De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria"

Transcriptie

1 De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria WOTS Utrecht Wim Grisnich Arbeidshygiënist en Veiligheidskundige DSM Resins & Functional Materials

2

3 Wat? Vanuit wet- en regelgeving gevaren en risico s in kaart brengen Welke gevaarlijke stoffen? Hoe gevaarlijk? Welke situaties? Welke wijze? Tijdsduur? Blootstellingsnivo? Indien nodig: maatregelen nemen!

4 Hoe? Schatten: Control banding tools, zoals Stoffenmanager Meten: Volgens NEN-EN 482 en NEN-EN 689 DSM Zwolle: stoffen handelingen per stof risicobeoordelingen!!???

5 Wat ga je hier doen? 1. Schatten 2. Meten 3. Wat anders

6 In 4-stappenplan termen: 1. Inventariseren? 2. Beoordelen? 3. Maatregelen nemen!

7

8

9

10

11

12

13 Hoe? Schatten: Control banding: COSHH Essentials, EMKG- Expo, ECETOC-TRA en Stoffenmanager - erkend door REACH Meten: volgens NEN-EN 482 en NEN-EN 689 Veilige werkwijze

14 Veilige Werkwijze Goed gedefinieerde werkwijze Nauw gedefinieerde omstandigheden Specifieke groep stoffen Blootstelling is aantoonbaar onder grenswaarde

15 Veilige Werkwijze voor labs DSM Goed gedefinieerde werkwijze normaal lab werk en juiste labhygiëne Nauw gedefinieerde omstandigheden zuurkast / puntafzuiging Specifieke groep stoffen vloeistoffen Blootstelling is aantoonbaar onder grenswaarde aantoonbaar = modelberekeningen en/of metingen

16 Wat levert dat op? Geen papieren tijger Energie gebruiken voor het nemen van: Technische maatregelen Organisatorische maatregelen: o Training / instructie o Handhaving o Onderhoud o Borging in managementsysteem Zeer eenvoudige/glasheldere risicobeoordeling Altijd compliant

17 Occupational Hygiene Control Strategy 16

18

19 Wat is er tot nu toe gedaan? Afstudeeronderzoek naar pragmatische aanpak blootselling gevaarlijke stoffen labs Veilige Werkwijze als aanbeveling 2015 Dec 2015

20 Scope VW labs DSM: inhalatoir en vloeistoffen Nauwkeurige beschrijving van de juiste labhygiëne Zuurkast altijd veilig Puntafzuiging altijd veilig voor minder gevaarlijke stoffen misschien veilig voor gevaarlijke stoffen simpele formule en mogelijk aanvullende metingen

21 Oordeel I-SZW: Gedegen onderzoek geen fundamentele hiaten Validatie middels meetplan samen met andere partijen (alleen modelberekeningen wordt dus als niet voldoende gezien voor een nationale VW) SZW is bereid tussentijds te toetsen

22 Tijdlijn Afstudeeronderzoek naar pragmatische aanpak blootselling gevaarlijke stoffen labs Veilige Werkwijze als aanbeveling Ambitie: nationale VW Aanpak promoten dmv lezingen 2015 Dec heden

23 Lezingen Forum Industriële laboratoria Fenelab LOAZ-NFU SAAZ-Unie CGC-NVvA VNCI Werkgroep Arbeidshygiëne Stoffendag VNCI NVvA Symposium WOTS

24 Tijdlijn Afstudeeronderzoek naar pragmatische aanpak blootselling gevaarlijke stoffen labs Veilige Werkwijze als aanbeveling Promotietraject TNO ingehuurd om traject te begeleiden 2015 Dec heden Mei 2017

25 Traject wordt begeleid door TNO In 2009 heeft TNO, als onderdeel van de Leidraad Veilig werken met chemische stoffen van de SER, de notitie Kwaliteitscriteria voor veilige werkwijzen en instrumenten om veilige werkwijzen af te leiden geschreven (Fransman et al., 2009). Eind 2015 heeft TNO deze criteria op verzoek van de Inspectie SZW nader uitgewerkt, gespecificeerd en verduidelijkt.

26 Tijdlijn Afstudeeronderzoek naar pragmatische aanpak blootselling gevaarlijke stoffen labs Veilige Werkwijze als aanbeveling Promotie -traject TNO ingehuurd om traject te begeleiden Oprichting Consortium 2015 Dec Mei 2017 Kick-off Nov 2017 Realisatie Q4 2018

27 Consortium (in oprichting) MKB Multinationals Universiteiten AMC s Instituten Brancheorganisaties

28 Vervolg

29 Samengevat Consortium (in oprichting) Doel: Ontwikkelen natonale VW voor labs vrij beschikbaar Scope: Normaal labwerk dus bv niet semi-industrieel Te bepalen: zuurkast / puntafzuiging / vloeistof / vaste stof Timing: Start Q Finish

30 Ter overweging Hoe breder de scope, hoe complexer het validatietraject Hoe meer partijen je nodig hebt (m.n. voor nationale VW), hoe moeizamer/stroperiger het proces Durf groot te denken Of hou het juist klein

31

De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria

De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria NVvA Symposium Zeist 12-04-2018 Wim Grisnich Arbeidshygiënist en Veiligheidskundige Ingrid Oirbons AH Arbo

Nadere informatie

Ontwikkeling Veilige Werkwijze gevaarlijke stoffen labs

Ontwikkeling Veilige Werkwijze gevaarlijke stoffen labs Ontwikkeling Veilige Werkwijze gevaarlijke stoffen labs Workshop Stoffendag VNCI Ede 12-12-2017 14:45 15:45 Wim Grisnich Manager Safety, Health, Environment & Security Inhoud Wat was de aanleiding? Wat

Nadere informatie

Sessie Q Gevaarlijke stoffen en veilige werkwijzen: Halen we de nulblootstelling?

