Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties

Transcriptie

1 Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties Wat is een interne gedragscode? Een gedragscode beschrijft expliciet de gedragsnormen en regels voor medewerkers (inclusief vrijwilligers en bestuursleden) van een organisatie op het gebied van (seksuele) intimidatie, agressie en discriminatie. Met een interne gedragscode geeft een organisatie aan dat men belang hecht aan goede omgangsvormen binnen de organisatie. De gedragscode heeft de status van een beleidsdocument en dient zo veel mogelijk aan te sluiten bij andere beleidsdocumenten van een organisatie. Waarom? Het uitgangspunt bij het opstellen van een gedragscode is dat de situatie op de werkvloer verbetert als normen en regels duidelijk zijn en als iedereen deze consequent hanteert. Met een gedragscode: maak je medewerkers en derden duidelijk wat wel en niet mag binnen je organisatie; geef je een duidelijk signaal: je neemt de integriteit van je medewerkers serieus en werkt aan veiligheid en welzijn binnen de organisatie; kun je collega s aanspreken op ongewenst gedrag, en maak je duidelijk hoe preventief of interveniërend dient te worden gehandeld. Hoe? Een gedragscode bevat gedragsprincipes en basisregels. Werk de code daarom niet te zeer in detail uit: het risico bestaat dat deze daardoor aan kracht verliest. Zorg ervoor dat zo veel mogelijk mensen achter de code staan: dat verhoogt de kans dat deze ook daadwerkelijk wordt nageleefd. Betrek medewerkers uit verschillende lagen en onderdelen van de organisatie bij het opstellen van de code én de discussie over grenzen, toezicht op naleving en eventuele sancties bij overtreding. Zeker bij grotere organisaties is het van belang expliciet na te gaan of leidinggevenden voldoende (voor)bereid zijn om de code na te leven. Waar nodig geef je hen extra informatie of een training rond hun verantwoordelijkheden. Introduceer de gedragscode door aan iedere medewerker een exemplaar te geven en informeer ook nieuwe medewerkers zo vroeg mogelijk. Neem de gedragscode op in bestaande beleidsdocumenten van de organisatie, zoals bijvoorbeeld een arbeids- en of vrijwilligersreglement. Evalueer de gedragscode regelmatig.

2 Hoe is een interne gedragscode opgebouwd? Hoewel iedere organisatie voor zijn eigen wijze van formulering zal kiezen, bevat een interne gedragscode voor de onderwerpen (sexuele) intimidatie, discriminatie en agressie over het algemeen de volgende onderdelen: Bijvoorbeeld voor het onderwerp agressie : definitie van agressie beschrijving van doel, kader en belang van een gedragcode rond agressie status en reikwijdte van de code expliciete beschrijving van normen en regels waaraan iedereen zich houdt richtlijnen om agressie te voorkomen toezicht op naleving van de code sancties wanneer iemand de code niet naleeft eventueel verwijzing naar andere procedures of reglementen In de bijlage vindt u een uitgewerkt voorbeeld van een interne gedragscode voor vrijwilligersorganisaties. Referenties

3 VOORBEELD Interne gedragscode Vooraf <ORGANISATIE> staat voor goede omgangsvormen. Respect voor elkaar, gelijkwaardigheid, integriteit, eerlijkheid en veiligheid vormen hierbij centrale begrippen. Deze vormen de basis voor de gedragscode, die binnen <ORGANISATIE> wordt gehanteerd. Artikel 1 Definities Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: ongewenste seksuele toenadering, verzoeken om seksuele gunsten of ander verbaal, non-verbaal, of fysiek gedrag waarbij tevens sprake is van één van de volgende punten: - onderwerping aan dergelijk gedrag wordt, hetzij expliciet, hetzij impliciet, gehanteerd als voorwaarde voor de tewerkstelling van een persoon; - onderwerping aan of afwijzing van dergelijk gedrag door een persoon wordt gebruikt als basis voor beslissingen die het werk van deze persoon raken; - dergelijk gedrag heeft het doel de werkprestaties van een persoon aan te tasten en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werkomgeving te creëren, dan wel heeft tot gevolg dat de werkprestaties van een persoon worden aangetast en/of een intimiderende, vijandige of onaangename werkomgeving wordt gecreëerd. Onder agressie worden verstaan: voorvallen waarbij een persoon psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen, onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van de arbeid. Hieronder valt ook pesten. Onder discriminatie wordt verstaan: elke vorm van onderscheid, elke uitsluiting, beperking of voorkeur, die tot doel heeft of ten gevolge kan hebben dat de erkenning, het genot of de uitoefening op voet van gelijkheid van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden op politiek, economisch, sociaal of cultureel terrein of op andere terreinen van het maatschappelijk leven wordt tenietgedaan of aangetast. Levensbeschouwing wordt gedefinieerd als: een min of meer samenhangend stelsel van waarden, normen en opvattingen die zin en richting geven aan het leven. Artikel 2 Doel en algemeen uitgangspunt a Seksuele intimidatie, agressie en discriminatie op grond van ras, leeftijd, levensbeschouwing, godsdienst, politieke gezindheid, geslacht, nationaliteit, hetero of homoseksuele gerichtheid, burgerlijke staat en handicap worden door <ORGANISATIE> als vormen van ongewenst gedrag afgewezen. b <ORGANISATIE> neemt het op zich in het dagelijks handelen en bij het ontwikkelen van beleid deze vormen van ongewenst gedrag te voorkomen en te bestrijden. c De gedragscode maakt deel uit van het algemeen beleid van <ORGANISATIE> en van de professionele houding van de bureaumedewerkers, vrijwilligers en bestuursleden van <ORGANISATIE>.

4 Artikel 3 Status en reikwijdte a De gedragscode is een invulling van de wettelijke bepalingen omtrent seksuele intimidatie, agressie en discriminatie. b De gedragscode geldt voor bureaumedewerkers, vrijwilligers en bestuursleden (vanaf hier: medewerkers ) van <ORGANISATIE>. c <ORGANISATIE> draagt zorg voor bekendmaking van de gedragscode. Artikel 4 (Vrijwilligers)contract Het niet aangaan, beëindigen of niet verlengen van een (vrijwilligers)contract mag niet samenhangen met een in de wet verboden discriminatiegrond, leeftijd en handicap daarbij inbegrepen. Artikel 5 Arbeidsomstandigheden en werkvloer a De inrichting van <ORGANISATIE> voldoet aan de wettelijke eisen daaromtrent, in het bijzonder de Arbo-wetgeving, maar is in ieder geval zodanig dat medewerkers en hun klanten zich veilig voelen. b De omgang tussen medewerkers wordt bepaald door respect voor ieders kleur, sekse, levensbeschouwing, leeftijd en andere gronden genoemd in deze gedragscode. c Discriminerende, seksistische of andere beledigende of krenkende uitlatingen of grappen, mondeling of schriftelijk zijn niet toegestaan. d Agressieve handelingen of uitingen zijn niet toegestaan. e Het bepaalde onder a komt mede tot uitdrukking door het bieden van mogelijkheden voor het beleven van uitingen samenhangend met sekse, levensbeschouwing en leeftijd. Artikel 6 Omgang tussen bureaumedewerkers, vrijwilligers en bestuursleden a Medewerkers laten zich bij contacten met andere medewerkers leiden door gedragsregels in deze gedragscode b Medewerkers accepteren geen agressieve gedragingen van andere medewerkers en nemen zelf geen initiatief tot agressieve gedragingen jegens hen. c Medewerkers accepteren geen seksuele gedragingen van andere medewerkers en nemen zelf geen initiatief tot seksuele gedragingen jegens hen. d Medewerkers accepteren geen discriminerend gedrag van ander medewerkers en werken niet mee aan of nemen geen initiatief tot discriminerend gedrag. Artikel 7 Werking naar deelnemers, klanten, bezoekers en derden a Deze gedragscode wordt door <ORGANISATIE> aan alle medewerkers bekendgemaakt. b Van deelnemers, klanten, bezoekers van <ORGANISATIE> en derden wordt verwacht dat zij niet in strijd handelen met de in deze gedragscode opgenomen bepalingen. In voorkomende gevallen kunnen zij op het bestaan en de inhoud van deze gedragscode worden gewezen. Artikel 8 Toezicht Met het toezicht op de naleving van de bepalingen uit deze gedragscode zijn de directie en het bestuur van <ORGANISATIE> belast.

5 Artikel 9 Klachten In geval van overtreding van de gedragscode kan een medewerker dit signaleren en daarvan melding maken bij <FUNCTIONARIS>. <FUNCTIONARIS> draagt in eerste instantie zorg voor interne afhandeling. Indien hiertoe voor de medewerker aanleiding bestaat kan hij of zij een klacht indienen. Voor meer informatie over de klachtenregeling en de procedures kan hij of zij zich wenden tot <VERWIJZING NAAR KLACHTENREGELING>. Artikel 10 Evaluatie Zo vaak als nodig, maar in ieder geval één keer per <AANTAL> jaar wordt deze gedragscode geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Gebaseerd op: