Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie"

Sylvia Kuipersё
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie René Bekman (RAH / RHVK) 31 maart 2015 NVVK congres Veiligheid? Zoek het ff zelf uit! Veel geluk!

2 Citaat: Grote chemische bedrijven, zoals Fuji e.a., zetten zich in om praktische (eenvoudige toepasbare) werkwijzen en goede voorbeelden te ontwikkelen voor collega bedrijven. Bron: Sectorrapportage ACFKR (2012) ministerie SZW

werkwijzen en goede voorbeelden te ontwikkelen voor

3 Tilburg, 44 hectare Bijna 900 medewerkers Circa 550 gevaarlijke stoffen 240 zuivere stoffen 70 CMR stoffen 230 mengsels

4 4 Stappen toezicht stoffen (Inspectie SZW) Stap 1: Registreer de stoffen en ken de gevaren Hints: Welke stoffen worden gebruikt (in het bedrijf)? Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)? Zijn alle stoffen geregistreerd (in een begrijpelijk overzicht)? Is dit overzicht actueel? Aan welke stoffen wordt het personeel blootgesteld? Wat is de grenswaarde (van elke stof)?

Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)?

5 4 Stappen toezicht stoffen (Inspectie SZW) Stap 1: Registreer de stoffen en ken de gevaren Hints: Welke stoffen worden gebruikt (in het bedrijf)? Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)? Zijn alle stoffen geregistreerd (in een begrijpelijk overzicht)? Is dit overzicht actueel? Aan welke stoffen wordt het personeel blootgesteld? Wat is de grenswaarde (van elke stof)?

6 4 Stappen toezicht stoffen (Inspectie SZW) Stap 1: Registreer de stoffen en ken de gevaren Hints: Welke stoffen worden gebruikt (in het bedrijf)? Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)? Zijn alle stoffen geregistreerd (in een begrijpelijk overzicht)? Is dit overzicht actueel? Aan welke stoffen wordt het personeel blootgesteld? Wat is de grenswaarde (van elke stof)? Stap 2: Beoordeel de risico s Hints: Maak een rangschikking: Hoe gevaarlijk is de stof? Is de stof kankerverwekkend? Hoe vaak wordt het personeel aan de stof blootgesteld? Hoe groot is het risico van de blootstelling? Zorgen maatregelen voor een risicomindering? Welke stof is het meest risicovol? Welke stof is het minst risicovol? Worden er grenswaarden overschreden? Moeten er direct maatregelen genomen worden?

Stap 2: Beoordeel de risico s Hints: Maak een rangschikking: Hoe gevaarlijk is de stof? Is de stof kankerverwekkend? Hoe vaak wordt het personeel aan de stof blootgesteld?

7 4 Stappen toezicht stoffen (Inspectie SZW) Stap 1: Registreer de stoffen en ken de gevaren Hints: Welke stoffen worden gebruikt (in het bedrijf)? Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)? Zijn alle stoffen geregistreerd (in een begrijpelijk overzicht)? Is dit overzicht actueel? Aan welke stoffen wordt het personeel blootgesteld? Wat is de grenswaarde (van elke stof)? Stap 2: Beoordeel de risico s Hints: Maak een rangschikking: Hoe gevaarlijk is de stof? Is de stof kankerverwekkend? Hoe vaak wordt het personeel aan de stof blootgesteld? Hoe groot is het risico van de blootstelling? Zorgen maatregelen voor een risicomindering? Welke stof is het meest risicovol? Welke stof is het minst risicovol? Worden er grenswaarden overschreden? Moeten er direct maatregelen genomen worden?

8 Paracelsus ( ) "All things are poison, and nothing is without poison; only the dose permits something not to be poisonous. Alles is giftig, niets is zonder gif, alleen de dosis bepaald of iets niet giftig is. 8