Sessie Q Gevaarlijke stoffen en veilige werkwijzen: Halen we de nulblootstelling? Sessie Q Gevaarlijke stoffen en veilige werkwijzen: Halen we de nulblootstelling? Werken in een lab: extreem gevaarlijk! Maar toon maar eens aan dat het risico desondanks heel beheersbaar is Ontwikkeling

Nadere informatie

Beoordeling van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in een labomgeving. Van compliance based naar risk based

Beoordeling van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in een labomgeving. Van compliance based naar risk based Beoordeling van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in een labomgeving Van compliance based naar risk based Wim Grisnich Veiligheidskundige Arbeidshygiënist DSM Resins & Functional Materials Zwolle Als

Nadere informatie

Veilige werkwijzen Nieuwe criteria.

Veilige werkwijzen Nieuwe criteria. Veilige werkwijzen Nieuwe criteria. Jeroen Terwoert Expertisecentrum; Vakgroep Arbeidshygiëne & Chemische Veiligheid Inhoud 1. Veilige werkwijze ; wat is dat? 2. Proces/ ontwikkeling 3. Voors/ Tegens 4.

Nadere informatie

Bijeenkomst CGC NVvA Van veilige werkwijzen naar veilig en gezond gedrag 10 november Heeft REACH bijgedragen aan risicoreductie in laboratoria?

Bijeenkomst CGC NVvA Van veilige werkwijzen naar veilig en gezond gedrag 10 november Heeft REACH bijgedragen aan risicoreductie in laboratoria? Bijeenkomst CGC NVvA Van veilige werkwijzen naar veilig en gezond gedrag 10 november 2016 Heeft REACH bijgedragen aan risicoreductie in laboratoria? Afstudeeronderzoek van de Arbeidshygiëne opleiding van

Nadere informatie

Protectiefactoren van adembeschermingsmiddelen in de praktijk waar moet je op letten!

Protectiefactoren van adembeschermingsmiddelen in de praktijk waar moet je op letten! Protectiefactoren van adembeschermingsmiddelen in de praktijk waar moet je op letten! NVVK Veiligheidscongres: 2025 Wat ga ik anders doen? 13 maart 2019 Koen Verbist (register arbeidshygiënist) Koen.verbist@cosanta.nl

Nadere informatie

5xbeter: veilige werkwijzen

5xbeter: veilige werkwijzen 5xbeter: veilige werkwijzen Jos van de Werken Beleidsecretaris Arbo, Koninklijke Metaalunie Peter Kanters Verbetercoach 5xbeter Opzet 5xbeter Veilige werkwijzen Gevaarlijke stoffen 5xbeter Verbetercheck

Nadere informatie

Praktijkervaringen en Best Practice aanpak voor de 4 stappen van I-SZW en REACH

Praktijkervaringen en Best Practice aanpak voor de 4 stappen van I-SZW en REACH Registratie en risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen: Bedrijven moeten het echt zelf doen! Praktijkervaringen en Best Practice aanpak voor de 4 stappen van I-SZW en REACH NVvK symposium 31 maart 2015

Nadere informatie

REACH Exposure Scenario Check Workshop pragmatische aanpak

REACH Exposure Scenario Check Workshop pragmatische aanpak REACH Exposure Scenario Check Workshop pragmatische aanpak Evelyn Tjoe Nij DOW chemical Dook Noij Paul van de Sandt Shell Erik Kateman Aspen Oss B.V. Koen Verbist Cosanta NVvA symposium 10 april 2019 Dow.com

Nadere informatie

Stoffenmanager, een tool voor Risico Identificatie en Evaluatie (RIE) en blootstellingscenario's

Stoffenmanager, een tool voor Risico Identificatie en Evaluatie (RIE) en blootstellingscenario's Stoffenmanager, een tool voor Risico Identificatie en Evaluatie (RIE) en blootstellingscenario's esds van mengsels van stoffen. Verplichtingen van de downstream gebruiker 8 mei 2015 Steven Verpaele, MSc

Nadere informatie

Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee?

Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee? Laan van Kronenburg 14 1183 AS AMSTELVEEN Tel. +31 6 1825 1713 Koen.verbist@cosanta.nl Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee? Koen Verbist, MSc NVvA Symposium 2017

Nadere informatie

Stoffenmanager: wordt hij wel (goed) gebruikt?

Stoffenmanager: wordt hij wel (goed) gebruikt? Resultaten gebruikersonderzoek Stoffenmanager: wordt hij wel (goed) gebruikt? NVvA symposium 13 april 2011 Hester Dekker Expertise Centrum Toxische Stoffen Arbo Unie Historie Stoffenmanager 2002 Eerste

Nadere informatie

Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen

Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen Risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen op het werk Met een goede implementatie van het 4-stappenplan kan REACH u niet verrassen NVvA Symposium Scheveningen, 13 april 2016 Stan de Poot Onderwerpen Beoordeling

Nadere informatie

Mijn RI&E GS. Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden. Huib Arts Arboplaats. Arboplaats

Mijn RI&E GS. Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden. Huib Arts Arboplaats. Arboplaats Mijn RI&E GS Minder administratie, meer nadruk gedrag medewerkers Betere arbeidsomstandigheden Huib Arts Arboplaats Arboplaats Van administratie naar borging 1. Belang gedrag 2. Onderzoeksmodel 3. Mijn

Nadere informatie

VEILIGHEID BIJ INDUSTRIEEL OPPERVLAKTEBEHANDELENDE BEDRIJVEN. ing. Egbert Stremmelaar MBA RAE www.vereniging-ion.nl stremmelaar@vereniging-ion.

