DEONTOLOGISCHE CODE VOOR DE PERSONEELSLEDEN VAN HET OCMW KOKSIJDE

Transcriptie

1 DEONTOLOGISCHE CODE VOOR DE PERSONEELSLEDEN VAN HET OCMW KOKSIJDE INHOUD 1. Inleiding 2. Loyauteit 3. Correctheid 4. Klantgerichtheid 5. Objectiviteit 6. Spreekrecht en spreekplicht 7. Zuinig beheer van middelen DEONTOLOGISCHE CODE 1. INLEIDING Het OCMW-decreet artikel 111 bepaalt dat de raad voor maatschappelijk welzijn een deontologische code vaststelt voor het personeel van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn. De deontologische code omvat het geheel van beginselen, gedragsregels, richtlijnen en principes dat het personeelslid van het OCMW tot leidraad dient bij de uitoefening van hun ambt. Deze deontologische code is gebaseerd op de waarden en normen van het OCMW van Koksijde. Ze geeft aan wat gewenst en wat niet-gewenst gedrag is binnen onze organisatie. Bij indiensttreding wordt deze deontologische code overhandigd aan elk personeelslid dat voor ontvangst tekent. Soms komen we tijdens ons werk in situaties terecht waarin we ons afvragen af het wel kan, of we wel goed bezig zijn, of het wel correct is wat we doen. Deze deontologische code is een hulpmiddel om te proberen juist te handelen in zulke situaties. In deze code staan vaste voorschriften die heel duidelijk zeggen wat kan of niet kan, maar ook algemene beschouwingen over waarden die belangrijk zijn voor het OCMW. Ieder personeelslid moet zijn/haar verantwoordelijkheid nemen om die waarden te hanteren. De bedoeling van de code is om af en toe na te denken over wat kan of niet kan als werknemer van het OCMW, om na te gaan of we bepaalde handelingen wel mogen doen als vertegenwoordiger van het OCMW. Deze deontologische code is gestoeld op 6 gemeenschappelijke waarden: - Loyauteit - Correctheid - Klantgerichtheid - Objectiviteit - Spreekrecht en spreekplicht - Zuinig beheer van middelen Is er een situatie waarover je twijfelt of heb je vragen, je kan altijd terecht bij een collega, je diensthoofd, de personeelsdienst of een vertrouwenspersoon.

2 2. LOYAUTEIT ART.1.De personeelsleden zetten zich op een actieve en constructieve wijze in voor de realisatie van de opdracht en de doelstellingen van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van Koksijde. 1. Doelstellingen realiseren We verwachten dat alle medewerkers zich scharen achter de missie en doelstellingen van het OCMW Koksijde. Al onze handelingen en activiteiten zijn erop gericht om deze mee waar te maken. Missie OCMW Koksijde: Het OCMW van Koksijde wil binnen haar wettelijke en budgettaire mogelijkheden voor iedereen, zonder enig onderscheid, een open en laagdrempelig Sociaal Huis zijn, waarin de cliënt centraal staat (Meerjarenplan ). 2. Samenwerking Om onze doelstellingen waar te maken dient iedereen te streven naar een vlotte samenwerking, waarbij het belang van de organisatie centraal staat. Samenwerken wil zeggen afspraken nakomen, op een open manier omgaan met elkaar, elkaar steunen en goede raad geven. Kortom in een goede en opbouwende werksfeer en in een open dialoog naar resultaten toe werken ook met je leidinggevende. Een leidinggevende is eerlijk en respectvol naar zijn medewerkers. Hij/zij schakelt de juiste persoon in op de juiste plaats zodat de capaciteiten van iedereen optimaal benut worden. Als personeelslid ga je eerlijk, respectvol, open en vriendelijk om met je leidinggevenden en collega s. Het creëren en/of handhaven van een positieve werksfeer is een permanente bezorgdheid van iedereen. Door elkaar te respecteren in de dagdagelijkse omgang en ongewenst gedrag achterwege te laten, kan eenieder bijdragen tot deze positieve sfeer op de werkvloer. 3. Respect voor het beleid Het beleid neemt beslissingen. Het kan echter best zijn dat je het daar niet mee eens bent. Toch werk je constructief en met kennis van zaken mee aan de voorbereiding, de uitvoering, de evaluatie en de bijsturing van dat beleid. Van zodra een beslissing genomen is, schaart men zich erachter en wordt die snel en efficiënt uitgevoerd. Een standpunt of beslissing dat als team of als dienst werd genomen, wordt naar buiten uit eensgezind gebracht. 4. Loyaliteit Als medewerker voel je je verbonden met de belangen/problematiek van de organisatie en de eigen rol of opdracht hierin. Je vertegenwoordigt de organisatie op een passende wijze bij anderen en externe contacten, waarbij je meebouwt aan een positief imago van de organisatie. Je toont maatschappelijke dienstbaarheid of public service gezindheid. 