Voorlichtingsbrochure voor voorschrijvers

Transcriptie

1 BEHANDELING MET RIXATHON 1 Risico minimalisatie materiaal betreffende rituximab voor voorschrijvers Voorlichtingsbrochure voor voorschrijvers BEHANDELING MET RIXATHON Over deze brochure De risico minimalisatie materialen voor rituximab zijn beoordeeld door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Deze materialen beschrijven aanbevelingen om belangrijke risico s van het geneesmiddel te beperken of te voorkomen.

2 2 BEHANDELING MET RIXATHON BEHANDELING MET RIXATHON 3 In deze brochure wordt belangrijke veiligheidsinformatie behandeld over rituximab bij niet-oncologische aandoeningen. Verder wordt belangrijke informatie voor de begeleiding van patiënten aangereikt die zorgprofessionals kan helpen bij de zorgverlening aan patiënten die een behandeling met rituximab ondergaan. De brochure bevat geen integrale productinformatie. U dient altijd de productinformatie te raadplegen voordat u rituximab voorschrijft, voorbereidt of toedient. Samenvatting Tijdens de toediening van rituximab bestaat een risico op het ontstaan van een allergische reactie. Medicinale producten voor de behandeling van overgevoeligheidsreacties, bijv. epinefrine (adrenaline), antihistaminica en glucocorticoïden, moeten beschikbaar zijn voor onmiddellijk gebruik. Ook dienen volledige reanimatievoorzieningen direct beschikbaar te zijn. Het gebruik van rituximab kan samenhangen met een verhoogd risico op infecties. Voorafgaand aan de rituximab behandeling dienen patiënten te worden gecontroleerd op infecties en immunosuppressie. Gevraagd dient te worden naar recent of huidig gebruik van medicatie die het immuunsysteem beinvloedt en onlangs verkregen of binnenkort te verwachten vaccinaties. Het gebruik van rituximab kan samenhangen met een verhoogd risico op progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML). Patiënten moeten regelmatig worden gecontroleerd op eventuele nieuwe of verergerende neurologische symptomen of tekenen die wijzen op PML. De arts dient met name te letten op symptomen die wijzen op PML die de patiënt mogelijk ontgaan, bijvoorbeeld cognitieve, neurologische of psychiatrische symptomen. De juiste wijze van toediening (intraveneuze infusie) dient te worden gecontroleerd. Alle patiënten die met rituximab worden behandeld voor RA, GPA of MPA moeten bij elke infusie de rituximab patiëntenwaarschuwingskaart krijgen. NB: een positieve risico-batenverhouding voor rituximab op het gebied van niet-oncologische ziekten is door het Europees Geneesmiddelenbureau momenteel alleen vastgesteld en goedgekeurd voor: de behandeling van volwassen patiënten met ernstige actieve reumatoïde artritis (RA) die onvoldoende reageren op of intolerant zijn voor andere ziektemodificerende antireumatica (DMARD s), waaronder een of meer behandelingen met een TNF-remmer (tumornecrosefactor); het induceren van remissie bij volwassen patiënten met ernstige, actieve granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener) (GPA) en microscopische polyangiitis (MPA), in combinatie met glucocorticoïden. 1. Voorafgaand aan de toediening van rituximab Voordat u rituximab toedient, dient u de patiënt te vragen of hij/zij: allergisch is voor rituximab, één van de hulpstoffen, of voor muriene eiwitten; een actieve, ernstige infectie of een ernstig verminderde immuunfunctie heeft; virale hepatitis of een andere leveraandoening heeft (gehad); geneesmiddelen (heeft) gebruikt die op het immuunsysteem kunnen ingrijpen, zoals chemotherapie of immunosuppressiva; tekenen van infectie heeft, zoals koorts, hoesten of hoofdpijn, of zich niet goed voelt; een infectie heeft, voor een infectie wordt behandeld of een voorgeschiedenis heeft van terugkerende, chronische of ernstige infecties; onlangs is of binnenkort zal worden gevaccineerd; andere geneesmiddelen gebruikt of onlangs heeft gebruikt (met inbegrip van vrij verkrijgbare (bijv. bij apotheek, drogist, supermarkt of gezondheidswinkel) middelen); zwanger is of wil worden, dan wel borstvoeding geeft; wordt behandeld voor hoge bloeddruk; een voorgeschiedenis heeft van hartaandoeningen en/of cardiotoxische chemotherapie of een voorgeschiedenis van ademhalingsproblemen.

3 4 BEHANDELING MET RIXATHON BEHANDELING MET RIXATHON 5 2. Tijdens of na toediening van rituximab therapie Tijdens de toediening van rituximab moeten patiënten nauwkeurig geobserveerd worden in een ruimte waar er volledige reanimatievoorzieningen direct beschikbaar zijn. Medicinale producten voor de behandeling van overgevoeligheidsreacties, bijv. epinefrine (adrenaline), antihistaminica en glucocorticoïden, moeten beschikbaar zijn voor onmiddellijk gebruik voor het geval er tijdens de toediening van rituximab een allergische reactie optreedt. Het gebruik van rituximab kan samenhangen met een verhoogd risico op infecties. Patiënten die een rituximab- behandeling ondergaan en tekenen en symptomen van infectie melden, moeten direct onderzocht en passend behandeld worden. Alvorens een volgende rituximab - behandeling toe te dienen moeten patiënten opnieuw worden onderzocht op eventuele infectierisico s. Het gebruik van rituximab kan samenhangen met een verhoogd risico op progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML). Patiënten moeten regelmatig worden gecontroleerd op eventuele nieuwe of verergerende neurologische symptomen of tekenen die wijzen op PML. Er zijn gevallen van PML met dodelijke afloop gemeld na gebruik van rituximab voor de behandeling van auto-immuunziekten (zie volgende pagina s). Maak patiënten duidelijk dat het belangrijk is om onmiddellijk medische hulp in te roepen als zich een of meer van de volgende symptomen voordoen na hun rituximab-behandeling: Symptomen van een infectie, bijvoorbeeld koorts, aanhoudende hoest, gewichtsverlies of lusteloosheid Verwardheid, geheugenverlies of problemen met het denkvermogen Evenwichtsverlies of een verandering in de wijze van lopen of spreken Afgenomen kracht of zwakte aan één zijde van het lichaam Wazig zien of verlies van gezichtsvermogen 3. Progressieve Multifocale Leuko-encefalopathie (PML) Zoals beschreven in de productinformatie 1 kan het gebruik van rituximab samenhangen met een verhoogd risico op PML. Over PML PML is een zeldzame, progressieve, demyeliniserende ziekte van het centrale zenuwstelsel, die kan leiden tot de dood of ernstige beperkingen. 2 PML wordt veroorzaakt door het JCvirus (John Cunninghamvirus), een polyomavirus dat in latente vorm voorkomt bij tot 70% van de gezonde volwassenen. 3 Het JC-virus veroorzaakt in principe alleen PML bij immuungecompromitteerde patiënten. 1 De factoren die leiden tot activering van latente infecties zijn niet volledig bekend. Rituximab en PML bij niet-oncologische aandoeningen Wereldwijd is een klein aantal bevestigde gevallen gemeld van PML bij patiënten die waren behandeld met rituximab voor de indicatie RA en enkele andere ziekten. Bij deze patiënten was sprake van een voorafgaande of gelijktijdige immunosuppressieve therapie. De meeste gevallen van PML werden gediagnosticeerd binnen 12 maanden na de laatste infusie met rituximab. Hoewel de potentiële rol van rituximab bij het ontstaan van PML onduidelijk is, wijst de tot dusver beschikbare informatie erop dat bij bepaalde patiënten die rituximab krijgen sprake is van een verhoogd risico op PML. PML: informatie over de begeleiding van patiënten Patiënten moeten worden gewezen op de potentiële voordelen en risico s van een behandeling met rituximab. Vertel patiënten dat in zeer zeldzame gevallen, bij sommige patiënten die rituximab kregen, een ernstige herseninfectie ontstond, die in enkele gevallen een dodelijke afloop kende. Instrueer de patiënt dat hij/zij onmiddellijk contact moet opnemen met zijn/haar arts of verpleegkundige als hij/zij last krijgt van geheugenverlies, problemen met het denkvermogen, moeite met lopen en/of verlies van gezichtsvermogen. Alle patiënten die met rituximab worden behandeld voor RA, GPA of MPA moeten bij elke infusie de rituximab -patiëntenwaarschuwingskaart krijgen. Op de waarschuwingskaart staat belangrijke informatie over het potentiële verhoogde risico op infecties, waaronder PML.

4 6 BEHANDELING MET RIXATHON BEHANDELING MET RIXATHON 7 Maak de patiënt duidelijk dat het belangrijk is om de waarschuwingskaart altijd bij zich te hebben en dat hij/zij zijn/haar partner of verzorgende over de behandeling moet inlichten, omdat laatstgenoemden mogelijk symptomen opmerken die de patiënt zelf ontgaan. PML: contoleren van patiënten Patiënten moeten met regelmatige tussenpozen worden gecontroleerd op eventuele nieuwe of verergerende neurologische symptomen of tekenen die wijzen op PML. De arts dient met name te letten op symptomen die wijzen op PML die de patiënt mogelijk ontgaan, bijvoorbeeld cognitieve, neurologische of psychiatrische symptomen. De arts moet de patiënt beoordelen om vast te stellen of de symptomen indicatief zijn voor neurologische disfunctie en, zo ja, of deze symptomen eventueel wijzen op PML. Bij een vermoeden van PML moeten verdere toedieningen worden opgeschort totdat PML is uitgesloten. Bij twijfel wordt raadpleging van een neuroloog aanbevolen en dienen een MRI-scan (bij voorkeur met contrastmiddel), hersenvochtanalyse op JC-viraal DNA en herhaalde neurologische onderzoeken te worden overwogen. Indien bij een patiënt PML ontstaat, moet de toediening van rituximab permanent worden beëindigd. Bij immuungecompromitteerde patiënten met PML is na het herstel van het immuunsysteem stabilisatie of verbetering waargenomen. Het is nog onbekend of vroegtijdige constatering van PML en opschorting van de rituximab- / behandeling kan leiden tot een soortgelijke stabilisatie of verbetering. 4. Overige infecties Ernstige infecties, waaronder met dodelijk afloop, kunnen voorkomen bij behandeling met rituximab. Rituximab mag niet worden toegediend aan patiënten met een actieve, ernstige infectie (bijv. tuberculose, sepsis, hepatitis of opportunistische infecties) of aan ernstig immuungecompromitteerde patiënten (bij wie bijv. de CD4- of CD8-concentraties zeer laag zijn). Artsen moeten voorzichtig zijn bij het overwegen van rituximab bij patiënten met een voorgeschiedenis van terugkerende of chronische infecties (bijv. hepatitis B) of met onderliggende aandoeningen die patiënten vatbaarder maken voor ernstige infectie (bijv. hypogammaglobulinemie). Aanbevolen wordt om immunoglobulineconcentraties te bepalen voor aanvang van de behandeling met rituximab. 5. Het risico op een fout in de wijze van toediening Rixathon (rituximab) is voor alle indicaties enkel beschikbaar voor intraveneus (IV) gebruik. Een toedieningsfout zou zich kunnen voordoen omdat het referentieproduct MabThera (rituximab) beschikbaar is voor zowel IV als subcutaan (SC) gebruik. Echter, de veiligheid van het subcutaan injecteren van de IV formulering is onbekend. De arts dient daarom bekend te zijn met dit risico. Rixathon (rituximab) dient enkel als IV formulering te worden toegediend om fouten in de wijze van toediening te voorkomen.

5 8 BEHANDELING MET RIXATHON Meer informatie U kunt telefonisch extra materiaal opvragen via +31(0) of per via info@sandoz.com. Aanvullende informatie betreffende rituximab is beschikbaar in de Samenvatting van productkenmerken (SmPC) en bijsluiter op Melden van bijwerkingen Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Voor het snel onderkennen van bijwerkingen blijven spontane meldingen van groot belang. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden. In Nederland kunt u vermoede bijwerkingen melden bij Nationaal Bijwerkingen Centrum Lareb. U kunt daarvoor gebruik maken van het meldingsformulier dat u op internet kunt vinden ( of in het Farmacotherapeutisch Kompas. Bijwerkingen kunnen ook altijd gemeld worden bij de lokale vertegenwoordiger van de houder van de handelsvergunning van het product: Sandoz B.V., Veluwezoom 22, 1327 AH Almere. Verwijzingen 1. Samenvatting van de productkenmerken voor Rixathon (rituximab) 2. Calabrese LH, Molloy ES, Huang D & Ransohoff RM. Progressive multifocal leukoencephalopathy in rheumatic diseases: evolving clinical and pathologic patterns of disease. Arthritis Rheum 2007; 56: Egli A, Infanti L, Dumoulin A, Buser A, Samaridis J, Stebler C, et al. Prevalence of polyomavirus BK and JC infection and replication in 400 healthy blood donors. J Infect Dis 2009;199: Sandoz B.V. Postbus AH Almere Tel

6 Voorlichtingsbrochure voor patiënten Wat u dient te weten over rituximab Belangrijke veiligheidsinformatie betreffende rituximab voor patiënten die worden behandeld voor andere aandoeningen dan kanker Wat u dient te weten over rituximab Als u reumatoïde artritis (RA), granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener) (GPA) of microscopische polyangiitis (MPA) heeft, is het van groot belang dat de juiste behandeling voor u wordt gevonden. Het is bij elk geneesmiddel belangrijk weet te hebben van de voordelen en risico s. Het vinden van een evenwicht tussen beide zal leiden tot een behandeling die voor u het beste werkt. Rituximab wordt gebruikt om RA te behandelen bij mensen die eerder andere geneesmiddelen hebben geprobeerd die ofwel niet langer werken of niet goed genoeg bleken te werken, dan wel bijwerkingen veroorzaakten. Rituximab wordt doorgaans in combinatie met een ander medicijn gebruikt. Rituximab wordt ook gebruikt voor het induceren van remissie bij volwassen patiënten met ernstige, actieve GPA of MPA. NB: Rituximab is momenteel alleen goedgekeurd voor de behandeling van reumatoïde artritis, granulomatose met polyangiitis (ziekte van Wegener), microscopische polyangiitis en bepaalde vormen van kanker. Deze brochure beantwoordt een aantal van de vragen die u wellicht heeft over de bijwerkingen en potentiële risico s van rituximab. Mede aan de hand daarvan kunnen u en uw arts bepalen of rituximab voor u de juiste behandeling is. Deze brochure is niet bedoeld als vervanging van een gesprek met uw arts of verpleegkundige. Over deze brochure Deze brochure is bedoeld voor patiënten die worden behandeld met rituximab voor een andere aandoening dan kanker. Leest u deze brochure alstublieft zorgvuldig door. Heeft u nog vragen? Neemt u dan contact op met uw arts of verpleegkundige. Zoals elk geneesmiddel kan ook rituximab bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken. De meeste bijwerkingen zijn licht tot matig ernstig van aard, maar er kunnen ook ernstige bijwerkingen voorkomen waarvoor behandeling nodig is. In zeer zeldzame gevallen hebben dergelijke reacties tot het overlijden van een patiënt geleid. Deze brochure is gericht op belangrijke of ernstige bijwerkingen waarvan u op de hoogte moet zijn. Zie de bijsluiter in de verpakking van rituximab voor meer informatie over mogelijke bijwerkingen van rituximab. Als u rituximab krijgt in combinatie met andere geneesmiddelen kunnen bepaalde bijwerkingen ook worden veroorzaakt door dit andere medicijn. Bij elk bezoek aan een zorgprofessional, zoals een arts, verpleegkundige of tandarts, moet u altijd een lijst bij zich hebben van alle andere geneesmiddelen die u gebruikt. Als zich ernstige bijwerkingen voordoen, informeer dan onmiddellijk uw arts, verpleegkundige of apotheker. Infecties Rituximab is een middel dat ingrijpt op uw immuunsysteem. Rituximab kan ertoe leiden dat u vatbaarder wordt voor infecties. Deze infecties kunnen ernstig zijn en moeten mogelijk worden behandeld. Daarom is het van groot belang dat u eventuele tekenen van infectie onmiddellijk meldt aan uw arts of verpleegkundige.

7 Mogelijke tekenen van infectie zijn: koorts of aanhoudende hoest; gewichtsverlies; pijn zonder dat u zich heeft verwond; u voelt zich in algemene zin niet goed of vermoeid/futloos. U dient onmiddellijk uw arts of verpleegkundige in te lichten als zich een van de volgende symptomen voordoet: koorts of aanhoudende hoest; gewichtsverlies; pijn zonder dat u zich heeft verwond; u voelt zich in algemene zin niet goed of vermoeid/futloos. Progressieve Multifocale Leuko-encefalopathie (PML) In zeer zeldzame gevallen was bij patiënten die rituximab kregen sprake van een ernstige herseninfectie, die tot de dood kan leiden. Deze infectie heet progressieve multifocale leuko-encefalopathie (meestal PML genoemd). PML is een zeldzame ziekte van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Het centrale zenuwstelsel regelt de lichaamsactiviteiten en -processen, zoals beweging en evenwicht. PML kan leiden tot ernstige beperkingen en kan een dodelijke afloop hebben. Symptomen zijn variabel en kunnen geheugenverlies, problemen met het denkvermogen, moeite met lopen of wegvallen van het gezichtsvermogen omvatten. PML wordt veroorzaakt door een virus, het zogeheten JC-virus. Bij de meeste gezonde volwassenen is het virus inactief aanwezig en is daardoor onschadelijk. Het is onbekend waarom het JC-virus bij sommigen weer actief wordt, maar het kan samenhangen met verminderde weerstand (bescherming tegen ziekteverwekkers). Voorafgaand aan de rituximab behandeling moet u uw arts of verpleegkundige vertellen of u een infectie of ernstig probleem met uw immuunsysteem heeft; geneesmiddelen gebruikt of in het verleden heeft gebruikt die mogelijk uw immuunsysteem aantasten, zoals chemotherapie, immunosuppressiva of andere geneesmiddelen die het immuunsysteem aantasten; denkt dat u mogelijk een infectie heeft, zelfs een lichte infectie zoals verkoudheid. De cellen waar rituximab effect op heeft, spelen een rol bij de bestrijding van infecties en het is belangrijk om te wachten tot de infectie over is voordat u rituximab krijgt; in het verleden veel infecties heeft gehad of momenteel ernstige infecties heeft; Denkt dat u in de nabije toekomst mogelijk vaccinaties nodig heeft, waaronder vaccinaties in verband met reizen naar andere landen. Bepaalde vaccins kunnen niet tegelijk met rituximab worden gegeven in de maanden nadat u rituximab heeft gekregen. Uw arts controleert of u vaccins mag krijgen voordat u rituximab krijgt. Tijdens of na behandeling met rituximab Als bij u symptomen van een infectie ontstaan, zoals koorts, aanhoudende hoest, keelpijn, gewichtsverlies, brandende pijn tijdens het plassen, pijn zonder dat u zich heeft verwond, een gevoel van zwakte, of u voelt zich in algemene zin niet goed, licht dan onmiddellijk een arts of verpleegkundige in over deze symptomen en over uw rituximab- behandeling. Als er bij u symptomen van PML ontstaan, zoals geheugenverlies, problemen met het denkvermogen, moeite met lopen of verlies van gezichtsvermogen, dan is het van groot belang dat u direct uw arts of verpleegkundige informeert.

8 U dient onmiddellijk uw arts of verpleegkundige in te lichten als zich een van de volgende symptomen voordoet: verwardheid, geheugenverlies of problemen met het denkvermogen; evenwichtsverlies of een verandering in de wijze van lopen of spreken; afgenomen kracht of zwakte aan één zijde van het lichaam; wazig zien of verlies van gezichtsvermogen. Patiëntenwaarschuwingskaart De verpakking bevat een patiëntenwaarschuwingskaart. Uw arts moet u een exemplaar van de rituximab-patiëntenwaarschuwingskaart geven na elke infusie met rituximab. Op deze kaart staat belangrijke veiligheidsinformatie waarvan u op de hoogte moet zijn voordat u rituximab krijgt en tijdens en na behandeling met rituximab. Zorg dat u de waarschuwingskaart altijd bij zich heeft, bijvoorbeeld in uw portemonnee of handtas. Toon de waarschuwingskaart aan elke arts, verpleegkundige of tandarts die u bezoekt, niet alleen de specialist die uw rituximab voorschrijft. U dient ook uw partner of verzorgende over uw behandeling te informeren en de waarschuwingskaart te tonen, omdat hij/zij mogelijk symptomen kan opmerken die uzelf ontgaan. Het effect op het immuunsysteem dat rituximab veroorzaakt, kan meerdere maanden aanhouden. Er kunnen daarom ook na het einde van de behandeling nog bijwerkingen optreden. Daarom dient u de waarschuwingskaart tot 2 jaar na de laatste dosis rituximab bij zich te dragen. Houd de patiëntenwaarschuwingskaart altijd bij u Laat de kaart zien aan uw partner of mantelzorger. Laat de kaart zien aan iedere zorgverlener die u bezoekt, bijvoorbeeld uw arts, verpleegkundige, tandarts of apotheker. Bewaar de kaart gedurende 2 jaar na de laatste dosis rituximab. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. U kunt hieraan bijdragen door elke bijwerking die u ondervindt te melden. In Nederland kunt u vermoede bijwerkingen melden bij Nationaal Bijwerkingen Centrum Lareb. U kunt daarvoor gebruik maken van het meldingsformulier dat u op internet kunt vinden ( Bijwerkingen kunnen ook altijd gemeld worden bij de lokale vertegenwoordiger van de houder van de handelsvergunning van het product: Sandoz B.V., Veluwezoom 22, 1327 AH Almere.