VEILIGHEID BIJ INDUSTRIEEL OPPERVLAKTEBEHANDELENDE BEDRIJVEN. ing. Egbert Stremmelaar MBA RAE www.vereniging-ion.nl stremmelaar@vereniging-ion. VEILIGHEID BIJ INDUSTRIEEL OPPERVLAKTEBEHANDELENDE BEDRIJVEN ing. Egbert Stremmelaar MBA RAE www.vereniging-ion.nl stremmelaar@vereniging-ion.nl AGENDA Introductie De nieuwe werkwijze van Inspectie SZW

Nadere informatie

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie René Bekman (RAH / RHVK) 31 maart 2015 NVVK congres Veiligheid? Zoek het ff zelf uit! Veel geluk! Citaat: Grote chemische bedrijven, zoals Fuji

Nadere informatie

Chemie is meer dan veiligheid alleen

Chemie is meer dan veiligheid alleen Chemie is meer dan veiligheid alleen Dirk van Well 1 Toegenomen aandacht voor veiligheid Chemie-pack Odfjell Focus op veiligheid bij BRZO-bedrijven: Veiligheid Voorop Aandacht voor gezond werken Lange

Nadere informatie

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Training Grenswaarden Welkom en Programma Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Disclaimer De "Training Grenswaarden voor leden NVvA 2014" is ontwikkeld door Arbo Unie op basis van onze huidige kennis

Nadere informatie

Conferentie Milieu & Veiligheid 2016. Risico inschatting voor de blootstelling aan gevaarlijke stoffen

Conferentie Milieu & Veiligheid 2016. Risico inschatting voor de blootstelling aan gevaarlijke stoffen Conferentie Milieu & Veiligheid 2016 Risico inschatting voor de blootstelling aan gevaarlijke stoffen C.E. (Charlie) Morales Adviseur gevaarlijke stoffen Vz werkgroep NFU databank GS UMC Vz werkgroep Arbocatalogus

Nadere informatie

REACH sessies E & L. Sessie E REACH Praktijkcheck REACH blootstellingsscenario s

REACH sessies E & L. Sessie E REACH Praktijkcheck REACH blootstellingsscenario s REACH sessies E & L Sessie E REACH Praktijkcheck REACH blootstellingsscenario s NVvA symposium 2019 10 april 2019 Koen Verbist (register arbeidshygiënist) Koen.verbist@cosanta.nl slide 1 Tweeluik Sessie

Nadere informatie

Introductie tot de Arbeidshygiëne

Introductie tot de Arbeidshygiëne Introductie tot de Arbeidshygiëne Dr. Maurits De Ridder Afdeling arbeidsgezondheidskunde Vakgroep volksgezondheid en eerstelijnszorg, UGent Secretaris van Belgian Society for Occupational Hygiene Met bijdragen

Nadere informatie

2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma

2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma 2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma NVVK Congres, Papendal, 13-03-19 Even voorstellen: 4 kantelaars Werk veilig Houd plezier Kijk vooruit

Nadere informatie

Beknopte gebruikershandleiding voor het werken met de. Chemical Risk Assessment Database. Versie: 2.3 (september 2016)

Beknopte gebruikershandleiding voor het werken met de. Chemical Risk Assessment Database. Versie: 2.3 (september 2016) Beknopte gebruikershandleiding voor het werken met de Chemical Risk Assessment Database Versie: 2.3 (september 2016) Deze handleiding heeft betrekking op ChemRADE, de Chemical Risk Assessment Database.

Nadere informatie

Hoe goed is de ECETOC Targeted Risk Assessment (TRA) tool voor werknemers?

Hoe goed is de ECETOC Targeted Risk Assessment (TRA) tool voor werknemers? Hoe goed is de ECETOC Targeted Risk Assessment (TRA) tool voor werknemers? Dook Noij Dow Industrial Hygiene Expertise Centre NVvA symposium, april 2018 Dow.com De geintegreerde ECETOC TRA tool (werknemer,

Nadere informatie

& modelleren blootstelling. Leo van der Biessen

& modelleren blootstelling. Leo van der Biessen Afleiden bedrijfsgrenswaarden d & modelleren blootstelling Leo van der Biessen Afleiden bedrijfsgrenswaarden en beoordelen blootstelling Aanleiding voor het onderzoek Afleiden bedrijfsgrenswaarden met

Nadere informatie

Branchespecifieke Stoffenmanager verf- en drukinktindustrie als onderdeel van de Arbocatalogus

Branchespecifieke Stoffenmanager verf- en drukinktindustrie als onderdeel van de Arbocatalogus Branchespecifieke Stoffenmanager verf- en drukinktindustrie als onderdeel van de Arbocatalogus Koen Verbist - arbeidshygiënist Expertise Centrum Toxische Stoffen Arbo Unie 25 maart 2010 www.stoffenmanagerverfendrukinktindustrie.nl

Nadere informatie

World of Lab 2 oktober 2018

World of Lab 2 oktober 2018 World of Lab 2 oktober 2018 Road to Zero Inspectie SZW 2 Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Diana Martens Projectleider Inspectie SZW Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Algemeen: Werknemers

Nadere informatie

2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma

2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma 2025: Toen de bouw ging kantelen bleken er oplossingen onder te liggen naar Loesje Tjeerd Willem Hobma NVVK Congres, Papendal, 13-03-19 Even voorstellen: 4 kantelaars Werk veilig. Houd plezier. Kijk vooruit.

