Ontwikkeling van nieuwe doelgroep voor een oud probleem RSI of CANS; het vraagt (nog steeds) om aandacht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontwikkeling van nieuwe doelgroep voor een oud probleem RSI of CANS; het vraagt (nog steeds) om aandacht"

Transcriptie

1 48

2 Ontwikkeling van nieuwe doelgroep voor een oud probleem RSI of CANS; het vraagt (nog steeds) om aandacht Tekst: Sanne van der Poel Twintig jaar geleden had RSI (repetitive strain injury) een enorme belangstelling in de media. Die aandacht is de laatste jaren enorm verzwakt. Terwijl het aantal mensen met RSI juist is toegenomen. Sterker nog: er ontwikkelt zich een nieuwe doelgroep. Kinderen en jongeren die niet meer achter hun game, mobiele telefoon of computer weg te slepen zijn. Om grip te krijgen op RSI pleit de RSI-vereniging voor meer aandacht. Meer aandacht vanuit de overheid, meer aandacht voor elkaar en meer aandacht voor jezelf. Repetitive strain injury Repetitive strain injury, sinds een aantal jaar ook CANS (complaints of arm, neck and/or shoulder) genoemd, is een klachtensyndroom aan nek, bovenrug, schouder, boven- en onderarm, elleboog, pols of hand of een combinatie hiervan. De klachten worden meestal voorafgegaan door activiteiten met herhaalde bewegingen of een statische houding van één of meer van de genoemde lichaamsdelen. In Nederland hebben meer dan 3 miljoen werkende mensen last van RSI-klachten. Veel daarvan zijn beeldschermwerkers maar de aandoening komt daarnaast heel veel voor bij kappers, musici, lopende bandwerkers en schoonmakers. RSI leidt niet zelden tot beperkingen of participatieproblemen en gaat tevens vaak gepaard met erg veel pijn. De RSI-vereniging De laatste twintig jaar is het computergebruik in Nederland drastisch toegenomen. Vanaf het begin kregen veel mensen daardoor last van RSI-klachten. Dit heeft onder grote belangstelling van de media geleid tot de oprichting van de RSI-vereniging. De RSI-vereniging is een landelijke, onafhankelijke vereniging die zich op vele manieren inzet voor mensen met RSI. 49

3 TIPS 1. Neem de RSI-patiënt serieus, heb aandacht voor de klacht en de persoon achter de klacht. 2. De RSI-vereniging heeft veel kennis in huis waar de behandelaar wat aan zou kunnen hebben. Maar daarom gebruik van deze kennis bij het inhoudelijk verdiepen in RSI. Neem hiervoor contact op met de vereniging. 3. Overleg met RSI-deskundigen wanneer u RSI-patiënten in de praktijk krijgt, maar hier zelf weinig ervaring mee hebt. De RSI-vereniging heeft contactgegevens van bijvoorbeeld artsen en therapeuten die gespecialiseerd zijn in RSI en bereid zijn hun kennis te delen. 4. Er wordt nog te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan op het gebied van RSI en de resultaten worden veel te weinig gebundeld. Er liggen interessante onderzoeksvragen om op te pakken. Zoals de vraag wat de echte reden is dat mensen RSI krijgen. Is het de constante repeterende beweging of is het meer de emotie? Daar zou duidelijkheid in moeten komen want pas dan kunnen behandelaars veel gerichter werken. 5. Uit onderzoek van Marjon van Eijsden (revalidatiearts) en Ans Samama-Polak (Mensendiecktherapeute) blijkt wel dat het karakter van de patiënt een grote rol speelt bij het ontstaan van de klachten. Werknemers zijn volgens hen over het algemeen té perfectionistisch. Of het zijn mensen die bang zijn voor pijn waardoor ze bepaalde activiteiten gaan vermijden. Het aanhouden van de fysieke klachten zorgt bij veel patiënten ook voor psychische klachten. Wie te perfectionistisch is, heeft baat bij begeleiding door een psycholoog en wie angstig is, kan goed geholpen worden met cognitieve gedragstherapie, aldus de onderzoeksters (Maastricht, 2010). Een belangrijk doel van de vereniging is het in contact brengen van lotgenoten. Daarnaast geeft de vereniging voorlichting en informatie over RSI en voert ze overleg met onder meer de overheid, werkgevers, scholen en behandelaars. De vereniging telt nu zo n veertienhonderd leden en wordt geadviseerd door een adviesraad met expertise vanuit diverse invalshoeken. Bekostiging Zoals vele patiëntenverenigingen heeft de RSI-vereniging het financieel niet gemakkelijk. De vereniging krijgt nog nauwelijks subsidie, dus moet omkijken naar andere manieren van financiering. Voorzichtig wordt geprobeerd middels sponsoring geld binnen te krijgen, maar in deze tijd staan weinig bedrijven hier open voor. De 1400 leden die de vereniging telt, betalen lidmaatschapsgeld en er zijn vrijwilligers actief. Er zal met andere riemen geroeid moeten worden. Een mogelijkheid zou zijn om te Het probleem lijkt steeds groter te worden, maar RSI is inmiddels uit fuseren met andere patiëntenverenigingen die ook zijn gericht op aandoeningen van het bewegingsapparaat (zoals BurnOut of Fibromyalgie) om zo te krachten te kunnen bundelen. De integrale behandeling van RSI Deskundigen pleiten al jaren voor meer onderzoek naar de oorzaak van RSI en gerelateerd daaraan naar de effectiviteit van behandelingen. Uit ervaring blijkt dat RSI wordt veroorzaakt door een com- 50

