Werkstuk Geschiedenis De Russische Revolutie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Geschiedenis De Russische Revolutie"

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis De Russische Revolutie Werkstuk door een scholier 4195 woorden 1 november ,6 27 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1.Betekenis en ideologie. De Russische revolutie werd het vertrekpunt van een historische beweging met een enorme draagwijdte. Op verschillende punten was de Russische revolutie overigens te vergelijken met de Franse van (De duur en verspreiding waren vergelijkbaar. Ze toonden beide dezelfde eigenschappen van nationale betekenis en internationale dimensies: zoals de Franse veranderde de Russische revolutie een land op ingrijpende wijze met nieuwe structuren, instellingen een nieuwe politieke en sociale orde, terwijl het gebeuren tegelijkertijd de nationale grenzen oversteeg. Zoals de Franse eerder in de tijd werd de Russische revolutie door Europa in de ban geslagen, maar ze wekten beide ook overal sympathie en enthousiasme op. De geschiedenis van revolutie en communisme bewoog zich op twee vlakken: enerzijds binnen het oude Rusland, naar binnen toe, als de geschiedenis van de jonge revolutie in strijd tegen de contrarevolutie van de oude machten, tsaar, staatskerk, adel en grootgrondbezit; anderzijds naar buiten toe, in gevaarlijke vijandigheid of mooie uitstraling. De ideologie die de revolutie, een geplande revolutie, inspireerde was het marxisme, door Marx en Engels in de 19de eeuw, en nadien door Lenin en Stalin uitgewerkt. Ten tijde van de Eerste Internationale, in de jaren 60 van de negentiende eeuw (1860) had het marxisme het gehaald in de concurrentie met andere socialistische bewegingen, en vooral met het anarchisme. De interne verdeeldheid en het neerslaan van de Commune van Parijs in 1871 deden de Eerste Internationale te samen komen. De denkbeelden van Marx en Engels die door de congressen bekendheid gekregen hadden, kenden hoe langer hoe meer succes in brede, intellectuele kring: het merendeel van de socialistische leiders werden hun leerlingen. Filosofische grondslag van het marxisme: dialectisch materialisme; de ideeën over de vervreemding; economische leer: meerwaarde en uitbuiting; de opvattingen over infrastructuur, productievermogen als basis, en superstructuur; de opvatting van de geschiedenis als een dialectische evolutie van de antieke maatschappij naar de socialistische maatschappij, waarin productiemiddelen en politieke macht in handen zouden zijn van de arbeidersklasse; omdat de burgerij haar overheersende positie niet zonder weerstand zou opgeven zouden de arbeiders de politieke macht veroveren, mogelijk door een gewelddadige revolutie, en de dictatuur van het proletariaat vestigen als overgang. Pagina 1 van 9

2 Nog voor de oprichting van de Tweede Internationale, in 1889, was het socialisme een politieke beweging geworden en waren de socialistische vakverenigingen uit het niets opgekomen. De Tweede Internationale had een federatief karakter, de nationale socialistische partijen hun eigen gelaat en problemen. Zowel vanuit de partij als vanuit de vakverenigingen kwam een zekere mate van samenwerking tot stand met burgerlijke partijen en ondernemers. Dat werd een groot probleem bij de socialisten. Marx denkbeeld over de ineenstorting van het kapitalistische systeem door het uitbreken van een grote sociale revolutie had een paradoxaal effect: aan de ene kant werd de klassenstrijd feller door de groeiende politieke bewustwording van de arbeiders; anderzijds begon op het einde van de 19de eeuw de levensstandaard van de arbeiders te stijgen, waardoor vraagtekens ontstonden bij Marx idee van het socialisme. De onvermijdelijkheid van de revolutie werd zo in vraag gesteld. Het kapitalistische systeem leek ook plooibaarder dan Marx aangenomen had; door de druk, door parlementair werk vb. kon men binnen het systeem wel iets bereiken. De Tweede Internationale bleek niet sterk genoeg om vrede te handhaven tegenover de dreiging van de WO I. Lenin en de zijnen zouden na WO I nooit terugkeren naar de Tweede Internationale, maar zouden zelf de Derde Internationale, de Komintern oprichten, met het gevolg dat ze de voortrekkers waren in het Europese socialisme. In Rusland was er voor 1917 geen eigenlijke georganiseerde arbeidersbeweging. Het socialisme bloeide er bij de intellectuelen, in kleine revolutionaire cellen, via illegale geschriften. Russische correspondenten van Marx vroegen hem of zijn theorie van de kapitalistische ontwikkeling moesten doorlopen worden voor de tijd gekomen was voor het communisme. Marx zou het probleem niet oplossen. Sommige Russische socialisten, de Narodiki (volksvrienden) zagen de boeren als de voornaamste revolutionaire macht, die de landheren en het tsarisme zouden kunnen omverwerpen. De reactie tegen de inzichten van de Narodniki kwam uit kringen van de Russische emigratie. In 1883 werd te Genève door G. Plechanov een marxistische studiekring gesticht. Enkele jaren later kwam daaruit de Russische sociaal-democratische partij voort, die al in 1903 te kampen kreeg met een splitsing tussen een meerderheid en een minderheid, of zoals men hen vanaf die tijd noemde, de bolsjewieken en de mensjewieken. Hun verschil van mening ging over het partijlidmaatschap en over het tempo van de revolutionaire ontwikkeling. Mensjewieken wilden een zo breed mogelijke volkspartij, en verwachtten, gezien de lage graad van industriële ontwikkeling in Rusland, dat revolutie op de eerste plaats het verdwijnen van de alleenheerschappij zou betekenen, en pas veel later het ontstaan van een socialistische maatschappij; En ze waren ook bereid tot samenwerking met burgerlijke groepen. De bolsjewieken, met Lenin als pleitbezorger stonden een elitepartij voor die bestond uit toegewijde revolutionairen, én lieten er geen twijfel over bestaan dat zij vast van plan waren om de val van de tsaren aan te grijpen om dadelijk een socialistische maatschappij in te voeren. Lenin dacht dat het kapitalisme in zijn hoogste stadium was getreden, dat van het imperialisme, en dat het ogenblik van de revolutie aangebroken was. Hij was voorstander van een onmiddellijke verovering van de politieke macht in Rusland, de zwakste schakel in de keten van kapitalistische landen, om de dictatuur van het proletariaat Pagina 2 van 9