Nadere informatie

Veilig werken met gevaarlijke stoffen in de industrie - praktijk, uitdagingen en dilemma s. Dirk van Well Stoffenbeleid en Arbeidshygiene

Veilig werken met gevaarlijke stoffen in de industrie - praktijk, uitdagingen en dilemma s. Dirk van Well Stoffenbeleid en Arbeidshygiene Veilig werken met gevaarlijke stoffen in de industrie - praktijk, uitdagingen en dilemma s Dirk van Well Stoffenbeleid en Arbeidshygiene Wettelijk kader CMD en CAD (EU) Arbeidsomstandighedenbesluit Werkgever

Nadere informatie

Aan de slag met Stoffenmanager

Aan de slag met Stoffenmanager Aan de slag met Stoffenmanager Landelijke Stoffendag 02 oktober 2012 Mart Bosch Artex B.V. Koen Verbist Arbo Unie Koen.verbist@arbounie.nl Inhoud Workshop 1. Historie & Visie 2. Praktische uitleg Stoffenmanager

Nadere informatie

Zelfinspectie Gevaarlijke Stoffen Veelgestelde vragen

Zelfinspectie Gevaarlijke Stoffen Veelgestelde vragen Zelfinspectie Gevaarlijke Stoffen Veelgestelde vragen Gezond en veilig werken met gevaarlijke stoffen In Nederland werkt één op de drie bedrijven met gevaarlijke stoffen. Daarbij worden werknemers voor

Nadere informatie

Claim! Amerikaanse toestanden

Claim! Amerikaanse toestanden Claim! Amerikaanse toestanden Perspectief van de arbeidshygiënist Deventer, 25 april 2012 Rob Snippe, gecertificeerd arbeidshygiënist Arbeidshygiëne Arbeidshygiëne is de toegepaste wetenschap, welke zich

Nadere informatie

Meten, modelleren, fantaseren, de creatie van praktische exposure scenario's onder REACH

Meten, modelleren, fantaseren, de creatie van praktische exposure scenario's onder REACH Meten, modelleren, fantaseren, de creatie van praktische exposure scenario's onder REACH Leo van der Biessen NVVA 2011 Inleiding Wie ben ik Blootstellingsscenarios binnen REACH Modellen en meetgegeven

Nadere informatie

Een gezonde werkplek!

Een gezonde werkplek! We werken er samen aan. 2 Effectiviteit van beheersmaatregelen Fransman et al. 2008 Annals of Occupational Hygiene 3 Wat gebeurt op gebied van interventiesstudies In 2011 bijna 20.000 wetenschappelijke

Nadere informatie

Grenswaarden hiërarchie. Een NVvA project? Symposium 2018 sessie S 12 april 14:30 zaal BaSyst

Grenswaarden hiërarchie. Een NVvA project? Symposium 2018 sessie S 12 april 14:30 zaal BaSyst Grenswaarden hiërarchie Een NVvA project? Symposium 2018 sessie S 12 april 14:30 zaal BaSyst Programma Joost van Rooij : kans/noodzaak NVvA Theo Scheffers : Historie en internationaal Koen Verbist: Casuïstiek

Nadere informatie

Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW

Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW Gevaarlijke Stoffen en Inspectie SZW Diana Martens Projectleider Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Deze presentatie Arbowetgeving, REACH en gevaarlijke stoffen Wat doet Inspectie SZW op dit gebied?

Nadere informatie

Wat als safe use instructions niet safe zijn?

Wat als safe use instructions niet safe zijn? Wat als safe use instructions niet safe zijn? NVvA Symposium, april 2014 Daan Huizer Caesar Consult Nijmegen @ Caesar_Consult Over ons Caesar Consult is een gespecialiseerd adviesbureau op het gebied van

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen?

Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen? Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen? Landelijke Stoffendag 2016 Ede, 13 december 2016 dr. Joost van Rooij arbeidshygiënist/toxicoloog drs. Stan de Poot arbeidshygiënist

Nadere informatie

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie. 4 stappen model (van Inspectie SZW) René Bekman (RAH / RHVK) april 2014

Blootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie. 4 stappen model (van Inspectie SZW) René Bekman (RAH / RHVK) april 2014 Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie 4 stappen model (van Inspectie SZW) René Bekman (RAH / RHVK) april 2014 copyright, FUJIFILM Manufacturing Europe B.V. 2013 4 Stappen toezicht stoffen

Nadere informatie

Blootstelling aan CMR stoffen, een half jaar later

Blootstelling aan CMR stoffen, een half jaar later Blootstelling aan gevaarlijke (CMR) stoffen Diana Martens, Projectleider gevaarlijke stoffen, Inspectie SZW Blootstelling aan CMR stoffen, een half jaar later April 2018, dag van ondernemer Visie: blootstelling

Nadere informatie

WIK 2.0. Hoe maak je een werkplekinstructiekaart die wél goed is afgestemd op de risico s in uw bedrijf? Stoffendag Ede, 13 december 2016

WIK 2.0. Hoe maak je een werkplekinstructiekaart die wél goed is afgestemd op de risico s in uw bedrijf? Stoffendag Ede, 13 december 2016 WIK 2.0 Hoe maak je een werkplekinstructiekaart die wél goed is afgestemd op de risico s in uw bedrijf? Stoffendag 2016 Ede, 13 december 2016 Daan Huizer WIK 2.0 Werkplekinstructies op maat Ons team Joost

Nadere informatie

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Sadhana Ganeshie Stephan Segboer Inspectie SZW Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Algemeen: Werknemers moeten gezond en veilig met gevaarlijke stoffen

Nadere informatie

Bedrijfsinterne richtlijn. Fenneke Linker. Arbeidshygiëne & Toxicologie

Bedrijfsinterne richtlijn. Fenneke Linker. Arbeidshygiëne & Toxicologie 0 Bedrijfsinterne richtlijn Risk Assessment Working with Nanomaterials Fenneke Linker Arbeidshygiëne & Toxicologie ARBOdienst DSM Kennis mbt veilig werken met nanomaterialen 1 Gezondheidsraad rapport (2006)

Nadere informatie

REACH. Meetgegevens zijn nuttig onder REACH

REACH. Meetgegevens zijn nuttig onder REACH Meetgegevens zijn nuttig onder REACH Maar... Blootstellingschatting g onder REACH Schatten of meten? Voorkeur kwaliteit Efficientie/gemaki Goede Betrouwbaar Hoog Metingen Representatief Stof zelf Voldoende

Nadere informatie

GP 8. Beslisschema veilige werkwijze

GP 8. Beslisschema veilige werkwijze GP 8 Beslisschema Veilige werkwijzen met gevaarlijke stoffenvoor universitaire organisaties Als geen wettelijke grenswaarden van stoffen zijn vastgesteld kan met behulp van het beslisschema grenswaarden

Nadere informatie

Beroepsziekten en [CMR]-stoffen van reageren naar ageren (?) Jeroen Terwoert, Elvera Breedland, Erik Stigter, Marcel Philipse; Inspectie SZW

Beroepsziekten en [CMR]-stoffen van reageren naar ageren (?) Jeroen Terwoert, Elvera Breedland, Erik Stigter, Marcel Philipse; Inspectie SZW Beroepsziekten en [CMR]-stoffen van reageren naar ageren (?) Jeroen Terwoert, Elvera Breedland, Erik Stigter, Marcel Philipse; Inspectie SZW NVvA; 13 april 2017 Kick-off (n.a.v. SER, 2012) Maar dan nog.

Nadere informatie

Zwangeren en CMR stoffen

Zwangeren en CMR stoffen Zwangeren en CMR stoffen Gevaar versus risico NVVA symposium april 2018 Ingrid Oirbons Expertisecentrum toxische stoffen Arbo Unie CMR stoffen Blootstelling aan stoffen dient beheerst te zijn voor alle

Nadere informatie

Orde in de chaos van genotificeerde classificaties

Orde in de chaos van genotificeerde classificaties Orde in de chaos van genotificeerde classificaties Zelf-classificatie door DOHSBase o.a. t.b.v. vaststellen kick-off waarde Geert Wieling DOHSBase Presentatie NVvA Symposium 12 april 2017 1 Waarom zelf-classificatie

Nadere informatie

Hoe krijg je grip op gezondheidsrisico s van gevaarlijke stoffen?

Hoe krijg je grip op gezondheidsrisico s van gevaarlijke stoffen? Hoe krijg je grip op gezondheidsrisico s van gevaarlijke stoffen? MijnLab conferentie (Amersfoort, 29-5-2018) dr ir Daan Huizer arbeidshygiënist Grip op gezondheidsrisico van gevaarlijke stoffen Onderwerpen

Nadere informatie

Chemiebeurs 26 september 2018

Chemiebeurs 26 september 2018 Chemiebeurs 26 september 2018 Road to Zero Inspectie SZW Warehouse... Brand Lekkage Ongeval Andere insteek... Blootstelling en effecten die na lange tijd optreden 2 Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR)

Nadere informatie

Beoordeling van beroepsgebonden blootstelling binnen REACH

Beoordeling van beroepsgebonden blootstelling binnen REACH Beoordeling van beroepsgebonden blootstelling binnen REACH Ervaringen uit voorbereidende projecten Hans Marquart, Senior onderzoeker Registratie, Evaluatie, Autorisatie (en restrictie) van Chemische Stoffen

Nadere informatie

Hoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma?

Hoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma? Hoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma? Jan Twisk, Industrial Hygiene Technology Leader Dow Chemical Namens Werkgroep Arbeidshygiene VNCI

Nadere informatie

Houtstof. een toetsing van de haalbaarheid van een nieuwe grenswaarde. Is 1 mg/m3/8 uur verantwoord gravimetrisch meetbaar?

Houtstof. een toetsing van de haalbaarheid van een nieuwe grenswaarde. Is 1 mg/m3/8 uur verantwoord gravimetrisch meetbaar? Houtstof een toetsing van de haalbaarheid van een nieuwe grenswaarde Is 1 mg/m3/8 uur verantwoord gravimetrisch meetbaar? NVvA Symposium: De maatschappelijke kant van de arbeidshygiëne Donderdag 22 maart

Nadere informatie

Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools. project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager

Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools. project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager Succes- en faalfactoren voor de implementatie van control banding tools project Implementatiewerkplaats Stoffenmanager Waarom? Ziektelast door stoffenblootstelling Waarom? Ziektelast door stoffenblootstelling

Nadere informatie

Stichting VIA en asbest-regelgeving

Stichting VIA en asbest-regelgeving Stichting VIA en asbest-regelgeving Toelichting bij KIVI, February 11 th, 2015 1, Vattenfall BU Heat, region Continental/UK; Nuon Produktie Inhoud Inhoud vd toelichting Samenwerking binnen de industrie

Nadere informatie

Exposure Control Efficacy Library (ECEL)

Exposure Control Efficacy Library (ECEL) ary (ECEL) Development and Evaluation 2 Wat is ECEL? MS Access database - brede scala van RMMs - kwantitatieve effectiviteitswaarden - inhalatoire blootstelling aan stoffen Oorspronkelijk ontwikkeld voor

Nadere informatie

Veiligheidsbeoordeling onder REACH

Veiligheidsbeoordeling onder REACH Veiligheidsbeoordeling onder REACH Informerende presentatie Maikel van Niftrik Aanleiding presentatie REACH is taaie wetgeving, en een gegeven REACH Guidance biedt inzichten, maar zeer uitbundig Arbeidshygiene

Nadere informatie

Ontwikkeling van een software instrument voor het opzetten van gevaarlijke stoffenbeleid door MKB bedrijven

Ontwikkeling van een software instrument voor het opzetten van gevaarlijke stoffenbeleid door MKB bedrijven Ontwikkeling van een software instrument voor het opzetten van gevaarlijke stoffenbeleid door MKB bedrijven Opleveringsrapportage Projectnummer: A&G-nr. 237020 Opgesteld door: Ir. T.A.J. Noy namens Arbo

Nadere informatie

Mengselblootstelling: Meer dan de som der delen?

Mengselblootstelling: Meer dan de som der delen? Een verkenning van methoden voor het beoordelen van de blootstelling aan mengsels Jean-Marc Abbing 12 april 2018 NVvA symposium sparen voor je toekomst Het dilemma en de onderzoeksvraag REACH ARBO wet

Nadere informatie

Wat ligt er achter de horizon voor de Arbeidshygiëne? Theo Scheffers

Wat ligt er achter de horizon voor de Arbeidshygiëne? Theo Scheffers Wat ligt er achter de horizon voor de Arbeidshygiëne? Theo Scheffers www.tsac.nl agenda Historie Toekomst Harmonisering & wetenschappelijke onderbouwing van AH tools retrospectief: Chroom VI prospectief:

Nadere informatie

onderzoeksopzet handhaving

onderzoeksopzet handhaving onderzoeksopzet handhaving Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Handhaving rekenkamercommissie Oss 29 april 2009 1 Inhoudsopgave 1. AANLEIDING EN ACHTERGROND... 3 2. AFBAKENING... 4 3. DOELSTELLING EN ONDERZOEKSVRAGEN...

Nadere informatie

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen

Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Blootstelling aan Gevaarlijke (CMR) stoffen Diana Martens Projectleiding Inspectie SZW Programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen Algemeen: Werknemers moeten gezond en veilig met gevaarlijke stoffen kunnen

Nadere informatie

Harmonisering van het AH instrumentarium. Theo Scheffers

Harmonisering van het AH instrumentarium. Theo Scheffers Harmonisering van het AH instrumentarium Theo Scheffers www.tsac.nl Grenswaarden Control Banding Statistiek Modellen De arbeidshygienische speeltuin http://www.tsac.nl/websites.html Gevaars classificaties

Nadere informatie

Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS)

Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS) Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS) 18 oktober 2017 Algemeen: Werknemers moeten gezond en veilig met gevaarlijke

Nadere informatie

Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk

Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk Veiligheidsinformatiebladen Van hazard naar risk Dr. Ir. Evelyn Tjoe Nij, RAH Beleidsadviseur arbeidshygiëne en toxicologie Arbouw, Harderwijk Inhoud 1. REACH, Arbo en CLP 2. Veiligheidsinformatiebladen

Nadere informatie

Streekziekenhuis Mook. Henk Thuis Per Domum Arbeidshygiëne Symposium NVvA 2015

Streekziekenhuis Mook. Henk Thuis Per Domum Arbeidshygiëne Symposium NVvA 2015 Streekziekenhuis Mook Henk Thuis Per Domum Arbeidshygiëne Symposium NVvA 2015 Aanleiding Kleine behandelkamer tbv reposities bij kinderen. Inzet van lachgas tbv roesje. Inspectie: risico s onvoldoende

Nadere informatie

Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek

Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek Uncertainty and variability in chemical exposure assessment for the workplace 25e NVvA Symposium, april 2016 Daan

Nadere informatie

Randvoorwaarden en doelvoorschriften bij alternatieve verwijderingsmethoden

Randvoorwaarden en doelvoorschriften bij alternatieve verwijderingsmethoden Reliable Independent Reviews Betrouwbare Onafhankelijke Beoordelingen www.rirnl.eu Randvoorwaarden en doelvoorschriften bij alternatieve verwijderingsmethoden Auteur: ing. Gerwin Lensink B.Sc. RVK Inhoud

Nadere informatie

Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen

Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen Arbo-event 14 februari 2019 Henri Géron Programmamanager, SZW 2 Filmpje Kick Off Aanleiding programma 2018-2021 Urgentie Veel mensen worden nog ziek door

Nadere informatie

https://youtu.be/h_nn_9irvf8 Take home Stoffen op het werk zorgen voor veel leed Het stelsel functioneert gebrekkig Gelukkig komende jaren veel aandacht voor beroepslongziekten/stoffen: SZW, Inspectie,

Nadere informatie

Portfolio AH (anoniem)

Portfolio AH (anoniem) Portfolio AH (anoniem) Naam : Wim van Alphen Registratienummer : 12768 Telefoon : 06-51509560 Mobiel : 06-51509560 E mail : wvanalphen@gmail.com Vooropleiding : HBS-b Datum diploma : 25 juni 1969 Kopopleiding

Nadere informatie

Hoe kunnen REACH & ARBO beter samenwerken tot praktische werkplekinstructies die aansluiten bij de behoeften op de werkplek? Bijdrage NVvA Symposium 14-4-2016 www.jongeriusconsult.com AGENDA Introductie

Nadere informatie

Ontwikkeling van de nieuwe Stoffenmanager versie 4.5: Nano, REACH, GHS en...

Ontwikkeling van de nieuwe Stoffenmanager versie 4.5: Nano, REACH, GHS en... initiatief van: Ontwikkeling van de nieuwe Stoffenmanager versie 4.5: Nano, REACH, GHS en... in opdracht van: NVvA symposium 25 maart 2010 Henri Heussen henri.heussen@arbounie.nl Wat is het ook alweer?

Nadere informatie

Beheersing van de blootstelling aan styreen advisering in de nieuwbouwfase

Beheersing van de blootstelling aan styreen advisering in de nieuwbouwfase Beheersing van de blootstelling aan styreen advisering in de nieuwbouwfase NVvA symposium, 10 april 2019 Koen Verbist Senior Consultant slide date Aanleiding Mail van bedrijf dat glasvezel versterkt polyester

Nadere informatie

Beslisschema Keuze private grenswaarden

Beslisschema Keuze private grenswaarden Beslisschema Keuze private grenswaarden tbv Leidraad www.veiligwerkenmetchemischestoffen.nl t.scheffers@royalhaskoning.com NVvA symp, 22 maart 2007 Situatie 2007 : Nieuw grenswaarden stelsel 250 MACs ->

Nadere informatie

PGS 15: 2011 Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen

PGS 15: 2011 Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen PGS 15: 2011 Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen Paula Bohlander Programmamanager PGS beheerorganisatie 29 november 2011 Jaarcongres Relevant 1 Wms ADR GHS 2 Wat ga ik vertellen? Wat is een PGS? Status

Nadere informatie

Universitair Medische Centra

Universitair Medische Centra Blootstelling aan inhalatie-anesthetica in Universitair Medische Centra Zita Kolder, arbeidshygiënist, Erasmus MC NVvA-congres: 22 april 2009 Opbouw 1. Inleiding 2. Resultaten bij patiënten 3. Resultaten

Nadere informatie

het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen

het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen het Addendum Leidraad Preventief Medisch Onderzoek (PMO) van werkenden bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen auteurs Rik Menting, Frank Brekelmans, Carel Hulshof https:// Programma Preventie Beroepsziekten

Nadere informatie

PRESENTATIE NVVA-SYMPOSIUM Asbest doorgeslagen?

PRESENTATIE NVVA-SYMPOSIUM Asbest doorgeslagen? PRESENTATIE NVVA-SYMPOSIUM 2017 Asbest doorgeslagen? Wordt het gedachtegoed van de arbeidshygiënische strategie gevolgd? Geke van Meer April 2017 Wie ben ik? Geke van Meer, RAH Programma Introductie; Wet-

Nadere informatie

Deelname is gratis en vooraf aanmelden is NIET nodig. Een bewijs van deelname kan alleen verstrekt worden aan leden van de CGC en NVT.

Deelname is gratis en vooraf aanmelden is NIET nodig. Een bewijs van deelname kan alleen verstrekt worden aan leden van de CGC en NVT. Aankondiging bijeenkomst Quick & Dirty: Hoe sneller en meer gegevens over toxiciteit van stoffen genereren? Hierbij nodigen wij u uit voor een middagbijeenkomst van de sectie Arbeidstoxicologie van de

Nadere informatie

Risicoanalyse chemische agentia. Vergelijking van de risicoanalysetools voor chemische agentia

Risicoanalyse chemische agentia. Vergelijking van de risicoanalysetools voor chemische agentia Risicoanalyse chemische agentia Vergelijking van de risicoanalysetools voor chemische agentia Lucie Huyghebaert lucie.huyghebaert@provikmo.com 0472 22 12 43 057 47 47 52 Inhoud Hoe ga je van start? Simulatie

Nadere informatie

5xbeter arbocatalogus voor de metaal

5xbeter arbocatalogus voor de metaal 5xbeter arbocatalogus voor de metaal 2 5xbeter arbocatalogus voor de metaal 5xbeter, ijzersterk voor veilig werk 5xbeter 3 Koninklijke Metaalunie, FME, FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie maken zich ijzersterk

Nadere informatie

Inspectiemodule project Tankopslagbedrijven Onderdeel 4: Blootstellingsrisico s aan gevaarlijke stoffen

Inspectiemodule project Tankopslagbedrijven Onderdeel 4: Blootstellingsrisico s aan gevaarlijke stoffen Bijlage 4.4 Inspectiemodule project Tankopslagbedrijven Onderdeel 4: Blootstellingsrisico s aan gevaarlijke stoffen Inspectie SZW, directie MHC Datum: 7 november 2012 Inleiding blootstelling Gevaarlijke

