Regionieuws. November Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Regionieuws. November 2012. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen"

Transcriptie

1 Regionieuws November 2012 Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

2 Afwijkend gedrag kan psychisch zijn met ons kunt U erover praten

3 3 November 2012 Inhoud Voor uw agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4 Uitnodiging regioavond 13 november 2012 pag. 5 Verslagen regioavond 9 oktober pag. 6 Even voorstellen pag. 7 Voordracht bestuursleden pag. 9 Afscheid bestuursleden pag. 10 Schizfam pag. 12 Heftige incidenten pag. 13 Familie tradities pag. 15 In hoeverre is het onze verantwoordelijkheid? pag. 17 Training lotgenotencontact in Tilburg pag. 18 Landelijk Ypsilonnieuws pag. 19 Wegwijs bij Ypsilon pag. 22 Even noteren in de agenda 13 september Regioavond 11 december Regioavond (ledenvergadering) Landelijke agenda Ypsilon 5 november Congres Familieparticipatie 10 november Ypsilon Studiedag in Maarssen 17 november Trainging lotgenoten contact in Tilburg Zie ook onze vernieuwde website:

4 YPSILON REGIO NIEUWS 4 Redactioneel Hoe kijkt de ervaringsdeskundige hulpverlener tegen het familiebeleid aan? Dat kunnen we de volgende regioavond, 13 november vragen aan Chantal Schiks. Zij komt een lezing geven: Betekenis van ervaringsdeskundigheid bij het herstel. Het belooft heel interessant te worden, want ook de ervaringsdeskundige hulpverlener heeft een stigma. Over stigma s kwamen we op de laatste ledencontactavond nog niet helemaal uitgepraat, dat leest u in het verslag van de ledencontactavond van 9 oktober. Het einde van het jaar nadert en op 11 december is er de laatste regioavond van 2012, de jaarvergadering. Er zijn een aantal bestuurswisselingen. In voordracht bestuursleden, leest u welke wisselingen dat zijn. We hebben o.a. een nieuwe penningmeester Ad Huijbregts en die stelt zich in dit regionieuws zelf aan u voor. Ook Schizfam wil zich voorstellen. Online contact met lotgenoten op een besloten forum kan een prettige aanvulling zijn op de regioavonden of juist de aanzet om de regioavonden te bezoeken. Het ene ervaringsverhaal lokt immers het andere uit. Gelukkig klimmen sommige lotgenoten ook nog in de pen en Heftige incidenten en familietraditie zijn er de ontroerende vruchten van. Ook heeft een familielid een brandende vraag en stelt die in dit regionieuws ter discussie onder de kop: In hoeverre is het onze verantwoordelijkheid. Tot slot kunt u lezen waar Ypsilon landelijk zich mee bezig houdt, zoals o.a. een hele interessante studiedag op 10 november en een training in lotgenotencontact op 17 november in Tilburg. De redactie

5 5 November 2012 Uitnodiging Regioavond 13 november 2012 Locatie: Conferentiecentrum van Landgoed De Grote Beek hoofdingang Boschdijk 771 te Eindhoven Parkeren: De richting naar parkeerplaats en conferentiecentrum wordt met Ypsilonbordjes aangegeven Aanvang: uur Thema: Betekenis van ervaringsdeskundigheid Spreker : Chantal Schiks e.a. Wie begrijpt beter de omstandigheden, de gevoelens en de angsten waar onze zieke naaste mee te maken heeft dan iemand die het zelf heeft doorgemaakt? Een ervaringsdeskundige. Chantal Schiks is ervaringsdeskundige. Na haar herstel heeft ze een opleiding gevolgd en is hulpverlener geworden. Ze begeleid andere cliënten om dezelfde weg op te gaan, ervaringsdeskundig hulpverlener worden. Er is dus een hele nieuwe groep hulpverlener aan het ontstaan. Als ervaringsdeskundigen kennen deze hulpverleners het proces waar de cliënt doorheen moet, zoals de ontkenning, de weerzin tegen medicijngebruik, de wanen en andere symptomen. Zij hebben zelf in meer of mindere mate deze symptomen gehad en ze hebben de weg gevonden om ermee om te gaan. Daarnaast zijn zij in de wereld van de hulpverleners gestapt en kennen ook daar alle ins en outs van.

6 YPSILON REGIO NIEUWS 6 Juist zij kunnen aangeven hoe een gedwongen opname zo mild mogelijk kan gebeuren. Juist zij kunnen vaak nog doordringen als een cliënt in een psychose verkeert. Chantal en andere ervaringsdeskundige hulpverleners geven deze regioavond een lezing over hun manier van hulpverlener zijn en waar zij tegenaan lopen omdat zij er openlijk voor uitgekomen zijn dat zij psychisch behoorlijk in de knoop gezeten hebben. Het taboe doorbreken is al een proces op zich. Deze lezing belooft weer een heel ander licht te werpen op de problematiek van onze naasten. Na de lezing is er gelegenheid tot het stellen van vragen. Olga Berger, avondvoorzitter Verslag Regioavond 9 oktober Op deze ledencontactavond werd het onderwerp stigma nog eens uitgebreid besproken. Er waren nog wat vragen en opmerkingen blijven hangen na de vorige regioavond waar Rita van Maurik een lezing gaf over dit onderwerp. Zoals: is een stigma altijd negatief? Soms schept het ook duidelijkheid, hoewel iedere aanwezige er zich van bewust was dat een stigma lang niet alles over iemand zegt. Met: mijn naaste heeft schizofrenie, is bijvoorbeeld lang niet alles gezegd. Dat bleek weer eens uit de persoonlijke verhalen die de aanwezigen over hun familielid vertelden. De mens heeft de neiging om zaken te omlijnen, in woorden om te zetten, in hokjes te stoppen. Onze hersenen zitten nu eenmaal zo in elkaar. Als een stigma een oordeel inhoudt, discrimineert, dan wordt het iets negatiefs. Bij onze naasten zijn sommige dingen aan de ziekte te wijten, andere dingen hebben ook met zijn of haar persoonlijkheid te maken. Ziek of niet, we hoeven niet alles over onze kant te laten gaan. Als ouder voelen we meestal wel aan welke dingen we wel moeten pikken en welke niet. Soms belanden we nu eenmaal in