3 in te stellen. 2.Voorgeschiedenis tot de februarirevolutie. Het oude Rusland, een onmetelijk groot gebied, dun bevolkt (maar circa 1900, 125 miljoen inwoners), was in vergelijking met West Europa een achtergebleven land, haast middeleeuws, feodaal, met zijn grote kloof tussen adellijke grootgrondbezitters en boeren. De afschaffing van de lijfeigenschap in 1861 verbeterde de zeer armoedige situatie van de boeren niet. De landbouw bleef achteropgesteld. Er was slechts een dunne bovenlaag op het platteland van welstellende boeren, de koelakken. De industrie kwam slechts naar het einde van de 19de eeuw toe tot ontplooiing. De belangrijkste takken van de economie, o.a. steenkool-, metaal-, elektriciteitsnijverheid waren in handen van buitenlands kapitaal. Met de industrialisatie groeide de arbeidersbeweging. En hoewel de arbeiders maar een klein percentage van de bevolking uitmaakten, zouden ze een enorme rol spelen. Ze leefden en werkten namelijk erg geconcentreerd in enkele grote steden als St.-Petersburg. Hun bittere ellende werd niet gemilderd door geleidelijke toegevingen op sociaal vlak zoals dat in West Europa wel eigenlijk wel het geval geweest was (reformisme). Het tsarische Rusland van de Romanovs was sinds eeuwen een autocratische regime, alleenheerschappij dus, met ministers van de tsaar als gehoorzame functionarissen, een enorm politieapparaat, en een uitgebreide maar niet-efficiënte bureaucratie. De orthodoxe kerk was een verdere steunpilaar van het regime, en ze werkte haast volledig onder controle en in dienst van de tsaar. Andere godsdiensten werden gediscrimineerd, zowel het katholicisme in Polen, als het protestantisme in de Baltische staten, en de islam in het zuiden. Maar toch werkten de kerk en de staat samen. De onderdrukking van niet-russische nationaliteiten was hieraan verwant. Ze maakten nochtans meer dan de helft van de totale bevolking uit. De intelligente mensen werden even hard onderdrukt als de sociale verenigingen en partijen. Kennis was niet echt belangrijk, of zelfs onbelangrijk, het belangrijkste was dat men naar de mensen met macht luisterde. Onderwijs was dus nauwelijks ontwikkeld, in 1914 was nog 76 % van de bevolking analfabeet. In het begin van de 20ste eeuw kende het tsaristische regime een groot ongemak. Er bestond een zware politieke oppositie waarin de socialisten (marxisten) een belangrijke rol speelden, naast de Narodniki, later sociaalrevolutionairen genoemd, en de liberalen, die een liberale staat naar westers model voorstonden. De nationale minderheden bemoeiden zich daarmee. In 1905 had Rusland een nederlaag geleden in de oorlog tegen Japan. Tegelijkertijd werd het rijk op het thuisfront geteisterd door revolutie: boerenopstanden, stakingen en terreurdaden. Een vreedzame betoging van arbeiders met hun gezinnen werd in Petersburg door het leger uiteengeschoten ( bloedige zondag ), waardoor het vertrouwen van het volk in vadertje tsaar zwaar geschokt werd. Een opstand brak los op de kruiser Potemkin, die een sterke indruk naliet. Tsaar Nikolaas II werd verplicht verschillende toegevingen te doen op politiek vlak. Een ervan was de oprichting van de Doema, een parlementair lichaam met wetgevende macht. Daarin zetelden de adel, de conservatieven, de liberalen, sociaalrevolutionairen en de twee socialistische groepen, mensjewieken en bolsjewieken. De vergadering werd door de tsaar echter geregeld ontbonden, ofwel werden voorzichtige hervormingen teruggeschroefd. Pagina 3 van 9

4 In de jaren na 1905 sloeg de druk hard toe. (Lenin was toen verplicht het land opnieuw te verlaten) De Eerste Wereldoorlog versterkte de ontevredenheid bij de bevolking en de moeilijkheden van het marginale tsaristische regime. Rusland begon enthousiast aan de oorlog, maar de slechte economische voorbereiding ervan (gebrek aan wapens en munitie, maar ook aan voedsel), de slechte organisatie en de nederlagen van het leger maakten er een catastrofe van. Demoralisatie en talloze deserties volgden. In 1916 brok in Petersburg een staking uit. Een poging tot militaire onderdrukking ervan mislukte omdat een deel van het leger verbroederde met de stakende arbeiders. De oppositie groeide, de bolsjewieken, die van bij het beging van de vijandelijkheden stelling hadden genomen tegen de oorlog, werden vervolgd, hun blad Pravda werd verboden. In februari 1917 werd de toestand steeds hachelijker: Duitse troepen bedreigden Petersburg, de ellende van de derde oorlogswinter was groot. De bijeengeroepen en opnieuw ontbonden Doema weigerde uiteen te gaan. Op 27 februari begon het leger te muiten. Diezelfde dag werd een voorlopig comité opgericht, met uitvoerende macht, onder leiding van prins Lvov, dat steunde op een meerderheid van liberalen. De tsaar werd tot aftreden gedwongen. De februarirevolutie was een feit. 3.De oktoberrevolutie. 3.1 De dubbele macht. De voorlopige regering was zeer gematigd, kondigde de burgerlijke vrijheden af, en stelde bijeenroeping van een grondwetgevende vergadering in het vooruitzicht. Op hetzelfde ogenblik waren echter andere organen tot stand gekomen die eveneens aanspraak maakten op de staatsmacht: De Sovjets of Raden van door arbeiders en soldaten verkozen vertegenwoordigers. (Sovjets in Moskou en Petersburg hadden reeds een rol gespeeld in 1905) In die Sovjets vormden de bolsjewieken aanvankelijk slechts een minderheid, mensjewieken en sociaalrevolutionairen de meerderheid. De bolsjewieken wilden helemaal geen oorlog, tegenover een regering die het wel wilde. De periode van februari tot oktober werd gekenmerkt door het geleidelijk verschuiven van de machtsverhoudingen ten voordele van de Sovjets en binnen de Sovjets ten voordele van de bolsjewieken. De bolsjewistische macht aan de Sovjets en de strijd voor de grondverdeling onder de boeren. De groep rond Trotski, die aanvankelijk tussen bolsjewieken en mensjewieken stond, werd in de bolsjewistische partij opgenomen. De voorlopige regering van haar kant wenste de oorlog voort te zetten, en kon of wilde bij de grondverdeling nog niets verwezenlijken. De bolsjewieken, die in april Lenin triomfantelijk verwelkomd hadden, kregen in de zomer steeds meer te maken met de repressie vanwege de voorlopige regering onder leiding nu van Kerenski. Lenin moest onderduiken. 3.2 De revolutie. In het najaar zorgden manifestaties en beroering onder het volk voor een explosieve situatie. Onder impuls van Lenin nam de bolsjewistische partij op 10 (23) oktober het besluit een staatsgreep te wagen door middel van een gewapende opstand. Pagina 4 van 9

