TUREX: HÉT BIOLOGISCHE MIDDEL TEGEN RUPSEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TUREX: HÉT BIOLOGISCHE MIDDEL TEGEN RUPSEN"

Transcriptie

1 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 1 - Nr. 2 - Augustus 2002 Paringsverstoring werkt perfect (pagina 4) Certis-vangplaten met gemak de beste (pagina 8) TUREX: HÉT BIOLOGISCHE MIDDEL TEGEN RUPSEN Martin Meijdam, Product Manager Rupsen In dit tweede nummer van staat de rups centraal. Een enkele vlinder kan honderden eieren achterlaten in het gewas. Binnen enkele weken kan er daardoor een serieuze rupsenplaag ontstaan. Rupsen kunnen een complete snee rozen of gerbera s vernietigen en ook een exportpartij paprika s blokkeren. Behalve schade aan gewas, bloem of vrucht, veroorzaken rupsen met hun uitwerpselen ook een vervuiling van het uiteindelijke product. Er is veel geëxperimenteerd met natuurlijke vijanden, maar tot nu toe voldoen alleen vogels. Er zijn enkele chemische rupsenmiddelen te gebruiken in de geïntegreerde teelt, zoals Dimilin in de sierteelt. Maar integreerbare middelen tegen vlinders bestaan niet meer sinds Denkavepon vorig jaar is verboden. Gelukkig zijn er volop biologische middelen tegen rupsen, zoals Turex, Delfin en Spod-X. Bovendien ontwikkelt Certis nieuwe biologische middelen en technieken. U leest er alles over in deze uitgave. En ook over onze nieuwste troef voor mechanische bestrijding en monitoring: een gebruiksvriendelijke vangplaat met nieuwe lijm. Met Turex heeft Certis dé biologische standaard tegen vele soorten rupsen in de glastuinbouw. Het middel wordt met veel succes gebruikt tegen rupsen van Gamma-uil (Autographa gamma), Groente-uil (Lacanobia oleracea), Kooluil (Mamestra brassicae), Turkse mot (Chrysodeixis chalcites), Anjerbladroller (Cacoecimorpha pronubana), Koolbladroller (Clepsis spectrana), Floridamot (Spodoptera exigua) en Duponchelia. Turex is ook toegelaten bij de bestrijding van rupsen in de bloemisterijgewassen in de vollegrond, in koolgewassen, boomkwekerijgewassen, openbaar groen en in de bosbouw. het belangrijkste werkzame bestanddeel van Turex. Deze kristallen bevatten eiwitmoleculen, de toxinen. De moleculen komen alleen vrij bij een hoge ph (boven 9,5). Ze zijn daardoor onschadelijk voor mens en dier, bijen en natuur- Turex is een spuitpoeder op basis van gedroogde sporen en kristallen van de bacterie Bacillus thuringiensis (Bt), ontstaan door de kruising van twee variëteiten, namelijk kurstaki x aizawai. Hierdoor is een product verkregen dat meerdere soorten rupsen kan bestrijden, met minder snel kans op resistentie. Bacillus thuringiensis komt van nature over bijna de gehele wereld voor. De bacterie kan in een sporenvorm overleven. Zodra Bt sporen gaat vormen, maakt het tegelijkertijd eiwitkristallen, lijke vijanden, zoals predatoren en parasieten. Alleen rupsen van vlinders en motten zijn er gevoelig voor. ver volg op pagina 2 1

2 ver volg van pagina 1 WERKINGSMECHANISME TUREX Groente-uil 1 2 Rups neemt Bt op via vraat Eiwitkristallen en sporen komen in de darm terecht 3-4 De eiwitkristallen lossen op in het basische milieu van de darm 5-6 De afzonderlijke eiwitmoleculen vormen gaten in de darmwand, de rups raakt verlamd en de vraat stopt. De bacteriesporen kiemen in de rups, bacteriën vermeerderen zich en vormen nieuwe kristallen en sporen; de rups gaat dood. Turkse mot Een uitvergrootte cel waarin een kristal en een spore zichtbaar zijn. Koolbladroller Gebruiksaanwijzing Turex werkt in het algemeen het beste op jonge rupsen van het eerste en tweede larvenstadium. Grote rupsen zijn minder gevoelig. Het is daarom belangrijk te monitoren wanneer de vlinders aanwezig zijn, de eieren worden afgezet en nog belangrijker, de eieren uitkomen en de jonge rupsjes er zijn. Met Turex moet worden begonnen zodra de eerste motten in vanglampen of feromoonvallen worden waargenomen of wanneer jonge rupsen of vraatschade te zien zijn. De behandeling dient te worden herhaald met een interval van zeven tot veertien dagen. De spuitdosering van Turex is 50 gram per 100 liter water, minimaal 1 kg per hectare. De stuifdosering is 3 kg per ha. Maaggif Turex is een maaggif. Het moet door de rupsen via vraat worden opgenomen. Een zeer goede bedekking van het gewas is dus heel belangrijk. Voor een optimale bedekking is toevoeging van een uitvloeier aan de spuitvloeistof wenselijk. Ook het verstuiven van Turex zorgt voor een goede bedekking. Onlangs is bij Certis ervaring opgedaan met het toepassen van Turex door middel van LVM-apparatuur. De poederformulering van Turex laat zich door deze apparatuur heel goed vernevelen. Floridamot HOEVEELHEID CRY-KRISTALLEN VAN Bt-PRODUCTEN Product Delfin Cry1Aa Cry1Ab Cry1Ac Turex Cry1C Cry1D Cry2 GEVOELIGHEID VAN RUPSEN VOOR CRY-KRISTALLEN KRISTALLEN KOOLMOT Cry1Aa Cry1Ab Cry1Ac Cry1C Cry1D FLORIDAMOT GAMMA-GROENTE-KOOLUIL Cry2 Uit bovenstaande tabellen blijkt dat bijvoorbeeld Floridamot goed wordt bestreden door Turex maar niet door Delfin. Turex bevat veel Cry1C-kristallen en de rupsen van Floridamot zijn hier zeer gevoelig voor. 2

