen voor gaspakkenteams zijn voorgelegd aan het management. Tot op heden is er nog geen definitief besluit genomen om de huidige situatie te wijzigen. - De onlangs geconstateerde problemen met het wegwerpchemiepak en noodoplossing; het opnieuw in gebruik nemen van herbruikbare chemiepakken (Splash 2000) voor de korte termijn. - De aankomende veranderingen van het beleid op landelijk niveau t.a.v. dit onderwerp. De Landelijke visie IBGS stelt terughoudendheid bij het uitvoeren van activiteiten in chemiepakken/gaspakken. Een vuilwerkpak 1 kan voldoende zijn. De beleidsvisie dient als basis voor een herziening van het Besluit veiligheidsregio s. Implementatie van de visie in het Besluit zal naar verwachting gemiddeld 3 tot 4 jaar duren. - De taakstelling zorgt ervoor dat er kritisch moet worden gekeken naar de organisatie en taken. Dit geldt ook voor de toegepaste persoonlijke beschermingsmiddelen. - Een aantal BRZO-inrichtingen heeft een aanwijzing tot een bedrijfsbrandweer. Bij een aantal bedrijven zijn gaspakkenteams aangewezen. De BRZO-inrichtingen willen weten wat de visie van de VRZ is t.a.v. deze PBM s. - Het project maatwerk Brandweerzorg. Voor dit project moet duidelijk zijn welke visie in Zeeland wordt aangehouden t.a.v. chemiepakken en het specialisme gaspakken. Om een visie te kunnen vormen is allereerst de huidige situatie is zo goed mogelijk uitgewerkt, zodat inzichtelijk is wat er nu aan PBM s wordt toegepast. Aan de hand van de vigerende wetgeving is toegelicht welke taken de brandweer wettelijk moet uitvoeren en hoe dit in de praktijk wordt toegepast. Aangegeven wordt welke PBM s daarbij zijn voorgeschreven. Naast de wetgeving is gekeken naar recent uitgevoerde onderzoeken voor PBM s en de ontwikkelingen die binnen brandweer Nederland op dit gebied spelen. Landelijk is in opdracht van de vakgroep IBGS, een visie IBGS uitgewerkt die inmiddels in de raad brandweercommandanten is gepresenteerd. Deze visie houdt rekening met de uitgangspunten van de landelijke visie. Daarnaast is gekeken naar de werkwijze en onderzoeken van andere regio s. Vervolgens zijn de regionale risico s en te verwachten scenario s in Zeeland uitgewerkt. Dit alles vormt de basis voor het opstellen van de visie PBM s Zeeland. Met deze visie wordt antwoord gegeven op de volgende vragen: - Wat hebben we aan PBM s nodig in relatie tot de taken die bij een IBGS worden uitgevoerd? - Waar zijn de PBM s in Zeeland nodig? - Hoe organiseren we dit binnen onze eigen regio? - Hoe en wanneer gebruiken we deze PBM s? 1 Een spatdichte extra laag die over de bluskleding wordt gedragen en zonder instructie kan worden aangedaan. Visie PBM s Pagina 4

5 - Welke restrisico s zijn aanwezig? In de visie worden een aantal conclusies en aanbevelingen gegeven die nader kunnen worden uitgewerkt in het project maatwerk Brandweerzorg. Daarnaast kunnen deze gebruikt worden bij het ontwikkelen van het OTO-beleid. Deze rapportage geeft de regionale visie voor de komende 3 jaar. De visie is sterk afhankelijk van de regionale en landelijke ontwikkelingen. Na 3 jaar dient te worden nagegaan of de visie nog aansluit op de aanwezige risico s in Zeeland en het landelijk beleid. Het rapport is opgesteld door Operationele Voorbereiding van de brandweer, in samenwerking met de Zeeuwse AGS-en, diverse medewerkers van materiaalbeheer en inkoop, specialisten Industriële veiligheid en Externe veiligheid. De visie is in concept voorgelegd aan een aantal OVD-en, bevelvoerders en AGS-en. De reacties zijn vervolgens hierin verwerkt. Wanneer in dit rapport over een bluspak als PBM wordt gesproken wordt daarmee bedoeld, de volledige uitrusting van een manschap: bluspak, helm, adembescherming, laarzen en standaard blusof HV handschoenen. Voorheen werd de term ongevallen gevaarlijke stoffen (OGS) gebruikt in plaats van IBGS. Beide termen komen in het rapport voor. Visie PBM s Pagina 5

6 2. Samenvatting Deze rapportage geeft een beeld van de persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s) die noodzakelijk zijn voor alle eenheden die bij Incident Bestrijding met Gevaarlijke Stoffen (IBGS) betrokken kunnen zijn. De PBM s zijn per eenheid bepaald aan de hand van uit te voeren taken, aanwezige scenario s en risico s met gevaarlijke stoffen in Zeeland. De rapportage geeft de onderbouwing t.a.v. de PBM s en hoe deze veiliger kunnen worden toegepast. Het landelijk Besluit veiligheidsregio s stelt voorwaarden aan de IBGS-taken van de basiseenheden en specialistische eenheden. Voor PBM s wordt verwezen naar een ministeriele regeling die echter tot op heden niet is opgesteld. Wel is er een brancherichtlijn uitgewerkt die als een landelijke standaard wordt gehanteerd. T.a.v. de materialen voor basiseenheden is het mogelijk om met gegronde redenen hiervan af te wijken. Een landelijke visie IBGS is in 2013/2014 opgesteld en door de Raad van Regionaal commandanten inhoudelijk goedgekeurd. Hierin is gesteld dat de IBGS-organisatie moet zijn afgestemd op het risicoprofiel van een regio. Het vigerend Besluit Veiligheidsregio s kent deze risicoafweging niet voor IBGS waardoor een IBGS-organisatie wordt voorgeschreven die praktisch gezien in Zeeland niet uitvoerbaar is en niet in verhouding staat tot de daadwerkelijke risico s. Voorgesteld wordt om in afwijking van het Besluit veiligheidsregio s en vooruitlopend op de landelijke visie IBGS, t.a.v. de PBM s en inrichting van de specialistische eenheid, wel rekening te houden met het Zeeuws Risicoprofiel. In bijgevoegde rapportage zijn de risico s in Zeeland geïnventariseerd en de mogelijke scenario s die daarbij kunnen optreden. Voor ieder scenario is per IBGS-taak bepaald welke PBM s noodzakelijk zijn. Vanuit de risicokaart zijn de risicolocaties bekend en is vervolgens dmv het koppelen van de scenario s aan locaties, bepaald waar en welke specifieke PBM s bij een incident met gevaarlijke stoffen noodzakelijk zijn. Conclusies en aanbevelingen: Algemeen Aandacht procedure voor keuze PBM De bevelvoerder van een tankautospuit gebruikt bij het bepalen van de PBM s tijdens een incident, als afwegingskaders, het ERIC-kaartenboek en een Beslissing Ondersteunings Schema (BOS). Voorgesteld wordt om daarnaast, bij een snelle redding ook gebruik te maken van de aanvullende uitgangspunten en inzetvoorwaarden zoals beschreven in hoofdstuk 8 van de visie PBM s. Daarmee kan veiliger worden opgetreden ingeval van een snelle redding. Vakbekwaam blijven Bij het opleiden/trainen/oefenen van bevelvoerders moet extra aandacht worden besteed aan de besluitvorming t.a.v. de toe te passen PBM s en het veilig optreden daarmee, met name bij een snelle redding. De nadruk ligt bij de bevelvoerders omdat zij als eerste ter plaatse komen en besluiten hoe en waarmee ze gaan inzetten. Veel bevelvoerders zijn onvoldoende bekend met het BOS-schema. PBM s op Tankautospuit en Hulpverleningsvoertuig Vanwege de grote spreiding van risico s (risicobepalend daarbij zijn de zwembaden en de routering gevaarlijke stoffen) in Zeeland, is naast de brandweerkleding met standaarduitrusting (helm, laarzen en adembescherming) op alle basiseenheden (TS en HV-eenheid) in Zeeland een vuilwerkpak noodzakelijk. Het vuilwerkpak is minimaal een extra spatdichte laag over het Visie PBM s Pagina 6