3. CORRECTHEID ART.2. Een soepele maar efficiënte werking en een professionele uitstraling zijn alleen maar mogelijk als iedere medewerker correctheid als richtsnoer neemt bij zijn of haar taakuitvoering. Dat houdt eerlijkheid maar ook respect in. 1. efficiëntie en professionaliteit Het OCMW streeft naar een efficiënte werking en een professionele organisatie. Ieder personeelslid draagt hiertoe bij door zijn opdrachten correct en professioneel uit te voeren. Iedereen kan fouten maken. Fouten zijn leermomenten en kansen om het eigen functioneren en de dienstverlening te verbeteren. Daarom mogen fouten niet toegedekt worden, maar moeten ze besproken worden. De kwaliteit van het werk wordt in hoge mate bepaald door het professioneel gedrag van de mensen. Dit veronderstelt dat zij beschikken over een voldoende theoretische kennis, een aangepaste praktische vaardigheid en de fysische en psychische paraatheid om het werk op een professionele wijze uit te voeren.

3 Alle medewerkers hebben het recht en de plicht om hun vaardigheden en kennis verder te ontwikkelen door opleiding en bijscholing, maar ook door te leren uit eigen ervaringen en die van anderen. Kennis en vaardigheden moeten voortdurend worden uitgewisseld en bijgehouden. 2. eerlijkheid, respect en beschikbaarheid Beschikbaar zijn betekent in de eerste plaats het fysiek aanwezig zijn daar waar de dienst moet uitgevoerd worden en het besteden van diensttijd aan dienstzaken. Verder betekent het ook dat men aanspreekbaar en beschikbaar dient te zijn voor diegene die op de dienst beroep doet intern en extern. Tijdens de diensturen wijd je je volledig aan jouw job. Je maakt geen gebruik van uitrusting of materiaal van het OCMW voor privédoeleinden. Als een collega informatie nodig heeft over je dienst, dan bezorg je zo snel mogelijk alle relevante informatie. In alle omstandigheden toon je respect in contact met andere personeelsleden, burgers/gebruikers en derden en hou je rekening met de waardigheid van andere personen. Grensoverschrijdend gedrag t.a.v. cliënten, medewerkers, leidinggevenden, mandatarissen en externen, zowel door middel van woorden als door feitelijke handelingen of gedragingen, is verboden. We behandelen elke gebruiker/zorgvrager met respect en onthouden ons van handelingen die misbruik maken van de kwetsbaarheid van de gebruiker/zorgvrager. Intieme en seksuele contacten met een gebruiker/zorgvrager zijn niet toegelaten. Nevenactiviteiten met gebruikers/zorgvragers die zich situeren in de persoonlijke sfeer zijn niet toegelaten, tenzij met uitdrukkelijke toestemming van de leidinggevende/secretaris. Je mag nooit misbruik maken van voorkennis. Zolang beslissingen niet bekend gemaakt zijn, moet je erover zwijgen. Als personeelslid kan je weet hebben van mogelijke toekomstige overheidsbeslissingen. Zolang die beslissingen niet zijn bekend gemaakt, mag je hierover geen informatie meedelen aan derden. Je mag die voorkennis ook niet gebruiken om je te verrijken. 3. de professionele relatie tussen hulpvrager en hulpverlener 1 de hulpverlening start vanuit een professionele relatie tussen de hulpvrager en de hulpverlener, op basis van overeenstemming met en instemming van de hulpvrager over de doelstellingen en aard van de hulpverlening. De hulpverlener heeft de plicht de hulpvrager alle relevante informatie te geven opdat deze zijn rechten maximaal kan uitputten of behouden. Daarnaast vraagt de hulpverlener enkel die gegevens op die noodzakelijk zijn voor de afhandeling van het dossier. 2 de hulpverlener vraagt altijd de toestemming aan de hulpvrager voor: - het opvragen van gegevens over de hulpvrager bij derden - het doorgeven van informatie over de hulpvrager aan derden Handelen buiten medeweten en toestemming van de hulpvrager is slechts gerechtvaardigd voor zover deze niet in staat is zijn wil te bepalen of indien zijn eigen levensbelang of dat van anderen ernstig wordt bedreigd. 3 de hulpverlener toont respect t.a.v. de hulpvrager, stelt zich aanvaardend op en erkent ook de verantwoordelijkheid van de hulpvrager die zijn eigen keuzes kan maken. De hulpverlener werkt vanuit een sterke betrokkenheid met de hulpvrager maar behoudt vanuit zijn deskundigheid ook de nodige afstand. De hulpverlener toont jegens iedere hulpvrager gelijke bereidheid tot helpen. Hij laat in zijn optreden geen persoonlijke voorkeuren gelden. De hulpverlener onthoudt zich ervan de hulpvrager onrechtmatig voordelen te bezorgen. Hij stelt geen daden die indruisen tegen het algemeen belang. 4 de hulpverlener moet elk dossier weigeren of doorgeven waarvoor hij zich onbekwaam voelt om objectief en sereen te handelen. Tijdens de uitoefening van zijn taak mogen immers de gevoelens, de waarden en het privéleven van de hulpverlener geen bepalende rol spelen t.a.v. de personen of groepen die beroep doen op zijn diensten. 5 enkel de voor de hulp en dienstverlening relevante gegevens worden op een systematische wijze verwerkt. De hulpvrager heeft het recht om te weten wat over hem genoteerd is. Er dient over gewaakt dat enkel bevoegde personen toegang hebben tot de dossiers.

4 6 de hulpverlener kan de raad voor maatschappelijk welzijn of het bijzonder comité adviseren de hulp te weigeren of stop te zetten, enkel na alle mogelijkheden te hebben overwogen. 7 de hulpverlener heeft een signaalfunctie. Hij laat zich hierbij leiden door art en 3 van het decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn van 19 december 2008: De verantwoordelijke van de sociale dienst licht de raad voor maatschappelijk welzijn, het vast bureau, het bijzonder comité voor de sociale dienst of de secretaris in over de algemene behoeften die hij bij de vervulling van zijn taak vaststelt en hij stelt de maatregelen voor om daaraan tegemoet te komen. Hij neemt deel aan de vergaderingen van het bijzonder comité voor de sociale dienst. Hij kan bovendien uitgenodigd worden deel te nemen aan de besprekingen van de raad of van het vast bureau telkens als de problemen behandeld worden die de sociale dienst aanbelangen. Als de met het dossier belaste maatschappelijk werker er wegens bijzondere en uitzonderlijke redenen van vertrouwelijke aard om heeft verzocht, neemt de raad, het vast bureau of het bijzonder comité voor de sociale dienst niet eerder een beslissing over een individueel geval van dienstverlening dan na de betrokken maatschappelijk werker gehoord te hebben. 4. Artikel 109 van het decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn van 19 december 2008 bepaalt dat de hoedanigheid van personeelslid onverenigbaar is met elke activiteit die het personeelslid zelf of via een tussenpersoon verricht en waardoor: - de ambtsplichten niet kunnen worden vervuld - de waardigheid van het ambt in het gedrang komt - de eigen onafhankelijkheid wordt aangetast - een belangenconflict ontstaat De personeelsleden mogen geen vergoedingen, wedden, toelagen, presentiegelden of andere tegenprestaties ontvangen van de rechtspersonen waarin zij het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn vertegenwoordigen. 4. KLANTGERICHTHEID ART.3. De burger/cliënt verwacht van het OCMW terecht een klantvriendelijke en professionele dienstverlening. Dat betekent dat je bij klantcontacten hoffelijk dient te zijn. 1. Klantgerichtheid is het vlot, efficiënt en op persoonlijke wijze inspelen op uitgesproken en niet uitgesproken behoeften van klanten/gebruikers/burgers/. 2. In elke correspondentie vermeld je je naam, functie en contactgegevens. Zo kan de gebruiker of cliënt je gemakkelijker bereiken. Zowel mondeling als schriftelijk gebruik je een duidelijke en correcte taal. In alle contacten met de burgers geef je heldere, correcte en volledige informatie. 3. Je handelt dossiers efficiënt en binnen de opgelegde of afgesproken termijn af. Ben je niet aan een termijn of datum gebonden, dan neem je een redelijke termijn in acht. 4. Efficiënt met cliënten omgaan kun je leren. Door bijvoorbeeld een goede organisatie van je werk, door systemen op de juiste manier te gebruiken en ook door het zicht houden op de kwaliteit van je werk. Je eigen werk zo nu en dan kritisch bekijken of zelfs letterlijk controleren is een goede zaak. Zijn je brieven opgesteld in foutloos Nederlands? Hou je je gesprekken met klanten kort, maar wel vriendelijk? Zijn de orders die je hebt doorgegeven, correct ingevuld en verwerkt? De kwaliteit van de dienstverlening hangt voor een groot deel af van de wijze waarop de dienst georganiseerd, geleid en beheerd wordt. Het andere deel wordt ingevuld door de medewerkers zelf. Kwaliteit is dus een zaak van iedereen, van de basis tot de top.