3 MEER Bt-PRODUCTEN Certis USA, zuster van Certis Europe en grootste producent van Bacillus thuringiensisproducten (Bt), heeft een akkoord gesloten met Ecogen voor de productie, verwerking en vermarkting van enkele Bt s van Ecogen. Bt-producten zijn de belangrijkste biologische insecticiden in de wereld. Op termijn bieden deze nieuwe generatie Bt s grote mogelijkheden voor telers in Nederland en de rest van Europa. Certis USA is een van de toonaangevende producenten van biologische gewasbeschermingsmiddelen in de wereld. Het bedrijf produceert onder meer de in Nederland bekende Bt-producten Turex en Delfin en het kernpolyedervirus Spod-X. Duponchelia vlindersoorten In Nederland zijn ongeveer tweeduizend vlindersoorten bekend. Zij worden verdeeld in twee groepen, te weten de grote vlinders of macro s en de kleine vlinders of motten. De meeste soorten zijn nachtvlinders. Slechts tien procent van de vlinderfauna behoort tot de dagvlinders. Onder het glas komen over het algemeen geen schadelijke dagvlinders voor. Het zijn in de glastuinbouw vrijwel uitsluitend rupsen van nachtvlinders die vreten aan bladeren en vruchten. Nachtvlinders rusten overdag op verborgen plaatsen en worden door hun camouflagekleuren niet gemakkelijk opgemerkt. Zij vliegen in de schemering. Veel soorten worden door lichtbronnen aangetrokken. De paring heeft meestal in de nacht plaats. Waarnemingen over het voorkomen van nachtvlinders geschieden veelal met behulp van vanglampen en feromoonvallen. Advertentiecampagne Turex Certis Europe is onlangs een advertentiecampagne gestart voor Turex in de belangrijkste vakbladen. De kleurrijke en opvallende advertentie die hiernaast staat afgebeeld, wordt veelvuldig ingezet. Zij maakt direct duidelijk dat rupsen van Turex heel snel genoeg hebben. NIEUWE 3-IN-1 GIDS HANDIGE HULP VOOR MONITORING De producent van de natuurlijke vijanden van Certis, zusterbedrijf BCP, heeft een handige gids voor het herkennen van plagen uitgebracht. De monitoring gaat hier beter mee. Het monitoren van plagen is zeer belangrijk. Een vroege identificatie van de plaag is van groot belang voor elke effectieve gewasbeschermingsstrategie. Koolbladroller Het handzame 3-in-1 boekje met de titel Bug-sure guide bevat veel foto s van de verschillende stadia van schade die een plaag teweeg kan brengen, close up foto s van de plaag om de herkenbaarheid met de loep te vergroten en foto s van het plaaginsect op een vangplaat. Met behulp van het Bug-sure gidsje kan de gewasmedewerker en scout plagen eerder waarnemen. Daardoor kan snel, namelijk voordat daadwerkelijke gewasschade ontstaat, worden gecorrigeerd. Het gidsje is 4-talig: Nederlands, Engels, Frans en Spaans. Het verstrekt ook achtergrondinformatie, zoals over levenscyclus, ontwikkelingstijd, sex ratio, eieren per vrouwtje en Floridamot Duponchelia 3 levensverwachting van het plaaginsect. Het Bug-Sure gidsje is ontwikkeld door Ward Stepman, Europees technisch verkoopmanager van BCP. Hij heeft ook voortreffelijk fotomateriaal verzorgd. De gids kost 15 euro, maar is gratis verkrijgbaar voor vaste klanten van het BCP-pakket. Voor bestelling van de gids: vraag uw leverancier of bel Certis.

4 PARINGSVERSTORING WERKT PERFECT Staat de insectenbestrijding in de glastuinbouw aan de vooravond van een doorbraak? Paringsverstoring heet de nieuwe methode. Certis heeft er een middel voor en wacht op de toelating. De methode is eenvoudig: hang overal in de kas dispensers op die de feromoongeur (lokstof) van een vrouwtjesinsect verspreiden. geïdentificeerd. Inmiddels bevat de PHERO- BANK van Plant Research International meer dan vierhonderd geïdentificeerde feromonen van vlinders, motten en kevers. De lokstoffen werden aanvankelijk uitsluitend gebruikt voor de monitoring. De feromoonverwarring is een tamelijk recente toepassing. Zij wordt sinds 1997 toegepast tegen fruitmot in de fruitteelt. Het is de enige goed resultaat hebben. De derde manier waarbij feromonen ingezet worden voor het bestrijden van insecten, is het lokken en wegvangen met behulp van feromoonvallen. Nachtvlinders Paringsverstoring is vooral voor de bestrijding van nachtvlinders een geschikte methode, want deze kunnen elkaar alleen vinden met behulp van een geurspoor. Door een combinatie van feromonen is het mogelijk met één dispenser meerdere soorten tegelijk te bestrijden. Peter van Deventer: Elke soort heeft zijn eigen feromoon. Als je deze stoffen combineert, blijven ze naast elkaar bestaan. Ze reageren niet op elkaar. Van Deventer heeft zeven jaar onderzoek gedaan naar de paringsverstoring van de Turkse mot en de Floridamot. Hij heeft daarbij ook een middel voor Certis getest. FEROMONEN EN DE WET Peter van Deventer: De telers waren zeer positief. Mannetjes raken dan het spoor bijster en kunnen geen vrouwtjes meer vinden. En dus: geen bevruchting, geen larven of rupsen, geen oogstschade. Dit heet paringsverstoring, ook wel feromoonverwarring. De methode werkt in de kas perfect, want het middel kan daar niet wegwaaien, vertelt Peter van Deventer. Hij is senior assistent signaalstoffen bij Plant Research International in Wageningen. Wageningen Universiteit en Researchcentrum zijn internationaal toonaangevend met het feromoononderzoek in de glastuinbouw. In VS al 25 toelatingen De toepassing van feromonen is nog relatief nieuw. Het eerste feromoon is pas in 1967 toegelaten toepassing in Nederland. In Amerika zijn inmiddels al vijfentwintig verschillende insectenferomonen voor deze bestrijdingsmethode toegestaan. Certis wacht nog op toelating Een nieuw feromoon heeft daar korte tijd na de aanvraag een toelating, aldus Van Deventer. Een andere toepassingsmogelijkheid is de zogeheten attrack-and-killmethode, waarbij insecten met behulp van een feromoon naar een insecticide worden gelokt. Van Deventer: Je kunt zo met weinig insecticide toch een Feromonen zijn producten met over het algemeen een beperkt toepassingsgebied per type feromoon. Door gebruik van meerdere typen feromonen kunnen meerdere plagen bestreden worden. Globaal zijn feromonen onder te verdelen in twee groepen. Binnen de groep lijken de feromonen qua structuur op elkaar. Tijdens een conferentie in Ottawa zijn de EU, de VS en Canada overeengekomen de toelatingsprocedure voor een groep feromonen te vergemakkelijken. Afgesproken is dat de aanvrager deels kan volstaan met een verwijzing naar gepubliceerd onderzoek. De aanvrager hoeft daardoor minder eigen onderzoek te doen. De afspraken voor deze vereenvoudigde toelatingsprocedure zijn vastgelegd in het zogeheten OECD Working document Ottawa. In Nederland is deze procedure inmiddels geaccepteerd. Problemen doen zich nog voor als een fabrikant producten op de markt wil brengen met uiteenlopende combinaties van feromoonstoffen. In dat geval moet voor de samenstelling van elke afzonderlijke combinatie een toelating worden aangevraagd, omdat de wetgeving niet voorziet in de combinatiemogelijkheid van deze stoffen. Dit vertraagt de introductie en maakt het bovendien onnodig duur. 4

5 Aan het onderzoek van het Wageningse instituut deden zeven glastuinbouwbedrijven mee. De methode is toegepast in de teelt van paprika, tomaat, komkommer en gerbera. Het werkt uitstekend, aldus Van Deventer. Er was onder andere een biologisch bedrijf bij. Dat hebben we drie jaar gevolgd. Er is geen mot meer waargenomen. Bij de omliggende bedrijven die chemisch behandeld werden daarentegen wel. Voor het biologische teeltsysteem is het een uitkomst. Kool- en groente-uil Behalve als middel tegen de Turkse mot en de Floridamot, ziet Van Deventer ook goede toepassingsmogelijkheden tegen de kool- en groente-uil. De lijst zal ongetwijfeld groeien in de komende jaren. Plagen die vroeger geen probleem waren, worden soms opnieuw een plaag als de chemische bestrijding verminderd wordt of achterwege blijft. Vroeger werden die bij een algemene bespuiting meegenomen. Nu kom je steeds vaker plagen tegen waar niemand meer van wist dat het er ooit een is geweest, aldus van Deventer. Hij vervolgt: Feromoon is een natuurproduct. Het vlindervrouwtje verspreidt de stof in een geringe concentratie. Je ruikt het niet en ziet het niet. De concentratie is niet te meten. Besparing van arbeidskosten De feromoondispenser blijft in de kas hangen zolang het teeltseizoen duurt. Per hectare is zo n 50 gram feromoon nodig. De dispenser blijft een half jaar actief. Je gebruikt hem pas op het moment dat je de eerste motten ziet vliegen, aldus Van Deventer. De bestrijdingsmethode levert een flinke besparing van arbeidskosten op, want als je chemisch bestrijdt, moet je bijna iedere week een bespuiting uitvoeren. De telers waren dan ook zeer positief. Ze bleken zelfs bereid om voor de nieuwe techniek aanzienlijk meer te betalen dan ze nu aan de chemische middelen kwijt zijn, als ze hiermee konden blijven werken. PHYTOSEIULUS VOORTAAN NOG BETER TE VERDELEN Dankzij een nieuwe verpakking kunnen telers de spintroofmijt Phytosure (p) voortaan zeer gelijkmatig over het gewas verdelen. Certis biedt deze spintroofmijt van zusterbedrijf BCP nu namelijk aan in flesjes van 30 ml die zijn voorzien van een nieuwe, hersluitbare dop die een dergelijke verdeling mogelijk maakt. eremicus, Eretsure (ec), ontwikkeld. Het nieuwe systeem (20 x 250 Eretmocerus) bestaat uit een zeer klein flesje dat losse poppen bevat. Het flesje hangt men op in het gewas met behulp van een kaartje. Het bestaande systeem van Certis/ BCP met 5000 losse poppen Een flesje Phytosure (p) bevat 2000 roofmijten (Phytoseiulus persimilis). Hiermee kunnen 200 shots van elk ten minste 10 roofmijten heel Ook nieuwe verpakking Eretmocerus gelijkmatig over de te behandelen planten worden uitgezet. De hoeveelheid draagstof is klein, zodat deze niet van de planten valt. Er gaan geen Phytoseiulus verloren, wat bij grotere verpakkingen wel gebeurt. BCP / Certis heeft ook een nieuwe verpakking voor de sluipwesp van witte vlieg Eretmocerus in één koker, blijft overigens gewoon verkrijgbaar. Beide systemen laten een uitkomstpercentage zien van ten minste 85 tot 90 procent. Bij de op kaartjes geplakte Eretmoceruspoppen, ligt het uitkomstpercentage rond de 50 procent. 5

6 DOORBRAAK GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN SIERTEELT Mogelijk dit jaar nog komen er voor de sierteelt zeer selectief en effectief werkende middelen beschikbaar tegen spint en trips. Dat feit, aldus Peter Dekker, zou wel eens de doorbraak kunnen betekenen van de geïntegreerde gewasbescherming in de sierteelt. Ongeveer vijftien procent van de ondernemers in de sierteelt doet vandaag de dag aan geïntegreerde gewasbescherming. Volgens doorbraak zorgen in onder andere rozen, chrysanten en potplanten. Volgens Dekker kunnen gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten alleen nog maar meedoen in de race als zij met de goede selectieve middelen op de markt komen. Dergelijke middelen zijn er nu volop voor de glasgroenteteelt en de fruitteelt. Voor de akkerbouw en de vollegrond zijn ze in aantocht. Peter Dekker is sinds anderhalf jaar bij Certis de Product Manager IPM (Integrated Pest Management oftewel Geïntegreerde Gewasbescherming). Daarvoor werkte hij twaalf jaar bij Koppert, waar hij alle ontwikkelingen op het gebied van biologische bestrijding heeft meegemaakt en waar hij de geïntegreerde gewasbescherming in de sierteelt heeft opgebouwd. In de jaren zeventig en tachtig was hij als productmanager verbonden aan achtereenvolgens (het toenmalige) Schering en Shell Chemie. Bij laatstgenoemd bedrijf deed hij toen ook al veel ervaring op met middelen en systemen die onschadelijk waren voor natuurlijke vijanden. Dekker: In de jaren tachtig was de geïntegreerde gedachte dus al in opkomst. Wat vindt hij zijn belangrijkste advieskwaliteit? Dat je een brede kennis van de natuurlijke vijanden koppelt aan je kennis van de correctiemiddelen. Dankzij komst selectieve middelen tegen spint en trips Peter Dekker, Product Manager Peter Dekker van Certis zal dat percentage Certis investeert flink kunnen gaan stijgen met de komst van de breed in oplossingen zeer selectief en effectief werkende middelen Certis is een van de weinige internationale tegen spint en trips. Hij zegt: De knelpunten ondernemingen met een toekomststrategie worden dan opgeruimd. Certis hoopt op een die helemaal is gericht op de ontwikkeling van snelle toelating van haar selectieve spintmiddel en een collega-firma verwacht spoedig Dekker: Certis investeert zwaar in wat nodig de geïntegreerde gewasbescherming. Peter een selectief tripsmiddel op de markt te kunnen brengen. Dekker: Dit kan voor een van geïntegreerde is voor de ontwikkeling van een compleet pakket gewasbescherming. Certis is nu met haar zusterbedrijf BCP een van de vier grote leveranciers van natuurlijke vijanden voor de biologische en geïntegreerde gewasbescherming. Het bedrijf is de uitvinder van de spintgalmug Feltiella. Voorts vermarkt Certis de plakvallen van AgriSense en de producten van Certis USA (voorheen Thermo Trilogy), een van de leidende producenten van biologische gewasbeschermingsmiddelen in de wereld. Dekker: We hebben binnen Certis nu biologische rupsenbestrijders in de vorm van bacteriën en van virussen. Ze zijn beschikbaar voor de groenteteelt, de sierteelt en fruitteelt en we staan aan de vooravond van een doorbraak bij de spruit- en sluitkool. Ongekende belangstelling voor bacteriepreparaat Peter Dekker bespeurt een ongekende belangstelling onder kooltelers voor de huidige praktijkproeven met de Bt s van Certis tegen rupsen. 6

7 Ook supermarktketens zijn zeer geïnteresseerd in geïntegreerde gewasbescherming. Wat ook stimuleert is de GMO-subsidie (via het Productschap Tuinbouw) van de EU voor de inzet van gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong, zoals natuurlijke vijanden en bacteriepreparaten. Dekker: We trekken er dus hard aan om de vraag aan te wakkeren. plus een aantal extra. Tel maar na. Maar belangrijker nog is het testen van de levensvatbaarheid van de natuurlijke vijanden. Partijen die niet deugen worden meteen vervangen. Beste kwaliteit natuurlijke vijanden Met het Britse BCP (Biological Crop Protection) in huis is Certis in staat de beste kwaliteit natuurlijke vijanden te leveren. Peter Dekker: BCP heeft de stringentste kwaliteitscontrole. Moeten er 200 roofmijten in zitten? Dan zitten er 200 in groei van de toepassing van GNO s in zowel de binnen- als de buitenteelten. Dekker: Zodra een chemische middel kan worden vervangen doet een teler dat. Mits het alternatief maar even effectief is en niet veel duurder. De houding van de supermarktketens is eigenlijk Peter Dekker is bij Certis dé man voor de GNO s, de gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Hij verwacht een sterke WAT BIEDT CERTIS DE PAPRIKATELER? Om te laten zien welke middelen Certis telers voor de geïntegreerde gewasbescherming te bieden heeft, noemt Peter Dekker als voorbeeld het pakket oplossingen van zijn bedrijf voor telers van paprika s: vangplaten voor monitoring en afvangen insecten; spintbestrijding: de galmug Feltiella, de roofmijten Phytoseiulus en A. californicus en ter correctie het selectieve spintmiddel Nissorun; tripsbestrijding: Amblyseius cucumeris, Orius, Hypoaspis; bestrijding (kas- en tabaks) witte vlieg: Encarsia-Eretmocerus mix, Delphastus en ter correctie het selectieve middel Applaud; rupsenbestrijding met de biologische middelen Turex en Spod-X; desinfectiemiddel en algicide voor de teeltwisseling: Jet 5. allesbepalend. Maatregelen van supers hebben meer impact dan overheidsmaatregelen. VERSPUITBARE FEROMOONVERWARRING OOK IN NEDERLAND? Certis gaat de mogelijkheden onderzoeken voor toelating van verspuitbare feromoonverwarring. Het gaat om een nieuwe techniek. De methode wordt gebruikt tegen onder andere de fruitmot en bladrollers in appel en peer. Mede dankzij haar zusterorganisatie in de VS denkt Certis verdere verbetering van de geïntegreerde plaagbestrijding in de fruitteelt te kunnen bieden. Feromoonverwarring speelt in de geïntegreerde bestrijding van plaaginsecten in de fruitteelt een belangrijke rol. De verwarring gebeurt tot nu toe met behulp van dispensers die handmatig in de bomen moeten worden gehangen. De verspuitbare verwarringsproducten kunnen eenvoudig met de gebruikelijke spuitapparatuur worden toegepast. Voor deze innovatieve producten bestaat in Europa nog geen registratie. Certis onderzoekt samen met het Amerikaanse bedrijf 3M of ze ook in Nederland en de rest van Europa kunnen registreren en distribueren. Deze laatste ontwikkeling wordt mogelijk gemaakt doordat 7 Certis USA sinds dit jaar de verspuitbare feromoonverwarring van 3M distribueert in de VS en Mexico.

8 CERTIS-VANGPLATEN MET GEMAK DE BESTE Sinds Certis zijn vangplaten heeft voorzien van een nieuwe lijm, scoren ze niet alleen meer als de meest gebruiksvriendelijke, maar werken ze ook zeker zo goed als andere bekende merken vangplaten. Recente vangstproeven in gerbera hebben aangetoond dat de Certis-vangplaten zich kunnen meten met de beste die momenteel beschikbaar zijn. Bij het afvangen van trips werken zowel de gele als de blauwe Certis-vangplaten perfect. De platen trekken ook bij een geringe druk de tripsen goed aan. De gele vangplaten scoren ook heel goed in het afvangen van witte vlieg, mineervlieg en bladluis. Ze zijn bovendien ideaal om mee te werken. De lijm die Certis gebruikt, is namelijk een zogeheten droge lijm. Deze druipt niet van de platen af en blijft niet aan de vingers kleven. Het uithangen en de bestudering van de vangplaten is aanzienlijk eenvoudiger en prettiger dan bij vangplaten met een zogenaamde natte lijm. De Certis-vangplaten hebben rasters van 2 x 2 cm. Dat vergemakkelijkt het tellen van de insecten. De vangplaten hebben aan beide zijden zogenaamde schutbladen. Ze kunnen daardoor los Droge lijm ideaal verpakt worden. Ze hoeven tijdens het uithangen niet van elkaar getrokken te worden. De schutbladen kunnen ook gebruikt worden voor de registratie bij tellingen. Maxi Roll Certis levert de opgerolde vangplaten (Maxi Roll) zowel in blauw als geel. Ze zijn 25 meter lang en 24,5 cm breed. Het materiaal is identiek aan de kleinere vangplaten. Het is aan beide zijden gecoat met dezelfde, niet-druipende insectenlijm. De vangcapaciteit is dezelfde als die van de kleinere variant. De aan beide zijden aangebrachte schutbladen maken de plaatsing van deze rollen bijzonder gemakkelijk. PROEFRESULTATEN C o l o f o n Nieuwsmagazine van Certis voor onder-nemers in de glastuinbouw Proef 1 Proef 2 Proef 1 Proef 2 Redactie: Vormgeving: Beeld: Martin Meijdam, Certis PRL&T, Zoetermeer Crown Creatives in Communication, Driebergen Certis, BCP, Hans Dijkstra, Gé Hirdes, Theo Janssen, NFP, Hans Sas, H. Stichter (PD) De vangplatenproef is uitgevoerd bij twee gerberatelers in juni en juli 2002 (weken 25 tot en met 28). Bij beide zijn 4 blauwe en 4 gele platen opgehangen in 3 herhalingen en deze zijn wekelijks geteld. De aantasting van luis was bij beide telers te laag en ook de tripsaantasting was bij teler 1 te laag om conclusies te trekken. Bij beide telers was er een lichte aantasting van witte vlieg. Teler 1 had een zware en teler 2 een matige aantasting van mineervlieg. De blauwe en gele Certisplaat vangt in alle gevallen evenveel of meer insecten dan de Horiver-plaat; statistisch is er overigens geen betrouwbaar verschil. Beide Certis-platen vangen wel statistisch beter dan beide Oecos-platen. Certis biedt systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming. De onderneming levert de kennis en de producten, zoals biologische en chemische middelen, natuurlijke vijanden, feromonen en vangtechnieken. Hiermee ondersteunt Certis telers bij de ontwikkeling van een duurzame, gezonde teelt. Certis, onderdeel van Certis Europe B.V., vervult een voortrekkersrol met zijn systeemoplossingen voor specialistische, hoogwaardige gewassen. Postbus BD Maarssen Straatweg 30 B 3604 BB Maarssen T 31(0) F 31(0) E info@certiseurope.nl 8

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

MAINSPRING EN DE AANVAL IS ZO VOORBIJ UNIEK, BETROUWBAAR EN VRIENDELIJK INSECTICIDE VOOR DE BEDEKTE SIERTEELT * ELKE BLOEM TELT

MAINSPRING EN DE AANVAL IS ZO VOORBIJ UNIEK, BETROUWBAAR EN VRIENDELIJK INSECTICIDE VOOR DE BEDEKTE SIERTEELT * ELKE BLOEM TELT MAINSPRING EN DE AANVAL IS ZO VOORBIJ UNIEK, BETROUWBAAR EN VRIENDELIJK INSECTICIDE VOOR DE BEDEKTE SIERTEELT * ELKE BLOEM TELT *Alleen niet-grondgebonden bedekte sierteeltgewassen. INHOUD Wat is Mainspring?

Nadere informatie

Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk

Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Inhoud Plagen waarnemen: scouten Waarom Hoe Plagen & Natuurlijke vijanden Witte vlieg Mineervlieg Bladluis Rups

Nadere informatie

Biologische bestrijding spintmijten in framboos

Biologische bestrijding spintmijten in framboos Biologische bestrijding spintmijten in framboos Project INSECT H. van Doornspeek Eindverslag demo-object project INSECT (maart 2006), gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Ing. H. (Heino) van Doornspeek,

Nadere informatie

Nieuw, tegen rupsen. Fame, nieuw middel tegen rupsen. De werkzame stof. Het werkingmechanisme

Nieuw, tegen rupsen. Fame, nieuw middel tegen rupsen. De werkzame stof. Het werkingmechanisme Fame, nieuw middel tegen rupsen Fame is een product ter bestrijding van schadelijke rupsen van diverse motten en vlinders (Lepidoptera). Het heeft een larvicide werking. Alle larvale stadia worden bestreden.

Nadere informatie

Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.

Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels. Verslaglegging demoproject Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels. Gefinancierd door Productschap Tuinbouw In opdracht van de Nederlandse Fruitteelt Organisatie In het kader van het project

Nadere informatie

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van: Begeleidende groep

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2012 Indicator 30 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Onderzoeksperiode 2009 Inhoud Inleiding... 2 Werkwijze... 2 Resultaten... 4 Discussie en conclusie... 8 1 Inleiding De anjerteelt heeft het onderzoeksproject

Nadere informatie

Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm

Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm TM Met Affirm gaat fruit de hele wereld rond Want Affirm is dé nieuwe rupsenbestrijder in appels en peren. Onmisbaar vanwege zijn effectiviteit

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2008 Indicator 4 oktober 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Plaagbestrijding als teamsport

Plaagbestrijding als teamsport Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen

Nadere informatie

BotaniGard. De biologische witte vliegenmepper

BotaniGard. De biologische witte vliegenmepper BotaniGard De biologische witte vliegenmepper Witte vlieg, een toenemend probleem In de glastuinbouw is witte vlieg al jaren een toenemend probleem. Witte vlieg is steeds lastiger te bestrijden in intensieve

Nadere informatie

DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur!

DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur! Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur! DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong AZATIN BIOX-M BOTANIGARD VLB BOTANIGARD WP DERREX ERII IROXX KARMA LATE-VAL

Nadere informatie

FLORAMITE SPAART DE BIOLOGIE

FLORAMITE SPAART DE BIOLOGIE Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 2 - Nr. 5 - Juli 2003 Erika den Daas: Zonder chemie kan niet (pagina 5) Verkorte wachttijd in vruchtgewassen (pagina

Nadere informatie

Floramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien

Floramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Floramite Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Uniek werkingsmechanisme Spint. Een lastig te bestrijden en hardnekkige plaag Bij mijten beïnvloedt bifenazate

Nadere informatie

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Spanje, Javea, Cap Sant Antoni december 2013 - februari 2014 Door: Silvia Hellingman-Biocontrole Onderzoek en Advies en Jan van Eijle

Nadere informatie

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017 PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen University & Research) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (ministerie

Nadere informatie

de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt.

de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. NeemAzal-T/S onmisbaar in de geïntegreerde teelt Geïntegreerde teelt is alleen mogelijk bij een goed evenwicht tussen bestrijdende maatregelen en plagen

Nadere informatie

Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag

Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014 Vince van der Gaag 18 februari 2014 Onderwerpen Algemeen Bioline ICM Een goed begin (scouten en monitoring, hygiëne) Kweekzakjes

Nadere informatie

Herkennen van plagen in potchrysant

Herkennen van plagen in potchrysant Herkennen van plagen in potchrysant Joachim Audenaert 1 Scouten Voor kruipende insecten (met een loep) 1. Bekijk de kop van de plant: witte vlieg (adulten) weekhuidmijt jonge rupsen spint en roofmijten

Nadere informatie

Kasspintbestrijding in roos

Kasspintbestrijding in roos Kasspintbestrijding in roos De ontwikkeling van spinteieren is afhankelijk van de temperatuur, de relatieve luchtvochtigheid en de waardplant. Met de zonnige dagen, soms gecombineerd met een lage luchtvochtigheid,

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149

905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149 905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149 GEWAS BESCHE RM ING BIOLOGISCH (Professioneel gebruik) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENZ. (BIOLOGISCH) (Prijs op aanvraag) Leverbaar in

Nadere informatie

531 APRIL 2012 INFO. Minder mot met RAK 3+4 + Madex Plus

531 APRIL 2012 INFO. Minder mot met RAK 3+4 + Madex Plus 531 APRIL 2012 INFO Minder mot met RAK 3+4 + Madex Plus Wereldwijd komt fruitmot (Cydia pomonella) voor in appel- en perenboomgaarden. Ondanks dat het zo n veelvoorkomend beestje is, en je zou denken dat

Nadere informatie

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk schets van IPM in Pot Anthurium Situatie schets van periode 1 januari tot 1 juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij

Nadere informatie

Afwijkingen bestrijden

Afwijkingen bestrijden Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden

Nadere informatie

Introductie Batavia. 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk

Introductie Batavia. 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk Introductie Batavia 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk Spirotetramat Werkzame stof: Formulering: Chemische groep: IRAC code: Spirotetramat 100 g/l SC Keto-enolen 23 Envidor (contact) Oberon (translaminair)

Nadere informatie

Steward tegen bladrollers, wintervlinder, voorjaarsuil en fruitmot

Steward tegen bladrollers, wintervlinder, voorjaarsuil en fruitmot T E C H N I S C H D O S S I E R Steward tegen bladrollers, wintervlinder, Inleiding Unieke werking Figuur 1 Bio-activering van indoxacarb indoxacarb weinig giftig Steward is een gebruiksvriendelijke spuitkorrel.

Nadere informatie

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden, Amir Grosman en Pierre Ramakers, Wageningen UR Glastuinbouw High tech

Nadere informatie

KENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 ZIEKTEN EN PLAGEN / INSECTEN. www.dlvplant.nl TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN

KENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 ZIEKTEN EN PLAGEN / INSECTEN. www.dlvplant.nl TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN KENNISBUNDEL Biologische aardappelen Mei 2013 TEELTTECHNISCHE ASPECTEN LOOFDODEN ZIEKTEN EN PLAGEN / VIRUSZIEKTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / PHYTOPHTHORA INFESTANS ZIEKTEN EN PLAGEN / RHIZOCTONIA SOLANI DE SMAAK

Nadere informatie

Lokken van trips met behulp van blauw ledlicht

Lokken van trips met behulp van blauw ledlicht Lokken van trips met behulp van blauw ledlicht DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 E info@dlvplant.nl Gefinancierd door Productschap

Nadere informatie

Altacor INSECTICIDE. milieugevaarlijk

Altacor INSECTICIDE. milieugevaarlijk 051365 K-26825 (8 pages) 07/06/13 11:00 Page1 K-26825/31305 - THE NETHERLANDS - (COVER) PAGE 1 N milieugevaarlijk BIJZONDERE GEVAREN Zeer vergiftig voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch

Nadere informatie

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint.

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Willem Jan de Kogel, Plant Research International B.V. Willem Ravensberg, Koppert

Nadere informatie

Gewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019

Gewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019 Gewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019 Eigenschappen Werkzame stof Gehalte Dosering Gewassen Formulering Natuur-pyrethrum en Raapzaadolie 4,59 g/l en 825,3 g/l 0,5 2 % (~ 6 12 l/ha)

Nadere informatie

Glashelder. Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 4 - Nr. 10 - oktober 2005

Glashelder. Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 4 - Nr. 10 - oktober 2005 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 4 - Nr. 10 - oktober 2005 Jet 5 effectief tegen pepinomozaïekvirus (pagina 2) Succes met geïntegreerde bestrijding in

Nadere informatie

Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020

Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020 Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020 Biologisch insecticide op basis van de schimmel Metarhizium anisopliae Aan de hand van een twintigtal concrete vragen wordt een advies gegeven hoe het product

Nadere informatie

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen IPM Impact Linter Agropolis Kinrooi Guido sterk Origine marien bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en zachtfruit insecticiden/acariciden/rodenticiden

Nadere informatie

Maximale dosering middel per toepassing. 200 g/ha 4 per 12 maanden en maximaal 1 keer voor 1 mei

Maximale dosering middel per toepassing. 200 g/ha 4 per 12 maanden en maximaal 1 keer voor 1 mei Actueel WG van het middel STEWARD, 12371 N 1 juni 2018 W.8 Wettelijk Gebruiksvoorschrift Het middel is uitsluitend toegelaten als insectenbestrijdingsmiddel voor het professionele gebruik door middel van

Nadere informatie

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk casus van IPM in Chrysant Situatie schets van periode Januari 2014 Juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij DLV plant

Nadere informatie

Maximale dosering middel per toepassin g. 200 g/ha 4 per 12 maanden en maximaal 1 keer voor 1 mei

Maximale dosering middel per toepassin g. 200 g/ha 4 per 12 maanden en maximaal 1 keer voor 1 mei HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WG van het middel STEWARD, 12371 N W.7 4 november 2016 Wettelijk Gebruiksvoorschrift Het middel is uitsluitend toegelaten

Nadere informatie

Rupsen problematiek in de glastuinbouw

Rupsen problematiek in de glastuinbouw Rupsen problematiek in de glastuinbouw Maart 2016 PT nr. 15138.12 Inhoudsopgave 1. Inleiding en knelpuntanalyse 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Gewassen, teelten en teeltwijze 2 1.3 Teeltgebieden 2 2. Rupsenschade

Nadere informatie

Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw

Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw Bestrijding van Echinothrips americanus in Dieffenbachia Juliette Pijnakker, Peter Korsten, Debbie Elstgeest (Benfried), Mädeli Hennekam (Entocare), project 41280108 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Steward Steenfruit & Kleinfruit 2013

Steward Steenfruit & Kleinfruit 2013 Steward Steenfruit & Kleinfruit 2013 Bestrijding rupsen : werkingsmechanisme middelen Werking Steward (indoxacarb 30% WG) op rupsen Maaggif! Na opname treedt verlamming op Anti-feeding effect treedt vanaf

Nadere informatie

Steward. Insecticide. Insecticide voor de bestrijding van insecten in de fruitteelt, groententeelt, sierteelt en boomkwekerij.

Steward. Insecticide. Insecticide voor de bestrijding van insecten in de fruitteelt, groententeelt, sierteelt en boomkwekerij. STEWARD 30WG NL 500G BKL K-26439 26/01/12 09:22 Page1 K-26439/31201 - THE NETHERLANDS - (COVER) - PAGE 1 Xn Schadelijk N Milieugevaarlijk BIJZONDERE GEVAREN Schadelijk bij opname door de mond. Vergiftig

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen

Nadere informatie

Biologische bestrijding in bloembolgewassen

Biologische bestrijding in bloembolgewassen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,

Nadere informatie

Ontwikkeling van een Lure&Kill techniek voor de beschermde teelt in Nederland

Ontwikkeling van een Lure&Kill techniek voor de beschermde teelt in Nederland Ontwikkeling van een Lure&Kill techniek voor de beschermde teelt in Nederland Verslag van fase 2 Frans C. Griepink Datum: 28 september 2010 Projecttitel: Lure&Kill techniek voor beschermde teelt Projectnummer

Nadere informatie

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016 Inagro 4/3/216 Teelt van aardbei HOE EEN EFFICIËNTE MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING OPZETTEN IN DE PRAKTIJK Serre, stelling, vollegrond Junidragers & doordragers Diverse klimaatomstandigheden Omschakeling

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw

Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Ontwikkelingen in de biologische bestrijding Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Wat zijn de ontwikkelingen? Grote ontwikkelingen op het gebied van roofmijten Veel studies naar interacties in

Nadere informatie

Hasten Chrysant mineervlieg-spint

Hasten Chrysant mineervlieg-spint ng abamectine/kg blad) Hasten Chrysant mineervlieg-spint Uitgave SURfaPLUS Trading Maart 21 INHOUD: EFFECT HASTEN OP OPNAME ABAMECTINE IN CHRYSANTEN (PAG 1) FYTOTOXICITEIT TEST 25 (2) FYTOTOXICITEIT ONDERZOEK

Nadere informatie

Praktische ervaringen met eetbare bloemen

Praktische ervaringen met eetbare bloemen Praktische ervaringen met eetbare bloemen Blindeman Liesbet PDPO- project 1 juli 2015 31 december 2017 Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! 1 Keuze teeltsysteem Open lucht Onder bescherming Keuze in

Nadere informatie

Altacor INSECTICIDE. Water dispergeerbaar granulaat Werkzame stof(fen): chlorantraniliprole Gehalte(n): 350 g/kg

Altacor INSECTICIDE. Water dispergeerbaar granulaat Werkzame stof(fen): chlorantraniliprole Gehalte(n): 350 g/kg K-42158/31610 - THE NETHERLANDS - (COVER) PAGE 1 GEVARENAANDUIDINGEN H410 Zeer giftig voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen. VOORZORGSMAATREGELEN P391 Gelekte/gemorste stof opruimen.

Nadere informatie

Inhoud: 1 kg Gedeponeerd handelsmerk van E.I. du Pont de Nemours and Co. (Inc.)

Inhoud: 1 kg Gedeponeerd handelsmerk van E.I. du Pont de Nemours and Co. (Inc.) STEWARD 30WG NL 1KG BAG K-37350 24/12/14 08:52 Page1 " Chargenummer: Productiedatum: Waarschuwing GEVARENAANDUIDINGEN Schadelijk bij inslikken. Kan schade aan organen veroorzaken. Zeer giftig voor in het

Nadere informatie

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Bladluizen, trips en kasspintmijt beheersen Aziatische fruitvlieg monitoren Van gangbare bestrijding naar

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 22 oktober 2014 (20146391 AG) van BELCHIM Crop Protection nv/sa

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 plantenteelt gesloten teelten CSPE KB minitoets bij opdracht 3

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 plantenteelt gesloten teelten CSPE KB minitoets bij opdracht 3 landbouw en natuurlijke omgeving 2011 plantenteelt gesloten teelten CSPE KB minitoets bij opdracht 3 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1).

Nadere informatie

Altacor INSECTICIDE. Water dispergeerbaar granulaat Werkzame stof(fen): chlorantraniliprole Gehalte(n): 350 g/kg

Altacor INSECTICIDE. Water dispergeerbaar granulaat Werkzame stof(fen): chlorantraniliprole Gehalte(n): 350 g/kg ALTACOR NL 500G BKL K-36071 18/12/13 11:44 Page1 K-36071/31312 - THE NETHERLANDS - (COVER) PAGE 1 Ê GEVARENAANDUIDINGEN Zeer giftig voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen. Deze verpakking

Nadere informatie

TRACER. Een nieuwe aanpak bij de bestrijding van trips in prei

TRACER. Een nieuwe aanpak bij de bestrijding van trips in prei Een nieuwe aanpak bij de bestrijding van trips in prei TRIPSSCHADE DETAIL VOLWASSEN TRIPS een biologisch geproduceerd insecticide met een unieke werkingswijze doodt de schadelijke insecten snel en zeker

Nadere informatie

Trips en Chrysant Aandachtpunten uit expertanalyse

Trips en Chrysant Aandachtpunten uit expertanalyse Trips en Chrysant Aandachtpunten uit expertanalyse 4 en 5 juni 2014 Aanleiding en doelstelling expertanalyse In het kader van ChrIP van ChrysantNL Doel: - Alle kennis en praktijkervaring goed op een rijtje

Nadere informatie

Schadelijke wantsen onder glas

Schadelijke wantsen onder glas E T O C A R E W A G E I G E Schadelijke wantsen onder glas Plantgezondheidsdag 4 december 2013 Maedeli Hennekam (m.hennekam@entocare.nl) ETOCARE Wageningen 1 Schadelijke wantsen; E T O C A R E W A G E

Nadere informatie

Insecticide voor de bestrijding van insecten in de fruitteelt en groententeelt.

Insecticide voor de bestrijding van insecten in de fruitteelt en groententeelt. 011479 K-36103 BKL_290x110_16pages 28/01/14 13:35 Page1 K-36103/31401 - THE NETHERLANDS - (COVER) PAGE 1 Xn Schadelijk N Milieugevaarlijk BIJZONDERE GEVAREN Schadelijk bij opname door de mond. Vergiftig

Nadere informatie

Tripsen. Tripsen TRIPSEN GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN. Inagro 4/03/2016. Thysanoptera (franjevleugeligen)

Tripsen. Tripsen TRIPSEN GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN. Inagro 4/03/2016. Thysanoptera (franjevleugeligen) Inagro 4/3/216 GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN Jochen Hanssens Inagro 4/3/216 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en aardbei TRIPSEN Tripsen Thysanoptera (franjevleugeligen)

Nadere informatie

Infoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen

Infoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen GEBRUIKT U CHEMICALIËN? CONTROLEER DAN OP ONZE WEBSITE, www.biobest.be, OF ZE VERENIGBAAR ZIJN MET ONZE NUTTIGE INSECTEN Infoblad gewassen rozen IPM-strategie voor rozen Infoblad gewassen Rozen Waarom

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie GT-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 38 tot en

Nadere informatie

Geïntegreerde bestrijding in Kuip- en terrasplanten

Geïntegreerde bestrijding in Kuip- en terrasplanten Geïntegreerde bestrijding in Kuip- en terrasplanten DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van: Landelijke commissie

Nadere informatie

Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine

Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj, Laxmi Kok Rapport GTB-1152 Referaat In twee kassen met een aubergineteelt is gevolgd hoe biologische bestrijders

Nadere informatie

Boomkwekerij en vaste planten Frupica waakt over uw gewas! Brede werking: o.a. echte meeldauw en Botrytis Ja, Ja, Ja,

Boomkwekerij en vaste planten Frupica waakt over uw gewas! Brede werking: o.a. echte meeldauw en Botrytis Ja, Ja, Ja, waakt over uw gewas! Voorkomt echte meeldauw en botrytis Frupica waakt over uw gewas! Echte meeldauw en Botrytis: een lastig probleem Echte meeldauw of t wit is een toenemend probleem in de bloemisterij.

Nadere informatie

JET 5 PRIMA KASONTSMETTER

JET 5 PRIMA KASONTSMETTER Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 2 - Nr. 6 - oktober 2003 Gewasbescherming kan effectiever (pagina 4) Telersvereniging tevreden over BCP (pagina 5) JET

Nadere informatie

BESTRIJDING VAN VALSE MEELDAUW IN PETERSELIE

BESTRIJDING VAN VALSE MEELDAUW IN PETERSELIE BESTRIJDING VAN VALSE MEELDAUW IN PETERSELIE In opdracht van Productschap Tuinbouw April 2004 Ing. C. Oostingh Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND Zwaagdijk-Oost Telefoon (0228) 56 31 64 Fax (0228) 56

Nadere informatie

Geïntegreerde tripsbestrijding in anjer

Geïntegreerde tripsbestrijding in anjer Geïntegreerde tripsbestrijding in anjer Anjerkwekerij Nieuwland Delfgauw, 7 maart 2011 FytoConsult Distributieweg 1 2645 EG Delfgauw COLOFON: Auteur: FytoConsult Distributieweg 1 2645 EG Delfgauw Telefoon:

Nadere informatie

Protectie Akkerbouw. Mocap 15G is de beste remedie tegen ritnaalden en aaltjes. Mocap. Technische productinformatie voor effectieve gewasbescherming

Protectie Akkerbouw. Mocap 15G is de beste remedie tegen ritnaalden en aaltjes. Mocap. Technische productinformatie voor effectieve gewasbescherming Mocap Protectie Akkerbouw Nieuwe formulering Technische productinformatie voor effectieve gewasbescherming Mocap 15G is de beste remedie tegen ritnaalden en aaltjes Aardappeltelers kennen de beschermende

Nadere informatie

5 L Nimrod is een geregistreerd handelsmerk FUNGICIDE

5 L Nimrod is een geregistreerd handelsmerk FUNGICIDE Nimrod Vloeibaar Unieke meeldauw bestrijding in vele gewassen Gewas Aardbei, appel, boomkwekerijgewas, komkommer, roos, vaste plant FUNGICIDE Werkzame stof: Bupirimaat 250 g/l (27,2 % w/w) Formulering:

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Themadag Gewasgezondheid, Bleiswijk 8 maart 2012 Trends 2012 Woorden: Duurzaamheid! Weerbaarheid! Robuuste systemen! Nieuwe natuurlijke vijanden Spontaan Dit jaar

Nadere informatie

Neveneffecten van chemische middelen op roofmijten in komkommer. Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Marc van Slooten

Neveneffecten van chemische middelen op roofmijten in komkommer. Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Marc van Slooten Neveneffecten van chemische middelen op roofmijten in komkommer Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Marc van Slooten Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw oktober

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 1)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 1) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

Green Deal groene gewasbescherming

Green Deal groene gewasbescherming Green Deal groene gewasbescherming Jacobijn van Etten Projectleider Green Deal Ctgb Coördinator biologische middelen 11 juni 2015 Inhoud Vergroening Begrippen Doelstelling Green Deal Werkwijze Resultaten

Nadere informatie

Coragen De revolutie in fruitmotbestrijding in de appel- en perenteelt

Coragen De revolutie in fruitmotbestrijding in de appel- en perenteelt Coragen De revolutie in fruitmotbestrijding in de appel- en perenteelt ieuwe werkzame stof biedt betere bescherming De schadelijke fruitmot vormt een toenemend probleem in de appel- en perenteelt en zorgt

Nadere informatie

APOLLO SPECIMEN. Insecticide. Suspensie concentraat (SC) op basis van 500 g/l Clofentezine Toelatingsnummer: 8794N W.7

APOLLO SPECIMEN. Insecticide. Suspensie concentraat (SC) op basis van 500 g/l Clofentezine Toelatingsnummer: 8794N W.7 APOLLO Krachtige bestrijding op jonge stadia van mijten Werkzame stof: Clofentezine 500 g/l (42,7 % w/w) Aard van het preparaat: Suspensie concentraat (SC) Resistentiegroep: IRAC 10A Toelatingshouder:

Nadere informatie

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018 MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI Eline Braet Inagro 16 januari 2018 Inleiding Overzicht van plagen en nuttigen Monitoringstechnieken Praktijkvoorbeelden 2 Inleiding Aardbei is een diverse

Nadere informatie

BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juni 2010 tot uitbreiding van de toelating van het middel Gazelle, toelatingnummer N

BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juni 2010 tot uitbreiding van de toelating van het middel Gazelle, toelatingnummer N BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juni 2010 tot uitbreiding van de toelating van het middel Gazelle, toelatingnummer 12809 N A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik als insectenbestrijdingsmiddel:

Nadere informatie

Ontwikkelingen huidig middelenpakket echte meeldauw stand van zaken op Middelenpakket echte meeldauw - Roos

Ontwikkelingen huidig middelenpakket echte meeldauw stand van zaken op Middelenpakket echte meeldauw - Roos Ontwikkelingen huidig middelenpakket echte meeldauw stand van zaken op 1-12-2014 Middelenpakket echte meeldauw - Roos Reactie telers Middel Werkzame stof Groep Werking Effectiviteit Negatief voor biologie

Nadere informatie

Chemische bestrijding van koolvlieg in radijs. Annette Bulle, Gerben Messelink (projectleider), Wim van Wensveen

Chemische bestrijding van koolvlieg in radijs. Annette Bulle, Gerben Messelink (projectleider), Wim van Wensveen Chemische bestrijding van koolvlieg in radijs Annette Bulle, Gerben Messelink (projectleider), Wim van Wensveen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw PPO nr. 3241207400 september

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 27 februari 2014 (20140294 AG) van Syngenta Crop Protection B.V.

Nadere informatie

Inzet van de Artemisia bankerplant bij drie verschillende bedrijven

Inzet van de Artemisia bankerplant bij drie verschillende bedrijven Servaplant B.V. IJsseldijk 351 2922 BK Krimpen a/d IJssel Nederland service@servaplant.nl www.servaplant.nl KvK: 27277540 BTW/VAT: NL815413257B01 IBAN: NL82INGB0004591203 Inzet van de Artemisia bankerplant

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

ScourrNc EN MoNrroRrNG

ScourrNc EN MoNrroRrNG BIOLOCICAL SYSTEMS Ar,cnvrEEN Voordat wordt gestart met de introductie van natuurlijke vijanden moet zowel de kasruimte als het gewas vrij zijnvan schadelijke residuen. Bespreek voor aanvang van u\ry teelt,

Nadere informatie

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder

Nachtvlinders. Glasvleugelpijlstaart. De sint-jansvlinder is een dagactieve nachtvlinder Nachtvlinders Wist je dat er 2 groepen vlinders zijn? De ene groep noemen we dagvlinders, de andere groep noemen we nachtvlinders. Het verschil tussen dag- en nachtvlinders lijkt heel simpel: dagvlinders

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie GT-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 38 tot en

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 28292 4 september 2015 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 31 augustus 2015, nr. 15099298, houdende

Nadere informatie

Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen. biokennis

Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen. biokennis Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen biokennis Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen Casper Slootweg Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen

Nadere informatie

Natuurlijke vijanden aan het werk!

Natuurlijke vijanden aan het werk! Natuurlijke vijanden aan het werk! Inventarisatie van factoren die invloed hebben op de werking van natuurlijke vijanden in de sierteelt Concultancy Ellen Klein FytoConsult 0 1 PT projectnummer 1423.53

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Beheersing koolmotje in spruitkool in 2002

Beheersing koolmotje in spruitkool in 2002 Beheersing koolmotje in spruitkool in 2002 Marian Vlaswinkel en Gijs van Kruistum Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Projectrapport 12 35330 December 2002 Locatie Westmaas 2002 Wageningen, Praktijkonderzoek

Nadere informatie

WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Switch WGGA, 12819 N W.3 WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik als schimmelbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in: a. de teelt van peulvruchten b. de teelt

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden

Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden Door gelijkmatige verspreiding van natuurlijke vijanden bent u het snelst bij de plaag. Sneller bij de plaag, beter resultaat. De Airobug, de Airbug en de Mini-Airbug,

Nadere informatie

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde

Nadere informatie

Gazelle Toelatingsnummer: N W.4 Formulering: Wateroplosbaar granulaat Werkzame stof: acetamiprid Gehalte: 20% Inhoud: 1 kg, 5 kg

Gazelle Toelatingsnummer: N W.4 Formulering: Wateroplosbaar granulaat Werkzame stof: acetamiprid Gehalte: 20% Inhoud: 1 kg, 5 kg Gazelle Toelatingsnummer: 12809 N W.4 Formulering: Wateroplosbaar granulaat Werkzame stof: acetamiprid Gehalte: 20% Inhoud: 1 kg, 5 kg Signaalwoord: Waarschuwing Gevarenaanduidingen: Schadelijk bij inslikken.

Nadere informatie

De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis)

De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) Lepidoptera, fam. Crambidae Waardplanten Buxussoorten zoals Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica. Geografische verspreiding

Nadere informatie