4 binatie van lichamelijke en psychische een belangrijk antwoord op deze vraag factoren. De RSI-vereniging adviseert lijkt. Hollander: Vroeger was er de Telex. dan ook een integrale aanpak tijdens de In alle rust en aandacht werd die gelezen (preventieve) behandeling, gericht op alle en na een paar dagen via de post beantwoord. Toen kwam de fax en gingen aspecten die een rol spelen bij het ontstaan en in stand blijven van de klachten. mensen elkaar onmiddellijk bellen met De RSI-vereniging verwacht de komende tien jaar een grote toename van RSI bij kinderen en jongeren De zogenaamde gedragsgeoriënteerde de vraag of de fax was aangekomen en revalidatie richt zich op het verbeteren van de (werk)houding, het uitvoeren is er en wordt er vaak binnen een dat ze graag een reactie wilden. En nu van spierversterkende oefeningen, het dag antwoord verwacht. Mensen in het toepassen van pauzes, pijnmanagement, werkzame leven zitten soms de hele dag verbeteren van ergonomie en eventuele achter een scherm. Ze stellen een vraag ondersteuning van hulpmiddelen. en verwachten meteen een antwoord te Daarnaast is het van belang om aandacht krijgen. Dat verhoogt enorm de druk in te hebben voor de spanningen in het de maatschappij. Bovendien geeft het lichaam en voor de invloed van stress en onvoldoende ruimte om even rustig na te werkdruk. Dus RSI-patiënten te leren zich denken over het probleem dat naar voren meer bewust te zijn van hun lichaam, te wordt geschoven. Dit heeft waarschijnlijk niet alleen invloed op RSI-klachten, leren ontspannen en te leren hun grenzen aan te geven. maar ook op aandoeningen als depressie Van telex naar Opvallend is dat er nauwelijks iemand van 80 of 60 jaar oud is die vroeger RSI heeft gehad. De RSI-vereniging zou graag onderzoeken hoe het komt dat deze generatie de term RSI weinig zegt. Logischerwijs komt dat omdat er toen minder apparaten waren, en als die er waren werden ze minder gebruikt. Vroeger was er de typemachine, maar die beweging was minder monotoon dan de muis. Willem Hollander, voorzitter van de RSI-vereniging, denkt dat de steeds groter wordende prestatiedruk en Burn Out. Twee miljard euro besparen Jaarlijks gaan tot werknemers naar de dokter met werkgerelateerde klachten aan arm, nek of schouder. RSI kost de maatschappij 2 miljard euro per jaar, blijkt uit een onderzoek van TNO. Vreemd genoeg is er nu vanuit de overheid nog maar weinig aandacht voor de RSI-problematiek. Hollander denkt dat dit komt omdat er twintig jaar geleden uit het niets opeens heel veel aandacht was voor dit probleem en er echt sprake was van een hype. En dat terwijl het toen Aandachtspunten bij lichamelijk onderzoek een hoge spanning van de nek-/ schouderspieren en vaak ook van de onderarmspieren. pijnlijke punten bij het aanraken tussen de schouderbladen, op de schouderspier, rond de schouder en op de rugzijde van de onderarm. vaak een stram verlopende polsbeweging. heel vaak een verminderd elastisch gewrichtskapsel van het schoudergewricht. een prikkelbare grote zenuwstreng in de arm bij rek. minder goede doorbloeding van de arm bij heffen van die arm. soms een verminderd vermogen tot het uitvoeren van (heel) fijne motorische bewegingen. (bron: Jip Driehuizen & Carien Karsten in Omgaan met RSI; hoe je voorkomt dat het chronisch wordt (2002)). 51

