Cleanroom Gedrag Onderschatte basis. Alain Deloof GxP Consultant en Manager GxP

Transcriptie

1 Cleanroom Gedrag Onderschatte basis Alain Deloof GxP Consultant en Manager GxP

2 Inhoud Soorten contaminatie Microbiologie Bronnen van contaminatie Hoe werkt een cleanroom Cleanroom gedrag

3 Hoe kunnen we contaminatie vermijden?

4 Soorten contaminatie Microbiologie Bronnen van contaminatie

5 Soorten contaminatie Non-viable contaminanten Deeltjes o Stof o Vezels Fijn stof of aerosolen Chemische dampen

6 Soorten contaminatie Non-viable contaminatie

7 Soorten contaminatie Non-viable contaminatie Oorsprong van Non-viable deeltjes: Mensen: haren, dode huidcellen Glas en metalen (vb. aluminium) Kuis materialen (gebruikte cleaning doeken) Cleanroom kledij Non-viable deeltjes dragen micro-organismen met zich mee

8 Soorten contaminatie Non-viable contaminanten Viable contaminanten Deeltjes o Stof o Vezels Fijn stof of aerosolen Chemische dampen Micro-organismen

9 Soorten contaminatie Viable contaminatie Micro-organismen: Bacteriën Virussen Fungi: Schimmels en Gisten

10 Microbiologie Bacteriën en Schimmels Zeer diverse populatie Passen zich snel aan Niet erg mobiel Houden van: temperatuur, vocht, voedingsstoffen, Standaard condities celculturen O 2

11 Microbiologie Bacteriën en Schimmels Overlevingsstrategieën: endosporen en cyste, schimmelsporen Via endosporen, overleven sommige bacteriën stress situaties (temperatuur/ alcohol/ ph/ UV)

12 Microbiologie Bacteriën Bacteriën halen hun voedsel van overal; voorbeelden? flow van personeel, materiaal, afval en HVAC Faciliteit Toestellen samenstelling, reiniging en sterilisatie Grootste bron! Personeel Microbiële contaminatie bronnen Proces open vs. gesloten water, gassen Nutsvoor zieningen Materialen Grondstoffen

13 Microbiologie Bacteriën Waarom kunnen micro-organismen en bacteriën gevaarlijk zijn? De bijproducten van hun groei en vermenigvuldiging veroorzaken een verscheidenheid aan verontreinigingen Afvalstoffen Intermediairen van het celmetabolisme Toxines: Endotoxines: komen voor bij Gram negatieve bacteriën en komen voor op de buitenste celmembraan Exotoxines: uitgescheiden door mirco-organismen

14 Microbiologie Bacteriën Endotoxines: veroorzaken koorts, ernstige ontsteking en soms septische shock Exotoxines zijn zeer potent en kunnen verlaagde bloeddruk, stolling en immunologische reacties veroorzaken met als gevolg een toxische shock die dodelijk is, zelfs bij kleine hoeveelheden die in de bloedstroom terechtkomen.

15 Microbiologie Bacteriën Toxines voorkomen: bioburden zo laag mogelijk houden (viable count) Producten niet volledig endotoxine vrij (binnen limieten) In proces controles: endotoxine bepaling Voorkomen van bacteriën (micro- organismen) in het proces Endotoxines verwijderen via: Droge hitte (depyrogenatie) of agressieve zuren/basen behandeling Stoom sterilisatie is niet effectief voor endotoxine verwijdering

16 Bronnen van contaminatie Mensen: huid, kleren, ademhaling Omgeving: lucht, water, aarde Faciliteiten: materialen, infrastructuur Grondstoffen

17 Bronnen van contaminatie Mensen

18 Bronnen van contaminatie Mensen Ademhaling Huid Haar Kleren

19 Bronnen van contaminatie Mensen Wat kunnen we zelf doen? Persoonlijke hygiëne Aangepaste cleanroom kledij Reinigingsprocedures Discipline: Niet/zo weinig mogelijk spreken Trage bewegingen Discipline naar orde/netheid Procedures volgen

20 Bronnen van contaminatie Omgeving Lucht Water Aarde

21 Bronnen van contaminatie Omgeving: lucht Lucht is een drager van micro-organismen, daarom moeten we de lucht controleren Voorbeelden: Gefilterde lucht Luchtstromen in één richting (kritische zones) Optimale HVAC design

22 Bronnen van contaminatie Omgeving: lucht Optimale HVAC-design: HEPA-filters (High Efficiency Particle Air Filter) Ventilatie: luchtwisselingen/uur Organisatie van de luchtwisselingen

23 Bronnen van contaminatie Omgeving: water Micro-organisme heeft water nodig om te groeien Verhoogde vochtigheid: contaminatie Vermijden van stadswater in de cleanroom (m.u.v. grade D) Watersystemen (bv.: WFI) goed onder controle houden (sanitisatie) en vermijden dat er stilstaand water blijft staan in bv.: aftapppunten

24 Bronnen van contaminatie Omgeving: aarde Aarde is een grote bron van contaminatie. Hoeveel bacteriën zitten er in een theelepel aarde?

25 Bronnen van contaminatie Omgeving: aarde Aarde is een grote bron van contaminatie. Hoeveel bacteriën zitten er in een theelepel aarde? 1000 miljoen bacteriën zitten in een theelepel aarde

26 Bronnen van contaminatie Faciliteiten Materialen Infrastructuur

27 Bronnen van contaminatie Welke materialen kunnen we binnenbrengen in een cleanroom? <

28 Bronnen van contaminatie Grondstoffen

29 Bronnen van contaminatie Grondstoffen: Micro-organismen en contaminanten kunnen in grondstoffen aanwezig zijn die in finaal product komen Ruwe materialen van natuurlijke oorsprong hebben een hoog risico Grondstoffen/ruwe materialen controleren voor gebruik Identificatie/traceerbaarheid Integriteit Ieder lot grondstof een status geven: Quarantaine Vrijgave Afwijzen (Reject)

30 Bronnen van contaminatie Infrastructuur en toestellen: Waaruit bestaat het materiaal? Hoe is het design uitgevoerd? Luchtstroom in de kritische zone Zijn er deeltjes die vrijgegeven worden Is de ruimte/toestel makkelijk te reinigen Zijn er plaatsen waar vloeistof kan blijven staan (dode zones)

31 Hoe werkt een cleanroom?

32 Hoe werkt een cleanroom? Bron (microbiële) contaminatie Deeltjes en lucht transporteren micro-organismen Opbouw van drukken tussen de verschillende ruimtes van 10 Pa Lucht zal zich verplaatsen van hoogste druk naar de laagste druk om contaminatie buiten te houden Juiste luchtwisselingen per lokaal Gebruik van interlock systeem

33 Hoe werkt een cleanroom? Begrippen: as built at rest in operation

34 Hoe werkt een cleanroom? ISO vs GMP (Eudralex Vol.4 Annex 1) ISO , 3 Internationale Standaard

35 Hoe werkt een cleanroom? ISO vs GMP (Eudralex Vol.4 Annex 1) GMP (Eudralex vol.4 Annex 1) Meest proper Minst proper

36 Hoe werkt een cleanroom? ISO vs GMP (Eudralex Vol.4 Annex 1) GMP (Eudralex vol.4 Annex 1) Meest proper Minst proper

37 Cleanroom gedrag Fout gedrag Training Procedures Begeleiding Kennis Deviaties/Nonconformiteiten EM overschrijdingen Afkeuring product/recall Patiëntveiligheid

38 The GxP Academy Uw opleidingscentrum voor The Complete GxPerience