7 bluspak. Het pak moet zodanig zijn ontworpen dat een aankleedtijd van circa 3 minuten mogelijk is. Op iedere TS- en HV-eenheid (ongeacht de uitvoeringsvorm) in Zeeland dienen 2 vuilwerkpakken (type 3) te liggen. Geadviseerd wordt om dit te implementeren, nadat het project Maatwerk in Brandweerzorg is afgerond. Daaraan voorafgaand kan de afdeling materiaalbeheer met de afdeling operationele voorbereiding, onderzoeken wat de beste vuilwerkpakken zijn voor Zeeland. Een vuilwerkpak (type 3) kan bij een gaspakkeninzet worden gebruikt door het standby-team, waarmee een snelle redding van eigen personeel in een gaspak kan worden uitgevoerd. Het standby-team wordt geleverd door aanwezige TS-bemanning. Specialisme Gaspakken Volgens het Besluit veiligheidsregio s dient een eenheid voor bestrijding van gevaarlijke stoffen binnen 30 minuten te starten met de werkzaamheden op de plaats van het incident. De eenheid bestaat uit een tankautospuit, een gaspakkenteam en een DECO-unit. Zeeland heeft 2 gebieden met een hogere concentratie aan risicovolle bedrijven en activiteiten vanwege gevaarlijke stoffen (het Sloegebied (gebied NOORD) en de Kanaalzone Terneuzen-Sas van Gent (gebied ZUID)). De overige gebieden zijn benoemd als Gebied OVERIG. De opslag en werkzaamheden daarmee zijn van zodanige omvang dat bij een incident, er grote effecten naar de omgeving kunnen ontstaan (zie de rampenbestrijdingsplannen van de BRZO-inrichtingen). Een IBGS kan langdurig en onder extreme omstandigheden zijn zodat voor het eigen personeel, de hoogste beschermingsgraad noodzakelijk kan zijn. Het wordt aanbevolen om voor de 2 risicogebieden in ieder geval binnen 30 minuten tenminste één specialistisch gaspakkenteam (SIGT) inzetgereed te hebben en een 2 e team binnen 45 minuten. Buiten deze risicogebieden (gebied overig) wordt vanwege de beperktere risico s, het voldoende geacht om een eerste SIGT binnen 45 minuten beschikbaar te hebben en een 2 e team binnen circa 1 uur. Om deze uitgangspunten te kunnen realiseren zijn volgens de klankbordgroep, tenminste 3 SIGT noodzakelijk met een minimum van 2. Het 3 e team zou noodzakelijk zijn om te borgen dat voldoende slagkracht beschikbaar blijft, wanneer één team buiten bedrijf zou gaan (ivm vakantie, oefenen, brandweerfeest op post, onderhoud). Vanwege de taakstelling is beredeneerd dat de kosten voor het operationeel houden van 1 extra team, niet in verhouding staan tot de beperkte tijd dat een team buiten werking is. Gesteld dat dit 5 dagen op 1 jaar is, dan betekent dat minder dan 2% van de tijd. Rekening houdend met de taakstelling wordt de minimale variant geadviseerd ofwel 2 SIGT. Tijdens het buiten bedrijf zijn van een team moet dan rekening worden gehouden met een opkomsttijd van maximaal 45 minuten in de risicogebieden en 1 uur in de overige gebieden. SIGT betekent dat wordt gewerkt met de aangepaste procedures van de huidige gaspakkenteams Terneuzen en Sas van Gent. Deze teams zijn vanwege hun aangepaste werkprocedures sneller inzetbaar en hebben daardoor een groter dekkingsgebied. Visie PBM s Pagina 7