5 De opstand brak uit op 24 oktober (6 november) 1917 en na de bestorming van het Winterpaleis, zetel van de voorlopige regering, nam deze in op de nacht van 25 op 26 oktober (7-8 november). De bolsjewieken met Lenin aan het hoofd namen de macht: een nieuwe regering, een Raad van Volkscommissarissen werd samengesteld. De staatsmacht werd (formeel) overgedragen op het Panrussische Congres van de Sovjets, met afgevaardigden van alle Sovjets (Mensjewieken en sociaalrevolutionairen verlieten als protest tegen de staatsgreep het Congres). Dat Pan Russische Congres zorgde door een reeks oproepen en plaatselijke Sovjets in heel het land. Dat zou toch enkele maanden duren. De greep naar de macht was geslaagd, maar de positie van de nieuwe bolsjewistische machthebbers bleef zeer laag. 3.3 De eerste maatregelen. Dit alles werd het begin van een experiment, het begin van een heel nieuw hoofdstuk in de geschiedenis. De eerste maatregelen waren het decreet over de bodem, en het decreet over de vrede. Het eerste hield de onteigening in van alle privé-eigendom over de bodem, het tweede bood alle landen die met Rusland in oorlog waren een onmiddellijke vrede zonder aanhechtingen noch oorlogsschattingen aan. Verdere maatregelen waren de nationalisatie van de banken, van het openbare vervoer, de koopvaardijvloot, de basisindustrieën. Begin 18 volgden nog de afschaffing van prerevolutionair recht, de oprichting van arbeidersmilities, de oprichting van het Rode Leger en van de geheime politie. Enkele sociale maatregelen werden afgekondigd zoals de achturendag, de afschaffing van de kasten, maar ook vb. de instelling van het burgerlijk huwelijk, de afschaffing van kerkelijke privileges, de scheiding van kerk en staat. De door de voorlopige regering in het vooruitzicht gestelde grondwetgevende vergadering werd ontbonden. Voor Lenin was de parlementaire democratie waarvan de meerderheid van die vergadering voorstander was, immers onverenigbaar met de noodzakelijke dictatuur van het proletariaat. De bolsjewieken hadden bij de verkiezingen voor de grondwetgevende vergadering overigens een grote nederlaag geleden. Ook de eerste grondwet kwam tot stand, die een staatsstructuur uittekende die in de latere grondwetten haast ongewijzigd zou blijven. 4. De ontwikkelingen tot WO II. De opbouw van het socialisme tot WO II verliep over drie periodes, van de tijd van het oorlogscommunisme, over de NEP (Nieuw economische politiek) tot de periode van Stalin zijn heerschappij. 4.1 Het Oorlogscommunisme. Van enkele maanden na de revolutie tot 1921 werd alles gedomineerd door de oorlog. Het Oorlogscommunisme was een poging om alle communistische doelstellingen te verwezenlijken en tegelijkertijd alle krachten samen te bundelen om het Rode Leger in staat te stellen een zege te behalen. De nieuwe machthebbers werden geconfronteerd met de oorlog die ze nooit gewild hadden. Vandaar hun optie voor een snelle vrede. Reeds in december 17 was een wapenstilstand met de Duitsers bereikt, maar de onderhandelingen over een vrede verliepen zeer moeizaam. De communistische leiders zelf waren verdeeld, de hoop op een wereldrevolutie nog niet verdwenen. Om Rusland onder druk te zetten begonnen de Duitsers zelfs een nieuwe opmars. Op 3 maart 1918 werd de harde vrede van Brest-Litovsk ondertekend. Pagina 5 van 9