5

6 eigenlijk een relatief klein probleem was. Hollander: Nu lijkt het probleem steeds groter te worden, maar is RSI inmiddels uit. Kinderen en jongeren met RSI De RSI-vereniging verwacht de komende tien jaar een nog grotere toename van RSI-klachten bij kinderen en jongeren. De oorzaak hiervan is het veelvuldig gebruik van games, mobiele telefoons en computers. Des te meer auto s des te meer verkeersongelukken. Des te meer apparaten des te groter wordt het RSI-probleem. Hollander: je hoeft geen expert te zijn om deze conclusie te trekken als je vandaag de dag om je heen kijkt en ziet hoeveel kinderen met hun mobieltje of game in de handen bezig zijn. Waarschuwing in de bijsluiter De RSI-vereniging pleit daarom bijvoorbeeld voor een waarschuwing in de bijsluiter van apparatuur als games, mobiele telefoons en computers. De fabrikant zou bij zo n apparaat kunnen attenderen op de gevaren van te lang gebruik; met name bij kinderen en jongeren. Helaas wordt hier nog niets mee gedaan vanuit de industrie. Vertegenwoordigers in Nederland verschuilen zich volgens Hollander onder de uitleg dat de apparaten in het buitenland worden gemaakt en de producenten moeilijk te bereiken of over te halen zijn. Men is er blijkbaar onvoldoende van overtuigd dat RSI bij jongeren een groot probleem kan worden. RSI wordt, niet zozeer door artsen of behandelaars, maar door de maatschappij zelf nog steeds onvoldoende serieus genomen. De RSI-vereniging is ervan overtuigd dat als er vanuit de overheid meer aandacht voor preventie komt, er minder ziekteverzuim zal zijn wat uiteindelijk veel geld kan besparen. De waarschuwing in de bijsluiter als voorbeeld nemend: de overheid zou fabrikanten kunnen verplichten de risico s van gebruik bij jongeren te melden. Dan wordt het veel sterker gedragen. De overheid zou verschillende patiëntenverenigingen kunnen stimule- Herken RSI op basis van de volgende criteria de klachten zijn langer dan zes weken aanwezig. er is sprake van pijn of onaangename, diffuse gevoelens, dove gevoelens of tintelingen op in ieder geval meer dan een van de volgende locaties: een bepaald plekje tussen de schouderbladen, in de schouderspier, rond het schoudergewricht, rond de elleboog (links, rechts of beide), in de onderarm (rugzijde, voorzijde of beide), in de pols of in een of meerdere vingers. de klachten verergeren snel door fijne bewegingen en lang in dezelfde houding zitten. Het meest genoemd zijn: computerwerk en autorijden. Vaak verergert de pijn na de activiteit. de klachten worden geprovoceerd bij krachtzetten met de handen (wringen, tillen). klachten kunnen zich manifesteren in gespannen omstandigheden (bij stress). klachten ontstaan vaak tijdens of juist na een periode van toewijding aan een bepaalde taak, bij drukte en/of stress. (bron: Jip Driehuizen & Carien Karsten in Omgaan met RSI; hoe je voorkomt dat het chronisch wordt (2002)). 53

7 Naast onze vertrouwde diensten en services voor ICT implementaties en -beheer biedt Comvio: Online diensten van Comvio: Met afstand de grootste! Met Server Based Computing wordt uw administratie beheerd vanaf een centrale server van Comvio. Uw administratie is zo veilig, goedkoop en vanaf verschillende locaties (praktijk, sublocaties en thuis) bereikbaar en beschikbaar. Deze dienst is verkrijgbaar vanaf 20,50 ex BTW per maand. De voordelen Onafhankelijk Server Based Computing zonder kinderziekten Hosting van zowel uw beroeps applicatie als MS-Office of zelfs Open Office Uw gegevens staan in een centrale en veilige omgeving Updates, back-up, onderhoud en beheer doet Comvio voor u U bent niet gebonden aan een vaste werkplek Dure investeringen zijn verleden tijd Vakkundige, adequate en snelle support Aansluiting Vecozo en ZorgMail, Uzi register en Abacus Alle pakketten: Intramed, RAAM, Fysio Road Map, FIS-i, Fysiologic, Medikad, Health software, Prosoftware en Het Gezonde Net Dit betekent Groot gemak Super veilig Communicatie met overige zorgverleners in 1e en 2e lijn Nooit meer verlies van data Tijd-en kosten besparend Dagelijks meer dan tevreden gebruikers actief Online demonstratie op aanvraag! Comvio b.v. Postbus AB Didam Telefoon: Fax: info@comvio.nl Web: www. Comvio.nl

8 ren en ondersteunen om veel preventiever veel mensen met overgewicht, veel men- te werken. sen verzorgen zichzelf slecht en bewegen Voorlichting in de media De overheid zou volgens Hollander in de voorlichting een veel actievere rol kunnen spelen. Ze zouden bijvoorbeeld samen met patiëntenorganisaties en de publieke omroep een programma kunnen opzetten en sponsoren wat op regelmatige basis een gezondheidsprobleem (waaronder RSI) of bepaalde aandoening onder de aandacht brengt. Een voorlichtend en informatief programma wat ook het lijden van de patiënt laat zien. Mooie voorbeelden waarbij ze dat wél doen zijn bijvoorbeeld de anti rook en diabetes campagnes of programma s als Ingang Oost, waarbij mensen op de eerste hulp worden gefilmd. Maar Te weinig aandacht voor onszelf Uiteraard is niet alleen de overheid verantwoordelijk voor het terugdringen van aandoeningen als RSI. Aandoeningen als RSI creëren we ook wel een beetje zelf. Deze generatie is zichzelf een beetje aan het verloederen, aldus Hollander. Vorige generaties waren zich in moeilijkere omstandigheden veel meer bewust dat het lichaam belangrijk was. Het gemiddelde straatbeeld in Nederland laat nu wat anders zien. Er zijn veel te te weinig. Dit heeft grotendeels met zelfbewustzijn te maken en met hoe men in het leven staat. Veel mensen hebben te weinig echte aandacht voor zichzelf. Door camouflage middels kleding en make-up besteden ze aandacht aan hun uiterlijk. Maar ze zijn zich te weinig bewust van het feit dat ze iets aan hun lijf moeten doen. En deze groep mensen denkt op het werk niet aan een goede zithouding. Aandacht voor elkaar Meer zelfbewustzijn en aandacht voor je lichaam en geest lijken belangrijk in het terugdringen van RSI. Maar Hollander is er ook van overtuigd dat we het ziekteverzuim kunnen verminderen door simpelweg aardiger voor elkaar te zijn, Aandacht voor elkaar: Iemand die zich goed voelt wordt minder snel ziek dan iemand die dat niet is de overheid moet hiervoor eerst geloven in de ernst van RSI, de aandoening elkaar serieuzer te nemen, met name op meer aandacht voor elkaar te hebben en serieus nemen en beseffen dat het de de werkvloer. Daarbij moet ik denken maatschappij 2 miljard euro per jaar kan aan de ouderwetse typekamers waar besparen. tien dames bij elkaar brieven aan het typen waren. Daar zag je een stuk collegialiteit en kameraadschap. Een goede werkomgeving is van belang voor prettig en gezond werken. Dit is belangrijk voor ieders gezondheid en algemeen welbevinden. Iemand die zich goed voelt wordt minder snel ziek dan iemand die dat niet is, concludeert Hollander. j Doorlezen? De RSI-vereniging zet zich op vele fronten in voor de RSI-patiënt. De vereniging beschikt over een zeer uitgebreide, informatieve website. Daarnaast geeft de vereniging vier keer per jaar een informatief blad uit, Magazine Handvat, geschreven door vrijwilligers. Naast een jaarlijkse themadag, bieden ze verschillende mogelijkheden voor lotgenoten om elkaar te vinden en antwoorden te krijgen op vragen. Zoals de RSI-lijn waar ervaringsdeskundigen telefonisch antwoord geven op diverse vragen. Ook voor het uitwisselen van ervaringen of tips kunnen mensen hier terecht. De RSI-lijn is voor mensen met RSIklachten en voor hun directe omgeving zoals partners, familie en vrienden. Daarnaast is er het RSI-forum om van gedachte te wisselen. 55

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

(Na)zorg bewust meten

(Na)zorg bewust meten 26 Het volgen van uitbehandelde patiënten levert waardevolle inzichten op (Na)zorg bewust meten Tekst: Simone Fens, Ellis van Duist, Marjon Woudstra Qualizorg en MTCZorg zijn twee jaar geleden een initiatief

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Wat is er aan de hand?