8 Een SIGT heeft voor zijn taakuitvoering een voertuig tot zijn beschikking. Het voertuig wordt niet gebruikt voor andere taken of specialismes. De teamleden kunnen slechts 1 specialisme vervullen. Het SIGT bestaat uit 4 gaspakdragers, 1 bevelvoerder en 1 chauffeur. Per team wordt gerekend met een beschikbaarheid van 300%. Gaspakdragers zijn voldoende opgeleid en geoefend en hebben voldoende affiniteit met de chemische industrie. Met 2 teams kan maximaal circa 80 minuten worden ingezet en is een totaal van 8 gaspakdragers in de regio gegarandeerd. Dit sluit aan bij het gestelde aantal in het Besluit veiligheidsregio s. De gaspakdragers hebben speciale gaspakken die voldoende resistentie biedt tegen chemicaliën (type 1), koudebestendig is, een flashfire aankunnen en waarbij ademlucht buiten het pak wordt gedragen. Geadviseerd wordt om met de industrie opnieuw af te stemmen welke eigenschappen deze pakken moeten hebben en op welke taken men voorbereid moet zijn. Samenwerking gaspakkenteams met particuliere bedrijven Voorgesteld wordt om een intentieverklaring op te stellen tussen de BRZO-bedrijven (met gaspakdragers) en de Veiligheidsregio. Daarin wordt de intentie uitgesproken om: o Op verzoek van de Veiligheidsregio of één van de andere BRZO-bedrijven, aanvullende gaspakdragers te leveren in geval van een incident, o Actief oefenmogelijkheden te bieden voor de gaspakkenteams van VRZ, o Kennis beschikbaar te stellen t.a.v. gaspakinzetten bij mogelijke scenario s bij deze bedrijven. o Specialistische kennis te bieden aan de gaspakkenteams. De beschikbaarheid verschilt per bedrijf en hangt sterk af van de dagelijkse functie van het personeel dat als gaspakdrager kan worden ingezet. Bij de meeste bedrijven zal eerst vervangend personeel moeten worden gezocht. Bij het uitvoeren van deze intentieverklaring kan worden gesteld dat de regio ook na 1 uur nog voldoende slagkracht zal hebben, wanneer zich een groot incident met gevaarlijke stoffen voordoet. In 2006 hebben ICL-IP (voorheen Broomchemie) en Rosier (voorheen Zuidchemie) een contract gesloten met de gemeente Terneuzen waarin is geregeld dat de gemeente Terneuzen, in het kader van de aanwijzing bedrijfsbrandweer, een gaspakkenteam tijdig levert. Gemeente Terneuzen heeft hiervoor 2 snel inzetbare gaspakkenteams (SIGT) opgericht op een kazerne in Terneuzen en Sas van Gent. De bedrijven betaalden daarvoor jaarlijks een vergoeding. Na juridische toetsing bleek dat beide contracten inmiddels vervallen zijn. Desondanks is tot op heden, door alle partijen het contract nageleefd. In december 2013 is aan de bedrijven een rekening verzonden die door beide bedrijven is betaald voor het jaar Om de goede verstandhouding met de bedrijven de behouden, wordt voorgesteld de contractvoorwaarden minimaal tot eind 2014 aan te houden. Dit heeft tot gevolg dat de structurele besparing pas per 1 januari 2015 effectief kan worden doorgevoerd. In de visie PBM s is beoordeeld welk team als best kan worden toegepast. Geadviseerd om de volgende teams operationeel te houden: Risicogebied Noord: het team Middelburg (Torenweg) Risicogebied Zuid: het team Sas van Gent Bij het toepassen van deze visie zal de dekking in de gebieden OVERIG niet voor alle situaties binnen de 45 minuten zijn. De gebieden in Schouwen-Duiveland zijn door een 1 e team uiterlijk binnen 50 minuten bereikbaar. In Tholen zijn gebieden waar dit oploopt tot maximaal 60 minuten. Daarmee wordt afgeweken van de wettelijke norm. Visie PBM s Pagina 8

9 3. Huidige situatie Bij de incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS), gebruiken de eenheden van de Brandweerzorg in Zeeland één van de volgende vier beschermingsniveau s: 1. blusoverall 2 met standaard toebehoren (TS/HV-bemanning) 2. blusoverall met chemiehandschoenen en -chemielaarzen (TS/HV-bemanning) 3. chemiepak met chemiehandschoenen en chemielaarzen (TS/HV-bemanning/DECO/AGS) 4. gaspak met gesealde chemiehandschoenen/-laarzen (gaspakdragers). Bij alle bovenstaande beschermingsniveaus wordt gebruik gemaakt van onafhankelijke ademlucht. Blus- en Chemiepakken (incl. handschoenen+laarzen) Voor de reorganisatie van de Veiligheidsregio Zeeland (dd ) waren de gemeentelijke korpsen eigenstandig verantwoordelijk voor de basisbrandweerzorg. Dit hield in dat men zelfstandig verantwoordelijk was voor de aanschaf van een TS met bijbehorende materialen, waaronder de benodigde PBM s zoals bluspakken, chemiepakken, etc. Diverse Zeeuwse gemeenten deden dit in gezamenlijkheid, echter desondanks zijn er binnen de huidige situatie verschillende blus- en chemiepakken aanwezig. De Branchevoorschriften Standaardbepakking voor Brandweervoertuigen (TS en HV) dienen als uitgangspunt, echter deze voorschriften zijn niet altijd gevolgd. Operationeel (Inzetpakken) De volgende pakken zijn momenteel binnen de regio aanwezig: - Bluspakken (diverse merken); - Herbruikbare chemiepakken (incl. handschoenen+laarzen): - herbruikbare splash 900 van Trellchem (Trelleborg); - herbruikbare splash 2000 van Trellchem (Trelleborg); - wegwerp chemiepak Apollo 4000, van Microchem (onlangs afgekeurd). Het verschil tussen de Splash 900 en Splash 2000 is dat bij de 900 serie, ademlucht buiten het pak wordt gedragen. Bij de 2000 serie zit de ademlucht in het pak en komt vanwege uitgeademde lucht het pak bol te staan. Leeftijd pakken De pakken zijn op verschillende data aangeschaft. Ieder pak heeft periodiek onderhoud nodig. Gemiddeld zijn de pakken binnen 10 jaar afgeschreven en dienen deze jaarlijks te worden geïnspecteerd. 3 Herverdeling chemiepakken in juli 2013 (noodmaatregel) In 2010 heeft een groot aantal korpsen gekozen voor wegwerp chemiepakken in plaats van de herbruikbare chemiepakken. Inmiddels is ervaring opgedaan met deze chemiepakken. Tijdens oefeningen in het voorjaar 2013 bleken de pakken tijdens het aankleden en het redden van slachtoffers te scheuren. Uit een aantal testen is vastgesteld dat de pakken onvoldoende sterk zijn. Vervolgens is besloten om de wegwerp chemiepakken van de voertuigen te halen en daarvoor in de plaats de Splash 2000 pakken te leggen. Redenen daartoe zijn: - beschikbaarheid van deze pakken binnen de regio; - goede ervaring met deze pakken uit het verleden; - dat andere regio s na uitvoerig onderzoek naar chemiepakken, opnieuw zijn overgegaan op de herbruikbare pakken. Doorslaggevend daarbij is het hoge kosten aspect vanwege het oefenen met wegwerppakken. 2 Overal waar in dit document verwezen wordt naar een blusoverall, wordt zowel een 1-delig als een 2-delig bluspak bedoeld. 3 Richtlijn NVBR is 5 jaar voor gas en chemiepakken. Visie PBM s Pagina 9

10 Uitgangspunten noodmaatregel Chemiepakken liggen op alle HV-voertuigen en enkel op TS-voertuigen waarbij in hun dekkingsgebied: - een routering gevaarlijke stoffen ligt (spoor- en wegtransport) - het industriegebied: Sloegebied, Kanaalzone Terneuzen-Sas van Gent of Middelburg bevindt. Zeeland heeft 69 tankautospuiten, 10 HV voertuigen, 2 Flex TS-en, 2 Deco-units en 2 AGS-voertuigen. Op basis van de gestelde uitgangspunten zijn op 45 tankautospuiten en 9 hulpverleningsvoertuigen 2 chemiepakken per voertuig gelegd. Daarnaast liggen er op iedere Deco-unit 4 chemiepakken. De chemiepakken op de AGS-voertuigen zijn ervan gehaald en herverdeeld. Voorraad chemiepakken tbv uitruk Binnen een aantal korpsen lag een voorraad chemiepakken. Daarmee kon een TS na een inzet, direct vervangende chemiepakken op het voertuig leggen en was snel inzetgereed. Bij de acties ten gevolge van de noodmaatregel, is gebruik gemaakt van deze voorraad en van de operationele pakken op voertuigen. Hierbij is tevens geïnventariseerd of oefenpakken nog bruikbaar waren. De volgende verdeling van oefenpakken en uitrukpakken was aanwezig: Gebied Aantal oefenpakken Voorraad uitruk chemiepakken Bevelanden/Tholen Voormalige korpsen: (Kapelle-Reimerswaal/Goes /Borssele/Tholen) Walcheren/Schouwen-Duiveland Voormalige korpsen: (Vlissingen-Middelburg/Veere/ Noord- Beveland/Schouwen-Duiveland Zeeuws-Vlaanderen Voormalige korpsen: (Sluis/Terneuzen/Hulst) (:10 jaar oud, gebruikt voor wedstrijden) allen Splash Wegwerppakken (vervallen) +? 2x Wegwerppakken (vervallen) + 12 afgekeurde Splash 2000 pakken Chemiepakken ten behoeve van oefenen Naast de inzetpakken op de uitrukvoertuigen zijn ivm opleiden/trainen/oefenen (OTO) ook PBM s nodig om hiermee ervaring op te doen en te behouden. Gezien de reorganisatie per 1 januari 2013 is tot op heden het oefenen met chemiepakken, lokaal per gebied geregeld. De volgende situaties zijn aanwezig: - Er wordt geoefend met aparte oefenpakken. - Er wordt geoefend met chemiepakken van inzetbare eenheden. - Er is een voorraad chemiepakken aanwezig. - Er wordt geoefend met wegwerppakken die op voorraad liggen Visie PBM s Pagina 10

11 Chemiepakken ten behoeve van opleiding Manschap A Voor de leergang Manschap A zijn ivm met het onderdeel ongevallenbestrijding gevaarlijke stoffen: 24 chemiepakken Splash 2000 noodzakelijk. 4 Dit aantal is noodzakelijk vanwege het simultaan lopen van cursussen. Daarnaast zijn 8 paar chemie handschoenen (t.b.v. ontsmetting/ grijpredding) noodzakelijk. Totaaloverzicht aantal chemiepakken (excl. OTO) Aantal Aantal Opmerkingen chemiepakken Tankautospuiten Splash Splash 900 Hulpverleningsvoertuigen Splash 2000 (Axel verwijderd ivm buiten dienst eind 2013) AGS-voertuigen wegwerppakken, zijn reeds verwijderd DECO-unit 2 8 Splash 900 Oefenen 32 +?? Wegwerppakken en Splash 2000, veelal oude afgekeurde pakken Opleiden 24 Nog 12 aankopen?? LB?? Voorraad 0 huidige situatie Totaal 172 +?? Splash en wegwerppakken Gaspakkenteams Binnen de nieuwe organisatie van de VRZ (2013) zijn de volgende gaspakkenteams operationeel: - Middelburg (werkt met afgeschreven duikbus en aanhangwagen) - Goes (transport met DECO-UNIT en TS-voertuig) - Tholen (transport met brandweerbus of TS-voertuig) - Terneuzen en Sas van Gent (2 snel inzetbare gaspakkenteams (SIGT) die samen 1 eenheid vormen). Transport per team met apart hiervoor ingericht gaspakvoertuig (Terneuzen combineert dit met het duikteam). De teams in Schouwen-Duiveland en Hulst zijn vanwege problemen met de organisatie, motivatie, geoefendheid en onvoldoende bezetting, buiten bedrijf gesteld. Vanwege beperkte beschikbaarheid bij de teams, met name in de zomerperiode, worden bij een inzet van een gaspakkenteam, direct 3 teams gealarmeerd. Voor 1 januari 2013 waren formeel tussen de Veiligheidsregio en 6 gemeentelijke korpsen (Hulst, Terneuzen, Stadsgewestelijke brandweer Vlissingen-Middelburg, Goes, Tholen en Schouwen- Duiveland) afspraken gemaakt dmv bruikleen-overeenkomsten. Hierin stond beschreven dat deze korpsen zelf uitvoering gaven aan de regionale gaspakkentaak en dat de VRZ (toen Regionale brandweer) de gaspakken levert. 4 Dit aantal is noodzakelijk vanwege het simultaan lopen van cursussen. Visie PBM s Pagina 11

12 Om te voldoen aan het vigerend Besluit 2x Veiligheidsregio s gaspa kkent zouden, bij het eams toepassen van de Met landelijke dubbe 2x gaspakprocedures le gaspa volgens de opleiding dekki kkent gaspakdrager, 6 teams ng eams nodig zijn met elk 8 2x 2x Met gaspa gaspakdragers (per team gaspa dubbe kkent 24 gaspakdragers en 3 kkent le eams eams dekki bevelvoerders), op basis Met Met ng van een opkomstfactor dubbe dubbe van 300%). Praktisch 2x le le gezien is dit niet gaspadekki dekki uitvoerbaar omdat de kkentng 2x ng meeste brandweerposten geen 24 eams gaspa Met kkent dubbe eams vrijwilligers hebben. Om le Met die reden zullen teams moeten worden dekki dubbe opgesplitst over 2 kazernes en zijn er uiteindelijk 12 teams nodig om Zeeland volledig dekkend te krijgen ng le met een opkomsttijd van dekki 30 minuten (zie bijlage 1). Het belasten van 12 posten met dit specialisme (144 gaspakdragers) is ng praktisch gezien niet uitvoerbaar. Reden daarbij is de beperkte bereidheid om als gaspakdrager op te treden. De huidige praktijkervaring leert dat het zelfs onmogelijk is om 7 teams operationeel te houden. Bepaalde gebieden kennen geen of zeer lage risico s op incidenten waarbij een gaspakkenteam zou worden ingezet. Wanneer men nooit wordt ingezet, werkt dit zeer demotiverend als vrijwilliger. Gaspakdragers moeten daarnaast affiniteit hebben met incidentbestrijding gevaarlijke stoffen. Als alternatief is voorgesteld om (afwijkend van het landelijk Besluit Veiligheidsregio s) rekening te houden met de risico s in Zeeland. In 2010 is hiervoor een risico-inventarisatie uitgevoerd, gericht op het risico s voor incidenten binnen Zeeland waarbij het optreden van een gaspakkenteam noodzakelijk is. Met deze uitgangspunten is een nieuw organisatievoorstel gemaakt voor de Zeeuwse gaspakkenteams welke op 23 april 2012 aan het MT is voorgelegd 5. In het advies werd uitgegaan van 4 Snel inzetbare gaspakkenteams (2x onder en 2x boven de Westerschelde). Per team zouden 4 gaspakdragers worden ingezet (bij een opkomstfactor 300 % ofwel 12 per team) waarbij 2 teams gelijktijdig voor 1 incident worden gealarmeerd. Het MT was akkoord met het advies onder voorwaarde dat de adviesnotitie wordt aangehouden en deze af te stemmen met de projectgroep Taakstelling. De herziening van gaspakkenteams maakte onderdeel uit van de moderniseringsslag binnen incidentbestrijding. De reorganisatie van de Veiligheidsregio heeft ertoe geleid dat dit project tot op heden niet is opgepakt. Materiaal De veiligheidsregio heeft destijds gekozen voor de aanschaf van gaspakken van het merk Trellchem type HPS. Daarnaast heeft het korps Terneuzen vanwege de risico s in de gemeente Terneuzen, gekozen om zelf het aanwezige gaspakkenteam uit te breiden en er 2 snel inzetbare teams van te 5 Adviesnotitie 23 april 2012 aan het MT Modernisering van de incidentbestrijding bij ongevallen gevaarlijke stoffen. Visie PBM s Pagina 12

