Sleutels gevonden in Leiden? De stand van zaken in studentenhuisvesting anno 2012

Transcriptie

1 Sleutels gevonden in Leiden? De stand van zaken in studentenhuisvesting anno 2012

2

3 Sleutels gevonden in Leiden? De stand van zaken in studentenhuisvesting anno 2012 Uitgevoerd in opdracht van SLS Wonen, de gemeente Leiden, Universiteit Leiden en Hogeschool Leiden Maarten Vijncke, Co Poulus, Wim Faessen, Berry Blijie, Roland Goetgeluk Mei 2012 r mv WON ABF RESEARCH VERWERSDIJK NH DELFT T [015]

4

5 Inhoudsopgave Samenvatting 1 1 Inleiding 5 2 Kenmerken van de student Kenmerken van de student Woongemeente Besteedbaar inkomen Verschillen tussen universitair en HBO-studenten 11 3 Huidige woonsituatie Huidige woonsituatie Kenmerken van de huisvesting Buitenlandse studenten Vergelijking tussen universitair en HBO-studenten 20 4 Verhuiswensen Verhuistermijn Wensen aan de woonruimte Vergelijking tussen universitair en HBO-studenten 29 5 Tekorten en overschotten Tekort of overschot? Kwalitatief tekort Verschil tekort ten opzichte van Enkele kanttekeningen bij het tekort 33 6 Wensen van afstudeerders Meting Uitkomsten Respons en marktaandelen Huurders Kopers 40 7 De ontwikkelingen in de komende jaren Een prognose voor studentenhuisvesting Een prognose voor de Leidse woningmarkt 44 Bijlage 1 Vragenlijst 47 Bijlage 2 Vragenlijst vervolgmeting 53 Bijlage 3 Verantwoording 55

6

7 Samenvatting Onderzoek naar studentenhuisvesting in Leiden SLS Wonen laat met enige regelmaat onderzoek uitvoeren naar de kwantitatieve en kwalitatieve huisvestingswensen van studenten tezamen met Universiteit, Hogeschool en dit keer ook de gemeente Leiden. Een dergelijk onderzoek is eerder in 2004, 2006 en 2009 uitgevoerd. Evenals in 2009 is de enquête via internet beschikbaar gesteld aan Leidse studenten. Via verschillende kanalen zijn studenten opgeroepen om mee te doen met het onderzoek. Aanvullend op dit hoofdonderzoek is dit jaar een extra module toegevoegd, een module die alleen is voorgelegd aan studenten die verwachten binnen 6 maanden af te studeren. Op basis van deze module kan dit jaar nader ingegaan worden op de woonwensen van deze groep. De doelgroep Dit onderzoek geeft zicht op de woonsituatie en de woonwensen van voltijd HBO studenten aan de Hogeschool Leiden alsmede de voltijd plus deeltijd WO studenten aan de Universiteit Leiden. o Studenten die in Leiden wonen en elders studeren zijn niet meegenomen. o Ook studenten die in Leiden een bachelor behaald hebben en nu een masteropleiding elders volgen, zijn dus niet meegenomen in deze studie. o Buitenlandse studenten (studenten die hun vooropleiding in het buitenland genoten hebben) en die hier een regulier programma volgen, zijn wel meegenomen. o De zgn. short-stay studenten die een verkort programma volgen in Leiden zijn echter weer niet meegenomen. Kort samengevat gaat het om studenten zoals gedefinieerd in de Referentieramingen van het Ministerie van OC&W en geteld aan de Hogeschool resp. Universiteit Leiden. Respons Van de ruim studenten die in Leiden die studeren, hebben er bijna 4000 meegedaan met dit onderzoek. Deze respons is vrijwel gelijk aan de respons in Ongeveer 10% van de respons was onvolledig ingevuld waardoor dit rapport leunt op de antwoorden van circa 3500 studenten. Dit betekent een netto respons van bijna 15%. Profiel van de studenten in Leiden In 2012 studeren ruim studenten in Leiden (HBO voltijd plus WO voltijd en deeltijd). Daarvan is bijna 65% vrouw. Circa 75% van de studenten is jonger dan 24. Ruim 40% van studenten woont in Leiden zelf, gevolgd door Den Haag met 7%. Ongeveer 35% heeft minder dan 500 euro per maand te besteden. 1

8 Huidige woonsituatie Bijna 40% van de studenten woont thuis bij de ouders. Circa 35% woont op kamers en bijna 25% woont zelfstandig in een gewone woning. Van de studenten zijn er (60%) uitwonend. Daarvan wonen er 9000 in Leiden. Van deze 9000 studenten wonen er 6800 op kamers en 1600 in een zelfstandige huurwoning. De resterende 600 studenten wonen in een koopwoning, bij familie e.d. De corporaties huisvesten met elkaar 3900 studenten in onzelfstandige woonruimten. Verder huisvesten de corporaties tezamen ongeveer 900 studenten in een zelfstandige (sociale) huurwoning: SLS circa 650, DUWO 50 en de overige corporaties circa 200. De prijs voor een studentenkamer is gemiddeld 300 euro (bruto; zonder eventuele aftrek van huurtoeslag; inclusief lasten voor bijvoorbeeld energie). Voor zelfstandige woonruimte wordt gemiddeld 530 betaald. Buitenlandse studenten In de verdeling naar leeftijd en geslacht, wijken de buitenlandse studenten niet veel af van het gemiddelde beeld in Leiden. Het gemiddeld inkomen ligt wel iets boven het algemeen gemiddelde van HBO en WO studenten. Aan de kamerhuur geven buitenlandse studenten meer uit dan gemiddeld (390 versus 300 euro gemiddeld). Deze hogere prijs wordt niet zozeer veroorzaakt doordat men minder gemeenschappelijk voorzieningen deelt (zoals de douche, het toilet en de keuken). De oorzaak is eerder gelegen in het feit dat men extra betaalt voor gemeubileerde kamers. Verhuiswensen Circa 50% van de studenten heeft op dit moment geen concrete verhuisplannen. Ongeveer 35% wil binnen een jaar verhuizen. Gemiddeld is een student met verhuisplannen bijna 6 maanden om zich heen aan het kijken naar nieuwe woonruimte. Dit is iets korter dan in 2009 gemeten is. Voor thuiswonende studenten is het verlaten van het ouderlijk huis en meer privacy de belangrijkste verhuisreden. Kamerbewoners willen vooral meer privacy en eigen voorzieningen. Studenten die reeds zelfstandig wonen willen groter wonen of een andere locatie. Totaal willen 7800 studenten op korte termijn (binnen een jaar) verhuizen. Als ze daar in slagen, dan zouden hun wensen per saldo resulteren in: 3700 studenten verlaten het ouderlijk huis 1000 studenten verlaten een onzelfstandige woonruimte met gedeelde voorzieningen, 1500 studenten betrekken woonruimte met eigen voorzieningen 2400 studenten betrekken een zelfstandige huurwoning en 600 studenten betrekken een zelfstandige koopwoning. In hoeverre men hierbij in Leiden woonruimte zoekt, komt verderop aan de orde. Voor een onzelfstandige woonruimte zouden studenten gemiddeld 325 euro over hebben, voor zelfstandige woonruimte gemiddeld 525 euro. De woonwensen van universitaire studenten en Hbo-ers zijn nagenoeg gelijk. Hbo ers zijn bereid gemiddeld 25 euro meer voor woonruimte te betalen dan universitair studenten. Een tekort aan woonruimte? Op dezelfde manier als in 2009, is ook in 2012 een tekort aan woonruimte voor studenten berekend. Daaruit komt naar voren dat er een tekort voor studenten is van woonruimten. Een groot deel van dit tekort wordt veroorzaakt door thuiswonende studenten die binnen een jaar in Leiden op kamers willen. Uitwonenden laten voornamelijk 2