5 5. OBJECTIVITEIT ART.4. De personeelsleden behandelen de gebruikers van hun dienst welwillend en zonder enige discriminatie. (art. 108 OD) 1. Gelijkheidsbeginsel Het gelijkheidsbeginsel vormt een centraal element in de opdracht van het OCMW: gelijke gevallen moeten op een gelijke manier en onpartijdig worden behandeld. Daarom moeten we op ieder moment onze objectiviteit bewaren en onze functie op een onbevangen en neutrale wijze uitvoeren. 2. Gedragslijnen: Geen discriminatie: elke vorm van discriminatie is uit den boze. In ons werk mogen we ons niet laten beïnvloeden door politieke, filosofische of godsdienstige overtuigingen, door seksuele geaardheid, geslacht, ras of herkomst. Je brengt de nodige eerbied op voor de waardigheid, de gevoelens en overtuigingen van iedereen. Persoonlijke voorkeur of privébelangen: persoonlijke voorkeuren en overtuigingen of het engagement in een vereniging mogen geen invloed hebben op de objectiviteit waarmee we onze taken uitoefenen. We sluiten privébelangen uit. Doet zo n situatie zich toch voor, dan breng je je leidinggevende op de hoogte en kan het dossier worden doorgegeven aan een collega. Giften en geschenken: je mag van andere personeelsleden of van derden geen enkele gift of ander persoonlijk voordeel vragen of aanvaarden waarbij op zijn minst de hoop op enigerlei tegenprestatie vermoed kan worden. Zo komt je objectiviteit niet in het gedrang en kan je niet tot een wederdienst verplicht worden. Het is niet toegestaan om geschenken te ontvangen of deel te nemen aan activiteiten die door privépersonen worden betaald. Het aannemen van geschenken met louter een symboolfunctie is aanvaardbaar wanneer dit in een zuivere relatie staat tot het gepresteerde waarvoor het geschenk wordt aangeboden. In dit geval is de gouden regel dat je nooit alleen mag handelen, zonder medeweten van iemand anders. Breng je chef op de hoogte en zorg ervoor dat de organisatie er weet van heeft. Op systematische basis geschenken of giften ontvangen kan niet, sporadisch kan dit voorkomen, maar in geen geval geld. Tussenkomsten: Indien een mandataris wil tussenkomen in een dossier, zijn er 2 basisregels: je behoudt je objectiviteit en onbevangenheid en wijkt niet af van de normale administratieve procedures. Bovendien moet elke tussenkomst gemeld worden aan de secretaris. We verwijzen hiervoor naar het huishoudelijk reglement der beraadslagende organen. 6. SPREEKRECHT EN SPREEKPLICHT ART.5. Als personeelslid heb je principieel spreekrecht en in een aantal gevallen ook spreekplicht. Je geeft de feitelijke informatie op een correcte, volledige en objectieve manier. De personeelsleden hebben spreekrecht ten aanzien van derden met betrekking tot de feiten waarvan zij kennis hebben uit hoofde van hun ambt (art. 107 OD). 1. Geheimhoudingsplicht 1 Je kan niet om het even wat vertellen. Je moet altijd rekening houden met een geheimhoudingsplicht. Met behoud van de toepassing van de regelgeving inzake openbaarheid van bestuur is het voor de personeelsleden verboden feiten bekend te maken die betrekking hebben: - veiligheid van het land - bescherming van de openbare orde - financiële belangen van de overheid - het voorkomen en bestraffen van strafbare feiten - het medisch geheim - het vertrouwelijke karakter van commerciële, intellectuele en industriële gegevens - het vertrouwelijke karakter van de beraadslagingen