13 maken. De gemeente heeft daarbij zelf pakken aangeschaft. Men heeft voor de SIGT teams dezelfde type pakken genomen als de Veiligheidsregio voor haar eigen teams. Daarnaast zijn specifieke koudebestendige gaspakken gekocht die bestand zijn tegen vloeibare ammoniak (vanwege aanwezigheid hiervan bij Yara). De gemeente had als afschrijftermijn 5 jaar 6 gesteld. De Veiligheidsregio hanteert hiervoor 10 jaar. Totaaloverzicht Gaspakken: Locatie Operationeel* Aantal Middelburg 4 4 Goes 4 4 Tholen 4 4 Terneuzen 8 4** 2*** Oefenpak Aantal 8 4*** Sas van Gent 4 2** 2*** Veiligheidsregio (SGB) (voorraad) opleidingpakken Totaal opleidingpakken * Standaard is gekozen voor het gaspak Trellchem HPS (Trelleborg) ** Gaspak TST, Alfa type 1, bestand om met koude middelen te werken met een temperatuur tot -80 o C (bv. vloeibare ammoniak: -32 o C) *** Gaspak met ademlucht buiten. 4. Wet- en regelgeving De landelijke wet-/regelgeving beschrijft een aantal eenheden met bijbehorende taken. Voor het veilig kunnen uitvoeren van deze taken zijn PBM s noodzakelijk. Hierna volgen de relevante artikelen uit de Wet veiligheidsregio s en het Besluit Veiligheidsregio s per eenheid en de nadere beschouwing hoe dan met PBM s wordt omgegaan. De volgende eenheden zijn puntsgewijs uitgewerkt: - Basis brandweereenheid (Tankautospuit) en hulpverleningsvoertuig - Eenheid voor bestrijding van een ongeval met gevaarlijke stoffen - Eenheid voor het verkennen van gevaarlijke stoffen. Basis brandweereenheden en hulpverleningseenheden Tekstdelen van het Besluit Veiligheid: Art Een basis brandweereenheid bestaat uit: a. een bevelvoerder, b. een chauffeur, tevens voertuigbediener, c. twee ploegen van twee manschappen. De eenheid is belast met: a. brandbestrijding en redding; 6 Conform NVBR richtlijn Visie PBM s Pagina 13

14 b. technische hulpverlening; c. basishandelingen bij de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen; d. ondersteuning bij waterongevallen. De eenheid beschikt over een tankautospuit met uitrusting. Art Een ondersteuningseenheid voor redden en blussen op hoogte bestaat uit: a. een bevelvoerder of een manschap, en b. een chauffeur, tevens voertuigbediener. De eenheid is belast met: a. het redden van mensen en dieren op hoogte; b. ondersteuning van basis brandweereenheden bij het blussen op hoogte, en c. het verlenen van hulp op hoogte. De eenheid beschikt over een redvoertuig met uitrusting. Art Een ondersteuningseenheid voor hulpverlening bestaat uit: a. een bevelvoerder of een manschap a of b, en b. een chauffeur, tevens voertuigbediener. De eenheid is belast met: a. ondersteuning bij het bevrijden van beknelde en ingesloten mensen en dieren; b. ondersteuning van basishandelingen bij de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen; c. ondersteuning bij waterongevallen. De eenheid beschikt over een hulpverleningsvoertuig met uitrusting. Art In afwijking van artikel 3.1.2, eerste lid, kan het bestuur van de veiligheidsregio dan wel het college van burgemeester en wethouders besluiten tot een andere samenstelling van basisbrandweereenheden, mits daarmee wordt voorzien in een gelijkwaardig niveau van brandweerzorg en geen afbreuk wordt gedaan aan de veiligheid en gezondheid van het brandweerpersoneel. Toepassing van het eerste lid doet geen afbreuk aan de afspraken, bedoeld in artikel 51, vijfde lid, van de wet. Art Het bestuur van de veiligheidsregio hanteert bij het vaststellen van de opkomsttijden van een basis brandweereenheid de volgende tijdnormen: vijf minuten bij gebouwen met een winkelfunctie met een gesloten constructie, gebouwen met een woonfunctie boven een gebouw met een winkelfunctie of gebouwen met een celfunctie; zes minuten bij portiekwoningen, portiekflats of gebouwen met een woonfunctie voor verminderd zelfredzamen; acht minuten bij gebouwen met een andere woonfunctie dan bedoeld onder a en b, of met een winkelfunctie, gezondheidszorgfunctie, onderwijsfunctie of logiesfunctie, en tien minuten bij gebouwen met een kantoorfunctie, industriefunctie, sportfunctie, bijeenkomstfunctie of een overige gebruiksfunctie. Indien het bestuur van de veiligheidsregio voor bepaalde locaties opkomsttijden vaststelt die afwijken van de tijdnormen, motiveert het de keuze van de locatie en de mate van de afwijking. Het bestuur Visie PBM s Pagina 14

15 van de veiligheidsregio stelt geen opkomsttijd vast die hoger is dan achttien minuten Art Bij ministeriële regeling kunnen ten behoeve van de standaardisatie en uitwisselbaarheid eisen worden gesteld aan het materieel en de uitrusting van de basis brandweereenheden, de ondersteuningseenheden voor hulpverlening en de ondersteuningseenheden voor redden en blussen op hoogte. Beschouwing TS en HV-eenheden in relatie tot PBM s - PBM s voor IBGS worden niet op een redvoertuig (hoogwerker) gelegd. Het redvoertuig is dus niet in de beschouwing meegenomen. - Een chauffeur/voertuigbediener heeft in principe, behoudens zijn standaard PBM s (bluspak, helm, handschoenen en laarzen), geen extra PBM s nodig. Hij staat met het voertuig in de veilige zone. - Een bevelvoerder stuurt zijn ploegen aan vanaf de opstellijn in de veilige zone. Voor een bevelvoerder kan het soms toch gewenst zijn om ivm beeldvorming een verkenning uit te voeren. Het dragen van een chemie-/gaspak biedt echter teveel beperkingen om zijn ploegleden nog verantwoord en veilig te kunnen aansturen. Tevens moet daarbij rekening worden gehouden met het ontsmetten, hetgeen de nodige tijd inneemt. Beschouwing taken De basiseenheid van de brandweer is de TS. Tot zijn taken behoren het redden van mens en dier en voor het uitvoeren van de basishandelingen met bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen. In de toelichting op het besluit is dit beschreven als: De eerst aankomende brandweereenheid richt zich op het verkennen, redden en, voor zover mogelijk met de beperkte middelen, bestrijden van de bron. Daarvoor is de basis brandweereenheid uitgerust met diverse persoonlijke beschermingsmiddelen en zijn de manschappen opgeleid voor dit type werkzaamheden. In het opleidingsboek van 2013 (Manschap A, OGS) wordt enkel gesproken over een verkenning en snelle redding. Het gaat daarbij om kortdurende, snelle en resultaatgerichte acties. Stabiliserende werkzaamheden worden alleen door chemicaliënpakdragers verricht als het noodzakelijk is en als het mogelijk is binnen de beperkte inzetduur. Voorbeeld het rechtzetten van een omgevallen vat. De maximale inzetduur is 1 ademluchtvulling. In de praktijk worden de volgende taken verricht: - Verkennen De incidentsituatie inventariseren en doorgeven aan de bevelvoerder. - Redden van mens en dier Mens/dier terug in een veilige zone brengen. Bij sommige situaties is technische hulpverlening noodzakelijk bijvoorbeeld wanneer een slachtoffer bekneld zit. - Overige basishandelingen (of ondersteuning daarvan) bij het bestrijden van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Dit bestaat ondermeer uit: Waterwinning opbouwen en het plaatsen van waterschermen (bron- of effectbestrijding), Het opbrengen van schuim, Het aanbrengen van absorptiemateriaal, Eenvoudige bronbestrijding zoals: o het rechtzetten van een vat, o dichtdraaien van een afsluiter of stilleggen van een pomp (schakelaar omzetten) o aanbrengen van een keg, o aanbrengen van een afdichtingskussen, Visie PBM s Pagina 15

16 Voorkomen van verspreiding van het product via riolering of naar lager gelegen gebied, Assisteren tijdens een noodontsmetting, Een basiseenheid kan daarbij gebruik maken van het materiaal van een hulpverleningscontainer of schuimblusvoertuig. Binnen de VRZ zijn er echter geen concrete afspraken gemaakt wat met een chemiepak en met een gaspak wordt uitgevoerd. Zo wordt bijvoorbeeld het aanbrengen van een afdichtingskussen tijdens de opleiding manschap A OGS, aangeleerd. Echter deze actie zal in de praktijk weinig worden toegepast door de bemanning van een TS. Wel wordt deze handeling beoefend. De materialen hiervoor liggen op de HV. Bovenstaande taken zijn mogelijk bij ieder type OGS-incident. De hulpverlener moet deze taken veilig kunnen uitvoeren (ARBO). Afwijking van de ARBO wetgeving is enkel toegestaan, bij repressief optreden waarbij er sprake is van een levensbedreigende situatie voor de slachtoffers en het ingrijpen van de Arbeidsinspectie een belemmering vormt voor de reddingswerkzaamheden. Het veilig uitvoeren van werkzaamheden kan enkel wanneer de hulpverlener hiervoor de juiste materialen en PBM s tot zijn beschikking heeft. De omgeving van het bron-/effectgebied bij een OGS-incident kan bestaan uit giftige, corrosieve of explosieve stoffen in alle voorkomende concentraties en onder alle fysische omstandigheden. De mogelijke omstandigheden kunnen grotendeels worden ingeschat door vooraf te kijken naar de aanwezige gevaarlijke stoffen in een gebied en daaruit voortkomende risico s en mogelijke scenario s. Er zal echter altijd een restrisico blijven. Als basis kan worden gesteld dat ieder type omgeving op elke locatie aanwezig kan zijn. Om op elke situatie te zijn voorbereid, zou een maximale bescherming moet worden toegepast. In de praktijk blijkt dat bij een OGS-incident maar zelden een maximale beschermingsgraad (gaspak) t.a.v. PBM s noodzakelijk is. De gebiedsindeling van Zeeland, in combinatie met de risico s, heeft tot gevolg dat in bepaalde gebieden een zeer lage kans aanwezig is, dat deze maximale beschermingsgraad noodzakelijk is (zie hoofdstuk 9 & 10). De ingezette PBM s worden in eerste instantie bepaald door de bevelvoerder van de eerste eenheid. Dit gebeurt aan de hand van de eerste berichtgeving vanuit de meldkamer en het beeld ter plaatse. Hij weegt daarbij het belang van een redding af tegen het belang van de veiligheid van eigen personeel. De bevelvoerder gebruikt hiervoor het ERIC-kaartenboek en het BOS-1 schema (zie bijlage 2) om te bepalen welke beschermingsgraad moet worden toegepast. Hij kan zelf ook een defensieve, eerste verkenning (laten) uitvoeren. Algemeen wordt gesteld dat bij een redding, de PBM s van één beschermingsniveau lager mag worden toegepast. Bij OGS incidenten wordt door de meldkamer tevens een OVD-B en AGS gealarmeerd. Zij maken gebruik van het BOS-2 schema om te bepalen welke PBM s moeten worden toegepast. In hoofdstuk 8 wordt hier nog nader op ingegaan. De PBM s kunnen bij een grijpredding, worden blootgesteld aan een fysiek hoge belasting. Dit stelt eisen aan de gebruikte PBM s ten aanzien van trek en scheur weerstand. Een manschap dient bij een verkenningsopdracht nauwkeurig te werk te gaan wanneer men informatie via de porto doorgeeft. In de praktijk blijkt dit vaak lastig te zijn om een goed beeld over te dragen. Bij de presentatie van de visie aan de OVD-en, bevelvoerders en AGS-en is vastgesteld dat meer moet worden geoefend op beeldvorming en het doorgeven van informatie. Dit dient als aandachtspunt te worden meegenomen door de afdeling M(OTO). Wellicht kunnen technische oplossingen zoals het toepassen van een camera deze taak vereenvoudigen. Beschouwing dekking Visie PBM s Pagina 16