9 onzelfstandige woonruimten achter, terwijl de vraag voor een groter deel uitgaat naar woonruimte met eigen voorzieningen: hetzij een kamer met eigen voorzieningen, hetzij een zelfstandige woning. Het tekort aan dit soort woonruimten met eigen voorzieningen is dan ook aanzienlijk. Bij onzelfstandige woonruimten zonder eigen voorzieningen is het aanbod in potentie iets groter dan de vraag. Ten opzichte van 2009 is het tekort iets afgenomen: toen werd een tekort van 4150 woonruimten becijferd. Dit is vooral een gevolg van het lagere aantal thuiswonende studenten met verhuisplannen in Leiden. Net als in 2009 geldt ook nu dat dit tekort niet zomaar vertaald mag worden in een extra bouwopgave van een zelfde aantal. Een belangrijk deel van dit tekort wordt immers veroorzaakt door studenten die bijna klaar zijn met studeren. Worden de studenten die binnen een half of een heel jaar afstuderen niet meegeteld, dan zakt het tekort naar 3000 resp woonruimten. Wel blijft de conclusie staan dat er in Leiden nog steeds een behoorlijke druk bestaat op de markt voor studentenhuisvesting. Wensen van afstudeerders In het onderzoek is nader ingezoomd op de studenten die binnen een half jaar afstuderen. Dit vervolg onderzoek heeft betrekking op circa 5600 studenten. Van deze groep wil 80% gaan huren en 20% gaan kopen, bij een eventuele verhuizing. Afstudeerders die op de huursector georiënteerd zijn, kijken vooral naar woningen tot circa 725 euro per maand met minimaal 90 vierkante meters, verdeeld over 3 kamers in het centrum met een balkon. Daarnaast is er (bij deze doelgroep die wil huren) een aparte subgroep die in Den Haag wil wonen. Voor hen is een parkeergarage een must. Bovendien zoekt deze subdoelgroep de meeste vierkante meters. Gemiddeld zijn huurders bereid 80 euro per maand meer te betalen voor een woning in Leiden dan in Den Haag. Er zijn echter verschillen tussen groepen studenten. Er zijn studenten die voor geen goud Leiden willen missen (dit gaat op voor ongeveer 1/3e van de huurders). Maar anderen kiezen voor Den Haag zelfs als Leiden goedkoper is (zo n 10% van de huurders). Waar het gaat om koopwoningen geldt dat de gemiddelde afstudeerder uitkijkt naar een woning tot euro in Leiden met een balkon en 70m2 woonoppervlakte. Hierbij zijn er verschillende doelgroepen, ieder met hun eigen wensen. De grootste groep (die meer dan de helft van de kopers omvat) is met name gevoelig voor prijs, locatie (Leiden liever dan Den Haag) en de aanwezigheid van een balkon. Gemiddeld is men bereid euro extra te betalen voor Leiden in vergelijking met den Haag. Een blik op de toekomst van studentenhuisvesting In opdracht van Kences, de landelijke koepel van studentenhuisvesters waar SLS en DUWO lid van zijn, wordt op dit moment een prognosemodel ontwikkeld voor studentenhuisvesting. Met dat model moet niet alleen de omvang maar ook de gewenste differentiatie van de woonruimte voor studenten voor de komende jaren voorspeld gaan worden. En wel per stad. Dit model (met de naam Apollo) levert eerst een prognose op van het aantal studenten en vervolgens een prognose van de kwalitatieve vraag naar studentenhuisvesting. Het eerste onderdeel van dit Apollo model is gereed en daarvan kan hier dan ook gebruik gemaakt worden. Het tweede onderdeel zal naar verwachting in september 2012 beschikbaar komen. Uit de eerste (proef) prognoses komt naar voren dat het aantal studenten in Leiden zal blijven toenemen. De belangrijkste reden daarvoor is de landelijke groei van de deelname aan hoger onderwijs, welke ook in de zgn. Referentie ramingen van OC&W terug te vinden is. Deze prognose laat zien dat het aantal studenten in Leiden toeneemt van in (oktober) 2011 naar in 2015 en bijna in Dat is een toename met

10 studenten. Maar niet al deze studenten willen in Leiden wonen. Voor de bouwopgave is de groei van het aantal studenten dat in Leiden woont resp. wil wonen van belang. Dat aantal neemt toe met 2300 tussen 2011 en In deze prognoses is overigens nog geen rekening gehouden met de mogelijke effecten van recent Kabinetsbeleid. Verschillende maatregelen maken het studeren minder aantrekkelijk. Dat kan leiden tot minder studenten. In bovenstaande prognose is dit eventuele effect echter nog niet verwerkt. Een blik op de toekomst van Leiden Wanneer we naar Leidse woningmarkt als totaal kijken (dus niet alleen naar de studentenhuisvesting), dan staat Leiden voor de uitdaging om de komende tien jaar circa 3000 woningen toe te voegen aan de voorraad (door 4500 woningen nieuw te bouwen en tegelijk zo n 1500 woningen te slopen). 1 In de huidige marktomstandigheden is dat geen sinecure. De woningmarkt is de laatste paar jaar flink ingezakt. De productie lag in het jaar 2010 ruim 30% lager dan in de jaren daarvoor. Het mindere vertrouwen in de toekomst, de economische crisis, de stagnatie in de woningverkopen en de beperkende maatregelen rondom de hypotheekverschaffing door banken hebben hiertoe geleid. Verder staat er een aantal Kabinetsmaatregelen op stapel welke met name gericht zijn op de huursector. Deze maatregelen leiden tot versnelde huurharmonisatie en hogere huren. Met dit alles (de veranderingen in de markt en de Kabinetsmaatregelen ten aanzien van de huursector) wordt het ontstaan van een huursegment boven de liberalisatiegrens waar geen huurtoeslag meer beschikbaar is, aangemoedigd. Als Leiden op deze ontwikkelingen zou willen inspelen betekent dit dat er meer dan in het verleden gebouwd zal moeten worden in de huursector. Waar in het verleden vooral koopwoningen gebouwd zijn, zal de noodzaak tot het bouwen van huurwoningen zich meer en meer laten voelen. Voor een deel lijkt deze productie haalbaar in het wat duurdere huursegment, boven de liberalisatiegrens. Dat is ook een segment waar afstudeerders naar op zoek zijn. Daarmee ontstaat tevens de mogelijkheid voor Leiden als stad om afstudeerders wellicht meer dan in het verleden te binden aan deze stad. De opgave voor studentenhuisvesting Het tekort aan studentenhuisvesting is ten opzichte van 2009 iets teruggelopen. Maar nog steeds is er sprake van een aanzienlijke druk op dit segment in de woningmarkt: globaal gaat het om ruim 3000 woonruimten. Bovendien groeit het aantal studenten de komende jaren. Naar verwachting zullen in de periode zo n 2300 extra studenten zich melden in Leiden om hier te wonen. Indien het huidige aanbod niet zou toenemen, dan zou in 2020 een tekort kunnen ontstaan van (ruim 3000 anno nu plus een groei van 2300 is) circa 5500 eenheden. Partijen zullen hierop op in moeten spelen. Maar enige voorzichtigheid lijkt verstandig zeker omdat de plannen van het Kabinet ten aanzien van het hoger onderwijs waarschijnlijk zullen zorgen voor minder groei dan hier becijferd is. De meeste kansen lijken er te zijn voor bouwplannen die flexibel ingevuld kunnen worden voor zowel studenten als afstudeerders. Te meer omdat het vasthouden van deze laatste groep de stad als geheel ten goede zal komen. 1 Deze cijfers zijn ontleend aan de Primos 2011 prognose; hierbij is gebruik gemaakt van informatie verkregen van de provincie Zuid-Holland. 4

11 1 Inleiding Onderzoek naar studentenhuisvesting in Leiden SLS Wonen laat met enige regelmaat onderzoek uitvoeren naar de kwantitatieve en kwalitatieve huisvestingswensen van studenten tezamen met Universiteit, Hogeschool en dit keer ook de gemeente Leiden. Een dergelijk onderzoek is eerder in 2004, 2006 en 2009 uitgevoerd. Bij het onderzoek in 2009 is veel aandacht besteed aan betrouwbaarheid en validatie van de uitkomsten. 2 In 2012 zou op een vergelijkbare wijze informatie verzameld en gepresenteerd moeten worden. Doel van het onderzoek dat in 2012 gehouden is, is opnieuw cijfers te leveren over de woonsituatie en de woonwensen van studenten. Een bijzondere plaats is daarbij weggelegd voor de vraag hoe groot het tekort aan huisvesting voor studenten is, alsmede de vraag in welke segmenten dat tekort zich etaleert. Aanvullend hierop wordt dit jaar extra ingezoomd op de woonwensen van afstudeerders. Ieder jaar opnieuw verlaat een flink aantal studenten de stad Leiden. Vanuit de positie van de stad zou een reductie van dat aantal gewenst zijn. Om in te kunnen spelen op de wensen van deze afstudeerders, zou bekend moeten zijn wat voor soort woonruimte zij zoeken. In 2012 is daarvoor een aparte module toegevoegd aan het onderzoek. Hoofdonderzoek Evenals in 2009 is de enquête via internet beschikbaar gesteld aan Leidse studenten. Via verschillende kanalen zijn studenten opgeroepen om mee te doen met het onderzoek. In 2009 is gebleken dat een juiste weging van de respons essentieel is om te komen tot plausibele cijfers. Mede dankzij de informatie die verzameld wordt in het kader van een project dat op dit moment voor Kences wordt uitgevoerd, is goede informatie beschikbaar over het aantal studenten naar verschillende achtergrondkenmerken. Op basis daarvan heeft een goede weging van de enquêtes kunnen plaatsvinden. Aanvullend onderzoek: wensen afstudeerders Zoals reeds is aangegeven, is er in Leiden ook behoefte aan inzicht in de woonwensen van studenten die binnenkort afstuderen. Door beter op deze wensen (waar mogelijk) in te spelen, kan wellicht een aantal van deze studenten behouden worden voor de stad. Daarvoor is een aparte module toegevoegd aan het onderzoek, een module die alleen is voorgelegd aan studenten die verwachten binnen 6 maanden af te studeren. Verwacht mag 2 A. Gjaltema, M. Vijncke, C. Poulus, Sleutels gezocht in Leiden, De stand van zaken in studentenhuisvesting anno 2009 (r an) 5

12 worden dat deze studenten zich geleidelijk aan voorbereiden op een volgende levensfase. Hierbij hoort een zekere oriëntatie op andere woonruimte. Naar verwachting kunnen deze studenten die bijna hun studie hebben afgerond een realistisch beeld schetsen van de woningen waar zij straks (koopkrachtig) naar zullen vragen. Via de techniek van conjunct meten is deze module vormgegeven. Bij conjunct meten wordt getracht het keuzeproces in beeld te brengen door de respondent te laten kiezen uit verschillende alternatieven. Na afloop wordt bepaald hoeveel gewicht een respondent toekent aan verschillende opties en hoe hij daarbinnen keuzes maakt. Door niet de verschillende elementen van de woonsituatie (zoals woonruimte, locatie, prijs) één voor één aan de respondent voor te leggen ontstaat inzicht in het afwegingsproces. Verantwoording In bijlage 1 en 2 zijn de gebruikte vragenlijsten terug te vinden. In bijlage 3 wordt ingegaan op de methodisch technische achtergronden van dit onderzoek. Daar wordt o.a. de respons op de enquête gemeld en de verschillen in respons tussen studentengroepen. De cijfers in de tabellen zijn ontleend aan de enquête welke die in Leiden is uitgezet. Daar waar de bron van de cijfers een andere is, wordt dit gemeld. Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de kenmerken van de student. Hoofdstuk 3 behandelt vervolgens de huidige woonsituatie. Hoofdstuk 4 gaat in op de verhuiswensen van de Leidse student. Of er sprake is van tekorten of overschotten is het onderwerp van hoofdstuk 5. De wensen van afstudeerders komen aan bod in hoofdstuk 6. Hoofdstuk 7 sluit af met een blik op de ontwikkelingen in de komende jaren. 6

13 2 Kenmerken van de student In 2012 studeren ruim studenten in Leiden, waarvan circa 65% vrouw. Circa 75% van de studenten is jonger dan 24. Ruim 40% van studenten woont in Leiden zelf, gevolgd door Den Haag met 7%. Ongeveer 35% heeft minder dan 500 euro per maand te besteden. Ongeveer 20% heeft meer dan euro per maand; vooral deeltijdstudenten. Universitair studenten wonen ten opzichte van HBO-studenten in grotere mate in Leiden zelf, zijn gemiddeld ouder en hebben maandelijks meer te besteden. 2.1 Kenmerken van de student In 2012 studeren studenten in Leiden (HBO voltijd plus WO voltijd en deeltijd). 3 Figuur 2-1 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar geslacht en leeftijd, Man Vrouw <= >=30 Bijna driekwart van de studenten is jonger dan 24 jaar. Bij studenten met een HBO-opleiding is dit voor 85% het geval, bij studenten aan de universiteit 66%. 3 Bij de HBO studenten zijn alleen de voltijd studenten meegeteld. Bij de WO studenten zijn zowel voltijd als deeltijdstudenten meegeteld. De basisgegevens voor deze grafiek zijn afkomstig van DUO. 7

14 Opvallend groot is het aantal studenten van 30 jaar en ouder. Dat zijn voor een flink deel deeltijd (WO) studenten die ook gezien hun leeftijd amper beroep doen op de typische studentenhuisvesting. Bij het onderzoek in 2009 is de omvang van deze groep onderschat omdat destijds de (betrouwbare) DUO gegevens nog niet beschikbaar waren. Van de studenten is 65% vrouw. Dit blijkt uit de gegevens van DUO. Vrouwelijke studenten hebben vaker deelgenomen aan deze enquête dan de mannelijke studenten. Daardoor is 70% van de respondenten vrouw. In woongedrag en verhuiswensen blijken er echter amper verschillen te zijn tussen mannelijke en vrouwelijke studenten. Vandaar dat het effect van deze responsverschillen niet meegenomen is in de weging. Wel is gecorrigeerd voor andere responsverschillen (zie verder bijlage 3). 2.2 Woongemeente Van de studenten wonen er in Leiden en nog eens 750 in Oegstgeest. De overige studenten, goed voor 55% van alle studenten, wonen verspreid over de rest van Nederland. Figuur 2-2 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar woongemeente, % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Overig Oegstgeest Leiden Na Leiden zelf blijkt Den Haag een belangrijke woongemeente te zijn voor Leidse studenten. Het lijkt erop dat ongeveer een kwart van de studenten die in Den Haag studeert (in de dependance van de Universiteit Leiden die daar gevestigd is) ook in Den Haag woont 4. Het grootste gedeelte van de studenten woont in de regio, al komt een substantieel deel uit een grote stad buiten de regio. Zo zijn Rotterdam en Amsterdam vertegenwoordigd in de top-10 van de woongemeenten. 4 Dit wordt met enige voorzichtigheid gesteld. Ongewogen gaat het om 9 personen op 37 die aangeven in Den Haag de opleiding te volgen. Gewogen gaat het hier om ca 90 personen op een totaal van

15 Figuur 2-3 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar woongemeente, top-10 exclusief Leiden, Den Haag Oegstgeest Rotterdam Zoetermeer Hilversum Delft Leiderdorp Katwijk Amsterdam Teylingen 2.3 Besteedbaar inkomen In de vragenlijst is de vraag naar het inkomen als volgt geformuleerd: Hoeveel heb je op dit moment gemiddeld per maand te besteden voor al je uitgaven (huur, eten, drinken, kleding, sport, uitgaan, enz.)? Denk hierbij aan beurs, lening, bijdrage van ouders/verzorgers, inkomsten van een (bij)baan of andere inkomsten. Bijna een kwart van de respondenten heeft geen antwoord gegeven op de vraag wat het besteedbaar inkomen is. Van de personen die dit wel doen heeft ruim een derde maandelijks minder dan 500 euro te besteden. Daar staat tegenover dat er ook bijna personen (21%) zijn die minimaal euro kunnen uitgeven op maandbasis. Figuur 2-4 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar besteedbaar inkomen, top-10 exclusief Leiden, 2012 < 500 euro euro euro euro euro euro HBO meer dan 1000 euro Universiteit Weet niet/ geen antw oord Duizenden 9

16 Wat niet geheel onverwacht is, maar wel er uitspringt is dat ruim 70% van de deeltijdstudenten een besteedbaar inkomen heeft van minimaal euro. Universitair studenten hebben meer te besteden dan studenten aan het HBO. Bijna de helft van de studenten aan het HBO heeft maximaal 500 euro per maand ter beschikking, bij de universitaire studenten is dit een op de drie. Figuur 2-5 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar besteedbaar inkomen per opleidingstype, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% HBO Voltijd Voltijd Deeltijd totaal Universiteit < 500 euro euro euro euro euro euro meer dan 1000 euro Naar verhouding hebben thuiswonende studenten een lager besteedbaar inkomen dan uitwonende studenten. Dit komt mede doordat thuiswonende studenten minder studiefinanciering hebben dan uitwonende studenten. Hierin zit besloten dat thuiswonende studenten in veel gevallen geen (grote) vaste kostenposten hebben als huur en eten/drinken. Bij de hogere inkomens wonen veel studenten zelfstandig. Een groot gedeelte bestaat uit deeltijdstudenten die ook al een echte baan hebben naast hun opleiding. 10

17 Figuur 2-6 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar besteedbaar inkomen en woonsituatie, 2012 < 500 euro euro euro euro euro euro meer dan 1000 euro Weet niet/ geen antw oord Thuisw onend Op kamers Zelfstandig Duizenden 2.4 Verschillen tussen universitair en HBO-studenten Uit onderstaande tabel blijkt dat de man-vrouw-verhouding op de universiteit en het HBO nagenoeg gelijk is. 5 Het aantal studenten dat in Leiden studeert en daar ook woont is wel duidelijk verschillend. Bijna de helft van de universitaire studenten woont in Leiden tegenover een kwart van de HBO-ers. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste herkomstgemeenten weergegeven over de totale populatie. HBO studenten blijken duidelijk meer verspreid over andere gemeenten te wonen dan de universitaire studenten. Verder zijn studenten aan de universiteit gemiddeld bijna twee jaar ouder dan die aan het HBO, bovendien hebben zij maandelijks gemiddeld 120 euro meer te besteden. Wanneer de oudere studenten buiten beschouwing worden gelaten hebben studenten aan de universiteit circa 85 euro meer te besteden dan studenten aan het HBO. Tabel 2-1 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar diverse kenmerken en opleidingstype, 2012 Universiteit HBO Geslacht Man 5,447 32% 2,216 31% Vrouw 11,743 68% 4,935 69% Gemeente Leiden 8,388 49% 1,771 25% Den Haag 1,322 8% 404 6% Oegstgeest 670 4% 84 1% Rotterdam 509 3% 164 2% Zoetermeer 373 2% 287 4% Gem. Leeftijd Gem.Inkomen Gem.Inkomen (onder 30 jaar) Eerder is toegelicht dat de enquête het percentage vrouwen iets overschat. Uit de DUO cijfers blijkt dat op de Universiteit 62% vrouw is en op het HBO 65%. 11

18 In 2009 hadden studenten aan Universiteit en HBO 665 resp. 595 euro per maand te besteden. In grote lijnen betekent dit dat het inkomensniveau de afgelopen jaren niet erg veranderd is. 12

19 3 Huidige woonsituatie Bijna 40% van de studenten woont thuis bij de ouders. Circa 35% woont op kamers. Bijna 25% woont zelfstandig in een gewone woning. Met het ouder worden neemt ook zelfstandigheid toe. Bij 25 jaar ligt het omslagpunt waarop meer studenten in een zelfstandige woning wonen dan op kamers zitten. 60% uitwonende studenten komt neer op circa (van de 24000) studenten Daarvan wonen er 9000 in Leiden. Van deze 9000 studenten wonen er 6800 op kamers en 1600 in een zelfstandige huurwoning. De resterende 600 studenten wonen in een koopwoning, bij familie e.d. De corporaties huisvesten met elkaar ongeveer 900 studenten in een (sociale) huurwoning. De prijs voor een studentenkamer is gemiddeld 300 euro. Voor zelfstandige woonruimte wordt gemiddeld 530 betaald. Bijna een kwart van de kamerbewoners heeft meer dan 18 m2 ter beschikking. Ruim de helft heeft minstens 14 m2 tot de beschikking. 6% Moet het doen met minder dan 10m2. Bewoners van onzelfstandige woonruimten moeten voorzieningen delen. Gemiddeld wordt een toilet het minst vaak gedeeld, door 4,3 personen en de keuken het meest, door 5,7 personen. Een douche wordt gemiddeld door 4,4 personen gedeeld. Een uitwonende universitaire student is met 375 euro gemiddeld minder kwijt aan huur of hypotheek dan een uitwonende HBO student die gemiddeld 445 euro neertelt. HBO studenten wonen verhoudingsgewijs vaker zelfstandig. 3.1 Huidige woonsituatie Van alle Leidse studenten woont ongeveer 38% thuis bij de ouders. Ook dit cijfer is ontleend aan een opgave van DUO. Daarmee verschilt dit cijfer flink van het cijfer dat in 2009 gehanteerd is. Destijds werd er vanuit gegaan dat ruim 50% thuis bij de ouders woonde. In het licht van de nu beschikbare en betrouwbare DUO gegevens lijkt dat cijfer van 2009 enigszins overgeschat. Een bijna even groot gedeelte, in totaal goed voor personen woont op kamers. De meesten delen daarbij hun voorzieningen (als toilet, douche of keuken). Slechts 9% hoeft geen voorzieningen te delen. Bijna studenten (24%) wonen in een zelfstandige woning, waarvan een derde in een koopwoning. Tenslotte is er een restgroep van 500 personen die anders woont 6. 6 Uit een korte analyse van de open antwoorden blijkt dat begrippen als eigendom of voorzieningen verkeerd begrepen zijn. Zo komen vaak antwoorden voor als: inwonen bij partner en sommige voorzieningen wel gedeeld, andere niet. 13

20 Figuur 3-1 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar woonsituatie, % 10% 20% 30% 40% 50% Bij ouders thuis Op kamers, gedeelde voorzieningen Op kamers, geen gedeelde voorzieningen Zelfstandige huur Zelfstandige koop Anders In onderstaande figuur is de wooncarrière naar leeftijd weergegeven. Zoals te zien is wordt de zelfstandigheid groter naarmate men ouder wordt. Woont van de 18-jarige studenten nog 75% thuis, van de 30-plussers is dit nog slechts 1 procent. Rond de leeftijd van 25 jaar komt er een omslagpunt waarbij het aandeel kamerbewoners drastisch afneemt ten faveure van de zelfstandige woning. Figuur 3-2 Studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar leeftijd en woonsituatie, % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% <17 jaar >30 jaar Bij mijn ouders Op kamers, geen gedeelde voorzieningen In zelfstandige koop Op kamers, gedeelde voorzieningen In zelfstandige huur Anders 14

21 Van de studenten die Leiden telt, wonen er ruim 9000 thuis. Dit betekent dat studenten uitwonend zijn. Een deel daarvan woont in Leiden en omgeving (circa ). De overige 5000 wonen verder weg. Van de uitwonende studenten in Leiden en omgeving (inclusief Leiderdorp en Oegstgeest) huren er 4300 woonruimte bij SLS Wonen. DUO en de overige corporaties in de regio huisvesten 1000 resp. 400 studenten (tezamen 1400 studenten). De particuliere verhuurders in de regio bijna 2900 studenten. SLS verhuurt de facto circa 5000 woonruimten. Het verschil met de 4300 die hier becijferd worden kan ten dele verklaard worden uit de marges en onzekerheden welke inherent zijn aan enquêtes en steekproeven (inclusief foutieve opgave). Voor een deel kan het verschil ook verklaard worden uit het feit dat bij SLS studenten gehuisvest zijn die hier niet meetellen (zie bijlage 3): geen student meer, buitenlandse student met verkort programma, deeltijd student HBO. Figuur 3-3 Uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar woonplaats en verhuurder, SLS Wonen DUWO 530 1, Overige corporaties Particuliere verhuurder Makelaar Overig Totaal In Leiden en buurgemeenten In Leiden Wordt de blik beperkt tot de gemeente Leiden dan gaat het om 9000 uitwonende studenten. Tezamen met de circa 1000 in de stad Leiden zelf thuiswonende studenten telt dit op tot het eerder genoemde getal van studenten die in Leiden wonen. Een verdere uitsplitsing van de in de stad Leiden wonende studenten naar woonruimte en verhuurder (zie figuur 3.4) leert dat SLS Wonen en DUWO vooral kamers verhuren aan studenten. Met elkaar huisvesten de corporaties circa 3900 studenten in onzelfstandige woonruimten. Door particulieren worden ruim 2000 kamers verhuurd en ruim 500 huurwoningen. Het aantal zelfstandige (sociale) huurwoningen dat door SLS (650), DUWO (50) en de overige corporaties (200) wordt verhuurd aan studenten wordt met deze enquête geschat op circa Deze cijfers zijn vergelijkbaar met de resultaten van het onderzoek in Daarnaast kunnen studenten met elkaar op kamers wonen in een sociale huurwoning. Dit onderzoek geeft daarover echter geen uitsluitsel.. 15

22 Figuur 3-4 Uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen wonend in Leiden naar verhuurder, Op kamers Zelfstandig h uur Zelfstandig koop Ove rig SLS Wonen DUWO Overige corporaties Particuliere verhuurder Makelaar Overig 3.2 Kenmerken van de huisvesting Woonlasten Het gaat hier om de kale huur, dus inclusief vaste lasten (voor bv. energie) en zonder huurtoeslag. De prijs voor een studentenkamer is ongeveer 300 euro per maand. De huren bij Studentenhuisvester SLS Wonen liggen hier gemiddeld onder. Studenten die via een makelaar huren, betalen 50 euro meer dan gemiddeld. Voor zelfstandige woonruimten wordt gemiddeld 530 euro betaald. De woningen van SLS Wonen zijn juist iets duurder dan gemiddeld. De huren bij makelaars liggen opnieuw ruim boven het gemiddelde. Tabel 3-1 Gemiddelde huurlasten van uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuurder en zelfstandigheid woonruimte, 2012 Onzelfstandig Zelstandig SLS Wonen Overige corporaties Particuliere verhuurder Makelaar Overig Totaal

23 De bedragen die huurders van onzelfstandige woonruimten betalen variëren behoorlijk. 30% Van hen betaalt een bedrag tussen de 250 en 299 euro per maand. Ook bedragen tussen euro, respectievelijk euro worden veelvuldig genoemd. Ongeveer 15% van de kamerhuurders is ten minste 400 euro per maand kwijt. Waar in 2009 nog 70% van de studenten tussen 200 en 300 euro per maand uitgaf voor onzelfstandige woonruimte, is dat nu nog maar 48%. Het gemiddeld is dan ook gestegen van 270 euro naar 300 euro per maand. Figuur 3-5 Gemiddelde huurlasten van onzelfstandige woonruimten van uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen, % 5% 8% 3% Minder dan 200 euro 6% euro 18% euro euro 10% euro euro euro meer dan 500 euro w eet niet/ geen mening 17% 30% Bij bewoners van zelfstandige woonruimten is de verdeling duidelijk anders. 44% Betaalt maandelijks een bedrag van meer dan 500 euro. Het aandeel op zichzelf wonende studenten dat minder dan 300 euro in de maand aan kale huur kwijt is bedraagt slechts 10%. Figuur 3-6 Gemiddelde huurlasten van zelfstandige woonruimten van uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen, % 3% 2% 5% 10% Minder dan 200 euro euro euro euro euro 44% 9% 12% 12% euro euro meer dan 500 euro w eet niet/ geen mening 17

24 3.2.2 Oppervlakte onzelfstandige woonruimte De verdeling van de oppervlakten van de studentenkamers is niet eenduidig vast te stellen. Bijna een kwart van de kamerbewoners heeft meer dan 18 m2 ter beschikking. Ruim de helft heeft minstens 14 m2 tot de beschikking. Slechts een kleine groep studenten (6%) moet het doen met minder dan 10m2. Figuur 3-7 Gemiddelde oppervlakte van onzelfstandige woonruimten van uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen, % 10% 24% 22% <= 10 m m m m m2 >=18 m2 18% 20% Gedeelde voorzieningen in onzelfstandige woonruimten Bewoners van onzelfstandige woonruimten moeten voorzieningen delen. Gemiddeld wordt een toilet het minst vaak gedeeld, door 4,3 personen. Een douche moet door 4,4 personen gedeeld worden en 5,7 personen maken gezamenlijk gebruik van een keuken. Opvallend is dat SLS Wonen in alle drie de typen boven het gemiddelde uitkomt. De woonruimten die DuWo verhuurt hebben naar verhouding de minste gedeelde voorzieningen. Belangrijk in deze vergelijking is dat het gaat om het aantal personen inclusief de respondent. Tabel 3-2 Gemiddeld aantal personen dat voorziening deelt bij uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuurder, 2012 Douche Toilet Keuken SLS Wonen Overige corporaties Particuliere verhuurder Makelaar Overig Totaal

25 3.3 Buitenlandse studenten Aan dit onderzoek hebben 201 studenten meegedaan die hun vooropleiding in het buitenland gevolgd hebben. Op grond daarvan worden ze beschouwd als buitenlandse student. Zij volgen in Leiden een volledig studieprogramma. De zgn. short-stay studenten zijn hier niet meegeteld. Deze studenten staan model voor circa 1700 buitenlandse studenten aan Hogeschool en Universiteit Leiden. In de verdeling naar leeftijd en geslacht, wijken de buitenlandse studenten niet veel af van het gemiddelde beeld in Leiden. Het gemiddeld inkomen ligt wel iets boven het algemeen gemiddelde van HBO en WO studenten. Aan de kamerhuur geven buitenlandse studenten meer uit dan gemiddeld (390 versus 300 euro gemiddeld). Deze hogere prijs wordt niet zozeer veroorzaakt doordat men minder gemeenschappelijk voorzieningen deelt (zoals de douche, het toilet en de keuken). De oorzaak is eerder gelegen in het feit dat men extra betaalt voor gemeubileerde kamers. Voor zover buitenlandse studenten een zelfstandige huurwoning bewonen (circa 500 van de 1700), geven ze een zelfde badrag uit (536 versus 528 euro gemiddeld). Tabel 3-3 Kenmerken buitenlandse studenten Buitenlandse studenten Gemiddelde leeftijd 24.1 Percentage vrouw 72% Gemiddeld inkomen 754 Gemiddelde huur kamers 390 Gemiddelde huur zelfstandig 536 Deelt.. Met.. Personen - Douche Toilet Keuken 5.03 Huurt bij: SLS Wonen 29% DUWO 10% Overige corporaties 4% Particuliere verhuurder 26% Makelaar 10% Overig 22% Ook waar het gaat om de verhuurder komt een redelijk gemêleerd beeld naar voren zodat al met al de conclusie kan zijn dat buitenlandse studenten behoorlijk geïntegreerd lijken in het Leidse studentenleven. 19

26 3.4 Vergelijking tussen universitair en HBO-studenten Er wonen verhoudingsgewijs veel meer HBO-studenten dan universitaire studenten nog in het ouderlijk huis. Gemiddeld betaalt een niet-thuiswonende universitaire student 375 euro aan huur of hypotheek, een HBO-er is hier maandelijks 445 euro aan kwijt. HBO studenten wonen verhoudingsgewijs vaker zelfstandig. Hoewel er hierbij enkel gekeken is naar onzelfstandige woonruimten valt op dat universitaire studenten voorzieningen als douche, toilet en keuken gemiddeld met meer personen delen dan HBO-studenten op kamers. Tabel 3-4 Gemiddelde huur, woonsituatie en gemiddeld aantal personen dat voorziening deelt bij uitwonende studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar type opleiding, 2012 Universiteit HBO Gemiddelde Huur Aandeel Thuis bij ouders 27% 62% Op kamers 46% 20% Zelfstandig 27% 18% Personen per voorziening Douche 4,4 4,3 Toilet 4,3 3,9 Keuken 5,7 5,4 20

27 4 Verhuiswensen Circa 50% van de studenten heeft op dit moment geen concrete verhuisplannen. Ongeveer 35% wil binnen een jaar verhuizen. Gemiddeld is een student met verhuisplannen bijna 6 maanden om zich heen aan het kijken naar nieuwe woonruimte. Dit is iets korter dan in 2009 gemeten is. Voor thuiswonende studenten is het verlaten van het ouderlijk huis en meer privacy de belangrijkste verhuisreden. Bewoners van onzelfstandige woonruimten willen vooral verhuizen vanwege meer privacy, de wens naar eigen voorzieningen en een grotere woning. Studenten die reeds zelfstandig wonen willen groter wonen of willen een andere locatie. Zij voeren ook vaker werk- of samenwoonmotieven aan. Per saldo willen (van de 7800 op korte termijn verhuisgeneigde studenten) er 3700 het ouderlijk huis verlaten. Verder willen er per saldo 1000 een onzelfstandige woonruimte met gedeelde voorzieningen verlaten. Daartegen staan per saldo circa 1500 studenten die woonruimte met eigen voorzieningen zoeken. Per saldo zoeken er verder 2400 een zelfstandige huurwoning en 600 een zelfstandige koopwoning. In hoeverre men hierbij in Leiden woonruimte zoekt, komt pas in het volgende hoofdstuk aan de orde. Voor een onzelfstandige woonruimte zouden studenten gemiddeld 325 euro over hebben, voor zelfstandige woonruimte gemiddeld 525 euro. De woonwensen van universitaire studenten en Hbo-ers zijn nagenoeg gelijk. Hbo ers zijn bereid gemiddeld 20 euro meer voor woonruimte te betalen dan universitair studenten. 4.1 Verhuistermijn De helft van de studenten heeft op dit moment geen concrete verhuisplannen. Ongeveer een op de drie personen wil binnen een jaar verhuizen, waarvan de helft binnen een half jaar en een jaar. 4% Geeft aan reeds nieuwe huisvesting gevonden te hebben. 21

28 Figuur 4-1 Verhuisplannen van studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuistermijn, % 11% 50% 17% Reeds gevonden Binnen een half jaar Binnen een jaar meer dan een jaar Nog geen plannen 18% Vooral studenten die reeds in een zelfstandige woonruimte wonen hebben weinig tot geen verhuisplannen. Slechts een zesde van hen wil binnen een jaar naar een andere woonruimte toe. Thuiswonende studenten hebben daarentegen een relatief grote verhuiswens. Meer dan 40% van hen wil binnen het jaar. De kamerstudenten hangen daar tussenin. Een op de drie wil binnen het jaar verhuizen. Bij alle typen huidige woonsituatie is het aandeel dat binnen het half jaar wil verhuizen de helft van degenen die binnen een jaar willen verhuizen. Figuur 4-2 Verhuisplannen van studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuistermijn en woonsituatie, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Thuis bij (een van de) ouders 9150 Onzelfstandige w oonruimte 9300 Zelfstandige w oonruimte 5900 Reeds gevonden Binnen een half jaar Binnen een jaar meer dan een jaar Nog geen plannen 22

29 De verwachte afstudeerperiode heeft een duidelijke samenhang met de verhuisplannen. Hoe dichter men tegen het einde van de studie aanzit, hoe groter de verhuiswens. Een samenhang valt te verwachten op basis van het feit dat een baan wellicht niet in Leiden te vinden is of dat men richting familie en/of vrienden terugverhuist. Mensen die na 2 jaar denken af te studeren hebben wel verhuisplannen maar niet op de korte termijn. Denkt men binnen 3 jaar af te studeren is een verhuiswens binnen 12 maanden wel weer groot, evenals bij studenten die nog langer moeten wachten voor zij hun studie afronden. Voor deze laatste groep loont een verbetering van de woonsituatie nog en waarschijnlijk zit hier een grote groep beginnend studenten tussen die het ouderlijk huis willen verlaten. Figuur 4-3 Verhuisplannen van studenten aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuistermijn en afstudeerplanning, % 20% 40% 60% 80% 100% Binnen een half jaar Binnen een jaar Binnen 2 jaar Binnen 3 jaar Na 3 jaar 4900 Reeds gevonden Binnen een half jaar Binnen een jaar meer dan een jaar Nog geen plannen Zoekduur Gemiddeld is een student met verhuisplannen bijna 6 maanden om zich heen aan het kijken naar nieuwe woonruimte. Studenten die op korte tijd willen verhuizen zoeken relatief langer, ongeveer 7 maanden gemiddeld voor degenen die binnen een half jaar willen veranderen van woonruimte tegenover 4 maanden voor hen die niet eerder dan over een jaar willen verhuizen. De zoekduur is kleiner geworden dan in 2009; toen zocht men gemiddeld 8 maanden. Figuur 4-4 Gemiddelde zoekduur van studenten met verhuisplannen aan Leidse onderwijsinstellingen naar verhuistermijn, ,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 Reeds gevonden Binnen een half jaar Binnen een jaar meer dan een jaar Totaal studenten gemiddelde zoekduur in maanden 23

30 4.1.2 Verhuisredenen Thuiswonende studenten geven bij uitstek aan dat ze willen verhuizen om het ouderlijk huis te verlaten en om meer privacy te krijgen. Andere verhuisredenen worden mondjesmaat genoemd. Zij willen duidelijk weg uit de beschermde omgeving. Voor studenten die nu in een onzelfstandige woonruimte wonen geldt vooral dat zij meer privacy wensen,evenals eigen voorzieningen. Ook willen zij groter wonen. Studenten die in een zelfstandige woonruimte wonen willen een volgende stap maken in de woningmarktketen. Zij willen doorverhuizen naar een grotere woning. Zelfstandig wonende studenten voeren daarnaast ook een andere locatie aan als belangrijke verhuisreden. Ook andere redenen worden veelvuldig genoemd, zoals werkmotieven (werken in andere stad) en samenwonen. Tabel 4-1 Belangrijkste verhuisreden van studenten met verhuisplannen aan Leidse onderwijsinstellingen naar woonsituatie, Thuis bij (een van de) ouders Onzelfstandige woonruimte Zelfstandige woonruimte Totaal Ouderlijk huis verlaten 44% 1% 1% 21% Meer Privacy 19% 16% 8% 17% Eigen douche en toilet 7% 16% 4% 11% Eigen keuken 5% 15% 1% 9% Groter wonen 2% 17% 25% 11% Minder betalen 1% 8% 15% 5% Andere locatie 8% 6% 11% 7% Campuscontract loop af 0% 5% 2% 2% Anders 13% 16% 33% 16% totaal antwoorden Wensen aan de woonruimte Over het algemeen mag er vanuit gegaan worden dat de studenten die binnen een jaar willen verhuizen, serieuze zoekers zijn. Degenen die pas over meer dan een jaar willen verhuizen rekenen we niet mee wanneer we hier nader ingaan op de verhuiswensen. Ongeveer 1/3 e van alle studenten wil binnen een jaar verhuizen: opgeteld gaat het om 7800 studenten. Van deze 7800 zouden er willen beschikken over zelfstandige woonruimte. Daarnaast ambiëren 3500 studenten een onzelfstandige woonruimte. Hierbij is de groep die op zijn kamer eigen voorzieningen wil ongeveer even groot is als degenen die voorzieningen willen delen. Een kleine minderheid wil thuis wonen bij de ouders (of iets anders). Overigens gaat het bij deze cijferopstelling enkel om de vraag wat voor soort woonruimte de studenten ambiëren. Hiermee is zeker niet gezegd dat iedereen deze woonruimte ook zoekt in Leiden zelf. In het volgende hoofdstuk wordt nader ingegaan op de vraag of deze wensen leiden tot een tekort aan woonruimte in Leiden. 8 NB: Men kon meerdere antwoorden geven. Het gaat dus niet om personen, maar om antwoorden. 24

31 Figuur 4-5 Gewenste woonsituatie van studenten met verhuisplannen aan Leidse onderwijsinstellingen, % 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Bij ouders 50 Onzelfstandig, gedeelde voorzieningen 1750 Onzelfstandig, eigen voorzieningen 1700 Zelfstandige huur 3250 Zelfstandige koop 750 Anders 250 Vrijwel alle studenten willen bij een eventuele verhuizing opschalen naar een meer zelfstandige woonruimte. Wanneer de huidige woonsituatie (in de navolgende tabel) vergeleken wordt met de gewenste woonsituatie dan blijkt dat aan de onderkant van de woonladder studenten per saldo weg. willen Aan de bovenkant van de woonladder zijn juist meer gegadigden dan dat er op dit moment ruimte is. Per saldo willen (van de 7800 op korte termijn verhuisgeneigde studenten) er 3700 het ouderlijk huis verlaten. Verder willen er per saldo 1000 een onzelfstandige woonruimte met gedeelde voorzieningen verlaten. Daartegen staan per saldo circa 1500 studenten die woonruimte met eigen voorzieningen zoeken. Per saldo zoeken er verder 2400 een zelfstandige huurwoning en 600 een zelfstandige koopwoning. Bij deze cijfers moet nogmaals benadrukt worden dat het hier gaat om een algemeen beeld waarin nog niet meegewogen is of de studenten deze woonruimte zoeken in Leiden of daarbuiten. 25

32 Tabel 4-2 Gewenste woonsituatie van studenten met verhuisplannen aan Leidse onderwijsinstellingen naar woonsituatie, 2012 huidig v / gewenst > Bij ouders Onzelfstandig, gedeelde voorzieningen Onzelfstandig, eigen voorzieningen Zelfstandige huur Zelfstandige koop Anders Totaal Bij ouders 0% 30% 31% 31% 6% 3% 3750 Onzelfstandig, gedeelde voorzieningen 0% 22% 16% 51% 8% 2% 2700 Onzelfstandig, eigen voorzieningen 0% 8% 25% 56% 8% 4% 200 Zelfstandige huur 0% 1% 2% 63% 34% 1% 800 Zelfstandige koop 0% 0% 5% 3% 36% 56% 150 Anders 0% 12% 23% 58% 3% 3% 200 Totaal 1% 23% 22% 42% 10% 3% Totaal Net als bij de huidige woonsituatie zien we ook bij de gewenste woonsituatie een duidelijke verschuiving naar leeftijd. Hoe ouder de studenten zijn, hoe kleiner de vraag naar onzelfstandige woonruimte en hoe groter de vraag naar zelfstandige huur en koop. Vreemde uitschieters zien we bij de 24- (onevenredig meer huur) en 27-jarigen (onevenredig meer koop). Dit zijn leeftijden waarin een groot gedeelte van de studenten net afgestudeerd is Figuur 4-6 Gewenste woonsituatie van studenten met verhuisplannen aan Leidse onderwijsinstellingen, % 80% 60% 40% 20% 0% >= 30 Bij ouders Onzelfstandig, gedeelde voorzieningen Onzelfstandig, eigen voorzieningen Zelfstandige huur Zelfstandige koop Anders Totaal 9 Uitgaande dat de gemiddelde studie 4 jaar duurt en veel studenten een jaar extra nodig hebben is 24 jaar een leeftijd waarop veel studenten afstuderen. In geval van studies als geneeskunde is de studieduur aanmerkelijk langer, waarbij de leeftijd van 27 voor afstuderen niet heel vreemd is. 10 Het aantal <18-jarigen is te beperkt om mee te nemen in dit overzicht. 26

33 4.2.1 Gedeelde voorzieningen Van alle studenten die aangegeven hebben een onzelfstandige woonruimte te willen betrekken en bovendien voorzieningen te willen delen ( inclusief jezelf ) willen studenten nu geen voorzieningen hoeven te delen (zelfstandige woning of onzelfstandige woonruimte met eigen voorzieningen) bij voorkeur geen voorzieningen delen, anders dan met een eventuele partner. Studenten die in een onzelfstandige woonruimte wonen en bovendien voorzieningen willen delen hebben de minste behoefte aan zelfstandige voorzieningen. Wellicht komt dit omdat zij al enigszins gewend zijn aan gedeelde voorzieningen. Thuiswonende studenten hebben hier ook relatief weinig moeite mee. Men heeft het minste moeite met het delen van een keuken, gemiddeld mogen ruim 4 andere personen gebruik maken van deze zelfde voorziening. Dit is een persoon meer dan bij douche en toilet het geval is. Tabel 4-3 Aantal personen waarmee studenten aan Leidse onderwijsinstellingen voorzieningen willen delen naar woonsituatie, 2012 Douche Toilet Keuken Bij ouders 4,0 3,9 5,2 Onzelfstandig, gedeelde voorzieningen 4,3 4,3 5,5 Overige woonruimten 2,2 2,3 2,4 Totaal 4,0 3,9 5, Gewenste huurprijs/ hypotheeklasten Hoe groter de mate van huidige zelfstandigheid, hoe meer men bereid is aan huur of hypotheek te betalen. Voor een onzelfstandige woonruimte mag gemiddeld 325 euro worden betaald. Dit bedrag is ongeveer wat thuiswonende studenten willen betalen, evenzoveel willen onzelfstandig wonende studenten, die bovendien voorzieningen delen, betalen. Heeft men wel eigen voorzieningen dan loopt dit bedrag op tot 350 euro. Wel moet worden opgemerkt dat het om beperkte hoeveelheden personen gaat. Voor verhuiswensen naar zelfstandige woonruimten is een vergelijkbaar beeld te zien, maar dan met enkele honderden euro s meer. Mensen die nu geen voorzieningen delen willen meer dan 550 euro in de maand betalen voor een zelfstandige woonruimte. Studenten die nu voorzieningen delen dan wel nog thuis wonen willen respectievelijk 460 en 495 euro betalen voor een zelfstandige woonruimte. Gemiddeld ligt het bedrag voor een zelfstandige woonruimte op ongeveer 500 euro. De gewenste verhuistermijn lijkt nauwelijks invloed te hebben op de hoogte van de gewenste huurlasten van een onzelfstandige woonruimte. Mensen die zelfstandig willen gaan wonen zijn bereid meer te betalen naarmate de verhuistermijn opgerekt wordt. 27