Nadere informatie

DE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN GEVAARLIJKE STOFFEN: EEN PRAGMATISCHE AANPAK

DE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN GEVAARLIJKE STOFFEN: EEN PRAGMATISCHE AANPAK DE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN GEVAARLIJKE STOFFEN: EEN PRAGMATISCHE AANPAK Ludo Colaers Preventiedeskundige IDEWE Europese week colloquium oktober 08 VOORSTELLING Ludo Colaers, Preventiedeskundige

Nadere informatie

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1 Inhoudsopgave Voorwoord Over de auteurs V IX A CHEMISCHE FACTOREN 1 1 Effecten van gevaarlijke stoffen op de mens 1 1.1 Giftigheid van stoffen 1 1.2 Toxicologische beoordeling van een stof 5 1.3 Herkennen

Nadere informatie

Wat is de gewenste situatie? Werken met pilleermaterialen levert geen gezondheidsklachten op.

Wat is de gewenste situatie? Werken met pilleermaterialen levert geen gezondheidsklachten op. PILLEREN Gezondheidsrisico s kunnen ontstaan door blootstelling aan stoffen die gebruikt worden bij het pilleren van zaden. Het coaten van zaden is beschreven onder Gewasbeschermingsmiddelen coaten. Wat

Nadere informatie

Valideren van RIE-instrumenten

Valideren van RIE-instrumenten Valideren van RIE-instrumenten Een nieuwe kijk op RIE-instrumenten: HOE Door: Huib Arts Leidraad validering RIE-instrumenten Opgesteld door: BA&O: Guus Hoorenman en Peter Scheers NVAB: Leo Elders en Ron

Nadere informatie

De arbocatalogus. de inhoud van informatie over voorbeeld van arbocatalogi UMC arbocatalogus gev. stoffen voorbeelden uit beschikbaarheid catalogi UMC

De arbocatalogus. de inhoud van informatie over voorbeeld van arbocatalogi UMC arbocatalogus gev. stoffen voorbeelden uit beschikbaarheid catalogi UMC De arbocatalogus De arbocatalogus wat is een arbocatalogus waarom een de historie van wat is de status van de toetsing van het resultaat van toetsing de vorming van de inhoud van informatie over voorbeeld

Nadere informatie

Inventarisatie. Resultaat

Inventarisatie. Resultaat Inventarisatie Als uitgangpunt voor de inventarisatie heeft een groslijst van instrumenten gediend, die in het kader van VASt is opgesteld en instrumenten bevat die een bijdrage kunnen leveren aan het

Nadere informatie

Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer

Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april 2018 Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer 1 Miljoenen verspild bij opruimen asbest door te strenge regels Huizenbezitters

Nadere informatie

Hoe ziet een CMR stof eruit en wat doe ik ermee? Edwin Ferdinandus en Marjan Demmer

Hoe ziet een CMR stof eruit en wat doe ik ermee? Edwin Ferdinandus en Marjan Demmer Hoe ziet een CMR stof eruit en wat doe ik ermee? Edwin Ferdinandus en Marjan Demmer Toxic Toxic: webbased dienst die zorgt voor borging en compliance. Consultancy: Pas metingen, Dusttrack, Legionella Planning,

Nadere informatie

Passie voor arbeidshygiene

Passie voor arbeidshygiene Passie voor arbeidshygiene Oh wat is het toch fijn nú een AH te zijn Leo van der biessen 13 april 2016 Wat ga ik vertellen Waarom ben ik arbeidshygiënist doet arbeidshygiëne ertoe is het nu een mooie tijd

Nadere informatie

3 Vragen van de adviesaanvraag

3 Vragen van de adviesaanvraag 3 Vragen van de adviesaanvraag De adviesaanvraag bevat over ILO-verdrag 170 drie concrete vragen. De eerste vraag betreft artikel 12 van het verdrag, de tweede vraag gaat over artikel 19 en de derde vraag

Nadere informatie

Het nieuwe grenswaardenstelsel

Het nieuwe grenswaardenstelsel Het nieuwe grenswaardenstelsel hebben we het kind met het badwater weggegooid? Linda Schenk en Nicole Palmen Publicatie: Throwing the Baby Out with the Bath Water? Occupational Hygienists Views on the

Nadere informatie

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Actieplan Nederlandse Vereniging van Arbeidshygiëne. Een uitnodiging tot samenwerking. Kennis Meten Maatregelen Het aantal

Nadere informatie

Promoten van chemie? Doe mee met C3!

Promoten van chemie? Doe mee met C3! Promoten van chemie? Doe mee met C3! Arne Mast Eurachem Symposium 2006 Bilthoven, 9 november 1 Wie is Stichting C3? Communicatie Centrum Chemie Stichting, sinds 1993 Opgericht door VNCI, KNCV, NVON Leidschendam

Nadere informatie

SCIOS certificatieregeling

SCIOS certificatieregeling SCIOS certificatieregeling SCIOS certificatieregeling SCIOS certificatieregeling is een kwaliteitsmanagementsysteem voor het uitvoeren voor inspectie- en onderhoudswerkzaamheden aan technische installaties.

Nadere informatie

NRK Werkgroep TD stoffen

NRK Werkgroep TD stoffen NRK Werkgroep TD stoffen Veilig werken met stoffen tijdens onderhoud reinigen, (de)montage Anne Berger HVK Dunlop Arjen Wiegmans Inspectie SZW Agenda NRK werkgroep Aanleiding start NRK TD stoffen Doel

Nadere informatie