1. Doel 1/6. De standaarden aangeduid met * zijn eveneens GFSI goedgekeurd. Hiertoe werd een tabel uitgewerkt die in bijlage is opgenomen.

Transcriptie

1 Concordantietabellen tussen de generieke autocontrolechecklist van het FAVV, actuele commerciële standaarden en twee autocontrolegidsen uit de verwerkende sector (G-014 en G-019) 1. Doel In bijgevoegde documenten werd een vergelijking gemaakt tussen de eisen opgenomen in de generieke autocontrolechecklist van het FAVV sector transformatie - en de eisen van actuele commerciële standaarden, nl. : - BRC Wereldstandaard voor voedselveiligheid (v.6)*, - IFS FOOD (v.6)*, - ISO 22000:2005, IDT (september 2005), - ISO 22000:2005 gecombineerd met ISO : basisvoorwaarde programma s ter aanvulling van ISO FSSC 22000* - ISO 9001: Comeos Food voor KMO (versie 22/10/2012) - G-014 verwerking AGF - G-019 verwerking vlees en kant-en-klare maaltijden Hierbij werd nagegaan in welke mate er concordantie is tussen de eisen van de autocontrolechecklist van het FAVV en de eisen van de commerciële standaarden met als doel te inventariseren in welke mate een audit tegen één of meerdere van de bovenvermelde standaarden ook invulling geeft aan de eisen van de generieke autocontrolechecklist van het FAVV. De standaarden aangeduid met * zijn eveneens GFSI goedgekeurd. Hiertoe werd een tabel uitgewerkt die in bijlage is opgenomen. Bijlage 1 : Concordantietabel tussen de generieke autocontrolechecklist van het FAVV en de commerciële standaarden en de autocontrolegidsen Paragraafverwijzing gecombineerd met kleurcodering In deze tabel wordt voor elke eis van de autocontrolechecklist van het FAVV waar van toepassing een verwijzing gemaakt naar de overeenstemmende paragraaf en/of eisen in de commerciële standaarden of de betreffende autocontrolegidsen. Indien de eisen niet opgenomen zijn, wordt dit vermeld niet opgenomen. Soms is het mogelijk dat eisen impliciet worden vermeld maar niet alsdusdanig duidelijk worden geformuleerd. Daarnaast heeft de kleurcodering tot doel de mate van overeenstemming tussen concorderende paragrafen/eisen duidelijk visueel voor te stellen aan de hand van een kleurcodering. Deze tabel vormt de basis om te bepalen welke elementen tijdens een audit tegen één van de hoger vermelde commerciële standaarden, bijkomende aandacht vereisen en/of bijkomend geauditeerd moeten worden in het kader van autocontrole. 1/6