Wat is er aan de hand? Wat is er aan de hand? Hieronder staan allerlei praktijksituaties die op jou van toepassing kunnen zijn. Herken je hier iets van? Als je op de items klikt, krijg je als advies welke oplossingen uit de

Nadere informatie

Adviezen bij KANS/rsi

Adviezen bij KANS/rsi Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond

Nadere informatie

Subject: Taak 1.2.20

Subject: Taak 1.2.20 Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,

Nadere informatie

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Verslag bijeenkomst 21 januari 2011 Erasmus MC RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Partners Mijnpijn.nl vinden dat chronische pijn prioriteit

Nadere informatie

RISICO S EN PROCEDURES

RISICO S EN PROCEDURES RISICO S EN PROCEDURES Marc Fluttert Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Universiteit Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 INLEIDING

Nadere informatie

Arbo- en Milieudienst

Arbo- en Milieudienst Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot: studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.

Nadere informatie

Behandelprogramma chronische pijn. Almere

Behandelprogramma chronische pijn. Almere Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak

Nadere informatie

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal 1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken

Nadere informatie

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren. WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal

Nadere informatie

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:

Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet

Nadere informatie

FNV Arbokaart RSI. Wat vindt FNV Bondgenoten?

FNV Arbokaart RSI. Wat vindt FNV Bondgenoten? FNV Arbokaart RSI RSI staat voor Repetititive Strain Injury. RSI is een verzamelnaam voor lichamelijke klachten die voorkomen in: bovenrug nek- en schoudergebied armen ellebogen polsen handen en vingers.

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Wat is het beste ergonomische toetsenbord?

Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Wat is het beste ergonomische toetsenbord? 2018 Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Een whitepaper die duidelijk probeert te maken waar je op moet letten bij het keizen van een ergonmisch toetsenbord

Nadere informatie

niveau 2, 3, 4 thema 5.4

niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde

Nadere informatie

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,

Nadere informatie

Een werkgever is ook verplicht zich aan allerlei wetten te houden. Een van die wetten is de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg de Arbo-wet.

Een werkgever is ook verplicht zich aan allerlei wetten te houden. Een van die wetten is de Arbeidsomstandighedenwet, kortweg de Arbo-wet. Arbo Inhoud Arbowet Als werknemer in een winkel heb je samen met de werkgever afspraken genaakt over het werk dat je doet. Dat zijn niet de enige regels waaraan een bedrijf zich moet houden. We gaan het

Nadere informatie

Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten

Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage t 070 389 2010 e info@vhp-ergonomie.nl i www.vhp-ergonomie.nl 1 Blok 1: klachten 1

Nadere informatie

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA

1.1 INTRODUCTIEDAG 1. JOUW AGENDA 1.1 INTRODUCTIEDAG SITUATIE: Je hebt een nieuwe baan bij een communicatiebedrijf op de afdeling HR. Na een paar weken ontvang je een brief van je werkgever over de komende introductiedag. TAAK: Lees de

Nadere informatie

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Workshop KD vitaal werken Voorstellen Heidy & ontspanning Doel van de workshop: bewustwording op wat vitaal werken is, wat vitaliteits-ontwikkelingen

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Pijnvoorlichting. Anesthesiologie / Pijnbestrijding Revalidatiegeneeskunde Klinische Psychologie IJsselland Ziekenhuis

Pijnvoorlichting. Anesthesiologie / Pijnbestrijding Revalidatiegeneeskunde Klinische Psychologie IJsselland Ziekenhuis Pijnvoorlichting Anesthesiologie / Pijnbestrijding Revalidatiegeneeskunde Klinische Psychologie IJsselland Ziekenhuis Heeft u al lang pijnklachten? Heeft de behandeling bij u niet of niet voldoende geholpen?