17 Het besluit stelt dat de dekking van TS- en HV-eenheden afhankelijk zijn van de functie van het gebied. Zo geldt voor een woonhuis een andere opkomsttijd dan voor een ziekenhuis. De huidige dekking van TS en HV-eenheden is uitgewerkt in het dekkingsplan Het Zeeuws risicoprofiel en de risicokaart kunnen worden gebruikt om te bepalen waar er in Zeeland met grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Immers, daar waar geen of nauwelijks gevaarlijke stoffen zijn, is het risico op en de omvang van een incident veel lager en kan in de meeste gevallen met een lagere beschermingsgraad worden gewerkt. Het dekkingsplan zou afgestemd moeten zijn op het Zeeuws risicoprofiel. Dit is momenteel nog niet het geval. De materialen op een TS en HV mogen afwijken van de standaardbepakkingslijst zoals deze is opgesteld door het IFV (zie beschouwing uitrusting). Afwijkende materialen mogen dus afgestemd zijn op de omgeving waarin men werkt. Bij het bepalen van de dekking zou daarmee rekening kunnen worden gehouden. In het huidig dekkingsplan is hierin niet voorzien. Iedere basiseenheid kan worden gebruikt voor de 6 manschappen die bij een eenheid voor bestrijding van een incident met gevaarlijke stoffen horen (zie eenheid bestrijding van OGS). Beschouwing uitrusting Zoals aangegeven kan bij ministeriële regeling de materialen en uitrusting worden vastgelegd. Tot op heden is er geen ministeriële regeling die een uitwerking geeft van de PBM s voor een basiseenheid. Door het LFR zijn de Branchevoorschriften Standaardbepakking voor Brandweervoertuigen (TS en HV) opgesteld (versie 3.0). De branchevoorschriften worden als minimum beschouwd. Daarin is t.a.v. OGS-PBM s aangegeven: Voor TS en HV: 2 chemiepakken, Minimaal type 3 (resistentie 60 minuten) 7, zuur en loog bestendig, idem laarzen en handschoenen. Ook uitvoering in disposable chemiepak is mogelijk. Als opmerking is daaraan toegevoegd tenzij OGS organisatie anders is ingericht. Afhankelijk van de OGS organisatie kan een veiligheidsregio hiermee afwijkend omgaan. De branchevoorschriften zijn geen wettelijke eisen, maar zijn gezamenlijke afspraken van Brandweer Nederland. Bij het bewust afwijken van de voorschriften dient dit dus voldoende te worden beargumenteerd. Door de aanwezige PBM s op een TS of HV af te stemmen op de aanwezige risico s in een gebied, kan efficiënter worden gewerkt. Bij de verdeling van chemiepakken in Zeeland op TS en HV-voertuigen, zoals in juli is voorgesteld, is rekening gehouden met aanwezige risico s in een bepaald gebied en is dus onderbouwd afgeweken van de branchevoorschriften. Eenheden bestrijding van ongeval gevaarlijke stoffen Tekstdelen van het Besluit Veiligheid: Art Een eenheid bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen bestaat ten minste uit: a. een officier van dienst, b. twee bevelvoerders, c. acht gaspakdragers, 7 Type 3 houdt in dat de beschermende kleding beschermt tegen een directe vloeistofstroom op het pak met vloeibare chemicaliën (EN 943). Visie PBM s Pagina 17

18 d. zes manschappen a, en e. twee chauffeurs. Een eenheid bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen is belast met: a. het redden van mensen en dieren uit een met gevaarlijke stoffen besmet gebied; b. het bestrijden van de bron van het ongeval met gevaarlijke stoffen, en c. het ontsmetten van hulpverleners en burgers. Art Een adviseur gevaarlijke stoffen is belast met: a. het opstellen van een gevaarsinschatting; b. het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over het bestrijden van de bron, en c. het adviseren van de operationeel leidinggevende van de brandweer over de maatregelen die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de omgeving. Art In geval van bedreiging van de gezondheid van de bevolking werken een eenheid voor het verkennen van gevaarlijke stoffen, een eenheid bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen en een adviseur gevaarlijke stoffen samen met de in de regio werkzame instellingen, zorgaanbieders, ambulancevervoerders en gezondheidsdiensten, bedoeld in artikel 33, eerste lid, van de wet. Een eenheid voor de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen en een adviseur gevaarlijke stoffen treden op in aanvulling op de basisbrandweereenheden, bedoeld in artikel Voor de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen beschikt de regionale brandweer over beschreven procedures voor: a. de aanpak van de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen; b. het verkennen en meten van gevaarlijke stoffen, en c. het waarschuwen en informeren van de bevolking. Art Een eenheid bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen begint binnen dertig minuten na alarmering met de uitvoering van haar taken op de plaats van het incident. Een adviseur gevaarlijke stoffen begint afhankelijk van het regionaal vastgestelde risicoprofiel binnen dertig of zestig minuten na alarmering met de uitvoering van zijn taken op de plaats van het incident. Art Bij ministeriële regeling kunnen ten behoeve van de standaardisatie en uitwisselbaarheid eisen worden gesteld aan het materieel en de uitrusting van de eenheden voor het verkennen van gevaarlijke stoffen, de eenheden voor de bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen, de adviseur gevaarlijke stoffen en de ontsmettingseenheden voor grootschalige chemische, biologische, radiologische en nucleaire incidenten. Beschouwing gaspakdragers in relatie tot PBM s: Beschouwing taken De taken van een eenheid bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen (eenheid OGS) (met daarin 8 gaspakdragers) zijn overeenkomstig met die van de basiseenheden. Naast de basishandelingen bij een OGS hoort ook het feitelijk bestrijden van het incident in een omgeving waar gevaarlijke stoffen in hoge concentraties aanwezig kunnen zijn. Visie PBM s Pagina 18

19 Hiervoor worden gaspakdragers ingezet (specialisme) die worden aangestuurd door een bevelvoerder (LIMA). Bij een groot incident kan sprake zijn een van langdurige inzet met PBM s. Dit stelt hogere kwaliteitseisen aan het materiaal (PBM s) t.o.v. het materiaal van een basiseenheid. Vanwege de intensieve inspanning bij een inzet wordt tijdens de opleiding Gaspakdrager aangeleerd dat de inzetduur van een gaspakdrager maximaal 1 ademluchtvulling (gemiddeld 20 minuten) bedraagt. Na 1 uur rustpauze mag nogmaals 1 inzet plaatsvinden. De PBM s worden gedurende de inzet blootgesteld aan hoge concentraties gevaarlijke stoffen. Omdat dit PBM vooral bij incidenten in een industriële omgeving zal worden ingezet en daar veel uitstekende delen voorkomen, dienen deze PBM s te beschikken over een hoge scheur- en trekweerstand. De bevelvoerders (waaronder de LIMA) geeft instructies en ontvangen informatie rechtstreeks van de gaspakdragers aan de veilige kant van de opstellijn (cold-zone). De bevelvoerders dient behoudens de basisuitrusting, niet te beschikken over extra PBM s. Het dragen van een chemie-/gaspak biedt teveel beperkingen om zijn ploegleden nog verantwoord en veilig te kunnen aansturen. Tevens moet daarbij rekening worden gehouden met het ontsmetten, hetgeen de nodige tijd inneemt. De gaspakdragers dienen bij een verkenningsopdracht nauwkeurig te werk te gaan wanneer men informatie via de porto doorgeeft. In de praktijk blijkt dit vaak lastig te zijn om een goed beeld over te dragen. Bij de presentatie van de visie aan de OVD-en en bevelvoerders is vastgesteld dat meer moet worden geoefend op beeldvorming. Beschouwing dekking Het besluit stelt in Art dat een OGS-eenheid binnen 30 minuten met haar taken begint op de plaats van het incident. Gezien de normtijd van 30 minuten, kan worden gesteld dat het bij extreme omgevingssituaties niet reëel is dat een gaspakkenteam nog een redding moet uitvoeren. De kans is dan aanwezig dat een slachtoffer (zonder PBM s) inmiddels is overleden. Echter dit hangt geheel af van de situatie. De huidige dekking is uitgewerkt in het dekkingsplan OGS van Het Besluit veiligheidsregio s kent geen mogelijkheid om af te wijken van de dekkingsnorm. Het Besluit veiligheidsregio s biedt niet de mogelijkheid om af te wijken van de PBM s of dekkingsnorm en dit te relateren aan de aanwezige risico s in een gebied. Veiligheidsregio Zeeland voldoet momenteel niet op alle locaties in Zeeland aan de gestelde dekkingsnorm van het Besluit veiligheidsregio s. Beschouwing uitrusting Bij ministeriële regeling kunnen eisen worden gesteld aan het materieel en de uitrusting van een bestrijdingsteam OGS. Het IFV heeft hier geen branchevoorschriften voor opgesteld. Er is landelijk geen ministeriële regeling die hieraan ten grondslag ligt. De omgeving en tijdsduur waarbinnen taken moeten worden uitgevoerd, maakt dat bij de keuze van PBM, de hoogst mogelijke graad van bescherming tegen gevaarlijke stoffen moet worden gekozen. De gestelde eisen liggen echter landelijk niet vast. De hoogste beschermingsgraad is een type 1 pak. Dit houdt in een gasdicht pak bestand tegen vloeibare en gasvormige chemicaliën, aerosols en vaste stof deeltjes. Beschouwing OVD en AGS in relatie tot PBM s: Beschouwing taken Een AGS verzamelt informatie over het incident en de betrokken stoffen. Aan de hand van deze informatie maakt hij een gevaarinschatting en adviseert over de bestrijding van het incident, de Visie PBM s Pagina 19

20 reikwijdte en de te gebruiken PBM s. Om de gevaarinschatting te maken, gebruikt hij informatie van diverse bronnen (eigen organisatie, informatie locatie, externe gegevens etc.,). Bij complexe situaties is het zinvol dat de AGS ter plaatse zijn eigen beeld vormt en een eigen verkenning uitvoert om een beter advies te kunnen geven. Hij kan hiertoe tijdelijk in een omgeving werken met verhoogde concentraties aan gevaarlijke stoffen. Hetzelfde is van toepassing voor de OVD. De duur van een verkenning bedraagt maximaal 1 ademluchtvulling (20 minuten). De PBM s dienen gezien de werkzaamheden van de AGS in het brongebied, in mindere mate in bezit te zijn van resistentie tegen trek en scheur schade. Beschouwing dekking De AGS en OVD zijn meestal op een later tijdstip ter plaatse dan de eerste eenheden. Het grote dekkingsbereik zorgt ervoor dat beide functies zowel in gebieden met hoge risico s moeten werken als gebieden met nagenoeg geen risico s. Beschouwing uitrusting Landelijk zijn geen voorschriften opgesteld voor PBM s en is er geen leidraad aanwezig. Gezien de taken moet een AGS kunnen beschikken over een volledige uitrusting t.a.v. bluspak, onafhankelijke en afhankelijke ademlucht, chemielaarzen en handschoenen om in het brongebied te kunnen werken (verkennen, meten). Uit praktijkervaring blijkt dat een vuilwerkpak slechts zeer incidenteel noodzakelijk is. Bij toepassing daarvan dient gebruik te worden gemaakt van de middelen van een tankautospuit of hulpverleningseenheid. De OVD dient als basis eveneens over een volledige uitrusting t.a.v. bluskleding te beschikken. Uit praktijkervaring blijkt dat een vuilwerkpak nagenoeg nooit wordt gebruikt. Bij toepassing daarvan dient gebruik te worden gemaakt van de middelen van een tankautospuit of hulpverleningseenheid. Beschouwing TS DECO (Ontsmetten) in relatie tot PBM s: Beschouwing taken De manschappen kunnen worden ingezet voor bronbestrijding of voor het helpen bij ontsmetten van de gaspakdragers of burgers (Zie Art ). Een bevelvoerder geeft daarbij leiding aan deze manschappen. Bij een inzet voor bronbestrijding, kan dit plaatsvinden met een vuilwerkpak als PBM, gelijk aan wat is beschreven bij de basis brandweerzorg. Bij het helpen tijdens het ontsmetten kan een besmette gaspakdrager of burger, de manschappen secundair besmetten. PBM s dienen hierop te zijn afgestemd. Het gaat dan meestal om een lagere concentratie aan gevaarlijke stoffen. Het ontsmetten van slachtoffers en/of eigen personeel,kan in eerste instantie gebeuren dmv een noodontsmetting, dmv een sproeistraal van een TS of onder normale omstandigheden met behulp van een ontsmettingsunit. De ontsmettingsunit is t.b.v. het ontsmetten van eigen personeel en/of het ontsmetten van maximaal 10 burgers. De procedure en uitwerking van het ontsmetten van burgers is opgenomen in de handreiking kleinschalige decontaminatie, werkversie maart De bevelvoerder geeft instructies aan de veilige kant van de opstellijn (cold-zone) en dient niet te beschikken over extra PBM s. Beschouwing dekking Volgens Art en Art gelden voor de TS-deco dezelfde voorwaarden als bij de gaspakdragers (opkomsttijd 30 minuten). Iedere basiseenheid kan worden gebruikt voor de 6 manschappen die bij een eenheid voor bestrijding van een incident met gevaarlijke stoffen horen. Visie PBM s Pagina 20