7 7 November 2012 omstandigheden waar we onze zieke naaste moeten steunen op een manier waarop we dat met gezonde kinderen nooit zouden doen. De volgende vraag die opkwam was: kunnen we het ons veroorloven om niet te stigmatiseren? Onze naaste heeft een ernstige ziekte en die heeft nou eenmaal een naam. Er horen problemen bij waar we als naaste meer dan ons lief is, mee te maken hebben. Aan de hand van het etiket wat er op onze naaste is geplakt, kunnen we zo goed mogelijk reageren en ervaringen met anderen uitwisselen wiens naaste ook een psychiatrisch etiket heeft. Het was een gezellige en ontroerende avond. In een grote groep hebben we ervaringen en meningen uitgewisseld. Olga Berger Even voorstellen: Ad Huibregts Ergens in januari 2012 werd ik gebeld door Piet van der Linden, bestuurslid van Ypsilon afd. Eindhoven & de Kempen en voormalig onderwijs-collega van mij. Of ik geen zin had om (als proef) het penningmeesterschap op me te nemen? Nee, eigenlijk niet, eigenlijk helemaal niet zelfs. Ik was op dat moment een half jaar met vervroegd pensioen (ja, ja, dat was nog mogelijk) en was ooit zeven jaar lang penningmeester geweest van het plaatselijke parochiebestuur. Van die periode herinner ik me nog de veel te lange bestuursvergaderingen tot laat in de avond, vaak tot na elven. Bovendien had ik geen zin om me waar dan ook nog aan te binden. Piet hield vol en belde een

8 YPSILON REGIO NIEUWS 8 paar dagen later nog eens: niet veel werk hoor, we vergaderen nooit s avonds, je komt weer eens onder de mensen, je bent dan toch weer even van de straat, je doet iets nuttigs, het hoeft niet voor eeuwig enz. Uiteindelijk ja gezegd met enkele duidelijke mitsen. Wie ik ben? Ad Huijbregts, geboren op 10 februari 1949 in Hapert (dorpje in de Kempen) en daar bijna altijd gewoond. Na de middelbare school (Rythovius in Eersel) de onderwijzersopleiding gevolgd in Eindhoven (toen nog aan de Hemelrijken). Daarna 1,5 jaar in militaire dienst en aansluitend in maart 1971 begonnen als onderwijzer in Eersel. In mei 1971 getrouwd en in juli van dat jaar op contractbasis vertrokken naar Aruba. Daar na 1,5 jaar basisschool (vijfde klas, nu groep 7) overgestapt naar de mavo om er het vak handelskennis (nu economie) te gaan geven en een uurtje per week godsdienst. Eerst in de avonduren een extra-onderwijsakte voor handelskennis moeten halen uiteraard. In juli 1976 met zijn vieren teruggekeerd naar het vaderland: mijn vrouw, ikzelf en 2 kinderen. Van 1976 tot 2000 les gegeven op een lbo/mavo-school in Tilburg: heel even Nederlands maar later uitsluitend economie/handelsvakkken. Intussen weer wat gaan studeren in de avonduren, steeds opleidingen rondom bedrijfseconomie/bedrijfsadministratie. Van januari 2000 tot juli 2011 was mijn laatste onderwijsstation een mavo/havo/vwo-school in Eindhoven. Weer voornamelijk economie gegeven en belast geweest met de organisatie van de examens. Steeds in Hapert blijven wonen en dus nogal wat woon-werkkilometers afgelegd in de loop der jaren. Vanaf juli 2011 dus met fpu (flexibele pensionering en uittreding) maar niet helemaal. Een tiental uren per week verzorg ik nog (in loondienst) de administratie van een zestal kleine ondernemingen. Daar ben ik ongeveer 20 jaar geleden mee begonnen omdat er naast het onderwijs nog een ander leven leek te bestaan en dat klopte. Het is een tak van sport met wat minder

9 9 November 2012 jeugdig elan om je heen maar dat is (zeker als je de zestig gepasseerd bent) best rustgevend op zijn tijd. Affiniteit met Ypsilon? Eigenlijk nauwelijks. Ik probeer op de maandelijkse bestuursvergadering te snappen waar de gesprekken over gaan en meestal lukt dat ook wel. Soms probeer ik iets verstandigs te zeggen maar ik beperk me liever tot waar ik (op proef) voor aangenomen ben: het registreren en monitoren van de geldstromen en erop toezien dat de begroting niet overschreden wordt. In de familie wel in aanraking gekomen met de psychiatrie en lang geleden enkele maanden stage gelopen op de Donksbergen (nu onderdeel van Lunetzorg), dus deze afdeling van de gezondheidszorg is me zeker niet helemaal vreemd maar kan niet vergeleken worden de ervaring die de andere bestuursleden hebben. Van Johan Blom (mede-bestuurslid) hoorde ik dat de heer Hendrik Brunt (mijn voorganger als penningmeester en helaas overleden in december 2011) zéér betrokken was bij het wel en wee van Ypsilon. Johan zei het heel treffend: Hendrik wàs Ypsilon in de jaren dat hij in het bestuur zat. Zo ver ben ik nog lang niet en zo ver kom ik ook niet. Ik ben al blij dat ik de penningmeestersdraad van de heer Brunt heb kunnen oppakken en probeer verder te bouwen op het gezonde financiële geheel dat hij heeft achtergelaten voor de vereniging. Voordracht Bestuursleden Voor de leden-/-contactavond op 11 december a.s. heeft het bestuur een verheugende mede-deling, namelijk het feit, dat zij twee mensen voor een bestuursfunctie mag voordragen. Voor trouwe bezoekers van onze Regioavonden, maar ook voor de aandachtige lezers van ons Regionieuws zal het geen verrassing zijn dat het bestuur de heer Piet van der Linden voor een bestuursfunctie voordraagt. In het Regionieuws van februari heeft Piet ik zou haast zeggen noodgedwongen in telegramstijl moeten weergeven waarhij in vrijwilligersland mee