Nadere informatie

Informatiemateriaal ergonomie

Informatiemateriaal ergonomie H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is

Nadere informatie

- 1 - Informatie over veilig werken met de PC

- 1 - Informatie over veilig werken met de PC - 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek

Online Psychologische Hulp Angst & Paniek Online Psychologische Hulp Angst & Paniek 2 Therapieland Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Angst & Paniek van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Training Stressmanagement

Training Stressmanagement Training Stressmanagement Stressmanagement, stress de baas Een beetje stress kan geen kwaad. Sterker nog, soms presteer je zelfs beter onder een beetje druk. Maar wat als stress een constante factor is

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

7,7. Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari keer beoordeeld

7,7. Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari 2003 7,7 55 keer beoordeeld Vak Biologie Ontstaan van RSI RSI is een afkorting van de engelse term: repetitive strain injury. RSI valt onder te verdelen

Nadere informatie

Algemene veiligheid. Marc Fluttert. Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen

Algemene veiligheid. Marc Fluttert. Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Algemene veiligheid Marc Fluttert Arbo & Milieu Dienst (AMD) Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Universiteit Arbo- en Milieudienst (AMD), Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen 1 Inleiding

Nadere informatie

Hoe pak je sedentair zitgedrag aan?

Hoe pak je sedentair zitgedrag aan? Hoe pak je sedentair zitgedrag aan? Inleiding Teveel of te lang zitten, ofwel sedentair zitgedrag, neemt in Nederland en de Westerse wereld enorm toe. Vroeger was werken een belangrijke bron van beweging

Nadere informatie

Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen

Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 1. Inleiding 3 2 Gezondheidsrisico s door beeldschermwerk 3 2.1 Welke risico s

Nadere informatie

Stress op de werkvloer Wat zorgt voor stress en wat kunt u doen?

Stress op de werkvloer Wat zorgt voor stress en wat kunt u doen? Stress op de werkvloer Wat zorgt voor stress en wat kunt u doen? Stress is een van de grootste veroorzakers van ziekteverzuim. Jaarlijks kost dit het Nederlandse bedrijfsleven bijna 1 miljard. Al is dat

Nadere informatie

10/2/2014. Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie

10/2/2014. Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie Infosessie ergonomiebeleid op kantoor Oktober 2014 Team Ergonomie Ergonomie : wat en wie? Ergonomie : waarom? Wetgevend kader: KB Beeldschermwerk Vermijden van klachten Ergonomie: hoe? 2 Ergonomie tracht

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

KANSloos. Geef KANS geen kans! Voorlichtingsboekje voor studenten

KANSloos. Geef KANS geen kans! Voorlichtingsboekje voor studenten KANSloos Het voorlichtingsboekje KANSloos is een onderdeel van het voorlichtingsprogramma Geef KANS geen kans! Geproduceerd door: E. van de Laar L. Peeters K. van Soldt P. Swanenberg In opdracht van Fontys

Nadere informatie

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel

T:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel 50 Beeld: Frog design, Hedel De juiste bureaustoel Wat is een HUGO BOS Fysiotherapeut en manager ergonomie bij ErgoQuality Foundation, hugo.bos@ergoquality.org. Moeten de armen tijdens beeldschermwerk

Nadere informatie

www.tijdvoornu.nl Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat:

www.tijdvoornu.nl Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat: Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat: - tevreden cliënten - tevreden medewerkers - financieel gezond Gezond samen werken

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening

Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk. Vaak

Nadere informatie

Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie

Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie Oefeningen en adviezen na een schouderoperatie FYSIOTHERAPIE Voelt beter U bent recent geopereerd aan uw schouder. Deze folder geeft u informatie over wat u na de operatie kunt doen om uw herstel te bespoedigen

Nadere informatie

Borstzorg. richtlijnen en oefeningen. Paramedische Ziekenhuiszorg

Borstzorg. richtlijnen en oefeningen. Paramedische Ziekenhuiszorg Paramedische Ziekenhuiszorg Borstzorg richtlijnen en oefeningen Inleiding U heeft een van de volgende operaties ondergaan: De borst is verwijderd (ablatie) De lymfeklieren in de oksel zijn verwijderd (okselklierdissectie)

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

COMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL

COMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL COMPUTERWERK Multidisciplinaire Richtlijn NVAB Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL PROGRAMMA Begripsbepaling computerwerk Uitgangspunten en doel Inhoud richtlijn Behandeling vragen

Nadere informatie

Denkt u. vast te lopen. in uw werk?

Denkt u. vast te lopen. in uw werk? Denkt u vast te lopen in uw werk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al lange tijd

Nadere informatie

Ons vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen.

