Trap. Staircase. Teylers Fundatiehuis, Damstraat UDC

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Trap. Staircase. Teylers Fundatiehuis, Damstraat UDC 69.026"

Suzanna van de Veen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Trap UDC Staircase Plaats Gebouw Haarlem Teylers Fundatiehuis, Damstraat

2 Trap J DOCblad Trap 07-2 plattegrond aanzicht D - D aanzicht B -B aanzicht

3 Trap ï DOCblad Trap 01-3 doorsnede

4 Trap 2 DOCWadTrap 07-4 plattegrond doorsnede D - D RDMZ RV 1996/38-46

5 Trap 2 DOCblad Trap 01-5 aanzicht A -A doorsnede

6 Trap 3 DOCblad Trap 07-6 plattegrond aanzicht

7 Trap 3 DOCblad Trap 01-7 aanzicht

8 Trap UDC Staircase DOCblad 02-1 Plaats Gebouw, onderdeel Omschrijving Datering Toelichting s-hertogenbosch Korenbrugstraat 16, De Drie Kronen Rechte steektrap met tussenbordes (nu in depot) 1656 Bij restauratiewerken in 1986 in dit hoog was, maar ook ter plaatse van laat-middeleeuwse pand kon de de tweede trappaal, ter hoogte van eikenhouten balustertrap niet het bordes, een hoek van 90 gehandhaafd blijven. De trap, die maakte. Toen de trap in de 19de van begane grond naar verdieping eeuw werd verbouwd, is in liep, dateert naar een inscriptie in naaldhout een tussenbordes met de onderste trappaal uit Bij hekwerk (B) en een trappaal (111) de sloop kon de trap niet meer bijgemaakt. Ook werd het bovenste gedocumenteerd of opgemeten deel van de trap iets verlengd, worden. De hier getoonde waardoor er één baluster (C) tekeningen geven een bijgemaakt werd. De bijgemaakte reconstructie van de laatste onderdelen zijn bij nadere toestand weer. De gedemonteerde beschouwing goed te herkennen trap is opgeslagen in het depot van door de inferieure de Bouwhistorische en houtbehandeling en profileringen. Archeologische Dienst van de gemeente s-hertogenbosch. In zijn laatste verschijningsvorm bestond de trap uit twee in elkaars $* verlengde liggende steektrappen, met daar tussen een bordes. Aan de 1 linkerzijde waren de treden en stootborden eenvoudig in de muur opgelegd. Aan de rechterzijde was een hekwerk met opklimmende balusters tussen trappalen, die voorzien waren van eikelvormige knoppen. Aan deze kant waren de treden in de trapboom opgelegd en vastgespijkerd. De balusters waren zowel in de leuning als in de trapboom met pen en gat vastgezet en met spijkers gezekerd. In de leuning van het bovenste deel van de trap waren sommige pennen geborgd door middel van een toognagel. De trap is in deze vorm pas in de 19de eeuw in het pand geplaatst., Hij werd daartoe verlengd, hetgeen I doet vermoeden dat de trap oorspronkelijk uit een ander huis afkomstig is. Uit het documentatieonderzoek is gebleken dat de trap van oorsprong niet alleen minder De trap vóór demontage Tekst en tekening Opmeting Datum Schaal Foto s A.H.M. Glaudemans A.H.M. Glaudemans en IJ. Hoogzaad januari :40,1:10en1:5 Bouwhistorische en Archeologische Dienst gemeente s-hertogenbosch 1986 RDMZRV 1998/40 llfi

restauratiewerken in 1986 in dit hoog was, maar ook ter plaatse van laat-middeleeuwse pand kon de de tweede trappaal, ter hoogte van eikenhouten balustertrap niet het bordes, een hoek van 90

9 DOCblad Trap 02-2 Plattegrond O Trappaall Gemetselde onderbouw (reconstructie) Zijaanzicht Voomanzicht Profielen trapleuning O Detail

10 DOCblad Trap 02-3 Balusters A \ Profielen (balusters) Profielen (trappalen) Ib Zijkant van de trap vóór de demontage s, / i / / i 0 50 cm 0 25cm Doorsnede trapboom Profiel trapboom RDMZRV 1998/40 118

trap vóór de demontage 11 111 --s, / i / / i 0 50

11 l Trap Stai rcase 1 Gietijzeren trap UDC : Cast iron staircase DOCblad 03-1 Plaats Gebouw, onderdeel Omschrijving Datering Toelichting Doorn Huis Doorn, Langbroekerweg 10 Gietijzeren spiltrap vermoedelijk XIXd In een klein vertrek (garderobe) in het zuidelijke deel van het van oorsprong middeleeuwse kasteel bevindt zich een kleine gietijzeren spiltrap waarvan alleen de spilbeëindiging van hout is. Hij verbindt de bel-etage, de eerste verdieping en de zolder met elkaar. Uit de diverse aanpassingen valt op te maken dat de trap is herbruikt. De wit geschilderde trap bestaat uit losse onderdelen die met een groef in elkaar passen. De balusters zorgen via schroefverbindingen voor de verankering. Ten behoeve van de stabiliteit zijn enkele verankeringsstangen aangebracht. De trap is in 1920 geplaatst nadat het kasteel door de Duitse ex-keizer Wilhelm 11 was aangekocht. Hij richtte het huis geheel opnieuw in met zijn meegekomen bezittingen uit Duitsland. Tot zijn dood in 1941 woonde hij hier. Het is niet bekend of de gietijzeren trap ook deel uitmaakte van zijn bezittingen. Overzichtsplattegrond Decl IWI de gietijzeren trap Tekst Opmeting en tekening Datum Schaal Foto s R.H.J.N. Kooij H.F.G. Hundertmark maart : zo,1 : 10 A.H.C. Schollen, RDMZ 1987 RDMZRV 1995/40 119

(garderobe) in het zuidelijke deel van het van oorsprong middeleeuwse kasteel bevindt zich een kleine gietijzeren spiltrap waarvan alleen de spilbeëindiging van hout is.

12 DOCblad Trap 03-2 L_ r c Aanzicht spiltrap (eerste etage) RDMZRV1998/ Aanzicht spiltrap (bei-etage)

13 Plattegronden DOCblad Trap 03-3 C-C O B-B A-A WO cm RDMZRV1998/40-121

14 DOCblad Trap 03-4 l 3 2 Details spilbeëindiging Details houten trapje Detail zijaanzicht stootöorrf Detail vooraanzicht stootbord/trede Bovenaanzicht trede Detail vloer 50

15 Trap Gietijzeren trap UDC :672.1 Stai rcase Cast iron stalrcase DOCblad CI - Overzich tsplottegrond Plaats Gebouw Omschrijving Datering Toelichting * TRAP - Q, E Utrecht Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, Mariaplaats 27 Gietijzeren spiltrap 1846 In de gehoorzaal van het gebouw voor Kunsten & Wetenschappen, waar thans het Utrechts conservatorium haar concertzaal heeft, kan via een gietijzeren spiltrap het balkon bereikt worden. Deze trap bestaat uit losse gietijzeren treden. Door middel van schroefverbindingen zijn de treden en balusters aan elkaar bevestigd. Het geheel is zilvergrijs geschilderd. De spilbeëindiging de leuning zijn van hout. Het voordeel van gietijzeren trappen is dat zij uit losse onderdelen opgebouwd kunnen en worden. Een trede is dus eenvoudig toe te voegen of weg te halen. Op 11 maart 1988 brandde het gebouw waar het conservatorium in was gehuisvest af, maar de trap overleefde de ramp. Bij de kort hierna volgende restauratie kreeg de trap een nieuwe plaats. Wel werd hij met zes treden ingekort. Voorheen stond hij rechts van de hal en verbond de hoofdverdieping met de bovenverdieping. Oorspronkelijk was hij groen geschilderd over een oranje ondergrond (menielaag?). Het gebouw van K & W is in gebouwd naar ontwerp van J. van Maurik (Stadsarchitect) en G.W. Deketh. De benodigde nieuwe trap werd in 1846 door ijzergieterij L.J. Enthoven te Den Haag gegoten. Literatuur Tekst Opmeting en tekening Datum Schaal Foto A.F.E. Kipp, Mariaplaats 27, Archeologische en Bouwhistorische Kroniek van de Gemeen te Utrecht, Utrecht 1990, p B.H.J.N. Kooij H.F.G. Hundertmark Februari : 20.1: 10 A.H.C. Schollen, RDMZ 1988 RDMZ RV 1998/40 123

Gietijzeren spiltrap 1846 In de gehoorzaal van het gebouw voor Kunsten & Wetenschappen, waar thans het Utrechts conservatorium haar concertzaal heeft, kan via een gietijzeren spiltrap het balkon

16 RDMZRV1998/ DOCblad Trap 04-2

17 OOCWadTrap 04-3 Plattegronden 100 cm RDUZRV1998/40-125

18 DOCWadTrap 04-4 Detail beëindiging trapleuning Aanzicht A Detail doorsnede trede Detail aanzicht spiltrap Vooraanzicht trede, balusteren spilfragment Doorsnede B-B Bovenaanzicht trede

19 Trap Staircase Bordes - spiltrap UDC Perron / spiral stair DOCblad 05-1 Overzich tsplottegrond Plaats Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Heeswijk-Dinther Kasteel Heeswijk Eiken bordestrap met drie spillen waarschijnlijk tussen 1655 en 1672 In een afzonderlijke ruimte in de 15de-eeuwse woonvleugel van de hoofdburcht is de diensttrap gesitueerd. Deze unieke bordestrap die begint op de begane grond en eindigt op zolder, verbindt de verschillende verdiepingen en tussenverdiepingen met elkaar. Hij heeft een driehoekige plattegrond en zeven tussenbordessen van eiken vloerdelen met losse veer. De trap is opgebouwd met drie spillen die verbonden zijn door trapbomen en leuningen. Hiertussen zijn balusters gepend. De spillen zijn opgebouwd uit delen van verschillende lengte, die door middel van een gesloten penen gatverbinding onderling zijn verbonden. De stootborden en de treden zijn aan de ene zijde gekeept in de bomen en aan de andere zijde opgelegd in het metselwerk. De trap had van het begin af aan geen natuurlijke lichtinval, zodat men aangewezen was op kaarsen of lampen. In enkele hoeken bevinden zich haken om lampen op te hangen en in sommige leuningen gaten om kandelaars te plaatsen. Enkele van dergelijke kandelaars zijn bewaard gebleven. De trap is zeer wel mogelijk gebouwd in de periode van de grote verbouwing in opdracht van Jonker Marthijs van Asperen. Het kasteel dat hij in 1649 verwierf, werd uiteindelijk in 1679 gerechtelijk verkocht wegens hoge schulden. De wanden van het trappenhuis zijn in de 19de eeuw versierd met een verzameling 17de, 18de en 19de-eeuwse wandtegels. Tekst Opmeting en tekening Datum Schaal Foto s B.H.J.N. Kooij H.F.G. Hundertmark november :50,1:20 A.J. van der Wal, RDMZ 1997 RDMZRV 1998/40 127

1655 en 1672 In een afzonderlijke ruimte in de 15de-eeuwse woonvleugel van de hoofdburcht is de diensttrap gesitueerd.

20 DOCblad Trap D i. RDMZRV1998/ cm

21 DOCWadTrap 05-3 Opstap Doorsnede F-F Sierhek Doorsnede E-E 250 cm RDMZ RV1998/40-129

22 DOCblad Trap 05-4 Kandelaar Doorsnede D-D Aanzicht Doorsnede Doorsnede C-C 250 cm 100 cm RDMZRV1998/40-130

23 Details DOCblad Trap 05-5 p-p o-o m -m h-h

24 Details DOCblad Trap 05-5 c Detail g n-n Detail q k-k 100

Vergelijkbare documenten

Hijswerktuig. Zie CiITblad Hijswerktuig 01. G. Dubbeld November 1961 Schaal 1:50 UDC 621.86. DOCblad 01-1. Plaats Gebouw Omschrijving

Hijswerktuig. Zie CiITblad Hijswerktuig 01. G. Dubbeld November 1961 Schaal 1:50 UDC 621.86. DOCblad 01-1. Plaats Gebouw Omschrijving Hijswerktuig Tredrad, windas UDC 621.86 Lifting tool Treadwheel, windlass Plaats Gebouw Omschrijving Datering Toelichting Haarlem Grote of Sint Bavokerk Tredrad boven het gewelf van het schip nabij de