10 YPSILON REGIO NIEUWS 10 bezig is, want we hebben te maken met een duizendpoot op het gebied van hulp aan familie en haar psychiatrisch zieke verwanten. Zijn inbreng op de inloop - en gespreksgroepen-/-contactavonden is hiervan het bewijs. Daarnaast ontwikkelde en onderhoudt Piet samen met zijn broer - nu al bijna een jaar onze waardevolle website ( en in het verlengde daarvan zijn op de Regioavonden de power point presentatie s, beeld en geluid van zijn deskundige ondersteuning verzekerd. En passant heeft Piet uit zijn kennissenkring de heer Ad Huijbregts kunnen verleiden voor het penningmeesterschap van onze afdeling. Ik vind het moeilijk om in superlatieven aan te geven hoe gelukkig het bestuur is de heer Ad Huijbregts, als penningmeester in ons bestuur te mogen voordragen. Het bestuur is er van overtuigd, dat op de leden-/-contactavond deze twee voordrachten unaniem door de leden zullen worden gevolgd. Afscheid bestuursleden Elk voordeel, heb.. zijn nadeel!, Een gevleugelde uitdrukking van Johan Kruijf, die ook op het vorenstaande slaat, want de komst van de genoemde twee nieuwe bestuursleden gaat gepaard met het vertrek van twee bestuursleden, die in de voorbije jaren het beleid en de praktijk in onze Ypsilonafdeling mede hebben bepaald. Het betreft de heren Henk Staal en Johan Blom. In het decembernummer en tijdens de ledencontactavond in december zal hieraan de nodige aandacht worden gegeven. Namens het bestuur: Johan Blom.

11 11 November 2012

12 YPSILON REGIO NIEUWS 12 Schizfam Ypsilon is voor velen een hele steun. Je kunt terecht op de regioavonden die door veel lotgenoten worden ervaren als een warm bad. Elkaar zien en open met elkaar praten heeft voordelen en wordt na verloop van tijd onmisbaar, maar niet iedereen heeft de tijd of de mogelijkheid om de avonden te bezoeken. Landelijk Ypsilon biedt nog meer mogelijkheden om contact met lotgenoten te hebben. Ook online kun je terecht op het discussieforum Schizfam. Het doel en het nut van de discussie op Schizfam komt overeen met de gespreksgroepen die Ypsilon door het hele land heen organiseert: praten als gelijken onder elkaar met als doel om elkaar te steunen, elkaars lief en leed te delen en van elkaar te leren. Mensen kunnen eindelijk eens hun hart luchten zonder dat ze zich geremd voelen door buitenstaanders, is te lezen op de webpagina. Is het moeilijk om naar de regioavonden te gaan en je bent een beetje handig met de computer, dan is dit een gelegenheid om eens te horen wat andere familieleden te zeggen hebben en kun je ervaren hoeveel steun je van hen kunt krijgen. Misschien een opstapje om de regioavonden op de tweede dinsdag van de maand ook eens te bezoeken en te ervaren hoe steunend het kan zijn om onder lotgenoten te verkeren. Naast Schizfam zijn er nog andere groepen - Schizbroerzus (zoals uit de naam al blijkt voor broers en zussen. - Schizpat (voor je zieke naaste) - Schizprof (voor de hulpverlener) - Schizof (voor iedereen die belangstelling heeft voor schizofrenie) - Schizpartner (voor partners) - Schizkindvan (specifiek voor mensen die een ouder hebben met schizofrenie of een psychose) Op kun je alle forums vinden. Aanmelden kan heel eenvoudig door het aanmeldingsformulier online in te vullen. Olga Berger

13 13 November 2012 Heftige incidenten Als ik in het kader van de cursus Familie als bondgenoot mijn ervaringsverhaal in de groep gooi, bijvoorbeeld als het over het werken in de triade gaat, denk ik wel eens dat het misschien voor lotgenoten gevoelens van herkenning oproept als ik ze iets vertel over crisissituaties die ik wel eens beleef bij contacten met hulpverleners. Van die situaties, die ik tegenwoordig heftige incidenten noem wil ik er graag eentje beschrijven. Tijdens een weekend bij ons in Culemborg een paar jaar geleden klaagt mijn zoon over pijn in de onderbuik. In de nacht is de pijn zo heftig dat hij opbiecht dat hij al 3 dagen niet heeft kunnen plassen! Ik rijdt hem om 3 uur s-nachts naar de huisartsenpost in Tiel. Hij wordt daarna bij ons in bed gestopt en blijft daar een week liggen zonder dat de klachten verminderen. Opname in het ziekenhuis in Tiel volgt. Daar worden een urinewegontsteking, een darmverstopping en een longontsteking (als gevolg van de eerste twee zaken) vastgesteld. Na een week klinisch onderzoek en behandeling met antibiotica wordt hij naar huis gestuurd zonder dat de oorzaak van de klachten is gevonden. Case-management en de persoonlijk begeleider zijn inmiddels geïnformeerd en zullen de zaak in de gaten houden. In een brief aan de hulpverleners (Case-managment en Begeleid wonen) spreek ik mijn zorg uit over de situatie. Met name het ontbreken van voldoende aandacht voor het lichamelijk welzijn van cliënten is volgens mij de oorzaak van de problemen. In oktober wordt mijn zoon E. met dezelfde klachten in Veldhoven in het Ziekenhuis opgenomen. Na een week heb ik daar een gesprek met een behandelend arts, die niets heeft kunnen vinden. Vermoeden wordt uitgesproken dat de klachten misschien een bijwerking van de antipsychotica zijn. Een opmerking hierover naar case managment wordt afgedaan als zeer onwaarschijnlijk. Vier maanden later breng ik E. met weer dezelfde symptomen na het weekend