Ons vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen. OptiMent OptiMent is er voor kinderen, jongeren en volwassenen die een steun(tje) in de rug kunnen gebruiken. We helpen om psychische klachten zo goed mogelijk te voorkomen. Wie al problemen heeft, kan

Nadere informatie

Ergotherapie in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten

Ergotherapie in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten Deze folder informeert u over ergotherapie in het Ikazia Ziekenhuis en daarbuiten. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stelt u die dan aan de ergotherapeut

Nadere informatie

Documentaire vrijheid Depressie

Documentaire vrijheid Depressie Documentaire vrijheid Depressie Anna Diouf en Rianne Horning MM2A 1 Inhoudsopgave Inleiding Het onderzoek Voice-over Filmplan Storyboard 2 Inleiding De afgelopen 4 weken hebben we in duo s een mini-documentaire

Nadere informatie

UW BEDRIJF IN TOPVORM

UW BEDRIJF IN TOPVORM UW BEDRIJF IN TOPVORM Veel bedrijven hebben een hoger ziekteverzuim dan nodig is. Een gezonde levensstijl is daarom van belang. Belangrijk is dan om te bewegen onder deskundige begeleiding, zodat klachten

Nadere informatie

Inventarisatie behoeften van

Inventarisatie behoeften van Inventarisatie behoeften van werkenden met een chronisch ziekte overzicht behoeften In dit deel van het onderzoek brengen we de behoefte aan praktische ondersteuning in kaart van werkenden met een chronische

Nadere informatie

KANS door beeldschermwerk

KANS door beeldschermwerk Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.

Nadere informatie

Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn

Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Gelukkig ondanks pijn: een online behandelprogramma voor mensen die lijden aan fibromyalgie of andere vormen van chronische pijn Algemene informatie Dag in dag uit geconfronteerd worden met aanhoudende

Nadere informatie

Tips voor nieuwe ME-patiёnten

Tips voor nieuwe ME-patiёnten ` Tips voor nieuwe ME-patiёnten ME Vereniging Nederland "Tips voor nieuwe ME-patiënten", ME Vereniging Nederland, 27 januari 2015 Deze collectie is samengesteld uit bijdragen van leden van de ME Vereniging

Nadere informatie

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia

Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak

Nadere informatie

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?

Nadere informatie

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw

Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit

Nadere informatie

Afdeling revalidatie. Psychosomatische fysiotherapie

Afdeling revalidatie. Psychosomatische fysiotherapie Afdeling revalidatie Psychosomatische fysiotherapie Gespannen??? Pijn??? Vermoeid???? UIT BALANS. IN BALANS In deze folder krijgt u informatie over psychosomatiek, over wat psychosomatische klachten zijn

Nadere informatie

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en

Nadere informatie

Azora Advies- en behandelcentrum. Wanneer maak ik een afspraak? Meer weten? Azora. Zo zorgen we voor elkaar in de Achterhoek.

Azora Advies- en behandelcentrum. Wanneer maak ik een afspraak? Meer weten? Azora. Zo zorgen we voor elkaar in de Achterhoek. Azora Advies- en behandelcentrum Industrieweg 115, 7061 AP Terborg T (0315) 33 81 11 E behandelcentrum@azora.nl I www.azora.nl Meer weten? Wanneer maak ik een afspraak? Het Azora Advies- en behandelcentrum

Nadere informatie

Pijnrevalidatie. Orbis Revalidatie

Pijnrevalidatie. Orbis Revalidatie Pijnrevalidatie Orbis Revalidatie Inleiding U hebt al langere tijd last van pijn in uw houdings- en bewegingsapparaat, oftewel in uw spieren, pezen, botten of gewrichten. Er is sprake van lichamelijke

Nadere informatie

Angst de baas voor 55+

Angst de baas voor 55+ Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een

Nadere informatie

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

Computerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op:

Computerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op: Arborisico s bij werken met tablet en smartphone Computerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op: 1. de ogen, want we moeten kijken naar een beeldscherm;

Nadere informatie

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS

WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS WERKBAAR WELZIJN VOOR BEELDSCHERMWERKERS Hoe vatbaar zijn beeldschermwerkers voor verzuim? 4 Vergrijzing, katalysator voor verzuim 6 Onze kijk en aanpak 8 In 3 stappen naar werkbaar welzijn voor beeldschermwerkers

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Jip Bewegen met ICT. Een goed idee?

Jip Bewegen met ICT. Een goed idee? Jip Driehuizen@beweging.tv 06 544 6003 Bewegen met ICT Een goed idee? (niet) bewegen met ICT (niet) bewegen met ICT De gevolgen van niet-bewegen zijn verstrekkend (niet) bewegen met ICT De gevolgen van

Nadere informatie

Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn

Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn Investeren in Sterk naar Werk. Ziek en mondig in de 1 e lijn Kerst Zwart, projectleider SnW en directeur Welder 14 april 2010, Zorgverzekeraars Nederland 1 Doel Sterk naar Werk Vergroten (arbeids)participatie

Nadere informatie

Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel

Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel PERSBERICHT Januari 2002 Uitkomsten onderzoek nut zit-statafel Samenvatting Marloes van der Drift en Maarten de Jong van de afdeling Facility Management aan de Saxion Hogeschool IJselland te Deventer hebben

Nadere informatie

jouw gezondheid telt! Ziekteverzuim HAIRDRESSER

jouw gezondheid telt! Ziekteverzuim HAIRDRESSER HEALTHY jouw gezondheid telt! Ziekteverzuim HAIRDRESSER Ziekteverzuim Ziekteverzuim komt altijd voor. Een hoog ziekteverzuim is een probleem. Hoog verzuim kan een financiële molensteen zijn en de teamsfeer

Nadere informatie

Oefeningen bij nekklachten

Oefeningen bij nekklachten Oefeningen bij nekklachten Inleiding U bent in het het Kennemer Gasthuis geweest voor uw nekklachten. In deze folder bieden wij u tips en oefeningen betreffende nekklachten. Het is een aanvulling op de

Nadere informatie

Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders

Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding

BEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding BEELDSCHERMWERK Achtereenvolgens worden besproken: 1. Inleiding 2. Fasen bij het ontstaan van RSI 3. Opstapeling van factoren 4. Inrichting en instelling van de beeldschermwerkplek 5. Praktische regels

Nadere informatie

Dossier Zittend en staand Werk

Dossier Zittend en staand Werk Dossier Zittend en staand Werk Landurig staand werken belemmert de doorbloeding van de benen. Langdurig staand werken vraag flink wat spierkracht. Staand werken kan op den duur tot voetklachten en spataderen

Nadere informatie

55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner

55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner PERSBERICHT Lancering 20.11.2018 1 op 4 heeft last van problematische stress Dat blijkt uit enquête bij 5000 personen 55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner

Nadere informatie

Meer informatie MRS 0610-2

Meer informatie MRS 0610-2 Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,

Nadere informatie

DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit

DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit DE KERN boz is lid van: VBAG (Vereniging ter Bevordering van Alternatieve Geneeswijze) Shibumi (International

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim

Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim 28 februari 2015, Utrecht Anita Feleus Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Samenwerking richtlijn

Nadere informatie

Intimiteit en seksualiteit

Intimiteit en seksualiteit UMCG Centrum voor Revalidatie Intimiteit en seksualiteit bij chronische ziekte of lichamelijke beperking Tekst met dank aan Egbert Kruijver, revalidatieseksuoloog voor Sophia Revalidatie in Den Haag en

Nadere informatie

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie

Nadere informatie

Checklist RSI-preventiebeleid

Checklist RSI-preventiebeleid Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend

Nadere informatie

Repeterende handelingen en werkhouding

Repeterende handelingen en werkhouding Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie

Nadere informatie

Present. Gezond en vitaal aan het werk

Present. Gezond en vitaal aan het werk Present Gezond en vitaal aan het werk Uw werkgever heeft naast de collectieve zorgverzekering ook Present afgesloten bij Zilveren Kruis Achmea. Present biedt een compleet pakket aan diensten en maatregelen

Nadere informatie

Lees meer over. Nieuwsbrief januari 2013. Leer de rust in jezelf herkennen Nieuwsbrief september 2012

Lees meer over. Nieuwsbrief januari 2013. Leer de rust in jezelf herkennen Nieuwsbrief september 2012 Nieuwsbrief januari 2013 Leer de rust in jezelf herkennen Nieuwsbrief september 2012 Praktijk voor massagetherapie & begeleiding bij persoonlijke veranderingstrajecten Lees meer over 2 3 4 5 6 Pijnlijke,

Nadere informatie

Deelnemers oefengroep frozen shoulder

Deelnemers oefengroep frozen shoulder Deelnemers oefengroep frozen shoulder Wat is een frozen shoulder of capsulitis adhaesiva? Dit is een aandoening van het gewrichtskapsel (capsulitis) waarbij dit kapsel gaat verdikken en schrompelen (adhaesiva)

Nadere informatie