9 4 Stappen toezicht stoffen (Inspectie SZW) Stap 1: Registreer de stoffen en ken de gevaren Hints: Welke stoffen worden gebruikt (in het bedrijf)? Welke stoffen ontstaan er (tijdens de werkzaamheden)? Zijn alle stoffen geregistreerd (in een begrijpelijk overzicht)? Is dit overzicht actueel? Aan welke stoffen wordt het personeel blootgesteld? Wat is de grenswaarde (van elke stof)? Stap 3: Worden de juiste maatregelen genomen? Hints: Moeten er maatregelen getroffen worden? Welke maatregelen? Zijn er goede voorbeelden (veilig werkwijzen)? Hoe kan het bedrijf ze toepassen? Is er een plan van aanpak? Zijn de risico s zoveel mogelijk bij de bron aangepakt? Kunnen gevaarlijke stoffen vervangen worden (door minder gevaarlijke stoffen)? Stap 2: Beoordeel de risico s Hints: Maak een rangschikking: Hoe gevaarlijk is de stof? Is de stof kankerverwekkend? Hoe vaak wordt het personeel aan de stof blootgesteld? Hoe groot is het risico van de blootstelling? Zorgen maatregelen voor een risicomindering? Welke stof is het meest risicovol? Welke stof is het minst risicovol? Worden er grenswaarden overschreden? Moeten er direct maatregelen genomen worden? Stap 4: Borging aanpak gevaarlijke stoffen Hints: Check het bestaande Arbobeleid: Zijn gevaarlijke stoffen hierin opgenomen? Is de Rl&E actueel? Is het plan van aanpak actueel? Zijn er werkprocedures? Worden ongevallen en incidenten geregistreerd? Krijgt het personeel voldoende informatie? Is er een gezondheidskundig onderzoek mogelijk? Is er aandacht voor beroepsziekten? Is er een noodplan?

Stap 3: Worden de juiste maatregelen genomen? Hints: Moeten er maatregelen getroffen worden? Welke maatregelen? Zijn er goede voorbeelden (veilig werkwijzen)? Hoe kan het bedrijf ze toepassen?

10 Hiërarchie gevaarlijke stoffen (I) Hiërarchie gevaarlijke stoffen Stap Actie Hulpmiddelen 1 Prioritering A Gezondheidsrisico Stoffenmanager COSSH essentials Laag Middel Hoog Zeer hoog COSSH Essentials B Risico, Inventarisatie & Evaluatie Frequentie Duur Hoeveelheden Samenstelling / dampspanning Procestemperatuur

essentials Laag Middel Hoog Zeer hoog COSSH Essentials B Risico,

11 Hiërarchie gevaarlijke stoffen (II) Laag Middel Hoog Zeer hoog 2 Beheersmaatregelen a) Voorlichting en onderricht b) "good house keeping" c) Ruimtelijke ventilatie d) Persoonlijke beschermingsmiddelen e) (werkplek) Instructie Punt a) tot en met e) + f) Deels gesloten systeem Ja Nee g) Lokale afzuiging Ja Nee

Ruimtelijke ventilatie d) Persoonlijke beschermingsmiddelen e) (werkplek)

12 Hiërarchie gevaarlijke stoffen (III) 3 Blootstellingsrisico A Grenswaarden (vaststellen) 1. Publieke waarde GR / SCOEL SER lijst 2a TRGS / GESTIS ACGIH / NIOSH 2.. REACH - DNEL/DMEL ECHA 2.. Doshbase ("kick off" waarde) 2.. Producent MSDS / e-sds 2.. Andere bronnen 3. COSSH Essentals (control banding) COSHH Essentials B Schatten van blootstelling a) Orienterend b) Stoffenmanager c) ART d) ECETOC-TRA < 10% van de grenswaarde > 10% van de grenswaarde C Meten van blootstelling NEN-689 BOHS/NVVA

. Doshbase ("kick off" waarde) 2.. Producent MSDS / e-sds 2.. Andere bronnen 3.

13 Inventariseren - Beoordelen Voer stap 1 en 2 gelijktijdig uit Overzichtsmatrix / register: CAS (REACH) nummer Stap 1 Stofnaam Hazard classificatie (H-statements) Grenswaarde Stap 4 Stap 3 Stap 2 Fysische eigenschappen Prioritering Werkplekomstandigheden Prioritering

Hazard classificatie (H-statements) Grenswaarde Stap 4 Stap 3 Stap

14 Prioritering COSSH Essentials: Gezondheidsrisico s [GR] (H-statements) Fysische eigenschappen [FE] (vlampunt dampspanning samenstelling) Werkomstandigheid [WO] (duur frequentie hoeveelheden) Prio = GR + FE + WO (evt. reductie voor mengsels)

dampspanning samenstelling) Werkomstandigheid [WO] (duur

15 Prioritering Gezondheidsrisico s [GR] Gezondheid gerelateerde H-statements Gezondheidsrisico (GR) Kankerverwekkend Dodelijk Giftig Schadelijk Irriterend Brandwonden 351 H 330 HH 331 H 332 M 319 M 314 HH 350 HH 310 HH 311 H 312 M 335 M 350i HH 300 H 301 M 302 M 315 M Mutageen Sensibiliserend Overige Risico Score 340 HH 334 HH EU029 M 370 HH L= Laag H 317 H EU031 M 372 HH EU032 M 318 HH M= Middel 2 Reprotoxisch EU066 M 373 H EU070 H 304 H H= Hoog 5 360F HH EU071 H 336 M 360D HH 371 H HH= Zeer hoog f H Overige H-statements L 361d H 362 M