6 De nieuwe leiders hadden bovendien met een reeks vijanden in het binnenland af te rekenen: politieke tegenstanders, niet-russische volkeren (ontgoocheld over het ondanks beloften niet toegepaste zelfbeschikkingsrecht). De bolsjewieken zouden komaf maken met hun tegenstanders; de burgeroorlog stond voor de deur. Die burgeroorlog werd uitgevochten tussen de aanhangers van het oude regime, de zogenaamde Witte Legers en het Rode Leger onder leiding van Trotski, voornamelijk in Oekraïne, Siberië en de Oeral. De Geallieerden uit de Eerste Wereldoorlog die verontwaardigd waren over de afzonderlijke vrede van Rusland met Duitsland, over de niet-erkenning van de staatsschulden, en over de nationalisaties van de industrieën waarin veel westers kapitaal geïnvesteerd was, organiseerden (kleine) interventiemachten die in de burgeroorlog aan de zijde van de Witten tussenbeide kwamen. In de loop van wonnen de Rode Legers het pleit. De revolutie was gered. In december 1922 werd officieel de USSR opgericht. Naar het binnenland toe vertaalde de oorlog zich in terreur, zware druk en economische dwang: het land werd als een belegerd militair kamp georganiseerd. Dat hield gedwongen inzet van arbeidskrachten in, betaling in natura, opeising van voedsel op het platteland. 4.2 De NEP. Na 8 jaar oorlog was de uitputting, de honger en de ontevredenheid van de bevolking groot. De economie had zich niet kunnen herstellen, de prijzen stegen, de oogst en de productie daalden. Sociale ontevredenheden braken uit, in St.-Petersburg, en onder de matrozen van Kronstadt, een ring vlootbasis aan de Finse golf (maart 1921), die de noodzaak van ontspanning en liberalisering duidelijk maakten. Op het 10de Partijcongres in maart 1921 verdedigde Lenin een belangrijke koerswijziging: de onmiddellijke invoering van het socialisme zou de krachten van het land te boven gaan, daarom was de NEP nodig, de Nieuwe Economische Politiek. De NEP bestond hoofdzakelijk uit drie maatregelen: opnieuw toelaten van vrije, binnenlandse handel; concessies aan meestal buitenlandse privé-ondernemingen; geen inbeslagname meer van landbouwproducten. Het resultaat van de koersverandering werd snel merkbaar. De productie steeg, de werkloosheid daalde, en er ontstond een nieuwe klasse van NEP-mannen, een nieuwe bourgeoisie van handelaars, ambachtslui en eigenaars. De situatie van de boeren verbeterde, hoewel voor velen de ommekeer te laat kwam. De honger had ca. 5 miljoen slachtoffers gemaakt! De terugkeer naar economische vrijheid betekende evenwel niet dat politiek gezien een grotere soepelheid aan de dag gelegd werd. Integendeel, een verstrakking leidde tot de onderdrukking van elke afwijkende mening; er kwam fractieverbod. Op cultureel vlak begon een periode van bloei, met allerlei artistieke experimenten. 4.3 De machtsstrijd. Met de dood van Lenin in januari 1924, in volle NEP-periode, begon een strijd om de opvolging. Tegenover mekaar stonden vooral Trotski en Stalin, met grote persoonlijke verschillen en ideologische Pagina 6 van 9

7 meningsverschillen. Trotski was de meest gekende. Hij was volkscommissaris voor Buitenlandse Zaken, de organisator van het Rode Leger. Maar hij was niet graag gezien bij de oude garde communisten, wegens zijn arrogantie en zijn briljante intellect. Hij was zeer begaafd en romantisch van aanleg. Hij kende het buitenland zeer goed. Trotski was voorstander van een permanente en universele revolutie, omdat hij communisme in Rusland alleen niet leefbaar achtte; de zending, de wereldrevolutie was voor hem van het hoogste belang, en de situatie in Europa, vooral in Duitsland, en in China, leek hem rijp voor de revolutie. Stalin was een heel ander mens, erg realistisch, voorzichtig, berekenend. Hij had zijn land nooit verlaten, kende de Sovjet Unie enkel van binnen, via de partij. Hij verdedigde de theorie van het socialisme in één land. Stalin wilde eerst de revolutie in Rusland zelf uitbouwen, en dat mocht niet afhangen van de toestand van het wereldcommunisme. Hij had weinig solidariteitsgevoel tegenover andere communistische partijen. Om het socialisme in Rusland te verwezenlijken, moest de industrialisering snel verder gezet worden, en de collectivisatie van de landbouw doorgevoerd. Stalin was algemene secretaris van de partij sinds Hoewel zijn positie niet de sterkste was, en Lenin op het einde van zijn leven nog voor Stalin gewaarschuwd had, slaagde Stalin erin om één voor één al zijn tegenstanders of concurrenten uit te schakelen. In 1927 had hij het pleit gewonnen. Trotski die niet ontwapende zou twee jaar later verbannen worden, en tenslotte vermoord, in ballingschap in Mexico. 4.4 De opbouw van het socialisme onder Stalin. Voor de Sovjet Unie was het tijdperk van Stalin (tot 1953) een beslissende periode, die van het land een grootmacht maakte. Stalin ging intussen wel voort met het uitschakelen van alle potentiële tegenstanders. De prijs voor de vooruitgang was bijzonder groot. Stalin maakte een einde aan de NEP, en begon met een politiek van economische expansie volgens vijfjarenplannen. Die grootscheepse economische planning was nieuw, een wereldprimeur, en gaf aan de Sovjet Unie een beeld van samenhangendheid, efficiëntie. Naar buiten toe vormde het een van de aantrekkelijke kanten van het systeem, dat ontstaan gaf aan optimisme over de mogelijkheden van de sovjetmens. Het eerste vijfjarenplan van 1928 beoogde de Sovjet Unie in versneld tempo van een belangrijke zware industrie te voorzien; de productie van kolen, ijzer, staal, werktuigen, elektriciteit zou sterk opgedreven worden. Een strenge arbeidsdiscipline was daartoe noodzakelijk (Stakhanovisme); de levensomstandigheden van de arbeiders waren allesbehalve rooskleurig. De lichte industrie voor consumptie werd verwaarloosd. Maar de grondslag voor een machtige industriestaat was gelegd. Het was Stalins bedoeling het agrarische Rusland te transformeren tot een industriestaat. En daartoe was ook de collectivisatie van de landbouw nodig. De boer zou als individuele ondernemer uitgeschakeld worden en ondergebracht worden in collectieve bedrijven, kolchozen en sovchozen. De tegenstand van de boeren was groot; ze weigerden graan te zaaien of slachtten nog liever hun vee. Aanvankelijk daalde dan ook het rendement op het land, maar uiteindelijk wond de collectivisatie(de staat heeft alles in handen), Pagina 7 van 9

8 vaak door dwang. Stalin deed een grote militaire inspanning. De militaire en vaderlandslievende waarden van weleer werden in ere hersteld, de diverse graden in het leger opnieuw ingevoerd. Via allerlei kanalen, onder meer via cinema werden nationale helden opgehemeld. Terwijl het culturele leven in de jaren 20 nog kansen kreeg, werd onder Stalin een einde gemaakt aan de intellectuele vrijheid. De censuur (er mochten dingen niet gezegd worden vb. tegen de wil van de alleenheerser) werd alsmaar scherper, voor de kunst werden richtlijnen uitgevaardigd (socialistisch realisme). Ook politiek gezien was Stalin de onbetwiste leider, met de titel van algemeen secretaris van de Partij. In 1936 kwam een nieuwe grondwet tot stand, toen in de ogen van de leiders het socialistische regime definitief gevestigd was. De kapitalistische sector was verdwenen, de productiemiddelen waren eigendom geworden van de gemeenschap. En de Sovjet Unie was ongeveer het enige land dat niet door de economische wereldcrisis getroffen werd. In 1934 was een periode van terreur begonnen, van massale zuiveringen, van sterk geconcentreerde macht: in de jaren werd een derde van de partijleden hogeropgesteld, 70% van het centraal comité geëxecuteerd. De terreur onder Stalin zorgde voor heel wat verwarring, ook bij verschillende communistische leiders buiten de Sovjet Unie; en werd een voedingsbodem voor het felle anticommunisme in het Westen in de jaren Structuur en instellingen. Op 26 december 1991 hield de Sovjet Unie dan officieel op te bestaan; want toen was de laatste president, Gorbatsjov, afgetreden. De partij die toen het heft in handen had, kon er alles voor elkaar brengen, de mensen die hoog in de partij stonden, hadden veel geld, kwamen in contact met de maffia, die het grote geld verdeelde! Maar het land werd er ook beter van. Was de ingreep van de bolsjewieken er niet geweest, met de dictatuur van Lenin, dan was Rusland nu nooit zo n groot, machtig land geweest! Want op wereldniveau hebben ze toch nog veel te zeggen. Ze hebben atoombommen, waren heel vlug op de maan, bij de eersten. En sommige technologische ontwikkelingen waren goed ontwikkeld, zodat het gros van het volk zou denken dat Rusland echt welvarend was! Ze lieten ook niet zomaar beelden zien van de zeer welvarende Westerse Wereld, maar hielden deze achter en vervormden het beeld van de mens over de wereld. De mensen wisten niet beter, en of ze nu dokter of boer waren, ze verdienden toch evenveel! Dus probeerden ze aan geld te geraken via de maffia, wat niet echt een goede manier is, maar elders kon men geen geld verdienen, tenzij, als je de groeten van je eigen moestuintje (als je er dan al een had) te verkopen op een vrije markt. Veel bracht het niet op, maar toch net genoeg om luxegoederen (??) zoals een TV of een radio te kopen. Van verschillende wagens in het land, werden massale productie gemaakt, met enkel de nodige dingen erin. Geen overbodige luxe dus. De mensen mochten niet naar elkaar kijken. Pagina 8 van 9

9 6.Mogelijke oplossingen of eigen mening: Een echte oplossing voor dit probleem is er misschien wel niet te vinden, want het probleem is eigenlijk gedeeltelijk al opgelost! Nu Rusland kapitalistisch is geworden. Maar het lijdt er wel onder! Het kan nog niet goed mee met het goed geïndustrialiseerde West Europa en Amerika. Of Rusland ooit nog aansluiting kan maken met deze landen, weet ik niet, maar het zal nog verschillende stappen moeten doorstaan. Maar dat het leiders hadden die dictator speelden, is niet goed. Iedereen heeft wel net genoeg om te eten, maar ze kunnen geen investeringen doen, ze werden eerst zelfs niet zomaar buiten de grenzen van Rusland gelaten, en dat Stalin aan de macht kwam, is toch niet zo n goede stap geweest! (Ondanks dat hij Rusland groot heeft gemaakt! dit had op een andere manier moeten gebeuren! Ze hadden beter moeten kunnen kiezen op de meer intellectuele Trotski, die voor individuele verrijking was, en zo misschien de scholen kon verbeteren, zodat er niet zoveel analfabeten waren. Dan konden ze meer technologische ontwikkelingen maken en dan was er nu niet zoveel probleem met het kapitalisme. Want dan waren ze er nu al veel meer op voorbereidt, tenminste dat denk ik toch, en moesten ze nu niet zo n grote overstap hebben gemaakt van communisme naar kapitalisme. Dan was er nu meer aandacht voor nieuwe technieken, voor investeringen. Als je dan nog weet dat Rusland heel veel grondstoffen bezit, vraag ik me wat er van Rusland zou gekomen zijn, als het al veel eerder kapitalistisch was geworden. Kortom er zou meer rijkdom zijn. Zo zouden ze meer macht hebben in de wereld! Maar daar kan nu weinig aan veranderd worden. Tenzij dat er nu heel grote veranderingen komen, en de mensen eens écht democratisch kunnen gaan stemmen. Want nu gaat dat er heel ondemocratisch te pas. Eén partij wordt naar voor geschoven, ze delen sterke drank uit, in ruil voor een stem, ze laten hele kerkhoven stemmen, ze sturen mensen die niet op dé kandidaat stemmen naar het koude Siberië, ze indoctrineren de mensen echt verschrikkelijk! Zoiets kan toch niet, en zeker niet in deze tijd. De tijd van het welzijn. Maar toch gebeurt dat. En dan wint de nieuwe president nog maar heel nipt, dan zie je toch dat het volk dat niet gewild heeft, maar gewoon gemanipuleerd is geweest! Dat het niet de stem van het volk was! Maar het is een groot land en ik zie wel een betere toekomst voor dit land, als er geen oorlogen meer komen, en zeker geen burgeroorlogen, dus ook geen Revolutie, maar er in een eenheid van het volk gestemd kan worden. Ook geen machtsgrepen, dat stimuleert de wil van de mensen niet, en zo hangen de mensen niet samen en zijn ze niet sterk. Dat zou de economie helemaal niet stimuleren, en wanneer een land groter wil worden, moet het een sterkere economie krijgen. 7. Bronnen: - Encarta encyclopedie 98 en Winkler Prins encyclopedie. - internet: zoeken op en op - cursus geschiedenis van mijn zus. - cursus aardrijkskunde van dit jaar. - krantenartikels van de krant De Morgen. Pagina 9 van 9

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie.

De Sovjet-Unie (9.3) Tijd van wereldoorlogen De Sovjet Unie. De Sovjet-Unie (9.3) Onderzoeksvraag: Kenmerkende aspecten: Waardoor kreeg Rusland een communistische regering en hoe werd het land een totalitaire staat. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917

2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917 Boekverslag door M. 1772 woorden 26 november 2001 6.1 113 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het ontstaan van de Sovjetunie 1. Inleiding: Ik heb als onderwerp het ontstaan van de Sovjetunie gekozen, omdat

Nadere informatie

Союз СоветскихСоциалистических Республик

Союз СоветскихСоциалистических Республик Союз СоветскихСоциалистических Республик SojoezSovjetskichSotsialistitsjeskichRespoeblik http://www.youtube.com/watch?v=hle4inigsee&feature=related De Romanovs De Romanov familie komt in 16313 aan de macht

Nadere informatie

5.7. Samenvatting door een scholier 2067 woorden 24 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Het socialisme

5.7. Samenvatting door een scholier 2067 woorden 24 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Het socialisme Samenvatting door een scholier 2067 woorden 24 maart 2005 5.7 56 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het socialisme Socialisme: de socialisten wilden dat alle productiemiddelen in handen van de staat kwamen,

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Communistisch Rusland

Werkstuk Geschiedenis Communistisch Rusland Werkstuk Geschiedenis Communistisch Rusland Werkstuk door een scholier 2369 woorden 11 oktober 2001 6,2 229 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. In dit verslag gaan we het hebben over het communisme

Nadere informatie

Hongersnood demonstratie in St. Petersburg Bloedige Zondag Om een opstand te voorkomen werd Doema + hervormingen ingevoerd. Doema had weinig invloed

Hongersnood demonstratie in St. Petersburg Bloedige Zondag Om een opstand te voorkomen werd Doema + hervormingen ingevoerd. Doema had weinig invloed Samenvatting door een scholier 1228 woorden 5 juni 2007 5,7 6 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het Russische Experiment 1917-1991 Het communisme aan de macht 1.1 Voorgeschiedenis van Rusland. 1917-2 revoluties

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie. Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9: Paragraaf 1 t/m 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9: Paragraaf 1 t/m 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 9: Paragraaf 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 789 woorden 5 juni 2012 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Paragraaf 1 18 juni 1914 - Franz Ferdinand

Nadere informatie

Rusland in de tweede helft van de 19e eeuw en bij de aanvang van de 20e eeuw. LESVOORBEREIDING O. Decombele

Rusland in de tweede helft van de 19e eeuw en bij de aanvang van de 20e eeuw. LESVOORBEREIDING O. Decombele LESVOORBEREIDING O. Decombele 1 2 DRAAIBOEK We laten de lln aan de hand van historische kaarten vaststellen: hoe uitgestrekt ʻtsaristisch Ruslandʼ was en dat het door vele volkeren werd bewoond dat Rusland

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Rusland

Samenvatting Geschiedenis Rusland Samenvatting Geschiedenis Rusland Samenvatting door een scholier 2745 woorden 24 februari 2005 4,7 87 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Rusland rond +/- 1900 Autocratie/ tsarisme Autocratie is zelfbestuur,

Nadere informatie

7,1. Biografie door een scholier 2184 woorden 22 november keer beoordeeld. Geschiedenis

7,1. Biografie door een scholier 2184 woorden 22 november keer beoordeeld. Geschiedenis Biografie door een scholier 2184 woorden 22 november 2001 7,1 150 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De ouders van Lenin Lenin werd op 22 april geboren in Simbirsk. Toen was tsaar Nicolaas 2 de dictator

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Rusland

Samenvatting Geschiedenis Rusland Samenvatting Geschiedenis Rusland Samenvatting door een scholier 1750 woorden 13 februari 2002 4,3 40 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos Rusland tussen dictatuur en democratie 1860-1924 *van

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2

Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Het Russische experiment par. 1 t/m 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Het Russische experiment par. 1 t/m 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Het Russische experiment par. 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 2032 woorden 15 juni 2005 5,6 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Aantekeningen vooraf Sovjet-Unie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Inleiding Bij het verrichten van dit onderzoek ben ik van de volgende hoofd- en deelvragen uitgegaan:

Inleiding Bij het verrichten van dit onderzoek ben ik van de volgende hoofd- en deelvragen uitgegaan: Werkstuk door een scholier 2191 woorden 26 februari 2000 7,1 106 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Bij het verrichten van dit onderzoek ben ik van de volgende hoofd- en deelvragen uitgegaan: Hoofdvraag:

Nadere informatie

6,3. Werkstuk door een scholier 2593 woorden 31 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis

6,3. Werkstuk door een scholier 2593 woorden 31 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2593 woorden 31 oktober 2002 6,3 175 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In de politiek heb je links en rechts. Het is een gemakkelijke manier om de verschillende opvattingen

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie

Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

5,4. Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

5,4. Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2012 woorden 2 mei 1999 5,4 78 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De gevolgen van bepaalde revoluties en burgeroorlogen uit het verleden worden in ieder geschiedenisboek

Nadere informatie

Russische revolutie. Dimitri Sijnesael. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Russische revolutie. Dimitri Sijnesael. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Dimitri Sijnesael Laatst gewijzigd 12 January 2011 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/27876 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dictatuur en Democratie module 8

Samenvatting Geschiedenis Dictatuur en Democratie module 8 Samenvatting Geschiedenis Dictatuur en Democratie module 8 Samenvatting door een scholier 1875 woorden 29 september 2003 7,4 108 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Deelvraag: Hoe werd Rusland

Nadere informatie

Wereldoorlog I ( De Grootte oorlog )

Wereldoorlog I ( De Grootte oorlog ) Wereldoorlog I ( De Grootte oorlog ) 1914-1918 Waarom breekt de oorlog uit? * Op weg naar de oorlog. (v) Aandachtspunten: - oorzaken - aanleiding - maatschappijbeeld - verwachtingen - bondgenootschappen

Nadere informatie

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland

Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Hoofdstuk 3 Na de WOI vluchtte de keizer naar Nederland Waarom NL? Nederland was een neutraal land. Bleef in NL tot aan zijn dood. Vrede van Versailles Vs, Eng, Fra winnaars. Duitsland als enige schuldig

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur en democratie

Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur en democratie Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur en democratie Samenvatting door een scholier 1211 woorden 25 januari 2004 5,4 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo GSG alle aantekeninen. 1 Marxisme

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Russische Revolutie - Het Russische Experiment

Samenvatting Geschiedenis Russische Revolutie - Het Russische Experiment Samenvatting Geschiedenis Russische Revolutie - Het Russische Experiment Samenvatting door een scholier 2571 woorden 8 februari 2004 6 47 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Antwoorden op de oriëntatievragen,

Nadere informatie

DE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND MET POSTZEGELS

DE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND MET POSTZEGELS DE GESCHIEDENIS VAN RUSLAND MET POSTZEGELS De eerste postzegels van Rusland werden uitgegeven in 1858.Rusland was toen een Keizerrijk, dat door de familie Romanov ( de Tsaren) Alexander I, Alexander II,

Nadere informatie

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

KOUDE OORLOG. Opgavenblad

KOUDE OORLOG. Opgavenblad ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit

Nadere informatie

5.5. Boekverslag door L woorden 13 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Propaganda. Afbeelding 1:

5.5. Boekverslag door L woorden 13 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Propaganda. Afbeelding 1: Boekverslag door L. 1626 woorden 13 december 2004 5.5 53 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Propaganda Afbeelding 1: a. Deze afbeelding is gemaakt in de jaren 30 door Hitler aanhangers. b. Er

Nadere informatie

Naam:.. Fotokopie begrippen

Naam:.. Fotokopie begrippen Tl3_begrippen.doc Naam:.. Fotokopie begrippen 1. Het communisme + vragen 2. Rusland rond 1917 + vragen 3. Stalin 4. West-Europa in de tijd van de Industriële Revolutie + vragen 5. De sociale kwestie en

Nadere informatie

KOUDE OORLOG

KOUDE OORLOG KOUDE OORLOG 1945-1991 Waarom is de gebeurtenis afgebeeld in deze bron zo cruciaal geweest voor de KOUDE OORLOG? 37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

6,6. Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1980 woorden 16 november 2006 6,6 197 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inhoud: Voorwoord 3. - Wat verwachten we van dit werkstuk? - Hoe gaan we het aanpakken?

Nadere informatie

Het mysterie: Moord op Lumumba

Het mysterie: Moord op Lumumba Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting door een scholier 1145 woorden 18 januari 2011 6,5 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis Wat was

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Historisch Overzicht: De Eerste Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis Historisch Overzicht: De Eerste Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis Historisch Overzicht: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Samenvatting door P. 1939 woorden 6 mei 2016 7 12 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 2 1.1 Achtergrond

Nadere informatie

7,1. Werkstuk door een scholier 2041 woorden 20 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Animal Farm

7,1. Werkstuk door een scholier 2041 woorden 20 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Animal Farm Werkstuk door een scholier 2041 woorden 20 april 2001 7,1 178 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Animal Farm Ik ga eerst wat vertellen over de film Animal Farm die we op school hebben gezien, en daarna ga

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag door Lotte 1361 woorden 19 juni 2017 6,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van televisie

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich

De Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Samenwerking slaat om in wantrouwen in 1945 => Tijdens WO 2: USSR en VSA werken samen tegen Duitsland => In

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord Werkstuk Geschiedenis Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het communistisch systeem in de Sovjet-Unie en het westers parlementairdemocratisch systeem in de VS? Werkstuk door een scholier 2162

Nadere informatie

Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3)

Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Vervolg en einde van De Koude Oorlog: 1953-1995 (10.1 & 10.3) Na de dood van Stalin leek de Sovjet greep op het Oost Europa wat losser te worden. Chroesjtsjov maakte Stalins misdaden openbaar (destalinisatie),

Nadere informatie

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 1806 woorden. 79 keer beoordeeld. 25 februari Eerste uitgave 1945 Geschiedenis. 1.

6,4. Praktische-opdracht door een scholier 1806 woorden. 79 keer beoordeeld. 25 februari Eerste uitgave 1945 Geschiedenis. 1. Praktische-opdracht door een scholier 1806 woorden 6,4 79 keer beoordeeld 25 februari 2002 Auteur Genre George Orwell Politiek Eerste uitgave 1945 Vak Geschiedenis 1. Inleiding: Vanaf 1917 was er een grote

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen Koude Oorlog Amerikaanse buitenlandse politiek communisme rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China nationalistische bewegingen dekolonisatie Twee grote processen Koude oorlog Nationalisme en dekolonisatie

Nadere informatie

14. De Russische Revolutie

14. De Russische Revolutie 14. De Russische Revolutie De Eerste Wereldoorlog werd niet alleen aan het westfront uitegevochten. Ook de bondgenoot van Frankrijk en Groot-Brittannië, Rusland, kreeg het zwaar te verduren. In dit hoofdstuk

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H3

Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting door een scholier 2621 woorden 10 mei 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1. Industrialisatie. -Uitvindingen sinds het einde van

Nadere informatie

Communisme hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73237

Communisme hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73237 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 25 januari 2017 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/73237 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Turken in Kreuzberg. Bram Vrielink en Jens Barendsen (2de)

Turken in Kreuzberg. Bram Vrielink en Jens Barendsen (2de) Turken in Kreuzberg Bram Vrielink en Jens Barendsen (2de) 1 OPDRACHT 1 Waarom werd de Berlijnse muur opgericht? Na de 2 e Wereldoorlog werd Duitsland in 2 gedeeltes opgesplitst, te weten West-Duitsland

Nadere informatie

Eén Korea, twee landen

Eén Korea, twee landen 1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen

Nadere informatie

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN... HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het

Nadere informatie

De tijd van: Wereldoorlogen

De tijd van: Wereldoorlogen De tijd van: Wereldoorlogen WoI Interbellum WoII Wereldoorlog I Casus Belli (Latijn, de oorzaak van de oorlog) Wereldoorlog I Tweefronten oorlog: Oostfront/Westfront Tannenberg 1914: Bewegingsoorlog: Verdun

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Spaanse burgeroorlog

Werkstuk Geschiedenis Spaanse burgeroorlog Werkstuk Geschiedenis Spaanse burgeroorlog Werkstuk door een scholier 1896 woorden 7 april 2004 7,3 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoe kwam de Spaanse burgeroorlog tot stand? Tussen de provincies

Nadere informatie

6.7. Antwoorden door een scholier 3483 woorden 18 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

6.7. Antwoorden door een scholier 3483 woorden 18 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Antwoorden door een scholier 3483 woorden 18 mei 2002 6.7 109 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sporen 1 Het communisme 1. a Om hun leider te begroeten. Verbetering: Om eer te bewijzen aan hun grote

Nadere informatie

5,7. Opdracht door een scholier 1331 woorden 3 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Wat staat er in dit werkstuk?

5,7. Opdracht door een scholier 1331 woorden 3 december keer beoordeeld. Geschiedenis. Wat staat er in dit werkstuk? Opdracht door een scholier 1331 woorden 3 december 2001 5,7 56 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Wat staat er in dit werkstuk? Dit werkstuk gaat over de Spaanse Burgeroorlog (1936 1940) en dan voornamelijk

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies

Nadere informatie

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN... HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het

Nadere informatie

CPN. Manifest der Communistische Partij

CPN. Manifest der Communistische Partij CPN Manifest der Communistische Partij Een spook waart door Nederland het spook van het communisme. Alle machten van het oude Nederland hebben zich tot een heilige drijfjacht tegen dit spook verbonden,

Nadere informatie

Sectorwerkstuk Geschiedenis De Berlijnse Muur

Sectorwerkstuk Geschiedenis De Berlijnse Muur Sectorwerkstuk Geschiedenis De Berlijnse Muur Sectorwerkstuk door een scholier 2336 woorden 31 mei 2004 5,7 218 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Wij, *** en *** hebben het onderwerp: De Berlijnse

Nadere informatie

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting Samenvatting door een scholier 1776 woorden 11 december 2007 7,2 240 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 2; Wetenschappelijke revolutie, verlichting

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten

Nadere informatie

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20

Burgers en Stoommachines. Tot 1:20 Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.

Nadere informatie

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen

Koude Oorlog. SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS Deze toets bestaat uit 38 vragen SE 3 Tijdvak 1 AVONDMAVO MIDDAGMAVO GESCHIEDENIS 017-018 Koude Oorlog Deze toets bestaat uit 38 vragen Voor deze SE zijn maximaal 76 punten te behalen Deze SE bestaat uit 7 aantal bladzijden 1 1 Wat wilden

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland

Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting door een scholier 583 woorden 8 februari 2005 4,7 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 3, aantekeningen.

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Hoop op democratie in het Midden Oosten

Hoop op democratie in het Midden Oosten De Toestand in de Wereld 3 Hoop op democratie in het Midden Oosten Egypte: De kater na de Arabische lente Bas Levinsohn 1 Inleiding Vraagstelling Wat wordt bedoeld met de Arabische lente? Wat is de betekenis

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Revolutie Samenvatting Geschiedenis Revolutie Samenvatting door een scholier 1614 woorden 10 maart 2005 4,1 21 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting Geschiedenis Jaartallen 1818-1883 Karl Marx idool/bedreiging

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Van Thuy, Pham Title: Beyond political skin : convergent paths to an independent

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje b Bijlage VMBO-KB 2008 2 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje 800045-2-736b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Reclame voor fietsrijlessen voor vrouwen (1896). bron 2 Op de

Nadere informatie

7,3. Samenvatting door een scholier 4078 woorden 22 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

7,3. Samenvatting door een scholier 4078 woorden 22 februari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting door een scholier 4078 woorden 22 februari 2009 7,3 328 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1: Kenmerken van de industriële samenleving Machines spelen in ons leven

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit.

8*. Na de dood van Karel de Grote werd de eerste grondslag gelegd voor Grenzen in Europa. Leg uit. Gebruik bron 1 en 2 In 1897 werd in de venen bij Yde het lijk van een ongeveer zestienjarig meisje gevonden. Deze vondst gaf aanleiding tot twee voorlopige conclusies over de leefwijze van het volk waartoe

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van

Nadere informatie

De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen

De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen Geschiedenis van de laatste 50 jaar De Iraanse revolutie (1979) en zijn gevolgen Bas Levinsohn 1 Inleiding Overzicht colleges Titel college Thema college Tijdsperiode 1 De Cubaanse rakketencrisis Beslissingen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4: paragraaf

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4: paragraaf Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4: paragraaf 1 + 2 + 3 Samenvatting door een scholier 1324 woorden 7 april 2003 5 44 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis hoofdstuk 4: Kapitalisme en communisme.

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 9 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 9 Toetsvragen Tijdvak 9 Toetsvragen 1 De Eerste Wereldoorlog brak uit naar aanleiding van een moordaanslag in Serajewo. Maar lang daarvoor groeiden er al tegenstellingen waarbij steeds meer landen werden betrokken.

Nadere informatie

Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan

Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan Antwoordkernen bij Eureka 3M, Amersfoort 2014-2015 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je

Nadere informatie

Geschiedenis De eerste wereldoorlog 3.1

Geschiedenis De eerste wereldoorlog 3.1 Samenvatting door een scholier 2345 woorden 25 februari 2012 6.9 406 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis De eerste wereldoorlog 3.1 Indirect (is al een langere tijd aan de gang)

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II Historisch overzicht vanaf 1900 14 maximumscore 2 Kaart A: 1 (= 1900-1914) 1 Kaart B: 2 (= 1919-1937) 1 15 maximumscore 2 Afbeelding 1 verwijst naar het bondgenootschap tussen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije

Nadere informatie

Samenvatting Economie H 6

Samenvatting Economie H 6 Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur

Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur Samenvatting Geschiedenis Totalitaire dictatuur Samenvatting door een scholier 3201 woorden 22 januari 2004 4,9 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Lenin en Hitler, de route naar de macht Rusland had in

Nadere informatie

HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014. Mr. Muilder Maatschappij

HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014. Mr. Muilder Maatschappij HUSEYIN UCAR 4B 18-3-2014 Mr. Muilder Maatschappij Voorwoord Omschrijving: Een dictatuur is dat een iemand de absolute macht heeft en dat er in dat land geen democratie heerst. Motivatie: Ik heb voor dit

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari 2005 7 334 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Wat is een revolutie? Een grote verandering in de samenleving in een korte

Nadere informatie

Vragen voorzien van een * zijn nieuwe voorbeeldvragen.

Vragen voorzien van een * zijn nieuwe voorbeeldvragen. Voorbeeldexamen VMBO-GL en TL (op basis van 2015) geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Vragen voorzien van een * zijn nieuwe voorbeeldvragen. Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie