Bechsteins bat: an indicator species for ancient forest and orchards

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bechsteins bat: an indicator species for ancient forest and orchards"

Antoon Visser
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Bechsteins bat: an indicator species for ancient forest and orchards René Janssen & Daan Dekeukeleire Brussel 24 march 2012 SEVON

2 Project - goals Ecological knowledge o o o Maternity colonies Foraging area s Swarming sites Conservation o o Gathering information Informing policy makers, land owners, etc Monitoring o Bat boxes 2

3 Bechsteins an introduciton Medium sized 7-13,6 gram Broad wings Big ears Very silent sonar 3

4 Social organisation Colonies form closed societies (Kerth & Van Schaik 2011) Sex biased dispersal o Females are extremely faithful to their colonies 4

5 Occupies Drawing: Peter Twisk 5

6 Tree cavities Up to 50 roost sites per year Roost switching behaviour: fission & fusion (Kerth et al. 2011) o o Small groups in function of thermoregulation Parasites Dietz & Pirr,

7 Forest specialist Until 1000 A.C. the most common bat in archaeological research Indicator species for old woodlands (Dietz & Pirr, 2009) Requires a lot of hollow trees Small home-range 7

8 Swarming behaviour Mating Gene flow (Kerth et al. 2003; 2004) To explore potential hibernation sites 8

9 Hibernation In underground structures Banding studies: up to 25 km; up to 50 km Only found in small numbers 9

10 Hibernation Often in objects with collapsed parts Prefers cracks and crevices Most often overlooked Example o German cellar: 57 ind via automatic monitoring though pictures), 0-3 found during several visual inspections (Kugelschafter 2009) 10

11 Observations References: -Vleermuizenwerkgroep Limburg NP -Plecotus, Natagora -Dietz&Pir, rmationen-nrw.de - de/index.php?id=3&pid1=30 11

12 Observations in Flanders untill 2009 Forts of Antwerp: o o 1 hibernating record No captures during swarming Limburg : o o Annually 2-9 hibernating records Annually 6-13 caputres in 4 nights Brussels o Only 2 recent hibernating ind o Old summer observation (may 1954) 12

13 Survey 09/ 10 Nederlands Limburg Mistnetting Telemetry (tag 0,34 g) Plecotus auritus in net Bechsteins bat with transmitter (picture: Luuk Punt) 13

14 First Dutch colony Capture at the Vuursteenmijn in Savels bos (11 aug) and capture in the forest (24 aug) One of the roost sites: 10m high in an European ash First year female Second year female, not reproductively active 14

15 Tracking back swarming bats 3 females tagged; 2 in a mine, 1 followed for 11 km to Rijkhoven, then lost 15

16 17,5 km 16

17 First colony for Flanders Beech in a private forest (5ha) near Vliermaalroot Hunted in structurally diverse forest Capture of a juvenile female bat in 2010 indicated reproduction 370 m 17

18 Conclusies Regelmatige waarnemingen: populatie? Herkomst zwermende dieren onbekend! Aanwijzen van habitatrichtlijngebieden? Bos gekapt, Bechsteins weg! 18

19 Survey 2011 Model to select forests to survey Field visits Mistnetting Telemetry Locating colonies Tracking back Swarming individuals to summer locations SEVON 19

20 Model km 20

21 Model - 2 (De Keersmaeker et al. 2001) 10 km 21

22 Model km 22

23 Field visits Tree layes: oak, beech or ash? Diverse herb layer? Ancient forest plants? Coppice woodland? Ponds? 23

24 15 capture locations in km 24

25 Mistnetting in Forests With white hair nets Bat lure with distress-calls Transmitter <0,35 gram 25 Foto: Karl Vanginderdeuren Foto: Johannes Janssen Foto: Johannes Janssen

26 Captures km 26

27 Roost sites summer

28 Goals of swarming research Blind control of our model Complete the overview of colonies Migration routes Find new swarming locations 28

29 Capture at the mines 6 limestone mines, 9 nights 661 captures 10 species 120 Bechsteins (26 females) Koegat: first night: 79 animals; 44% Bech. 29

30 Tracking back swarming females tagged with low-weight transmitters (0,45 gram < 5 % mass) 2 gr more weight trough feeding and water Following with cars Surveying al forests Chessna for 100% Foto: Karl Vanginderdeuren Foto: Wouter Teunissen Foto: Wouter Teunissen 30

31 Summer 2011 Colony 09 Summer 11 Capture sites 11 Col. Swarm km 31

32 Swarming 2011 Colony 09 Summer 11 Capture sites 11 Col. Swarm km 32

33 Migration routes 19 females tagged 1 transmitter broke down 1 animal followed into a mine, not found again 17 of the 19 relocated 18 animals ( ) crossed the E313 5 crossed at the bridge near Rijkhoven (incl. 2009) 7 animals flew into a mine Often hunted during migration

34 Tag 20 (KG BVN) 34

35 Zwerm Lacroix 2011 Kolonie 09 Zomer 11 Zwerm 11 Kol. Zwerm 11 35

36 Zwerm Koegat 2011 Kolonie 09 Zomer 11 Zwerm 11 Kol. Zwerm 11 36

37 From colonies Swarm sites

38 Zwerm Nietelbroeken 2011 Kolonie 09 Zomer 11 Zwerm 11 Kol. Zwerm 11 38

39 Zwerm BelleVue Zuid 2011 Kolonie 09 Zomer 11 Zwerm 11 Kol. Zwerm 11 39

40 Conclusions All colonies situated in the same region (Haspengauw) 9 out of 10 colonies situated in ancient forest (Ferraris) o Importance for conservation Swarming sites visited by members of diffirent colonies Members of colonies migrate to different swarming sites on the same night Orchards are important as foraging and colony sites 40

41 Many thanks to Provincie Vlaams Limburg en de Gemeenten Heers en Riemst voor de financiële bijdrage en hun partnerschap bij het Project in Vlaams Limburg; Het RLH, de Bosgroepen en de JNM voor hun partnerschap bij het Vlaams-Limburgse project; Provincie Nederlands Limburg en Solabio (Interreg) voor de financiële bijdrage in 2009 en 2010; Luc Crevecoeur, Karolien van Diest, Patricia Knaepen, Joke Rymen en Francine Theeuwissen voor de prettige samenwerking in de projectgroep; Het Vleermuisvangsysteem, het ANB, Limburgs Landschap, SBB, LL, NM en verschillende particuliere terreineigenaren voor de benodigde (terrein)ontheffingen; Ghis Palmans voor het beschikbaar stellen van Vlaamse gegevens; Pierrette Nyssen voor het beschikbaar stellen van Waalse gegevens; Desiré Paelinckx van het INBO voor het beschikbaar stellen van de BWK- kaarten en bosleeftijdskaart; Heleentje De Brauwer, Jaap van Schaik, Kamiel Spoelstra en Paul Voskamp voor commentaar; Jan Appermont, Urbain Merken en Tom Verschraegen voor de hulp bij het selecteren van vangstplekken; 41

42 Acknowlegements Field work 2009: Pieter Blondé, Frans Bosch, Thijs Bosch, Huub Don, A-J Haarsma, Raymond Haselager, Jan Hovenkamp, Tjeerd Kooij, Mies Loogman, Johannes Regelink, Jaap van Schaik, Jannah Schenk, Paul Voskamp en vele anderen die één of meerdere dagen hebben meegeholpen met het veldwerk; Bos 2011: Jan Appermont, Joachim Bertrams, Kris Boers, Mark De Brabander, Christel Bouchet, Pieter Jan D hont, Pieter-Jan D hondt, David Galens, Johannes Janssen, Iwan Lewylle, Willem Proesmans, Jaap van Schaik, Jannah Schenk, Lydia Vanberghen, Karl Vanginderdeuren, Tom Verschraegen en Paul Voskamp. Zwerm 2011: Jan Appermont, Heleentje De Brauwer, Gaby Bollen, Frans Bosch, Thijs Bosch, Julia van der Burgt, Ludwig Darcis, Pieter-Jan D'Hondt, Teddy Dolstra, Winfried Engels, David Galens, Karl Van Ginderdeuren, A-J Haarsma, Raymond Haselager, Jan Hovenkamp, Ruud Kaal, Sanne Kat, Burkhard Kern, Tjeerd Kooij, Thomas Kölsch, Wendy Kreeftenberg, Sander Lagerveld, Stefan Luyk, Iwan Lewylle, John Mulder, Thijs Molenaar, Ruurd Noordhuis, Ghis Palmans, Douwe van der Ploeg, Rian Pulles, Stef van Rijn, Jaap van Schaik, Jannah Schenk, Chiel Simons, Wouter Teunissen, Marc van der Valk, Emmy Veeman, Johan Willems en Sigrid van Woerkom Foto s: Karl Vanginderdeuren, Johannes Janssen, Luuk Punt, Wouter Teunissen. Indien onvermeld: René Janssen 42

43 43

44 Observations in Belgium Wallonia o o o Summer colony in the Gaume Often encountered during mist net research in summer Recorded in many hibernation sites (also Montange Saint Pierre) Brussels: o Only 2 observations during winter o Old summer observation (may 1954) Flanders 49

Vergelijkbare documenten

Het zoeken naar Bechsteins vleermuiskolonies vanuit Nederland naar Vlaanderen SEVON

Het zoeken naar Bechsteins vleermuiskolonies vanuit Nederland naar Vlaanderen René Janssen Zoogdierdag, 20 april 2013 SEVON Project Bechsteins 2009 Bos 2011 Zwerm 2011 Conclusies Eerder 2 Project Bechsteins