14 YPSILON REGIO NIEUWS 14 naar de huisarts in Eindhoven. Door snel optreden van de huisarts wordt ziekenhuisopname voorkomen. Ik schrijf een brief naar Begeleid Wonen (kopie case managment en persoonlijk begeleider) waarin ik verwijs naar een artikel in het Maandblad voor Geneeskunde over GGZ Drenthe en over hun behandeling van somatische klachten bij psychiatrische patiënten. De behandelende psychiater reageert telefonisch, aanvankelijk verontwaardigd. Het lichamelijk welzijn van de cliënten wordt volgens hem (GGzE) wel degelijk goed gevolgd door bloedcontroles en dergelijke. In de loop van het gesprek wordt de sfeer positiever en wordt mijn zorg als familielid aangevoeld. Een bloedcontrole is inderdaad iets anders dan een lichamelijke check-up. Een voorstel om het eens met ander medicatie te proberen wijs ik af, met het argument dat mijn zoon al meer dan tien jaar goed heeft gefunctioneerd met zijn medicijn en dat hij bovendien ook akkoord zou moeten gaan met zo n overstap. Nog vier maanden later heeft E. weer in het ziekenhuis gelegen. De specialisten daar denken nu aan een sluimerende blindedarmontsteking. Gelukkig is het voorstel van GGZ om over te stappen op andere medicijnen niet uitgevoerd. Zo n verandering na 14 jaar goed functioneren is volgens mij pas in laatste instantie en met volledige instemming van cliënt te overwegen. Vindt u ook niet? De operatie is eind mei uitgevoerd, precies in onze geplande vakantie. Na een telefoontje met het ziekenhuis wordt een vroegere datum geprikt. Prima geregeld! Misschien hebben ze daar ook iets over de triade gehoord. Achteraf blijkt de blindedarm al die tijd de boosdoener. Het hele gedoe heeft meer dan een jaar geduurd met in totaal vier ziekenhuisopnames. Wij (de ouders) weten zeker dat onze zoon grote risico s heeft gelopen op een fatale afloop.

15 15 November 2012 Zelf praat hij niet graag over lichamelijke problemen, vooral niet met hulpverleners. Dat maakt het voor die mensen natuurlijk ook lastig. Als er meer aandacht aan somatische klachten wordt besteed kunnen veel kostbare uren worden bespaard en bijkomend voordeel - veel stress voorkomen bij cliënt en naasten. De rust is nu even terug. Voor hoe lang? Een bondgenoot/familielid (bekend bij de redactie). Familietraditie. Erg spraakzaam is mijn dochter nooit geweest. Vaak zat ze uren op haar kamer. Wat ze er deed? Als ik binnenliep om de was in de kast te leggen, lag ze op bed. Het was onvoorstelbaar hoeveel rust ze nodig had. Ze ging naar school en dan dook ze weer in bed. Soms raakte ik er gewoon van in paniek. Waarom lag ze daar maar? Ze was jong, het zou de mooiste tijd van haar leven moeten zijn. Ik moet eerlijk toegeven dat ik een paar keer als een bezetene heb staan schreeuwen omdat ik niets anders meer wist om haar wakker te schudden. Achteraf een misdaad natuurlijk, maar toen wist ik nog van niets. Het hielp niet. Haar kamer was een rotzooi, er lag een dikke laag stof en half opgegeten appels gooide ze gewoon op de grond. Het was niet meer de gewoonte in het gezin dat ik de kamers van de kinderen schoonmaakte. Vanaf een jaar of 12 deden ze het zelf. Soms hielp ik ze nog wel, maar meer voor de gezelligheid. Mijn dochter was 16 en ik vond dat ze het zelf moest doen, maar op een gegeven moment was er geen beginnen meer aan. De theorie dat als het maar erg genoeg is de rommel, je kind

16 YPSILON REGIO NIEUWS 16 vanzelf wel aanpakt, ging bij mijn dochter niet op. Ik besloot er iets aan te doen. Ze lag op bed toen ik binnenkwam met stofzuiger, ragebol, wasmand en vuilniszakken. Zullen we het samen doen? Ze gaf geen antwoord en bleef liggen. Ik ging aan de slag. Terwijl ik bezig was de vuilnis in de zak te doen zei ze: ik doe het zelf straks wel. Ik trok me er niets van aan. Toen ik begon te stofzuigen stond ze op en nam me met een snauw de steel uit handen. Laat mij maar. Het was jammer dat ze een snauw gaf, maar ik was al lang blij dat ze uit bed was. Terwijl ze stofzuigde, waste ik de ramen. Erg netjes had ze niet gestofzuigd toen ze het ding uitzette, maar daar hield ik mijn mond over, want ze boog zich over het bureau en begon papieren uit te zoeken. Er was actie! Haar gezicht had zelfs een redelijk gelukkige uitdrukking. Opluchting stroomde door me heen. De kamer was netjes toen ik wegging en ze zat achter haar bureau met een schoolboek voor haar neus. s Avond aan tafel vertelde ze over de gymles van die dag, dat ze gewonnen had met verspringen. Het ging een week of drie beter, toen was het afgelopen. Ik herhaalde dezelfde procedure en geloof het of niet, het hielp weer een paar weken. Mijn dochter is zo n vier jaar laten opgenomen met een psychose. Ze wilde me niet zien toen ze in het ziekenhuis lag. Ik belde zo nu en dan naar de afdeling en dan kreeg ik een verpleegster aan de lijn. Op een dag vroeg die: Hebt u uw dochter zo verwend mevrouw dat ze haar eigen kamer niet wil opruimen? Na alle ellende kon ik die vraag niet relativeren. Pas na een week kon ik mezelf uit het hoofd praten dat mijn dochter ziek geworden was doordat ik haar geholpen had met opruimen. Het was een middel geweest om toch nog enig contact met haar te krijgen, niet meer en niet minder. Nu, tien jaar later zit ze in een inrichting. Haar kamer is een rotzooitje. Soms ga ik aan de slag en ruim op. Nog steeds begint ze me te helpen. De kamer is netjes als ik wegga. De verpleging is het er niet mee eens, die vindt dat mijn dochter het zelf moet doen, maar het is nu eenmaal onze gewoonte. En ik ga ermee door. Niet uit eigenwijzigheid, gewoon, omdat het mijn

17 17 November 2012 kind is. Ze was mijn baby, het beste wat me ooit overkomen was. Op de lagere school was het een slimme meid, niet erg spraakzaam, maar vriendelijk en ze had vriendinnen. De puberteit kwam ze redelijk rustig door tot ze zestien was en achteraf gezien de ellende en de aftakeling begon. Ik heb naast haar gestaan, haar gesteund en zo nu en dan fouten gemaakt. Mag er nog enige traditie overblijven al is het dan maar samen schoonmaken? Anoniem (bekend bij de redactie) Verwoord door Olga Maria Berger In hoeverre is het onze verantwoordelijkheid? Het komt wel eens voor dat een mens onder invloed van een psychose geweld pleegt of nog erger. Alphen aan den Rijn is een schrijnend voorbeeld. De familie wordt erop aangekeken en gaat in de verdediging. Wij als lotgenoten kunnen ons voorstellen wat er aan vooraf is gegaan. Zijn we als familie verantwoordelijk? Is het onze plicht om aan de bel te trekken, zelfs als onze naaste bij de hulpverlening bekend is? Als mijn zoon psychotisch wordt, trek ik aan de bel. De hulpverlener vertelt mijn zoon dat ik me ongerust maak (ondanks mijn verzoek om dat niet te doen) en dat er daarom een afspraak gemaakt moet worden met de psychiater. Vanaf dat moment verbreekt mijn zoon elk contact. Meestal duurt het maanden, een half jaar voor de psychose zo erg is dat hij wordt opgenomen. Vaak heb ik me ernstig ongerust gemaakt: hoever is hij weg? Doet hij zichzelf of

18 YPSILON REGIO NIEUWS 18 een ander iets aan? Hoe wanhopig is hij? Daar kan ik dan niets mee, want hij neemt de telefoon niet eens aan. Van de hulpverlener krijg ik weinig informatie. Ik bel, mail enz, maar in het kader van de privacy wordt er me niet veel verteld. Ze houden hem in de gaten en daar moet ik op vertrouwen. De laatste keer dat ik wist dat hij zijn medicijnen niet meer nam, kon ik het eigenlijk niet over mijn hart verkrijgen om de hulpverlening in te lichten. Ik vind het vreselijk als ik geen contact met hem heb, zeker als hij psychotisch is. Van de andere kant: er moet iets gebeuren voor hij echt doordraait en zichzelf of zijn omgeving iets aandoet. Kunnen we dat aan de hulpverlening overlaten? Is alleen die verantwoordelijk als onze naastenwerkelijk doordraaien? Ik weet het niet, ik zou me graag niet verantwoordelijk voelen. Anoniem: verwoord door Olga Berger Training Lotgenotencontact in Tilburg Ypsilon landelijk, organiseerd de training Lotgenoten-contact 2.0, een nieuwe regie voor nieuwe èn ervaren groepsleiders/gespreks-leiders, op zaterdag 17 november a.s in Tilburg. De training duurt een hele dag ( ) en wordt verzorgd door een ervaren trainer. Voor een lunch wordt gezorgd. Aanmelding voor 10 november bij het landelijk bureau: Er zijn geen kosten aan verbonden, de reiskosten worden vergoed. Behoefte aan lotgenotencontact blijft altijd bestaan en steeds zullen er nieuwe mensen komen die de behoefte hebben om zich te spiegelen in een groep met lotgenoten. Om ervaringen uit te wisselen, af te kijken en te spuien als het een tijdje niet lukt.

19 19 November 2012 Dat is iets anders dan klagen. Klagen lucht niet op, maar maakt juist dat mensen in hun onvrede blijven hangen of, erger nog: tegen elkaar opbieden wie het grootste leed is overkomen. Een goede groepsleider doorziet dit en kan de stemming zó ombuigen dat mensen weer perspectief zien en energie krijgen om er tegenaan te gaan. Die rol vereist belangrijke vaardigheden. Maar het loont: behalve dat de stemming verbetert en de groep aantrekkelijker wordt voor nieuwkomers, geeft het gesprek de familieleden handvatten over hoe ze de patiënt het best kunnen ondersteunen. Uit het kaderblad van Ypsilon Landelijk Ypsilonnieuws Studiedag 10 november We praten bij over ontwikkelingen die in opkomst zijn en de potentie hebben om de wereld van de psychiatrie écht te veranderen. Zo praten we over een veelbelovend medicijn op basis van (jawel) cannabis, over Presentie als een veel menselijker benadering dan nu gangbaar is en laten Amerikaanse patiënten zien dat bij écht herstel de sky the limit is. In de middag staan ondernemende mensen centraal en hoort u meer over familiecoaching, over de steun die u bij een woonproject kunt krijgen en maakt u kennis met de overweldigende training van Xavier Amador. Nieuwe Ypsilon Folder Dat Ypsilon en de Triadekaart in de politiek aandacht hebben gekregen, daarover leest u in de nieuwe folder van Ypsilon: Wie zorgt praat mee. De mooi vormgegeven folder is prettig om te lezen en geeft veel tips om als familielid gesprekken aan te gaan met de hulpverlening.