2 2. Concordantietabel opbouw bijlage 1 Bij de opbouw van de tabel in bijlage 1 is uitgegaan van de eisen van de generieke autocontrolechecklist van het FAVV sector transformatie en is voor de 6 commerciële standaarden en 2 autocontrolegidsen nagegaan welke eisen hiermee concorderen. Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen expliciete en impliciete eisen. Indien in een standaard op een expliciete manier dezelfde eis gesteld wordt als in de autocontrolechecklist van het FAVV werd dit als expliciete eis in de tabel opgenomen. Indien de eis niet expliciet gesteld is, maar de invulling ervan toch impliciet verwacht of verondersteld wordt of kan gekoppeld worden aan een bepaalde eis of paragraaf, werd dit als impliciete eis weerhouden. Voorbeelden : - Specifieke eisen omtrent infrastructuur zijn in de ISO 9001 standaard niet opgenomen. Ze kunnen impliciet verondersteld worden bij het hoofdstuk over management van middelen, meer specifiek infrastructuur. - Bij ISO wordt voor persoonlijke hygiëne of infrastructuur verwezen naar de uitwerking van een basisvoorwaardeprogramma. Aan de invulling van dit basisvoorwaardeprogramma worden geen expliciete eisen gekoppeld. Dat aan de wettelijke vereisten voldaan is, wordt ook hier impliciet vereist. Indien echter het ISO document wordt gehanteerd als richtlijnen voor de invulling van de basisvoorwaarde programma s bij ISO staan deze eisen wel direct vermeld. - Bij ISO 9001 wordt algemeen aangehaald dat aan alle wettelijke vereisten moet voldaan zijn. Dit betekent dat in theorie ook de invulling van alle sectorspecifieke wetgeving en bijvoorbeeld ook de aanwezigheid van een functionerend HACCP-plan in de voedingssector een impliciete vereiste is bij een ISO 9001-audit. - Ook BRC, IFS en ISO geven aan dat aan de wettelijke vereisten moet voldaan zijn. In de tabel is de verwijzing naar deze stelling niet voor elke eis opgenomen maar als algemene opmerking vooraan de tabel opgenomen. Indien zowel de expliciete als de impliciete eisen in rekening worden gebracht voor de concordantie, kan voor de diverse standaarden een vrij sterke concordantie worden aangetoond met de autocontrolechecklist van het FAVV. Dit is niet zo verwonderlijk gezien deze checklist de structuur volgt van het GFSI-document net zoals BRC (~ Comeos Food voor KMO), IFS, ISO Voor ISO 9001 steunt de concordantie hoofdzakelijk op een aantal expliciete managementsysteemeisen en de impliciete eis dat aan alle wettelijke vereisten moet voldaan zijn. De vraag die zich echter stelt, is in hoeverre in de praktijk concreet ingegaan wordt op die impliciete vereisten en in welke mate van detail deze invulling wordt gecontroleerd. De ervaring leert echter dat dit niet steeds het geval is. Bepalende factoren hierbij zijn de 2/6

3 toegekende audittijd en de expertise van de auditor met betrekking tot de wettelijke vereisten en de sectorspecifieke kennis. Om aan te geven in welke mate een certificaat tegen één van de vermelde standaarden ook invulling geeft aan de eisen van de autocontrolechecklist werd gebruikt gemaakt van de kleurcodering. De concordantie met de commerciële standaarden en de autocontrolegidsen wordt ook aangegeven met een kleurcodering samen met een specifieke verwijzing naar paragrafen of eisen en heeft tot doel de mate van overeenstemming tussen concorderende paragrafen / eisen duidelijk visueel voor te stellen. Deze tabel vormt de basis om te bepalen welke elementen tijdens een audit tegen één van de hoger vermelde commerciële standaarden, bijkomende aandacht vereisen en/of bijkomend geauditeerd moeten worden in het kader van autocontrole. Hierbij wordt uitgegaan van de verwachting van het FAVV dat bij een validatie van het autocontrolesysteem zowel wettelijke vereisten als sectorspecifieke eisen zoals opgenomen in de individuele sectorgidsen expliciet moeten getoetst worden. Volgende kleurcoderingen werden gebruikt : Groen: GR Een groene markering geeft aan dat de eis in de betreffende standaard volledig concordeert met de overeenkomstige eis in de autocontrolechecklist van het FAVV. Deze groene markeringen komen hoofdzakelijk voor bij systeemeisen waar geen specifieke wettelijke of sectorspecifieke eisen mee gekoppeld zijn. Rood: RO Een rode markering geeft aan dat er geen concordantie is tussen de eis in de autocontrolechecklist van het FAVV en de eisen van de standaard. De rode markering komt voornamelijk voor: - bij eisen waar er geen concordantie kan aangegeven worden tussen de eis in de autocontrolechecklist van het FAVV en de eisen van een bepaalde standaard; o Vb.: met uitzondering van ISO waar in het kader van recall, procedures vereist worden voor melding aan belanghebbende partijen waaronder de overheid, wordt in geen enkele standaard de meldingsplicht expliciet als eis vermeld. Oranje: OR De oranje markering betekent dat er een gedeeltelijke concordantie is tussen de eis van de autocontrolechecklist van het FAVV en één of meerdere eis(en) van de standaarden. 3/6

4 Bij deze eisen is er wel sprake van een duidelijke concordantie tussen de eis van de autocontrolechecklist en de eis(en) in de betreffende standaard. De oranje codering geeft echter aan dat er in het kader van de validatie van de autocontrole tijdens de audit met bijkomende aspecten dient rekening gehouden te worden, namelijk : - het verruimen van de scope o vb.: ISO en HACCP beperken zich tot voedselveiligheid; een verruiming naar wettelijk bepaalde kwaliteitsaspecten is hier nodig - het toetsen van specifieke wettelijke vereisten o vb.: bij de algemene eisen i.v.m. documentatie moet expliciet de wettelijke vereiste met betrekking tot het bijhouden van autocontroledocumenten, getoetst worden; o vb.: bij de eis omtrent waterkwaliteitsbeheer moet getoetst worden in hoeverre voldaan is aan het KB van 14 januari het toetsen van sectorspecifieke elementen o vb.: bij de eis omtrent lay-out en productflow dient nagegaan te worden in hoeverre er in de sectorgids meer specifieke bepalingen zijn vastgelegd. Voor wat de wettelijke en sectorspecifieke eisen betreft, vormt de sectorgids de leidraad. In de sectorgids zal een overzicht opgenomen zijn van de wetgeving die van toepassing is voor de sector en zal een sectorspecifieke invulling gegeven worden aan deze vereisten. Deze elementen dienen tijdens een audit meebeoordeeld te worden. Indien echter blijkt dat er voor bepaalde eisen in de sectorgids geen specifiekere invulling wordt gegeven, dan verschuift de concordantie van oranje naar groen. Het uitvoeren van de vergelijking tussen de sectorgids en de diverse standaarden kan op sectorniveau gebeuren. In functie van deze vergelijking kan de tabel van bijlage 2 worden aangepast met de nodige verschuivingen van oranje naar groen. Samenvattend kan dus gesteld worden dat naargelang de standaard voor de oranje markeringen een volledige concordantie (groen) bekomen kan worden door tijdens een gecombineerde audit : 1. de specifieke wettelijke vereisten te beoordelen; 2. specifiek het aspect voedselveiligheid te verifiëren voor wat betreft ISO 9001; 3. de scope uit te breiden naar wettelijke eisen omtrent productkwaliteit voor ISO en HACCP; 4. rekening te houden met eventuele bijkomende sectorspecifieke eisen opgenomen in de sectorgids. Geel: GE De gele codering is gebruikt bij ISO voor een aantal eisen van sleutelelement III (HACCP-principes 1-5) en geeft aan dat er wel expliciete concordantie is tussen deze eisen, maar dat tijdens de audit toch rekening moet worden gehouden met de voorbeeld HACCPplannen opgenomen in de sectorgids. Voor BRC, IFS en Comeos Food voor KMO werd voor diezelfde eisen van sleutelelement III een oranje codering gegeven. Ook hier moet er rekening gehouden worden met de inhoud 4/6

5 van de sectorgids, maar dient er tevens extra tijd voorzien te worden voor de beoordeling van dit sleutelelement. In tegenstelling tot ISO en HACCP is de toegemeten audittijd voor BRC, Comeos Food voor KMO en IFS beperkter. Bovendien maakt HACCP (voedselveiligheid) naast kwaliteit maar een deel uit van de scope. Dit laat niet toe om van alle productgroepen de HACCP-plannen te beoordelen. ISO daarentegen is specifiek gericht op de HACCP-systematiek; tijdens de audit worden alle HACCP-plannen beoordeeld. Qua inhoudelijke beoordeling moet geel dus gelijkwaardig aan oranje beschouwd worden, maw. aftoetsing tov. sectorspecifieke gids of sectorspecifieke wetgeving voor de betreffende sector terwijl naar tijdreservatie tijdens het uitvoeren van een audit dient geel als groen gezien te worden (maw. geen extra tijd dient voorzien te worden). Ook wordt de gele kleur gebruikt indien er impliciete eisen gesteld orden. Een goed voorbeeld is ISO9000 waar heel wat zaken vereist worden maar nooit een directe link naar voedselveiligheid worden gesteld. Dan zal het ook noodzakelijk zijn om na te gaan ofdat de eisen gesteld in de checklist van het FAVV effectief ingevuld worden. Qua spendering van audittijd tussen een rood ingekleurde of geel ingekleurde eis kan er bijgevolg geen verschil zijn. of bij eisen die in die mate impliciet gesteld zijn dat er onvoldoende garantie is op een afdoende toetsing van de invulling van die eis tijdens een certificatie-audit tegen de betreffende standaard. o Vb.: voor de eisen van het sleutelelement II uit de autocontrolechecklist kan een impliciete verwijzing gemaakt worden naar de paragraaf rond management van middelen met betrekking tot infrastructuur en personeel in ISO Gezien ISO 9001 per definitie een systeemtoetsing is, is het niet de doelstelling om tijdens een audit deze specifieke hygiënevereisten te inspecteren. Een ISO 9001-certificaat biedt dan ook onvoldoende garantie voor wat betreft de invulling van eisen onder sleutelelement II van de autocontrolechecklist wat door de gele markering wordt aangegeven. 5. Samenvatting Samenvattend kan gesteld worden dat er op niveau van de eisen een vrij sterke concordantie kan gevonden worden tussen de eisen van de autocontrolechecklist van het FAVV sector transformatie en de eisen van de BRC Global Standard for Food Safety, de International Food Standard en Comeos Food voor KMO (uitgezonderd het hoofdstuk over kwaliteitsmanagement in sleutelelement I). Rekening houdend met de impliciete eisen is ook met ISO een duidelijk concordantie te bekomen. Zeker voor ISO indien er gecombineerd wordt het ISO document waarin de richtlijnen voor de uitwerking van de basisvoorwaarde programma s aanwezig zijn. Met ISO 9001:2008 is de concordantie beperkt en zal vaak leiden tot niet opgenomen eisen (rood gekleurd) of impliciete eisen (geel gekleurd), waarbij er geen link naar voedselveiligheid wordt gemaakt bij ISO Wanneer echter nagegaan wordt in welke mate de concordantie garandeert dat ook aan de eisen van de generieke autocontrolechecklist van het FAVV en de wettelijke vereisten wordt voldaan, is er naargelang het sleutelelement een duidelijk verschil tussen de verschillende standaarden. Versie April 2013 S.E. BRC IFS ISO ISO FSSC ISO 9000 Comeos food G-014 G-019 5/6

6 voor KMO I (31 eisen) Groen Oranje Rood Geel II (28 eisen) Groen Oranje Rood Geel III (17 eisen) Groen Oranje Rood Geel Gebruik van de tabel Met behulp van de tabel in bijlage 1 kan op sectorniveau een vergelijking gemaakt worden met de eisen opgenomen in de sectorgids. Indien er geen bijkomende specifieke eisen opgenomen zijn, kunnen een aantal oranje markeringen gewijzigd worden naar groen. Vervolgens kan dan op bedrijfsniveau in de kolom kwotering op basis van de certificaten die reeds in het bedrijf aanwezig zijn, de van toepassing zijnde kleurcodering ingevuld worden. De eisen met rode markering dienen bijkomend geauditeerd te worden in het kader van autocontrole. Voor de eisen met een oranje/gele markering dient tijdens de audit specifieke aandacht besteed te worden aan wettelijke en/of sectorspecifieke vereisten, aan het aspect voedselveiligheid in geval van ISO 9001 of aan de wettelijk bepaalde kwaliteitsaspecten in het geval van ISO /6