Mutageen Sensibiliserend Overige Risico Score 340 HH 334 HH EU029 M 370 HH L= Laag 0 341 H 317 H EU031 M 372 HH EU032 M 318 HH M= Middel

16 Prioritering Fysische Eigenschappen [FE] Bij vloeistoffen Dampspanning [hpa] < 1 1 tot tot 100 > 100 Zeer laag Middel Hoog Zeer hoog + (*) Werk - procestemperatuur > < Kookpunt Vlampunt Kookpunt Vlampunt (*) Indien de werk-/procestemperatuur > 20 o C Bij een vaste stof Samenstelling Totaal score (Gecoate) granulaat - pellets - vlokken Grof Fijn Extreem fijn Laag Middel 1 Hoog 2 Zeer hoog 3-5

Vlampunt 2 0 0 1 2 3 (*) Indien de werk-/procestemperatuur > 20 o C Bij een vaste stof Samenstelling

17 Hoeveelheden Frequentie Prioritering Werkomstandigheid [WO] Duur [dag] Risico < 1 min. Zeer laag < 15 min. Laag < 2 uur Middel < 4 uur Hoog > 4 uur Zeer hoog Totaal score < 1x/jaar Laag Laag 0 < 1x/maand Middel Middel 1 < 1x/week Hoog Hoog 2 Dagelijks Zeer hoog Zeer hoog < 1 kg/l Laag 0 < 100 kg/l Hoog 1 > 100 kg/l Zeer hoog 2

Laag < 2 uur Middel < 4 uur Hoog > 4 uur Zeer hoog Totaal score < 1x/jaar Laag 0 0 0 1 2 Laag

18 Werkplekomstandigheid (WO) Prioritering / risico klasse Prioritering / risico klasse Gezondheidsrisico (GR) Risico klasse Laag 0 - Score Middel Hoog tot Zeer hoog tot tot tot tot Fysische eigenschappen (FE) 3 tot 5 In de scoringstabel wordt gerekend met een score van 4. Indien het geen zuivere stof is wordt een correctie toegepast: Bij W/W % > 50 0 van de stof in het mengsel moet de > score van de risico klasse verlaagd 1-10 worden met -2 <1-3

13-18 4 4 4 4 0 1 2 3 tot 0 1 2 3 tot 0 1 2 3 tot 0 1 2 3 tot 5 5 5 5 Fysische eigenschappen (FE) 3 tot 5 In de scoringstabel wordt gerekend met een score van 4.

19 Blootstelling Moduleringprogramma s Rubbish in is rubbish out Deskundigheid gewenst Conservatief Meten is weten NEN 689 Prioritering Hoog risico stoffen

20 Fujifilm: Weet wáár je meet René Bekman Arbeidshygiënist bij Fujifilm Meten is weten, maar dat betekent niet dat je álles hoeft te meten. Concentreer je op de stoffen waarmee je veel werkt en die bij blootstelling risico s opleveren, dat is het motto bij Fujifilm. Met een prioriteringsmodel kunnen je mensen binnen en buiten je bedrijf uitleggen hoe je omgaat met riskante chemicaliën. Een bijkomend is effect is dat mensen op de werkvloer ook zorgvuldiger omgaan met stoffen die minder gevaarlijk zijn. Bron: 4 stappenplan ministerie SZW

Met een prioriteringsmodel kunnen je mensen binnen en buiten je bedrijf uitleggen hoe je omgaat met riskante chemicaliën.

21 Samenvatting - leerpunten Zorg voor een duidelijk stoffen -overzicht /-register Branche aanpak (bv. Veilige werkwijze) Geef inzicht in het gevoerde beleid, b.v. Prioriteer stoffen (focus op risico stoffen) Cluster risico s Meten is weten Iedere risico stof heeft een grenswaarde

22 Ervaring met I-SZW Samenwerken met I-SZW: Geen advies, Houden toezicht, Staan open voor dialoog Kennis Inspecteur Werkgever Toetsing 4-stappen (intern)beleid

Vergelijkbare documenten

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie. 4 stappen model (van Inspectie SZW) René Bekman (RAH / RHVK) april 2014

Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie 4 stappen model (van Inspectie SZW) René Bekman (RAH / RHVK) april 2014 copyright, FUJIFILM Manufacturing Europe B.V. 2013 4 Stappen toezicht stoffen