6 - gegevens over intern beraad zolang de eindbeslissing niet is genomen - medische, fiscale, sociale of andere gegevens uit de persoonlijke levenssfeer van collega s, cliënten of leidinggevenden De geheimhoudingsplicht blijft gelden na de uitdiensttreding. Deze geheimhoudingsplicht is ondergeschikt aan grondwettelijke, wettelijke of decretale bepalingen die je tot spreken verplichten, bijvoorbeeld als je voor de rechtbank moet getuigen. 2 Daarenboven is er artikel 458 van het Strafwetboek waardoor men gehouden is aan het beroepsgeheim voor alles wat men te weten komt in het kader van zijn werk: Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in recht of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van honderd euro tot vijfhonderd euro. De hulpverlener kan alleen afwijken van het beroepsgeheim als de belangen, de veiligheid of de integriteit van de hulpvrager of van een derde ernstig worden beschadigd. Enkel de geheimen waarvan de hulpverlener uit hoofde van zijn beroep kennis krijgt, vallen onder het beroepsgeheim. 3 naast het beroepsgeheim op zich bestaat ook het gedeeld beroepsgeheim. Dit wil zeggen dat relevante en noodzakelijke info, die de professionaliteit ten goede komt, kan besproken worden op werkvergaderingen, in team of met de dienstverantwoordelijke. De dienstverantwoordelijke is een vertrouwenspersoon bij wie je altijd terecht kan. 4 zorgverleners zijn gebonden door het beroepsgeheim, de ondersteunende diensten van het OCMW hebben een afgeleide geheimhoudingsplicht. Dit duidt op diegenen die de geheimplichtige ondersteunen in de uitoefening van zijn beroep, maar die zelf geen vertrouwensrelatie opbouwen met de cliënten van de geheimplichtige. 2. Bij een vermoeden van onregelmatigheden breng je je leidinggevende of de secretaris op de hoogte. Voor het uitoefenen van je spreekplicht kan je niet gesanctioneerd worden. 3. Pers Als iemand van de pers je contacteert over dienstaangelegenheden, dan verwijs je hem of haar door naar de secretaris. Dit neemt echter niet weg dat je wel een persoonlijk standpunt in de pers kunt vertolken. Dan moet je wel duidelijk vermelden dat je in eigen naam spreekt. Zorg dat je in eigen naam spreekt en niet namens het bestuur. 4. Privépersonen Je bent volledig vrij om te publiceren, voordrachten te houden of op een andere manier als privépersoon derden te informeren over de domeinen waarin je ervaring hebt opgebouwd. 7. ZUINIG BEHEER VAN MIDDELEN ART.6. Het is evident dat je als personeelslid van het OCMW ten allen tijde waakt over het goed en dus zuinig beheer van middelen die de overheid, o.m. via belastingsgeld, ter beschikking heeft voor de uitvoering van haar diensten. 1. Bij iedere beslissing, aankoop, opdracht wordt er van je verwacht het duurzaamheidprincipe toe te passen. Bij het doordacht aankopen en gebruiken van producten, zullen duurzame producten een langere levensduur hebben en zullen minder grondstoffen verloren gaan. De producten zullen op termijn kostenbesparend werken voor het OCMW en je zorgt ervoor dat de grondstoffen efficiënter worden gebruikt, zodat de komende generaties nog voldoende grondstoffen zullen hebben. 2. Het is niet de bedoeling dat toestellen, energie, water, producten, papier, verkwist worden. Integendeel, respect voor materiaal van de gemeenschap komt op de eerste plaats.

7 Minder milieuhinder (wateroverlast, lichthinder, uitlaatgassen, ) is de directe indicatie van een goed duurzaam beleid. 3. Indien je duurzaam werkt, geef je het goede voorbeeld aan je collega s maar ook aan de inwoners, bezoekers en cliënten van het OCMW.