20 YPSILON REGIO NIEUWS 20 De nieuwe folder is te bestellen bij het landelijk bureau: voor 4,50 (voor leden van Ypsilon), of gratis via de website van Landelijk Ypsilon te downloaden. Speciale groepen Het gaat hierbij om gespreksbijeenkomsten voor broers-zussen, (ex-)partners en KOPP-kinderen. De bijeenkomsten vinden twee keer per jaar plaats in Utrecht. Voor data zie de agenda op de website: Veranderingen in de WMO (Uit het kaderblad van Ypsilon) De val van het kabinet maakte dat de functie Begeleiding voorlopig nog altijd wordt betaald uit de AWBZ en niet is ondergebracht bij de WMO. Dat is mooi, want het geeft belangenbehartigers langer de tijd om zich voor te bereiden en intussen aandacht te vragen voor onze patiënten op de andere terreinen: jeugdzorg, Wet werk naar vermogen, dagelijkse begeleiding en mogelijk ook persoonlijke verzorging. Weet u niet goed hoe? Dan hebben we goed nieuws, want tal van koepels, waaronder het Landelijk Platform GGz, schieten u nu te hulp. In het kader van het project Aandacht voor iedereen zijn door het hele land Adviseurs Versterking Wmo aangesteld. Deze adviseurs zijn er om Wmo-raden en lokale en regionale belangenbehartigers te ondersteunen. Win advies in, zoek hulp, kortom: maak gebruik van ze! Kijk op voor een overzicht van adviseurs. Farmacotherapie bij Psychiatrische Patiënten Paul H.M. van Dongen, Psychiater Prof. Dr. Anton J.M. Loonen, arts/klinisch farmacoloog Frederik Hendriklaan BC s-hertogenbosch Tel. +31 (0) Karel Doormanlaan BN Rosmalen Tel. +31 (0)

21 21 November 2012

22 Wegwijs bij Ypsilon, afdeling Eindhoven & de Kempen Vertrouwens Contacttelefoon: Jan Wouters Tel. (06) Belangenbehartiging: Jan Wouters (individuele en structurele knelpunten) tel. (040) Maria Ankersmit (nieuwe bezoekers) tel. (040) Postadres: Ypsilon Eindhoven en de Kempen Kronehoefstraat HK Eindhoven Voorzitter: Geertje Boon tel. (06) Secretariaat: Vacant Penningmeester: Ad Huybregts tel. (0497) ING bankrekening no t.n.v. Ypsilon Eindhoven Ledenadministratie: Henk Staal tel. (040) Regionieuws redactie: Olga Berger tel. (040) Johan Blom tel. (040) Henk Staal tel. (040) Website beheer: Piet van der Linden tel. (040) Public Relations: Loes Schinning tel. (040) Taakgroepen (coördinatoren): Thema-avonden en gespreksgroepen: Olga Berger en Johan Blom ACT-Lotgenotengroepen (In Den Elzent) Rob van Kol Opmaat Stichting voor beheer van geld en goederen Charles Sonneveldt tel. (040)

23 Ypsilon is een landelijke vereniging met regionale afdelingen en 7000 leden. De afdeling Eindhoven & De Kempen is er één van. Ypsilon behartigt de belangen van naasten van mensen met een psychotische kwetsbaarheid. De naam Ypsilon De naam Ypsilon verwijst naar het gebrek aan voldoende aandacht van de maatschappij voor onze zieke familieleden. In die zin verwijst de naam naar de letter Y (Ypsilon, Griekse IJ ) in het alfabet, die ook als buitenbeentje wordt beschouwd. Hoewel het tij keert is nog veel te doen. Onder het motto Afwijkend gedrag kan psychisch zijn... wil de afdeling Eindhoven & De Kempen van Ypsilon proberen lotgenoten te bereiken. Dat gebeurt: - via de media - door maandelijks regio-avonden te houden - door -zoveel als mogelijk is- gezamenlijk het hoofd te bieden aan de zorgen en problemen, die deze ziekten met zich meebrengen - door op te komen voor de belangen van de familie en andere betrokkenen - door voorlichting op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg; alleen al de ziekte schizofrenie wordt door deskundigen als een volksziekte aangemerkt. Als u meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met onze Vertrouwenspersoon Of u kunt geheel vrijblijvend de in dit blad aangekondigde regioavonden bezoeken. Hier vindt U Ypsilon...

24 YPSILON STELT ZICH TEN DOEL: 1. Familie- en andere betrokkenen van mensen met psychotische kwetsbaarheid met elkaar in contact te brengen om ervaringen te kunnen uitwisselen. Hiertoe worden regioavonden georganiseerd. 2. Familie- en andere betrokkenen te helpen, om -ondanks hun zorgen en problemen- toch een eigen evenwicht in het leven te behouden, of -te hervinden. 3. De belangen van familie- en andere betrokkenen te behartigen. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen (opgericht 2 september 1986) Adres landelijke vereniging Ypsilon: Postbus 715, 3000 AS Rotterdam Tel. (088)

Regionieuws. December 2012. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. December 2012. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws December 2012 Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...... met ons kunt U erover praten 3 December 2012 Inhoud Voor uw agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >> GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Regionieuws. Augustus 2013. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. Augustus 2013. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn... 3 Inhoud Voor uw agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4 Uitnodiging regioavond 10 september 2013 pag. 6 Verslag regioavond

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen

Delier. Informatie voor familie en betrokkenen Delier Informatie voor familie en betrokkenen Inleiding Op onze verpleegafdeling is een familielid, vriend(in) of kennis van u opgenomen. Tijdens uw bezoek aan de patiënt heeft u waarschijnlijk gemerkt

Nadere informatie

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein. Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

U hoeft geen postzegel te plakken! Binnen vijf werkdagen na ontvangst van de brief nemen wij contact met u op.

U hoeft geen postzegel te plakken! Binnen vijf werkdagen na ontvangst van de brief nemen wij contact met u op. Maliebaan 87, 3581 CG Utrecht T 030 271 83 53, F 030 271 62 56 secretariaat@pvp.nl, www.pvp.nl Utrecht, 2015 Onderwerp: Informatiepakket Voorwaardelijke Machtiging Helpdesk PVP T 0900 4448888 helpdesk@pvp.nl

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014

Jaarverslag 2013-2014 NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Zorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares

Zorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares Zorgprogramma Amares Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie Deze folder is bedoeld voor kinderen en jongeren die behandeling krijgen bij Amares. De folder is ook bedoeld voor ouder(s)/verzorger(s) die binnenkort

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz.

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz. Almelo, 8 juli 2015 Onderwerp: Moeilijk verhuizen! Beste heer/mevrouw Ik ben (...) Ik ben 14 jaar oud. Ik woon met mijn ouders en mijn 2 kleine broertjes in azc Almelo. In deze vakantie moeten er ongeveer

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Regionieuws. Mei 2012. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. Mei 2012. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws Mei 2012 Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...... met ons kunt U erover praten 3 Mei 2012 Inhoud Agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4 Uitnodiging regioavond

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet

Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Crisiskaart Een crisiskaart omdat je het voor jezelf het beste weet Consulent Crisiskaart Nel van kempen Diane Hek Crisiskaart Wat is een crisiskaart: Een uitvouwbaar kaartje van bankpasformaat. Samenvatting

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP)

Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking. Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Gebruikersgids jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Algemene informatie Informatie per zorgzwaartepakket (ZZP) Inhoud Samenvatting 3 Over welke problemen gaat het? 3 Voorbeelden 3 Welke hulp

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

Onderwerp: Acute verwardheid of delier

Onderwerp: Acute verwardheid of delier Onderwerp: 1 Informatie over acute verwardheid of delier Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor patiënten die worden opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis. Zoals de verpleegkundige aan

Nadere informatie

Regionieuws. September Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. September Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn... 3 Inhoud Agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4 Uitnodiging regioavond 11 september pag. 5 Verslagen filmavond 12 juni

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten? Terugblik en vooruitblik Even voorstellen Jubileumdag Noord Bert Stavenuiter Al ruim 20 jaar verbonden aan Ypsilon Eerst als journalist, maar intussen 15 jaar als directeur Heb een hoop geleerd over psychose

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Omgaan met kanker. Moeheid

Omgaan met kanker. Moeheid Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid

Nadere informatie

VOORBEELD CASUS. Wat is de winst van wachten tot het laatste moment? een socratisch gesprek uitgeschreven

VOORBEELD CASUS. Wat is de winst van wachten tot het laatste moment? een socratisch gesprek uitgeschreven VOORBEELD CASUS Wat is de winst van wachten tot het laatste moment? een socratisch gesprek uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 1 1/2 uur, in 5 stappen. Voor

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

Regionieuws. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...... met ons kunt U erover praten Regionieuws Tot ziens op de regio-avond van 14 april 2009 april 2009 YPSILON REGIO

Nadere informatie

Verzekeringen & erfelijkheid

Verzekeringen & erfelijkheid Verzekeringen & erfelijkheid U wilt een levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten? Hier vindt u de www.bpv.nl antwoorden op veelgestelde vragen over erfelijkheid en het aanvragen van een verzekering.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

Regionieuws. Februari 2013. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

Regionieuws. Februari 2013. Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Regionieuws Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen Afwijkend gedrag kan psychisch zijn... 3 Inhoud Voor uw agenda pag. 3 Redactioneel pag. 4 Uitnodiging regioavond 12 februari pag. 5 Verslag regiocontactavond

Nadere informatie

Psychische zorg voor ouderen

Psychische zorg voor ouderen Psychische zorg voor ouderen Wist u dat een op de vijf ouderen last heeft van depressieve gevoelens? Te vaak blijven mensen er in hun eentje mee zitten. 5,$ :7. IROGHU 28' LQGG U bent niet de enige Ouder

Nadere informatie

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten? Terugblik en vooruitblik Even voorstellen Jubileumdag Zuid Bert Stavenuiter Al ruim 20 jaar verbonden aan Ypsilon Eerst als journalist, maar intussen 15 jaar als directeur Heb een hoop geleerd over psychose

Nadere informatie

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering

Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Uit de burn-out Therapiegroep werkstresshantering Albert Schweitzer ziekenhuis mei 2009 pavo 0202 Inleiding Als u last heeft van een burn-out door stress op het werk kunt u de therapiegroep werkstresshantering

Nadere informatie

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN In deze huiswerkopdracht wordt uitgelegd wat leefregels en ik-ben-opvattingen zijn en het belang ervan bij het doorbreken van gewoontepatronen. Een voorbeeld van Marjolijn illustreert hoe leefregels en

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht

Nadere informatie

Na de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen

Na de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen Na de opname Intensive Care/High Care voor Kinderen Beste ouders en/of verzorgers, Inmiddels ligt de opname van uw kind op de Intensive Care achter u en bent u weer thuis, op de verpleegafdeling of in

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking

Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking Jeugdigen met een licht verstandelijke beperking versie 2009 Informatie over zorgzwaartepakketten voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking 2 Inhoud Samenvatting... 4 Inleiding... 8 Algemene

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

De Stemmenpolikliniek

De Stemmenpolikliniek Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) De Stemmenpolikliniek Inhoud Inleiding 1 Stemmen horen 1 De behandeling 2 Kennismaking 3 De inhoud van de behandeling 3 Behandelaars 4 Vragen 4 Belangrijke adressen

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Denk even mee. Oeps! Meteen kiezen! Even voorstellen. Terug in de tijd De toekomst van de langdurende GGZ. Van verleden naar toekomst

Denk even mee. Oeps! Meteen kiezen! Even voorstellen. Terug in de tijd De toekomst van de langdurende GGZ. Van verleden naar toekomst Van verleden naar toekomst Ypsilon Jubileumdag Midden De toekomst van de langdurende GGZ Ypsilon Jubileumdag Midden Bert Stavenuiter 11 oktober 2014 Bert Stavenuiter 11 oktober 2014 Oeps! Meteen kiezen!

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Steun- en adviespunt

Steun- en adviespunt Steun- en adviespunt Steun- en adviespunt: STAP Een nierziekte heeft invloed op vele aspecten van uw leven en kan daardoor veel vragen met zich meebrengen. Op allerlei gebieden: financiën, vergoedingen,

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Impact op zijn. leven

Impact op zijn. leven Impact op zijn leven Ryan* student Bedrijfskunde zorgt al drie jaar bijna helemaal alleen voor zijn autistische broer. Ik wil niet een beeld van mezelf neerzetten dat ik zielig ben. Ik kies hier bewust

Nadere informatie

Vragenlijst multiproblematiek I

Vragenlijst multiproblematiek I Bijlage B Vragenlijst multiproblematiek I 1 Achtergrondkenmerken V1. Wat is je geboortedatum? V2. Ben je een jongen of een meisje? V3. Wat zijn de vier cijfers van je postcode? V4. In welk land ben je

Nadere informatie

Samen werken aan het behandelplan Werkboekje behandelplan

Samen werken aan het behandelplan Werkboekje behandelplan Samen werken aan het behandelplan Werkboekje behandelplan Samen werken aan het behandelplan Dit boekje is voor u. U kunt het gebruiken als u een afspraak heeft met uw behandelaar. Het boekje helpt u om

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012

nieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012 Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het

Nadere informatie

informatie voor cliënten FACT-team

informatie voor cliënten FACT-team informatie voor cliënten FACT-team FACT-team Voor een grote groep mensen is het leven moeilijk. Zij hebben niet alleen last van psychiatrische klachten, zoals bijvoorbeeld somberheid of het horen van stemmen,

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

Interview protocol (NL)

Interview protocol (NL) Interview protocol (NL) Protocol telefoongesprek slachtoffers Goedemorgen/middag, u spreekt met (naam) van de Universiteit van Tilburg. Wij zijn op dit moment bezig met een onderzoek naar straat- en contactverboden

Nadere informatie

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting VRAGENLIJST pagina 2 Uw ervaringen als zorgvrager zijn waardevol U ontvangt zorg. In deze lijst staan vragen over wat die zorg betekent voor u als zorgvrager. Uw antwoorden worden gebruikt in onderzoek

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Behandeling bij psychose

Behandeling bij psychose Behandeling bij psychose Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

opm werkboek 2004 24-05-2004 16:49 Pagina 1 levensboek van

opm werkboek 2004 24-05-2004 16:49 Pagina 1 levensboek van opm werkboek 2004 24-05-2004 16:49 Paga 1 levensboek van opm werkboek 2004 11-05-2004 11:16 Paga 2 Inhoud Enkele aanwijzgen voor het gebruik.......................... 3 Mijn geboortedag........................................

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Inknippen van je tongriempje

Inknippen van je tongriempje Wilhelmina Kinderziekenhuis Inknippen van je tongriempje Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Inknippen van het tongriempje 6 Tips 9 Wil je meer

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger 1. Waar verblijft u momenteel? 2. Waar zou u momenteel willen verblijven? 3. Wie van de volgende mensen heeft vorige week aan u hulp, verzorging of een behandeling

Nadere informatie

Idiomes spreekt mijn taal

Idiomes spreekt mijn taal Idiomes spreekt mijn taal Iedereen voelt zich wel eens gestrest, angstig, lusteloos of somber. Maar wat als deze gevoelens de overhand krijgen en ze uw dagelijkse leven beheersen? Wat als ze voor (nog

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik

vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.

Nadere informatie

Klachtencommissie Let op!

Klachtencommissie Let op! klachten commissie U kunt bij HVO-Querido te maken krijgen met iets waarover u niet tevreden bent. Neem dan contact met ons op; meestal komen we er samen uit. Mocht dat niet het geval zijn, dan kunt u

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer

Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Omgaan met Psychische Klachten op de werkvloer Harmen Doornbos www. actiefaanhetwerk.nl/zgv Powerful Impulse Agenda Introductie Verwachtingen Op welke vragen krijg ik antwoord? Psychische klachten Wat

Nadere informatie

De WGBO is een dwingend recht. Dit betekent dat cliënten en zorgverleners onderling geen afspraken kunnen maken die van deze wet afwijken.

De WGBO is een dwingend recht. Dit betekent dat cliënten en zorgverleners onderling geen afspraken kunnen maken die van deze wet afwijken. Cliëntenrechten Als cliënt van De Zorggroep vraagt u zich misschien af wat uw rechten en plichten zijn. Uw rechten zijn vastgelegd in een wet. Dit is de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie Wier Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen Patiënten & familie 2 Voor wie is Wier? Wier is er voor mensen vanaf achttien jaar (en soms jonger)

Nadere informatie

Schizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie

Schizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie ggz voor doven & slechthorenden Schizofrenie Leven in een andere wereld Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie Herkent u dit? Denkt u wel eens dingen te zien

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie